'tipt li, Kleine Courant ir Helder, Teiel, lip ei Anna Panlovna, ra Zaterdag 8 Februari 1918
Tweede Blad.
Aganda.
Osgeljjks Bioscoop-Voorstellingen.
Kanaalweg.
Feta. Ver. „De Dageraad". Openb. terg. Spr.
H. Schutjes. Caiino, 'smor. 10 nur.
11 Fabr. Openb. Uitvoering door de Ohr. Zangv.
„Zingt den Heere". Gebouw Palm
straat, 7.30 uur.
18 Fabr. Uitvoering door de Arb.-Zangver. „Kunst
aan 't Volk". Ti vol i, 8 uur.
Qpflave van di alhier gevestigd# #n
vertrokken personen.
Gevestigd.
Naam: Beroep: Woonplaats: Van: Gel.
Wed.J.W.Albert, z.b., DeÖojjterBtr.23, A'dam. N.H.
Wed. I.W.Engelbarts, z b.,DeRujjtarBtr.l6,R'dam.
W. M. Roosokrans, atuurm., Nieuwstr. 55, R'dam.
D. Kort, winkelb., Weltevreden 27, Oostzaan.
W.H deLeers, serg-maj. Vest.-Art.,
Middenstr. 91b, Willemstad.
J. J. de Vrijer, kw.m., Wilholminastr. 14, R'dam.
van Os, zeeman, Janzenstraat 1, Velsen. D.G.
W. Bakker, korp mar., Einmastr 6, Hellevoetsl. N.H.
H O. Breeuwer,barbier,Keixerstr.40,Krommenie. R.O.
J.A.v. Leeuwen, kp.-st.,Ooztslootstr.49,N.-Hel voet
J. Pronk, visscher, Paardenstraat 3, 's-Hage. N.H.
1'. Kars, gep., Keizerstraat 44, Heiloo.
H. H, Holstein, binnenl., Binnenhaven 16, Velsen. s
O.G.Petri, majoor der Genie, Djjkstr. 27, 's-Hage.
Vertrokken.
Naam: Beroep: Van; Naar: Gel.
S. Bosma, stoker, le Rozendw.strr 9, A'dam. N.H,
E. Hillenius, korp.-montenr, Vosstraatl, A'dam.
C. Krikke, monteur, Doolhof 17, 's-Hage. Geen.
J. Kolle, hulploods, Oostslootstr. 54, Velsen. Ger.
C.Timmer, onderw., Breew.str, 27, Achtkarspelen.
G. de Jong, verpleegster, Ziekenhuis, Vlissingen. N.H.
J. Herdink, Berg -maj., le Goversdw.str. 1, A'dam.
P. Doorewaard, rijwielh Weststr. 84, 's-Hage. Ger.
M. Visser, hulploods, le Vroonstr. 90, Zaandam. N.H.
G.W.C.Westenberg,mai.Genie,Djjkstr.8, Utrecht.
J. Troost, matroos, Calieforniestr. 45, Rockanje.
S.Krygsman,kaasm ,Iulianadorp,EgmondBinnen,
K. Los, id. id. Anna Paulowna.
M. vaa der Brom-Fransen, z.bMolengr.28, R'dam.
E. L. Held, onderwijzeres, Zuidstraat 19, Petten, s
J. v. d. Oord, matroos, Waagstraat 12, R'dam. Geen.
F.J.van Wijk, marin., Achtergr. W.Z 18, R'dam. N.H.
UIT HET BUITEKLAKD.
Engeland krijgt een vlootuitbroiding, die
geen geld kost. Naar de „St. James Gazette"
meedeelt, heeft de admiraliteit een plan ont
worpen om van het gioot aantal particuliere
motorbooten in Engeland te kannen gebraik
maken in het belang der verdediging. Met
de verschillende motorbootcluba is in overleg
getreden, om te kunnen vaststellen hoe vele
eigenaars van motorbooten bereid zjjn bun
booten voor verkenningsdoeleinden beschik
baar te stellen of voor de overbrenging van
landingstroepen. Zoo zou men dus de be
schikking kragen over een reserve voor de
vloot voor de kustverdediging. Reeds zou
de admiraliteit toezegging hebben gekregen
dat 800 motorboeten to harer beschikking
staan.
Minister Lloyd George heeft geweigerd
opnieaw een deputatie van suffragettes te
ontvangen. Mevr. Drammond schreef den
Minister een briefje, waarin zjj tcelating
vroeg voor een deputatie om met den Minister
nog eens to spreken. Hg had immers toege
zegd, als omtrent de amendementen op de
kieswet een beslissing zou gevallen zjjn,
wederom een deputatie te zullen ontvangen.
Nu i s er een beslissing gevallen, de Minister
heeft het ontwerp ingetrokken.
Maar Lloyd George antwoordde, dat hjj na
het rnmoerig optreden van de dames voor het
Lagerhuis geen deputatie meer wenscht te
ontvangen I
Men mag, gezien de „antecedenten", veilig
verwachten, dat de Minister met de dames
last krijgt.
Paul Krnger heeft een standbeeld gekregen,
't Beeld was indertijd juist vóór 't uitbreken
van den oorlog te Loretfo Marqués aange
komen en is daar sedert bleven liggen. De
stadiraad van Pretoria besloot het op te
richten in het Princessepark.
