KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor MoMor^ ToxoÊ, Wiorimgom mm Anno Pmalownm*
TE?
EINDELIJK VEREENIGD.
W)
No. 4195
Woensdag 23 April 1918.
41ste Jaargang.
i Tliegead Blaadje p. 3 m, 50 ct, Ir. f. port 75 et, kniteilut1 1.25
Pre- ZoBdagsbltd i 37J i 45 s 10.75
J ModébUd i75s I O.Sö
(Voor het bnitealaai bg roornitbeUliagi)
idvsrtaatica vu 1 tot t regsU (bjj vooraitbctaliaj) W «ai.
Hik» regel aser. 6
>3; *d»-eïemFl«*iif
rigactica :i groot* letters worde* asai plaeteroiate birckcB*
B- en Vrijdagmiddag.
Uitgever t O. SE SOES Jr.| Helder.
Bureau: Koningetraat 29. Interc. Telef. 60
Eerste Blad.
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 22 April,
Kamer van Koophandel.
De Kamor van Koophandel en Fabrieken
vergadert op Vrijdag den 25 April a.s.inhet
Raadhuis, des avonds ten 8 uur.
Belanghebbenden worden versocht stukken,
die vergadering betreffende, vooraf te willen
ÏDzendoa öf bjj den Voorzitter, den heer M.
A. Kol*tor, Hoofdgracht 40, öf aan den
Secretaris, den heer A. Kwant, Jr., Vlaming
straat 9, öf aan een der leden.
Bioscoop Kanaalweg.
W\j zagen deze week weder eens het
Kauaalweg-programma. De uitbreiding van
het aantal bioscopen heeft ons genoodzaakt
oon „rooster" optemaken; iedere week drie
stuks te bespreken is waarlijk te veel van
het goede.
Het programma van den Kanaalweg is
bizonder goed. „De Huwelijksmakelaar" is
een geestig dingetje; het biggetje als bruids-
EfBohcnk is werkelijk origineel govondon.
En de aardige manier, waarop de verlegen
jongeling zijn dulcinea moet winnen, bewijst,
dat de ontwerper van dit film-blijspel een
goeden kijk heeft op vTouwen-karakters.
„Een vrouw moet je van tijd tot tijd eens
laten voelen, dat jo de meerdere bent". Ja,
dames, u k\jkt mo nn wel boos aan, maar
wees nn eenB strikt eerlijk Zelfkennis is
óok «en deugd. Hoe mon door een biggetje
aan do philosoflo kan geraken 1
„De Spinnen" is een wetenschappelijke
opname. Men ziet deze lieve diertjes in hun
dHgoljjkach leven, ettelijke malen vergroot.
Merkwaardig is de manier van voortbewegen
en ook do wijze, waarop ze hun prooi om
wikkelen. Dit alles geeft de film zoor duide
lijk weer. Ook ziet men ze aan 't werk, het
spinnen van hnn web.
Wij begrijpen, dat een bioscoop-onderneming
in de eerste plaats dient te iorgen dat haar
bedrijf marcheort. Dat dos moreele en ethische
overwegingen op den achtergrond worden
godrongon. Maar als de concurrentie oorzaak
is, dat wij dezen kant opgaan, dan leve
de oonourrentie 1
Ook het groote nummer is een allerliefste
idylle. Hot programma dnidt den inhoud
genoogzaam aan, dan dat wij daarover nog
zouden moeten spreken.
Het verdore programma wordt aangevuld
door eonige komische nummers en de „Week-
revue".
Dit programma smaakt naar meer!
Propaganda-avond
Alg. Ned. Geheel-Onthouders Bond.
Voor een goed-gevulde zaal gaf de Alg.
Ned. Geh.-Onth. Bond (bekend als de Angob")
een uitstekend-geslaagde propaganda-avond.
Uitstekend geslaagd in meer dan éon opzicht.
Immers, het programma vermeldde, behalve
een propagandistische rode, verschillende num
mers voor zaDg, viool en pianoja, zelfs de
medewerking van mej. Koek als pianiste en
den heer Pala als violist, terwijl een Geh.-
Ooth. Zangkoor voor zang zorgde.
Nadat de heer A. de Wit, de voorzitter
der afdeeliDg, den avond geopend had en den
wensch bad uitgedrukt, dat velen zich ter
wille van het goede doel, mochten opgeven
als lid, zong het geheel -onthonders-zangkoor j
*OflS Doel" een paar nummers. Was de ver-
eeniging bij het eerste nummer hier en daar
nog niet op dreef, bij het prachtige »Panis
angelicns" was zj) er geheel in en onder
udemlooze stilte werd, in groote zuiverheid,
dit nummer uitgevoerd. In een tweetal andero
nummers, na de pauze gezongen, hadden wij
gelegenheid oen fraaie sopraanstem te be
wonderen; deze bleek toe te behooren aan
mejuffrouw Schwantje.
