Derde Blad.
Ean Openbare Leeszaal
en Bibliotheek
«oor den Helder.
Er is in de laatste jaren een zeer sym
pathieke beweging in ons land opgekomen
voor een belangrijke en nuttige instelling.
Wy bedoelen de Openbare Leeszalen en
Bibliotheken, die, naar Engelscli en Araeri-
kaansch voorbeeld, (free public libra-
ries), werden opgericht allereerst te Dord
recht en op het voetspoor van deze ook
te 's-Gravenhage, Groningen, Leeuwarden,
Rotterdam, Utrecht, Alkmaar, Zutphen,
Arnhem en Leiden.
Het was Mr. A. R. Zimmerman, toen
maals secretaris van Dordrecht, thans
burgemeester van Rotterdam, die in „De
Gemeentestem" van 17 October 1898 er
de aandacht op vestigde, dat deze soort
van instellingen van zeer groot belang
voor de gemeenten zijn, terwijl hij tevens
de kortzichtigheid aaotoonde van liet stre
ven uitsluitend naar stoffelijk welzijn. Dit
artikel werd, met de welwillende hulp van
de „Dordrechtsche Courant", de aanleiding
tot een bijeenkomst van belangstellenden,
en gaf den eersten stoot tot de oprichting
van een O(penbare) L(eeszaal) en Biblio
theek) aldaar.
Voor wij do vraag beantwoorden, of ook
voor den Helder de oprichting van een
dergelyke instelling gewenscht is, zal het
niet onnoodig zijn uiteen te zetten, wat
een O. L. en B. is en hoe zij in hel alge
meen wil werken.
En dan moet in de eerste plaats gezegd
worden, dat het doel niet is een volks
leeszaal, zooals er vele in ons land bestaan,
d. w. z. een inrichting die lectuur geeft
voor minder ontwikkelden, maar dat in
tegendeel de O. L. en B. wenscht tegemoet
te komen aan den drang naar ontwikkeling
en 'ontspanning, die gevonden wordt in
alle lagen der samenleving.
De meer ontwikkelde moet er de noodige
hulpmiddelen vinden, die hem bij zijn studie
mits geen al te diep gaande vakstudie -
van dienst kunnen zijn.
Hij moet er tevens de werken, meer op
letterkundig gebied, aantreffen die het hem
onmogelijk is zich alle aan te schaffen met
het oog op het groot aantal nieuw uit
komende boeken.
Maar evenzeer moet er de minder ont
wikkelde in zijn streven naar zelfontwik
keling de werken kunnen vinden, die hem
leiding geven, naast de boeken die hij voor
ontspanning wenscht te lezen.
Zoo opgevat wordt dus de O. L. en B.
een inrichting voor ieder, voor alle
kringen, standen of klassen der samen
leving. Zij zal dus geven, naast ontspan
ningslectuur voor personen van verschil
lende ontwikkeling en uiteenloopenden
smaak, al wat als hulpmiddel dienen kan
„bij uitbreiding en verdegelijking van vak
kennis, van belangstelling in maatschappe
lijke en toegepast-wetenschappelijke vraag
stukken, van bijgebleven resten der school-
sche kundigheden".
Hieruit vloeit vanzelf voort een ander
verschil met de volksbibliotheken. Deze
dienen meerendeels om propaganda te ma
ken voor een of andere politieke, kerkelijke
of anti-kerkelijke richting. Hiervan mag bij
een O. L. en B. geen Jsprake zijn, wil
zij in waarheid een inrichting voor allen
mogen heeten. Slechts één enkele partij
zou haar dan kunnen steunen, n.1. die
waarvoor zij propaganda zou maken, ter
wijl andere partijen haar heftig zouden
bestryden.
De O. L. en B. raag dus geen voorkeur
toonen tegenover welke partij ook, en even
min mag zij eenige richting mindere wel
willendheid toedragen.
Slechts onzedelijkheid (pornografie) worde
onverbiddellijk geweerd.
En het zy hier voor hen, die aan de
mogelijkheid van een dergelijke onzijdig
heid mochten twijfelen, al dadelijk gezegd,
dat de practijk bewezen heeft, dat zij in
derdaad bestaan kan, en dat velen die
eerst de oprichting van een O. L. en B. in
bovengenoemde plaatsen met wantrouwen
begroetten, juist door die practyk deze in
richtingen een goed hart zyn gaan toe
dragen en er een druk gebruik van maken.
Het blijkt uit statistieken, zoo in binnen-
als buitenland opgemaakt betreffende de
beroepen dergenen, die de O. L. en B.
bezoeken, dat daar komen leeraren en
onderwijzers, geestelijken van verschillende
richting, arbeiders en dienstboden en voorts
mannen en vrouwen van verschillenden
stand en ontwikkeling. En niemand ziet
daar een ander bezoeker uit de hoogte of
kruiperige onderdanigheid aan. Men voelt,
daar te zyn op een plaats die allen ge
zamenlijk toebehoort; verbittering en haat
van partijen worden daar afgelegd; ieder
neemt er en laat er zyn medebezoeker
nemen, wat hem in 't bijzonder past.
Minder misschien nog voor deze vol
strekte onpartijdigheid te waken, dan wel
om het vertrouwen te wekken van ieder
deel der bevolking, is het gewenscht, dat
er een bestuur gekozen wordt, waarin per
sonen zitting hebben, die verschillende
richtingen zyn toegedaan. En ook hiervan
heeft de practijk de mogelijkheid reeds
aangetoond.