De Nationalistische partjj heeft in een
groote vergadering zich uitgesproken TÓór
Botha en tegeo Hertzog. De aanhanger* van
Hertzog, de Afrikaanders, willen niet mee
werken, verklaren sij, tot oplossing van het
Hollandsche element in het Engelsche. Zoo
lang zij knnnen willen aij vasthouden aan
eigen taal cd nationaliteit. De meer Engelsch
gezin den zullen goed doen rekening te houden
met deze eisthen van een nog vrij machtige
De Fransché regeering schijnt in de uit
voering der Scheidingswet wat meer ver
zoeningsgezindheid te willen betrachten. De
Ministers van Binnenlandsohe Zaken en
Jnstitie hebben een ontwerp ingediend om
een fonds te sliohtcn tot ondersteuning van
leden der ontbonden verklaarde religieuze
congegratie», die geen voldoende middelen
van bestaan hebben sommige lijden bittere
armoede. Tevens wordt het tnogeljjk gemaakt
voor afzonderlijke gevallen bij wjjze van
uitsondering verlof te geven tot vestiging
van leden van oongregaties of van opgeheven
verklaarde orden. Het woord is nu aan de
Kamer.
Wat zou Keiser Frans Josepk toeh hebben
geschreven aan den Csaar Nu men 't niet
weet, verdiept men sich in mogelijkheden eu
gissingen.
Volgens de meening van de „Times"
komen aft de waarheid betredende inhoud en
beteekenis van dit keiserlijk schrijven hst
meest nabij, d'e het beschouwen als een
poging om do moeilijkheden te boven te
komen, waarin de weigering van Oosteurijk
om in te gaan op het op 14 Jan. j.1. gedane
voorstel beide rijken heeft gebracht. Busland
beloofde toen nl. de reservisten naar huis te
zendei, mits Oostenrijk-Hongarije tot den
zelfden maatregel uou overgaan.
Het gevolg van de weigering was, dat
Busland sijn troepenmacht aan de Oosten-
rijksche grenzen versterkte en dat Oostenrijk
eveneens meer troepen aan de grenzen bjj-
eentrok. Prins Hohenlohe die niet enkel aan
het Russische hof zeer gezien, doch zelf ook
militair is, had, naar het „Berl. Tageblatt"
weet te verzekeren, in opdracht de Russische
Efgeering te doen begrijpen van welke over
wegingen de Oostenryksch-Hongaarsche mili
taire partij bij het nemen van haar militaire
maatregelen is uitgegaan en het anti-Russisohe
karakter ervan geheel weg te redeneeren.
Men heopt nn te Woenen dat hjj, op het
einde der week terUgkeerende, zal verschijnen
als vredesduif met olijftak, en niet alleen
een brief van den Csaar sal medebrengen
maar eok een schrijven van de Russische
regeering, waarin date blijken geeft mui haar
goeden wil jegens Oostenr|k.
In het belang van den vrede sou dit har
telijk toe te juichen zijn.
Keiser Wilhelm heeft te Koningsberg in
Oeet-Pruisen gespeecht ter gelegenheid van
de eeuwfeesten der Pruisische vrijheid waarin
er op gesinspeeld wordt dat de Koning nog
maals zou kunnen gedwongen zijn, zjjn
mannen voor de eer en de vrijheid van het
vaderland op to roepen.
Een spotvogel had met een vervaisoht
telegram het heelo garnizoen van Straatsburg
gealarmeerd. De Keizer zou daar middags
aankomen om alles te inspecteeren I De
„grober Unfug" zal den spotvogel wellicht
duur te staan komen.
Op den Balkan zijn de vijandelijkheden
hervat.
Het strijdplan der verbonden Balkan-
volkeren luidt volgens de „Times":
lo. Gallipoli aanvallen, de forten
de Dardanellen besohieten en zoo den weg
langs de zeeëngte en naar Constantinopel
vrijmaken voor de Grieksche vloot;
2o. de Cataldza-ljjn aanvallen en pogen
door te breken
8o. Adrianopel trachten te nemen.
Naar alle waarschijnlijkheid zullen de
Bulgaren zich eerst toeleggen op de uit
voering van het laatste punt, te meer, wijl
de verovering van Adrianopel de grootste
hinderpaal tot het sluiten van den vrede
uit den weg zou ruimen.
Er zijn weinig nieuwe feiten mede te doelen.
Het bombardement van Adrianopel duurt
voort en is zeer hevig. Er zjjn een 150 granaten
en granaatkartetsen kinnen de stad ontploft,
maar 't is wel opmerkelijk dat zij zoo weinig uit
werking hebben gehad. Aoht menschen gedood
en tien gewond, 58 huiuen verbrandhet is
poover voor zooveel kanonvuur.
Deze beschieting heeft ten doel gehad
dekking van een bestorming door de Balgaren,
die gely'k te verwachten waa echter is
afgeslagen.
Men weet dat ook op het schiereiland
Gallipoli wordt gevochten, en dat aanvallen
op de Tajataldsja-linie zoo zwak zijn, dat zij
op sehijnaanvallen gelijken.
De militaire medewerker van de „Times"
heeft dus goed gezien, dat de Bulgaren zich
in de eerste plaats zouden riohten tegen
Adrianopel, en tegelijkertijd tegen Gallipoli,
om te trachten den weg voor de Grieksche
vloot door de Dardanellen vrjj te maken.
Zjj hebben het derhalve op Konstantinopel
voorzien.
Ben hooggeplaatst Bulgaarach diplomaat
heeft aan den Weenschen correspondent van
de „Daily Telegraph" verklaard dat dit
inderdaad het geval is.
Als Turkije niet onmiddelijk toegeeft zullen
wy de vraag doen rijzen of de Sultan ook
voortaan als onafhankelijk souverein te Kon
stantinopel zal verblijven, zoo uitte hjj zich.
En de „Reichipost" heeft uit Sofia vertrouw
bare mededeelingen ontvangen inhoudende dat
de Bulgaren voornemens zjjn Konstantinopel
te veroveren en daarna met de mogendheden
de quaestie van de seeëngten te regelen.
„De Mir", het offloieuae regeeringtorgaan
te Sofia, bevestigt deze inlichting en voegt
er aan toe dat Bulgarije de belangen der
mogendheden bjj die regeling volkomen tot
hun recht zal doen komen.
