KLEINE COURANT 't vliegend Blaadje voor Ho/dor, Toxol, WSorlngan om Anna Raulowna No. 4057. Woensdag 27 December 1911. 39ste Jaargang. GRATIS. Nieuwjaarsgroet. 't Ylisgsné Blaadje p. 3 m. 50 ct, fr. p. post 75 ct, buitenland f 1.25 Pre- J Zondagsblad 37J 45 f0.75 Mfén i Modeblad 55 05 10.90 (Voor het buitenland bij vooruitbeuling.) adverUntiën van 1 tot 5 regel» 30 cent. Elke regel meer6 Hewtfe-ezemplsar2* VignetUn en groote lettere worden naar plaateruimte berekend. Interc— Telefoon BO. Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Uitgeven C. DE BOER Jr. (v./h. BERKHOUT a Co.), Helder. Burea Zij, die zich met I Januari a.s. op dit blad abonneeren, ont. vangen de tot dien datum verschijnende numme Aan onze abonné's buiten de gemeente wordt beleefd verzocht 't verschuldigde abonnements geld Vlitgand Blaadje, Zon dagsblad en Modeblad 4de kwar taal 1911 te willen overmaken per postwissel of aan postzegels vóóp 5 Januari a.s., zullende anders daarover met 5 cents verhooging per post worden beschikt. Postwissels voor dat doel behoeven slecht met een zegel van 21/» cent be plakt te worden. Onze lezers, die met 1 Januari a.s. aan Familioi Vrienden of Begun stigers in onze Courant een Welkomstgroet willen plaatsen, worden beleefd uitge- noodlgd hunne opgaven tijdig in te zenden. 0E UITGEVER. NIEUWSBERICHTEN. HELDER, 27 December. Men bericlit ons, dat de persooo, die betrokken is in het ongeval het kindje Nujjenn overkomen, niet is een ploegbaas, doch een wegarbeider, en verzoekt ons om reotificatie. Gaarne voldoen wjj aan dat ver zoek; hot bericht was door ons uit de .Alkm. Conrant'' overgenomen. Hinderlijk. Op de schutting, die sinds jaar en dag het terrein hoek Plantsoen- en Stationstraat afsluit, sit een nergens toe dienende prikkel draad, die talloosen reeds eau flinke winkel haak ia hun kleediog heeft bezorgd. Kan dat gevaarlijke ding niet bij eenvondig politieverbod worden verwjjderd Mej. E. de Vries, alhier, tjjdeljjk onder wijzeres te Waarland, is met ingang van 1 Januari a.s. benoemd tot onderwijzers te Westerland (Wieringen). Hr. Ms. .Zeeland" is Zaterdag van Ponte Delgada vertrokken. Burgerkring Harmonie. Burgerkring Harmonie herdacht in eene feestelijke bijeenkomst verleden week haar 42 jarig bestaan. Tivoli was geheel gevnld. De Voorzitter, de heer L. A. Hartsinck, opende deze fees telijke bijeenkomst met een woord van wel kom aan leden, pers en sustervereenigingen en herinnerde er aan, dat de vereeniging reed» veel had gedaan in het belang van weduwen, weezen en allen, die in moeite en kommer verkeerden. Hij hoopte, dut velen zich daardoor gedrongen mochten gevoelen, als leden toe te treden en wenschte alle aanwezigen een recht genoeglijken avond, daarbij dank betuigende aan de heeren Dhont en VanTwisk, zoomede aan den heer Luca en de vereeniging .Togo", die zich allen gegeven hadden om dezen avond tot een gezelligen avond te maken. En een gezellige avond was het, dat moet gezegd. Het nieuwe vereenigingslied werd door de geheele ver gadering met opgewektheid gezongen, waarna de heer Dhont optrad met zjjn komische voordrachten, welke een stormachtigen bijval vonden. Waving Palms, Concertwals van het Tivoli- orkest, voldeed ook uitstekend en vond een dankbaar gehoor. De heer Dhont, die nog meermalen optrad, kan zich beroemen, vooral daar, waar hjj plaatselijke toestanden bezingt, op een geweldig succes. Wie echter van ware knnst hielden, en dat schenen ditmaal alle aanwezigen te zjjn, luisterde met de grootste aandacht naar de twee solo's op de mandoline, gegeven door dan heer Lnca en geaccompag neerd door den heer G. Boon. Na de panze kregen wjj iets te zien, dat opnieuw aller aandacht boeide, n.1. het optreden van hot Tyroler zang- en dans-ensemble. Dit nummer werd met de grootste aandacht gevolgd en na afloop met een stormachtig applaus be loond. Na het slotnummer .Een minnaar zonder jas", dat goed van stapel liep, gaf een kleinzoon van den president nog eenige voordrachten ten beste, die, gezien den jeug digen leeftijd van den voordrager, doen ver moeden dat hjj op dit gebied een eerste bolleboos zal worden. Een prettig bal mot verrassingen besloot deze