i
KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Hel tier, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
No. 4179.
Woensdag 36 Februari 1913.
4lste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 rn. 50 ct., fr. p. po*t 75 el., bniteilaad 11 26
Pre- Zondagsblad 37* 45 10.75
wiënfModeblad 65 75 1091'
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.!
AdverteuUën vaa 1 tot 5 regelt (bij vooruitbetaling) 30 cent.
Elke regel meer 6
Be wij «-ei cm pl aar 2$ i
Vigaettea ra grnote lettert wordea naar plaatsruimte berekend.
Interc.-
Telefoon 50.
tfarsohijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgever i C. DE BOER Jr., Helder.
Bureau Koningstraat 29. Interc. Telef. 50.
Eerste Blad.
MEUWSBERICHTER.
HELDER, 25 Februari.
Liefdadigheidsconcert.
Volen warm Vrijdagavond opgekomen om
te luisteren naar bet liefdadigheidsconcert,
dut het Stafmuziokcorps der Kon. Marine,
onder leiding van den directeur, den heer
A. L. Hazebroek, g*f, met vereerende en
geheel belangeloozo medewerking van mevr.
Heerisvon Saher (Bussum), zang, en mej.
R. Koek (Helder), piano.
Te weinig zjjn wjj in de gelegenheid om
de Stafmuziek d.er marine te hooreo, dan dat
niet velen daarvan zouden profiteeren.
't Liep dan ook aardig vol tegen 8 uur en
ook de galerij was druk bezet.
Het orkest gaf een viertal nummers, een
feestmarsch van Raff, de ouverture „Tancred"
van Roasini, ouverture „Franz Schubert" van
Suppé en, tot slot, de fraaie en steeds
geliefkoosde fantaisie uit „Faust".
Mevrouw Heeris—von Suher is voor den
Helder geen onbekende. Zjj heeft een prettig,
frisch gfloid, eene beschaafde uitspraak en
een goede voordracht. Het luisteren naar haar
is dus een genot. Zjj zong een zestal liederen,
van Gluck, Mozart, Grieg en Hullebroeck,
gedeeltelijk begeleid door het orkest, gedeel
telijk door mejuffrouw Koek. De aria van
Zerline uit den Don Juan werd door mevr.
Heeris op geestige wijze vertolkt, en bet
populaire „Tineken vaD Heule" van Em.
Hullebroeck, mit bet refrein „Liever dan
een visch die in een goudzee zwemt, L:ever
dan een vogel die geen sparen kent", sloeg
zóó geweldig in, dat mevr. Heeris dit biaeeeren
moest. Eeniee zerr eigenaardige composities
waren de twee li«dj»a van Edv. Grieg;
vooral het „Slakkenlicdje" was een specimen
van de typische Noorsche muziek, waarop
Grieg zich in 't bij condor toelegde.
Vóór de pauze gal m< juffrouw Koek het
eerste pianoconcert van Beethoven ten leste,
begeleid door het orkest. Wü weten welke
praestaties deze jonge dame als pianiste ver
richt en begrijpen ten volle de levendige
toejuichingen, die haar ten deel vielen.
Beide dames kregen fraaie bouquetter.
De heer 1'ala gaf op verdienstelijke wijze
een gedeelte van een vioolconcert van Max
Bruch ton beste. Deze heer bleek een meester
op zijn instrument te zijn.
Het was in alle opziehten een mooie avond
en jammer mag het hoeten, dat niet meerdere
dergelijke avonden, zy het dan zonder de
philantropischo bedoeling, het pnbliek worden
aangeboden.
Algemeens Vergadering
van de Coöperatieve Boerenleenbank.
Den 21sten Februari werd in 't lokaal van
J. Bijvoet te Julianadorp de jaarvergadering
van de Raiffeiseebank gehoudeD, die bezocht
werd door 51 leden.
De heer J. Rossen, voorzitter-van den Raad
van Toezicht, opende de vergadering m«t een
kort woord, daarna bracht de secretaris 't
verslag uit omtrent den toestand van de Bank.
Hieraan ontleenen we het volgende:
't Aantal leden vermeerderde met drie, 34
spaarbankboekjes en 8 voorschotboekjes wer
den uitgegeven. Tegenover een omzet van
f 188844,17 in 1911 staat een van f 162317,47
in 1912. Het bedrag aan voorschotten ver
strekt was f 40180, terwijl aan de spaarders
werd uitbetaald f 70408,88. Te samen bedroe
gen de uitstaande voorschotten f 65434, de
de schuld aan de spaarders f 53644,67. Van
de Centrale werd ODtvangen f 44536,08 en
daarheen gezonden f 45200, de schuld aan de
Centrale bedroeg uit. December f 17983,89.
Aan rente ontving men f 2745,69 en uitbe
taald f2241.69.
De balans sluit met een bedrag van
f72720,65, vorderingen en f72398,76 schulden,
en bodruagt dus de winst i 321,89. Daardoor
sl(jgt het reserve fonds tot bijna f 1100.
