Één-jarige witte Oekbok
legging en ging er niet meer af. Toen kwam,5 toch niet. En toch sou het soo zijn als do roroordeeldo soldaat moedig de kogels van Engeland, Frarkryk en Rusland, zjjn seker
- tx -r, i i-hot vuurpeloton af. Op het laatste oogenblik j in een goeie vorstandhouding en hun ge- j
nadat eerst de heer Do Yen, een der ledon
van het College van B. en W., die in do
minderheid waren, en dus do gevraagde sub
sidie wel wilden toestaan, een bemiddelings
voorstel aan de hand had gedaan, de heer
Bierstoker mot eene oplossing waarop 's heeren
Adriaanse's stokpaardje gretig bleek in te
gaande zaak aanhouden tot de eerstvol
gende raadsvergadering, waarop dan de
s.atuten moeten worden overgelegd. En vrooljjk
en welgemoed huppelde het diorlje naar de
stemming en kwam er glansrijk door.
Als laatste slachtoffers eindelijk want
de geldnood der gemeente eiBChto meer, steeds
meer slachtoffers, vielen do gemeente-
vroedvrouweD, die geen salarisverhooging
kregen.
Twee beele en eenige halve dooden
is veel, waar de avond nog maar pas be
gonnen was. En alleen uit lonter armoode.
Moeten wy nog spreken over don Alg.
Neet. Teokonaarsbond, die géóa f50.— krijgt
voor zijn diploma's (De hoor Krynen had
hierover een heel vernuftige rede
Wij benoemen een eventuoolen titularis, zoo
zei die heer, omdat hjj het diploma bezit,
nu snap ik niet, dat dan voor dat diploma
nog eens extra f50.gegeven moet worden.
Maar een onderwijzer met verplichte hoofd-
*cto wordt benoomd, omdat hjj de hoofdacte
bezit, on krijgt óók zjjn f 100.Er gingen
dan ook terecht stemmen op, dat ditt geen
rodeneering was.) Over de geldleoning, waar
voor do lieer Biorstokor geen bedrag wilde
uittrekken voor verbouwing van schoollokalen,
ofschoon dit door een Kon. Besluit gol&Bt
was Neon, zei de heer Biersteker, ik vertik
het. Ik ken de portée van dit Kon. Besluit
niet, en geef geen gold. Een revolutionaire
opvatting van don steeds bemiddelenden heer
Bierstofcer.
De hoofdschotel voor Dinsdagavond waren
do onderwijsdebatten. Do publieko tribune
was geheel vol, voor oon groot deel mot
onderwijzers en onderwijzeressen.
Dr. Vau den Berg, die do leeszaal platonisch
liefheeft, Bcheen voor het onderwijs ook eene
genegenheid van oud-Giiekschen oorsprong
ie bobben. Want principieel had spr. geen
bezwaar om de aanvangssalarissen te ver-
hoogon, maar die finantiön Noen, hoor,
als Plato nog leefde, zou hjj zelf anders
bemind hebben, to be suro.
De heer Verstegen nam ten opzichte van
hot onderwas eon stelling in, die getuigde
van eon ruinten blik. Kosten, betoogde deze
hoor, mogen ons nooit of te nimmer doen
afschrikken, vaar het het onderwjjs betreft:
het moet goed zjjn. En het doet er niet toe
of het openbaar of bixonder isals hot maar
goed is. Bravo I dat was góón platonische
liefdo I
Maar de hcor De Geus kwam en tornde
aan doze peroratie, en de heer Grnnwald,
als rapporteur kwam, en tornde eraan, en
vervolgons de heeren Hartendorf en Bier
steker, on het voorstoI-Verstegen kelderde
met algemeens stemmen. Men liet den heer
Verstegen moederziel adeen staan met zjjn
,good" volksonderwijs. En do Raad schaamde
zich niet: Bchaamt men zich zjjner .fatsoen
lijke" armoede I
Bjj do behandeling van art. 1 (salarissen
van de hoofden) ontstond eene discussie,
die de publieke tribuno aanleiding gaf tot
afkeurenswaardig gemompel, tot geroep van
«mon weet er niets van", 't Ging tegen en
vóór het ook hier ter stede vigeerond ambu-
lantisme. De hoer Verstegen hield hierteger
eene hartstochtelijke redo en slingerde zjjn
banvloek over deze instelling uit, en de heer
Biersteker kwam het ambulantisme in be
scherming nemen, hetgeen uitdraaide op
e-.cige persoonlijke onvriendeljjkhedens vice-
versa.
Over het adres van den Aannemersbond
kunnen wjj zwijgen, daar dit, na eenige dis
onssie, van do agenda werd afgevoerd, omdat
het hior een adres betrof, waarvan de werk
lieden geene kennis droegen, zooals de heer
Verstegen ons kwam inlichten.
Intosschen was de Raad moe geworden,
het liep naar half twaalf en men besloot tot
verdaging van de rest tot 's anderen avonds.
's Woensdagsavonds was de Raad zeeron-
volledig. Aanvankelijk waren een 9-tal leden
afwezig, langzamerhand werd dit gereduceerd
tot 7. Maar daarbjj bleef het. De stemming
was kalmpjes en gemoedelijk.
Maar niet zoo gemoedelijk, dat alles van
B. en W. er grif doorkwam. Pogingen, aan
gewend om aan de Gasfabriek den z. g.
.Engelschen" Zaterdag intevoeren, iets, waar
tegen B. en W. zich in hnn advies ver
zetten, bleken aftestuiten. 't Kon eenvoudig
niet, zei de Voorzitter. Hem was een voor-
beold bekend van een werkman, die er ook
zoo op aangedrongen had bjj den directeur.
