KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Heldor, Texel, Wioringen en Anno Paulowna.
No. 4136.
Zaterdag 28 September 1912.
40ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. i in. 50 cl., fr. p. poit 75jct^ buitenland 11.26
Pre- Zondagfblad 37J t t 45 1,0.75
miên Modeblad 65 75 i 10.90
(Voor het buitenland bij Toornitbetsiing,)
Advertenties t»i
Elke regel meer
Bewijt-eZemplaar
Vignetten en groote letter* worden
5 regelt (bij vooruitbotaling) 30 cent.
i planttruiinte berekend.
Telefoon SO.
Uitgeven C, DE BOER Jr, BERKHOUT Co.). Helder.
Bureaus Spoorstraat
Tweede Blad.
Aan onze Lezeressen.
De behoefte aan het bezit van een degelijk,
practisch Modeblad, hetwelk volledig voorlicht,
betreffende de eischen welke de mode stelt, doet
zich thans het meest gevoelen.
„HET NIEUWE MODEBLAD",
hetwelk bij den uitgever van dit blad is verkrijgbaar
gesteld, kost slechts 05 ets. p. 3 maanden (franco
p. post 75 ets.) verschijnt '2 maal per maand, alzoo
li nummers in één kwartaal, en is
een Modegid3 bij uitnemendheid.
liet bevat afbeeldingen van de fraaiste toiletten
zoowel als van meer bescheiden costumes en eene
uitgebreide collectie voor kindergoed.
Het is onontbeerlijk voor elke huismoeder, die
er prjjs op stelt, zich en hare kinderen smaakvol
en toch weinig kostbaar te kleeden. Elke aflevering
is vergezeld van een uitvoerig patronenblad, zoodat
men in slaat is een betreffend costuuin ol model
daarvan zelf te vervaardigen.
Het blad is van groote waarde voor jonge Dames,
wegens een schat van afbeeldingen van handwerken.
Meerdere malen wordt eene modcaf beelding op
de voorpagina artistiek in kleuren afgedrukt.
Wij wekken onze lezeressen op, zich op dit
fraaie en goedkoope Modeblad te abonneeren.
Voor nieuwe inteekenaren is een nummer ver
krijgbaar, zoolang de voorraad strekt, aan het
liiireau van dit blad.
De Administratie van dit blad.
Opgave van alhier gevestigde en vertrokken
personen van 19 tot en met 25 September.
Gevestigd.
Naam: Beroep: Woonplaats: Van: Gel.
J. Stam, loodslcerl,, Breewaterstraat 32, Velsen. O.R,
F. W. Roden, z, b., Hoogstraat 83, Velsen. Apo3t.
A.l.Worseling,kp.-torp., Wilh str.53, N.Helvoet, R.C.
A. M. Kosnders, z. b.. Laan 20, Amsterdam.
E.Uennipman,slager, Breewaterstr.30, Zegwaart.
WA.A.Korsman, z b., Trompstr.lo, Amsterdam
A.W.A:Bunck,steendr., Nieuwstr.12, Wijka. Z
C. F. Bunck, t A'dam.
J.P.A.Sweering, banketb., Spoorstr. 40, 'sHage.
L. Flentge, matroos, Goversstr. 37, A'dam. N.H.
W. Janzen, verpl., Breewaterstr. 62, Castricum.
C.Dekker-Rynsburger, le Vroonstr.74, A'dam. s
A. B. Windt, z. b, Hoofdgracht 8-9, A'dam. R.C.
G.Meereboer, korp.-schry v., Wilh.str.1, 's Hage. N.H.
C. J. Luters, z b.. Vijzelstraat 611, Arasterdam.
p. Fleer, z. b., Wilhelminastraat54, Schagen.
J.C.Doornberg, z b. Binnenhaven38, 'sHage.
W.T.de Booij, zeeofficier, Hoofdgracht 12, 's Hage.
Wed. W. Janssen, z. b., Keizerstr. 26, 's Boscb. R C.
G.Spoelstra,serg.rnar.,Achtergr.Z Z, 51, A'dam. N.H.
Vertrokken.
Naam: Beroep: Van: Naar: Gel.
J. Duinker, z. b., Loodsgracht 26, Utrecht. N.H.
J.Weultjes,slok.H.II.S.,Wilh.dw.str.2,Nijmegen. R C.
K de Boer, boerenknecht, Koegras, Schagen. N.H.
J. C. v. Breda, z. b., Hoofdgracht 49, Megen. R C.
B J.VeldermanjOffic.mach jWeststr.75, Batavia. Gcr.
Jn.Verfaille,veehouder,Bmnenh.22,Loosduinen. N.H.
N, Vos, banketb., Hoofdgracht 41, Amsterdam.
