KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Hol tierTexel, Wieringen en Anne Peulownm
EINDELIJK VEREENIGD.
Ho. 4189.
Woensdag 2 April 1918.
4iste Jaargang.
'l Vliegend Blaadje p.Dra.M cl., fr. p.
it 75 ct., baltealaad (1.25
*5 0.75
mi8» J Model"
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertenties van 1 tot 5 regels (bij vooruitbetaling) 30 cent.
Elke regel meer. 6 t
Ucwij«-exemplaar'2|
Vignetten en groote lettert worden aaar plaatsruimte berekend.
Intero.-
Telefoon 50.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag.
Uitgeven O. DE BOER Jr., Helder.
29. Intsrc. Telef. 60.
Eepste Blad.
Aan onze abonné's buiten
de gemeente wordt beleefd
verzocht 't verschuldigde abonnements-
gold Vliagend Blaadja, Zon
dagsblad en Modeblad 1«« kwar-
taal 1918 te willen overmaken per
postwissel of aan postzegels vóói* 5
April zullende anders daarover
met 5 cents verhooging per post worden
beschikt.
Postwissels voor dat doel behoeven
slechts met een zegel van 2 Vt cent be
plakt te worden.
Aan onze Lezeressen.
Da behoefte aan het bezit van een degelijk,
praotisch Modeblad, hetwelk volledig voorlicht,
betreffende de eiscnen welke de mode stelt, doet
zich thans het meeat gevoelen.
..HET NIEUWE MODEBLAD",
(2e uitgave),
liutwelk bjj den uitgever van dit blad is verkrijgbaar
gesteld, kost slechts 65 ets. p. 3 maanden (franco
p. post 75 ets.) verschijnt 2 maal per maand, alzoo
6 nummers in één kwartaal, en is
een Modegids bij uitnemendheid.
Het bevat afbeeldingen van de fraaiste toiletten
zoowel als van meer bescheiden costumes en eene
uitgebreide collectie voor kindergoed.
Het is onontbeerlijk voor elke huismoeder, die
er prijs op stelt, zien en hare kinderen smaakvol
en toen weinig kostbaar te kleeden. Elke aflevering
is vergezeld van een uitvoerig patronenblad, zoodat
men in staat is een betreflend costuum of model
daarvan zelf te vervaardigen.
Het blad is van groote waarde voor jonge Dames,
wegens een schat van af beeldingen van handwerken.
Meerdere malen wordt eene modeafbeelding op
■le voorpagina artistiek in kleuren afgedrukt.
WD wekken onze lezeressen op, zich op dit
krjjgbaar, zoolang dc voorraad strekt, i
Burtau van dit blad.
INSCHR1JVINGSBILTET.
De ondeigeteekende abonneert zich tot
wederopzegging op „HET NIEUWE MODE
BLAD". (2e uitgave), tweemaal per maand
verschijnende, tegen den prijs van 85 ets
per drie maanden, (franco p. p. 75 ets)
WOONPLAATS: NAAM:
ÜB ADMINISTRATIE VAN DIT BLAD.
■IEUWSBERICHTEH.
HELDER, 1 April.
Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht.
Bovengenoemde vereeniging hield Vrijdag
avond in „Tivoli" eene openbare vergadering,
waarbij de beer prof. B. D. Eerdmana van
Leiden optrad met bet onderwerp „I« vrouwen
kiesrecht een gevaar Er was weinig belang
stelling, hetgeen dan ook de presidente,
mevrouw Boldingh Goemans, aanleiding gaf
daarover haar leedwezen nit te drukken. De
zaal behoorde stampvol te zijn, wanneer
een man als prof. Eerdmans spreken wil.
Spr. noemde het een groote eer voor do
Vereeniging, dat prof. heeft willen komen,
on bracht den hooggeleerde den dapk der
Vereeniging, hopende, dat de nieuwe gezichts
punten, die spr. openen zou, het goede zaad
zouden zaaien on de belangstelling zou den doen
toenemen.
Professor Eerdmans, hierop het woord
verkrijgend, begon te zeggen, dat universitaire
mensohen eigenlijk niet gesohikt sjjn om de
vraag of vrouwenkiesrecht gevaar is, te be
antwoorden. Zij tooh zijn licht geneigd de
zaak in het afgetrokke e te beschouwen
en haar allicht zóó te beantwoorden, dat
niet alleen vrouwenkiesrecht, maar alle
kiesrecht gevaar oplevert. Theoretisch
zijn er aan de wijze waarop de staat
bestuurd wordt, allerlei fouteD, het kiesrecht
b.v. is nog niet uitgebreid genoeg en nog
niet in alle lagen van het volk doorgedrongen.
Voor den doorsnee-kieser is dat zoo erg
niet. Hij is geen lid eener kirsvereeniging,
en weet dus niet wat een tal van moeilijk
heden het iastitnut van kiezer medebrengt,
zooals u dat b.v. het bestuur eener kiesver-
eeniging zou kunnen zeggen.
De theoretici zonden er wel een weg op
weten, vroeger is die er geweest, was echter
niet de goede. Wanneer wij aan het hoofd
vnn den staat een of moorderen konden stel
len, die weten, hoe bij bestnurd wordt, die
voldoende inzicht hadden in het bestuur, dan
zou met veel meer succes kunnen gewerkt
worden on met veel minder omslag.