Het is ons b.v. van 's-Gravenhage bekend,
dat daar van het bestuur deel uitmaken
o. a. een katholiek, een soc.-democraat, een
anti-revolutionair en een vryzinnig-demo-
kraat. In Groningen is de heer L. de Vries
Hzn., een bekend en ijverig anti-revolutio
nair, bestuurslid.
In Leiden, waar een katholiek zitting
heeft in het bestuur, gaf den stoot tot de
beweging de heer Mr. N. de Ridder, burge
meester en anti-revolutionair 2e Kamerlid
voor Wijk-bij-Duurstede.
Het anti-revolutionair orgaan voor Leiden
schreef toen„Onze burgemeester inzonder
heid toont hier weer een open oog te
hebben voor de behoeften van alle kringen
onzer goede stad."
Te Leeuwarden maakt de heer Van dei-
Molen, schoolopziener en anti-revolutionair
2o Kamerlid, deel uit van het bestuur.
De heer Dr. Th. De Visser, chr.-historisch
Kamerlid, noemde de O. L. en B. „een
hoogst nuttige volkszaak" (Handelingen
1908, blz. 1084), terwijl de minister-president,
de heer Mr. Th. Heemskerk verklaarde, „dat
(hij) tegen Openbare Leeszalen en tegen
ondersteuning daarvan geen principieele
bezwaren" had. (Handelingen 1908, blz.
1087). Op de begrooting van Binnenlandsche
Zaken wordt dan ook een post voor sub
sidie uitgetrokken.
Noemen wy ten slotte nog slechts eenige
namen, die een goeden klank hebben in
qh land. namen van mannen die, behalve
de eerste, bestuursleden van O. L. en B.
zijn: Prof. Mr. H. L. Drucker, Dr. A. W.
van Geer, en J. E. Scholten te Groningen;
Mr. A. de Graaf en Prof. Mr. W. L. P. A.
Molengraaff tc Utrecht; Dr. Th. Stoop te
DordrechtMr. W. Dolk, Dr. Johs. Dysei inck
en Mr. L. N. Roodenburg te 's-Gravenhage,
dan moge daaruit blijken, dat de O. L. en
B. de sympathie bezitten der besten van
onzen tyd.
Meenen wij hierboven te hebben doen
uitkomen, dat de O. L. en B. inrichtingen
zijn ten algemeenen nutte en van besliste
onzijdigheid, ook de regeering en de ge
meente-besturen erkennen ze als zoodanig.
Dat bewijzen wel de subsidies, die voor de
O. L. en B. worden toegestaan.
Te Dordrecht b.v. gaf de gemeenteraad,
toen de O. L. en B. reeds eenmaal ver
plaatst was, en een tweede verhuizing door
het steeds toenemend aanUl bezoekers en
boeken noodzakelijk bleek, het voormalig
Schilderyen museum kosteloos in gebruik,
benevens f 300.- voor de kosten van in
richting, terwijl sedert 1907 een jaarlijksche
subsidie wordt uitgekeerd tot een maximum
van f 600.-. De gemeente Groningen gaf
in 1905 f 500.- voor 5 jaren. 's-Graven
hage verstrekte gratis lokaliteiten, vrij vuur
en licht. In Rotterdam is de inrichting
geheel van de gemeente. Utrecht
geeft per jaar f 1000.Leeuwarden f 500. -
Hilversum f 1200.- subsidie.
De regeeringssubsidie is meestal aan
enkele voorwaarden verbonden. Zoo wordt
b.v. aan de O. L. en B. te Hilversum
f 1200.— toegestaan, mits de ^gemeente
een gelijk bedrag verleent.
Naast hetgeen wij over de O. L. en B.
meedeelden, blijft echter nog ruimte over
om vele vragen te stellen. Allereerst deze:
is het wel noodig aan de bibliotheek, d. i.
de inrichting die boeken uitleent, een lees
zaal te verbinden?
Het antwoord kan niet anders'dan be
vestigend luiden. Het zal immers vaak
voorkomen, dat men, over een bepaald
onderwerp iets willende lezen of naslaan,
betrekkelijk veel boeken noodig heeft, en
sommige daarvan slechts gedurende enkele
oogenblikken.
Ook wordt men soms, al zoekende, naar
een werk verwezen. Het gaat dan toch
niet aan, al deze boeken naar huis te (laten)
brengen, en dus zou de degelijkheid dei-
begeerde konnis daar stellig onder lijden.
Maar in de tweede plaats is een leeszaal
noodig voor de kranten, brochures en tijd
schriften, die men niet naar huis mee mag
geven, omdat er dan te weinig personen
gebruik van zouden kunnen maken, en vele
artikelen de meeste waarde hebben, wan
neer zij spoedig na hun verschijnen ge
lezen worden.
Echter verdient het sterke aanbeveling,
het vertrek voor de kranten afgescheiden
te houden van dat voor de tijdschriften en
boeken, omdat in het tweede een rust
moet heerschen, die in het eerste uit den
aard der zaak niet volkomen bereikt kan
worden.
Zal verder de O. L. en B. in waarheid
een „openbaar" karakter hebben, dan moet
zij voor ieder dagelijks en kosteloos toe
gankelijk zyn. Slechts ten aanzien van den
leeftijd der bezoekers kan en moet een
grens gesteld worden, terwijl op den biblio
thecaris, of die dezen vervangt, by het
uitleenen de plicht moet rusten aan te
jonge personen boeken te weigeren, die niet
in hunne handen behooren.