Het antwoord der Jong-Turken op de nota
der mogendheden, was zoo gaat „De Mir"
verder een uitnoodiging aan onze troepen
om een bezoek te brengen aan Konstantinopel.
Wy hebben die uitnoodiging aanvaard en zjja
thans bezig den droom van vele eeuwen te
verwezenlijken.
Een overwinning der Bulgaren.
Sofia, 6 Febr. Het Tnrksehe leger bjj
Gallipoli is gisteren door de Bulgaarache
troepen ten Zuiden van de rivier Kawak
verslagen en vluohtte in groote wanorde in
de richting van Boulair, deor de Bulgaren
achtervolgd.
Ten gevolge van deze overwinning is bjjna
de geheele kust der see van Marmora, tot
Beulair, in handen der Balgaren.
■IEUWSBERIGHTEB.
HELDER, 7 Februari.
De „Kortenaer".
Wegens de hervatting der vijandelijkheden
in den Balkan bljjft de „Kortenaer" voorloopig
nog te Smyrna en bljjven de kapiteins jhr.
Wittert en Thomson als militaire attaohé's
resp. bjj de Bulgaareche en de Grieksche legert.
Een nieuwe commleele.
Minister Coljjn heeft een commissie belast
met een onderzoek van het vraagstuk van
het onderhoud der niet meer voor de marine
benoodigde werken, gelegen in het water
schap Schouwen, in verband met de hierover
aangekondigde en weder ingetrokken inter-
pellatie-Paljjo.
G. J. C. A. Pop.
Naar wy vernemen wordt de heer Pop de
helft van deee maand gedetacheerd bjj het
departement van koloniën, en is sjjn vertrek
naar Indië vastgesteld tegen het laatst van
April.
Bjj Kon. besluit is aan W. v. Baareu,
wed. van serg.-kok A. Speelpennlng, met
ingang van 1 Januari 1918 een pensioen
verleend van f 980 's jaars.
De verbouwing van pereeel Weststraat
no. 84, ten dienste der Middernaohtzeading.
is door den arohitet L. Vinken borg Dzo.
alhier opgedragen aan den aannemer Tb, v.
d. Sterr.
Staten-Varklezlng.
Do hoeren S. Bodrigues te Amsterdam en
Mickels, Den Helder, hebben voor een ean-
didatuur voor de Prov. Staten van Noord-
Holland (district Sobagcn) bedankt. De 11
afdeelingen van de 8.D.A.P. in het distriet
hebben nu de heeren C. Thomassen te Am
sterdam en A. G. A. Verstegen, Den Helder,
candidaat gesteld.
Aanbesteding.
Gisteren werd door den heer J.J. Schoef-
felenberger onderhandsoh aanbesteed: Het
bouwen van een Vergaderlokaal, waarboven
Conciërgewoning voor den Alg. Bond vau
Onderofficieren alhier.
Ingeschreven werd door de hoeren
Gebr. van Pelt, f4280H. W}Jker, f4285
B. N. van Os, f4047; Th. v. d. Sterr, f8917;
W. Lastdrager, f 8687S. Boon, f 8680
H. Biemers, f 8592.
Het werk ia aan den laaguten inschrijver
bate van de Vereeniging „Liefdadigheid naar
Vermogen", mag in alle opzichten ueer goed
geelaagd heeten. Ook aan deze opvoering
was de noodige zorg besteed; het pakkende
stnk werd weer met spannende aandacht
gevolgd en de spelenden werden herhaaldelijk
harteljjk toegejuicht. Eveneens het liefdadig
doel van dezen avond mag een succes heeten
de zaal was Hink bezet, zoodat, naar wjj
vernamen, aan„LiefdadigheidnaarVennogen",
een bedrag van ruim f 170 kon worden afge
dragen.
Aan het einde van het derde bedrijf werden
door den heer D. H. Grunwald namens het
bestuur van „L, n. V.", eenige woorden van
harteljjken dank gesproken tot „T.a.v.e.n.n.",
voor hetgeen de Vereeniging dezen avond
ten behoeve van de noodlijdende ondjes had
gedaan en werd daarbjj aan mevrouw Van
der Lee een keurig bloemstuk aangeboden
Een bijzonder woord van dank werd nog
gebracht aan de dames, die zich belast hadden
met den verkoop van kaarten, aan wie het
voor een groot deel te danken is, dat wjj
deze zaal zoo flink bezet mogen zien, alsmede
aan het „Casino"-orchest, dat geheel belange
loos zjjn medewerking verleende.
De voorzitter van „T.a.v.e.n.u.", de heer
H. Mejjers, dankte voor de waardeer en de
woorden en verklaarde, dat zjjn vereeniging
steeds bereid zal worden gevonden te helpen,
waar dit noodig mocht zjjn.
Waar moet het heen?
Straks hebben we drie bioscoop-theaters in
den Helder. En nog altjjd zjjn er menschen,
die er gat in zien een vierde of vjjfde te
beginnen. Dat bleek Woensdagmorgen, toen
iemand nit Amsterdam in 't westelijk deel
onzer gemeente aan het snuffelen was naar
een geschikt lapje grond. Deze financier van
buiten, bepaald ook aangetast door de bioscoop-
rage, liep met het plannetje rond om ten
behoeve van die volksbuurt zjjn penningen
in een of andere pjjpenla te steken. Waaruit
men mag besluiten dat er van het bioscoop
sacces hier ter stede nogal iets wordt ver
wacht. We hoorden den man, in gezelschap
van nog een paar andere personen, bjj het
perceel bouwterrein aan de Laan er inderdaad
druk eu ernstig over redeneeren. En toen een
hunner sprak over het verzinnen van een
indrokwekkenden naam, over een imposant
geveltje, over een portier aan de deur, over
eeu juffrouw in de kassa, over goud-gegalon
neerde bedienden binnen, over gemsAkeljjke
fauteuils op alle rangen, over tapijten op den
grond, over modern en behagelyk ingericht,
over hoogst amusante programma's en scherp
concurreerende entrée-prjjzen, toen toon
dachten we: wie weet, alweer een nieuwe
onderneming gevormd.
