KLEINE COURANT
i
't Vliegend Blaadje
voor Hof derToxol, Wiorlngon on Anno Pmulownm
EINDELIJK YEREENI6D.
T
No. 4196
Zaterdag 96 April 1918.
41ste Jaargang.
Vliegend Blaadje n. 3 m. 50 cl, 'j. f. post li ct„ »«iw*lo»4 11.9*
Kre- X loadaofcUd.87*. - tó» f0.7»
MiëaModeblad «5 75 r 0.90
(Voor het battealead bf »oor«itbetotUfil
advertuttia tu t tol i <i,| rooraltboUliaf) te ces;
ö*j regel sa «ar. 6
Stttfs-exempluu s. t
fifaettea ea groots letten wordsa nu plsatsrauau btrskead
Vttrsohijnt Dinsdag- sa Vrijdagmiddag.
UitgavarO. DE BOER Jr„ Haldsr.
Bureau s Koningstraat 29. intm. Ttlaf 60
Eerste Blad.
Herstel Tin Neerltnds Onafhankelijkheid
in het Jaar 1818.
ui.
Hoeseer de druk der vreemde heerschappij
werd gevoeld, er waren toch nog Hollanders,
die de willige dienaren van den vreemdeling
waren en het lot hunner volksgenooten hielpen
verzwaren. Gelukkig was dit aantal niet
overwegend. Ware dit het geval geweest,
ons volk had niet verdiend als zelfstandige
natie te herleven. Uit de rapporten der
Fransche ambtenaren blykt, dat Holland wel
ljjdelyk, maar niet gewillig voor de over
macht boog. „Holland is met Frankrijk niet
voreenigd. noch in zeden, noch in gewoonten,
noch in meenjngen, noch in gevoelens."
En dichters dier dagen: Simons, van Hall,
Tollens, Kinker en zelfs Bilderdijk, „einde
lijk bekomen van de bedwelming der hof
gunst", wakkerden, zy het in beeldspraak,
do vaderlandsliefde aan, trachtten „den ouden
heldenaard by 't schaamrood kroost te wekken."
Maar nog was de dag der vrijheid niet
geboren Nog heerachte het reuzengcnic van
Napoleon. Staande op het toppunt van macht,
wilde hij in verblinden overmoed geheel
Europa tot vasnl maken. Toch wankelde
toen reeds de kolossus. In Spanje werd
hardnekkig verzet geboden tegen de Fransche
heerschappij, en de zoon van den Erfprins,
de lutere Koning Willem II, streed dapper
mede in de rijen van Napoleons tegenstanders.
Overal ontwaakte het nationaal bewustzyn
„het zaad, door mannen als Arndt, Stein,
e.a. in de dagen des lijdens gestrooid, begon
vrucht te dragen."
Engeland vernederen ging boven 's Keizers
macht, Maar Rusland, dat zich niet gewillig
pchikte naar den overweldiger, zoudiens
toorn ervaren. Aap het hoofd van een leger
van een hnli millioen mensehen toog hij naar
Rusland (ongeveer 1.'iOOO Nederlandera waren
erbij). Die tocht werd „het begin van het
einde." Na den bloedigen slug bij lforodino,
waar 90 000 soldaten vielen, trok Napoleon
Moskon binnen en nam zyn intrek in het
Kremlin, het aloude czarenpaleia. Hier dacht
hy met „de groot# armee" te overwinteren.
Maar in don nacht van 15 op 16 Sept. 1812
staken de Russen do stad aan alle zijden in
brand, en in het vlammenschrift las hy het
vonnis van het wereldgerecht: „Tot hiertoe
en niet verder." Het licht der geweldige
vuurzee was ajs „hot morgenrood van den
nieuwen dag, die voor Europa rees, als de t°e
voorbode van oen ontzottenden brand, die
zicht over djt werelddeel ging verspreiden,
om de hulpmiddelen der dwingelandij te vep
teren en te reinigen, wat ze goeds had gpr
wrocht."