De heer Noorden brengt nu verslag uit
namenB de commissie tot nazien der Rekening,
bestaande mede uit de heeren P. A. E. Thijs-
sens en P. de Beurs. De rapporteur deelt
mede dat de oommissie, die alles onderzocht
en nagekeken heeft, alles in orde heeft be
vonden, waarom hij 't voorstel aan de Ver
gadering doet om 't Bestuur en den Kassier
van hun gehouden beheer over 1912 te ont
heffen. Met applaus wordt dit aangenomen.
De heer J. de Graaf, die moest aftreden
als bestuurslid, en de heer J. Kossen, die af
moest treden als lid van den Raad van Toe
licht, werden beiden met groote meerderheid
van stemmen herkozen en namen die betrek
king weer op zich.
Ook de twee plaatsvervangers voor 't be
stuur, de heeren A. de Heer en M. Jimmink
werden herbenoemd en lieten zich dit wel
gevallen.
Daarop benoemt de Voorzitter de heeren
P. A. E. Thijsson, D. Vries en W. Noot
tot leden van de ooramiaaie tot nazien der
Rekening van 1918.
Het puntvaststellen van den rentevoet gaf
geen aanleiding tot vele besprokingen, men
was het eens met het bestuur, dat meende,
zoo de rentevoet dor spaargelden werd ver
hoogd ook die der voorsshotten hooger moest
worden en dat was niet in 't belang der
vooraohotnemers.
Daarom bleef bestaan: 8 voor spaar
gelden, 4t/i o/„ voor voorschotten.
Toen kwam aan de orde: benoeming van
een kassier. Deze wordt n.1. voor vier jaar
benoemd en dus moest de heer de Vries als
zoodanig aftreden. Hy werd echter met groote
meerderheid van stemmen herbenoemd en de
vergadering ging tot het besluit over om 't
salaris met f 40 te verhoogen.
De rondvraag leverde niets op en daarna
werd de vergadering gesloten door dea voor
zitter, die een woord van dank sprak tot de
opgekomenen voor de prettige wflze, waarop
de saken behandeld waren.
Algemeens Vergadering van den Proeftuin
te Julianadorp.
Zaterdag 22 Februari hield de Vergade
ring tot exploitatie van een proeftuin te
Julianadorp haar jaarvergadering, die werd
bezocht door 14 leden.
Uit bet verslag van den secretaris stippen
we 't volgende aanIa den loop van 1912
vroeg de tuinman van Die zyn ontslag, dat
werd verleend, waarna hy word vervangen
door J. Zwartendijk te Aalsmeer, die zjjo
betrekking nog bekleedt.
Het aantal leden verminderde met twee.
Evenals vorige jaren werd de tuin door vele
personen, waaronder ook enkele excursiën
bezocht. Zooals 't b{j do oprichting reeds
vaststond, zal 't terrein met 1 H.A. uitge
breid worden dat in 1912 voor grove cul
turen in gebruik werd genomen. In 1918
zal 't ten derlo met asperges ten anderen
deele met gewone grooDten worden beteeld.
De poging om door 't slaan van een norton-
put in de watervoorziening te voorzien, mis-
lukto jammer genoeg.
Het vervoer naar de Heldersche veiling
moest nog immer per as geschiedon.
1912 was door de verbazende hoeveelheid
water niet gunstig voor den groentekweekor,
torwjjl in 't vroege voorjaar storm en hagel
slag schade delen aan de uitgezette sla
planten en de musschen het op de uitge
zaaide erwten vo-rzien hadden.
Het overvloedige water was nu de oorzaak,
dat de tuin in 1912 veel van,onkruid heeft
te ljjden gehad.
De exploitatie was door de ongehoord
lage prjjzen verre van voordeelig; de op
brengst bleef dan ook heel wat beneden de
raming. Doperwlen konden aan de veiling
niet eens zooveel opbrengen als het plnkloon
bedroeg. Alleen in 't vroege voorjaar waren
de prjjsen vrjj goed.
m De asporges hielden zich in 1912 uit
stekend. Een vak, dat een jaar te vroeg
werd gestoken, bracht f 51.44 op.
Voor het vervoer der asperges zal de
H. IJ. S. M. toestaan, dat een bepaalde
trein zal aac gewezen worden om de produc
ten aan de halte Koegras te laden. Ook de
rhabarber bracht veel op. Van 1/10 H A.
werd voor f215.171 aan stelen geplukt. De
schorseneer schijnt in den Helder geen ge
ilde groente te zij", ten minste de prijzen
waren i iet van dien aard, dat ie tot uit
breiding dier cultuur verlokken. Wortelen
hadden meer pgebracht indien ze vroeger
aar de veiling vervoerd waren.
Een proef met spinazie voor de eene helft
iet molmboer, voor de andere met een even-
groote hoeveelheid varkensmest bemest, viel
in 't voordeel van den eersten uit.