Lang is de wereld aldus geregeerd (despo
tisme), de parlementaire regeeringsvorm komt
niet langer dan hoogstens 2 eeuwen in ons
land voor. Al die achterliggende een wen
dacht men niet aan de mogelijkheid, dat de
macht eenmaal aan enkelen kon worden go-
geven. Grootendeols door de Fransche revo
lutie is de parlementaire regeeringsvorm
ontstaan uit hot despotisme. Eu nu we dien
vorm eenmaal hebben, moeten we door de
misère van dat kiesrecht heen, maar tevens
is hot wel eens goed te weten, dat hg bij
lange na niet s\jne ontwikkeling heeft door
gemaakt.
Hoe langer hoe meer zien de vrouwen in
de tegenwoordige maatschappij de nood
zakelijkheid in, dat de stem van den man in
do regeling harer aangelegenheden aaDge-
tuld worde mjt die der vrouw, daarom heeft
dc vrouw volkomen recht als ze aandringt
op medezeggenschap. Do toestand der wetten
bewast, dat men niet volkomen komt in de
belangen der vrouw.
Ia do laatBte vijftig jaar is dit veranderde
inzicht opgekomen. Een ontwikkelde vrouwen-
stand is ontstaan, die allerlei posities heeft
weten te veroveren in handel, wetenschap,
techniek, enz., haar belangstelling in ver
schillende zaken is toegenomen. De wotten
echter houden daar geene rekening mee. Wy
leven nog onder de oude Code pénal en do
Codo Napoléon vormt de grondslag van ons
recht. Die grondslag is gansoh andera dan
voor de tegenwoordige eeuw noodig. Spr.
geeft voorbeelden vau de achterstelling van
de vrouw bij den man.
Erger dan in het burgerlijk recht is het
bv. in het huwelijksrecht. De grondslag van
ons hedendaagsch huwelijksrecht is hetzelfde
als dat van de katholieken, die het huwelijk
ono- tbindbaav beschouwen, en dat van de
zuidelijke bevolking, die de bestemming van
de 7rouw onderdanig achten aan die vnn
den man. Met eenige voorbeelden toont spr.
dit aan.
Nu zijn er voor kiesrecht twee stroomingen.
Do eene met algemeen kiesrecht, de andere
met het sg. huismanskiesreoht. Het algemoen
kiesrecht is voor mannen en wat met het
huis manskiesrecht bedoeld wordt, is niet zeer
duidelijk, daar de wet niet nader omschrijft
wat onder hoofd van een gesin verstaan
wordt. Dit is echter wel zeker, dat tal van
elementen opgenomen worden, uit allerlei
lagen der maatschappij. Het mannenkiesrecht
van 1848 was aanvankelijk veel beperkter;
doch heeft zich geleidelijk ontwikkeld. Het
ligt voor de hand, dat ook vrouwenkiesrecht
eene dergelijke ontwikkeling zal doormaken.
Maar wat zal men dan zien gebeuren Dan
bereikt men het omgekeerde van wat oen
groot deel der mannen thans wil. Als we
een uitgebreid vrouwenkiesrecht krijgen, dan
zal de macht van de geestelijkheid driemaal
zoo groot worden als thans. In het katholieke
en orthodox protestantsohe leven is de vrouw
een groote schakel tusschen de macht der
geestelijkheid en het gezin. In ons land is
men goed katholiek, betor dan in de s.g.
katholieke landon Frankrijk, Spanje, Italië.
Geef dien katholieken vrouwen nu het kies
recht, dan bewerkt ge, dat de mannen, die
in clericalen geest zouden stemmen, in
grooten getale naar de stembuB gaan. Ook
ondor de rechtzinnigen en gematigd-reoht-
zinnigen vindt men dat verschijnsel. Natuurlijk
zal ook een bslsngrjjk deel van vrouwen uit
de arbeidende klasse het kiesrecht krijgen,
het is de vraag welke strooming de
zal zijn.
Een belangrijk deel van de reehtsche coalitie
heeft, beweerde men, het juiste van dezo
theorie ingezien en gemeend niet beter te
kunnen doen dan te ijveren voor algemeen
kiesrecht, opdat de reehtsche vrouw in 't ge
weer kome tegen den linkschon maD. Maar
de voorstellen voor grondwetsherziening heb
ben anders geleerd.
Men moet dit gevaar niet onderschatten.
In het Zuiden is nog geen partij Bterk genoeg
gebleken het tegen de geestelijkheid op te
nemen. Soms wordt bij enkele candid&at-
stelling de partij der geestelijkheid gekozen.
Ia het Zuiden doet het er niets toe of en
hoeveel kiezers er zijn, ze zijn allen op de
hand der geestelijkheid. Een ontwikkeling in
anderen geest zal in hoofdzaak afhangen
de sociaal-democratie. Maar in gemengde
distrioten is het andors.