Toen had deze gezegd: nu goed, als we 't
invoeren, dan val jjj in do termen om tot
6 nar te blijven, want ik kan jou om 4 nnr
riet misseD. Maar dat was de bedoeling niet,
zei de Voorzitter, hjj bad zelf om 4 nor vrjj
willen hebben.
Daartegenover stond de heer Verstegen,
die betoogde, dat het heel goed ging, dat
het in Amsterdam algemoon was ingevoerd
en dat, als die werkman aldns redeneerde,
bjj zjjn eigen belang niet begreep. Maar 't
ging niet en 't gebeurde niet.
Een vermakelijke discussie lokten de olie-
jas en dienstpetten uit. Een oliejas was be
grensd, zei de heer Hartendorf. Niemand
sprak dit tegen, maar men vond bet blijk
baar nog al aardig gezegd. De heer Harten
dorf zelf ook, want hjj lachte er om.
Do heor Van der Ploeg, die zich zoo
woerde voor de werklieden, snenvelde met
eere. «Hy is met krijgsmanseer in 't harre
nas gestorven" Een ander woord van een
strateeg zou men kunnen omkeeren.La
garde meurt, mais ne se rend pas" zei Cam-
bronne bjj Waterloovoor de verdedigers
van betere toestanden bjj gemeentebedrijven
heette hot »zy gaven zich over, maar stier
ven niet".
Terwjjl heel aan 'teind van deze extra-
lange agenda do heer Verstegen een neder
laag leed, die hjj hoogstwaarschijnlijk wel
reeds voorzien had. Do kwestie van het
stellen oener vraag aan den Burgemeester
als hoofd der politie, eeno zaak, die volgens
den heor Van Breda on den Voorzitter
thuishoorde bjj don Burgemeester persoonlijk,
doch, volgens 's heeren Verstegen interpre-
talie, wel dogeljjk in den Raad. Hierover
kan lang gediscussieerd worden, doch 'twas
als de Yoorz. zei, een onvruchtbare discnBsie,
daar bjj de Voorzitter toch niet zou
antwoorden. Dit werd wel niet met ronde
woorden gezegd, maar dan toch in synonieme
beelden.
En zoo zette de heer Vorstogon tenslotte
zuchtend een streep onder zjjn vraag, en wjj
doen desgelijks.
Vondel, Gjjsbrecht van Amstel.
berichten waar waren.
We sollen eens als voorbeeld hier twee 1 kreeg hjj echter genade. De soldaat wierp
lezingen laten volgen van dezelfde gebeur
tenis, bet gevecht lUBSchen Turken on Bul
garen bjj Adrianopel.
Van Turkscho zijde:
„Hedennacht is bjj het ministerie van
oorlog een telegram binnengekomen, dat het
tot een groot en langdurig gevecht gekomen is
tussohen Bulgaren on Turken in do linie
Kirkkilisse-Adrianopel. De Bulgaren werden
teruggeslagen. Zjj moeten 3000 dooden op
het slagveld achtergelaten hebben. Zjj trokken
over de grens terug. De Turken achtorvolgden
hen. Ook oosteljjk van de Toentsje, eon
linker zijrivier van do Maritza, ten noorden
van Adrianopel, raakten de Turken slaags
met een groot Bulga&rsch leger. Overal
werden de Bulgaren met zware verliezen
teruggeslagen. Het gevecht dunrt nog voort
op de geheele linie.
Reuter seinde daarbjj nog nit Konstanti-
nopel
„Volgens de bladen heoft een gevecht
plaats gehad bjj Marachy, 6 K.M. ton westen
van Adrianopel.
Hot gevecht dnnrde nogeu uren.
Do Bulgaren, ter sterkte van 30.000 maD,
vluchtten in de richting van Karaaga en
lietjn duizenden dooden op het slagveld
achter.
Do Turken behaalden een overwinning te
Kadikeni, 25 K.M. ten noordwesten van
Adrianopel on maakten 11 kanonnen buit.
En nu volgt de Bulguarsche lozing:
Er worden verwoede gevechten geleverd
over do geheolo linie. De Turkon zjjn overal
verdreven nit hnnce stellingen in de bnurt
van Razlog.
De ttroepun trekken naar bot zuiden. De
strook van Tamrasj is voorgoed afgesneden
van het Turksche gebied.
Hot Bulgaarsche leger heeft Larda be
reikt. Do Turken vluchtten in groote ver
warring en lieten honderd dooden achter-
Er werden bovendien 160 Turkon gevangen
genomen. De Balgaren leden geen ernBtige
vorliezeD.
Ten N. O. van do versterkte linie van
Adrianopel zjjn cenigo voortgeschoven posten
na hovige gevechten genomen. De Turken
vluchtten naar de vesting met achterlating
van een groot aantal dooden en gewonden.
Eon Turksche colonne, die een uitval deed
oostelijke richting, werd in de pan gehakt.
Een Bulgaarache colonne trekt op in de
richting van Visa. De stad Malkolirnovo is
ingenomen.
Wat nu jnist gebeurd is Men weet, de
oorlogscorrespondenten worden vor genoeg van
het terrein gohondon. Er ia dus geen kans
te weten te komen hoe het precies is.
Zooveel is nit de andere berichten ook
omtrent do operaties op te makon dat bjj
Adrianopel een van de beslissende slagen
zal geleverd worden.