De bakken leverden door 't ruimere zon
nige weer minder op dan verleden jaar,
alleen de postelein gaf een tamelyk beschot.
Radys bracht in verhouding tot het arbeids
loon te weinig op, waarom ook deze cultuur
zal worden ingekrompen.
Do aardbeien vertoonden weinig knop en
gaven dus weinig vruchten.
In het geheel werd aan groenten voor
f1418,356 verkocht.
De varkenshouderij was minder voordeelig,
doordat onder deze dieren de pest uitbrak,
zoodat ze nog lang niet geschikt, moesten
worden ter markt gebracht. Gelukkig waren
toen do pryzen hoog. Tooh leverden ze be
halve den mest nog een voordeel op van
f91,89.
De rekening en verantwoording van
m penningmeester nagezien door de heeren
i Heer en Speur leerde dat de ontvang-
sn in 1912 hebben bedragen f8561,046, de
uitgaven f 4802,216, zoodat een nadeelig saldo
viel te boeken van f 1241,17.
De bereids door 't Bratuur opgemaakte
begrooting voor 1918 wordt der Verga
dering aangeboden en daarop goedgekeurd
By de nu volgende rondvraag deelde de
heer Swarta mee, dat by als penningmeester
bedankte, 't Bestuur zal dus uit zjjn midden
een nieuwen moeten verkiezeD. De heer
Bakker vestigt de aandacht op 'tfeit, dat
soms niet leden in Koegras woonachtig, den
tuin bezoeken, iets wat in stryd is met het
huish. reglement, 't Bestuur zal er den tuin-
op attent maken. De heer Jimmink
nt dat 't wenschelyk zou z|jn om, teneinde
den tuin droog te houden een molen te bouwen
waarop de heer Bakker mededeelt, dat mi«-
achien de heer Smit er voor te vinden was
zjjn bestaanden molen voor dit doel te ver
anderen. 't Bestuur zal dit onderzoeken.
-'e heer Terra Jr. meent dat de tuin te
veel asperges kweekt en vindt het beter dat
proeven worden genomen met andere groenten-
soorten. Spr. wordt geantwoord door don
Voorzitter, dat het doel van den tuin is wel
proeven te nemen, doch dat we ook
eenige rekening moeten houden met den
financieelen toestand en we Diet alleen kunnen
dry ven op de subsidiën. Juist de veel op
brengende asperges moeten de geldmiddelen
styven. Bovendien bljjft er nog l1/, H.A.
-er voor allerlei groenten.
Niets meer aan de orde zynde sluit de
Voorzitter de vergadering.
De uitsluiting in de sigarenindustrie.
Gevolg gevende aan het besluit hunner
organisatie, hebben Vrydag de sigarenfabri
kanten, leden der Amsterdamsche Vereeniging
van Sigarenfabrikanten, die gewoon zyn
Vrydag het loon nit te betalon, de individuoole
contracten met hun werklieden opgezegd.
Van de overige fabrikanten hadden Zater
dag reeds velen de opzegging gedaan, zoodat
over een week ook te Amsterdam de uit
sluiting ingaat op do groote sigarenfabrieken,
welker eigenaren bjjna allen in den patroons
bond zyn georganiseerd.
De „Porthoe".
De BerUJnsche berishtgever telephoneert
aan het „H blad''
Uit Emmerik wordt aan de „Berliner Zei-
tung am Middag" geschreven „Het verdachte
jacht „Porthos" is Vrydag hier na een kort
oponthoud aangekomen. Uit een gesprek met
den bezitter bleek het volgende De fabrikant
Van der Zyten ondernam, evenals het vorige
jaar, een pleiziertocht van vier weken naar
de Noordzee. Voortdurend werd het jaoht,
zoodra het aan de Nederlandsche kast kruiste,
door Nederlandsche douane- en loodsbooten
geobserveerd, die eindelijk een torpedoboot op
het jacht opmerkzaam maakten. De comman
dant van de torpedoboot weigerde in te gaan
op het verzoek van heer Van der Zjjten, het
schip en de papieren te doorzien, waarop de
heer Van der Zjjten Maandag besloot, naar
IJmuiden te stoomen, om daar vrywillig te
gaan naar de Nederlandsche politie-autori-
teilen, en te bewjjzen, dat de verdenking van
spionnage volkomen ongegrond was. De gen
darmerie aldaar onderzocht de papieren, vond
deze in erde, en kon het op hot jacht niets
verdachts vinden. Niet eens was een photo-
graphietoestel aan boord. De heer Van der
Zyten wendde zich tevens in een telegram
tot den Duitschen gezant in Den Haag, waarin
hjj om bescherming vroeg tegen het voort
durend lastig vallen van Nederlandsche zyde.
Ook zond hy een telegram aan den Neder-
landschen consul-generaal in Keulen, die den
heer Van der Zyten persoonlyk kent als
iemand, die onschuldige reizen voor zyn ge
noegen maakt".
Generaal W. Bramwell Booth.
