KLEINE COURANT- 't Vliegend Blaadje voor HeldorTexel, Wlerlngen on Anno Paulownam No. 4089. Woensdag 17 April 1912. 40i te Jaargang. Eerste Blad. OierpelDzlDgeii van den weledelgeboren heer Piet Pessimist junior. 't Vliegend Blaadje p. 3 ra. 50 ct., fr. p.[poit 75 ct., buitenland f 1.25 Pr*-Zondagsblad 37* 45 i 10.75 miënModeblad i 65 i 75 i f0.90 (Voor het buitenland bij vooruitbetaling.) Advertentiën van 1 tot 5 regels (b(j voerultbetaling) 30 cent Elke regel meer6 Be wijs-exemplaar2* a Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend. Intero.- lefoon 80. Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. UitgeverC. DE BOER Jr. BERKHOUT a Co.), Helder. Bareauxi Spoorstraat en Koningstraat. SÜEUWSBERICHTEN. HELDER, 16 April. Oe a.s. Zonsduistering. Woensdag 17 April zullen wy hot belang wekkende schouwspel eener zonsverduistering kannen beleven. In het algemeen is het cigenlyk juister, by de zon van eclips te spreken, welke be naming slechts hot onzichtbaar worden van een deel der zonneschyf aanduidt. Lang niet elke zon-cclips toch veroorzaakt een merk baar donker worden van onze o mgeving, waaraan het woord verduistering' doet denken. By de laatste hier to lande zichtbare zon-eclips op 30 Aug. 1905 had bedekking van wel der zons-middellijn plaats en nog betoekendo do vermindering van het licht" maar weinig. Op 17 April echter zullen wy ook de //verdonkering" stellig opmerken. In geheel Nederland zal men dan ongeveer 19/S0 der zons-middellyn zien bedekken door de maan. Io Limburg zelfs 993/iooo- Toch zal ook dan blijken hoeveel licht het kleine randje der zon nog geeft, dat overblijft. In Znid-Limbarg wordt het op zeer weinig na oen totale eclips. Wanneer men op de kaart een ljjn trekt dwars door Limburg, van de Nederlandsch- Belgische grens vlak ten Westen van Maas tricht over het dorp Bnnde en dicht ten Z.O. langs Beek, dan duidt die lyn aan, waar men volgens de nauwkeurigste, te Leiden verrichtte berekeningen ia ons land de doDkere manescbyf juist midden voorbij de zon zal zien trekken. Een enkel oogonblik zal men daar de gehoele maan zich als een zwarte schjjf op de zon zien afteekeneD, zoodat van de zon slechts een smalle kring rondom overblijft. De eclips is daar //ring vormig". Op het oogenblik, dat men het verschijnsel zóó ziet, bevindt men zich juist in het middelpnnt der maanschaduw. By een ringvormige eclips is het in die schadnw niet volkomen donker. Dat is alleen by een totale verduistering het geval. De donkere slagschaduw der maan kan de aarde alleen bereiken als de maan dichter by ons staat dan 17 April het geval is. Ditmaal valt slechts de z.g. byschadnw op de aarde. Het verloop eener zonsverduistering stolt men zich het best voor door de beweging na te gaan van die reusachtige schaduwvlok, welke de maan op de aarde werpt, terwyl zjj voorbij de zon gaat. De maan beweegt zich altijl van rechts naar links voorbij de zon, maar bevindt zich dan tevens altjjd in een •tjjgend of dalend deel harer baan (by stij genden of dalonden knoop"). Het gevolg daarvan is, dat de schaduwvlek zich over dc aarde altyd naar het N.O. of naar het Z.O. beweegt. Op 17 April heeft men een eclips by den stijgenden knoop en daardoor beweegt zich de schaduwvlek naar het N.O., komende nit het Z.W. Waar de rand der maanschaduw de aarde eerst treft, wordt het eerste begin dor eclips gezien. Dat is 17 April het geval ergens in Brazilië by het opkomen der zon aldaar. Maar dat is naar Amsterdamschen tjjd te 9 u 14 m. 's morgens. Met toenemende snelheid, gemid deld ruim 1 K.M. per seconde, 60 maal sneller dan een spoortrein, beweegt zich de schaduw- rand over de aarde naar het N.O. en waar hjj een stad of dorp bereikt, begint plaatselijk de verduistering. Daar ziet men een eerste klein zwart stokje van den maan-rand op den rechterrand der zon verschijnen. Daar de schaduwvlek uit het Z.W. komt, bereikt zjj in ons land Zeeland het eerst. Vlissingen ziet daardoor te 11 n. 14.5 m. ongeveer het begin der eclips; 1% minuut later bereikt de schaduwrand Maastricht en den Haag; nog een minuut later Utrecht en Haarlem; dan binnen de minnat Njjmegen, Amsterdam, den Helder, Arnhem; weer l1/» minuut later, te 11 n. 19.5 m., Leeuwarden; en een der plaatsen waar in ons land de eclips het laatst begint, is Delfzjjl, te Huur 22.5 m. De grootte der schaduwvlek bljjkt hieruit, dat op het moment dat zjj Delfzjjl bereikt, Paramaribo er ongeveer