W.'i. Weiter, machinist. Hoogstraat 78, Zwolle,
C.v.d.llaagen. bediende, Spoorstr.130-132,Hoorn.
J.H.A.T.Tresling,offi.v gez.,Hoofdgr.54,Groningen.
D. Kwak, bakker, Diaconiestraat 24, Rotterdam.
R. Buter, ontwerper, Breewaterstr. 60, A'dam.
insurgenten en de Tarksche troepen bjj Vathy.
Do Tarksche troepen schoten op de
Roumelia*, waardoor het schip eenige schade
opliep en zich mot vele gekwetsten moest
verwijderen.
Alzoobrandstof genoeg.
Wel mocht graaf Berchtold dezer dagen
zeggen rOndanks de samenwerking van de
Kabinetten der groote mogendheden, bljjkt
toch nit de voortdurende uitbarstingen, dat
de politieke atmosfeer daar gevuld is met
electriciteit.'
In Spanje is een groote spoorwegstaking
uitgebroken. Reuter seint een reeks van
berichten
Porpignan. De telegraaf- en telefoonlijnen
tnsschen Port Bou en GeroDa en Barcelona
zijn vernield.
Het grensstation is zonder bericht.
Madrid. Men heeft ambtelijk bekend ge
maakt, dat de treinen van het Cataliaansche
net onder militair geleide rijden. Voor het
heole net is do staking uitgeschreven.
Madrid. Uit de provincie zijn troepen naar
Barcelona gezondeD. Alle spoorweg-vorbin-
diDgen van Barcelona mot Frankrjjk zjjn
verzekerd, zoo ook de verbindingen met
het overige Spanje. De stakers honden zich
kalm.
Cerbere. Men meldt dat gedurende den
nacht een posttrein van Barcelona zal aan
komen.
Porpignan. Een Spaanaehe reizigerstrein,
die om 10.50 's ochtends te Port-Bou moet
aankomen, is om 7 uur 's avonds aangekomen
onder geleide van officieren en soldaten dér
genie. Er waren slechts weinig reizigers in
den trein. Bjj zal morgen weer vertrekken.
Barcelona. Vjjf treinen, door do stakers
tot rjjden gemachtigd, zjjn na middernacht te
Bondes aangekomen.
Nader wordt gemeld dat in Saragossa
insgeljjks besloten is tot staking over te gaan.
De Temps zegt dat het stakende personeel
het slachtoffer is van de politieke handigheid
van CanalegieB en Lerroux die tweedracht
willen brengen tnsschen de vakvereenigingen
de verschillende streken. Ribalta de
voorzitter van het vakverbond van het
spoorwegpersoneel achtte de tjjd voor staking
nog niet gekomen.
De tabaksbewerkers in België zijn besloten
tot een algemeene werkstaking indien de
patroons bon eischen niet inwilligen.
Dozen verklaarden dit niet te zullen doeD.
In sommige plaaUeD, als Gent en Antwerpen,
is de stakiDg reeds begonnen.
Misschien dat daaruit dan meteen de groote
staking komt.
Dat zou de politieke Btaking zjjn doch
i liberalen zjjn het daarvoor met de soci
alisten niet eens.
UIT HET BUITENLAND.
Alweer over de vredeB-onderhandelingen.
Ja, lezer, 't wordt een eindelooze herhaling,
maar 't ia nu eenmaal niet anders. Beide
mogendheden «kunnen niet anders*. Italië ia
te ver gegaan, om zich zonder belangrjjke
voordeelen terug te trekken en Tnrkjje kan
voor zjjn fatsoen en aanzien niet zulke groote
opofferingen doen.
Volgens Italiaansche berichten is Giolitti
de langdurige vredes-onderhaudelingen reeds
lang moe en was al voornemens alle be
sprekingen maar af te breken, als niet de
minister van buitenlandsche zaken nog op
voortzetting aandrong. Tot dusver heeft
Italië-oorlog gevoerd met de Arabieren, niet
met Turkjje, maar zoo de Porte bljjft weigeren
do Italiaanjche voorstellen te overwegen, zou
Italië voornemens zjjn den strjjd tegen Tur
kjje te gaan voeren. Dat moet er voor Turkjje
nog bjjkomon
De »Popolo Romano* herinnert, dat Italië
bereid is den Mohammedanen in Tripolitanië
volkomen vrjjheid in geloof te waarborgen,
zooals Oostenrjjk in Bosnië deed, maar ook
nog aan Turkjje het ongestoorde bszit wil
verzekeren van alle bezittingen voorreligiense,
weldadige of opvoedingsdoeleinden die nu in
Tripolis bestaaD. Bovendien zal Italië aan
Turkjje een aandeel betalen in de Turkscho
staatsschuld in overeenstemming met de op
brengst der douanerechten in Lybië.