De Serviërs berichten
„Met zekerheid wordt medegedeeld, dat
ook Sjenitza en het strategisch belangrijke
Novibazar door de Servische troepen inge
nomen zjjn, en dat ook de verceniging der
Sorvische on Montenegrjjnsche troepen in den
sandjak Novibazar plaats gevonden heeft."
En nader
«De Serviërs hebben Sienitza en Novi
bazar ingenomen. Zjj laden ernstige verliezon,
die der Turken zjjn echter nog grooter."
Do troepen van don Sorvischon kroonprins
namen stormenderhand, na een hevig bom
bardement, Ruinol. Vier bataljons Turken
bliezen den aftocht.
Naar het heet, hebben de Serviërs Djoerdjievi
Stroebovi ten westen van Novibazar stormen
derhand ingenomen.
Uit Sofia wordt uan het «Journal" geseind,
dat de eerste luchtvorkenning sinds den
aanvang der vijandelijkheden Dinsdag heeft
plaats gehad.
Een Bulgaarache vliegenier ïb te Moestafa
Pacha opgestegen en heeft op een hoogte
van sleohts driehonderd meter de vjjandeljjke
stellingen verkend. Toen hjj vuur ontving,
steeg bjj onmiddellijk tot grootere hoogte
(men neemt aan, dat een aviateur op 700
meter hoogte vrjj veilig is, op welken afstand
zoor goed kan worden waargenomen enbat-
torjjen en compagnieën te onderscheiden zjjn.)
De aviatenr, die ongeveer veertig minuten
boven de Turksche stellingen zweefde, moet,
volgons het bericht, zeer belangrijke gegevens
aan den generalen staf verstrekt hebbeD.
De troepen jnichten hem bjj het dalen
luid toe.
Van het Oorlogeterrein.
Oorlogsberichten te leveren van den grooten
strjjd «p hot Balkanschioreiland is niet zoo
mociljjk. Maar oen overzicht te geven hoe
de oigenljjko situatie is, dat is wat anders!
Boricbten over belangrijke veldslagen
sproken elkaar soms gladweg geheel tegen.
Een overwinning door beide partjjen dat kan
De Grieken zjjn vrjj gelukkig geweest by
hun opmarsch. Zjj mogen dan ook al in de
gevechten tusschen Elassona en Diskata veel
dooden en gewonden hebben geteld, Elassona
is door hen genomen en zjj zjjn zelfs doorge
drongen tot het zooveel Noordelijker gelegen
Sarfidge of Selfidze, waaruit zjj eveneens de
Turken hebben verdreveD. Volgens den cor
respondent vao .Daily Mail*, die jnist toen
Zaterdag het gevecht ten einde liep,
een hoogte bereikte welke de vlakte vau
Elassona bekeerschte, zou het verlies der
Turken nog grooter geweest zjjn, indien de
Griekache hooglanders of «Evzones', tenge
volge der onstuimigheid van hot Grieksche
centrum niet verhinderd waren geworden de
omtrekkende beweging uit te voeren en aldns
de Turken in de flank aan to vallen. Ware
dit geschied, er zonden ODgevoer 3000 man
krijgsgevangen zjjn gemaakt.
Thans beperkte zich de nederlaag der
Turken tot een algemeene vlucht en het
verlies van al hun veldkanonnen 22
benevens een massa geweren, bagagewagens
en amnnitie.
De Montenegrijnen rukken op naar Skoetari,
al hebbon zo dan ook ernstige verliezen go-
leden. De groote mogendheden zullen heel
wat te beredderen hebben, als zjj zich in 't
geval gaan moeien.
In goed-ingelichte politieke kringen te Sofia
is algemeen het bestaan bekend eener over
eenkomst, gesloten tusschen do verbonden
Balkanstaten, die zich daarbjj verplichten,
nadat Turkjje overwonnen zal zjjn, in geen
geval do veroverde «tukken grond
gebied prijs te geven, dooh de bezet
ting daarvan te doen erkennen door een
Europeesoh Congres, waaraan ook de Balkan
staten zullen deelnemen. Mocht Europa op
dit Congres den nionw-geschapen toestand
niet aanvaarden, dan zou een Europeesche
oorlog onvermijdelijk zjjn, daar de Balkan
staten de veroverde landstraken slechts zonden
ontruimen voor geweld.
Do geest onder do BulgaArscho troepen is
van dien aard, dat de officieren veel meer
moeite hebben, om hen te verbieden aan te
vallen dan om hen vooruit to krjjgon. De
bevelhebbers van de Bnlgaarsche legers
hebben iedereen met den dood moeten bo-
dreigen, die voor den bepaalden tjjd voor
uitging.
De doodstraf is ook gesteld op het aan
raken van het „jjzeren rantsoen", dat de
soldaten meevoeren. Een arme hongerige
Servische soldaat bjj het Bnlgaarsche leger
had do verleiding niet kunnen weerstaan,
om een blikje met verduurzaamd vleesch
open te maken. De krijgsraad veroordeelde
hem ter dood. Er werd een graf gegraven
en op den verschen aardhoop wachtte de
zich toon met tranen in de oogen voor de
voeten van den commandant en vroeg hem,
in het komende gevecht het eerst tegen
do Turksche kogels ie mogen inloopen.
Het voornaamste nieuws.
Het Turksche leger, dat van Elassona te
rugtrok, is tusschen twee vnren gekomen,
daar de Grieksche troepen, die te Katharini
geland waren, zich bjj Serfidzje in den rug
van de Turken geplaatst hebben en de
hoofdmacht van de Grieken hen naar Serfidzje
drijft. Do Turken hebben op hun overhaas
ten terugtocht 22 kanonnen verloren.