uit treedt. Nadat de voorste schaduwrand de aarde het eerst heeft aangeraakt, komt ook hot verdere deel der schadnw meer en meer de aarde zyn weg over Hetschaduwmiddelpunt bogint >ver do aarde te 10 u. 21 j Amst. tjjd en wel ergens op de grens van Venezuela en Eug. Guyana. Daar ziet men de zon ring vormig verduisterd opkomen en alle plaatsen, waarover het middelpunt der schaduwvlek verder loopt, zien de donkere maanschjjf, evenals in Limburg, juist midden over de zon gaan. Die weg van het schadnwmiddelpunt over de aarde heet de middelste lyn of «cen trale lyn" der eclips. Het is die centrale lyn, welke ook door Limburg loopt. In ons geheele land valt ongeveer op den tjjd, dat het schaduwmiddelpunt Limburg passeert, het moment de grootste verduiste ring. Te Helder worden 0.943 der zonsmiddelijjo bedekt te 12.38. Zonsverduistering. - Blindheid. De aandaoht wordt gevestigd op het groote gevaar, bjj de aanstaande zonsverduistering met onbeschermde oogen naar de zon te zier. Herhaaldelijk is daardoor sterke ongeneeslijke vermindering van gezichtsscherpte, zelfs blind heid ontstaan. Men zjj dus gewaarschuwd en zie alleen met beschutte oogen, d. w. z. door een glas, dat zoo weinig mogeljjk licht doorlaat. M. J. Lucardle. f In den ouderdom van bjjna 71 jaren is te 's-Gravenhage overleden de gepensionDeerde schout-bjj-nacht, de heer M. J. Lucardio, Roode rangoonboonen. De gezondheidscommissie in Den Haag heeft de bijzondere aandacht gevestigd op de de in de Stot. opgenomen waarschuwing van den minister van binnenlandsche zaken tegen het gebruik van de z.g. roode rangoonbooDon. Voor een dergelyke waarschuwing bestaat naar de meening van de gezondheidscommissie te meer reden, omdat het haar bekend is, dat bü een Nederlandsche grossiersflrma op dit oogenblik nog een groote partjj roode rangoonboonen voorradig is, waarvoor tot voor kort afzet gezocht word onder de ver zekering, dat die boonen een zeer goed voedsel voor den mensch zjjn en de gewone inlandsche bruine boonen konnen vervangen. De Haagsche gezondheidscommissie wenscht echter met nadrnk te waarschuwen tegen het gebruik door den monseh van allo soorten van rangoon- of krosok-boonen, daar alleen door deskundig onderzoek is uit te maken, welke soorten van die boonen onschadelijk zjjn, en er aan den anderen kant onder deze boonen soorten voorkomen, waarvan wegens het hooge gehalte aan blauwzuur het gebruik zeer govaarljjk moet worden geacht. Hoe men zich betaling verschaft. De Haagsche politie heeft procos-verbaal opgemaakt naar aanleiding van een vrjj merkwaardig optreden eener firma, die een achterstallig postje gedeeltelijk wist to iu- casseeron. Bljjkens het politierapport hoeft do zaak zich aldus toegedragen: Juflrouw A. M. E, een winkelierster in de Corneliasteeg, te 's-Gravenhage, bestelde mondeling bjj den vertegenwoordiger der chocoladefabriek »Crema" te Breda een kist Crema's stuivorschocolade, inhoudende 144 stukB. Eenige dagen later ontving ze onder rem bours een kistje van de fabriek, en betaalde daarvoor f6.05. Toen het kistje daarna go* opeud word bleek het geen chocolade in to houden, maar drie fiesschen, met do eon of andere vloeistof gevuld, en een briejje, waarop de laconieke mededoeling, dat nn van een achterstallige schuld van f 7.45 door de winkelierster f 5.76 was voldaan (er was f 0.29 vracht betaald) en dat er door de fabriek nog f 1.69 te vorderen bleef II fHoe men zich betaling verschaft", schre ven we hierboven. We kunnen evenwel ieder afradeo om het origineele middel, om betaling te verkrjjgen, dat door de fabriek «Crema" is toegepast, te gaan nadoen. De officier van justitie zal thauB te beslissen hebben, wolke qualificatie dergeljjko schoone praktijken ver dienen. (Handeldr. M. St.) Een gegeven paard. Dezer dagen werd, zoo lezen we in de «Res. bode", een predikant in een Zaid-Hol- landscho gemeente door een zjjner gemeen- leden eou pot boter vereerd. De dominee proeft de botor en vindt ze niet lekker. Hjj verzoekt een boertje die boter op de markt voor hem te verkoopon. Ons boortje neemt met domineé's pot boter, gemorkt mot tnatuur- boter", plaats in de rjj. De boter wordt aan een keuring onderworpen en bevonden te zjjn kunstboter. Proces-verbaal wordt op gemaakt en het boertjo zegt in dienst te zjjn van den dominee. De rechter zal nu uit te maken hebben, wie hier strafbaar is, de edele gever of de domineo- boterhandelaar. Een „vader". Een