Maar waar moet het eigenlijk heen, als
allerwege van dit soort paleizen uit den
Helderschen grond verrjjzen?
Al is de bioscoop geen tooverlantaarn meer,
die als een gezellige meester praat van
vreemde steden, landen, beesten, aardige
sprookjes-vertooningen om kleine kindertjes
een poos zoet te houdenal legt de bioscoop
zich ook van dag tot dag op andere dingen,
op een zoogenaamd nienw kunstgenre, namel jjk
het kiaoepel, het kino-drama, toe; al geven
deze theaters het voordeel dat je er in en
uitloopen kunt en toch je volle programma
mag bljjven ziften onversehilllig hou laat je
komt, wjj gelooven niet dat er zooveel gun
stige omstandigheden zjjn in dit bedrjjf, waar
door de belangstelling van ons uitgaand
publiek van langen dnur kan wordeD.
Er' zijn Heldersohe menschen, die al beweren
dat het tooneel door dit gedoe in het gedrang
zal komen, een geduchte klap krjjgt. Doch
wanneer er sprake is van schouwburg-con
currentie, dan dient men feiteljjk nuchter te
rekenen: de tooneelkunst en de kino staan
nogal zoo'n eindje van elkaar. Immers de
laatste mist de machtigste elementen der
tooneelspeelkuoBthet Accent en het wóórd,
de kracht die alle, eigen, felle levenskleuren
kan laten botsen dat de vonken er afvliegen,
dat het straalt in de verhitte gezichten der
luisterende menschen?
De kino mag op haar gebied wonderljjke,
interresante staaltjes leveren, in een paar unr
de gausche wereld voor het gezicht draaien,
schoone opnamen uit verro oorden, sneeuw
en ijsvelden, bcsichen en zeeën laten zien,
u brengen op tentoonstellingen, slagvelden, bjj
rampen te land en te water, bjj het kronen
en begraven van vorsten, bjj botsingen van
personentreinen, aardbevingen, overstroomin
gen, branden, enz. enz. zjj wordt van
kucststandpunt tot nogtoe genegeerd.
Llefdadlgbeldevooretelllng.
Be tweede opvoering van het tooneelspel
„Het Erfdeel", van FelLx Philippi, door de
Heldenche Tooneelvereeniging „T.a.v.e.o.n."
j.1. Binsdagavead ia „Casino", ditmaal ten
IJffluldM, 6 Febr.
Vlootnitbreiding. De Sohoteche
stoomtrawler „Braconglen" nit Aberdeen werd
door de heeren Boon Allerliefste alhier
aangekocht.
Eindelijk gevat.
In December van het vorige jaar werd
ten nadeele van den orgelverhuurder Warnies
in de Haarlemmer Houttuinen te Amsterdam,
voor ongeveer f 8000 aan effecten gestolen.
Eergisteren is het, naar het „Hbl." meldt,
mogen gelukken de twee vermoedelijke daders
aan te houden. Een hnnner is een schilder
zonder vaste woonplaats, die tot kort voor
den diefstal bjj den heer Warnies had gewerkt.
Hjj werd aangehouden toen hjj in een effecten
kantoor aan het Damrak een stuk te koop
aanbood dat van den diefstal afkomstig bleek
te zjjn.
Behalve deze man is, volgens de „Tel.",
nog iemand aangehouden, die wordt verdacht
van medeplichtigheid.
Aanvaring op het Noordzeekanaal.
Op het Noordzeekanaal even voorbjj do
Hembrug heeft eergisteravond omstreeks 10
uur een aanvaring plaats gehad tngachen twee
stoomschepen, n.1. de „Scheldestroom" van de
Hollandsche Stoomboot-Maatschappij, metende
1500 ton en geladen met Chioa-klei, komende
van Fowey Z.-W.-kust van Engeland en de
„Salland" metende 7000 4 8000 ton, uitva
rende met bestemming naar Buenos-Ayres
en geladen met stukgoederen. Beide schepen
hielden rechts, doch daardoor geraakten ook
beide schepen buiten het diepste gedeelte
van het vaarwater. Voor de „Scheldestroom"
die een diepgang heeft van roim 5 Meter
leverde dit geen beswaar op, doch ten ge
volge van het uitwijken kwam de „Salland"
met haar zooveel grooteren diepgang aan den
grond, of, wat ook mogoljjk is, ondervond
do zuiging van den bodem en luisterde dien-
t-ngevolge niet meer naar het roer. De
„Salland" kwam schuin opzetten en raakte
de „Scheldestroom" aan boordzjjde. Wel was
aan boord van de „Scheldestroom'' nog ge
tracht door achteruit stoomen de aanvaring
te voorkomen, maar te vergeefs. Op het
oogenblik dat de aanvaring plaats had lag
de „Scheldestroom" joist oDgeveer stil. Door
de aanvaring werd zjj den wal opgestuwd,
doeh slaagde er in door eigen kracht weder
in het vaarwater te komen. De sohade door
de aanvaring veroorzaakt bleek ziet groet te
zjjn. Eenige platen aan bakboordzijde waren
ingedeukt terwjjl aan de reeling wat schade
veroorzaakt was. Voor zekerheid seinde de
kapitein naar Amsterdam dat men bjj aan
komst onmiddeljjk met lossen zou beginnen.