Ia hot sandzjak hebben de Serviërs ein-
deljjk Nowi-Bazar na een verwoeden strjjd
bezet.
Bij Adrianopel en Kirk Kiiisse dnnrt het
vechten voort, zonder dat het nog tot een
beslissing gekomen is.
De beschieting van do stelling Tarabosj
bjj Skoeturi door de Montonogrjjnen houdt
Het Montenegrynsche hoofdkwartier is
overgebracht naar Rjeka, ten O. van Cettinje.
SOFIA, 24 Oct. Kirk Kiiisse, de be
langrijke stelling der Turken ten oosten
van Adrianopel, is door de Bulgaren ge
nomen. Het garnizoen van 50.000 man,
waaronder twee pasja's, is krijgsgevangen
gemaakt.
Sofia. 24 October. Kirk Kiiisse is bozwo-
zweken voor de bestorming der Bulgaren,
die een groot aantal standaarden, kanonnen
en een aanzienlijke hoeveelheid schietvoor
raad hebben veroverd.
Konstantinopol, 23 Oct. (10 nur 's avonds).
Het ministerie van oorlog deelt mede, dat
bjj Adrianopel en Kirk Kiiisse zeer groote
verliezen zjjn geleden. Men vreest, dat in
de hospitalen hier voor de gewonden geen
plaats zal zjjn.
Kirk Kiiisse gevallen.
Het bovenstaande, ofiicieele en geloofwaar
dige telegram meldt ons, dat de Balgaren
Kirk Kilisso hebben gonomen en
het garnizoen van 50 000 man zich heeft
ovorgegeven. Dit is een groote overwinning,
die verstrekkende geyolgen voor het verdere
verloop van den oorlog zal hebben.
Voor Abdoellah paBja, die met zjjn hoofd
macht tusschen Kirk Kilisso cn Adrianopel
io, een eindweags ten Zuiden van de ljjn
dis deze twee plaatsen verbindt, gelegerd is,
moet het in de laatste dagen moeilijk geweest
zjjn uit te maken, of de kans op het voor
deel van oen dag uitBtel opwoog togen die,
dat groote legerafdeelingeD, als die te Adria
nopel en Kirk Kiiisse, waarvan men toch
kon verwachten, dat ze onbepaalden tjjd
het Bulgaarsche loger kondon tegenhouden,
zoyden worden verslagen. Misschien is ook
deaarzeling of Kirk Kiiisse dan wel Adria
nopel met de hoofdmacht moost worden tt
hulp gesneld, do aanleiding geweest tot te
lang talmen. Het kan echter zeer wel zjjn,
dat de slechte inrichting van de approvian
deering en het transport van do troepen eei
snelle beweging onmogelijk heeft gemaakt.
Een ander telegram meldt, dat de Bal
garen op Ziza aantrekken, 50 K.M. ten
Zuid-Oosten van Kirk Kiiisse op den weg naai
Konstantinopel gelegen. Men kan verwach
ten, dat dat het Turksche leger tot eon Oost-
waartacho beweging zal nopon. Wat er dan
van Adrianopel worden zal?
Eoa ander telegram moldt dat de Serviërs
Koemanowo hebbon ingenomeD. Of hier, dan
wel bjj Uskub de hoofdmacht van de Turksche
verdedigingstroepen in deze streek, volgens
opgaven nit Turksche bron 100.000 man,
was samengetrokken, is uit de berichten van
de laatste dagen niet gebleken, maar door
de verovering van Koemanowo is in olk ge
val de omsingeling van het Turksche leger
in Macedonië die de vereenigde Serviërs en
Bulgaren, naar ook nit hot optreden van
Servisch-Bnlgaarsohe troepen to Kostjana en
Kratowo schijnt to kunnen worden opge
maakt, op het oog hebben, een eind dichter
bjj haar voltooiing gebracht.
Berljjn, 24 October. Uit Belgrado wordt
aan do «National Zeitung geseind:
Ondanks de gunstige berichten ovor den
opmarsch van het Servische leger iB de
stemming hier vrjj ter neer gedrukt tenge
volge van het voortdnrend aankomen van
nieuwe transporten gewondeD. De hospitalen
zjjn reeds meer dan vol, ljjkwagens trekken
in lange rijen door de straten.
De vraeseljjke offers aan menschenlevens
die do oorlog eischt, temperen do vreugde
over do behaaldo voordooien. Het feit dat
de militaire overheid geen verliosljjsten pu
bliceert, werkt oveneens zeer drukkend
de bevolking.
Berljjn, 24 October. Een telegram uit
Belgrado aan de iKölnische Zeitung" beves
tigt de inneming van Nowi-Bazar. Daar zjj
betere stellingeu hadden, verloren de Ser
viërs minder dooden dan de Tnrken. Te
Uskub staan volgons een ambteljjk bericht
uit Tnrksche bron, tachtigduizend man. Men
beweert, dat de achterwaartsche beweging
der Tnrksche troepen op aanraden van
Dnitsche officieren in het Tnrksche leger
plaats heeft, teneinde op in strategisch op
zicht het gunstigst gelegen punten den be-
slissenden slag te leveren.
De Staatslieden en de oorlog.
De Parjjeche correspondent van de «N.
Rott. Courant" schrijft het volgende aan
zjjn blad, d.d. 22 Oct.:
Mét strak gespannen, loerende aandacht
volgen de staatslieden over heel do wereld
het voortschrijden van het Bulgaarsche leger.