Moet dan daarom hot vrouwenkiesrecht als
ongowenscht ter zijde worden gelegd Vol
gens spr. neen. Als er in de volksontwikkeling
eenmaal eene beweging is ontstaan, on die
beweging is gebaseerd op de realiteit, dan
werkt die voort. Niet te ontkennen is het,
dat elke verkiezing weer het belachelijke aan
toont van het feit, dat den vrouwen het kies
recht onthouden wordt. Een directrice van een
H.B.S. moet aan den kolenman verlof geven
te mogen stemmen. Een vrouwelijke advocaat
voor de rechtbank heeft niet het recht to
kiezen, de man, die do trappen doet van het
gerechtegebouw wel. En als we op grond van
het groote gevaar, dat de invloed der gees
telijkheid op vrouwenkiesrecht uitoefent, het
zouden willen onthouden, dan komen we er
daar niet mee, want eene beweging, die een
maal ontstaan is, laat zich niet torugdringeD.
Waarom is do vrouw toegaDkolyk voor
zoovoel achterstelling? Omdat ze buiten zoo
veel dingen staat. Do tegenwoordige ont
wikkelde vrouw zal zich niet door de gees-
t ilijkheid laten leiden, zjj is niet meer oen
materiaal, waarmee men kan opereeren zooals
vroeger. Men moot de breede massa zooveol
mogelijk in aanraking brengen met de ont
wikkeling, en dan zal men behoed worden
voor den vloek van het clericalisme in ons
land.
De maatschappij beweegt zioh in de rich
ting van vrouwenkiesrecht. Het is bniten
twijfel dat het komen zal, en het zal gevolgen
met zich mee brengen, waardoor rekening
zal worden gehouden met de veranderde
omstandigheden.
In het tweede deel zijner redo betoogde
spr. op welke gronden dit kan worden aan
getoond.
De ouderwetsche opvatting is, dat de vrouw
in het gezin hoort. Vroeger was dat ook
zoo, bleven de doohters tehuis bij moedor
totdat ze gingen trouwen. Waarom is dat
thans anders? Natuurlijk blijft evengoed de
vraag gelden of de vrouw berekend is voor
het gezin. In de toekomst kan de maat
schappij onmogelijk bljjven bestaan met de
vrouw alleen in het gezin. Er worden meer
vrouwen geboren dan mannen. Tengevolge
van de m6discho ontwikkeling is do levens
duur van de trouw verlengd, vroeger stier
ven er vele in het kraambed. Men kan dit
nagaan uit levensbeschrijvingen van beroem
de personen, het was nagenoeg regel, dat
zo twee-, driemaal trouwden. Meestal stier
ven de vrouwen iu h6t kraambed door de
gebrekkige verloskundige hulp. Men kan
dus nagaan, waar hot onder deze standen,
die een zeker levensgemak hadden, reeds
zoo stond, dat het onder het volk ongetwij
feld hetzelfde was.
De kans voor de vrouw om hoofd van
een gezin te worden was vroeger dus grooter.
Haar leven is audersontwikkeling, afwisse
ling, enz., wij vragen thans meor van het
leven. De levensstandaard is duurder ge-
worden. Hoe meer de beschaving stijgt, hoe
grooter zullen de eischen worden. Daarom
heeft ook de vrouw gemaakt, dat zy klaar
was voor het leven, dat zij zelfstandig kan
zijn, dan kan zjj niet meer terzjjde worden
Spr. E.f nu eene uiteenzetting van de
plichten van den hedendaagschen staat. Uit
het oorspronkelijk familieleven is do moderne
aat gegroeid en daaruit weer het koning-
hap ontstaan.
Do taak van den staat is ic hoofdzaak
de zorg voor de samenleving en er ie geen
redon om daarin het medezeggenschap aun
do vrouw te ontzeggen. In militaristische
staten, Duitschland b.v., is de positie van
de vrouw geheel anders. Wjj echter, die
krachtens onzen volksaard behooren tot de
Germaansche lauden Duitschland is wel
het land vbq do oude Germanen, doch zjjn
bevolking is vermengd wg begrijpen dien
volksaard van de meer auidelgkeTanden niet.
De huidige beweging voor vrouwenkiesrecht
is hensch niet toevallig en wij kunnen haar
niet ter zjjde stellen, de schaduwzijden echter
zullen we moeten wegmakon. Wanneer
vrouwenkiesrecht zal komen kunnen we niet
zeggen, maar volgens spr. niet zooals
de soc. dem. het zioh voorstellen. De gewone
vrouw is nog niet binnen do belangon van
het vrouwenkiesrecht getrokken.
Spr. wekte ten slotto op om zooveel mogelijk
de mannen te stennes, die links zouden
stemmen. Allerlei gelegenheid tot hulp biedt
zich aan in stembureaux, etc.
Mevrouw Boldingh sloot met eenige
woorden van dank de vergadering. Er
geen debat.
Politieke lezing te Julianadorp.
Den 29en dezer trad in 't lokaal van den
beer J. Bijvoet te Jolianadorp de heer R.
C. v. d. Haagen op met een politieke lezing.
De zaal was flink bezet, waardoor het
bewjjs wss geleverd, dat de vreeB van enkele
zjjde geuit dat het Koegras stelselmatig werd
gedreven in de armen der reehtsche partgen,
totaal ongegrond is. De vergadering word
geleid door den heer P. de Geus.