Hoewel daarmede inderdaad bjj aankomst
dadeljjk werd aangevangen, bleek dit niet
vereischt door het plaats gehad hebbende
ongevaL
De „Salland" bleek aan haar steven nogal
wat averjj te hebben bekomen en zette haar
reis niet voort. Donderdag werd deze boot Daar
Amsterdam gesleept om te worden hersteld.
Myetificatie.
Berlijn, 6 Febrnari. Omtrent het gebeurde
te Straatsburg worden nog de volgende
bjjzonderheden medegedeeld: Het merkwaar
digste van de gesehiederis is, dat prins
Joachim, die buiten aan het wandelen was,
zoo overhaast moest terugkeeren, dat hjj geen
tjjd had om te eten.
De spaarbank moest tengevolge van de
geruchten omtrent een mobilisatie belangrijke
bedragen uitbetalen.
Wolter was, naar hjj verklaarde, ook van
plan geweest de Duitsche vloot te alarmeeren.
Het telegramformulier heeft hjj zich ver
schaft, door een telegram aan zichzelf op te
geven, en het formulier op nieuw bruikbaar
te maken door den inhoud weg te radeeren.
TWEEDE KAMER.
Men zal sich herinneren, misschien, want
wjj leven zoo gauw, zal men sich ook niet
herinneren dat de Kamer 15 November
in de behandeling der Invaliditeitswet is bljjven
steken, midden in een speech van den heer
Duys. Deze afgevaardigde verzocht toen zjjn
rede te mogen afbreken, dit werd niet toe
gestaan, toen verzocht de heer Dnys stemming,
cr bleken onvoldoende leden aanwezig, en
de vergadering moest tóch eindigen.
Dinsdag zou de heer Duys zjjne rede hebben
moeten voortzetten, doch kalmpjes gaf de
Voorzitter het woord aan den heer Treub, en
de heer Duys herinnerde er hem niet aan,
dat het eigenljjk aan hem toekwam. En de
kamerleden, het hoofd nog moe van allerlei
kwesties van Binnenlandsche Zaken en Marine,
moeten zioh thans weer inwerken in die in
gewikkelde Invaliditeitswet.
15 November 1912 was men aan het
amendement-De Visser tot invoeging van een
nieuw artikel 84a. Het ging hier om de vraag
of, naast de verzekering bjj de Bjjksbank,
ook de mogeljjkheid van verzekering bjj par
ticuliere fondsen moest worden toegelaten.
Het amendement-De Visser nu strekte om die
particuliere verzekering mogeljjk (e maken.
Nu is, zeer onlangs doer den Minister een
nota van wjjziging ingediend, waarbij eeniger-
mate aan den wensch van den heer De Visser
tegemoet wordt gekomen- Doch in slechte
geringe mate. Immers, de mogeljjkheid van
toelating wordt alleen geopend voor op 1 Jan.
1913 bestaande fondsen en dan nog zoo, dat
vormoedeljjk slechts de grootere fabrieks-
fondsen zullen worden toegelaten. De Minister
zegt dan ook, dat meu deze bepaling eigenljjk
wel onder de «overgangsbepalingen" zou
kunnen plaatsen, daarmee vormoedeljjk be
doelend dat die fondsen mettertjjd allicht
zullen uitsterven.
Daarentegen heeft de heer Treub in een
reeks van oen veertigtal amendementen het
stelsel-De Visser uitgewerkt op zeer zorgzame
wijze, zóó dat naar hjj Dinsdag-uitvoerig be
toogde, do vele leemten van het amendement-
De Visser wordon aangevuld. Leemten die
trouwens ook in de regeerings wjjziging aan
wezig zjjn.
Veertig amendementen, het is geene
kleinigheid, en er was dan ook alle reden voor
den heer Dnys om op dit punt een nieuw
afdeelingsonderzoek voor te stellen. Van de
linkerzijde, aldus zegt de N.Rott.Crt., zal een
dergelyk voorstel, dunkt ons, wel niet uitgaan i
zjj zal waarschjjnljjk zelfs den schjjn van
^obstructie" willen vermjjden. Wat de heer
De Visser in zjjn amendement gedaan heeft,
is een poging om het instituut van de risico-
overdraoht bjj de invaliditeits- en oude rdoms-
verzekering eenige levensvatbaarheid te geven,
en het is aan zjjn aandrang en initiatief te
dankon, dat de minister wat minder doctrinair
is geworden en ten slotte bjj nota van wjjzi
ging heeft voorgesteld, den bestaanden onder
nemingsfondsen althans een kansje te gunnen.
De heer Dnys echter was over de amende
menten van den vrjjzinnig-democratischen heer
Treub niet te best te spreken, bjj vond ze
dunr, onpractisch, enz. En drukte den wensoh
nit, dat de minister ze maar verder mocht
afmaken.
De avondcitting gaf een restant van de
afdeeliog Kunsten en Wetenschappen, dat
voor onze lezers geen enkel punt van eenig
belang opleverde.
Ook de debatten van Woensdag over de
zelfde kwestie (Invaliditeitsverzekering) zullen
wjj maar niet allemaal vermelden. De hoer
Ty de man (v.-l.) toonde zich zeer ingenomen
met de amendementen-Treub en gaf er de
voorkeur aan boven die van den heer De
Visser. En de minister verzekerde dat hjj ze
had overgenomen doch ze alleen had beperkt
tot de bestaande ondernemingsfondsen. De
Minister begaf zich verder in een uitvoerige
technische bestrijding van het stelsel-Treub.