Met brandende angstige spanning wacht het
pnbliok den vreeseljjken schok van de hon
derdduizenden mannen, die ter mcedoogen-
looze verdelging op elkander lostrekken, niet
ver van dien aan legenden rjjken Ooster-
scben uithoek van Europa, die den lieffjjk-
dichtcrlyken naam van Gouden Hoorn draagt.
In de krijgsscholen, in do militaire studie
vertrekken staan de officieren gebukt over
groote kaarten; ze wegon de legermachten
en volgen de geweldige krijgsverrichtingen
met een geestesmotie als waarmee de artsen
een boeiende, groote operatie volgen.
De wereld bevindt zich in het aangrijpende
oogenblik van afwachting eener ontzagljjke
gebeurtenis, waarvan men de verschrikking
niet onder de oogen te zien waagt on de
gevolgen niet weten of overzien kan.
De staatslieden en de officieren trachten
vooruit te zien. „Vooruitzien is niet voor
spellen'. 't Is een nitdrnkking, die ik dezer
dagen van Fransche zjjde hoorde, toen de
pogingen ter sprake kwamen, die de Fransche
diplomatie bljjft aanwenden om de met
moeite verkregen en niet zeer ver gaande,
maar desniettemin, zoo lang ze dunrt, koet-
bare overeenstemming tugschen de mogend
heden fe bewaron en zoo mogelijk wat verder
te brongen. Mon zon hior gaarne zoo ver
komen, dat op het eorate gunstige oogenblik
een gezamonljjk tusBohenbeido komen, mogelijk
door oen internationale conferentie to Parjjs,
dachtenwisseling moet, naar gezegd wordt,
hun overeenstemming bevestigd hebboD, maar
men outveinBt zich niet, dat de balangon der
mogendheden hier niet volkomen identiek zjjn.
Do Oostersche en Klein-Aziatische kwesties
zjjn zelfs de allorgevaarljjksto van hot
Fransch-Russisch verbond en sommigo parti
culiere uitlatingen der laatste jaren van zeer
hooge Duitscho personen hebben getoond,
dat men zich in Dnitsch'and hiervan heel
rekenschap geeft. Alle drie mogend-
ierten van de Trïple Entente zjjn in den
Balkan-oorlog ook in moeilijke positie. Frank
rijk door de groote sommen die het aan do
oorlogvoerondon geleend heeft en door de
noodzakelijkheid tot behoud van den Euro-
peeschen vrede met het oog op do moeiten
der MarokkaaDsche vermeestering. Engeland
als hebbend onder zijn soepter millioonen en
millioenen Muzelmannen, waarop de gebeur
tenissen op don Balkan van een moeilijk te
berokonen terugslag kunnen zjjn.
Rusland door verschillende belangen en
gevoelens gehiuderd. Bulgarije, onder Rus
sische auspiciën herboren en opgegroeid, doet
het manifest van Ferdinand I het belang
rijkst, gevaarlijkst, hoogste spsl spelende
document dat de huidige crisis nog gebracht
heeft, een vnrig beroep op Alslaviscbe
ea op alle andere gevoelens oa hartstochten,
die het mogelijk was to raken. Volksgevoel
en volkshartstocht kunnen Ensland dus naar
de zjjdo der Bulgaren dry vod. Maar hoewel
Ferdinand I hot door zjjn manifest tracht te
verbergen, de Russische staatslieden govoeleu
zeer goed, dat Bulgarjje zich in de toekomst
in hot geheel Diet meer als een Rassischen
spion op hot politieke schaakbord van Zuid-
Oost Europa ziet, maar dat de Bulgaarsche
ambitiën naar een machtig Groot-Bulgarye
gaan, een slavischen staat zeer zeker met
Slavische gavoelons, maar goheel onafhan
kelijk, geheel mot eigen balangon, on met
belangen, dio misschien heolemaal niet over
eenstemmen met de Russische.
Maar de groote slag, do groote slachting
kan men ook zeggen, achjjjnt zeer nabjj en
de politici wachten een oogenblik met het
verder dry ven hunner redeneoringen en
onderhendelingen. De militaire factoren moe
ten boslisBon alvorens mon weer do politieke
in werking kan stellen.
Van den anderen kant zijn tooh ook de
militairen huiverig hun beschouwingen, hun
vooruitzien, te formuleeren, daar zjj gevoelen,
dat in dezen oorlog met zooveel verschil
lende elementen, zooveel bijkomende omstan
digheden op den loop der gebeurtenissen
invloed kunnen oefenen,
TWEEDE KAMER.
Dinsdagmorgen zette de Kamer de behan
deling van het ontwerp Invaliditeit- en Onder
don) «verzekering voort. Bjj den aanvang
doelde de Voorzitter mede, dat het in zjjne
bedoeling lag 's middags to vergaderen tot
half vy'f en 'b morgens, behalve op Dinsdag,
aantevangen om half elf. Van don loop der
beraapslaging zal hot dan afhangen of hjj
voor zal stellen Donderdagavond ook te ver
gaderen.
Hierna zette de heer Rntgers (a. r.) zjjne
Vrjjdag onderbroken redo voort. Dezo afge
vaardigde trachtte het wetsontwerp op drie
gronden te verdedigen.