Evenwel, de onderhandelingen zjjn weder
hervat. Deonderhandelaarshebben uit Konstan-
tinopel nieuwe instructies ontvangen, die be
langrjjke concessies inhouden. Zoodat we dus
don volgenden keer alweer op de vredes
onderhandelingen zuilen moeten terugkomen.
In den Balkan nog steeds ;t zelfde liedje.
De Tarksche Ministerraad heeft besloten aan
de Malissoren dezelfde voorrechten too
staan als aan de Albaniërs. Op Samos wordt
gevochten. Turksche berichten melden, dat
een aantal «opstandelingen* een aanval deden
op de hoogten van Vathy. Da troepen
slaagden er in het vuur der opstandelingen,
die ernstige verliezen leden, te doen eindigen.
Uit Athene wordt bericht dat bewoners van
het vorstendom Samos een telegram richtten
tot de vertegenwoordigers der beschermende
mogendheden, waarin zjj zeggen: //Het volk
van Samos, dat den strjjd heeft aangebonden
voor zjjn rechtvaardige zaak, het herkrjjgen
der privileges, gewaarborgd door uwe edele
natie, doet een beroep op de welwillendheid
van Uwe Excellentie om zjjn billjjke eischen
te steunen.»
Servië en Bulgarjje wapenen zich officieel
heet het vandaar echter, dat er geen vuiltj-
aan de luoht is. Alleen voorzorgsmaatregelen
tegen den tjjd dat do buurman lastig wordt
en men duB zjjn grenzen .zal moeten ver
dedigen"Wie lacht daar?
De Tarksche minister van oorlog besloot
tot het honden van groote manoeuvres in
de vlakte van Adrianopel, waaraan 50.000
man zullen deelnemen.
Reuter bericht uit Athene
De kapitein van het Grieksche stoomschip
«Roumelia* heeft aan de regeering medege
deeld, dat op 28 Sept. een gevecht plaats
had tasschen voorgeschoven posten van de
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 27 September.
Opleiding officier.
Men meldt ons, dat de generaal-majoor,
inspecteur van het militair onderwjjs, ter
konnis heeft gebracht van de commandeerendo
officieren der korpsen, dat op zeer uileen-
loöp9nde wjjze wordt gehandeld bjj de be
oordeeling van het gedrag van onderofficieren,
dingende naar een plaatsing op don hoofd
cursus ter opleiding tot tweede-luitenant.
Terwjjl eenerzjjds bjj enkele kleine onder
gane straffen reeds het gedrag als minder
goed wordt beoordeeld, wordt anderzjjds bjj
werkeljjk indisciplinaire straffen het gedrag
als goed gequalificeerd.
Uit den aard der zaak kannen in dergelijke
omstandigheden bjj de beoordeeling omtrent
de toelating onbillijkheden niet uitbljjven, en
is een dergeljjke verschillende beoordeeling
ook niet in hot belang van het officierenkorps.
Ia verband hiermede wordt den comman
deerenden officieren verzocht bjj de baoor-
deeling van het gedrag van dusdanige onder
officieren met de meeste nauwgezetheid te
werk te ga&D.
Verhooging der gages op de stoomtrawlers.
Oaze berichtgever te IJmuiden schrjjft:
Véór korten tjjd werd, zooals wjj toen
berichten, door de afdeeling IJmuiden van
den Algemeenen Nederlandschen Zeemans
bond aan de reeders alhier gevraagd om
geheele vrjje voeding of eene geldelijke ver
goeding van zeven gulden per maand en per
man.
De reeders stonden toen f 5.— per maand toe.
Gisteren had hier eene vergadering plaats
van bijna alle reederjjen (alleen de maat
schappijen onder directie der heeren Groen
waren niet aanwezig) waar gesproken werd
ovor eene verhooging der gages op de stoom
trawlers en waar besloten werd het volgende
schrijven aan den Zeemansbond te richten:
In eene gisteren gehouden vergadering van
reeders alhier werd een besluit genomen
waarvan wjj u hierbjj eene copie aanbieden,
tevens vermeldende de namen der onder
teekenaars. Hierbjj zjj opgemerkt, dat de
heer P. Djjksen de vergadering tevens bjj-
woonde als mondeling gemachtigde van den
heer S. D. Bakker en de heer J. Klein als
mondeling gemachtigde van den heer C. de
Vries.
Duidelijkheidshalve zjj hierbjj nog opge
merkt, dat de loonregeling der reedersver-
eeniging (gedateerd 1 November 1911) in
dier voege gewijzigd dat de 2e machinist en
de stuurman ieder f5.— (vjjf gulden) per
maand méér ontvangen, vanaf 1 October
1912 door alle op de bjjlage vermelde reeders
zal worden toegepast, terwjjl bovendien deze
reeders bereid zjjn om, eveneens mot ingang
van genoemden datum; vau da voeding aan
boord, d. w. z. van hetgeen thans voor ge
zamenlijke rekening wordt ingekocht, een
bedrag van vjjf gulden per maand voor hunne
rekening te nemen.