boerenknecht vond bij de nieuwe R. K. begraafplaats aan den Eikbosscherweg te Hilversum een lykkislje staan. Hjj waar schuwde de politiebjj opening bleek het kistje een kinderlijkje te bevatten, gewikkeld Beu ljjkwaadje en een kroontje op het hoofd. Het onderzoek bracht aan het licht dat do vader, wonende in du Reestraat, na behoorlijk alle formaliteiten te hebben ver vuld, op weg was geweest het kindje te begraven. Hjj had daartoe f 1.50 medege nomen noodig voor begrafenisrechten. Onder weg had hjj echter een vriend ontmoet en vond hij het toen blykbaar beter dien daalder aan drank te besteden. Het kistje hadden ze daarom maar op straat gedeponeerd. Brandstichting. De brand te Sliedrecht, die Donderdag zes woningen in de asch heeft gelegd, is, zooals later bleek gesticht door den schilders- knecht G. S., den bewoner van het huis waar de brand het eerst uitbrak. Zjjn vrouw hield een slecht beklant winkeltje. Beiden hebben den vloer met gloed (brandpoeder) bestrooid en aangestoken. Daar de gloed niet spoedig het huis in brand stak, be- .ven zjj zich gekleed te bed, en geraakten slaap. Eenigen tjjd later werden zjj door het huilen van hun kind gewekt. De boel stond in lichter laaie. Het echtpaar wekte den bunrman W. van der Linden, winkelier en aardappelkoopman. De zolder van het aangrenzend huis stond reeds ia brand, zoodat de boer van Van der L., die daar Bliop, niet dan met moeite kon worden gered. De beide andore buren, het echtpaar Diepenhorst, moesten de denr open- trappen om het oude echtpaar, dat achter sliep, te redden Reeds dadelyk was er vermoeden van brandstichting. De verdenking viel op S., daar deze reeds sedert eenige weken zjjn inboedel op gehoimzinnige wjjse naar Rotter dam had verzonden. Het Panteerechip. In ons vorig nnmmer hebben wy reeds ra klein gedeelte opgenomen over hetgoen de Minister van Marino in zjjn Memorie van Antwoord zegt over hot pantserschip. Hieronder geven wy het vervolg: Breedvoerig bestrijdt de Minister dan op reeds herhaaldelijk door hem aangevoerde gronden de voorstanders van een torpedo- vloot, betoogend, dat zjj ten onrechte hun standpunt basoeren op een veroveringsoorlog. Hjj betwist voorts, dat het Westgat van de haven van Soerabaja ongeschikt zou zjjn voor het inloopen van groote schepen en hjj verklaart nogmaals nadrukkelijk, dat de nood zakelijkheid om de toegangen tot de roede van Soerabaja door versterkingen te verdo- digen minstens even groot is als deze plaats moet dienen tot steunpunt voor een torpedo- vloot, als voor het geval zjj dit voor een artillerievloot zal moeten zjjn. De Minister acht het niet verantwoord, thans over te gaan tot den bouw rau een schip van een speciaal type voor onze kust- defensie, tor vervanging van de «Kortenaer". Naar aanleiding van don geuiten wensch om een nader onderzoek te doen instellen, teneinde eene beslissing to kunnen nemen in positieven zin, merkt de Minister in hoofd zaak op, dat ook op die nieuwe voorlichting oritiek zou worden geoefend; dat het der Kamer ook dan niet gemakkelijker zal vallen een beslissing te nemen en dat ten gevolge van een nieuw onderzoek, dat veel tjjd zou vorderen, de hoog noodige versterking van de vloot langer zon moeten achterwege bljj- von als, ook met het oog op den toestand der schepen type «Kortenaer", verantwoord ia. De Minister bljjft volhouden, dat de door hom gewenschtc schepen don vjjand zullen noodzaken, zyn hoofdmacht te gebruiken. Wel zouden grootore schepen beter aan hot dool beantwoorden, doch hier, n.1. bjj het vasts'.ollen van de grootte der pantserschepen komt de fluancieele vraag dan doorslag geven, niet bjj de keuzo tusschcn pantservloot en torpedovloot, hoewol zeer zeker oen torpedo- vloot, by geljjke aanschaffiugskosten, dnurdcr is te ooderhouden dan een pantservloot. Het thans gevraagde schip is juist nog groot genoeg om ook den sterksten tegenstander nog schade to kunnen toobrengen. Tot de financieole conclusie van den Minis ter zou ook de commissie zjjn gekomen, wan neer zjj juistere gegevens had gebruikt en op betere grondslagen had gewerkt. By do vergelijking tnsschen hot personeel, dat de commissie en dat, hetwelk do Minister hebben wilde, moet worden in acht genomen, dat inlandsch personeel veel minder pres teert dan Europeesoh en inlandsche beman ning niet kan worden uitgebreid zonder de gevochtswaarde van de vloot te schaden. Geheol onjuist is het, dat aan officieren van