feestelijke bijeenkomst. (Dagblad) De zaak Van Eljk. De Rechtbank te Amsterdam beeft Vrijdag den commissionnair in effecten Paulus van Eyk nit Hilversum, die terechtgestaan beeft wegens oplichting en verduistering, veroor deeld tot één jaar gevangenisstraf, onder aftrek der voorloopige hechtenis. Het O. M. had één jaar en vier maanden geëischt. Oe misdaad te Streukel. Omtrent het voorval te Streukel, bij Hasselt, waar R. van der Velde, nit Streukel, ver dronken gevonden is, terwjjl vermoed werd, dat daarbij ®en misdaad in het spel sou zün. meldt de »Zw. Ct.", dat bjj onderzoek is gebleken, dat hier inderdaad een m i s d r y heeft plaats gevonden. Geruimen tjjd nadat bet slachtoffer R. v. d. V. het huis had verlaten, kwam een boodschap voor de familie v. cL V., dat hjj onwel geworden was en of zo soo goed zouden willen zjjn om iemand te storen om hem af te halen. Aan dit verzoek werd niet voldaan, maar er werd door een zuster ge vraagd of ze R. dan niet konden brengen. 'Daarna zjjn de boodschappers, die waar schijnlijk R. toen reeds uit den weg hadden geruimd, heengegaan. Eenigen tjjd nadat de familie van der Velde de tweede boodschap had ontvangen, keerde do landbouwer C. A. Velthuis, wonende eveneens te Streukel, huiswaarts. Op de plek waar uit den Streukeler zandweg een weg het weiland in gaat en waar in de omgeving nog al houtgowas staat, zag hjj plotseling twee mannen voor zich s(aan. Daar Velthuis in houding wel wat overeenstemt met één der van der Velde's en dit den onbekenden bekend moest zjjn, traden bedoelde person op Velthnis toe en vroegen naar zjjn naa waarop eensklaps een van de personen ei doek greep en deze Velthuis onder den no hield, waardoor hjj bewusteloos werd. Na geruimen tjjd kwam Velthuis weder bjj kennis en is hjj naar huis gegaan, wjjl het inmiddels reeds nacht was geworden. De bnnrman, door wien R. v. d. V. geroepen zou zjjo, bleek van niets te weten. Van der V. is gevonden in het land in een sloot. Het lichaam lag geheel in het water, het hoofd tegen den kant, terwjjl het hoofd verwond was. Nader meldt men Omtrent den vermoedeljjken moord op R. v. d. Velde te Streukel bjj Hasselt kau nog worden vermeld, dat Vrijdagmiddag naar de strafgevangenis te Zwolle is overgebracht C. A. Velthuis, eveneoDs landbouwer en wonende in de buurt van den vermoorde. Deze Velthuis had medegedeeld, dat hjj op den avond waarop de moord gepleegd werd, van Hasselt naar zjjo woning gaande, plotse ling twee mannen voor zich zag staan, die hem naar zjjn naam vroegen. Voordat hjj er op bedacht was, hield der mar.nen hem een doek onder den neus, waardoor hjj bodwelmde en eerst geruimen tijd later tot bezinning kwam. Waarschijnlijk heeft de marechaussee, wie deze zaak in onderzoek is, reden aan dit verhaal te twijfelen. Kindermishandeling. De rechtbank te Amsterdam beeft Don derdagmiddag een geval van de meest ergerlijke kindermishandeling te berechten gehad, dat zeer sterk deed denken aan do verhalen in ouderwetsche kinderhoeken over het deerniswaardig lot hetwelk sommige moederluoze kleinen hjj stiefmoeders vinden; verhalen, uan welker waarheid men echter zelfs als kind nauweljjks geloofde. Dat er echter zoo ontaarde vronwen kun nen h-Mann, b«wce? de terechtzitting van Donderdag, waarop bleek welk verschrikke lijk en diep ellendig lot een aardig jongetje i nauwelijks 12 jaar tusschen No vember van 1910 en September van 1911, dus godurende bjjna een geheel jaar, te ver duren heeft gehad. Do beklaagde in deze ellendige zaak was de 29-jarigo Anna W., huisvrouw van B., thans woonachtig te Schoten, vroeger, tijdens het plegen der feiten, waarvoor zjj terecht stond, te Amsterdam. De mishandelde cn eerste getuige was haar stiefkind, een knaapje van 12 jaar,dat ten slotte van haar is weggeloopen naar zjjn vroegeren pleegvader, den heer Zwanenburg, melkslijter te IJmuiden, die het kind weder liefderjjk heeft opgenomen. Aan deze vrouw wordt ten laste gelegd, dat zjj haar stiefzoontje gedurende een jaar bijna dageljjks soms meermalen des daags mishandeld heeft. Slechts enkele feiten worden in de dag vaarding genoemd. Zoo heeft zjj hom met een mattenklopper, met een stoffer, zelfs et oen