De O. L. en B. moet er dan ook naar
streven een speciale kinderbibliotheek aan
te leggen: daar wordt dan gekweekt ènde
liefde voor „het boek" èn de lust om uit
liet boek wetenschap te leeren verkrijgen.
Voorts moet niet in de fout vervallen
worden van vele „Volksleeszalen", die ook
gezelschapsspelen voor de bezoekers be
schikbaar stellen, of allerlei consumptie.
De O. L. en B. is een inrichting, die ont
wikkeling en ontspanning beoogt, zonder
te worden een gelegenheid voor een gezellig
verkeer, die rustige lezers zou afschrikken.
Wanneer hier en daar een karaf met frisch
water staat, is dit voldoende.
Ook het rooken en spreken moet er ver
boden zijn, zoodat niemand er in eenig
opzicht gehinderd worde. En de practyk
heeft alweer bewezen, dat het publiek zich
gaarne naar deze voorschriften richt, omdat
het er de nuttigheid en doelmatigheid van
inziet.
Wil men dat alles bereiken,
degelijk, aangenaam en dus aantrekkelijk,
dan zijn hiervoor noodig in ruime mate
geldmiddelen, èn voor de eerste oprichting
en voor de instandhouding.
De geldmiddelen moeten gevonden wor
den in jaarlijksche bijdragen als contri
buties, subsidies, doch ook éénmalige bij
dragen (giften, c.q. legaten) kunnen tot den
bloei der O. L. en B. bijdragen.
Wat de contributies betreft, moet worden
opgemerkt dat in verband met het open
baar, algemeen karakter der instelling het
minimum-bedrag zoodanig behoort te worden
gesteld, dat het voor niemand bezwaarlijk
i8 lid der vereeniging te worden; verder
worde aan ieder persoonlijk overgelaten,
voor welk bedrag hij lid wenscht te zijn.
In Dordrecht is dit minimum 25 cents,
in Groningen 50 cents 's jaars.
Natuurlijk kunnen ook vereenigingen als
lid toetreden,
Zal een O. L. en B. in onze gemeente
slagen, dan is daarvoor dus een eerste
vereischte, dat allen die iets voor het plan
voelen hun vrienden en bekenden opwekken
om lid te worden, d. w. z. om de goede
zaak te steunen. Men zij niet alleen be
dacht op het nut, dat ieder persoon voor
zich er van kau hebben, men steune ook
om daardoor mede te helpen in het alge
meen belang iets g o e d s tot stand te brengen.
Moet bij iedere O. L. en B. aan het Bestuur
een ruime mate van vertrouwen geschon
ken worden en moet het vrij wel den
gang van zaken kunnen regelen, aau de
„leden" kan een voorrecht worden gege
ven en wel dit, dat „leden" kosteloos boe
ken mede naar huis kunnen nemen en
niet-leden öf n i e t, bf tegen betaling van
gering leesgeld. Daartegenover eischt
is voor een gemeente een mid
del, om haar inwoners aan zich
te binden, doordat het medewerkt
om het wonen in zulk een plaats
aantrekkelijk te maken of te
doen blyven.
Deze overweging zal dan ook het toe
komstige bestuur er toe moeten leiden,
om ook bij ons Gemeentebestuur subsidie
te vragen.
Voorts hebben by alle O. L. en B. giften
een ruim aandeel in de baten uitgemaakt.
Eenerzijds wordt in schier alle jaarver
slagen met ingenomenheid gewezen op
den weiwillenden steun van H.H. uitge
vers, die present-exemplaren van hun uit
gaven -toezonden, op het schenken van
boeken door particulieren, dooi vereenigin
gen enz. Anderzijds steunt de Regeering,
behalve door het verleenen van subsidie,
door het gratis toezenden van de Neder-
landsche Staatscourant met de Handelingen
der Staten-Generaal en haar Bijlagen en
het Maandblad en de uitgaven van het
Centraal Bureau voor de Statistiek.
Voor het voortbestaan en den bloei van
een L. en B. beiioeft dan ook geen vrees
te bestaan.
Wat echter wel zeer veel zorg en moeite
veroorzaakt, dat is de oprichting. Ge
lukkig evenwel, dat het hier bij uitzondering
een zaak betreft, waaraan ieder, onver
schillig van welke partij of gezindte, kan
meewerken. En zoo konden dan ook kleinere
plaatsen als Kampen, Alkmaar en Hoorn
een O. L. en B. rijk worden.
En den Helder? Zou daar niet mogelijk
zijn, wat in andere gelijksoortige gemeenten,
wel gelukt is?
De afd. Helder van den Bond van Ned.
Onderw. meent deze vraag met een vol
mondig „ja" te kunnen beantwoorden.
Vandaar dan ook, dat zij besloten heeft
het initiatief te nemen, om tot de oprichting
van een O. L. en B. in ouze gemeente te
komen. Veel krachtsinspanning zal daartoe
noodig zijn, maar onze afdeeling rekent op
medewerking van zeer velen, uit alle
kringen en van alle gezindten. Het doel:
„het bevorderen van de volksontwikkeling"
waarborgt zeker dit vertrouwen.
Ten slotte: een verzoek aan de lezers,
die voor ons plan sympathie koesteren.
Geeft van Uw instemming blijk en zendt
ons Uw n aam kaartje met adres. Niet
dus gewacht, totdat het eerste, het moeie-
lijkste werk gedaan is!. Neen, dadelijk
mee de hand aan den ploeg geslagen.