De heer v. d. Haagen schetste op aange
name wijze de verhouding der vrjjrinnigcn
ten opziohte der coalitie en dor sociaal
democraten, besprak wat het huidig Kabinet
heeft uitgevoerd en eindigde met een oproep
dat ook hier alle pogingen zouden worden
aangewend bjj den komenden strijd mr. De
Meester verkozen te zien.
Aan 't debat namen deal de heeren D.
Koorn (s.-d.) en J. v. Baren, uit wiens politieke
richting men niet recht wjjs kon worden.
Beide sprekers werden door den heer v. d.
Haagen beantwoord.
Na afloop der vergadering richtte de heer
De Geus zich tot do aanwezigen, ten einde
te komen tot het oprichten eonor vrijzinnige
kiesvereeniging. Drie - on - twintig personen
meldden zich aan on tot leden oonor Voor-
loopige commissie werden benoemd de heeren
J. Rossen, S. Biersteker en J. de Vries.
Os bollen in bloei.
Namens de afdeeliüg Hillegom van de
Algemeene Vereeniging voor Bloembollen
cultuur meldt men
Voor liefhebbers en bloemkjjkers zjj hier
vermeld, dat de Hyacinten en Narcissen voor
dit jBar hun mooiste bloeiperiode zullen hebben
vau 1 tot 15 April.
Hillegom zal in de eerste plaats vooreen
bezoek in aanmerking komon, als centrum
van cultuur on handel om zjjn groote bloemen
velden en heerljjke wandelwegen als daar
zjjn Stationsweg, Pastoorslaan, Loosterweg,
WUhelminalaan, Oude-Beek, Veenenburger-
laan, Endelaan, Sislaac, Weeresteinstraat,
etc., etc.
De reisgelegenheid per spoor zoowel als
tram ia zeer goed.
De burgemeester van Zaandam.
Naar de „Tel." verneemt, heeft de burge
meester vau Zaandam, de heer jhr. mr. C.
A. Elias, in het eomité-generaal van den
Zaundamschen Raad medegedeeld, dat hjj,
als de loopende termijn van zjjn burge
meesterschap is verstreken, niet meer voor
het ambt wenscht in aanmerking te komen.
Deze mededeeling werd met leedwezen ver
nomen, zelfs aan de zjjde van hen, die eer
tijds het felst tegenover den burgemeester
stonden.
Het laatsto halfjaar moet, zegt het blad,
veel misverstand tusschen jhr. Elias en de
oppositie uit den weg zjjn geruimd en heeft
or zelfs een hofieljjke, zakelijke samenwerking
plaats, die de gemeento ten goede komt.
Overstrooming in Amerika.
Volgens de jongste telegrammen is hot
water te Dayton in Ohio belangrjjk govallon,
zocdat de honderden, die door de ovor-
strooming werden overvallen, terwijl zjj op
hunne kantoren zaten te arbeiden en daarna
dagen achtereen opgesloten aldaar moesten
bljjven, thans weder naar bnnno woningen
konden terugkeeren.
Te Colutnbus, de hoofddstad van Ohio,
moet do toestand al even erg zjjn als te
Daytonvolgens de laatste berichten zjjn
er duizend menschen om het loven gekomen.
Kessler, een lid van het reddiDgskorps te
Peru in Indiana, verklaarde in een verhaal
van de verschrikkingen der overstrooming
in die stad„Het weder was kond, de hemel
dicht bewolkt. Dag en nacht hoorde mon het
angstig gillen der vrouwen, die bjj den aanblik
van het zwarte voorbgbruiaende water bijna
krankzinnig werden. Ik trachtte met een
boot een aantal slachtoffers in veiligheid te
brengen. Plotseling verhief zich een vrouw
in de boot en sprong onder den uitroep:
„Wjj moeten toch allen verdrinken" in het
water. Op hetzelfde oogenblik sloeg de boot
om en kon ik mjjzelf slechts met groote
moeite redden. Het voortbewegen van de boot
kostte de grootste moeite, éénmaal zelfs bleef
zjj vastzitten in een boomkruin". Volgens de
jongsto berichten worden ook W«at-Ponnsyl-
vanië, Noordwst-Virginië en Kentucky door
zware overstroomingen bedreigd. Een gedeelte
van Pittsbnrg staat reeds ODder water.
Te West-Indianopolis hebben boeven ge
bruik gemaakt van de algemeene verwarring
om te rooven en te plunderen. Er zjji
derhalve troepen naar die plaats gezonden
en vormoedeljjk zal or de staat van beleg
worden afgekondigd.
De kleederdracht.
De Engelsche sendeling Dan Crawford is,
na drieen-twintig jaar in het hart van Afrika
gearbeid to hebben, in de Europeesohe be
schaving teruggokoerd. Een van da dingen,
die hem in Engeland het meo3t gotroffen
hebben, is de verandering, die er plaats ge
grepen heeft in de mannen- on do vrouwen-
kleeding. Vroeger, zoo heeft do geestelijke
gezegd, kon men mot één oogopslag de ver
schillende sociale klassen in de maatschappij
onderkennen aan de kleeren, die haar loden
droegen. Men herkende aan het toilet de
vrouw des huizes, haar kamenier, haar
keukenmeid. Tegenwoordig is dat anders.