de marine verboden zon zjjn, critiek op 's Ministers voorstellen te loveron. Dat niemand der officieren instemming be tuigde met de plannen, wekte geen verwon dering: men hoeft de gewoonte, de verdedi ging van de Rogeoringsvoorstellen aan de Regcering over te laten. Gouverneur-generaal van Indië en com mandant der Zeemacht zjjn beiden voor een vloot, waarvan de kern bestaat uit krach tige artillerieschepen. Hun advies over het voorgestelde type schip is niet gevraagdhet schip moet uit de staatskas worden gebouwd, zoodat men alleen hier te lande kan oordee- leD, hoever de fiaaucioelo draagkraoht ver oorlooft te gaan. Voor het beschikbare be drag geeft dit ontwerp z. i. alles, wat naar mogelijkheid daarmee te bereiken ia. De werf van aanbouw acht de Minister volkomen in staat, aan haar opdrachten te voldoen. Een wjjriging van zjjn voortellen zóó, dat kanonnen van 28 c.M. en 50 kaliber lengte bjj een snelheid van 20 mjjl zouden worden aangeschaft, is van hem niet te verwachten. De breedte van sluizen enz. te Rotterdam en te Vlissingen beperkt de breedte onzer schepen tot dusverre tot 19.8 meter. Omtrent verwjjdingsplannen heeft men den Minister niet geraadpleegd. Sneller aanbouw van het eskader zou veel ?er geld kosten en langzame aanbonw heeft het voordeel, dat de veroudering bjj het eskader geleideljjk gaat. De berekening van do commissie omtrent het overcompleet aan personeel, dat in Neder land moet zjjn voor de aflossing van Indië, 'acht de Minister veel te hoog. De bozuiniging ten aanzien van het per soneel, zooals de Staatscommissie die wilde, acht de Minister niet uitvoerbaar. Trouwens: allen, die door Z.Exc. zyn gehoord, verkla ren zich tegen een splitsing der Nederlandsche marine. Do Minister verklaart niet te begrijpen, waarom men nu dit type, dat met het oog op onze fiaanciëele draagkracht bereikbaar is, afwjjst. Tegen een groote mogendheid kan men in open zoe toch geen slag leveren, onze vloot moet krachtig de neutraliteit bewaren, opdat wy buiten een oorlog bljjven. Ook schepen van 15.000 ton zouden niet opgewassen zjjn tegeu super-dreadnoughts en dergeljjke. Het aangevraagde schip zal in elk geval nog in staat zjjn, het sterkste schip buiten gevecht te stellen. De minister acht door de berekening, dio dit aantoont, tevens de bewering, als zou dit schip slechts als schjjf kunnen dienen voor den vjjand, volkomen weerlegd. Begrypelyk is de wensch naar grootore schepen, maar hoeveel moeten die dan grooter zjjn De drang naar grootere schepen is trou wens eerst in de laatste jaren opgekomen. Met het oog op den door velen geniten wensch naar grootere schepon dan het voor gestelde, gaat de Minister nog eens na, wat do gevolgen van eene vermeerdering der watorverplaatsing zonden sjjn en merkt al dadeljjk op, dat wjj, wat de te stellen eischen aan snelheid, bescherming en artilleristiach vermogen betreft, ons wel altjjd in onze eischen zullen dienen te beperken, tenzjj men tot aanschaffing van schepen boven de 20.000 ton water verplaatsing zou wenschen over te gaan, schepen van eene grootte, waaraan met het oog op onze financiëele en perso- neele draagkracht, naar 's Ministers meening, ongetwijfeld niet kan worden gedacht. Wilde men het gedachte pantaerschip de bestaande groote pantserkruisers in snelheid doen evena ren, dan vervalt men tenzjj men zich met een inferieure bewapening zou verge noegen in schepen van 26.000 ton; voor een geringe vermeerdering der snelheid, by v. tot 20 mjjl, zou de waterverplaatsing reeds van 7600 tot 9500 ton stijgenom een snel heid van 22 mjjl te bereiken, zou men reeds tot plm. 11.500 ton moeten gaan. En wat boteekenen dan nog zulke snelheden, verge leken bjj die der hedendaagsche pantser kruisers van 28 en zelfs 29 rnjjl. De Minister zet daarop de gevolgen uiteen die zouden voortvloeien uit aanschaffing van zulke pantserschepeu. Hjj becijfert, dat voor de bemanning van een eskader van 4 zulke schepen ia Oost-Iadië aan Europeesch per soneel pLm. 240 koppen meer noodig ztfilen zullen zjjn en, rekening houdende met een reserve van 10%, pl.m. 264 koppen, voor welk aantal bovendien in Nederland perso neel ter aflossing beschikbaar moet zjjn. Waar nu, voorzooverre zich dit thans laat aanzien, bjj verschillende rangen en qualitei- ten door het eventueel bemannen van 4 schepen van 7600 ton en 6 torpedobootjagers de grens van onze personeels draagkracht bereikt zal zjjn, bljjkt het, dat ten