pook geslagen, hem gestompt, gekrabd, getrapt en hem met het hoofd tegen een ledikant gesmeten, waardoor het Énd bjjna dageljjks bloedend werd verwond. De vrouw gaf toe, den knaap wel eens te hebben geslagen, omdat hjj ongezeggeljjk zou zjjn geweest en haar had toegevoegd: „Je bent mjjn moeder niet!" Daar had hij groot geljjk in, zeide de president. Uit het verhoor van het jongetje en zjjn pleegvader, bjj wien hjj gelukkig een har telijke verzorging heeft gevonden voor het doorgestane leed, bleek nu het volgende: Toen hjj nog zeer jong was, is zjjn moe der gestorven en spoedig daarna is zjjn vader hertrouwd met beklaagde. Het kind is toen gekomen bjj zjjn tegenwoordige pleeg- oudors, een kinderloos echtpaar te IJmui den, menschon die gaarne een kind wilden hebben. De jongen ging af en toe voor een paar dagen naar 2jjn vader te Amsterdam, werd daar dan door dese en diens vronw nogal verwend en werd er opgestookt tegen zjjn pleeghouders. In November 1910 had hjj er eenige dagen doorgebracht en daarna wilde zjjn vader hem niet laten teruggaan. Kort daarna zjjn de mishandelingen be- innen. De toen 10-jarige jongen kwam bjj na niet meer op school en moest ongeveer alle hniseljjke bezigheden doen, als kamers tnvegen, trappen dweilen, fornuis poet- in, enz. Zjjn stiefmoeder, een jonge, gezonde vrouw, oef dan altjjd op haar bed liggen. Alw hjj bleef unu oiiyu uj» u«u ucu nggüu. win ny iets niot^ goed of genoeg deed naar haar zin, wer!l .kÜ °P ®Uerlei manieren gekweld en gepijnigd, zooals uit de getuigenverklaringen nader zal bljjken. Den 11 September is hjj het hnis ontvlucht naar een tante en dese heeft hem dien dag naar zjjn pleegouders te IJmuiden gebracht. De beklaagde, naar dit alles ondervraagd, bleef ontkennen dat het .zoo erg was ge weest." De pleegvader, de heer Zwanenburg, deelde mede, dat, toen hjj .zijn jongen" in November van dit jaar terugkreeg, hjj er ellendig en verwaarloosd uitzag. Hjj had eenige bnilen op het hoofd en bjj nader on derzoek bleek, dat er op armen en schou ders van het Énd wel 40 blauwe plekken zaten. Toen is hjj met den knaap naar het politiebureau gegaan en deze is door een dokter onderzocht. Toen eerst bleek goed aan hoeveel en hoo ernstige mishandelin gen het kind heeft blootgestaan. De dokter werd hierover uader gehoord. Hjj verklaarde, dat de jongen, toen bjj hem onderzocht, op hoofd, armen, Ijjf en beenen overal vol blauwe plekken, open of gesloten verwondingen en striemen zat, die met een hard voorwerp moesten zjjn toegebracht. Het kan zeer goed de pook geweest zijn, die den dokter als stuk van overtuiging vertoond werd. Ook vond getuige op een der beenen vjjf versche, zeer diepe nagel-indrukken van een volwassen persoon en verschillende onderhuidsche bloeduitstortingen. Zóó ruw heeft hjj nog nooit iemand toe getakeld gezien. De beÉaagde heeft in de instructie aa gevoerd, dat >de jongen zeker erg 'gevoel was". En nu ook zoide zjj tot haar verontschi diging: Als ik hom een klap in xjjn gezicht gaf, had hjj direct een blauwe plok. Óm te onderzoeken, of de huid van het kind werkeljjk buitengewoon spoedig op on zachte aanrakingen reageerde, heeft de dokter met toestemming van den knaap zei ven co diens pleegouders een misschien eenigszias vreemde, maar toch voor het onderzook ge- wenschte proef genomen. Hjj heeft hem n.1. eenige vrjj gevoelige slagen met eon pook op het zitvlak gegeven, met genoeg kracht, ora bjj een gevoelige huid onderhuidsche bloed uitstortingen te veroorzaken; ze hebben echter geen sporen achtergelaten. Daarna werd een aantal baren gehoord. Eerst zekere juffrouw W., die op dezelfde verdieping woonde. Zjj verklaarde, dat zjj kon hooren, dat de kleine jongen dag aan dag op wreedaardige wjjze door de beklaagde, een groote, sterke vrouw, mishandeld werd. Zjj hoorde de slagen neerkomen en hoorde het gillen van het kind, dat soms plotseling gesmoord werd, alsof hem een doek voor den mond werd gehouden. Eens had hjj het fornuis gepotlood, en hoorde zjj het mensch onder het uitbraken van niet nen scheldwoordon schreeuwen, dat er nog eeD vlekje op zat. En daarna begon het geraDsel weder en gilde het kind weder zoo hartverscheurend, dat