In de eerste plaats betoogdo bjj, tegen
over hen, die betwist hadden, dat men hier
eigenlijk niet met verzekering te doen had,
dat dit wel degeljjk het geval was, iets, dat
trouwers ook reeds door den heer Trenb
was gedaaD. Ten twee-te bestreod by het
is aan den Overzichtschrijver nit het «Bdlbl.",
waaraan wy deze uiteenzetting verschuldigd
zyp, de bewering, dat het plakzegelstelsel
zoo lastig zou zjjn. Wjj zjjn aan zogelB plak
ken door onze postzegels allang gewend,
Terwjjl zjjn derde reohtstreekeoho argument
ten gunste van het ontwerp dit w&sdat
f 2.— in do week niet veel is, wanneer men
rekent dat iemand daarvan moet leven, maar
wel, wanneer men dit bedrag opvat als een
vorsterking van wat hij van elders kan
krjjgen.
Overigens ging de rede van den heer
Rutgers tegen het Staatspensioen. Hy ver
deelde dit in «Bnrgerpensioen", „arbeiders-
pensioen" en „armenponsioen", en onderwierp
deze stelsels aan critiek, waarna bjj tot de
conclusie kwam, dat het ontwerp-Ta1 ma
verreweg het beste was.
Hierna hield de heer Teenstra (v. d.) al
gemeene beschouwingen, Deze wees er op,
dat, al moge voor den stadsarbeider de in
validiteitsverzekering van groot belang zjjn,
dit voor den plattelandsarbeider geenszins
het geval is. De spreker zag dan ook in het
samenkoppelen van invaliditeits- en ouder-
domsverzekering de groote fout. Voorts ont
trekt dit ontwerp van dwangverzekering veel
geld aan de industrie, dat niet terstond weer
onder het volk komt. Nog een groot be
zwaar ia, dat arbeider en werkgever ieder
de helft van de premie moeten betalen. Dat
is het groote verschil tnsBcheD hom, spr. en
zjjn partijgenoot don heer Treub. Conclu-
deerond, gevoelt spr. niet veel voor het
ontwerp.
De heer Vliegen (s-d.a.p.) kwam vervolgens
aan het woord om te spreken:
le over den rechtsgrond der staatspension-
neering
2e. aan te toonen, dat de eisch der staats-
pensionneering logisch voortvloeit nit onze
maatschappelijke ontwikkeling
3e. aan to toonen, dat de Staatspension-
neering mogeljjk is, m.a.w. dat het kostenbe-
zwaar ODgogrond is.
Vooraf ontwikkelt hjj eenige bezwaren
tegen het ontwerp.
Woensdagmorgen zjjn rede voortzettend,
verdedigde hy het staatspensioen als eisch
der arbeidersklasse. Verzekering tegen ziekte
en invaliditeit komt voor een groot deel ten
laste van do arbeidende klasse on het bedrjjf.
De heer Aalberse zag in staatspensionneering
gevaar voor politiek bederf, maar in katho
lieke lauden komt al heel vaak politiek be
derf voor. Wat de kosten van staatspension
neering betreft, de heer Treub zegt: het
kan niet. Dat bewjjst togen Diemand iets
dan tegen de kapitalistische klasse, want
inderdaad zjjn er milliarden beschikbaar in
deze kapitalistische maatschappij. Spr. be
cijfert dat de uitgaaf voor ons land zou
komen op 16Vs millioeo, voor het Engelsche
stolsel, op 22 h 23 millioen voor het Deensche
stelsel. Tenslotte protesteert spr. tegen de
protectieplannen der tegenwoordige regeering.
Het is éon gevaar te tornen aan de grond
slagen onzer economische ontwikkeling. Re-
snmeorend, zogt spr. dat onze arbeiders den
last van do verplichte verzekering niet kun
nen dragen, redeD, waarom spr. en de zjjnen
dien last afwyzen.
Na den beer Vliegen kw&m den heer
Tydeman (v.1.) met algemeene beschouwingen.
Wat deze heer wilde, kwam hierop neer:
algemeen kiesrecht zonder correctieven, vrij
willige verzekering met staatspensionneering
daarnaast, en handhaving van het vrjjhan-
delstelsel. Wat de heer Tydeman op het ge
bied van staatspensionneering weDBcht,
voldoondo is, wil hjj, voor degenen, dio
met dit stolsel niet worden bereikt, oen
recht cp staatsnitkeoring scheppen. De heer
Tydeman stelde hiervoor 12 millioen beschik
baar. 3 A 4 millioen hiervan zouden moeten
worden opgebracht door de gemeenten (om
dat zjj op 'tstuk van armenzorg thans wor-
don ontlasten door de werkgevers. Do
overige 8 i 9 millioen uit de schatkist op
verschillondo wjjzen.
De heer Van Idsinga (c. h.) bestrijdt de
voorstelling van den heer Hugenholtz, die
niet aan de workeljjkheid beantwoordt. Zeer
zeker is de Engelsche staatspensioneering
oen weldaad, maar de vraag rjjst, hoe men
die weldaad bewjjst. Spr. is principieel tegen
elke uitkoering uit de staatskas. Dit wets
ontwerp is principieel een wetsontwerp tot
invoering van staatspensioneering met het
hatelijke karkkter bovendien, dat het alleen
aan een bepaalde klasse wordt gegeven.
Spr. zal tegenstemmen. De Overzichtschrijver
vau het #Hdbl." noemt dezen afgevaardigde
het «enfant terrible' van rechts:
„Dit ontwerp geeft Staats «pensioen", zoi
de heer Van Idsinga; en daarom ben ik er
tegen. Maar de voorstanders van Staats-
pensioen" kunnen 't gerust aannemen.
Komen zjj aan 't roer, wel dan Bchrappen
ze de dwangvorzekoring er uit en geven de
betaalde premies nit de schatkist terug.