Tenslotte diende deheerBoodhujjsen (u.-l.)
een motie in om ook de onderlinge fondsen
van werkgevers ter verzekering van hun
personeel toetelaten. Deze motie vond van alle
kanten bestrjjding. De Voorzitter wilde haar
tegoljjk met de artikelen behandelen, de heer
Duys (s. d. a. p.) acht dit ongewenscht, daar
dit aanleiding zal geven tot een uitvoerig
debat over de Land- en Tuinbonw-Onderlinge,
de beer De Visser (c.-h.) sal tegenstemmen,
tegen de behandeling der motie, omdat door
de stemming Over de amendementen tevens over
de motie beslist wordt, en de heer Nolens
(r.-k.) zegt zelfs, dat het debat een wending
dreigt te nemen door deee motie, waarover
spreker zioh zou schamen, welke opmerking
den Voorzitter aanleiding geeft 'den hoer
Nolens te verzoeken gematigder uitdrukkingen
te gebruiken. De heer Goeman Borgesius
(u.-l.) meende, dat het tjjd werd, dat de Kamer
eene vacantie nam. De amendementen moeten
alle technisch worden nagegaan en dit is hier
niet wel doenljjk. Laat de Kamer zich in
principe ten opzichte van de risico-overdracht
uitspreken.
De heer Troelstra (s.d.a.p.) zegt, dat
de voorstellers der motie zich aan demagogie
schuldig maken door zioh voor te stellen als
de eenige redders van den in het nauw ge
dreven boerenstand.
Do dadeljjke bebandeling van de motie werd
ten slotte verworpen met 88 tegen 22 stem-
meD. Vóór de vrijzinnigen en de voorzitter,
tegen de rechterzijde, behalve de voorzitter
en de sociaal-democraten.
Reeds de heer Goeman Borgesius(u.l.)
was Donderdag van meening, dat de amen
dementen-Treub, met hoeveel talunt ook ver
dedigd, geen meerderheid zullen vinden, en
de heer Teenatra (v.d.) aeende eek, dat
ze wel verworpen zouden worden, en dat de
heer de Visser de zjjne zou intrekken, en het
regeeringsvoorstel zal worden aangenomen.
Wat het inlasschen van particulier risico
in het ontwerp betreft, aldus de Overzicht
schrijver van het Alg. Hdbl., is, tegenover
de opvatting van den Minister die gegrond
is op de meeoing van den wiskundigen ad
viseur door de heeren De Visser en
Treub een beroep gedaan op het buiten
land waar men het particuliere risico in de
invaliditeitsverzekering immers ook wel had
weten op te nemee. Eerstgenoemde afge
vaardigde wees er bovendien op dat hjj zjjn
amendementen opzettelijk «oo had ingericht
dat ze aaanslniten aan het ontwerp. En de
heer Trenb vond dat wanneer men hier
moest buigen eenvoudig voor de mededee-
ling dat Prof. Kluyver ongunstig had gead
viseerd, sonder dat men een behoorlijk
schriftelijk gemotiveerd advies gezien heeft
en terwjjl dat advies zeer wel suggestief ge
vraagd kan zjjn door den Minister, de Ka
mer wel naar huis kon gaan en de zaak
kon overlaten aan prof. Kluyvor en den
Minister.
Ten aanzien van de vraag, welke gebieden
van verzekering door de drie voorstellen
worden beheerscht hebben de heeren De
VisBer en Treub eonige opheldering be
treffende hun voorstellen gebracht.
Wat de amendementen van den heer Treub
betreft is door den voorsteller betoogd, ten
eerste dat de Landbouw Onderlinge er zeer
wel onder zou vallen mits ze voor de
invaliditeitsverzekering maar een bestuur
maakt dat voor de meerderheid uit arbeiders
bestaat en ten tweede dat wel degeljjk een
groot aantal fabrieksfondssn (en dus niet
alleen onderlinge arbeidsfondzen) krachtens
zjjo amendementen toelaatbaar Zullen zjjn.
Ten opzichte van de amendementen-De
Visser, die alleen op fabrieksfondsen schjjnen
te slaan, werd door den voorsteller betoogd
dat ook eene groote organisatie als de
Landbouw-Onderlinge er zeer wel onder te
brengen is, daar nergens staat dat de zeker
heid niet gesteld mag worden door een dorde.
Of overigens het regeeringsvoorstel inder
daad de bestaande fondsen iD leven zal laten,
ecb jjnt nog onzeker. De heeren Teenstra,
Borgesius en Treub hebben betoogd,
dat dit niet zoo zal wezen, omdat de minister
aan die fondsen geen aandeel wil geven in
den rjjksbjjslag voor de thans levende oudere
arbeiders.
Donderdagavond bracht de rest der al-
gemeene besehouwingen over
Marin*.
De heer Hugenholtz (s.d.a.p.) komt,
in zjjn repliek, terug op het gebeurde met
de manometers van ,Bulhond" en t Jakhals".
Ze waren niet verzegeld en zjjn gedurende
den garantietjjd niet gebleven ter plaatse
waar zjj waren aangebracht. Tjjdens den
proeftjjd sjjn zjj ééa atmosfeer voorgezet,
waardoor een grootere snelheid is verkregen
dan waarvoor gecontraoteerd was en waar
door een hooge premie word verkregen.
Spr. ontkent een éónzjjdige voorstelling te
hebben gegeven van de salarisregeling. Als
men de gemiddelde salarissen neemt, dan zjjn
deze geheel onvoldoonde. De Minister zal
eene verbetering voorstellen, maar als hjj
die alleen laat ten goede komen aan de
matrozen boven 27 jaar, dan is dit een
halve maatregel. De Minister beweert, dat
sjjn verbetering dient om den matrozen het
hnwen mogeljjk te maken, maar de eigen-
ljjke bedoeling is om het reëogageeren aan
te moedigen. Dat zal niet baten, want de
matrozen gaan er vóór hun 27ste jaar uit.
Voorloopig houdt spr. zjju inlichtingen
over de samenstelling van de landingsdivi
sie van de «Gelderland" te Konstantinopel
staande en hjj vraagt den Minister om de
jeugdige matrozen, die thans te Kon
stantinopel zjjn, over land naar Nederland
te laten terugkeeren. Dat is een eisch van
moraliteit.