n in de eerste toekomst, door vrjjwillig dit personeel alleen niet voorzien zoo worden in de bemanningen voor bet Neder- landzeh eskader in Oost-Indië, wannser voor die schepen van 7600 ton, schepen van 10.500 ton in de plaats zouden treden. Er op te rekenen, dat to zjjner tjjd over de zeemilitie zou mogen worden beschikt ter aanvulling der bemanning in Oost-Indië schjjnt den Minister niet geoorloofd, waar ter bereiking van dit doel de zeemiliciens gernimen tjjd achtereen in Oost-Indië zonden moeten door brengen. Vervolgens betoogt de Ministsr uitvoerig, dat met het oog op de afmetingen van eon dergelijk schip, zoodanig schip vooralsnog niet in Nederland zou kunnon worden ge bouwd; dat het om dezelfde reden ook niet zou kunnen repareeren op óón der Rjjks- of particuliere worvon in ons vaderland dat het wegens zjjn diepgang de stelling van den Helder alleen langs hot Schulpengat zon kunnen verlaten en dat bet onmogelijk een der Marincworven in ons land zou kunnen bereikendat bet geheel nitgeruste schip in geen enkel dor dokkon van ons land zou kunnen worden opgenomen, dat het de meeste dagen van het jaar niet door het Ooster vaarwater uit de reede van Soerabaya zou kunnen varen, terwjjl het voorgestelde sohip op twee wjjzen Soerabaya zon kunnen ver laten dat het geheel nitgoruste schip ook niet in hot daar in aanbonw zijnde droge dok zou kunnen worden opgenomendat ook de keel, toegang gevende tot het Marine- Et'ablissemeut to Soerabaya nog Diot geschikt is om dergeljjke groote schepen to laten passeerenin een woord, dat vooralsnog Nederland noch Indië zjjn ingericht voor den aanbouw en de exploitatie van oorlogsbodems van 10.500 ton. Nu kan men wel zeggen, dat dit alles maar een quaestio van geld is, maar dan rjjst toch ernstig de vraag, of zjj die zoo redeneeren, zich wel rekenschap hebben ge geven hoeveel millioonen en hoeveel jaren daarmede gemoeid zouden zyn. Daar het den Minister bekend is, dat aan ieder dor leden van do beide Kamers der Staten-Generaal een exemplaar werd toege zonden van het verslag van het op 20 Febr. jl. behandelde in de vjjfde algemeene ver gadering der Marine-vereoniging, meent hjj deze beschouwingen niet te mogen eindigen, zooder nog aangaande enkele ponten, welke daar ter sprake kwamen, van zyne meening te hebben doen bljjken. De inleider in die vergadering beval een organisatie onzer zeemacht aan, bestaande, wat do groote schepen betreft, uitsluitend uit vjjf schepen van het type «Esp&na". De Minister deelt nu uit officiëele gegevens mede, dat de normale kolenvoorraad der schepen van dit type slechts voldoende is, om daar mede met economische vaart een afstand van 2260 zeernjjlcn af to leggen een workings- a£ *r, voor de schepon der zeemacht inOjst- ladië bepaald onvoldoende. Om een werkings sfeer te verkrjjgen, ovengroot als die der schepen type «Koningin Regentes" (4100 zeemijlen) zou de waterverplaatsing minstens 16.000 ton moeten bedragen en de kosten per schip op f 21.000.000 komen. Is de Regeering derhalve van oordeel dat op dit oogenblik niet kan worden overgegaan tot den bouw van een grootor dan het voor gestelde schip, zjj beantwoordt ook beslist ontkennend de vraag of het dan niet beter ware, den bouw van het aangevraagde schip te verschuiven tot naafloop van het bedoel le onderzoek, aangezien lo. het beslist nood zakelijk is, dat er ton spoedigste een schip type «Regentes" beschikbaar kome voor de Nederlandsche kustverdediging, waardoor ten minste een aanvang wordt gemaakt met de dringend noodige vervanging van de drie geheel verouderde schepen type «Kortenaer", 2o. doordien in Indië, totdat het geheele eskader nienwe groote sohepen daar te lande zal zjjn aangekomen, dus gedurende zeker vele jaren achtereen, inplaats van eon schip met 2 kanonnen van 24 c.M. 4/40 (type- «Regentes"; aanwezig zal zjjn een schip mot 4 kanonnen van 28 c.M. 4/45, waardoor dns een zeer krachtige, dringend noodige ver sterking van onze zeemacht aldaar zal wor den verkregen. De Minister acht dan ook den aanbouw van het voorgestelde pantserzchip urgent en meent dat het niet verantwoord ware, wan neer niet zoo spoedig mogeljjk werd aange vangen met den aanbouw van eon pantser- schip, zoo krachtig als ondor de bestaande omstandigheden verkrijgbaar is. Ten slotte 'beantwoordt de Minister breed voerig de nota van den heer Van Wassc- naer van Catwjjck. De Minister verklaart niet te kuunen ingaan op de critiek