De koks ontvangen veertig tot vijftig galden
per maand naar gelang van bevarenheid en
bekwaamheid.
Vergiftiging.
Aan boord van het stoomschip «Koningin
der Nederlanden" heeft zich, naar het »Vad."
meldt, een ernstig geval van vergiftiging
ouder de passagiers der lste klasse voorge
daan, tengevolge van het gebruiken van
kreeftenmayonnaise. Men was juist Sab&ng
gepasseerd. Terstond na het gebruik van de
mayonnaise werden de passagiers allen in
meerdere of mindere mate aangegrepen door
hevige maagkrampen. Van zeven passagiers
liet zich de toestand zeer ernstig aanzien,
doch dank zjj het optreden van don dokter,
konden dezen aan de gevolgen van de ver
giftiging weerstand bieden. Do hofmeester is
overleden.
De kreeften welke voor de bereiding der
mayonnaise waren gebruikt, kwamen uit de
vriestamer. Vermoedelijk is er een giftige
onder geweest, waar bjj schelpdieren al tjjd
eenige kans op is. Sommige menschen tjju
voor dat gift geheel immuuD, terwjjl andere
onmiddeljjk een roodon uitslag krijgen. Voor
hen is het raadzaam zich van het gebruik
vau alle schelpdieren als voedsel te onthouden.
Verschillende matrozen die in dit geval,
van dezelfde mayonnaise aten, ondervonden
daarvan geenerlei hinder.
Vreeseiijk lijden van schipbreukelingen.
De Pacifioljjner «Oropesa", welko te Li ver-
pool arriveerde, bracht mede kapitein Robert
Thomas, zjjn vrouw on kind eu drie matrozen
van hetEngelsche zeilschip «Criccieth Castle",
dat 15 Juli, na het omvaren van Kaap Hoorn
op 54 gr. Z. Br. en 61 gr. W. L. in ontred
derden toestand werd verlateD, op een reis
van Balestos Island naar Falmouth met
gnano.
Een der geredden deed het volgend ont
zettend verhaal van hun ljjden
De kapitein, zijn vronw en vierjarig zoontje
en 15 anderen vonden een plaatsje in do
reddingsboot, terwjjl de le en 8o stuurman
en zeven anderen in een andere, kleinere
boot, het zinkende" schip verlieten
Ofschoon men poogde bjj elkaar te blijven,
erloor men do kleine boot reeds den eerst-
volgonden nacht uit het gezicht en er is
niets meer van gehoord of gezien, ofschoon
de stoomwalvischvaarder //Harpon" op onder
zoek is uit geweest.
De kapitein en zjjn lotgeaooten in de
reddingsboot waron 150 mjjlen van deFalk-
landseilanden verwjjderd. Zjj bezaten een
kleinen voorraad voedssl in blik, eenige be-
Bchuiten en een weinig water. De zee was
ruw en meermalen Bloeg do boot bjjna om.
Het was midden in den winter en het
ljjden der schipbreukelingen in de open boot
was vreeseljjk.
Op den tweeden dag stierven drie der
mannon, op den dorden dag bliozen een
Duitscher en een Engelschman den laatsten
adem uit en in den morgen van den vierden
dag werden de overbljjvenden in de boot
mot afgrjjzen vervuld door de ontdekking
dat gedurende den nacht weer een der mannen
was bezweken.
De lijken werden in zee geworpen-
De schipbreukelingen leden ontzettend
van de hevige koude en waren half bevroren.
Op den vierden dag werd de kapitein door
een golf nit de boot geslagen, maar hjj werd
nog juist bjjljjds bij do kleeren gegrepen en
kon met de hulp van twee anderen weer in
de boot gebracht worden.
Om hun ljjden nog erger te maken kregen
de lieden nu ook gebrek aan drinkwater.
Een groot zeilschip dat men in de verte
zag, verdween langzamerhand weer zonder
de schipbreukelingen in de boot opgemerkt
te hebben.
Op den zevenden dag werd een derFalk-
landa-eilanden bereikt en de overlevenden
slaagden er in aan land te komen, waar van
do vodden en het kreupelhout een vuur
werd aangelegd.
Maar het eilandje leverde niets op om van
te leven en de ongelukkigen kozen weer zee
de hoop een bewoond eiland te vinden.