Japonnen, hoeden, sieraden zjjn van alle
drie gelgk; alleen in de kwaliteiten is wat
verschil. Hetzelfdo geldt voor de mannen,
zegt Crawford: er bestaat op het eerste
gezicht geoD verschil tU8Bchenv een jongen
lord en een kantoorbediende. Ons dunkt, dut
er wel altoos lords geweest zullen zjjn, die
er woinig lord-achtig uitgezien hebben, en
„kleine luiden" met een gedistingeerd uiter
lijk. Maar in de oogen vau eon Engolschman
is het misschien voor een „kantoorbediende"
wel een sonde om er uit te zien als een lord.
Nu, dat kan er van afhangen. (N. R. Ct.)
OE WEEK.
28 Maart.
De vjjftigers ouder ons om van de
nog-ouderen nu maar te zwjjgen, de men
sohen dus, wier „jongenstijd" in de zeventiger
jaren van de vorige uouw te zoeken is, komen
telkens in de gelegenheid om te piekeren,
te bespiegelen over het gröbte verschil in
„wijze van amusement" tusBchen de knapen
van toen en van nu Wie kan zich eigen
lijk nog een scherpe voorstelling maken
wereld, eene maatschappij zonder f
r telefoon, zonder electrische of
Toen over „luchtvaart" en onder
zee-booten slechts geschreven werd door
geniale fantasten als een Jules Verne of...
door menschen, die men beschouwde met
zekere deernis Naar wie men luisterde
mot dat pijnlijk-medelijden de glimlachje, ver
tolkend het droef besef dat men zich bevindt
tegenover een geestelijk-ontwrichte
Toch ligt die maatschappij zonder geschel,
getjingel, getoeter eigenljjk nog zoo dicht
achter onsIa 'n kleine v eertig jaren zjjn
de wonderen geschied. De blonde Gretchen,
haar spinnewiel trappend, dat Mefisto doet
verrjjten voor den verbaasden blik van dr.
Faastas, het tooverbeeld heeft
20ste eeuwer, die woet wat een „ouioui»
beduidt, niets verrassends meer. Als Maandag
middag to vier uro de Hollandsche voet
ballers „het nooit gedachte" in vervulling
brengen en hon leermeesters, de Engelsche
sportsmeu verslaan, dan kunt-ge enkele uren
later het gansche schouwspel der worsteling in
de bioscoop zieD, tot in de fljnBte bijzonder
heden. En de films worden naar alle wind
streken der aarde gezonden. Zoodat binnen
een week gansch Europa en binnon hoogstens
een maand op gansch de aarde, tot in de
verste uithoekjes der vjjf werelddeelen,
de glorie van hot Nederlandsch elftal wo.dt
gezien, even-goed als zjj, die op tweeden
Paaschdag van 1918 op „Houtrust", in Den
Haag, vertoefden
Weet-ge, h.6t eigenaardige is dat wjj, men
schen, zoo wonderljjk-gauw „geblaseerd"
rakon, gewend aan, welhaast bou van
dingen, waarvan de mogelijkheid de straks-
genoemde vijftigers onder ons zich in hnn
jonge dagen niet gedroomd hebben...
Bestuurbare ballons, vliegmachines van aller
lei werk en soort; „spreekmachines", die
U van Caruso af tot de meest-banale en
vervelende koepletzangers uit zooveelste-
rang-tingeltangels uren-achtereen doen zingen,
kraaien, knarseu en piepsn tot ge er turc-
lunrsch van wordt... Wie vindt or nog iets
bijzonders merkwaardigs, opvallends in
Gij schenkt aan hot wonderding, dat de men-
Bohelgkc stem reproduceert en een der schit
terendste ontdekkingen van den Amerikaan-
schen toovenaar mag heeten, niet meer atten
tie dan de ouders van ons, vijftigers, wijdden
aan de armzalige glaasjes met grappige
poppetjes, waarmee wij, via de tooverlautaarn
van tempo-doeloe werdou vermaakt
Laat mg er aanstonds bijvoegen, dat zoo'n
ouderwetsche avond van de „lanterne magi-
quo" ons stellig niet minder genot schonk
dan de phonograaf-np to date, in combinatie
de „cinema" kao wekken Zelfs doet
zich het zeer begrijpelijke verschijnsel voor,
dat hot knarsend en schurend, nasaal-pape-
gaaiend geratel en geknor van de ontelbare
„spreekmachines" onzer moderno samenloviug
eone marteling is geworden, die zoo dikwijls
in zachten, smachtenden weemoed doet terug
verlangen naar die dagen van voorbeen, toen
er nog niet waren (elefonon, phonografcD,
films van cinema, zooveel meer.