Welk een p-achtige stembusbelofte 1 En dan
krjjgt men das een wet van een rechtsch
kabinet, gecorrigeerd van links. Een heerlijk
stuk concentifatiepolifciek 1
Maar ik zoo verklaarde de afgevaar
digde van Bodegraven, het enfant terrible
van rechts moet van dat alles niets hebben
en Btem dus ook tegen dit ontwerp."
De heer De Me: ster (u. 1.) afgevaardigde
van ons district, beantwoordt den heer Aal-
berBe, waar deze zich verwonderde over do
kentering bjj de unie-liberalen en het feit,
dat dezen de invaliditeits-vorzekering niet
hoofdzaak achtten. Ook de rechterzijde heeft
een kolossalen ommezwaai gemaakt, zeide.
de heer De Meester, hetgeen bljjkt uit de
redevoeringen van den heer Van Idsinga en
de waarschuwingen van Prof. Fabius, die
beiden op het oude standpunt zjjn bljjven
staan. Do afgevaardigde zette uiteen dat de
logica der feiten tot verandering van inzicht
hoeft geleid. Het is alweer het ,Hdbl", dat
wjj citeeren en dat zegt„Wjj zullen bjj dit
ontwerp do bekeerlingon maar niet te hard
vallen. Noch den heer Tydeman, die tot een
minimumstaatsuitkeering geneigd is («Ik houd
niet van bekeerlingen", h«d hjj, wat onvoor
zichtig, nog jnist gezegd 1), noch den heer
De M e ebt er, die in 1909 kloekweg weigerde
zich voor staatspensioen te verklaren, omdat
hjj de middelen ervoor niet aan te wjjzen
wist en die ze thans opeens gevonden heeft.
in een Unie-brochure van datzelfde jaar,
noch den heer Van Vliet, die zjjn heer
Kuyper volgde tegen de dwangverzekering
en hem nu ook weer volgt ervóór, noch de
heer.
Het is niet bjj te houdeD. Er zjjn er te
veel. Heel de Kamer is één Canossa. Van
rechts naar links gooit men elkaar met de
bekeerlingen om de ooren. Laat ons zacht
oordeelen."
De heer De Klerk (u. 1.) vervolgde Don
derdag sjjne rede. Spr. sloot zioh aan by
de beschouwingen van de beuren Van pre
velen, Netscher en Elink Schuurman ten
opzichte van Staatspensionneering, en stond
tegenover den heer Treub, die z. i. geen
rekening hield met de praktjjk van het leven.
Voldoet het ontwerp-Talma aan de eischen
aan onderdomsvorzekering te stellen Neen,
antwoordde spr. De samenkoppeling kenrde
bjj af.
Na dozen heer kwam de heer Paijja (u. 1.)
Spr. zal zich beperken tot eenige losse
opmerkingen. Hjj becijferde de kosten vsd
een Engelecli stelsel ten onzent op 14
millioen 's jaars en die van een Deensch op
10 millioen. Zou men dit geld nu niet kun
nen vinden? vroeg spr. Ons nationaal in
komen is in 10 jaar (van 1900 tot 1910;
vermeerderd met minBtens 315 millioen, enz.
,We syn bezig rjjk te worden 1" liep spr.
uit. Waarop de heer Hugenholtz ironisch in
de rede viel en zeide: «Vandaar, dat we
nu bezig zjjn aan de ouderdomsverzekeriDg!"
Het is duideljjk, dat deze becijfering van
den heer Patjjn niets zegt, Zjj komt neer
op een gemiddelden groei per inkomen van
f 5.20 per hoofd en per jaar. De bedoeling
was echter te zeggeü, dat men van de meer-
gegoeden wel een 10 millioen 's jaars mocht
vragen om er de mingegoeden mee te hel
pen. De spr. ontkende niet, dat dit ver
want was aan armenzorg. De beide voor-
raamste grieven, die de heer Patjjn tegen
het ontwerp had, waren: dat er geen bljj-
vende ryksbyBlag in voorkomt, en dat or
een weduwenrento in wordt gemist.
De v. d. heer Bos verdedigde uitvoerig de
dwangverzekering, Het veelgesmade Dnitsche
stelsel, soo zei die heer, had dit voordeel,
dat het velen zelfbestuur had geleerd. Uit
de cjjfers bljjkt immers, dat het vooral eigon
geld is, waarmee de belanghebbenden bjj de
sociale verzekeringen hnn eigen zaken be
hartigen.
In hot thans in behandeling zjjnde ont-
wery noch ook in de regeling der Ongeval
lenwet en de Ziekteverzekering van dezen
Minister is hiervan sprake. De samenkoppe
ling van de beide ontwerpen is verkeerd,
ook dat het geld gehaald wordt nit de ta
rieven. Men moet beginnen, zoo betoogde
de heer Bos, met een organisatie voor de
ziekteverzekering. Daarin kan dan de invali
diteitsverzekering worden gepast, en daar
naast staatssteun gegeven worden voor be
hoeftige lieden.
Wanneer men na de desiderata van de
drie vrijzinnige sprekers Tydeman, Patjjn
en Bos met elkander vergelijkt, dan is er,
een zekere overeenkomst en wordt het be-
grjjpeljjk dat de heer Patjjn heden reeds
juichte: „De vrijzinnigen vinden elkaar
al plengde hjj dan ook een traan hjj het
vooruitzicht dat men den heer Trenb zou
moeten verliezen. Er is deze overeenkomst
dat alle drie een Staatsnitkeering aan be-
t>oefiige ouden wenechaD, maardaar
mee houdt de overeenkomst eigenljjk op.