De nieuwe generaal van het Leger des
Heils, W. Bramwell Booth, brengt deze week
zyn eerste bezoek aan Nederland.
De generaal komt Woensdagavond 26 Febr.
ongeveer 11 nnr aan het Centraal Station te
Amsterdam aaD met het oog op het late uur
zal goeD ofiicieele ontvangst plaats hebben.
Donderdag en Vrydag hebben in het Gebouw
van den Werkenden Stand officiors-krygs-
raden plaats, terwyl Zaterdagavond in „Sal-
vatori" een samenkomst wordt gehouden voor
soldaten, roeraten en bekeerlingen. Zondag
hebben in het Paleis voor Volksvlyt open
bare bijeenkomsten plaats; 's morgens om 10
uur wordt een heiligingsdienst gehouden
's middags spreekt de generaal over: „Lessen
uit het leven van mijn vader"'a avonds
heeft weer een openbare byeenkomit plaats.
Maandagavond 11 uur vertrekt generaal
Bramwell Bootb.
Eigenaardige Doodentondeen.
Vroeger behandelde de redacteur van fDe
Mentor", de heer Dirk Beerendt, reeds dit
onderwerp in zyn blad. Hy vertelde onlangs
weer van een typisch fonds, waarvao hot
college van commissarissen bestaat uit drie
boden-aansprekers, een rijtuigverhuurder,
specialist in het levoren van zwart werk"
en een doodkistenmaker, die als president-
commissaris even lustig den hamer zwaaide
als ware hy aan zyn ietwat griezcligen arbeid
op eigen werkplaats. Als directeur faogeorde
barbier G. en D., een gewikst zakenman, die
zyn klanten eens per maand .een gratis
scheer" in uitzicht stelde, indien zij zich in
het fonds .Onderlinge Samenwerking" lieten
inschryven.
Als waarborg voor het nakomen der toe
komstige verplichtingen werd in het pros
pectus genoemi: 120 doelen eikenhout der
doodkistenmakery (booze tongen beweerden
dat ze oen deel vormden van het restant
van een afgebranden houtzaagmolen) en de
inventaris van de eoheerderszaak des direc
teurs. Blijkbaar nam de Vennootschap ten
aanzien der drie boden commissarissen genoe
gen met de belofte, dat van een deel hunner
verdiensten een potje zou worden gemaakt,
door den presidect-commissaris doodkisten
maker wat al te weidsch .reserve der ver
zekerden" genoemd. Indien er lusschen het
bodentriumviraat geen ruzie ware ontstaan,
over den voorrang om by overlyden .ka
poeres gaan", zooals de president-commissa
ris zeer oneerbiedig en plat-gemeenzaam den
overgang noemde als voorlooper-aanspre
ker te iuogeeren, dan ware met een weinig
kapitaal op dat amicale fonds voorzeker
verkregen de Roninklyke Bewilliging.
Het mocht evenwel niet zoo zyn. De op
rechte gezindheid, om door verdeeling van
arbeid ia combinatie de cliënteele naar den
eisch des tjjds te bedienen, was van kQrten
duur; helaas, de op gezonde basis rustende
entente cordiale werd verbroken door hel
elkaar misgunnen als klakkeman te posee-
rop, een functie welke voor vergoeding van
slytage voor rok en steek in de eerste drie
klassen (de arme doojen in de vierde en
vjjfde o, standenküek1 moeten het
helaas qonder opgetuigden voorlooper doen)
een extra zoet winstje van f 2.50 k f 8
oplevert. (Hbld.)
Da unie tusschen de Mecklenburgen.
Terwyl in 1848 Mecklenburg-Strelitz in
de kwestie van de verleening van een grond
wet het groote struikelblok was, komt na
alle verzet daartegen van de zyde van
Mecklenburg-Schwerin, waar een ministerie
aan het bewind is, dat door de totnutoe in
gediende wetsontwerpen tot invoering van
een grondwet getoond heeft, aan de t|jde
van de reactie te staan en na zelfs van zins
■ohjjnt, om voor de nog meer reactionair
gesinde ridderschap de vlag te ztryken. Ten
paleize te Ner-Sirelitz, de hoofdstad van
Mecklenburg-Strelitz, meet een andere geest
heerachen. De correspondent van de „Frankf.
Ztg." verneemt althans uit zeer goede bron,
dat de groot-hertog daar en zyn ministers
besloten zyn, indien de regeering te Schwerin
voor de ridderschap zwicht, de unie, welke
sedert 1523 tussohen de twee landen bestaat,
op te zeggen en aan Mecklenburg-Strelitz
alleen een grondwet te schenken, die mot de
eischen van den t|jd in overeenstemming is.
Bond van bioscoophouders.