Napoleon, liet gevaarvolle van den toestand
zjjns legers duidelyk inziende, trachtte vredes
onderhandelingen aan te kuoopen. Maar
tevergeefs; en den 19en Oct. gaf hy het sein
tot den terugtocht. Die tocht is den ontzet
tend lyden geweest, een werelddrama. De
onverwinlyke legioenen kwamen in Ruslands
sneeuwvelden om. Aan de zelfopofferende
trouw der Hollandsche pontonniers dankte
de Keizer aan de Beresina zyn behoud. Van
het reuzenleger waren ongeveer 4Q0.000 man
omgekomen of krijgsgevangen gemaakt, van
de 15000 Nederlanders keerden slechts enke
len in het vaderland terug.
Hoe ook geslagen, nog was des dwjngg
land» trots niet vernederd. Nieuwe lichtingen
werden bevolen, en met ongelooflijke kracht*
inspanning werd een nieuw leger run bijna
400.000 man geformeerd. Ook Holland moest
zyn aandeel leveren, wat op sommige plaat
sen, (Zaandam, Oud-Beierland) tot oproeren
aanleiding gaf, die echter snel en streng
werden onderdrukt. Vooral de lagere standen
waren zwaar door Napoleon getroffen: hun
welstand had de dwingeland vernietigd, hun
zonen weggerukt; thans eischto hy de
mannen en vaders voor zyn heerschzucht op.
De hoogere klassen moesten het keurkorps
samenstellen, de „Garde d'H o n n e ti r",
teneinde daarin een onderpand te hebben
voor de trouw der toonaangevende families.
„God doe u zonen geboren worden", klonk
thans als eon vervloeking.
Door een „coup de tonnerre" wil de ge
weldenaar Europa weder aan zijn roeten
werpen. Met onstuimigheid dringt by voor
waarts, verslaat de verbondenen by Liitzen
en Bautzen, maar in den „Volkerenslag" bij
Leipzig, 16, 18 en 19 Oct. 1813 wordt zijn
macht verbrijzeld. Met moeite baant hij zich
met het overschot van zyn leger een weg
naar Frankrijk. Doch zijn lot is dra beslist
al zijn krijgsbedrijven tegen de oprukkende
vyanden 'baten hem niet: ,,'t zijn stuiptrek
kingen der stervende woede."
„De tocht naar Rusland" en de „Volkeren
slag" hadden voor de wereldheerschappij van
Napoleon ernstige gevolgen. De volken, zoo
lang gekweld, ontwaaktenklein- en wankel-
moedigen werden door dezelfde geestdrift
meegesleept. „De Fransche keizer had de
vorsten overwonnen voor de volken zou
hij vallen." Vaderlandsliefde, steeds dieper
alkeer van de dwingelaudij, vurig verlangen
naar bevrijding, werden door woord en daad
aangewakkerd. Ook in oes land. De vraag
werd geopperdZal Holland zich zelve vrij
maken of lijdelijk afwachten, tot de boud-
genootcu te hulp komen In 't laatste geval
zonden echter zij, in t eerste geval zonde»
wy zeiven over ons lot voor de toekomst
beslissen, "t Antwoord kon dus niet twijfel
achtig zijn Doch w ie waren de mannen, be
reid om dit feit t* durven bestaan
C. 8, (Wordt vervolgd).
NIEUWSBERICHTEN.
HELDER, 25 April.
„Oefening kweekt Kunst".
De Scherm- en GymnastiekvcreenigiDg
/«Oefening kweekt Kunst" geeft eene serie
uitvoeringen door de verschillende leden en
aspiranten. Dinsdag 22 dezer waren de Voor
bereidingsklasse, de aspiranten A on B en de
hoofdafdeoling aan het werk, 29 dezer komen
de dames en meisjes, terwyl Zaterdag 3 Mei
de Hoofdafdeoling en de Dames&fdeeling het
laatste woord hebben. Deze laatste uitvoering
wordt met een tooneelstnk besloten, terwyl
telkens, kan het anders? bal na is.
Wy zyn Dinsdagavond even in «Casino"
gaan kyksn; hot was er echt gezollig, maar
nn en dan, met al dat kleine goed, wat ru
moerig. Over 't algemeen werd er kranig door
de jongens en meisje? gewerkt b|j de voor
dracht hadden co geweldig schik. Dps ver
wachten wty( dat de volgende avonden wel
even bezet zullen z|jn als dezo en even ge
zollig zullen vorioopen,
Groninger Rljwielenfabrlek A. Fongers.