Deze hoop werd niet vervuld, de boot
werd door den hevigen wind naar de open
zee gedreven en raakte zelfs buiten het ge
zicht van land. Maar ton laatsten slaagde
men er in Port S'.anloy te bereiken en de
ongelukkigen werden gered. Allen waren in
een staat van uitputting en werden in
het hospitaal opgenomen. De 2o stuurman en
een der matrozen stierven daar kort na bun
aankomst. De anderen worden er nog ver
pleegd en men hoopt dat zjj het vreeseljjk
ljjden dat zjj hebben doorstaan zullen te
boven komen.
Ia bet geheel hebben 17 personen den
dood gevonden.
De «Criccioth Castle" was een zeilschip
van 1877 ton en werd in 1887 gebouwd. Zjj
is met de lading totaal verloren.
Wervelstorm.
Tokio, 24 September. Tokio was sindB
den 22sten van het verkeer met de buiten
wereld afgesloten. De wervelstorm heeft
overal groote schade aangericht, maar nadere
bjj zonderheden ontbreken. Het ergst zjja het
midden van Japan en de Znidkust geteisterd.
Te Jjkohama werd de Fransche kruiser
„Dupleix" vau zjjn ankers geslagen en
raakte aan den grond. Maandag werd het
schip weer vlot gemaakt.
Vele schepen, w. o. ook oorlogsschepen,
hebben zware averjj gekregen. Do oorlogs
schepen „Satsoema" en „Mandsjoe" verloren
hna masten; vier torpetobootjagers en torpe
dobooten zjjn vergaan.
Diefstal in een bank.
Dinsdagavond is in een bank te Kattowitz
in Silezië oen moordaanslag, vergezeld van
diefstal, gepleegd. Een vreemdeling verscheen
in de bank om geld te wisselen. Zoodra de
ambtenaar zich omdraaide, schoot de vreem
deling hem in 't achterhoofd. Een collega,
die hem ter hulp snelde, werd eveneens ge
troffen. De moordenaar en een metgezel, die
op den nitkjjk stond, bestolen de kas
duizend mark, en vluchtten. De eeno beambte
is gestorven, de andere ligt op sterven.
Rijkaards.
Alfred Vanderbilt wordt in October 35
jaren en hjj zal dan de tweede helft ont
vangen van do nalatenschap van zjjn vader,
n.1. 60 millioen gulden, zoodat zjjn totaal
vermogen dan tot 120 millioen zal stjjgen.
Dit feit geeft Amerikaansche bladen aanlei
ding er op te wjj zen, dat Alfred Vander
bilt volstrekt niet tot de allerrjjkste Ameri
kanen behoort, hetgeen bljjkt uit het vol
gende staatje van rjjkaards dat ze geven.
De rjjkste Amerikaan is J. D. Rockefeller,
wiens vermogen op 2400 millioen gulden
wordt geschat. En dan volgen
Andrew Carnegie
1200 millioen
J. P. Morgan
1200
H
William Rockefeller
600
II
3eorge F. Bakker
600
II
480
1,
James' Stillman
480
ïenry C. Frick
360
W. K. Vanderbilt
360
II
Naample.
De tjjd van Bettekoo, van Annemie, Margreet
[en Aagje
Is lang voorbjj. We volgen nu het voorbeeld
[van het Haagje.
Zoo'n naampje op een y-tje klinkt zoo fijntjes,
[zoo coquetjes.
Marie, Christien, Jacoba, Anna, Mina is niet
[netjes.
We zeggen liever Mary, Cobi, Annie, Tini, Mini,
En Kitty, Nelly, Wimmy, Élly, Florry, Lotti,
[Stini,
En Jet is veel te burgerljjk, fatsoenlijker is
[Jettie,
En Jenny, Molly, Henny, Dolly, Fanny, Anny,
[Hetty,
En Maggy, Rosy, Tilly, Grietie, Lizzy, Madiy,
[Corry,
En Bini, Carry, Emmy, Betty, Sally, Soezie,
[Dorry.
jongen heet geen Hein, maar HeDny.
[Jan is plat; zeg Johnny,
En Willem dat moet Willy zjjn, on Toon na-
[tuurljjk ToDBy,
Gjjsbert wordt Bertie, Bonnie staat voor
[drommels ja hoe biet die
Gelukkig nog dat Piet voorloopig Piet is,
[en niet Pietie!
Al wat uit Eng'land komt, is chic. Ja juist,
[maar je vergeet,
Dat dftar de waachvrouw Mary, en het visch-
[wjjf Kitty heet
(Amst.)
Uil hel Verslag der
smeente-Waterleiding.
Dienstjaar 1911.
Waterwinning.
Ingevolge Raadsbesluit werden
»-g-
kleine putten vervangen door groote putten.
Aanwezig zjjn 64 putton, wjjd inwendig
0.46 Meter en 5 putten, wjjd inwendig 0.15
Meter.