op het door den commandant dor zeemacht nitgebraoht rapport. DE WEEK. 15 April, Als het gewoonte was dese kroniekjes te dateeren, zou het nu «enigszins beswaar op leveren, niet den dagdatum, doch do richtige maand to nemen. Want het wil ons toe- schjjaen, dat er meer menschen denken, dat het eind October, begin November is, dan de maand, die, volgens den kalender, volgt op lentemaand en zelfs den schoonen naam van Grasmaand draagt. De paar arme koeien, waarmee men de proef noemt in hoeverre de dieren „weerv&stzjjn en die men in de wei heeft gestoord, loopen te rillen als werd er margarine in plaats van melk van hen gewacht. Ondernemende smids, in het bezit van een sljjpsteon, denken er al half en half over of sjj het bordje met „schaatsen sljjpen" maar weer niet voor de raam zouden zotten en de boterboeren betrappen zichzelf op de gedachte, dat zjj een mooie kars hebben laten voorbijgaan om de eieren nog een dag of wat op prijs te houden in plaats van met deu almanak met een halfje af te slaan I het tegen Paasch liep. Aangezien het echter aan te nemen is, dat de lezer evengoed als zjjn half-bevroren chroniqueur weet, dat het frischjos is, ljjkt het ietwat overbodig daar lang over uit te wijden. Er is zooveel anders, dat de aan dacht vraagt. Daar is het jubileum van Dr. Kuyper, waarvan wjj, Hagenaars, alleen het staartje in den vorm van een rgedenkmaahjjd* hebben genoten, dat wil zeggen, dat niemand er iets aan heeft gehad, dan de hceren en dames, die aanzaten en de fooiengraaiers. Wjj hebben geen vergadering gehad, geen fsaatbyeenkomat, niets. En wt zonden dus vau 't veertigjarig bestaan van „de Standaard' niet veel gemerkt hebben als het niet wereld kundig gemaakt was wie aanzaten aan den godankmaaltyd. Uit die mededeeling bleek alvast dit, dat de vrede tusschen „Meneer- self" en Zjjn Excellentie van Koloniën ge- tcekend is, zoodat het noodlottig misverstand uit de wereld is en de heer de Waal Maleljjt zich zonder brochure van Dr. Kuyper weer verheugen mag in diens gunst. Iets, dat hem ongetwjjfeld heel bjjsonder aange naam cal zjjn. Dit is almee het belangrijkste nieuws op politiok gebied, als men tenminste de st.kiDg van de Commissie van voorbe reiding der Ziektewet uitzondert. Men wil weten, dat de Kamer aan dat stakinkje eon extra week vacantie dankt. We hebben het ons als volgt laten uitleggen. De voorberei ding zou, naar men hoopte, tegen midden April zoo ver gevorderd zjjn, dat de Kamer na de onvermijdelijke ruzie bjj do rege ling van werkzaamheden danl den vier- en-twintigsten zon kunnen beginnen met de openbare behandeling. Maar nu komt de staking vertraging brengen. Daar zit menl Want als we niet ineens aan Ziektewet kunnen gaan, grjjost weer de Bakkerswet den heeren tegen. Want, daar die nu eenmaal op de agenda stond, zou het voor de hand liggen en sou er kunst en vliegwerk noodig zyn om het anders te doen zyndat men waar voor de rest niets ;ereed is dan maar ging „bakken". En daar i men over de geheele linie bang voor. Rechts even zeer als links. Men voelt wel iets voor de klacht der bakkersgezellen en sou dus den nachtarbeid graag willen af schaffen, doch aan den anderen kant is men huiverig voor de oudbakken kadetjes by het outbyt en meer nog voor de „gewelddadige ingryping" in het particuliere leven. Het gevolg sou zyn van deze wet: „De vrijheid van het individn", de aouvereiniteit in eigen huis ons dunkt wy hooren den heer Van Idsinga zyn bezwaren al ontwik kelen en hoe de heer Tydeman het roerend met hem eens is. Geen „Staatssocialist" die het tegen de argumenten dier tweo volhoudt en te minder waar de stenn in hoofdzaak t komen van hen die anders de meest geliefkoosde vyanden van het kabinet sjjn. Dat is het gevaar, waar voor men stond in dien de Bakkerswet toch aan de orde zou komen, iels wat sou moeten geschieden in dien de Kamer by haar terugkomst niets anders vond om te doen. En daaraan dan ken wy nu, naar ons verzekerd wordt, de verlenging van de vacantie. Een verlenging, die de meeste der heeren ongetwyfeld lang niet onwelkom zal zyn en die zjj best kun- besteden om eens naar hun kiezers te gaan om dio aan het verstand te brengen hoe ontzaggelyk slecht of do tegenparty toch feitelyk is en hoe alles wat niet gebeurt of verkeerd gebeurt eigenljjk de schuld van „die anderen" is, een aardigheidje zonder hetwelk ran echte „politiek" geen sprake kan zya. Dat men nu reeds den Boer opgaat belooft