De Groninger r|jwieler<fabriek A. Fongers
zendt ons ter aankondiging een kenrig-nit-
gevoerde prygeonranl voor 1913. De inrichting
daarvan komt met die der beide vorige
jvereen. Behalve eene, door teekeningen
löegelichto besóbryving van het fabrikanten
afbeeldingen der modellen, werd ook r-n weder
een serie reproduoties van fotografische op-
namcD, welke een beeld geven van het bedryf,
opgenomen.
Het fraaie boekje geeft ren dpidelljk over
zicht van den omvang van het bedryf der
firma.
Vereeniging tot oprichting en exploitatie
van Volkssanatoria voor BorstlIJders in
Nederland.
Bovenstaande vereeniging heeft haar ver
slag over het jaar 1912 gepubliceerd. Er
bljjkt nit, dat het mfgeloopen jaar reden geeft
tot groote tevredenheid, vooral ook omdat in
dit jaar de uitbreiding van het sanatorium
is tot stand gekomen, waardoor aan het doel
der Vereeniging, sooveel mogelijk on- en
minvermogende longlijders te helpen, in
rnimero mate beantwoord kon worden. De
ontvangsten bedroegen in totaal f 155.540.91,
de uitgaven f 154.913.23*, met een saldo in
kas van f627.67*.
Kamerverkiezingen.
Tegen de coalitie.
Naar het „Hdbl." verneemt, zullen binnen
kort de namen van de leden van het Centraal
Comité van den Nationalen Boad van Prote-
■tantsche kiezers in Nederland worden bekend
gemaakt.
Voorts weet het blad omtrent deze nienwe
organisatie neg het volgende mee te doelen:
Zooals bekend, wil de nienwe bond niet
s|jn een politieke party. Gebleken is wel,
dat deze wyze van optreden bniten iedere
part|j om zeer veel instemming vindt b|j een
overgroot deel der Nederlandsche bevolking.
De strooming is al rnim tien jaar in wor
ding. Dat jarenlang geen uitgebreide corpo
ratie is kunnen worden gesticht, komt door
hst meegaan van de meerderheid der Cbriste-
lyk-Historischen met de coalitie.
Sedert het gebeurde inzako Ommen, toen
baron Mackaj door het dryven der leiders
van de coalitie voor z|jn Kamerzetel moest
bedanken, is de tegenstand der Protestanten
tegen het draven der coalitie zoo sterk ge
worden, dat do vage plannen, sedert jaren
gekoesterd, eindelijk tot de oprichting van
den bond hebben geleid.
Men wil ook op maatschappelijk terrein en
vooral ook op schoolgebied het Protestantsche
karakter van oos volk opnieuw doen door
werken.
Daarb|j zit de bysondero bedoeling voor,
het meer en meer doorwerken van het anti-
Protestantscho en anli-nationalo karakter der
openbare school tegen te gaan en de voort
gaande oprichting van secte-icholen in Neder
land te alniten.
Trawler opgebracht.
Reuter seint uit Cnxhaven: De Neder
landsche stoomtrawler „Amsterdam", nit
IJmnidec, die b|j de Roodeklipbank in Dnitsche
territoriale wateren visebte, is door den
visschery-krniser fZieten" opgebracht en
naar Cuxhaven gesleept.
Auto-ongeluk.
Dinsdagmiddag had in de bnnrtsshap Hier-
den by Harderwijk een ongeluk plaats. De
auto van de firma Van Gendringen, waarin,
behalve de chanfienr Beekendam, de heer
Van Gendringen zelf en nog een tweetal heeren,
passeerde de booronkar van J. Boonen. Het
paard schrok voor een greppel laDgs den weg
en kwam door een plotselingen zysprong dwars
voor de in volle vaart z|jnde anto te staan.
Uitw|jken was onmogelijk. Het lemoen van
de kar drong door de voorruit en trof den
chauffeur in de borst. Van den heer Van
Gendringen werd door do glasscherven een
oog totaal versplinterd, terw|jl een der andere
heereo, die achter in de wagen zaten, licht
werd gekwetst.