Wg, vijftigers van nu, om op m'n
„chapitor" terug te komen, gingen in den
tgd, toen „de blanwe kiel ons om de schou
ders" hing, op Zon- en feest- cn verdere
vrije dagen, hoolo on halvo ook „naar
buiten". We hadden daar, zelfs in de vrg
groote steden van toen, geen fiets of elec
trische tram voor noodig. We haddon jongo,
rappe, gezonde beenen. En de afstand tus
schen de „City" en buitenstreek was niet
grool. Laat ik hier nog bijvoegen dat van
onze zegepralen en nederlagen bij Indiaansche
en andere gevochten door geen kraot ter
wereld werd melding gemaakt. Ochtend
bladen bestonden toen nog niet. De mensohen
in hst begin der tweede helft van de negen-
liocde eeuw, ik besef, dat de mededeoling
Ijjkt op oen sprookje nit voor-historischen
tijdI, wisten inderdaad hnn „nieuws honger"
te bedwingon, te beheerschen totdat bet avond
blad verscheen Sommige gezinnen waren,
bijvoorbeeld met huo drieën, op zoo'n avond
blad geabonneerd, 't Gebeurde dan wel, dat
numero drie zijn beurt-van-lezen zag ver
schijnen zoo om-en-bg koffie-tgd van den
dag, volgend op dien der verschoning van
do courant!... Met zulke dingen namen de
menscben-van-toen genoegen, 't Klinkt
begrijp ik ton volle, voor do jonp.oren-
van-nu als mal-fantastisch sprookje, waavbg
do vertelsels van Moeder de Gans in het
niet verzinken.
Toch is 't de nuohtere waarheid, die ik
hier vertel.
En 'k roep al mijn kaalhoofdige, dikbuikige,
lichtelijk aftandsche mede-vijftigers tot ge
tuigen, of ik hier overdrijf
Onze spelen, gevechten, worstelingen, zege
pralen en nederlagen werden niet „ver-
iuwigd", 'n veertig jaren her
En ik aoht het inderdaad niet onmogelijk,
dat het „bnllotineeren" en met „vette letters"
vorder wereldkundig maken der heroïeke
daden van zoo menigen voetbalschopper en
anderen jeugdigen sportbeoefenaar, kiemen
van ijdelheid on zelfverheerlijking in jonge
harten en jonge hersens op gevaRrljjko wijze
heeft doen ontwikkelen, onnatunrlgk-snel.
Over de vraag, of de sport, in haar moderne
ontwikkeling, al of niet „verruwt" is heel
wat te bespiegelen, meer dan het bestek vau
mgn weekpraatje gedoogt. Te zeggen dat :k
„dweep" met al dat in de hoogto steken en
tot beroemdheidjes maken van jongo sportsman
zon huichelarij wezen.
Integendeel, ik vind in de overdrijving het
bewierooken, het „van de daken verkondigen"
veel-weorzinwekkendsvooral, wjjl het
monster dor „reclame" hier van veel meer
invloed is dan sommigen vermoedenEen
invloed, die verstandig-opvoodkundigj over
wegingen op den achtergrond dringtmaar,
in de vlammende, laaiende, glooiondo geest
drift, waarmee op tweedon Paaschdag van
1918 in de Nederlandsche Hofstad gevierd
werd die zegepraal, op de Engelsche voet
ballers behaald, was iets dat toch ook den
armen, aftandschen vijftiger 't hart warm
maakte
Ridderlijk was de oer, gebracht aan den
verslagen tegenstander, zulke uitingen van
hoog-menscholgkon eerbied tgn heerlijk,
grootsoh. Wij hebben er prachtige blgkon
in het groot van vernomen b(j het
huldigen van don Tnrkschen held, die Adria-
nopel tot het uiterste heeft verdedigd door
zjjn Bulgaarsche overwinnaars, on ,in het
klein", op het, Gode zjj dank bloedelooze
voetbalveld (de ambulance had licht werk !j
hebben wjj 't wederom aangetroffen. Dat elkaar
mooi-ridderljjk prijzen en huldigen van over
winnaar en andere partjj
Daardoor kregen de juichkreten, waarmee
de Nederlandsche sport-zege gevierd werden,
een klank, óók on zelfs voor de ooren van
onB, arme vjjftigers en anderen sympathiek
Voel in de teekenen van deze woelige en
wondere nienwe tyden is voor ons, meer-
bejaarden, niet duïdeljjk; niet gansoh-bo-
grjjpeljjkmaar soms vangen wg klanken
op, dio ons een moment van heerljjke jcugd-
gees'.drift doen door leren
Als in de dagen, die ach zóó ver achter
ons schjjnen te liggen
Mb. Amtomio.
FEUILLETON.
8)
Een somber govoel van schrik had mij
van bat oogenblik waarop de toestand van
Anna's geest mij duidelijk werd, totdat
waarop ik haar iu diepen slaap achterliet,
beheerscht. Hel was de herinnering aan het
lijk, dat daarginds aan den kant van den
weg lag. De verschrikkelijke toestand van
injjn patiënt werd mg thans, nu ik mij van
haar verwijderde, eerst recht duideljjk. Ik
liet mij moedeloos, met gebroken hart in een
vallen en bedekte het gelaat met de
Wat diende er gedaan te worden Het
ljjk zou morgen vroeg gevonden worden, en
ik hield mj| overtuigd, dat, zoo er een
onderzoek werd ingesteld, do verdenking
direct op Anna zou vallen. Iiaar vertrek in
den avond, alleen en te voet, was mevrouw
Hsrder bekend. Bovendien wist deze, dat
Tellings haar echtgenoot was en dat zij door
hem sTecht behandeld was. Waarheen Anna
gevlucht was, zou zij ook wel weten. Mijn
bediende Johan moest in elk geval de waarheid
weten. Naar ik giste, zon Anna morgen of
op z'n laatst overmorgen worden gevangeji
genomen. Zeer waarschijnlijk zou ik in dat
lot moeten deelen. Wat mg zeiven betrof,
w.as m_8 dat vrjj onverschillig, als 't mjj maar
niet verhinderd# haar te helpen.