Spr. bljjft het onbetameljjk achten, dat
men de mannen, die als gunst het dienst
verband in Indië vroeger eindigen, aan den
<ijjk set en aan bnn lot overlaat, terwjjl het
Marinebesluur verplichtingen jegens hen
heeft.
Als de Minister het gebeurde met den
choleraljjder aan boord van de «Gelderland"
tracht goed te praten, dan mangelt het hem
aan de eerste beginselen van menscheljjk-
heid. Op grond van door hem genoemde en
t. i. door den Minister niet weersproken
feiten houdt spr. vol, dat de verpleging van
het marinepersoneel alles te wenschen laat,
een gevolg van de schrielheid van het ma
rin ebeatuur.
Dat de voeding, althans de samenstelling,
niet deugt, wordt bewezen door het feit, dat
vaak de aangeboden spjjzen niet worden ge
nuttigd. Do voedingstarieven zjjn verbeterd,
maar dat komt neer op 2 cent per man en
per dag. Het inlandsch kokspersoneel aan
boord is onbekwaam.
De ellende met de passageregeling isv
een groot deel te wj}ten aan het Farizeeïsch
drjjven van den heer Duymaer van Twist
en diens geestverwanten. Het was begrjjpe-
ljjk dat het personeel, het wachton op een
besohikking op het request in zake de pas
sageregeling moede, getracht heeft zichzelf
te helpen.
De Minister wil geen grieven wegnemen
omdat hot pertoneel opstandig is, maar dat
is een «smoesje", want de Minister doet ook
niots tot wegneming van de grieven van de
(brave" onderofficieren, die nóóit opstandig
zjjn en als het ware om verbetering van hnn
positie smeeken.
Natuurljjk beschouwen de schepelingen ,Het
Anker" als hun Ijjforgaan, Spr. ontkent niet,
dat de redacteur het blad in sociaal-democra-
tischen geest redigeert, maar de Regeering
heeft zelf schuld, dat zjj het houvast van dit
blad heeft verloren.
De Bond voor het Mindere Marinepersoneel
Btrjjdt voor lotsverbetering en spr. acht het
ergerljjk, dat de beer Van der Voort van
Z|jp hel tracht voor te stellen, alsof spr. bier
zou bebb6n beweord, dat de Bond sooialisti-
sche propaganda op de vloot voert. Om dit
te kuocen beweren maakte die afgevaardigde
zioh schuldig aan vervalsching.
De Voorzitter komt tegen die uitdruk
king op.
De heer Hugenholtz kan geen andere
parlementaire qualificatie voor zulk een han
deling vinden.
De beschuldiging van den Minister, dat de
Bond zich in 1908 bjj hot Comité van Ver
weer heeft aangesloten is onjuist. Het was
van den Bond, evenals van dien der brieven
bestellers in de pers vermeld, maar èn de
Bond èo de brievenbestellers hebben dit
tegengesproken.
De Minister: Dat weet ikl
De heer Hugenholtz: Dan spreekt u
tegen nw geweten.
De Voorzitter roept spr. tot de orde.
De heer Hugenholtz betoogt verder,
dat weliswaar de Bend de zeeliedeustakiug
heeft gesteund, maar dat was geen staking,
gericht tegen het gezag.
Bewjjzen, dat de Bond pressie oefent op
niet-bondsleden en op geloovig protestantscho
schepelingen, zjjn door den Minizter niet ge
noemd. In de door den Minister genoemde
gevallen is van ongeoorloofde intimidatie geen
sprake geweest. Spr. heeft een brisf van don
vader van een geloovig schepeling, die schrjjft
dat sjjn zoou nooit last heeft ondervonden.
De heer Van Karnebeek (v.-l.): Be-
wjjst u dat eens I
De heer Hngenholtz: Een interruptie
uit Utrecht, die weer een insubordinatie in
houdt!
De Voorzitter komt hiertegen op.
De heer Hugenholtz (s.-d.) constateert,
dat de Minister hier heeft staan te pleiten
voor een verloren zaak. Dat de vloot b|j de
staking in 1903 een onbetrouwbaar instru
ment bleek, heeft spr. verheugd, maar als de
vloot ons land tegen een buitenlandschen
v|jand moet beschermen, dan zullen de man
nen hun diensten geven. Men moet echter
nuchter bljjven, want onze vloot is voor die
taak niet in bohoorljjken staat, volgens de
getuigenis van den kolonel Bauduin, blijkens
diens dagorder in Indië. De Minister kan de
mannen niet warm maken voor een goed
en edel doel, dat kan de Bond wel, en daar
door leggen de leden zioh vrijwillig een eigen
discipline op. Met onderdrukking van den
Bond en verwijdering der leiders zonder goed
paspoort zou de Minister niets bereiken. Spr.
vraagt om de mannen te ontslaan, zonder
ontneming van een goed getuigschrift; dan
wordt er geen smet geworpen op het karak
ter der mannen.
Met den vlootpredikant zal men er ook
niet komen; diens werk is mislukt 1 Dat
wordt nu ook erkend door het bestuur van
de Nationale Christen-offloieren-vereeniging.
De heer Snoeck Henkemans (c.-h.)
repliceert. Hjj pleit opnieaw voor het be
houd van een goed ingerichte rjjkswerf van
aanbouw.
(Vervolg in het volgend nummer.)
Marktberichten.
Schagen, 6 Februari 1918.