De chauffeur werd naar het Pins-gesticht
te Harderwyk overgebracht, alwaar word ge
constateerd, dat een der gebroken ribben de
linkerlong had doorboord. Z|jn toestand te
bevredigend. De heer Yan Gjendringen werd
ten spoedigste per hunr-anto naar Amsterdam
overgebracht. De anto, die zwaar beschadigd
was, kon met eigen kracht Harderwijk be-
roikep.
Van een nachtelijke rit.
In de te Arnhem verschijnende //Arbeid"
leest men
Dat de verkiezingsstrijd nog wel eens in
onzen Achterhoek z|jn gemoedelijken kant
heoft, bleek Zaterdagavond te Zolhem, waar
de heer Van Leeuwen (S. D. A. P.) sprak.
Daar de heer Van do Laar kwam debatteeren,
was het zeer twijfelachtig of spreker en
voorzitter nog den trein naar Dootjnchoir,
zogden kpnnen balen, voorzitter vroog,
met het oog hierop, vóór de vergadering
aan den heer Van de Laar of b|j nog op
dupliek gesteld was, zoo ja, dan zogden de
heer Van Leegweg en h|j naar Doetinchem
terngloopen.
De hoer Van de Laar antwoordde, gaarne
tweemaal aan 't woord te willen komen,
maar bood na den beide heeren aan, 'e nachts
met hem mede te r|jden. Na eonige aarzeling
werd dit aanbod dankbaar aanvaard.
En zoo zagen de bezoekers der Zelhemsche
vergadering 's nachts om balf één den sociaal-
demokratischen spreker on voorzitter en den
christelyken-socialen debater met zyn drie
par(|jgecooten zich in een klein brikje wringen
en verdwynpn in don duisteren nacht-
De late :oizigers hadden afgesproken
onderweg, de politiek te laton rusten en
kwamen zoodoende zonder ongelukkon thuis
Trelnvertraging door brugbrand.
Dinsdagavond omstreeks 9 uur «|Jn, ver
moedelijk door brandende slakken nit een
locomotief, dwarsliggers op de spoorbrng
over den B|jn, by Oosterbeek, in brand ge
raakt en daarby een deel van het met hont
bevloerde pad aan een i|jde der brng. De
brand was van dien aard, dat het spoorweg
verkeer over de brug stop moest worden
gezet. De nit Nymegen komende reizigers
bereikten Arnhem over Driel loopende. De
treinen in de richting Nymegen keerden terng.
Door personeel van een bnlptrein werd het
blnssohingswerk verrietf, dat eerst te half
één kon hervat worden. De burgemeesters
van Arnhem en Oosterbeek waren ter plaatse.
Het spoorwegverkeer kon Woensdagmorgen
weer plaats hebben met eenige vertraging,
omdat slechts ééa spoor te gebruiken is.
Hot elndi der autobandieten.
Ds correspondent van do N. Rott. Cf. te
Par|js schryft d.d. 21 April
«Monsieur 1'exécntcur des hantes oeuvres",
zooala de benl in de offlcieele correspondentie
tusschen den procnrenr-generaal en den direc
teur der gevangenis heet, heeft vanmorgen
in de vroegte tjjn werk verricht.
Hy verstaat zyn vak, dat dient gezegd.
Maar welk oen vakl Wat voor menschen zyn
dat, de benl en zyn rekels? Acatole Deibkr
houdt van rozen, zegt men. Maar dan toch
zeker 't meest van donker-roode. Eo die rekels
Bemolsche goedheid, .rekel" van beroep te
«Urr, beuls-helper, degeen, dio den terdood-
veroordeelde op de plank smyt, het mes af-
waschtMisschien zyn 't wel mannen, die
in 't gewone loven geen mng kwaad doen.
Maar die enkele morgens van het jaar, dat
«y aan de shantes oeuvres" deelnemen, is het
niet genoeg om ze voor altijd uit een glas
zonder voet te doen drinken?