In den loop van het jaar bleek, dat het
noodig was tot prise d'eau-uitbreiding te
besluiten, waarom voorstellen werden inge
diend om in het dninterrein, aangekocht van
Mr. Hummel, de nieuwe prise d'eau-aanleg
te maken, teneinde zekerheid te verkrjjgen,
dat het bedrjjf over een voldoende water-
hoeveelheid zon kunnen beschikken.
De ervaringen, tjjdens de droge periode
in het afgeloopen jaar opgedaan, en de daar
mede gepaard gaande beduidende toeneming
van het waterverbruik en verder in verband
met het zich steeds uitbreidend getal ver
bruikers, toonden duideljjk de noodzakelijk
heid aan van een rnimere waterwinning dan
de tegenwoordige. Het is zeer te wenschen,
dat de voorgestelde uitbreidingswerken spoe
dig gemaakt zullen knnnen worden.
Kwaliteit van het water.
Daarover werden geen klachten vernomen.
De gedane onderzoekingen gaven goede
resultaten.
Watermeters.
Over de aanwjjzing van de meters kwamen
weinig klachten in. Wanneer klachten war-
don ingebracht, was het gewoonte, de meters
controleeren in tegenwoordigheid van de
verbruikers en bleken de klachten vrjj alge
meen ongegrond.
Kleine reparatiën werden met eigon per
soneel uitgevoord, doch de meer ingrjjpende
door de fabrikanten der meters.
Beschadiging door vorst, kwam bjjna niet
voor.
Waterverbruik.
Gedurende 1911 werd op
gepompt 321014 Ms.
en gedurende 1910 279902
Eeno vermeerdering dus van 41112 M8.
Het grootste dagverbrnik kwam
voor op 2 Sept. n.1. 2025 Ms.
en het kleinste op 8 Januari 8*25
Verschil tusschen grootste
en kleinste dagverbrnik 1700 M8.
Per aangesloten inwoner was het
verbruik per dag
Dit verbruik was over 1910
Eene vermeerdering dus
De waterlevering k 821014 M8.
is te verdoelen als volgt:
Levering per meter
Gemeente-gebouwen
Straatbesproeiïog
Spuien, brandblusaching, enz.
Eigen gebruik
Verbruik abonné's zonder meter
Totaal: 821014 M».
De sterke stjjging van het waterverbruik
heeft als oorsaak de droge zomer van 1911.
Daardoor is het verbrnik per aangesloten
inwoner per dag oveneens zoo belangrjjk
gestegen.
Aangesloten perceelen.
Op 31 Dec. 1911 waren aangesloten 4176 perc.
1910 3817
Gebouwen en werken.
In het begin van het jaar bleek, dat het
insmeren met Bestol van den Watertoren
niet het minste doel had gotroffdD.
Het was noodig naar middelen om I
om het doorslaan te verhelpen, en daarom
werd aanvankeljjk gedacht steenbeschermer
toe te passen.
Intnsschen bleek, dat te Lriden waar
vroeger eveneens eon beduidende doorslag
werd waargenomen, de Watertoren aldaar
met gunstig resultaat met olie was inge
smeerd. Daarom werd besloten daartoe ook
»r te gaan en in het najaar werd de
toren 2 maal met olie ingesmeerd.
Aan het eind van hot jaar en het begin
van 1912 kon worden geconstateerd, dat dit
middel zooal niet geheel, dan toch grooten-
deels het doorslaan had verholpen en het
ligt in de bedoeling in dit jaar het metsel
werk weder ééomaal met olie in te smeren.
Zooals in het vorig jaarverslag werd ver
meld, moest het hoog-reservoir in 1910 op
nieuw geschilderd worden; ook in 1911 was
het noodig een gedeelte te verven. Daarvoor
werd weder Rlpolin gebruikt.
In het begin van het jaar moesten de
ters veel meer schoongemaakt worden dan
in het laatst van 1910, zoodat de cokes in
decantatiebassins vernieuwd werd.
Aanvankeljjk gaf dit een gunstig resultaat,
doch in het najaar waB schoonmaken weer
meer noodig dan in den zomer.
Op grond van de ervaringen in 1910 had
ik gehoopt gunstiger resultaten te kunnen
vermelden, daar het voor het bedrjjf zeer
lastig is indien zoo herhaaldeljjk schoonge
maakt moet worden.
De langste bedrjjfsduur der filters tusschen
2 reinigingen was 92 dagen.
De gemiddelde bedrjjfsduur der filters tns-
BCben 2 reinigingen "was 40 dagen.
De kortste bedrjjfsduur der filters tusschen
2 reinigingen was 20 dagen.
De gemiddelde snelheid waarmede gefil
treerd werd was per uur 8 cM.