Na den zang kwam in twee gedeelten de
propaganda-rede van den heer F. Mol. Wjj
zullen eerst nog even de beide viool-solo's
van den heer Pala releveeren, waarbij hem
mej. Koek begeleide. De heer Pala is voor
velen een bekend en geliefd speler; wjj heb
ben hem reed8 elders in solo's gehoord en ook
mejofironw Koek is aan het Helderschepubliek
wolbekend. Het was van het Bestuur der
A.n.g.o.b. alzoo een goede inval om hun te
vragen en van hen beiden een sympathieke
daad om sioh aldus praktisch aan den drank-
strijd te geven.
Een Romanze van Svendsen was het eerste
der beide muzieknummers; zij werd onberis
pelijk en met gevoel gespeeld. De uitvoering
van de bekende en fraaie Serenade van Franz
Drdla (ik kan hensoh niet helpen, lozer, dat bij
niet anders hout, maar tot zijn verontschuldiging
diene,datde componist eenCzeoh of Hongaar is),
was oorzaak, dat dit nummer gebisseerd moest
worden. De opgewekte melodie, door desordine
nochtans gedempt, maakt dit nnmmor bizonder
bekoorlijk, geen wonder, dat men eene her
haling vroeg, die gnl gegeven W6rd.
Do heer Mol hield tnaschen dit alles door
eono rede, waarvan men nu van ons een
verslag verlangt. Dat dit niet gemakkelijk
is, de spreker zelf zal het ons toegeven.
Z|jn rede was niets dan oen pleidooi tegen
den drank. Dit »niets dan" bedoelt niet iets
kloineorends, intogecdeel. Het best is den
sprokor en zijn improvisatie met oen enkel
woord te karakterisoeren. De heer Mol, hield
een hartstochtelijke, gloeiende philippica tegen
het drankgebruikhjj improviseerde geheel
en wist zjjn hoorders op oen zeldzaam-boeiecde
wijze mso to slepon. Wjj hebben al vele sprekers
dezon winter gehoordwjj hoorden Gerhard,
do humoristisohfl, wjjsgeerigc, doch van niet-
overwegond propagandistische kracht; wjj
hoorden F. U. Schmidt, die een zeer weten
schappelijk, breed opgezet betoog hield over
de geschiedenis van het alcoholisme, de
historisch-materialistische ontwikkeling daar
van aangaf. Wjj waren geboeid, telkens weer,
bjj den een door de kracht van s|jn woord,
bij den ander door zijn fraai-opgebouwd plei
dooi.
En zie, hier stond eon man, die noch in
philosofisohe stellingen, nooh in de historie
zyn kracht vond, die eenvoudig en naar was?-,
keid vertelde uit do praktijk, van wat hy
gezien en ondervonden had. Ea hoe geweldig
waren sjjn woorden, hoe goed-gokozen zya
argumenten, hoe sterk zyne overtuigende
voorbeelden Daar ging eene huivering door
do toeschouwers, toen hy vc-rhaalde van dat
kindje, dat door eon alcoholische moeder in
zóodanigon staat van vervuiling was gebracht,
dat het hemdje van het lichaampje moest ge
weekt worden 1 Daar was niemand die lachte,
wat je anders nog wel eens doet hè, by zulke
woorden als „hemdje" en „snotneusje"
en zoo.
Spreker begon mot een gowoldige pbilippica
tegen het aangekondigde bal. Vijfentachtig
procent kwamen om dat bal, zoo zei hy en'
mjj nemen ze cr op den koop too by. Ja,
daar is wel wat van aan. Hij wees er ver-
volgous op, dat gotoond moest worden, dat
gahool-onthouders ook wel op een bal kunnen
samenkomen zonder alcohol. Spr. kwam nifc
don Haag on had in 't naar den trein gaan,
juist gezien hoe op dezen dag (verjaardag van
Prins Hendrik) eon volksfeest ia georganiseerd,
ir van de domheid en onnadenkendheid
het volk partij werd getrokken om het
ijobitter te geven. En spr. ergert zich,
dat do Nederlandsohe schatkist met zilveren
koordon aan den jenever vastzit. Misschien
hoeft het woord van KaïnBen ik mijns
broeders hoeder F vroeger dienst gedaanin
den tegen woordigen tjjd toch waarlyk niet
meer.
Het slimste van den alcohol is, dat hy denbe-
trokkeno niet in de eerste plaats zelf doet lijden.
Een dief, eon moordenaar, enzoovoort ondergaan
zelf de straf voor hun misdaad, do dronk
aard doet zjjn gezin en vooral zjjn toekomstig
geslacht Ijjden. Het is bewezen, dat van 64
nakomelingen van een dronkaard 58 minder
waardigen waren. Gjj ouders, zoo roept spr.
uit, die kinderen ter wereld hebt gebracht,
hebt gjj er niet aan gedacht, dat het „matige"
glM op het geluk van uw kind drukt?
Spr. bespreekt de Vereeniging „Hét Blauwe
Kruis", die als tusschenporsoon optreedt by
de Regeoring inzake de kinderwetten. In
afwachting van do uitspraken ter ontzetting
uit do ouderlijke maoht, neemt deze ver
eeniging alvast de kinderen tot zich. Onge
looflijk is hot, wat mon daar ziet. Van de
zwaksinnige kinderen komen 85% meer
matig-drinkende ouders. In dit verband
spr. op den grooten invloed van de
r op het kind. Laat men toch niet
denken, dat vader steeds schuld heeft; ook
onder de vrouwen wordt gedronken. Hiervan
werden verschillende frappante staaltjes mee
gedeeld.