getuige er tusscheu wilde komen. Zjj vond echter steeds de deur op slot. Toen beklaagde haar hoorde kloppen, riep zjj: ,Als ik het niet met slaan af kun, dan zal ik het kleine kreng trippon!" Do kleine jongen was steeds vreeseijjk be vreesd en durfde .zich niet beklagen. Getuige heeft eenmaal, toon zjj er russchen wilde komen aan de mishandelingen een eiude te maken, de deur opengevonden. De vader was er toen ook bjj. Deze deed bij zijn vrouw een flauwe poging om haar het afbeulen te doen Blaken; maar zij riep, met een schoeu dreigend.Als jij er a»n durft komen, sla ik hem met den hak van de laars de herscnB in!' Een dochter vaD deze getuige verklaarde daarna: Het kind zoide nooit veel. Daar het steeds vol builen en schrammen zat, eu ge tuige diep medeljjden had was zjj altjjd zeer vrieudeljjtc voor het kind, als zjj het op de trap tegen kwam. Wanneer zjj dan bijvoor beeld zeide: .Dag, Honk, hoe gaat het?" keerde hjj zich af en antwoordde niets. Etds vertelde het jongetje haar haastig en angstig, dat hjj met niemand spreken mocht. Zoo werden ook nog verschillende bovea- iron gehoord, die allen bjjna dagelijks 't kind hoorden gillen, en konden waarnemen, dat het mishandeld werd. Deze getuige deelde ook mede, dat den laatsteD dag van het verbljjf van den jongen in huis de mishan deling het ergst is geweest. .Moeder, moeder!" hoorde zjj het kind roepen, houd toch op I" De vrouw schold zoo erg, dat getuige zich geneert de woorden na te zeggen. Henk was een heel gewillig ventje, haast te zich altjjd zooveel mogeljjk om de bood schappen gauw te doen, maar scheen het der vrouw nooit naar den zin te kannen maken. Roerend was, wat de onderwjjzer omtrent het arme kind mededeelde Toen hjj hem pas op school kreeg, was het een frissche, levendige jongen. Wat leeren aangaat, was hjj bjj de besten van de klasse. Het duurde echter niet lang of hl) g'ng in alle opzichten achteruit, kwam dikwjjls niet op school en werd kennel jj k verwaarloosd. Ook viel hot getuige op, dat de jongen steeds vol blauwe plekken zat. Getuige heeft nooit kneuen loskrijgen uit den knaap hoe hjj daaraan kwamhjj zeide steeds te hebben gevochten, maar met wie dat wilde hjj niet zeggen. Eens begon hjj bjj zulk eon onder vraging onbedaarlijk te schreien. Met de andere jongens kon hjj goed opschieten; hjj was nog geen 14 dagen op school of hjj had allen een spelletje geleerd waarmode de kinderen zich in het vrije kwartier uitstekend amuseerden. Later werd hjj schuw als een hond die veel slaag krjjgt, ontweek de andere jongens en ging in alle opzichten, geestelijk zoowel als lichameljjk, achteruit. Eens is beklaagde op school geweest on heeft aan getnigo verzocht om den jongen te onder houden over zjjn ongewilligheid tegenover zjjn moeder, en omdat hjj gezegd had Je bent mjjn moeder nietGetuige hoeft dit toen gedaan, omdat hjj nog niet wiet hoe de vork in den steel zat. Het woord was daarna aan het O. M., waargenomen door mr. Peereboom. Deze zeide, dat op den donkereten d.6 van het jaar de donkerste zaak is behan deld van vele, die den laatsten tjjd voor de Rechtbank zjjn geweest. Een zóó ergerljjk geval van kindermis handeling is nog nooit voorgekomen. Dit jongetje wordt door alle getuigen geschilderd als een goed en lief kind, dat ipgewekt en met lost leerde en de lust van zjjn onderwjjzer was. Door de schandelijke wreedheid en ruw heid van de beklaagde is het de ellendige stakker geworden, met wien ieder de diepste deernis had en nog heeft om het ljjden, dut hjj doorstaan heeft. Gelukkig is het kind thans in goede handen; mochten vanwege den vader, die immers dagelijks zag hoe zjjn kind gehavend werd, maar 't nooit krachtig heeft verdedigd, ooit stappen gedaan worden om het terug te krijgen, dan zal spreker onmiddellijk telegrafisch door den pleegvader worden gewaarschuwd, en den man in de voogdij schorsen, waaruit hij vermoedelijk spoedig ontzet zal worden. Spreker eischte togen do beklaagde l'/s jaar gevangenisstraf. Luid applaus weerklonk van de tribune. De zachte winter. Het weer, dat nog geen strenge vorst bracht, doet op de Westlandsche veilingen nog allerlei groenten vorschjjnen, die anders al lang verdwenen