We verwachteu een groot aantal
blijken van instemming met ons doel
Een Openbare Leeszaal en Biblio
theek voor den Helder.
De afd. Helder van den B. v. N. O.
Secretariaat: Loodsgracht 65.
opensta voor een ieder, lid of
niet-lid.
Ten opzichte van de subsidies wijzen wy
vooral op wat sinds jaren in het buiten
land geschiedt (zie het praeadvies van Dr.
H. E. Greve uitgebracht op de Alg. Verg.
der Vereen, voor Openb. Leeszalen in Neder
land, April 1909) en evenzeer op de bewe
ging ook in ons land daarvoor ontstaan.
Wordt er reeds in vele gemeenten sub
sidie verleend aan vereenigingen voor
drankbestrijding, voor bevordering van
vreemdelingenverkeer, voor muziekkorpsen,
meer en meer dringt de gedachte door,
dat oen O. L. en B. een „algemeen belang'
dient.
Hst bestaan a e r O. L. en
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 22 Maart.
Telefoon.
Nieuwe aansluiting:
Witsenburg H., luxe brood- en banket
bakkerij, Hoofdgracht.
Afloop aanbesteding.
Woensdag werd aanbesteed du lovering,
van vorsohe- en gezouten groenten ten be
hoeve der korpsen van do Landmacht ge
durende het tydvak 1 April30 September
1912. Inschrijvingen waren ingekomen van
de heereu:
versche gezouten
p. 100 K.G. p. 100. K.G.
f 7.00
6.50
6.25
6.00
u 5.55
5.50
5.50
f 5.00
Alle inschryvura zyn hier woonachtig.
„Oefening kweekt kunst."
Heden, 22 Maart, herdenkt de scherm- en
gymnastiekvereniging „O. k. K." haar 30-
jarig bestaaD.
Llit jubileum zal a.s. Zaterdag door de
leden in intiemen kring worden gevierd.
De gymuastiekuitvoeringea zullen plaats
hebben in „Casino", op 17 April voor de
aspirantenaideeling en 20 April voor de
hoofd-, dames- en meisjesafdeelingen.
R. Bregman
M. Blom
C. v. Os
A. Postmu
W. A. Swuters
F. Th. de Haas
S. v. Amersfoort
A. J. do Bunjs
f 17.50
18.00
13.00
25.00
12.00
10.00
De spionnen (7) op Wight.
Men meldt uit Amsterdam aan de »N.R.Ct.«
Mevrouw Denig, alhier, de moeder van
den 20-jarigen Amsterdammer, die op Wight
met een Duitscher en een Engelschman on
der verdenking van spionnage gearresteerd
is, heeft zich gisteren op aanraden van den
Engelschen consul naar het ministerie van
buitenlandsche zaken begeven, voorzien van
verschillende documenten en fotografiën,
waaruit blykeu kan, dat de verdenking ten
eenenmale ongegrond is. Tot dusverre heeft
de familie te Amsterdam van den jongeman
nog niets vernomen, wat te meer verwonde
ring wekt, omdat antwoord op eenige hem
gezonden brieven verwacht werd.
In Berlyusche bladen wordt vermeld, dat
op de gearresteerden slecbta eenige fotogra
fieën van geheel onscbnldigen aard gevonden
zyn, en in de camera nog eenige platen,
welko de Engelsche politie nog ontwikkelen
moest, alvorens te kunnen uitmaken of er
termen bestaan, de aangehoudenen langer in
bewaring te houden.
Stuurlieden-examens.
's-Gravenhage, 20 Maart. Geslaugd voor
groote stoomvaart derde stuurman P. A.
Kroon, M. H. Ph. MoUaart, E. A. Rietveld,
J. de Jong, L. van Kampen, W. Klyn.
's-Gravonhage, 21 Maart. Geslaagd voor
groote stoomvaart tweede stnnrman de heeren
C. Boer, J. H. Buy en van Weelderen en
A. H. Claaeon.
De mijnwerkersstakingen.
- In ;de Rotterdamsche haven zyn thans 53
het karakter van een O. L. en B. dat haar* stoomschepen en 1 zeilschip, op order van
hun roederyen en in verband met de myn-
werkersstukingen opgelegd, met een geza-
menlyken inhoud van 121,560 bruto regis-
terton. Dit is het grootste aantal schepen,
dat hier ooit opgelegd geweest is.
Erfenis.
Toen de erfgenamon van een voor eenigen
tyd te Finkum (Fr.) overleden sohipper j.1.
Woensdag den inventaris zouden opmaken,
vonden ze in een by de woning van den
erflater staand hok, dat na diens dood op
verzoek van mr. J. W. Tysma, te Leeuwarden,
namens een der deelgerechtigden in de erfeDis
was dichtgespijkerd, in twee blikken busjes
on een stuk doek een bedrag aan zilvergeld
en bankpapier van meer dan f 1100.
De moord te Beek.
In verband met de aanhouding van zekeren
Herman Bosch werd Woensdag een uitgebreid
onderzoek ingesteld, onder leiding van den
kapitein der marechaussée Thomson uit Arn
hem. Tal van getuigen werden gehoord en
geconfronteerd met den verdachte. Het onder
zoek duurde van kwart voor twaalf tot zes
uur. Bosch, die in zyn ontkenning volhardde
werd daarna weer gevankelijk naar 's-Heeren-
berg overgebracht.