De drankstryd richt zich in do eerste plaats
tegen de deftige, do matige drinkers. Ook de
invloed van do pers is grooter geworden.
Verzamel eens een week lang nit een blad
de verschillende berichten van door drank
gebruik ontstane misdaden, en als ge dan nog
zegtdaar neem ik er eentje op, noem ik u
een onmoDsch. Dat wjj don alcohol noodig
hobbon als voedBol is onzin, alcohol
verbrandt alle voedsel. Men zon f 4.45 aan
bier moeten gebruiken, als men dezelfde
voedingswaarde aan graan (8% ct.) zou
willen hebben.
In het tweede gedeelto van zjjn boeiend
betoog, kreeg spr. de sympathie {der talrijk
aanwezige Jantjes. Een eer is het voor de
matrozen en don matrozenbond, dat zoovelen
geheel-onthouder zjjneon schande voor de
Regeering, dat van boven af die drank
gewoonte ia stand gehouden wordt.
Ten slotte wekte spr. in oen vurigen op
roep op tot lid worden, als het dan voor u
zelf niet is, dan voor do Vereeniging, die u
niet kan misson, die u noodig heofc. Steunt
elkaar, workt als do steen in hot water, die
kringen maakt, al wyder en wijder, zoo mo9t
ook uw invloed ateedB grooter worden.
Er bestond gelegenheid voor gedachten-
wisseling, doch daartoe bood zich niemand
aan en zoo sloot do Voorzitter, onder dank
aan spreker en medewerkers, deze goedge
slaagde vergadering.
Oe feestelijkheden te Brugge.
Rentor meldt uit Brussel, dat op 3 Mei
te Biugge een divisio van 6 Nederlandsche
torpedojagers onder bovel van commandant
Greve zal aankomen en er tot 7 Mei bljjven.
Tweede Kamer.
Naar „Hot Volk" verneemt, bestaat het
voornemen, de Tweede Kamer op Vrijdag 9
Mei te doen niteenga&n.
De eerste nieuwe haring.
Vrijdagmiddag word do eerste nieuwe Hol-
landscho haring van <lit jaar aangebracht door
het stoomschip «Maria Joaepha", van de
Vlaardingscho stoomvisacherij te Vlaardingon
on verpakt in het traditionoele tonnetje in den
basd van nationale on oranjelinten, voor H.
M. de Koningin ten Paleize Noordoinde af-
'et tonnetje met zeebanket is daarna ge
zonden naar den Taunus.
Eon verdacht geval.
Te Halfweg (bjj Haarlem) is Woensdag
een 70-jarig man met grootendoels afgesneden
hals door eon zjjner dochters op den zolder
van zyne woning gevondeneen gewoon
meB lag naast hot Ijjk. Vorschillende omstan
digheden hebben aanleiding gegeven tot
onderzoek en verhoor van do huisgenootcn
(vrouw en twee dochters) door do Haarlemschc
justitie; het lyk is in beslag genomen.
Actie In het sigarenmakersvak.
De besturen van de vier arbeidersorgani
saties zeggen in een brief aan de looncom missie
nit het Verbond van Voreonigingen van
Sigarenfabrikanten onder moer
Hot komt ons voor, dat met eenigen goeden
wil uwerzjjds, binnen korten tjjd een weg
kan wordtin govondon, om tot overeenstemming
te komen. Wjj toch hebben reeds duideljjk
te konnon gegeven, dat onzerzijds met een
geleidelijke verhooging genoegen zou worden
genomen en dat wjj genegen zjjn voor dio
fabrikanten, die thans in verhouding to zwaar
zouden worden belast, overgangsbepalingen
te maken. Aannemende, dat het uw bedoeling
is, spoedig tot een oplossing van het conflict
te geraken, meenen wij u te moeten voor
stellen, binnen eenigo dagen nogmaals een
bespreking met u te hebben over de door
ons ingediende voorstellen, om dan te trachten
in deze vergadering daarover tot overeen
stemming te komen.
Een stakend professor.
Mr. J. A. t. Hamel, hoogleemur in het
strafrecht aan de gomeenteljjke universiteit
te Amsterdam, was de laatste weken onaan
genaam getroffen door het feit, dat zjjn ooileges
over 't algemeen zeer slecht werden bezocht.
Toen eenige dagen geleden, ook op die voor
't gevangeniswezen, niet meer dan negen
studenten verschenen, deelde Zjjn Hoogge
leerde mee, voor snik oen klein aantal toe
hoorders geen college te willen geven. Hy
deed het ook niet en liet aan de poort der
universiteit bekend maken, voor de eerstvol
gende weken zjjn colleges to hebbon gCBtaakt.
Het gebeurde wordt in universiteitskringon
druk besproken.
Auto-ongeval.