Elke hoop haar te helpen vluohten scheea
voor dagen en weken verijdeld. Zij moest
minstens twee a drie weke» in afzondering
bljjven en zich kalm houden. Ik kon een
kreet van smart niet onderdrukken, als ik
dacht aan hetgeen er gebeuren zou indien
zy gevangen genomen en voor de rechters
gebracht werd, beschuldigd van de vreeaclijke
misdaad. Als mevrouw Herder vernam, dut
men Tellings gevonden had met een schot
door het hart, zou zij laten weten, waar
mevrouw Tellings, die doorging voor mevrouw
Haak ma, zich bevond. En dan
Hoe zou haar de schande van een rech
terlijk onderzoek aangrijpenGeen rechter
kon of zou haar veroordcelen maar 't was
verschrikkelijk voor haar, dat zjj voor liet
gerecht hare vrijheid zou moeten bepleiten,
dat iedereen over haar onrecht en hare wraak
zou spreken. Dat zou nimmer gebeuren, be
sloot ik. Liever wilde ik haar een hoeveelheid
opium geven, voldoende om hare oogen voor
altijd te sluiten Voor mij zal er dan nog
wel genoeg vergift overblijven, zoo dacht ik
daarbjj.
Wat was ik een dwaas, een zaak slechts
half te doen. Waarom verborg ik om harentwil
niet den man en ledigde ik zij» zakken niet,
zoodat de verdenking op een gemeenen
moordenaar zou vallen, die hem gedood had
om hem te berooven Waarom vernietigde
ik tenminste niet eenige brieven en papieren,
die hij hg zich had Zyn identiteit zou d:
mogelijk weken onbekend bljjven, want men
zou moeilyk zgn herkomst kunnen vaststellen,
In dien tgd zou ik haar kunnen redden.
Waarom deed ik het niet? Lk sprong op,
maar zonk weer terug in mgn stoei. Zelfs
niet ter wille van Anna kon ik weer naar
die plaats gaan; even krankzinnig als zy uu
was, zou ik terugkseren. Ik kos niets does
dan de gebeurtenissen afwachten, niets om
de gevolgen harer krankzinnige daad te
ontkomen.
Voor haar zelve moest echter iets worden
gedaan. In haar toestand kon zy niet aan
de zorg van twee mannen overgelaten blijven.
Er moesten verpleegsters komeu. Ik ontbood
injjn knecht en vertelde hem, dat hjj naar
Amsterdam moest, met den eersten morgen-
trein. Hjj betwijfelde, zei hij, of hot mogelijk
zou zgn naar Amsterdam te gaan vanwege
dc sneeuw. Ik begaf mij naar het venster
en zag naar buiten. Nog steeds woedde de
sneeuwjacht iu alle hevigheid. Terwijl ik
naar den wilden dans der sneeuwvlokken
staarde, kwam de gedachte bij mij op, dat
de doocle man op don weg er nu wel al een
voet dik onder moest liggen. Er ging rag
een rilling door do leden, toen ik mij van
het venster afwendde.
De lijn naar Amsterdam zal men zeker
wel openhouden, zei ik. Als je Bussum knnt
bereiken, kunt ge ook in de stad komen.
Te Bussum kan ik spoedig genoeg zijn,
antwoordde Johan.
Ik vertelde bem, wat hjj te doen had. Hjj
moest aan het gosticht voor ziekenverpleging
eon brief afgeven en twee pleegzusters mee
terugbrengen. Zoodra zij Bussum bereikten,
moesten zij terstond naar hier komen, weer
of geen weer, al moesten zij daarvoor ook
dertig paarden gebruiken. Eonig vergif, dat
ik noodig had, kon hg te geljjkertjjd koopen
en voor mij meebrengen.
Johan zei niets meer. Ten toeken, dat hij
mg begreep, knikte hjj met het hoofd. Ik
wist, dat hij, indien hel maar eenigszins
raogelyk was, aan mgn verlangen zou voldoen.
Uit eigen beweging bracht hg mg eenig
voedeel. Ik at, nist wijl ik honger had, maar
omdat ik wist, dut ik al mijn kracht noodig
zou hebben om den angst der toekomstige
uren te dragen.
Den ganschen naoht bleef ik op. O, ik
zal dien verschrikkelijken nacht nooit ver
geten. De eenzaamheid binnen do woedende
storm daarbuiten, en hier, in mijn nabijheid,
't arme schepsel, naar wie ik elk half uur
toesloop.
Met een gelaat als vau marmer, rustig en
schoon, lag ze daar. De lange donkere lokken
raakten haar bleeke wang. Het regelmatig
rijzen cn dalen van haar boezem was de
eenige bsweging, die aan haar was waar te
nemen.