Zyn arrestatie is reeds lang voorbereid,
maar daar by in Duitscbland werkte, kon
dit niet eerder plaats hebben. Zaterdagavond
kwam hy weer in bet land en werd toen
onmiddellijk door den gemeenteveldwachter
Clerx te Beek gearresteerd.
Bosch staat zeer ongunstig bekendvoor
vier jaar werd hy tot vyf maanden veroordeeld
wegens oen vergryp tegen de zedelijkheid.
Ia grootte en uiterlijk lykt hy zeer veel op
Derksen, terwyt hy ook gelyke kleeron droeg
en eenzelfden hoed op had. Het getuigenis
van mej. Grottsman uit Emmerik wordt daar
door weer merkwaardig.
Een ernstig ongeluk.
Naby de spoorwegbrug over do Dieze te
's-Hertogonbosch had gistermiddag een ernstig
ongeluk plaats. Aldaar ligt een bruggetje,
dat verbroed moet worden, omdat er een
dubbele spoorlijn over gelegd moet wordeu,
welk werk verricht wordt door den Bosschen
aannemer Hochstenbach. Twee werklieden,
die hedenmiddag aau het werk bezig waren,
werden plotseling verrast door den sneltrein
nit Den BoBch. Eén van hen sprang van het
bruggetje tegen een ijzeren balk en kreeg
een hersenschudding. Hy was oogenblikkelyk
dood. De andere workmao word door den
trein gegrepen en kreeg zoo ernstige ver
wondingen, dat hy spoedig overleed. Een
hunner was ongehuwd, de andere laat een
vrouw en 6 kinderen na.
Stationsversiering.
In de Zondag gehouden vergadering van
het algemeen bestuur van de A. N. VV. B.,
Tonristenboud van Nederland, deelde de
voorzitter mede dat we in zake stationsver-
siering een stap verder gekomen zijD.
De spoorwegmaatschappijen hebben ver
schillende faciliteiten toegezegd en voor het
vormen vau een jury is het Bondsbestunr in
overleg getreden met de tuinbouw-ma^t-
schappyen.
Bedoeld wordt een wedstrijd in versiering
van perrons, emplacementen, stootblokken,
enz., mot planten, dus geen losse bloemen,
en moet deze beplanting van uit den trein
zichtbaar zyn. Hy zal plaats hebben in de
maanden, waarin do bloemen op haar schoonst
zyn, n.1. in Juli en Angustus, dus in den
druksten tyd van het reis- en toerseizoen.
Uitgeloofd zullen worden door den bond
een tiental priizen: één van f 50, vier van
f25 en vyf van f 10; als de deelneming zeer
groot is, zal het aantal dezer pryzen nog
vermeerderd worden.
Onze wakkere stationschefs mogen nu eens
toonen wat zy kunnen. Spoedig zal hun een
circulaire met nadere bijzonderheden worden
toegezonden.
Slaagt deze poging van den A. N. W. B.,
waaraan wy niet twijfelen by zooveel mede
werking, dan zal in 1913 op nog uitgebreider
schaal kunnen gezorgd worden, dat ons land
zich aan den vreemdeling in waren feest-
dosch vertoont. (|De Kampioen*).
Schip vsrgaan.
Borlyn, 21 Maart. Uit IJsland is naar
Kopenhagen geseind, dat de IJslandsche
viscbstoomboot .Geyr" met de geheele be
manning, nit 27 koppen bestaande, vergaan
is. Meer dan 80 vrouwen cn kinderen zyn
hierdoor broodeloos geworden.
Ontploffing.
New York, 21 Maart. By een ontploffing
in een kolenmijn te McCartin in Oklahoma
zyn 105 mijnwerkers bedolven.
Alle hoop om hen te redden heeft men
laten varen.
Binnensmokkelen.
Een dame, die botrapt was op het in de
Veroenigde Staten binnensmokkelen van paar-
len, ter waarde van 50,000 gulden, cn die
bekend had, de overtreding te bobben be
gaan, heeft zich te New-York van het leven
beroofd. Zy koos daartoe een ietwat opzien
barende methode. Zy verhing zich namelijk
buiten een raam van een hotel, waar zy
onder een aangenomen naam verblijf hield.
De paarlen waren gekocht in Britsoh-Indië
tijdens de jongBte kroningsplechtigheid.
Zy stond op het punt van te worden in
hechtenis genomen.
De mode der toekomst.
De Amerikaansche dameskloermakers zyn
te Chicago byeeu, om daar over de mode
der naaste toekomst te beslissen. Het nieuwste
in dameshoeden zullen electrischo gloeilam
pjes zyn, die in den vorm van bloemen van
gekleurd glas op dea hoed of ook wel in
het kapsel moeten worden gedragen. Als bron
van electrische energie zal een kleine accu
mulator worden gedragen, hetzy in den hoed
zelf, hetzy io de keurs verborgon.
Aan do nieuwe Parysche modellen van de
damesjapon, met hoogoploopend split op zy
(tot flink boven de knie), waaronder dan a-
jour-konsen gedragen worden wilden de
Amerikaansche kleermakers niet aan.
Trouwens het groote damespubliek in de
Unie houdt zich nog steeds met voorliefde
by den strompelrok.
Die mode is nog zoo algemeen en z66 popu
lair, dat men b.v. in New York nieuwe
tramwagens bouwt met lage en gemakkelyker-
geconstrueerde treden, om den strompeldames
hel instappen mogelijk te maken.
De mijnwerkersstaking in Engeland.