Eu de grootste snelheid waarmede gefil
treerd werd was per uur 12 cM.
De bodem on wandscheuren in filters en
reinwatorkelders konden afdoende worden
gedicht.
Het houtwerk van machinogebouw, ont-
jjzeringsinrichtiDg en watertoren, alsmede dat
der dienstwoningen werd geverfd. Overigens
behoefden de gebouwen slechts het gewone
onderhoud.
De b&SBÏnB werden dit jaar schoongemaakt.
De houten afrasteringen rond het terrein
van het pompstation en de prise d'eau wer
den voor een gedeelte vernieuwd,, doch daar
omtrent moet worden medegedeeld, dat een
zeer groot gedeelte in ongunstigen toestand
verkeert, waarom werd gedacht aan een
doelmatiger afrastering, die niet te groote
uitgaven zon eischen.
Tot dit doel werd in het najaar een partij
gebruikte vlampjjpen aangekocht, die in het
b8gin van dit jaar, voor eer* gedeelte waren
geplaatst. Het laat zich aanzien, dat de
onderhoudskosten daarvan -veel lager zullen
zjjn en de aanschaffingskosM n zjjn niet hooger
dan die van de tegenwooi .-dige afrastering.
De toename bedraagt dus: 859 perc.
De vermeerdering is grooter dan over
1910, doch dit is zeer begrjjpeljjk, daar de
zomer van 1911 zoo bjj uitstek gunstig was
om te bevorderen, dat zjj, die nog geen
waterleiding hadden tot aansluiting over-
gingen.
Het resultaat is zeer zeker goed te noemen.
Wat daaromtrent in het vorig jaarverslag
is gezegd, werd ook in 1911 weder gecon
stateerd, n.1., dat de eigenaren van huizen
deze niet Bpoedig doen aansluiten, wanneer
de bewoners dit wenschen.
Een beduidend percentage van de aan
wezige woningen is nog niet aangesloten en
het is zeer te hopen, in het belang der in
gezetenen èa van do waterleiding, dat binnen
enkele jaren bljjkt, dat de beswaren, die nu
nog bestaan, tegen het nemen van aansluiting,
zjjn opgelost en spoedig het doel bereikt
wordt van algemeene aansluiting.
Finantiëele uitkomsten.
Dn geldelijke uitkomsten van het bedrjjf
bljjken nit de bjj dit verslag behoorende be
scheiden en voor alle bjjzonderheden wordt
daar heen verwezen.
Uit het Verslag der
Gemeente-Gasfabriek.
Dienstjaar 1911.
Algemeen Overzicht.
Zooals reeds in vorige jaarverslagen
medegedeeld, was de gasproductie steeds elk
jaar belangrjjk toegenomen. Deze toename is
thans van dien aard geweest dat nog voor
het einde van dienstjaar de productie
van 3.000.000 M8. gas werd bereikt.
Het laat zich begrjjpen dat het oogenblik
toen de stationsgasmeter de 8 millioen M8.
gas passeerde, dit door het geheele fabrieks-
personeel op cenïgsriDS aangename wjjze
werd herdacht.
De finantieelo en technische resultaten
over het dienstjaar 1911 zjjn bevredigend.
Het gasverbruik per hoofd en per jaar is
nog steeds stjjgende en de vermeerdering
bljjkt uit onderstaand tabel:
In het dienstjaar 1896
1897
23.8 M».
23.8
24.3
1899 24.5
1900 26.6
1901 28.2
1902
1908
1904
1905
1906
1907
1908
1909
1910
84.2
37.9
43.1
52.8
66.3
75.1
82.6
99.0
1911 110.5
I 0
co
aantal
Openbare Verlichting.
In de openbare verlichting voor de ge
meente Helder en het gehacht Huisduinen
werd op 81 December 1911 voorzien door
428 lantaarns met 433 lichten n.1.:
In de gemeente Helder 412 lantaarns met
422 lichten, in het gehucht Huisduinen 11
lantaarns met 11 liebten. Totaal 428 lan
taarns met 438 lichten.
Op den Huisdninerweg en in het gehucht
Huisduinen worden de lantaarns automatisch
ontstoken en gebluscht.
Voor de straatverlichting zjjn in dit dienst
jaar 8881 stuks gasgloeiliohtkousjes noodig
geweest, hetgeen overeenkomt met 8.84 kousjes
per brander en per jaar, terwjjl het gemid
delde gasverbruik per jaar en per inwoner
".8 M8. bedroeg.
De straatverlichting vorderde dit dioDSl-
[aur een uitgaaf van f 15046.80.
Gasmeters.
Het aantal geplaatste gAsmetors bedroeg
op 31 December 2679 stuks tegen 2457 stuks
in bet vorige jaar, d.i. eene vermeerdering
van 222 stuks of 9
Munt ga s.