Te Dusseldorp heeft Woensdag het verbond
van bioscoophouders in de Ryoprovinoie en
Westfalen een vergadering gehouden, om
maatregelen te beramen tegon de hooge be
lasting, die verschillonde gemeenten van de
toegangskaarten heften, en tegen allerlei an
dere voor hen hinderlyke bepalinger. De
voorzitter stelde voor, om allo bioscopen in
de Rijnprovincie en Westfalen van 1 April
af voor vier maanden te Blniten. De gemeenten
zonden dan een groote som aan belastingop
brengst derven, de electriciteitsfabrieken gronto
verliezen lyden en tal van beambten broodeloos
worden.
Men besloot, dit voorstel in behandeling
te nemen in een nieuwe vergadering, die te
Keulen bjjeen zal komen, en de aanneming
ervan dringend aan te bevelen.
Gezond slapen.
In tegenstelling met vroegere tyden, toen
een bed nooit genoeg kzzsenz kon bevatten,
is men er tegenwoordig op uit, vooral niet meer
dan het hoogst noodzakelijke toe te laten in
een bed. Hoofdkussen! acht men ook al uit
den booze. Physiologisch zyn de therapeu
tische en hygiflniscbe voordeelen zeer ge
makkelijk te verklaren. Wanneer het hoofd
op dezelfde horizontale l|jn ligt als bet
verdere lichaam, ondervindt het bloed de
minste stoornis. Door de vlaggere bloed-
stroombg worden de sure stofwisselings
producten spoediger weggevoerd en zal men
eerder de gewenschte verfrisschingen ver
krijgen. Wanneer het hoofd een 15 cM.
lager rust, dan men gewend is, zal men
onmiddellijk do voor het organisme aange
name gewaarwording voelen. Phyoiologische
nadoelen bestaan niet. Integendeel zullen de
voordoelen voor borst, keel, hals en hersenen
Diet uitblyven en zullen de verschillende
organen in hot onderlichaam by eon dergelyk
liggen niet zoo vaak gestoord worden dan
hy een ligging, waarby het hoofd op kussens
rust, het geval is. (Vox Medicorum).
Voordeel van het rooken.
Het is dikwyls beweerd, maar ook dik
wijls tegengesproken, dat tabaksrook ont
smettende kracht zou hebbeD, en rookers dus
minder vatbaar voor besmettelijke ziekte
zouden zyn. De zaak is onlangs nog eens
onderzocht en de uitkomst was gunstig. De
kiemen van de Aziatische cholera en de
longontsteking werden spoedig door labaks-
rook gedood. Wellicht is dit toe te schryven
aan de werking van een der bestanddeelen
de pyridine. Deze is als geneesmiddel opge-
nomrn in de Fransche phurmacopee, en
wordt, langs den weg van inhalatie, tegen
asthma en andere kwalen gebruikt.
Schaakrubriek.
Probleem No. 41,
van Dr. O. Keefe en H. Gzdsen.
(Eerste prystoroooi der „Australasian".)
Wit begint en geeft in twee zetten mat.
a b c d e f g h
Stand der stukken.
WitKgl, Db2, Td4 en h6, Pol en e7, Lal.
Zwart: Ke5, Da7, Pg7 en hl, Lc7 en dl,
pionnen u6, b4, c4, gS en g5.
Oplossingen worden ingewacht onder motto
„Schaak", tot uiterlyk Dinsdag 4 Maart a.s.
aan het bureau dezer courant.
Oplossing probleem 40,
1. Df2 waarop Dame-Paard ofLoopermat
geeft.
Goede oplossingen ontvangen van C. Rab,
Dr. J. Chr. Reeder*, J. Mienis, J. Hubbeling,
P. J. Loovonstjjn Jr. en Y. Reidsma, allen
te Helder. C. Naoniog en B. B. Nanning,
beide te 'a Gravenhage.
Plaatselyk kampioenschap.
De tweede party werd Woensdag 12 Febr.
j.l. voortgezet. Reeds by den aanvang deed
wit oen remise-aanbod, waarop zwart niet
inging, nadat er circa 1 nur gespeeld en de
stand nog beslist gel|jk was, dreigde eens
klaps de witte dame de zwarte stelliog binnen
te stappen en schaak te geven. Zwartwilde
eezo emancipatie beletten, deed een minder
gelukkige looperset, waardoor een pion ver
loren giDg, en even later de party.
Woensdag 19 Febr. werd de derde party
aangevangen. Geus met zwart beantwoordde
het 1. e4 van Dr. Reeders, met 1... c6, zoo
dat de Caro-Kanc opening ontstond.
Beide spelers bleken in deze opening bij
zonder thuis te zyn. (Geus won eens met
deze opening een praebtpartjj tegen niemand
minder dan den wereldkampioen Dr.E.Lasker).
Dr. Reeders leidde nu met 4 f3 een schoonen
variant in, wordt het pionofter, dat deze zet
insluit, aangenomen, dan krygt wit een over
weldigenden aanval.
Zwart deed daarom een afwyking, die het
spel vereenvoudigde. Hoewel wit later de
aanval kreeg, kon hy er geen winst nit
halen. In het eindspel dat nu volgde had
wit oen losse pïou. Zwart nam er een man-
valletje op, dat zeer gemakkelyk te weer
leggen was. Wit het echter de pion nemen
om door eon listigen looperzet de kwaliteit te
winnen, overzag echter een doodeenvoudige
dreiging, waardoor een losper verloren ging,
en do witte koning even later mat raakte.