Parys, 19 April. Ken automobiel is over
de leuning van do brug te Asniéres heen in
de rivier gestort. De chauffeur is gered. Tweo
kinderen van mevr. Isadora Dunoan (de be
de gouvernante zjjn ge- aan te leggen van allo postzegels, die
Hannover heeft uitgegeven. (N. R. Ct.)
kende danseres) e
dood.
De verongelukte luchtballon „Zodlac".
Het onderzoek naar het noodlottig onge
val van den luchtballon „Zodiac", dio bjj
Viliiers aan de Marne op den grond is ge
ploft, heeft goen volledige opheldering ge
geven omtrent do oorzaak der ramp. De
ballon ia geheel ongeschonden gevonden,
alleen de schenrbaan was losgerukt, verder
was geen enkel gat in het omhulsel. Men
acht hot daarom niet waarschijnlijk dat de
ballon ontploft is. Uit het journaal is ge-
bicken, dat de ballon op een hoogte van
800 M. Parijs is overgedreven, toen is ge
daald tot 300 M., daarna door uitwerpen
van ballast (180 K.G. in het geheel) tot
boven de wolken steeg.
Meer zegt het journaal niet. Men was
dus verder voor 't onderzoek op verklaringen
van ooggetuigen aangewezen. Daaruit blykt,
df.t do ballon boven Nogent zoo laag dreef,
dat het schuitje de huizen raakte en een
schoorsteen omwierp.
Do inzittenden, die geen ballast meer
hadden, hebben toen het eerste 't beste wat
hun voor de hand kwam weggeworpen om
den ballon lichter te maken. Zoo zijn bijvoor
beeld de instrnmenten over boord gegooid.
Boven het fort Fontenay-sous-Bois hebben
oefenende zouaven getracht het uitgeworpen
auksr te grijpen, 't geen mislukte. Iels verder
groep een landbouwer het ankertouw, maar
kon het niet honden.
Bet meest waarschijnlijk acht men het,
dat do luchtvaarders (die verderop ook het
ankertouw hebbon doorgesneden) toon zy
eindelek een geschikte plek om te landen
zagen, op te groote hoogte plotseling de
schcurbasn hebben losgerukt, waardoor het
gas ineens ontweek en de ballon neerstortte.
Het grootste schip van Engeland.
De „Aquitania", zooais men weet, het
grootste schip, dat tot nog toe in Engeland
gebouwd is, zal Maandag van de werf van
John Brown &-Co. te Clydebank worden te
water geleten. Het schip is 47,000 ton groot
en zal eon snelheid kunnen ontwikkelen van
23 knoop en meer. De berekoning is 1000
man equipage, 1700 tuiscbendokspiissagiers,
876 eorsto- en 594 tweede-klas passagiers.
Voor allen zal plaats zjjn in de reddingbooten,
een bepaling, dio de diroctio van de Cunard-
lijn reeds maakte, vdórdat de ramp van de
„Titanic" plaats had.
De waterlijn van schepen.
De Engelecho regeering heeft besloten een
comip'BBio to bonoemen, om een onderzoek in
te stellen betreffende de vaststelling van de
waterlijn van schepen. De invoering van de
wet op de waterlijn had indertijd een daling
van de sterfte van Engelschezoolni tengevolge.
In 1906 werd, om de reeders tegemoet te
komen, do waterlyn verhoogd. Sinds die wet
in werking trad nam de sterfte toe. De com-
lie moet nu uitmaken of deze feiten met
eikaar in vorband staan, zegt de Daily News.
Is dit het geval, dan zal de waterlyn weer
verlaagd moeten worden. ,Menschenlevens
zjjn meer waard dan winst."
Postzegelverzameling.
Do Hongaarscbe architect Hollitacher, een
ook in het buitenland bekend pbilatelist,
heeft verleden Maandag het gedeelte zjjner
poatzegelverzameling, dat op Spanje en de
Spaacsche bezittingen betrekking heeft, voor
600,000 kronen aan do firma Budapeater
Murkenbörse verkocht. Het bestaat uit 9
deelen eu bevat alle Spaacsche postzegels,
die sedert 1850 zjjn uitgegeven, voor het
meerendeel in de oorspronkelijke bladen,
zooals zij werden vervaardigd en in den
handel gebracht. Jaren lang heeft Hollit-
scher gewerkt, om met hulp eg nor ageDten
deze verzameling uit alle oorden der wereld
bijeen te brengen, waarin o.a. alle aostzegels
voorkomen, die op het kleine Spaursche
eiland Fernando Po werden uitgegeven, die
allcon op een waarde van 120,000 kronen
worden geschat; en groote sommen werden
ook door hem daarvoor betaald, daur by de
vroeger reeds bekende verzamelingen van
den Engalschon graaf Crawford en van den
Spaanschen pbilatelist M. Alezander heeft
gekooht.
Daar de verzameling nu volledig is, bad
hy besloten haar te verkoopeD, evenals hy
voor eenige jaren met een nndor deel zjjner
verzameling heeft gedaan, waarvoor bjj toen
650,000 mark ontving. Naar Hollitsober
mededeelt, is hjj thans bezig een versaineling
DE WEEK.