Londen, 21 Maart. Het Lagerhuis was
natuurlijk weer stampvol, toon Balfour en
Arquith over den kolencrisis zouden spreken.
Honderden waren niet in staat een plaats te
veroveren. Beide sprekers hebben, toen zy
opstonden, een geestdriftig onthaal van hun
volgelingen gehad, doch werden ernstig en
kalm aangehoord, de in goede stemming ver-
keerende Balfour vooral, wiens indrukwek
kende toespraak aan de beste dagen van het
parlement herinnerde. De ontroering in de
wandelgangen was vanmiddag ongeëvenaard
sinds Gladstone's eerste üome-Rule-ontwerp,
doch zy bedaarde later ietwat, toen Balfonr
verklaarde, dat geen parlementsontbinding
zou volgen, al werd het regeoringsontwerp
verworpen, Ihetheen vele volgelingen teleur
stelde. Balfour sprak geenszins het onwaar
schijnlijke en sensationeele bericht van de
Daily News tegen, volgens hetwelk de unio
nisten aan de arbeidersparty voorgesteld
hadden een coalitie tegen de liberalen te
vormen, doch een der unionistische voor
mannen, Smith, heeft het in de Pall Mali
Gazette gelogenstraft, er by voegende, dat
de leiders der unionistische party, toen zy
besloten tegen het regeeringsontwerp te stem
men, van de beslissingen van het mynwer-
kersverbond nog niets afwisten.
Londen, 21 Maart. Het Lagerhuis was
overal zeer bezet vandaag in afwachting van
do tweede lezing van hot kolenmynwetsont-
werp en het voorstel van Balfour namens
do oppositie, om het wetsontwerp te verwer
pen. Het was de eerste maal ook, dat Balfour,
sinds zyn aftreden als leider van de oppo
sitie, weer aan de beraadslagingen van hot
Huis zou deelnemen.
By het voorstel tot verwerping van het
wetsontwerp zeide Balfour, dat Diomand er
door tevreden was gesteld, voor zoover het
eon oplossing van de moeilijkheid moest
brengen. Het land had zich nooit tegenover
een zoo ernstige crisis geplaatst gezien. De
regeering, die voor de byzondere moeilyk
heid Btond er oen eind aan te maken, had
echter oen wetsontwerp ingediend, dat een
andere zaak behandelde en eon ander doel
nastreefde. De regeering was daarom niet
gerechtigd te beproeven dezon maatregel,
die een reusachtige omwenteling betoekoude,
binnen eeu week door het Huis heen te
dryven. De oppositie zou trachten het wets
ontwerp in tweede lezing to doen vallen,
doch indien het wetsontwerp veilig door de
twoode lezing heen kwam, zou zy haar best
doeu om de politiek van de regeering een
kans te geven. Spreker stelde daarop de
verwerping van bet wetsontwerp voor op
gronden van nationale staatkunde en beleid.
Balfour'a rede duidt aau, dat de oppositie
in de verdere stadia van de behandeling van
het wetsontwerp geen verzet zal bieden en
dat het Hoogerhuis het ontwerp aan zal
nemen.
Asquith antwoordde, dat Balfonr's rede
in overeenstemming was met het kritieke
oogenblik, doch meende hy met het indienen
van zyn voorstel tot verwerping, dat een
wetgeving niet noodzakelijk was, dan moest
worden opgemerkt, dat zyn redevoering in
't geheel geen praclische wenken inhield.
De eerste minister ontkende, dat de regoe-
ring bezweken was voor een drnk van een
van beide zyden. Hij hield vol, dat de regee
ring volstrekt onpartijdig ten opzichte van
beide partyen geweest was. De regeering
had iederen vorm van overreding, argumen
tatie, onderhandeling beproefd om de partyen
tot een overeenkomst te brengen. Wy zyn
er niet in geslaagd en de stilstand in het
bedrijf houdt aan, zeide Asquith. Wy kun
nen niet toelaten, dat de bevolkiDg, de indu
strieën, hst land gebrek lijden door den
kolennood. Is wetgeving daarvoor dan niet
noodzakelyk? Spreker vroeg het Hnis het
wetsontwerp aan te nemen, niet als een
deel van de blijvende wetgeving, doch
als een voorloopig redmiddel, een tydelyk
hulpmiddel tot rogoliug vau een byzondere,
onverwachte moeilykheid. Het wetsontwerp
was noodzakelijk, voordat verdere stappen
gedaan zouden moeten worden, waarvan God
verhoeden mocht, dat de noodzakelijkheid
zou blyken.
Londen, 21 Maart. De redevoeringen van
de vertegenwoordigers der mijnwerkers in
het Lagerhuis hebben uitgewezen, dat zij de
tweede lezing zullen ondersteunen en dat zy
by de bespreking van de artikelen zullen
aandringen op do aanneming van het amen
dement, waarin een algemeen minimumloon
wordt vastgesteld van 5 shilling per dag voor
alle ondergrondscho arbeiders. Zy verlangden
eveneens opneming van de op 2 Februari
vastgestelde loonschaal, doch hebben met
betrekking tot dit punt niet zoo sterk aan
gedrongen. Men verwacht, dat de regeering
den eersten eisch zal inwilligen, doch den
tweeden zal afwyzen. Men denkt nu, dat
het ontwerp zonder op ernstige moeilijk
heden te stooten zal aangenomen worden.