Die geschiedenis van het glaasje zonder voet
is n>y een herinnering uit de schooljaren. Ik
weet niet meer of het op een school te
Leeuwarden of te Maastricht was, evenmin
a^s ik weet of er iets van waar is, maar ik
hoor nog den meester vertellen, dat in vroeger
jaren, wanneer de benl of een syner rekels
eon herberg binnen kwam om een glaasje te
drinken, men hem een apart glas gaf, een
glas waar de voet van afgeslagen was, soodat
b|j 't niet neer kon zetten, maar in de, band
moest bondon, opdat by 't aldus sneller sou
uitdrinken en heongaan.
Is dat een baantje, dat een bestaan geeft,
bcnlsrekel? Of zya dia mannen overdag wat
anders? Men ziet nooit hnn namen vermeld.
Zo kannen das heel goed behanger, apothe-
kerskneoht of wat ander» zyn, als g|j, of ik,
en by wyse van by verdienste oen paar maal
in het jaar «Monsieur Anatole" een handje
helpen
Maar 't is_ afzichtelijk ze aan het «byver
dienen" te zien. Vrees nier, verwacht niet,
mevrouw, dat ik een uitvoerige beschrijving
ga geven van do diep ellendige vertoóning
vau deD boulevard Arago. Neen, neoD, vraag
nio dat niet. Nn niet althans ik wilde wat
trachten te slapen vannacht. Ze syn onthoofd,
de drie auto-bandieten Sondy, Callemin en
Monier dat kan ik n verzekeren,
Maar wol wilde ik hier nog zeggen, dat
een executie misschien een der allersterkste
argumenten tegen de doodstraf is. De rol van
de justitie wordt er iets afschuweiyks: de
•exéontenr des hantes oeuvres".maar dat
is een meosohenslachter. Hy en zyn rekels
maar iu hun kool, vaardig, b|j wyze van
baantje, slaohten komen ze my erger, ver
werpelijker voor dan de misdadigers, vo'.r wie
gtf nw medeiyden niet onderdrukken kunt.
Ziedaar de uitwerking van een onthoofding.
Bo klndersn van mevrouw Ouncan.
Parys, 22 April, De begrafenis hedenmor
gen van de zoo noodlottig omgekomen kinderen
van Isadora Duncan was een ontroerende
plechtigheid en een grootsche betuiging van
leedwezen van de geheelo muzikale, artistieke
en letterkundige wereld van Parys aan do
Amnrikaaoscho kunstenares. In het groote
atelier van haar woning te Neuiily, waar de
drie ïykkisten onder bloemen verdwenen, was
het Colonné-orkest aanwesig en speelde, onder
leiding vmd Pierné, muziek van Grieg en Bach.
Een ontzaglijke schare heeft daarna de lyk-
stoet gevolgd naar het kerkhof Phre la Chaise,
waar de verbranding plaats had.
Oulttcbe militaire vliegert In Frankrijk
geland.
Nancy, 22 April. Hedenmorgen landde te
7.45 een Dnitsche aéroplane, waarin twee
oificieren gezeten waren, by Arracourt. De
aviatenr deelde mede, dat hy nit Darmstadt
naar Metz wilde vliegen, doch moest dalen
wegens gebrek aan benzine, en dat hy meende
te dalen op Dnitsoh grondgebied.
De autoriteiten begaven zich naar de
plaats der nederdaling. De aéroplano wordt
bewaakt door gendarmen en douaniers.
Parys, 22 April. Volgens een nota van
Havas io het by Arracourt, ongeveer 5 K.M.
van de grens, gelande vliegtuig een twee
dekker van het systeem Heller, met een
motor van 70 P.K. Twee officieren in uni
form zaten er in, een kapitein-vlieger en een
luitenant der infanterie.
Beiden verklaarden, dat zy op hnn vlucht
van Darmstadt naar Metz verdwaald waren
door den mist. By Disuze bemerkte zy boven
Fransch grondgebied te hebben gevlogen,
•ohter eerst na hun landing en na bewoners
der streek gesproken te hebben.
De onderprefect van Lucévilie heeft de
route van het vliegtuig nagegaan.