22 Paarden f80 4 f290.
3 Stieren f 100 4 f200.
10 Geldekóeien (magere) I 180 4 f 280.
98 Geldekoeien (vette) 1200 4 (845.
40 Kalikoeien f180 4 f295.
120 Nuchtere Kalveren f 10 4 f 28.
270 Overhouden f 22 4 f 88.
50 Varkens (vette) p. KG. f0.54 4 fO.58.
100 Biggen f 12 4 f 19.—.
60 Konjjnen f 0.75 4 f 1.75.
25 Kippen f l.4 f 1.60 per stuk.
400 K.G. Boter f 1.65 4 f 1.75 por K.G.
100 K.G. K&as f 0.50 4 f 0.60 per K.G.
2000 Kipeieren f 4.50 4 f 5.25 per 100 st.
Visscherijberichten.
Nieuwediep, 5 Febr. Niets binnen.
6 Febr. Van garnalenvisschers, 10 manden
scharren, per mand f 2.50 4 f 8.
7 Febr. Voormiddag 8 uur, van garnalen
visschers 10 manden scharren, per mand
f 2.50 4 f 8.2 mand kleine sohol, per mand
f6.—.
Stoomvaartberiohtsn.
Stoomvaart-Maatschappij Nederland.
K. W. III, thuisreis, vertr. 6 Febr. v. Lissabon.
Calcutta, thuisreis, arriv. 6 Febr. te Guddaloze,
Kangean, uitreis, vertrok 6 Febr. van Tanger.
Cerara, van Calcutta naar Hamburg, passeerde
6 Febr. Kaap Serrat.
Rotterdamsohe Llotd.
Gorontalo, thuisreis, pass. 5 Febr. Gibraltar.
Kawi, thuisreis, vertrok 6 Febr. van Colombo.
Kediri arriv. 6 Febr. van R'dam tc Hamburg.
Menado, thuisreis, passeerde 5 Febr. Pcrim.
Soerakarta, uitreis, pass. 6 Febr. Oucssant.
Rindjani, uitreis, vertrok 6 Febr. van MarselUe.
Kon. Holl. Llotd.
Zaanland, uitreis, vertrok 5 Febr. van Leixoes.
Kennemerland vertrok 5 Febr. van Buenos-Ayres
naar Amsterdam.
Kon. West-Indisohb Maildienst.
Marine en Leger.
De navolgende officieren, machinisten en onder
officieren zyn bestemd voor plaatsing aan boird
van de torpedobootjagera „Hermeljjn" en ,Lynx":
luit. L z. der 2e kl. J. J. Heilbron, id. K. P. F.
Schmitt, id. C. baron de Vos van Steenwiik, hoofd
machinist E. M. A. Busser, id. J. V. N. Kloin,
machinist J. Bottema, terwijl als reserve zijn aan
gewezen: luit. t. t. der 2e kl. P. Eikenboom en
machinist R. H. Wasterval.
Met 22 Febrnari 1913 zal Hr. Ms. „Dolfijn" weder
beschikbaar worden gesteld voor den dienst van
het Politietoezicht op do Zee visscher ij; aan boord
daarvan zullen alsnog worden geplaatst: machinist
J. G. L. C. van Brkel, id. H. Dollekamp en id. G.
W. 1. van Sierenbsrg de Boer.
De lnit t. z. der 2e kl. R. J. Brakema wordt
li Febrnari 1913 op non-activiteit gesteld en zal
1 Maart as. per particulier stoomschip van de
Stoomvaartmaatschappij „Nederland" naar Oost-
Indië vertrekken.
De luitenant ter zee 2e kl. H. IJsselde Schepper,
J. Walrave van de „Schorpioen" en M.
Hart van de conservatie te Hellevoetslui», zijn
aangewezen voor een plaatsing bjj indienststelling
a, b. van de torpedobootjagera „Hermelijn" cn
„Lynx", ten einde daarmede in den loop van den
zomer naar Oost-Indië te vertrekken.
De sergt-scbrijver G. Salm van Hr. Ms. „Kon.
Emma" wordt met 7 Febr. a,s. geplaatst bjj den
onderzeedienst.
De torpedomaker-majoor E. Willems zal bjj ge
neeskundige geachiktbevinding naar Oost-lndië
worden uitgezonden om op te treden nis chef van
het torpedo-atelier te Soerabaia.
Aan den schrjjver-roajoor K. F. Plenckcfs, dienen
de in Oost-Indië, zal eervol ontslag worden ver
leend wegens zjjne benoeming tot beheerder der
registers van de Inlandsche schepelingen bjj liet
Departement der Marine te Batavia.
De tweede-luitenant F. H. Ebbick, van bet 2e
Bat., 10e Regt. Infanterie te den Helder, wordt op
15 Febr. as. ontheven van zijne detacheering bjj
de werkplaatsen voor draagbare wapenen aan de
Hembrug.
De opzichter van fortificatiën 2de klasse J. B,
Hillege, toegevoegd aan den eerstaanwezend
ingenieur alhier, wordt 1 Maart u. overgeplaatst
naar Amsterdam.
De sergeant Kriig van het 10e RegL Infanterie
is op zjjn verzoek met paspoort nit den militairen
dienst ontslagen.
De korporaals Holleman en Reuunk van het
10e RegL Infanterie zyn bevorderd tot sergeant.
Bevorderd tot sergeant bjj het 2e Bataljon, 10e
Regiment Infanterie alhier, de korporaal L. W.
Haberkorn, van het regiment te Haarlem.
Tusschen 1—5 Maart a.s. zullen uit de prov.
Noord-Holland bij het Korps Torpedisten worden
ingeljjfd 35 manschappen der lichting 1913. Voor
inlijving bg dit korps worden zooveel mogeljjk
varensgezellen bestemd, afkomstig nit de omstreken
van den Helder, het eiland Texel, x.n. aangevuld
met miliciens nit West-Friesland en de kuststrook
tot Zandvoord en zoo mogeljjk 2 smeden, 1 scheeps
timmerman en 9 steken uit genoemde prevlade.