Fortuna is dus wel met Geus, waardoor hy
alle 3 partyen in remise-stelling, nog door
een blunder won.
StandK. Geus 8. Dr. Reeders 0.
TWEEDE KAMER.
Nu wilde de heer T r e u b hierin tweeër
lei verandering zien gebracht.
Ten eerste wilde hy een scheiding in
premieheffing zien gemaakt tusschsn ge
huwden en ongehuwden, de premies voor
de gehuwden in alle loonklasBen lager maken
dan voor de ongehuwden, het verschil (door
hem begroot op 2]/s millioen 's jaars) ten
laste van den Staat brengen, en daarby
tevens de gehuwden der laagste loonklasse
geheel van premiebetaling vry te stellen. Doet
men dit niet, dan zullen, zoo meende hy,
gehnwden mot lage loonen, voor wie de
premiebetaling vaak onmogelijk zal zijn,
onvermijdelijk naar het armbestuur of Daar
andere beschermers moeten loopen in wier
afhankelijkheid zy dan geraken.
Maar de Minister betoogde dat dit weer
lijnrecht inging tegen een ander beginsel
van het ontwerp, n.1. dat de last der verze
kering niet moet komen voor rekening van
deD Staat maar van de arbeiders en de
werkgevers zei ven. Trouwens, men kan toch
kwal|jk aannemen dat éea dubbeltje ver
schil per week de meDSchen in menigte naar
bet armbestuur zal dryven, terwfjl boven
M.V. Stoombootdienst van GEBR8. ZUR MUHLEH.
Dagelijkse Nieuwediep Amtlerdam. V.V.
Vertrek van Nieuwediep, 's morgens 7.45 uur. Van Amsterdam, 's morgens 10 uur.
Retour onbepaald geldig. 1ste klasse fl.60, 2de klasse f110.
Kinderen beneden 10 jaren half geld, beneden 3 jaren vrij.
dien heel hun premiebetaling gaat door
den workgevor. Die houdt de halve pvemie
af van 't loon en er zal dus allicht, als dat
ergers te veel strubbeling geeft, eenige
looDBverhooging plaats hebben.
En in de tweede plaats wilde de heer
Treub, ook voor ongehuwde verzekerden,
de premieklassen naar eon anderen maat
staf zien opgemaakt. In plaats van de vyf
zooeven genoemde premies van het ont
werp steldo hy voor: 9, 18, 28, 41 en 61
cent. Dat was eenvoudig: 3 van het ge
middelde loon in elke klasse en dat achtte
hy veel juister en zuiverder dan het Regeo-
ringsstelsel waarby, in de lagere lopnklas-
sen, moer dan 3 '/0 en in de hoogere minder
wordt gevorderd.
Ja, zoo merkte de Minister op, dat ljjkt
heel mooi. Maar de heer Treub vergeet dat
oen lagere premie ook meebrengteen
lagere rente. Zoodat in zjjo stelsel de rente
van de laagste loonklasse die in het ont
werp byv. f 100 zal kunnen zyn, daalt
totf 441 En nn achtte de Minister het voor
den arbeider veel gemakkelyker om door
loonsverbooging een ietwat te hooge premie
te dekken, dan om een te lage rente-uit-
keering by te werken uit andere middelen.
Hot slot was, dat ook dit amendement
werd verworpen by stemming van rechts
tegen links.
't Is hollen of stilstaan, aldus de over
zichtschrijver van het «Hbld". Gisteren 100
artikelenvandaag o
Men sprong, van art. 167, even over naar
art. 194 en liet de tnsschenliggende artike
len tjjdeljjk rusten. Want de amendementen
op art. 194 houden met art. 167 (de ver
deeling in vyf premieklassen overeenkomend
met de vyf loonklassen) nauw verband.
Art. 194 bepaalt, in 't algemeen, dat de
werkgever de helft van de premie mag doen
botalen door den arbeider. Nu zjjo hierop
twee amendementen ingediend. Het eene, van
de socialisten, beoogt, voor de laagste twee
loonklassen (en, in plaatsen met een be
bouwde kom van meer dau 5000 zielen, ook
voor de derde loonklasse) de arbeidsrshelft
van de premio te doen betalen door den
S'aat. De heer Duys, dio dit denkbeeld reeds j
by de algemoene beschouwingen heeft bepleit,
verdedigde het nu nogmaals, met een beroep j
o. a. op het oordeel van rechtscho bladen j
als »Hct Huisgezin", »De Gelderlander" en
„Patrimonium", ten betooge dat van zulke j
lage loonen (f400 's jaars en minder) waar-
ly'k niets meer af kan. En h|j vergeleek de j
regeling van het ontwerp met die van den
Engelschen minister Lloyd George, die 5
cent in de week laat betalen voor alle!
verzekeringen terwyl de Nederlandaohe arbei-
der op zjjn miiiBt 10 cent zal hebben te
voldoen voor invaliditeits- en ouderdoms-
verzekeriog.