Ook in dit dienstjaar kwamen opnieuw
enkele aanvragen om mnntgas ten kantore
der fabriek en was het wederom noodig munt
gasmeters enz. aan te schaffen.
In de vorgaderingen van Uw College dato
27 Februari, 27 Maart en 11 December
werd goedgevonden 8 X 100 stnks munt
gasmeters met toebehooren aan te koopen
en deze gelden voorloopig te bestrjjdon nit
de exploitatie der fabriek.
Het volgend jaar zal vanwego de fabriek
begonnen worden met het nnzien en opnieuw
regelen der branders eu gaBComforen bjj al
de muntgasverbruikers, een maatregel die mjj
reeds meermalen gebleken is zoer noodzakoljjk
te zjjn; bovendien wordt er op deze wjjze
meer voeÜDg gehouden tusschen de Directio
der fabriek en de gasverbrnikers.
In dit dienstjaar werd totaal 1027866 MJ.
gas aan de mnntgasverbrnikers afgeleverd,
waarvoor 3287699 stuks twee en eon halve
centstukken of f82192.47* werd ontvangen.
Hoewel de muntgasverbruikers direct bjj
het ledigen van den meter de 2x/a c*Dt'
stukken kunnen inwisselen, is het eigenaardig
merken, dat zelfs voor een gering
bedrag hiervan zeer weinig gebruik gemaakt
wordt.
Wel is de z.g. «verkoop" van 2% cent
stukken vooral des avonds tusschen 6. en 7
uur aan het kantoor der fabriek zeer levendig.
Voor de vlugge tolling :er 21/» cent
stukken is een telmachine iwezig, waar
door de tjjd voorheen aan de-e werkzaam
heden verbonden aanmerkeljjk korter is ge
worden. Deze telmachine werk accuraat en
bewjjst goede diensten, terwjjl do sljjtage
bjj goed onderhoud zeer gering is.
Assurantie.
De Gasfabriek met machineriën, inventaris
enz. is tegen brandschade, het inslaan van den
bliksem, het ontploffen van gas en het springen
van één of meer stoomketels, verzekerd
bjj d« Heeren P. Groen Zn. te Heldor
voor f 885.000.gedurende een tjjdvak van
jaren, ingegaan 1 September 1909, tegen
eene premiebetaling van 848/4 cent par' mille
per jaar en de poliskosteD k f 1.50.
In het dienstjaar 1910 is bovengenoemd
bedrag der verzekering met f15.000 verhoogd
voor nieuwe gebouwde kolenloodsen, alzoo
tot nen totaal bedrag van f 850.000.—.
In dit dienstjaar is bovengenoemd bedrag
met f43.000 verhoogd, alzoo tot een totaal
bedrag van f 898.000.
Cokes.
De verkochte 95270% H.L. grove eu 9785
H.L. geklopte cokes totaal 10B005l/j| H.L.
brachten op f 39300.01 of gemiddeld 37.48
cent per H.L. tegen 88.01 cent per H.L. in
1910 en 43.94 cent per H.L. in 1909.
Koolteer.
In dit dienstjaar werd voor het afgeleverde
teer ontvangen f 4476.15.
Finantiëele resultaten.
De bruto-winst over dit dienstjaar bedraagt
volgens achterstaand overzicht f 114978.91
mag zeer zeker bevredigend genoemd
worden.
Van de bruto-winst moet worden afge
trokken de rente van het kapitaal k 4
en de aflossing, welke bedragen aan de
Gemeente terug betaald worden.
Ook met de plaatsing van
gasmotoren is, zooals onderstaand staatje
aangeeft, wederom vooruitgang te bemerken
In het dienstjaar 1902 stonden er 5 gas
motoren met 17 P.K., in 1903 5 gasm. met
17 P.K., in 1904 7 gasm. met 25% P-K.,
in 1905 9 gasm. met 48% P.K., in 1906 10
gasm. met 47 P.K., ia 1907 17 gasm. met
123 P.K., in 1908 19 gasm. met 137 P.K.,
in 1909 21 gasm. met 146% P.K., in 1910
26 gasm. met 286% P.K., in 1911 27 gasm.
mr.t 246% P.K.
Gasproductie.
De toename der gasproductie over de
laatste 15 jaren bljjkt uit onderstaanden staat:
In 1896 jaarproductie 611280 M8.
1900 r 688496
1905 1158698
1910 2709090
1911 t 8008170
8 S
- oo S
S-2Ü
I I
1 g :e<*$ :i
&e h ^©0°^ 5* L
s i :i .5
►SS .*°-3 S
lis.! s||»3-||l
'a 5 ai J ES-S
HCQVM HseSSo S 5