19 April.
Wat men van den afgevaardigde voor
Zaandam in de Tweede Kamer der Staten-
Geueraal moge zeggeD, te zjjner eere of als
kritiek, dit eene staat wel vast: de heer
Dnys is geen vriend van pluimstrijkerij; van
lifUffige complimentjes maken't Tegen
deel is eer waar. De heor Dnys, volgend
zonder noemenswaardige zelfcontróle of zelf
bedwang, den stormenden vloed zjjner ge
dachten, flspt eruit wat hem vóór de lippen
komt. Aan 's mans earljjkheid, goede-trouw
mag evenmin gstwyfeld als aan den ernst,
waarmee by zjjn krachtige hersens, z'n aan
geboren scherpzinnigheid wjjdt aan de taak,
hem als Volksvertegenwoordiger op de schou
ders golegd. Wanneer een man als Dnys
hulde brengt, dan meent hjj datj vloeit 't
prjjzende, roemende woord voort uit het
diepst van zjjn eerljjk-loyaal gemoed.
En de heer Dnys, die een politioken
tegenstander allerminst felle kritiek, zelfs
scbromelyk-overdreveno en veel to bjjtonde,
niet zal boeparen, hoeft in de jongste weken
nu tot tweemalen toe een tegenstander ge
huldigd.
Eerst minister Talma, toen de Invaliditeits
verzekering was afgedaan.
Nu, Donderdagmiddag j.l.,den Voor
zitter der Commissie van Voorbereiding, dr.
Nolens, nadat ook de Ziektewet achter den
rug was.
Zulke dingen geven hoop op het eenmaal-
aanlicbten eener toekomst, waarin men de
deugden, gaven, verdiensten van den anders
denkende zul weten to eeren.
Eon gezaghebbend Kamerlid, met wien ik
eenigen tjjd geleden sprak over de teekenen
van decadentie, van verval, die men in het
Parlement met weemoed opmerkt, sprak do
moedgevende woorden: „Wacht maarl De
reactie, do verbetering, de herleving zal wel
volgen I Ik wanhoop Diet I"
Zou 't aldus wezen F
Zal 't gebeuren, dat de kleinen, do epi
gonen, de modderaars in politiokerjj, de
„poseurs", de grappenmakers, de bjj-den-neus-
cemers, de visschors in troebel water inder
daad door het nog zoo naïeve kiezersvolk
van allerlei slag, soort en kleur zullen her
kend worden
Dat de maskers zullen afvallen
Dat wjj slechts zullen overhouden de eer-
lyke, kranige strijders van allerlei richting
en denkbeelden, dio gedreven worden,
allereerst, door den machtigen prikkel van
plichtsbesef, van liefde voor het algemeen
Zou 't kunnen zjjn
Mannen als Talma en Nolens hebben,
evenzeer als een Dnys, bjj de behandeling
der ontwerpen van sociale verzekering schatten
van werkkracht, studie, toewijding gegeven.
En niemand die hon van-naby heeft zien
strjjden voor de belangen, aan hnnne zorgen
toevertrouwd, zal durven beweren dat ijdel-
heid van laag allooi ben daarbjj leidde
Ik duri volhouden, dat hoezeer hunne
wereldbeschouwing ook uiteenloopt, een
Talma en een Dnys voor elkander dat gevoel
van sympathie, ook van bewondering, koes
teren, hetwelk opleeft in het gemoed van
groote, superieure, zuiver-eerljjke figuren,
die h6t goede en mooie in elka&rs streven
on werken weten te waardeeren.
Dr. Nolens is een stille, soms wat ver
moeide, vaak wat dorre fignur der stndeercel.
Op het smalle, wos-bleeko gelaat der zachte,
peiozende priesterstrekken heeft de inspanning
gegroefd ljjuen van afmatting. Een heel-
enkele maal kwam de jolige, tot scherts
geneigde Limburgeche natuur ook bjj dezen
begaafden en hooggoleerden Katholiek boven.
In den laatsten tjjd heeft het dorre, afge
matte den boventoon. Gevoelt men, dat do
taak, op dezen Amsterdamscben hoogleeraar
en Volksvertegenwoordiger, Voorzitter der
Commissie van Voorbereiding der socialo
wetten, drukkend, te zwaar is voor de
toch respectabele kracht van dezen man.
Terwjjl zoovele anderen redevoeringen af
staken met klinkklank, met „vuurwerk", met
„brallende" woorden, die getrappel en
applaus van lioht-ontvlambare on o-zoo-
makkelijk to ontvonken toehoorders wekten
terwjjl dit alles gebeurde, hebben mannen
als Talma, Nolens en Duys goed, hard,
zwèhr werk gedaan...
Gedreven, dit mag voilig gezegd,
door plichtsbesef; door liefde voor hetgeen
zy het algemeon belang bevordorend oor
deelden. 't Is nogmaals getuigd, eene
verkwikkende, vertroostende gedachte, dat
menschen van zöö-niteenlooponde riehtin n
denkwijze eikair verkiezen to eeren en'te
huldigen. En do warmbloedige nerveus-heet
gebakerde afgevaardigde voor Zaandam maakt
mot zoo'n enkel, regelrecht uit hot eerljjke
hart komend woord goed tienduizend v«el-to-
driftige, smalende, krenkende, bjjtonde woor
den, waarover bjj, Days,ze overdenkend
of op het koelo, witte papier, zwart-op-wit,
onder de oogen krjjgrnd, naar mjjn innige
overtuiging smart moet gevoelen
Inderdaad, er wórdt daar, in do Tweede
Kamer, nog wel geworkt.