De minister wees dit amendement af als
volkomen in strjjd met den opzet van het
ontwerp.
Doch ook de heer Treub, die voor het
denkbeeld wel wat voelde, vond dat de heer t
Duys in de uitwerking veel te ver giog; het
ameodemeDt zou, naar h|j becyferde, 16,000,000
kosten en geheele streken buiten premiebefflog
van arbeiders laten.
Dit amendement heeft zeker niet de minste
kans van slagen.
Er is echter nog een ander amendement,
dat, uitgaande van dezelfde gedachteHet
kan er van de lage loonen niet af tot een i
gansch andere uitwerking kwam. Drie katho- I
Heken, de heeren Aalberse, De Wykerslooth
en Passtoors, hebben namelijk voorgesteld
om den arbeiders in de lagere loonklassen
wel geen feitelyke ontheffing van, maar dan
toch een tegemoetkoming in de premiebeta
ling te verzekeren. En behalve dit graad
verschil zit in hun amendement ook nog dit
principieele verschil met dat der socialisten
dat zy de tegemoetkoming willen doen dragen
niet door den Staat doch door de werkgevers.
De heer Aalberse legde uit, dat hy,
evenals in Engeland, het aandeel in de
premie dat ten laato van den werkgever komt,
hooger wil maken naarmate het loon lager
ie, opdat onaangenaamheden tusschen patroon
en werkman b|j het inhouden van de arbeiders
premie zonden wordon voorkomen of althans
verminderd.
Verschillende bezwaren werden tegen do
regeling, die deze heer voorstelde, ingebracht.
In 't algemeen had de Minister geen prin
cipieel bezwaar togen het amendement maar
hij vond dat het te veel ingewikkeldheid
bracht voor een bctrokkelyk gering resultaat.
Een beslissing zal eerst Dinsdag kunnen
vallen daar de zaak heden niet is afgehan
deld en de Kamer heden een dag besteedt
aan sectie-onderzoek.
Do persoonlijke quaestie-Duys-AcikermaD,
die j.l. Vr|jdag was ontstaan, is heden tot
klaarheid gekomen. De heer Duys had be
weerd dat do heer Ankerman ergons in
Friesland zou hebben gezegd dat hy wel
sou zorgen voor verbetering van de Invali
diteitswet. De hper Ankerman nu toonde
heden aan dat hjj, sprekend in 1909 te
Njjehorn en antwoordend op de bewering
dat daar ter plaatse de meeste arbeiders
buiten de verzekering zouden vallen, gezegd
had, dat dit dan zou moeten worden veran
derd. Maar aangezien van zoodanig gebrek
by de behandeling van dit ontwerp niet
was gebleken dat de heer Duys het-recht
niet had gehad, hem in verzuim te stellen
met een beroep op bedoelde niting.
DE WEEK.
22 Februari.
Prof. Treub, het kamerlid, is-tooh wel een
der merkwaardigste figuren o het Parlement.
De heer Troelstra heeft hem dezer dagen
woorden van hulde gebracht, b|j de behan
deling der aanhangige lex Talma, en ik
geloof zeer stellig dat hjj 'toprecht meende;
dat 't „by leve, Treub 1" niet ironisch of
sarcastisch gemeend was. Eon man als Troel
stra moet ook wel echte bewondering ge
voelen voor een als mr. Treub. Nog eens
komt me voor den geest dat in deze dagen
vaak-geciteerde woord van Napoleon„Voilk
un homme!" Dkitr hob-je nou 'n kerel I
Hoevelen in het straks-scheidende Lagerhuis
zjjn met hem geljjk te stellen
Hot Parloment. Nog wordt 't „klokje van
gehoorzaamheid" niot geluid. Maar: hoe lang
zal 't duren voor-en-aleer het zoover is ge
komen? Op éóa dag zjjn, in de week die
achter ons ligt, honderd artikelen der lex-
Tulma onder voorzittor Van Nispen'a hamer
heeDgeglipt. r'a prometI... Waarom zou 't
nirt kunnen terwyl ik dit schrjjf, zjjn de
heeren aan art. 194 bezig dat op Vrjjdag
28 Februari 1912 het vermaarde ontwerp
klaar was? Het varken, mét het oor op den
koop toe (beeldspraak-Troolstra, weet men)
gevild
En dan, daarna
Kolkman's Tarief
De Kanaalstrater heeft al het sein gege
ven: laat liggen! Niot aanroerenI 't Is ge
vaar! jjk.
Maakt u niet de illusie, o Rechtsche broe
ders, dat daarvan, voordat wjj den boer-op
moeten, iets terecht zal komen. Links zal
voor het beginsel van Vryhandel op'.reler,
zóó fortch en zóó uitvoerig cn mot zóóveel
gloed, „schwung", kleur, ernphaae, met
zooveel „brio", hartstocht, vloed van argu
menten, dat 't Z. M. den Kiezer straks, in
Juni, als de stembus dictator, oppcrhoerscher
is gewonden, tot uw Dadeel sal strekken.