Want noch omtrent den aard van deze uit-
keering op zich zelve, noch omtrent het kader
van andere maatregelen, waarin zjj moeten
passen, is tot nu toe overeenstemming ge
bleken.
linkscho partjjen naar de staatspensionneering,
zjj moeten niet vergeten dat d:t bijdraaien is
veroorzaakt door eon wassende volksbeweging.
En juist daardoor te sterker toont, hoe ver
de Minister met zjjn ontwerp is achterge
bleven.
En voorts begaf doze afgevaardigde zich
in een uitvoerig betoog over het Btandpnnt
van de socialisten, om aan te toonen, dat
het hun alleen er om te doon is het aandeel
des arbeiders in de opbrengst van het arbeids
product to verhoogeD, waarbij do vraag
dwangverzekering of staatspensioen slechts
een quaestie van utiliteit is, waarin de
Duifschors verkeerd hebben gekozen en
waarin ze later door andoron zjjn gevolgd.
Advertentiën.
Den 30slen October 1912 ho
pen onze geliefde Ouders
ian van Riel
en
Neeltje Gomes
hunne 50 jarige Echtvereeniging
te herdenken.
Hunne dankbare Kinderen,
Behuwd- en Kleinkinderen.
Helder, 25 October 1912.
Ondertrouwd
Adrianus Hoppe
en
Jannetje van Hooiwerff.
Monnikendam, Weesland, j qc(.
12.
Helder, Smidstraat 22,
Huwelijksvoltrekking7 Nov. a.s.
plaats zon kannen hebben. Mon gevoelt wel nog slechts eene voorziening in het aller-
de groote moeilijkheid van het doel, dat men noodigste. De vrijwillige verzekering bljjft
nastreeft. De landen van de Triple Entente, voor hem hoofdzaak. Doch daar deze on-
Behalve den heer Bos kreeg men in de
avondvergadering ook nog de heeren Nolens
en Troelstra te hooren. De eerste kon eohter,
na wat zjjn partijgenoot Aalberse reeds had
gezegd, niet veel nieuws te borde te brengen.
Namens al zjjn naaste politieke vrienden
verklaarde hjj, dat zjj vóór zullen stemmen,
wat zeker niemand zal hebben verrast.
Wat den heer Troelstra betreft, die zjjn
rede Vrijdag voortzet, dvie bepaaldo zich
thans nog hoofdzakelijk tot het aanduiden van
de ongelukkige positie wï.arin deze Minister,
die toch oproebtolyk het gotdo wil,isgokomeD.
Immers, roedB nit het feit, dat deze debatten
Met staan in het teeken van dit ontwerp,
maar in dat van de staatepensionneering,
bljjkt, dat de Minister met deze regeling te
laat komt. En nu mogen hjj en de zjjnen
zich vrooljjk maken over het bijdraaien van
Met deze geven wjj U kennis van de
geboorte van een Dochter.
W. PRINS.
I. A. PRINS-van Gijn.
Portland Oregon U. S. A.
23 October 1912.
Heden overleed plotseling, na een
langdurig en smartelijk lijden, onze
zoo geliefde Echt-genoote, Moeder,
Behuwd-, Groot- en Overgrootmoe
der, Mejuffrouw
M. A. Portegijs-de Moor,
in den ouderdom van 74 jaar. Dat
zjj ruste in vrede.
Uit aller naam:
J. PORTEGIJS.
Helder, 19 October 1912.
Hiermede vervullen wjj den treu-
rigen plicht U kennis te geven van
het overlijden van ons innig ge
liefd Zoontje
Nanning,
na een kortstondige ongesteldheid
van eenige dagen, in den aanval-
ligen leeftjjd van 9 maanden.
Helder, 22 October 1912.
Namens zjjn diepbedroefde
Ouders en Zusjes
J. DEKKER.
N. DEKKER—Conijn.
Dankbetuiging.
Onzen hartelijken dank voor de vele
bljjken van belangstelling bjj ons
25-jarig huwelijksfeest ondervonden.
Helder, 25 October 1912.
D. J. SNAPHAAN
Echtgenoote en Kinderen.
Evangelisatia-lokaal in de Palmstraat.
Zondag v.m. 10 en 'savonds 5.30 uur:
Dt. A. J. M0NTIJN,
Ned. Herv. Predikant te Haarlem.
Zondag voorm. 10 uur Kinderkerk in
de School met den Bijbel.
Gebouw Middenstraat. 'sAvonds8uur
openbars vergadering.
ian Losse Werklieden
„OHDERLIIT BELANG".
JAARVERGADERING
op Zaterdag 26 October, des
avonds 7 uur, in het lokaal van den Heer
P. DE KONING.
Aller opkomst dringend noodzakelijk.
HET BESTUUR.
Dansen.
Dames en Heeren uit den netten Burger
stand, die lust gevoelen zich aan te
sluiten bjj een Dansclubje, worden be
leefd verzocht spoedig een schrijven to
richten onder No. 295 Bureau v/d. blad.
BESCHIKBAAR
zonder Hoorns,
bij J. A6EMA, Einde Slnisdijkstraat.
Breewaterstraat B2.
Alle voorkomende werkzaamheden op
dat gebied worden spoedig, netjes, en
billijk uitgevoerd, zoo wel nieuw als repa-
ratiewerk.
Heeren-, Dames- en Kinder-Jaegerwol
en Katoenpantalons, Borstrokken, Lijf
jes, Broekjes, Truitjes, Kousen, Sokken,
enz.
Aanbreien van Kousen en Sokken
127a ct., tevens voorradig alle soorten
prima Wol en Sajet.
Aanbevelend,
GEZ. JANZEN.