waren. Bloemkool, boowel stovig in prjjs, komt nog volop, terwjjl de koolsoorten nog zoo van het land ter veiling worden gebracht, zelfs kwamen deze wi nog snjjboonen ter veiling. Een tuinder te Kwintsheul krent reeds de druiven in zjjn stookkassen, wat das ook een vroeg product zal geven. Peen en sla in de bakken doen het goed. Alleen de muizen, die er dit jaar bjjzonder veel zjjn en met het natte weer de bakken zoeken, richten er nogal schade aan. Een aanslag op een banklooper. Een ongehoord brutaio aanslag op een banklooper Caby van de .Société Générale" te Porjjs heeft diepen indruk gemaakt. Heel de opzet, het gebruik maken van een auto, hot schieten, eerst op den ongelukkigeu be- bediende, later op do menigte die de bandieten vervolgde, heeft iets zóó Amerikaansch" dat de Parjjzenaar nauwelijks gelooven kan, dat het geval zich in zjjn eigen stad op klaar lichten dag, op een druk uur, in een zeer volkrijke huurt, werkeljjk heeft voorgedaan. En het sohitterende succes van de onderne ming, de diefstal' van 300,000 franc» volgens sommige, 800,000 volgens andere berichten, maakt zo op het oogenblik tot hèt onderwerp van alle gesprekken. De rue Ordener, de straat waar het agent schap van de bankinstelling gevestigd was, ligt vlak by de noordelyko grens van Parjjs, aan den van het centrum der stad afgewende kaDt van de butte Montmartre. De looper Caby, dio tjjdeljjk den kassier van het agentschap verving, stapte uit de tram op den hoek van de rue Ordener en de rue Domré- mont, met de waarden en het geld, dut hjj als naar gewoonte aan het hoofdbureau der bank ia de rue de Provence was gaan halen, en vergezeld van zjjn kameraad Peemans, die hem tegemoet kwam van uit de succursale, om de enkele honderden meters die het hal tepunt van het flliaal scheiden te zamen af leggen, de rue Ordon-r inliep. Nauweljjks W8( hy halverwege den hoek en de bank gekomen of een als automobilist gekleede man, met de kleppen van zjjn pet zorgvuldig over de ooren getrokken, trad hem in don wog en schoot U bout porUut driemaal eon revolver op hem af. Caby viel als een blok op den grond. Terwjjl Peemans, bang voor zjjn eigen hachje, naar de bank snelde om hulp te halen, schoot nog oen makkor van den bandiet toe om den gewonde te helpen bsrooven. In een oogwenk had men den loeper zjjn tasch met waarden ontrokt; den geldzak hield hjj echter zoo stevig vast dat de ban dieten dien moesten achterlaten. In allerhaait sprongen deze thans in een groote automobiel, een limousine, die een minuut of tien van te voren dicht by de bank had haltgchouden on met voortronkenden motor was bljjven wachten. Het toegestroomde volk drong op om het wegrjjden te beletten, maar oen der bandieten stak zjjn arm met een revolver in de hand uit het portier, en loste achter eenvolgens vele schoten op de menigte, die vol angst uiteenstoof. De chauffeur maakte daarvan gebruik om het rjjtuig in beweging te brongen, het sprong vooruit, en terwjjl de man daarbinnen bleef schieten, onder meer op een voerman die zonder van iets te weten den hoek omgereden kwam, ver wijderde de anto zich met woeste vaart en was woldra uit het gezicht verdwenen. Heel de aanslag was tot in de puntjes geregeld, elk van de vjjf of zes mannen tweo op den bok, drie of vier binnen in van de auto had zjjn bepaalde, vooruit-vast gestelde taak. Dat en hun absolute onver schilligheid voor het aantal slachtoffers dat' ze maakten heeft hun misdaad zoo volkomen doen slagen. Van het uiterljjk van de daders weet men weinigze zaten zooveel mogeljjk in hnn auto-costunm verborgen en hielden het gelaat afgewend. De toestand van den ongelnkkigen bank looper is hoogst ernstighjj heeft twee kogels in Jde borst gekregen, waarvan er ééa in de mggegraat is doorgedrongen. Hjj is gehuwd en heeft het vorige jaar zjjn eenig dochtertje verloren. Nadere berichten melden, dat de auto ta Dioppe is teruggevonden. De dieven schynen scheep te zjjn gegaan naar Newhaven. Bedenkelijk Teeken. In zulken slechten roep als thans hebben mjjn financiën nog nooit ge*taao. Sedert vier maanden heb ik van niemand meer een dag vaarding ontvangen. UIT DE TWEEDE KAMER. De Tweede Kamer zelte Vrijdagmorgen do behandeling der oorlogsbogrooting voort. De heer Duymaer van Twist (a.