Laat liggen!
Maakt wat ik u bidden mag, geen
slapende honden wakker
Aldus kan 't wrzen dat gantch het Kolk
man-Tarief „sluimerend", zwemmend wil
men liever, bljjft.
Dat er, na de krachten sloopende) Kamer-
periode October 1912Februari of Maart
1913, een gióót reeës nadert
Do kans daarop is niet soo heel gering.
Al deze dingen laten iemund als mr. Treub
zoo koud als 'n botje. Hjj is wetenschappe
lijk mar. Wjjsgeer. Het belang dat hjj hoeft
te bevorderen, is hem, Treub, eenig richt
snoer.
Zulke woorden worden wol oods gebruikt
ter huldiging van mensohen, op wie men
huldigende apeeohen en „berichtjes" hoeft
te maken.
Dan zjjn 't nare, vage banaliteiten
B|j mr. Trenb is 't iets gansch-auders.
Hjj wordt niet gedreven door kleine eer
zucht.
Terwyl zoovelen, in de Kamer, kippevel
krygen b|j de gedachte aan wat naderende,
n&ier komende Juni-maand kan berokkenen.
Géén Hoogedelgestrenge Heer meer,
gé éi statiepakje in Srptember- en andere
gelegenheden, géén gekjjk van „daar hèb-je
'm", als ze zich in Den Haag vortoonen
gééo nederig gesoebat van allerlei menschen,
die deDkeD, dat „het Kamerlid" slechts beeft
te wenken om alles-en nog wat te bereiken
Gééo tweeduizend popAanstoods misschien
toch drieduizend Onderwijl is en bljjft
prof. mr. Treub yskoud-onverschillig voor al
deze dingen.
Tracht hjj, wetend, dat 't toch geen
steek, geen zier helpt, iets in zjjn richting
te verbeteren in .het Iovaliditeits-ontwerp-
Talms. Vechtend voor een denkbeeld, eene
theorie. Overtuigd, dat zegeviert h|j heden
niet, de overwinning van zjjn denkbeelden
toch morgeo, overmorgen, over vyftig jaar
desnoods, zal volgen.
Los van elk gevoel, lijkend op: ik wil
zieD, bywonen den zegepraal van wat ik
t epleit heb Ik wil gelauwerd worden
Ik wil het oogenblik doorleven, waarop ze
mjj op het schild zullen heften, zullen
roepen „Leve Treub 1 De groote, geniale,
kranige man!"
Al zulke gedachten zjjn te nietig voor een
ernstig- wetenschappelijk, serieuz-wysgoerig
man als deze afgevaardigde. Intusschen
men zoeke eens den geljjkc, in dezen
kring van honderd 1
Met een lantaarn, duizendvoudig sterker
dan die van Diogenes, op zoek naar „een
mensch".
De afgevaardigde voor Aisen hooft zich
losgemaakt van de Concentratie. Straks ver
trekt hjj uit de Kamer, met oprechten
weemoed nages'aard door allen, die zoo gaarne
superieure figuren in ons Lagerhuis wenschen.
Hy, mr. Troub, wecscht geen mandaat
meer, hoe verlokkend, vleiend, huldigend
de glimlach ook was van den Unie-liberaal
mr. Patjjn. H|j weigert.
Zooals prof. Drucker 't reeds deed.
Al wat naar eerzucht ljjkt, is hem vreemd.
Dat zjjn werkeljjk groote mannen.
Sterke, forscho, mooie figuren.
Wanneer men hen te-l|jf gaat met argu
menten van klein allooi, dan worden ze niet
boos. Dat laten zy aan de Roodhuyxen's,
aan de menschen van het tweede, derde,
vierde „plan" over. Die om een haverklap
't woord vragen voor „oen persoonlyk feit".
En dan in pose van theatrale verontwaardi
ging van wal steken.
Aldns doet geen Treub. Hjj glimlacht
slechts. Zal hoogatecs, als in de afgo-
loopen week geschiedde, warmer van
gemoedsstemming worden als hjj ziet, hoe al
z'n pogingen om een ontwerp te verbeteren
afstuiten op stuggen onwil. En daarna de
onbeholpen poging van een tegeostandor
onder het mes nemen, zooals een chirurg
het vlymscherp lancet plant i'd de ercitige
wonde
Wanneer de politici, de tinnegieters, al of
niet leden der Kamer, waaraan we tu schat-
rjjk zjjn, den blik richten naar de hoogte,
waarop een superieure figuur als prof. Treub
staat, hoeveel woede van besef der eigen
minderwaardigheid moet dan niet leven in
den vinnigen blik van afgunst, dien se ge
dwongen zjjn naar dien „Uebermensch" te
richten l
Mr. Asrroino.