Drie Fransche militaire vliegers (officieren)
en een kapitein-vlieger zyn naar de plaats
der landing vertrokken. Zy hebben uitge
maakt, dat de landing aan force majeure
moet worden toegeschreven. Ds resultaten
van het onderzoek wettigen het vermoeden,
dat het vliegtuig na den middag iyn tocht
zal kunnen voortzetten.
Instructies zyn aan den Franschen gezant
te Beriyo gezonden om de aandacht der
Dnitsche regeering te vestigen op deze her
haalde landing op Fransch grondgebied.
Ernstige moeilykheden zonden knnnen voort
vloeien uit znlke betreurenswaardige voor
vallen.
Cambon heeft opdracht de Dnitsche regeering
te verzoeken, maatregelen te nemen om her
haling dezer feiten te voorkomen.
Er zyn besprekingen tnsschen beide re
geeringen geopend om soo spoedig vmogelyk
een regeling te treffen nopens de moeilyk
heden die knnnen voortkomen nit de militaire
Incbtvaart van heide rijken.
Het vliegtuig is om 5 uur 35 weer ver
trokken in de richting van Chatean Saline.
Het officieele onderzoek had uitgemaakt
dat de Daitschers door overmacht waren ge-
dwongen to landen. Mitsdien zyn de vliegers
gemachtigd weer te vertrekken.
De Dnitsshe officieren dankten den onder
prefect van Lund rille voor syn hoffeiyke
bonding en de maatregelen door hem ge
nomen om het vliegtuig te beschermen.
De Atlantische vloot.
De minister van marine der Ver. Staten
deelt mede, dat de geheele Atlantische vloot,
bestaande nit 21 slagsohepen met de daarby
behoorende torpedobootjagers, op 1 Januari
1914 voor een kruistocht van drie maanden
in de Middellandsche Zee zullen vertrekken.
De vloot zal de voornaamste havens aan
doen,
„De wereld der vrouwen".
Ta Konstantinopel is 't eerste nnmmer van
een dagblad verschenen, dat geheel door
vronwen wordt geredigeerd. Het heet «Do
wereld der vronwen". De redactie zegt in
haar eerste hoofdartikel: «wy verzoeken onze
manneiyko collega's, ons matig aan het werk
te laten. Wy zullen onze rechten zoo goed
mogeiyk verdedigen. De mannen hebhen te
lang ons als slavinnen besohoqwd on behan
deld, dan dat wy van hen verbetering van
onze achteruitzetting mogen verwachten". De
Tnrksohe kiesrechtvronw is das in aantocht,
't Morkw&ardigo is, dat het officieele pers
bureau 't verschijnen van het blad heeft goed
gevonden.
Pierpont Morgan,
Omtrent hot testament van Pierpont Mor
gan valt nog mee te deelen, dat de groote
fiaancier in zy'n laatste wilsbeschikking voor
50,000,000 galden de bestemming heeft be
paald.
Voor zoover men heeft knnnen nagaan,
heeft Pierpout Morgan gedurende zy'n loven
voor filantropische, godsdienstige en onder-
wysdoeleinden 185,000,000 gulden wegge
geven. Dit moge gelden als een verklaring
voor het feit, dat het testament slechts be-
trekkoiyk weinig legaten voor dsrgelyke
doeleinden bevat, twee bedragen voorkerke-
ljjke doeleinden van 500.000 dollar en 100,000
dollar uitgezonderd.
Echter wordt in het testament de
'®g «el
grootste deel van het fortuin erft, de jaar-
lyksche donatie van Pierpont Morgan Sr.
aan de door dezen gestichte kraaminrichting
zal voortzetten. Dat zal dan ook wel ge-
benrenen doze jaariyksche gift bedraagt
250,000 galden.
Wonder.