-r.) zette zjjn Donderdag afgebroken rede voort. Hjj critiseerde de in 1909 ingevoerde nieuwe soldjjregeling voor de onderoffieieren. En de tractemeDtsregeling voor de officieren van Minister Cool vond hjj wel wat duur. Nog meer behandelde deze spreker, o.a. hoopte hjj, dat de Min. geen socialistische lectuur iu de kazerne zal toelaten, die de krijgstucht ondermjjnt. De heer Smeenge (u.-l.) betreurde, dat de Min. niet ingegaan was op de voorstellen van den chef van den dienst om militaire paardenartsen hooger salaris en sneller pro motie te verzekeren. Dit gezegde veroor zaakte heftig gestommel in de Kamer, hetgeen den heer Smeenge deed uitroepenJa, de hoeren kannen gernst leven maken, ik zal toch doorgaan, zoolang ik oordeel dat noodigis. Ook de heer Van Vljjmon (r.-k.) die nog even de artikelen van generaal Sojjders besprak, en van meening was, dat de Land weer nog ;volstrekt niet dat geruchte korps is, wat hot behoorde te zjjn, veroorzaakte rumoer in de Kamer, bjj zjjn gezegde, dat de kapiteins geduchte kapiteins moesten zjjo, en geeD kapiteins, zooals die, waarvan gene raal Snjjders gewaagde. Het leger zal niet strijdvaardig worden, zoo vervolgde de heer Van VljjmeD, indien niet groote afdeelingen der landweer in elk garnizoen worden onder gebracht, en hjj hoopte dat de Min. dit streven zou bevorderen. (Gestommel). Wat de socialistische geschriften in de kazerne aangaat, denkt men daarover in Frankrjjk zeer conservatief. Daar worden ze geweerd. (Gestommel), Do Bpr. protesteerde heftig togen dit voort durend rumoer en kwam, onder gehamer van den Voorzitter, op tegen opmerkingen van den heer Teenstra, die hem in het spreken hinderde. De heer Teenstra, die bljjkbaar honger had, riep: «het is kwart over twaalf!" waarop do heer Van Vljjmen vroeg of dan de rechterzjj niet spreken mocht. «Nou", kwam toen de chr.-hist. hoer Van Idsinga, als men u het spreken belot, vraag ik het woord". Hierna ging de hoer Van Vljjmen weer verdor. De Min. v. Oorlog was het met den heer Thomson eons, dat de veelschryvorjj dient beperkt te worden. Deze heer en de heer Ter Laan kregen een uitbrander over wat sij gezegd hadden- Wat de zaak v. d. Bregghen betrof, vond do Min. niet dat er aanleiding bestond tot verwjjt aan hen, die in de zaak betrokken zjjn. Maar de Commandant erkent, dat de organisatie van den dienst beter had kunnen zjjn, en de Min. vond zelf, dat het verplegend personeel onvoldoende waB. Wat het artikel van gen. Snjjders betrof, de Min. kan, na gehouden onderzoek, handhaven het geen hjj in de Memorie van Antwoord heeft neergeschreven. De officieren, die de zaak hebben onderzocht, hebben de feiten gequali- tioeerd alsabsoluut onjuist, niets van waar, geheel onbekend, enz. «Maar", zoo vroeg de heer Thomson, «was het wel dezelfde compagnie?" •Ja zekor", antwoordde «Ie Min. //de 4o comp. van het 81e landweerbataillon". „Och", kwam de heer Lieftinck (u.-l.) «ik zou er maar mee uitscheiden". //Wol", was 's Min. antwoord, ,de stukken zjjn tor dispositio, de heeren mogen zo mee namen". Do Min. beloofde echter oen her nieuwd onderzoek en handhaafde voorloopig zjjn meeningf dat deze feiten absolnnt waardeloos zjjn ter beoordeeling van den toostand bjj do landweer". De Min. lichtte dit nog nader toe en eindigde met zjjne af keuring uit te spreken, dat generaal Snjjders omtrent de landweer een zoodanig oordeel had geuit, dat op niets gegrond was. •Nu kau men eens nagaan, wat dio generaal Sajjders als inspecteur der infanterie een kwaad heeft gedaan 1" riep de heer Thomson. Dit veroorzaakte groote beweging. De Minister nam thans de crediotaanvraag voor bet luchtschip terug, niet, omdat hjj overtuigd is, maar omdat hjj daarover geen discussie wil uitlokken. Zio zoo" zei de heer Tor Laan, (s.d.a.p.) «Óen schip is alvast weg". De Min. beantwoordde nu nog eenigejdingen vau ondergeschikten aard. De traktementen dor paardenartsen zjjn geljjk met dio der "ere officieren, on de regeling der officieren- traktementen is bruikbaar. Daar niemand repliceerde, waren de alg. beschouwingen afgehandeld. De zitting was buitengewoon rumoerig. Bjj de artikelsgewyze behandeling waren ver schillende leden onverstaanbaar. De heer Helsdingen b.v. maakte eene opmerking over 'l vleesch ten behoeve der voeding van de mindere militairen, doch is onverstaanbaar. De heer Snoeck Henkemans (c.