wat tegen 19181 Wat dat trouwens een jaar moat worden begrypt geen sterveling precies. Er komen er zjjn immers 1400 g«- leenten in ons vaderland veertien honderd tentoonstellingen, waarvan er dus hoogstens een stuk of drie wat te beteekenen zullen hebben en de rest eenvoudig veel geld zal kosten zonder voor iemand of iets eenig nut of belang te hebben, dan hoogstens voor een stak of wat .uitsloovers" die graag hun naam in de krant zien. In Rotterdam loopt men met het onzalige plan rond om op den Henvel vlak bjj de Maasl op hot land een schip te bouwen en daarin expositietje te gaan spelen, alsof er op het breede water geen plaats is voor een wer- koly'k schip en in den Haag, waar de meeste moDBchen geen verschil kennen tusschen een venlen en een hokkeling maken we een Landbouwtentoonstelling alles ter eere van het feit, dat Napoleon het honderd jaar geleden by Leipzig niet kon koersen togen heel midden-Europa. Is het wonder, dat vreemdelingen, wier land in heel veel ge vallen omtrent den zelfden datum ook «be vrijd" of .hersteld" is en die dus thuis ook allicht wat te feestvieren hebben een vreem den indruk van ons land zullen meenemen? Schepen op het land, naast het water, vee tentoonstellingen in een luxe stad! Gelukkig bestaat er alle kans op dat ten minste de plechtige opening van het Vredes paleis een jaar wordt uitgesteld, zoodat dus een Frunschman in '14 dat feest kalm kan komen by wonen, zonder dat hy op alle hoe van straten en pleinen de teekenen van de nationale blydschap moet aanschouwen over het feit, dat het .gehate juk van den Cor- sicaan" werd afgeschud. En zoo is het maar beter ook. Eerst in 13 feest voor de gelukkige gevolgen van een oorlog, en dan een jaar later feest voor de inwyding van den eeuwigen vredo, als men tenminste Tripoli niet meetelt en de groote mogendheden geen zwak land als Persie aan het deelen zyn... Wie weet hoeveel .onafhankeiykheden" er over nog eens honderd jaar te herdenken zyn 1 Mr. Aktojcio. Ziezoo, m'n logë's zyn weg. Betsy is vree- selyk druk: se babbelt den heelen dag. U begrijpt, dat er dan van schryven en, wat meer zegt, van «overpeinzen" niet veel komt. Nu zal ik dos eerst de heeren onderwyters dienen te antwoorden. Ik heb u al gezegd, dat Paula vreeselyk verontwaardigd was dat onze familie-relaties de heeren niét interes seerden. Ze kan zich niet begrijpen hoe dat mogelyk was. Natuuriyk had ik het gedaan: waarom moest jy de heeren ook negeeren zei ze, zy zyn er het eerst over begonnen? Natuuriyk heeft het den scbyn alsof je er tegen zou zyn. Nou vrouw, zei ik, de homel weet, dat ik er voor ben. En dat ik pessimistisch ben aangelegd, nou ja, daar kan ik nu eenmaal niets aan doen, dat is m'n noodlot. En nu zou ik de zaak met m'n pessimis tische beschouwingen, bederven. ,De heemel staa my by, dit is een mislyck tereken''. Zit er dan zoo weinig pit in do Hollanders, dat ze door dergelyke uitlatingen als de myno zich soaden laten afschrikken? Ik voor my bok juist daardoor geprikkeld wordon tot energie. Ik zou zeggen: nu zul jelui eens zien wat een verkeerd profeet zoo'n pessi mist is, en wat een Hollander kan als hy wil. I k zou in dien lauwen geest der Hol landers berusten, ik, Piet Pessimist, junior? I k zou 't kwaad aanmoedigen Kom, kom, heeren onderwyzers, dat meent u niot. En nn zoudt n willeD, dat ik de lakschhehl der Hollanders geeselde? Kan men hot dan mot hetgeen ik in myn eersten schreef nog niot doen? Me dunkt, dat ik mo over die laksch- heid tamelyk kras heb uitgelaten. Ik zal er dan verder hel zwygon ook maar toe doen. Ik heb het go.J bedoeld en dat ik van meening zou zyn dat we maar geen verdere moeite voor eon leeszaal moesten doen is beslist onwaar, 't Is by de Hollandors zoo, je moet steeds maar weer op hetzelfde aambeeld kloppen, en ten slotte vliegen de vonken in brand en stygt de vlam van hot enthousiasme op.1) En moet ik dan voor smid spoten en aan den blaasbalg trekken van het vuurtje door den Bond v. Ned. Ond. aangestoken? A Ia bonne heure! Maar op eventueele vergade ringen kom ik alleen dkn als ze me niet in eon Bestuur of zoo kiezen. Want daar heb ik een broertje aan dood. 