Londen, 21 Maart. In den loop van het
debat heeft minister Grey verklaard, dat eon
spoedige regeling van «te staking een ge
biedende eisch was. Iadien het ingediende
wetsontwerp zou blyken geen oplossing te
zyn, zou de regeering het volk moeten be
schermen met alle middelen, welke tot haar
beschikking stonden, doch het uiterste dat
zy kon doeu, zou niet kunnen voorkomen de
geweldige schade voor den handel, het ver
lies voor de gemeenschap en eindelyk ook
voor de mynwerkers zeiven.
Londen, 21 Maart. Het kolenmyn-
wetsontworp iB in tweede lezing
aangenomen met 348 tegen 225 stemm.
De nationalisten en de arbeiderspartij hob-
ben voor het wetsontwerp gestemd.
de arbeiders van Texel en Gaasterland, die
daarmede f 15.000 per jaar verdienen. Wat
het nut^van den lystor voor den landbouw
aangaat, daaromtrent wordt door den boor
Tbysse weinig gunstig geoordeeld. Daarbij
komt, dat de bosschen van Gaasterland do
laatste jaren worden gerooid, zoodat de lijs
ters daar ook langzamerhand afnemen en do
beteokenis van de lystervangst daar ver
moedelijk binnen 5 jaar zeer gorimg zal zyn
geworden.
tHet Vaderland" noemde sprekers amen
dement een politiek amendement om kiezers
te vangen, doch Gaasterland ligt niet in spre
kers district en Texol ligt in het district
van den afgevaardigde voor Holder, don
hoofdredacteur van „Het Vaderland". In
Gaasterland wordt ook niet do zwarte lijstor
of merel gevangen, maar eenvoudig de
koperwiek op zyn reis van Rusland naar do
Riviera in het najaar. Spr. brengt nog cea
wyziging in het amendement aan om ook het
dooden en vervoeren dezer ljjsters mogelijk
te maken.
De Minister vraagt zich af of het belang
van do bevolking van Gaasterland zoo groot
is, dat dit een zoodanig iugrjjpeD in het
beginsel dezer wot rechtvaardigt. Do Minister
verzet zich echter niet krachtig, tegen het
amendement, doch laat de beslissing aan de
Kamer over.
Het amendement zal worden gedrukt en
rondgedeeld.
Dinsdag 11 uur voortzetting.
Laatste berichten.
Amsterdam, 22 Maart. Naar wy vernemen
is hier ter stede een brief omvangen van d.-n
heer Karei Denig Jr., die op het oiland
Wight, als verdacht van spionnage, gevangen
genomen werd. Hy deelt in dat schryvoii
mede, dat de zaak in' orde is en hij weder
op vrye voeten zal worden gesteld.
Amsterdam, 22 Maart. VolgenB alhier
by de Maatschappij „Nederland" ingekomen
radio-telegrapisch bericht heeft het stoom
schip „Grotius" tengevolge van zwaar storm
weer groote schade beloopea aan de beide
ankerkluizen en zal het to Lissabon, waar
het eerst Zaterdag 23 dezer kon worden
verwacht, moeten repareeren. Van het ont
staan oponthoud en eventueel later vertrek
van Genua zal later worden kennis gegeven.
UIT DE TWEEDE KAMER.
Vervolg van Tweede Blad).
Met het vervolg der beschouwingen over
de vogelwet zullen wy onze lezers niet verder
plagen, de artt. werden na meer of mindere
uitvoerige besprekingen en van grootore
of kleinere wijzingen voorzien, aangenomen.
De Minister neemt het amendement-Elhorst
over. Het amendement-Hugenholtz kan hy
niet overnemen, omdat hy niet weet of de
daarin genoemde data juist zyn.
De heer Hugenholtz handhaaft echter zijn
amendement, en dit wordt verworpen met
55 tegen 7 stemmen, waarna art. 19 aange
nomen wordt.
Op artikel 20 (vergunningen ex art. 19
worden aangevraagd by den Commissaris der
Koningin en zyn gedurende een jaar van
kracht) licht de heer Hugenholtz (S. D. A. P.j
een amendement toe, strekkende om dupli
caat-vergunningen voor één persooD, die
vogels vangt en daarbjj een winkel houdt,
waar de vogels verkocht worden, gratis ver
krijgbaar te stellen, behoudens betaling van
hot zegelrecht en om de vergunning ook te
doen gelden voor personen in dienst van
den vergunninghouder.
De Minister vindt het amendement niet
onsympathiek, doch heeft er eenige bezwaren
tegen.
Artikel 2022 worden aangenomen.
Op art. 28 (verbod van vogelvangst o.
op Zondagen en algemeen erkende Christelijke
feestdagen) licht de heer Hugenholtz (s.d.a p.)
eeu amendement toe om den bestaanden toe
stand te handhaven en dus de vogelvangst
op die dagen toe te laten. De quaestio van
Zondagsrust heeft hier niets mede te maken.
De zaak is eenvoudig, dat het aantal gunstige
dagen om vogels te vangen zoo gering is,
dat men niet de vogelvangst moet onmogolyk
maken, indien zulk een gunstige dag op
Zondag valt.
De Minister laat die woorden vervallen
uit het artikel.
Het amendement-Hugenholtz is niet aan
bevelenswaardig.
Het wordt verworpen met 56 tegen
3 stemmeD.