-h.) hesprak, onder heftig rumoer on gehamer van den Voorzitter de belangen van de werklieden de centrale magazjjnen voor militaire kïceding en uitrnsting te Amsterdam. Hun arbeid moet des Zaterdags eon uurtje vroeger eindigen en de heor Ter Laan vroeg positie verbetering voor de hulpschryvers aldaar. De heer Snoeck Henkemans kreeg zjjn sin, doch wat do Min. den heer Tor Laan ant woordde, was niet te verstaan. Bjj een ander artikel was weer groot rumoer, hetgeen den Voorzitter deed zeggen onder gelach van de Kamer: »we zjjn er dadelyk doorheen". De oorlogsbegrooting wordt ten slotte met 64 tegen 13 stemmen aangenomen. Tegen do heeren Teenstra, Druoker, Ter Laan, Hugenholtz, Marchant, Troelstra, Duys, Helsdingen, Smidt, Schaper, Bos, Trenb, Ferf. Hierna werd de Sariaaamsche begrooting behandeld en na eenige discussie, zonder stemming, aangenomen. De Cur&9 losche eveneens, waarna de Kamer ging «ten. Des avonds werden eenige wetsontwerpen aangenomen tot aanvulling van de begTooting 1911 eu strekkende om wegens duurte van levensmiddelen aan daarvoor in aanmerking komende lagere ambtenaren en beambten tegemoetkomingen te verstrekken. De hoer Van Doorn (n. 1.) vond het veel te veel (bjjna een half millioen); do duurte was een modo-gesprek", de voordracht onbillyk, enz. .Is er ooit eon dergeljjke wjjze van wetgeven vertoond!" riep de heer VanKar- nebeek (v. 1.) nit, maar was verder haast □iet te verstaan. En de heer Helsdingen (s. d.) was van mecning, dat de Regeering door deze wetsontwerpen erkende, dat de loonen te laag waren. En wat do heer Van Doorn zei was onwaar, laat ieder Kamerlid maar eens aan zjjn vrouw v- of aan de keukenmeid of de tjjd niet duur is. Hjj zelf vraagt wel eons aan zjjn vrouw waar het geld bljjft. De heer de Savornin Lobman (c. h.) sloot zich bjj den heer Van Doorn aan en bad dus ook geen last van de dnnrte. Verder verklaarden er zich de heeren Rood- huyzon (u. 1Nolens (r. k.) on Drucker (v. d.) voor, en ten slotte werd het, zooals wjj zeiden, aangenomen. Nu is aan de benrt de Marine-begrooting. De Voorzitter begon met den heer Thomson een standje te maken over het publiceeren van een officieel rapport over het ongeluk aan boord van de «Hertog Hendrik". De heer Thomson verdedigde zich met het zeggen, dat er niet opstond .Vertrouwelijk" en hot «Marineblad" nam het stuk in sjjn geheel op. »Nu," zei de Voorzitter, «in 't vervolg moet je permissie vragen, jongeheer." Dan moet dit maar op de stukken ver meld wordeo", antwoordde de heer Thomson. Beide heeren kregen hierover ruzie. Op voorstel van den Voorzitter worden geen algemeene beschouwingen gehouden. Veertien artikolon waren afgehamerd, toon plotseling dr. Kuyper opstond om de volgende motie voor te stellen •De Kamer, overwegende, dat zjj over den aanbouw van een pantserschip als in art. 15 der Begrootiog bedoeld, ook met het oog op de daaraan verbonden gevolgen geene boslissing kan nemen dan na gezette overweging, vaststellende, dat hiervoor op dit oogonblik do tjjd ton eonenmalo ontbreekt, verzoekt don heer Minister van Marino art. 15 met een bedrag VAn f 176.529 te verminderen, en na afloop bjj suppletoir© begrooting, aan te vragen, wat hjj voor vorsterking van den staat alsnog noodig zal achten". Kjjk", zoo lichtte de heer Kuyper toe, «laten we liever doze zaak uitstellen tot wo or op ons gemak over kunnen beraadslagen. Ik was eerst van plan voor to stellen do behandeling der Begrooting nit to stellen. Maardat was niet zonder gevaar. Eu het is beter den min. te verzoeken do zaak uit te stellen. Ik heb hier geen vjjan- dige bedoeling mee, want persoonlijk ben ik er voor, maar toch als we nu over zou den moeten beslissen, zou ik tegenstemmen". «Jp.t ja", zoo zei min. Wentholt, «ik ver keer in een zeer moeiljjk geval". (Ja, word er geroepen). De min. erkende do juistheid van hetgeen de heer Kuyper zei, en zou daarom, hoe ongaarne ook, aan sjjn verzoek voldoen. »Maur", zoo