Hard en moeizaam.
Door zeer-onkelen 1
Niet door de „figuranten", die wegloopen
zoodra hunno presentie niet meer dringond-
□oodig is Die gauw-gauw de presentie
lijst teekenen ea dan in den foyer gaan
krantjes-lezen, sigaar:jes-rookon, moppen en
uien tappeD, of ook wel in de Haagscbe
straten fliaeeren, het hoerljjk besef dat
de „Handelingen" hen kwalifieeort als „op
hnn post" zjjnde Die wanneer er gestemd
moet worden en het cjjfertje van 51 niet
bereikt kan worden, uit „Witte" en andero
lustoorden per telefoon moeten worden ge
alarmeerd
Niet zy vormen de groep der werkers.
't Is slechts cono zeer kleino keurbondo
die den dank van Zyne Majesteit den Kiozor
verdient
En wat deze „ólitc-groep" praestoert,
't ontsnapt immers aan de sttentio der massa.
De taak van den parlementairen journalist
is eene schromelyk-ondankbare.
Wie „leest" hem, voorzoorer hjj niet rirn
kabaaltje?, rolletjes en kwinkslagen, alsmede
moppige of venjjnige interrupties melding
heeft te maken F
Over de „psychologio van den krauton-
lezer" zjjn boekdoelen te vullen. Wat zou
meer aandacht trokken dunkt u wel
Do aanslagen van een krankzinnige, dien men
met pistolen laat rondwandelen, zoodat hjj
op zeker moment een bloedbad kan aan
richten, of
De allerjongste „trucs" van piekfijne Bank
en andere oplichtors, met chèqaes of met
breekijzers; mot valsoho volgbriefjes of mot
vlammekons, die pantserplaton van brand-
kluizen seo week als wuo maken, of
De „faits divers" in nw krantdo snufjoB
nit het dageljjksch politie-rapporthet ver
loop der lotgevallen van do armo markieziu
uit het loopend fenilleton de familie-berichten,
zelfs de interessante annonces in uw zooeven
ontvangen avondblad, of
Met de titteltjes, volgend op al die oFs,
ik bedoel ermee: of hetgeen daar wordt ver
handeld in 's Lands Vergaderzaal
Zeker, ik geel 't u too, 't is heel
dikwjjis te lang, te soeporig, herhalend, to
gerekt
Er is veel bjj, dat tien maal korter kon
gezegd of heelemaal behoorde verzwegen
Maar
En hier ben ik eindoljjk waar ik wezen
wilds
Er is oók bjj die schat van toewjjdiug,
inspanning, stadia, kennis, talent, welko
de keurbende tentoon spreidt.
Wjj mogen daar niet blind en ongeloovig
voor wezen.
Straks, 't begint immers reeds 1, is
het markt geschreeuw, het kabaal, het gejoel,
het gekrjjsch niet van de lucht. Worden wjj
erdoor gekweld, gomarteld in alle deelen des
lands. Met uitzondering, dan, wellicht vau
de zeer enkele „rotsvaste" districten, waar
op 15 Juni, klokslag 5 ure, gecandideerd
znllen wesende mannen wier namen we
immers nu reeds kunnen noteeren.
Vergeten wü niet de zeer-enkelen, die
voor de honderd gewerkt, gedacht,
gezwoegd hebben, tot n« toe
Ea wanneer we straks wee, worvelziek
worden van het kabaal, dat de mindere en
allerminste goden op de kiesery-markt makon
dat het slot der veelbewogen „legislatieve
periode" 1909—1913 ondanks alles
toch schoone symptomen to Aanschouwen gaf
van mooi-sympathieke waardeeriog, ondanks
feilen strjjd van meeniDgen
Ondanks alles geeft dit, viod ik, moed en
vertrouwen.
Mr, Atrrowio.
FEUILLETON.
Juist toen ik bezig was den koetsier, die
ons gr heengebracht had, te betalen, voelde
ik opeens 'n zware hand op mijn schouder
eu hoorde ik een heldere klankvolle stem
uitroepen
Wel, wel, Willem, zoo waar ik een
zondaar ben 1
Het scheen mij een onmogelijkheid, dat
iemand op opgewekten toon mjjn naam
noemde in oen oogenblik als dit. Bijna toor
nig keerde ik mij om en bevond mjj van
aangezicht tot aangezicht tegenover een oud
vriend. Het was een advocaat, Verpoorto
geheeten, een man vier of vjjf jaar ouder
dan ik. Ik had hem in langen tijd niet ge-
zion, maar vroeger toevallig al eens ver
nomen, dat hjj in zjjn rechterlijke loopbaan
goede vorderingen maakte.