Van het overige behandelde zullen wy
slechts vermelden, dat de heer Van Veen (c.-h.)
eeu amendement toelicht om een art. 44bis in
te voegen, strekkende om gedurende de eerste
5 jaar na het in werking treden dezer wot
het lystervangen toe te laten door middel van
strikken niet lager dan één meter boven den
grond gesteld, alleen in b(j Kón. Besl. aan
te wijzen gomeenten. Dit is van belang voor
Uit den Omtrek.
Texel, 21 Maart.
Tex. Eigun-Stoombootondernemiiig hooft
den derden dienst (11.15 v.m. van Texol en
12.30 n.m. van Nieowediep) voorloopig uit
geschakeld wegens steenkolengebrek.
De wegens zyn vele reddingen alom bekende
heer Jb. Buys Snr. te de Cocksdorp ondervond
gisteren, op zyn 80en verjaardag, byzondere
belangstelling van de syde van de N. Z.-
Holl. Redd. My. Namens het hoofdbostunr
kwam de secretaris, de heer de Booy, Buys
gelukwenschen, vergezeld van de leden vau
't plaatsolyko bostuur. Allereerst werd de
80-jarige hartelijk toegesproken door den heer
Gaarlandt, burgemeester, waarna de heer de
Booy 't woord nam en Buys, als blyk van
byzondere erkentelijkheid voorde vele diensten
aan 't reddingwezen betoond, eon passend
geschenk in enveloppe werd aangeboden.
De hoer Buys, nu nagonoeg blind, was
tot zyn 71e jaar postschipper tusschon do
Cocksdorp en Vlieland v.v., in vereeniging
met zyn broeder T. Buys, eveneens pose-
schipper. Eerstgenoemde is nog altoos lid
van 't plaatselijk bestuur der N.- en Z.-H.
Redd. My., welke faoctie hy ruim 30 jaar
met veel toewijding heeft waargenomen.
Gisterenavond werd de vrachtrijder H.,
die ruim een jaar geleden ernstig werd ver
wond door tusschen zyn wagon en een yzeren
hek bekneld to gerakeo, io bewusteloozen
toestand, mot eeno hoofdwonde, in zyn schuur-
tje gevondeD. De mzn was door 't zolderluik
omlaag gevallen en scheen ook aai< den rug
gekwetst te zyn. IJlings werd geneeskundige
ïulp ingeroepen en verleend.
Anna Paulowna.
Dinsdagavond, 19 Maart vergaderde in 't
lokaal van den heer T. van IJzendoorn do
onderafdeeling Anna Paulowna on Omstreken
van de vereeniging «V. P. N." De voor
zitter de heer P. J. Voogd opende met een
hartelijk welkom de vergadering en deoldo
mede dat van 1 Maart tot 10 Mei eene bon
by den voorzittor verkrijgbaar is, waarop
men een stel broodeieren van 15 stuks kou
betrekken tegen den prys, in de najaarsver
gadering bepaald. Wie don uitslag van 't
broeden aau den secretaris mededeelt, ont
vangt 45 oents terug. De secretaris, de heer
W. Klein, las de notulen van 2 vergadering»
die onveranderd werden goed gekeurd. Uit
jaarverslag, gelezen door den secretaris,
bleek o.a. dat door bedanken, vertrek en
overgang naar een nndore afdeeling, hol
lodental was geslonken tot 35. De lozing,
gehouden door den pluimvee consulent was
druk bezocht en uitstekend geslaagd. Voor
zitter bedankte den secretaris voor zyn uit
gebreid verslag eu deelde mede dat 't ledental
thans is gestegen tot 43. De afgevaardigde
naar de atdeelingsvergadering, de heer P. J.
Voogd, las een uitvoerig verslag. De verga
dering bedankte door applaus. Tot afgevaar
digde naar de afdeelings vergadering op 30
Maart a.s. werd weder gekozen de hoer
P. J. Voogd, die de benoeming aannam.
By de prysbopaling der jonge Blauwe
Weener Konijnen stelde do heer J. Nuland
voor deze voor leden te bopalen op 25 ct.
per stuk en voor niet-leden miostens 80 ct.
Goedgevonden. Ze syn tegen dien prys ver
krijgbaar by den heeren J. Nuland en M.
Cornolissen. Op voorstel van 't Bestuur werd
goedgevonden dat degene, die in 't jaar de
meeste nieuwe leden aanbrengt, een stel broed-
eieren cadeau zal krygen.
Tot secretaris werd gekozen de hoer W.
Komen in de plaats van den heer W. Klein,
die bedankt heeft. Goedgevonden werd oeu
proef te nemen met hot verkoopen van eieren
aan den heer Krudde te Deventer. Deze goeft 3
ct. per K.G. boven de middelmarkt te Roer
mond en neemt bovendien voor zyne rekom'rg
de kosten van verzending en ophalen vau
de leden. Door de aanwezigen werden 1000
eieren per week toegezegd. De hoor G. Borst
zal zich belasten met het ophalen. By de
gratis verloting van 2 stel broedoieren waren
winners de heeren K. Daalder en P. Keuris
Az. Op voorstel van 't Bestuur wordt aan
genomen, dat van do 45 ct. restitutio van
15 broedeiereD, 15 ct. zullen gegeven worden
aan den loverancier der oioren en 80 ct.
aan de afdeeling. Do heer K. Daalder be
spreekt 't coöperatief aansehaflen van de
verschillende bestanddeelen van 't ochtend-
voer voor kippen en deze zelf te mengen,
onder controle van 2 bestuursleden dor
afdeeling. Na uitvoerige discussie verklaart
de heer K. Daalder zich bereid rich hiermede