ging de min. voort, „ik vertrouw, dat we dan dadelyk na het winter-reces do zaak behandelen zullon. Want ziet u, voor langer uitstel stel ik me niet verantwoordelijk." Wat u zegt!" riep de Kamer. «Nou, M. d. V.", zei dr. Kuyper, «dan trek ik mjjn motie in, en ik dank u wel". Waarop de Kamer smakeljjk lachte. Wel waren er nog verschillende sprekers, dio het woord vroegen, maar de Voorzitter zei«Nee, de motie is ingetrokken, en debat kan ik das niet toelaten". (Rumoer). Toen sprong de hoer Roodhuyzon op en zei, tot uitbnndigo vroolykheid van do Kamer: •Ju, maar, meneer de Voorzitter, ik heb ook een motie 1" ,Laat u dan maar eens hooren, monet Roodhuyzon", zei de Voorzitter, «wat 1 jo op je hart?" De hoer Rnodbuyzen stolde nu voor ook do bespreking van het personeel uit te stel leu. Dit is van minstens evenveel belaag de zaak van het schip, en de Kamer moet nu toch terugkomen. De Voorzitter wil het woord geven aan den hoor Lobman, die het gevraagd had. Maar daar hadt je 't lieve leven gaande. Waarover? Waarover? De motie is inge trokken Geljjk recht voor allen I" riepen de socialisten en de heer Duymaer v. Twist schreeuwde: •Schreeuwen jelui toch niet zoo Iterwjjl de Voorzitter al maar hamerde, hamerde Toen het rumoer aanhield, word do vergadering voor een kwartier tje geschorst, to midden van een helsch lawaai. Een ongekend feit in de Nederlandsche parlementaire geschiedenis. Na een kwartier was de rust hersteld. Toen deelde de Voorzitter mede, dat de heer Lohman na dr. Kuyper al terstond het woord gevraagd had, doch dat de Voorz hot hem ton onrechte niet had gegoven. Zoo dat de Voorz. feitelijk de schnld van het gebeurde was. Maar de heer Lohman son nn na de ingeschreven sprekers het woord verkrjjgen. Nou, ik sic or van af," zei do heor Hugouholtz, «nu de aangevraagde som voor het pantserschip teruggenomen ie." .En ik," riep de heor Verhey (a.*I.) Toen kwam de heer Lohman om eenige toelichting vragen bjj de in te dienen suppletoire begrooting voor het sohip. Hjj wilde meer cijfers, meer duideljjke berekeningen. En de heer De Meester (u.-l.) brak eene lanB voor de gemeente den Helder. Hjj wees op het nadoel, dat do gemeente don Helder ondervindt van het niet aldaar binnenvallen vau schepen, die van de reis komen. Na dezen heor verkreeg de hoer Thomsom (u.-l.) het woord om te verzekeren, dat hjj zoowel het op de begrooting brengen van het pantserschip als het er weer afnemen, geenszins heroiek vindt en waarschuwde tegen ,het bekende geschut4, waarmee de korn- verschuiving plaats had. De Kamer ia zoo rumoerig, dat de Voorzitter stilte verzoekt, waarop de hr. Tbomson de opmerking maakte, dat hot hier eene kwestie van oen half mil lioen gold en de volksvertegenwoordigers wol eens even mochten luisteren. Concurrentie is geweigerd, blind vertrouwen gestold in do firma Krupp, wier monteurs naar Indië werden gezonden. Er was gewaarschuwd en spr. kon zich niet hegrypen, dat men zich zoo verlaagt om oen dergeljjke bepaling in het contract op te nemen. ,Hei, hei', hamerde de Voorzitter. «De Minister verlaagt sich niet.' «Ik begrjjp dan niet, hoe men zich op zulk een hoogte kon stellen om een derge lijke bepaling op te nemen", verbeterde de heer Thomson. Zoo ging hjj nog een tjjdjo door, sprak van „onwil" bjj de Regeering en kreeg het alweer met den voorzitter aan don stok. Hjj wond zich, zooals hjj zeide, een bootje op. Ja, je zou het wel van hom zeggen! Ten slotte zei hjj niet met eene motie te zullen komen, waar vanavond al zoovolo on uitgesproken redevoeringen gehoord zjjn. Deze geestigheid sloeg bjj de Kamer in. De Minister antwoordde, l.gd» doo heer Thomson uit wat kernvorachuiving was, cu zei tegen dien heer, bjj eene interruptie, dat hy niet verkoos geïnterrumpeerd te wordon, on dat het niet weer gebeuren zal. De Min. heeft vertrouwen in de kanonnen, wil wel de goedkoopste waar, doch er moet voor de manschappen zekerhoid zjjn. „Do Hertog Hendrik!" interrumpeerde de heer Tbomson. „Daar ga ik niet op in", zei de hoer Wentholt. De heer Thomsom sputterde tegen, be weerde, dat allee opgeofferd werd aan „hoog-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1911 | | pagina 1