Ondanks mjjn wauhopigen toestaud beant
woordde ik zjjn begroeting hartelyk en drukte
hom warm de hand. Na al wat er gebeurd
was, scheen het mjj eon troost, te weten, dat
ik o«q vriend in de wereld had.
Wat voert u hierheen F vroeg ik.
Wel, hot eenige, wat mjj naar zulk eon
plaats kan brengeu, ambteljjke bezigheden.
Ik heb vandaag juist een belangrjjke zaak.
Maar gjj, waarom zjjt gjj hior? Ik vernam,
dst ge zeer rjjk zjjt en in 't buitenland "ïb
wesld» lsefdsi
Ja, ik ben geruüuen tjjd in «len vreemde
geweest, zoo spoedig doenlijk hoop ik er terug
te keeren.
Gelukkige kerelriep hjj uit.
Ik kon nauwelijks een bitteren glimlach
onderdrukken, toon ik dacht, hoe misplaatst
zjjn woorden waren.
Maar wat voert u naar onze goede
stad F vervolgde Vorpoorte.
Eerst aarzelde ik 'n oogenblik, maar ver-
tolde hom toen, dat ik gekomen was om de
terechtzitting bij te wonon.
Ik betwjjfel, of je in 't gebouw zult
raken, zei hjj. Naar men mjj vertelde, is de
belangstelling in deze zaak zeer groot. Het
kan best gebeuren, dat je in het gedrang
zoover «chteraau raakt, dat ge heelemaal
niets kunt zien of hooien.
Dat- zou mjj spjjteu. Ik heb eigenljjk
een bjjzondere reden om bij deze zittin;
tegenwoordig te zjjn.
Wenscht je de dame met je mee t
gaan vroeg Vorpoorte.
Ziende, dat hij verwachtte voorgesteld te
worden, zei ik:
Mjjn nicht.ja.
Hjj lichtte zjju hoed op en maakte een
hofteljjko en schertsende opmerking, die Anna
tot mjjn verwondering op kalme en gepaste
v (jze beantwoordde.
Wjjl Verpoorte kon weten, dat ik geen
zuster had, had ik Anna mjjn nicht genoemd.
Ik koesterde nog altjjd de hoop, dat ik, in
dien het ergste gebeurde en ik onze ware
botrekkiug tot elkaar kon verbergen, verlof
zou krijgen om getuigenis af te leggen
hare zaak. Ik vertrouwde, dat mjjn rroi
wel zou vermoeden, dat ik voor deze leugen
«eu goede reden had.
Zeg. amice, zei ik. kunt ge ubs niet
een plaatsje bezorgen, waar wij alles goed
kunnen zien cn hoorenF
Hjj- beloofde te doen, wat hjj. kon, en
meende, dat hel wel gaan zoueen advocaat
neemt wel meer getuigen mede. Hjj drong
door het volk, dat zioli voor don ingang had
verzameld, en maakte eonige ruiuite voor
Anna en mjj. De portier opende de deur en
wij traden in de vestibule.
Wie iB de beschuldigde vroeg ik.
Ik weet er niets van, dan dat hij
Stapelraan heet, antwoordde Verpoorte.
Zal hjj schuldig bevonden worden?
Ik weet het niet. Maar zog eens, naar
den pijnlijken trek op uw gelaat te oordcolen,
zou men haast zeggen, dat hij u zeer interes
seert, schertste mjjn vriend. Dit kun ik je
nog wel zeggen, dat ik gisteren gehoord
heb, dat de zaak voor de vervolging zwak
stond.
Toen ik dit hoorde, drukte ik Anna in
stilte de hand. Ik voelde, dat zjj beefde. Wij
waren inmiddels de deuren genaderd, die
toegang geven tot de banken voor het public k.
Verpoorte sprak een paar woorden tot een
der deurwaarders en verdween toen «elf
met een:
Nu amice, ik zie je straks wel! in een
der couloirs. De deurwaarder bracht ons in
de zaal. Anna rilde, als had zjj de koorts.
Een paar politieagenten en andere beamb
ten slenterden rond. Vjjf .of zes porsonon.
die zonder twjjfel op dezelfde wjjze als wij
toegang hadden verkregen, zaten in verschil
lende hoehen der zaal.
Ik wees Anna de banken aan waar de
beschuldigde en die waar de getuigen zouden
komen te zitten.
Op e»n der voorste rjjeu, ter rechterzijde
van de zitplaatsen der reohters namen wo
plaats. Met haar dichten sluier en gohee
haar mantel gehuld, om elke herkenning te
voorkomen, liet Anna zich moode neorvallen.
Ik zette mij naast haar, stak mijn hand onder
haar mantel eu vatte huur bjj do hand.
Ik keek op mijn horloge: 't was even vóór
elf uur, de zitting zou dus dudelijk 'n aan
vang Domen. Ik had niets inisgerekendreeds
hoorde ik het schuifelen van vele voeten;
een talrjjk publiek stroomde door de wijd
geopende deuren naar binnen en bezette
weldra alle zitplaatsen. Zóó snel en zóó
dicht kwamen ze, dat in enkelo minuten de
ruimte tot stikkens toe was gevuld.