Gelukkige vergetelheid Gevreesd ont
waken
De morgen brak eindelijk aan. Anna bleef
doorslapen. Ik keerde naar de zitkamer terug
en trok de gordijnen open. Ja, het was
morgen. Nog even hevig, zoo niet heviger,
dan in den afgeloopen nacht sneeuwde het.
De vlokken waren nu zonder ophouden zoo
wat een twaalf uur gevallen. Er was weinig
winddeze was ongeveer een uur geleden
gaan liggen. Zoover ik kon /ion, was de
grond met sneeuw bedekt. De wind had
haar echter hier en daar op hoopen gejaagd,
zij lag dus zeer ongeljjkop myn tuinpad
lag ze slechts enkele duimen dik, terwyl ze
bij het huis voeten hoog lag opgestapeld.
Johan verscheen. Hij maakte voor zich
zeil een ontbyt gereed, nuttigde het en wilde
zioh toen op weg begeven. Daar schoot mij
opeens te binnen, dat hy weieens de eerste
kou zyn, die het ljjk op den weg zou vinden.
Dat kon voor hem eon oorzaak tot vertraging
worden, waardoor hij misschien den trein
zou missen. Wie het lijk vond, kon my minder
chslenbet smeet toch gevonden worden.
Maar spoedige volbrenging van zyn taak was
mij niet onverschillig. Daarom sprak ik
- Hoor eens, Johan, het geldt hier leven
of dood. Denk daaraan en laat je door niets
ophouden, versta je me door niets.
Hij knikte en trok door de sneeuw af'.
Ik keerde naar myn patiënte terug en
wachtte, haar beschouwend, haar ontwaken
f. Byna tien uur had /.ij nu geslapen ik
ist, dat zij elk oogenblik tot het bewustzyn
"Icon terugkomen. Dal ontwaken verlangde ik,
maar ik vreesde het tevens. Hoe zon ik haar
vinden als het opiutn had uitgewerkt.
Wel stonden de kanseu honderd tegen één,
maar toch kon het nog gebeuren, dat haar
geest met vreemde zinsbegoochelingen zou
vervuld zijn. Misschien zou zy zioh nog met
haat en woede vau my afwenden, zooals zy
gisterenavond deed. Myn grootste vrees was
echter, dat zy zich bewust zou zijn van de
daad, die zij had gepleegd. Het was deze
vrees, die mij deed wensclien dat het opium
nog in langen tijd niet zou hebben uitgewerkt.
Myn wensch werd eenigszins vervuld. Zij
bleef nog een paar uren in denzelfden toe
stand liggen. Van tyd tot tijd keek ik naar
buiten, naar 't onafgebroken sneeuwen. Zoo
myn boodschapper de stad had kunnen be
reiken, zou hij dan wel op tijd kunnen terug
keeren De hulp eener vrouw moest ik
hebben. Als Anna ontwaakte, zou elk men-
schelijk wezen my welkom zyn.
En dat oogenblik zou weldra aanbreken.
Opeens kwam er beweging in het lichaam
mijner patiënte. Langzaam keerde zij 't hoofd
op do peluw om. Zij had nu ongeveer twaalf
uur geslapen. Hare oogen opende zich, sloten
zich en openden zich weer. Verward keek
zy my aan. Aan wilden angst ten prooi,
boog ik mij over baar hees, en wachtte tot
zij spreken zou.
Langzaam week hare verwardheid. Vragend
nieuwsgierig rustte de blik harer oogen iu
de ïuyne. Zwak en op een toon van ver
wondering vroeg zy
Gij hier, Willem Waar ben ik
Onder uw broeders dak.
Met een diepen zucht hernam ze
O, ik herinner het mg.
Toen sloot zij de oogen en scheen weer
in te slapen. Weer opende zij ze. Zy stonden
kalm, droevig en moede, maar deden niet
meer aan een gccstverstoring denken.
Willem, ben ik lang ziek geweest
vroeg zy.
Niet zeer lang. Spoedig zult ge beter
worden.
Ik kwam naar je huis, nietwaar
Ja, en hier denk ik je te houden. Voel
je je zwak
Zeer zwak. Ik heb zulke verschrikkelijke
dingen gedroomd, Willem.
Je bent koortsig en ijlhoofdig geweest.
Men verbeeldt zich dan altijd vreemde dingen.
Ik gal haar iets verfrisschends. Nu zij in
vredige stilte neerlag, vond ik het beter haar
te verlaten.
Hoe verlangde ik naar de terugkomst van
Johan. Verscheiden malen had ik reeds naai
den weg gekeken. Daar zag ik tot mijn groote
vreugde reeds dicht by het huis, Johan met
twee vrouwen bij zich.
Na haar tyd te hebben gegeven om zich
te verfrisschen, verklaarde ik haar den aard
van het geval, zette de behandeling, die ik
wenschUe dat zij zouden volgea, uiteen, en
bracht haar toen by de zieke.
Ik liet bet arme kind aan hare zorg over,
tot ik my door den slaap een weinig zou
hebbes verkwikt. (Wordt vervolgd).