't Stormt zoo geweldig dat ik van middag haast in de gracht waaide, u weet wel, die welriekende. Gelukkig stond er eea paal dichtby en kon ik me vastgrijpen. Natuuriyk was er van dit artikel niet veel terechtge komen, Panla m'n vrouw is een goed mensch, een best menscb, maar ze vergeet d'r komma's en baar styl is ook niet dkt. Enfin, zooals ik zei, de telefoonpaal redde me. Eu terwyl ik daar zoo stond, zag ik mezelf als Amsterdamsch burger, zittend in het Leesmuseum. Wat heb ik daar menigon avond doorgebracht, terwyl het buiten stormde of hagelde, met myn krant en myn tydschrift. Ik was toen nog vrygezel en m'n degelyke inborst beb ik waarschyniyk aan dat Lees museum te danken. Andere jongelui flaneer den langs 'e Heeren straten, of zaton in koffie huizen, maar ik ging altyd naar 't Rokin, waar m'n krantje me wachtte. Nu weet ik wel, dat een publieko leeszaal heel wat anders is dan het Amsterdamsche Leesmuseum Dit laatste is een Sociëteit met ry hooge contributie, met een conversatiezaal benedon, twee leeszalen boven en een studie zaal op de twoede of derde verdieping. Maar ik noem het maar alleen als een voorbeeld hoe knus en gezellig je in zoo'n lokaal zit. Een leestafel met alle mogelyke kranten, brochures en tydscbriften, do nieuwe romans, nisje trek hebt een sigaartje... «mein Liebchen, was willst du noch mehr? Er kwamen zelfs dames. Ik zeg zelfs, omdat het Leesmuseum uitteraard eene inrichtiog is voor heeren, en er een speciaal Leesmuseum voor dames bestaat. En als ik eens een boek wilde hebben dat et in het Leesmuseum aanwezig was, dan as er het gebouw op het Singel, dat zyae gastvrye deuren opende. Ik bedoel deUnivorsi- teits Bibliotheek. Ook dkkr is een keur van boeken ter beschikking, en, wat meer zegt, men betaalt daarvoor geen contributie, de toegang is voor ieder gratis. Wel zyn er verschillende formaliteiten te vervullen, wel is in de laatste jaren, de gastvrijheid op hot Singel er niet beter op geworden, maar toch profiteeren nog zeer velen, behalve de stu denten, van de inrichting, die tot avonds 10 uur open is ('t Leesmuseum tot 12). Een openbare leeszaal nu, moet myns inziens een inrichting zyn die tusschen de beide bovenomschrevene instaat. Zy mag natuuriyk in geen geval het karakter dragen van een sooiëteit, maar ook moet zy ander >ubliek trekken dan in oen Universiteits bibliotheek komt. In de laatste jaren zyn hier te lande al verschillende leeszalen op gericht. Bescheiden begonnen, somtyds op een bovenzaaltje, met een concierge-book- binder als eenige beambte (Dordrecht), on met een miniem aantal bezoekers (15 per <i*g)> rijn allengs tot grooten bloei gekomen en vormen een onmisbaar ingrediënt van de gemeente, waarin zy liggen. De Hilversum- •che bv., die 10 Dec. 1910 opende, begon met 558 leden met een jaarlyksche contri butie van f 1523.dat ia dus ongeveer f2.78 per persoon; na acht maanden was dit aantal gestegen tot ongeveer 1500. Men heeft een bibliotheekzaal, door welke men komt in de eourantenzaal en vervolgens in 't gezelligste vertrek, de leeszaal". Daar •yn platen in groote hoeveelheden, lot en in albums, topografisch gerangschikt en alle mogelyke litteratuur, die wekelyks verwisseld wordt. Deze leeszaal is door particulier initia tief in 't leven geroepen, en reeds dadelyk werd baar subsidie van ryk en gemeente onthouden. Toch heeft se 't volgehouden, en al zyn de meeste leeszalen nog niet in schit terende flnantieele positie, se komen er toch. Iets dergelyks als in Hilversum, eene plaats van 28000 inwoners, is, dunkt my, in den Helder met byna 27000, ook zeer goed moge- iyk. 't Moet eene inrichting zyn, die voor ieder toegankelyk is, en dus moet elk naar beste krachten aan de totstandkoming mede werken. l) Oe heeren xullen mii zeker wel veroorlooven de gewone spcllirg te gebruiken. Bjj woorden als „negeren" ion de vereenvoudigde licht aanleiding kunnen geven tof misveretaad. O ja, dat moet ik u nog even zeggenop Carnegie moeten we niet rekenen. Hy liet door s'n secretaris antwoorden, dat hy prin- cipiëel alleen bibliotheken van minstens een millioen cadeau gaf en dat vond-ie voorden Helder te veel. Nou, ik niet, en dat schreef ik hem. Maar hy had er geen liefhebbory in zei hy: ze hadden met dat Vredespaleis zoo gesold, ze hadden hom toen gevraagd u weet, hy stuurde een millioen over of er nog niet wat by kon a) en dat had by de Hollanders erg kwalyk genomen. En nu deed hy het niet meer. 't Beste is dus dat we zelf maar zoo gauw mogeiyk de handen uit de mouw steken, want komen moet de leeszaal erl Een volgend maal vertel ik u nog wel n\eer hierover. riyk" uitgedrukt. 9) Historisch. P. P,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1912 | | pagina 1