Anna en ik worden dicht op elkaar ge
drukt, daar elk duimbreed plaats van de bank
waarop wij gezeten zjjn, bezet wordt.
De zaal is dan propvol. Zij is gevuld met
wclgekleedo menschen, op sensatie belust.
Elke man, iedere vrouw beijvert zich eon
goede plaats te vinden, alles te zien ei
hooren. Zij willen zien en hooreu een armen
ellendige, die misschien tot levenslange ge
vangenisstraf veroordeeld zal wordon.
Ik knarsetand van woede, als ik mjj het
toonecl voorstel, dat zal volgen, waunccr
Anna opstaat om de onschuld van dien man
te betuigen en zich zelve aan te klagen ais
de schuldige.
Wel tracht ik mij dat tooneel uit den geest
te bannen, door mjj zelf op tc dringen, dat
het gerecht niet kan dwalen, dat de man zul
vrijgesproken wordendoch ondanks mjj
zelren grijpt mij telkens weer de vrees voor
het ergste aan.
Ik kijk om mjj heen en bemerk behalve
enkele bekende gezichten ook het magere
gelaat der vrouw die zich mevrouw Herder
Noemde.
Ik beu dankbaar, dat zjj zich een plaats
vóór ons heeft gekozen en ons dus niet kan zien.
Evenals wjj moot zij. toeh weten, dat heden
een onschuldig man terechtstaat
Stil! Daar verschijnen de president on
rechters, en zetten zich neer.
Do president gelast den deurwaarder de
zaak af te roepen on den getuige binnen te
laten.
Weldra verschyut deze eu neemt plaats in
de getuigenbank. Terstond daarna wordt de
beklaagde binnengeleid. Zoodra hij verschijnt,
gaat er oen algemeen gegons door de zaal.
Aller oogen zijn strak op hem gevestigd.
Een oogenblik overvalt mjj een duizeling;
de voorwerpen om mij heen schijnen met mjj
in do rondto te draaien. Weldru is echter de
ontroering voorbij en ik kom tot mij zeiven.
De bank der beschuldigden is thans bezet;
In het midden der bank, met een forsehen
politie-agent aan elke zijde, staat do aan
geklaagde, die, zoo dit noodig is door zulk
een groote. opoffering moet worden gered.
Van de plaats, waar ik zat, kon ik van
den beklaagde weinig meer zien dan do rug.
Nieuwsgierig staar ik naar hom. Zoo gaarne
zou ik willen weten, tot welken stand hjj
behoort.
Het eenige dat ik kau opmaken, is, dat hij
groot, doeli vrjj schraal is. Zyne kleederen
zijn nogal fatsoenlijk, maar schjjnen veel
dienst gedaan te hebben; hjj heeft iets van
een klerk of van een' heerenknecht. Ik yer-
heag mij over dat armeljjk voorkomeudaar
naar te oordeeleu, zal een flinke som gelds
hem zeker wel welkom zijn. Laat de recht
bank hem onschuldig verklaren, eu ik weet
zeker, dat de geldelijke vergoeding, dis ik
van plan ben hem te scheuken, hem ruim
schoots zal schadeloosstellen voor de beproe
ving die hjj heeft ondergaan.
Het is niet noodig zjjn gelaat te zien, om
te kunnen zeggen, dat hy in angst verkeert.
Flij schijnt, ook als hy zich opricht, van
vrees te sidderen. Iedere beweging spreekt
van zielsangst. Zjjn toestand is zoo beklagens
waardig dat oen zjjner bewakers hem onder
den arm vat, om hom ton minste den lichame
ljjkcu steun te verstrekken, dien hjj zoozeer
behoeft.
Vol schaamte buigt hjj het hoofd, en als
ik zjjn gelaat had kunnen zien, zou ik be
vonden hebben, dat het bleek was, bleek als
het mijne en als dat mjjner vrouw.
Nog een ander sloeg de ellendige gade.
Hare belangstelling was zoo mogelijk nog
sterker dan de mijne. Iedere honding van
schaamte of vrees word door Anna gevoeld
en begrepen, en vermeerderde misschien de
wroeging, die zjj wel zou gevoelen over het
opvolgen van mjjn raad om eerst den uitslag
van het verhoor af te wachten, alvorens iets
te ondernemen. Ieder angstig gebaar van den
gevangene in do bank scheen door de hand,
die zwak de mjjne omklemde, herhaald to
worden. Tedere foltering, dio hy leed, door
trilde ook de gestalte van de vrouw die wist
dat hij leeil voor haar.
De griffiier las het proces-verbaal:
„Dat hij, Frans Stapelman, verraderlijk,
met opzet en voorbedachten rade vermoord.lv
Theodoor Tellings". Terwjjl hij voortging
met lezen, trok Anna mij tot zich.
Willem, zcide zjj-zocht fluisterend, dit
is vrceseljjker dan ik verwacht had. Ik kan
het niet lunger verdragen. Denk aan den
angst van dien armen inanHjj kan even
eens een vrouw hebben, dio hem liefheeft.
Misschien is zjj in do zaal. Denk aan haar'
O, wat kan ik doen?
(Wordt vervolgd).