De telephoon niet waar, dat is al iets van
de t|jden van olim, dat is voor niemand onzer
iets hieaws meer, dat is al soo ond als de
weg van Kralingen 1Och, och, wat leven
we snel tegenwoordig IWeet ge hoe lang
het geleden is, dat bet eerste particuliere
telephoontoestel geplaatst werd Dat was
in 'ejaar 1878 en dus voor 35 jaar. Deie
eerste telephoon werd aangelegd, in het paleis
der tegenwoordige Koningin-moeder van
Engeland, die toen nog Prinses van Wales
heette, en verbond de kinderkamer met het
boudoir der vorstin. Ze werd vervaardigd
door een ingeniear aan boord van een
Engelsch oorlogschip en door heel Engeland
vertelde men elkaar met veel ophef van dit
wonder der laatste dagen
Ea nu myn baby, v|jf jaar, staat voor
de telephoon te Amsterdam en belt, of 'tde
gewoonste saak van de wereld is, haar groot
vader op te Utrecht, om hem goeden nacht
te z*fi£en En baby verbaast zich daar
volstrekt niet over en zal wellicht in haar
heele leven dit wonder der moderne techniek
nooit meer een wonder vinden.
(Amst.)
INGEZONDEN.
Smaak en kwaliteit.
Smaak is het sintnig, door middel waarvan
wy proeven, waardoor do tong en het slym-
vlies van het weeke gehemelte bepaalde in
drukken van verschillende lichamen opnemen
en naar de hersenen voortgoleiden, welke
door geen ander sintnig kunnen worden
waargenomen. Kwaliteit drukt nit de gesteld
heid, de eigenschap, de hoedanigheid,den aard.
Een ODomstooteiyke waarheid voorseker, dat
de kwaliteit altyd den smaak sul verhoogen.
Dit smaakt lokker, ja, ook dat smaakt
lekkerder, geeft aangenamer indrnkkeD, hoort
men vaak zeggen. Ongelukkig ia het te
noemen zoo iemand geen smaak heeft, soo
iemand niet kan proeven, zoo ook niet de
aroma van dit of dat is waar te nemen.
Verruimen wy eens onzen blik en slaan
ons oog eens op de hoonderfokkeryLangs
velden en wegen ziet men dezen geliefkoosden
vogel grazen en tiereo. Overal en op niet to
noemen plaatsen, ziet men de kip haar voedor
zoeken, want voor het overgrootsto deel moet
zy voor zich zolf zorgen. Hier vindt zo dit,
daar weder dat, hier drinkt zo nit oen poel,
daar uit een mestgreppel, etc., vnlt sioh
hiermede de maagZe legt haar ei en
vraagt ge naar den smaak? Gebruik met
100 of meer menschen eon ei on gerust,
niemands smaak aal geiyk syn.
Anders is het voorwaar, waar onze g©-
vlengelde vrienden in rennen en hokken,
goed verzorgd, worden byeengehouden, waar
ze gevoederd worden mot koren, waar de
bakker brood van bakt, waar se drinken nit
drie viermaal daags gezuiverde drinkbakkon,
kortom, waar «e niets anders krijgen, dan
alleen datgene, waarmede zy gevoed worden.
Het gebrnik? Probeert er óéo, nnttig er tien,
en de aroma, de smaak sal n verrassen, geen
contrasten, alle oitjes zyn van smaak ééa.
Waar alsoo getracht wordt de kippen en
eieren op de beste w|jr,0 te verzorgen, lydt
het geen twyfel of do kwaliteit sal daardoor
verhoogen, en met de kwaliteit de sxaak
evenzo o.
De eieren, die door dezen of genen hande
laar worden aangeboden, zyn afkomstig van
allerlei versohillende kippenhonders, zoowel
van die, waar de kippen hnn voedsel schaars
krijgen of mogeiyk vinden, waar se hun
eieren op vnile, muffe plaatsen moeten leggen,
of op verborgen plaatsen, dat zo later worden
gevonden en reeds misschien door de broed-
sche kip syn bezet geweest. Waar ze uit
vnile poelen en moerassen drinken, uit riolen
misschien, als van kippenhonders, die hnn
moeite, noch kosten, noch t|jd besparen om
alles zoo zindeiyk mogelyk te doen syn.
Al deze eieren worden naar marktprijs
verkocht. De kwaliteit verschilt in groote
mate. Is het geen wonder, dat graag wat
meer wordt betaald ja, dan ook moet
worden betaald voor eieren van kippen,
die steeds worden gehouden in afgesloten
rnimten De broedtijd breekt aan, j«, is
reeds aangebroken. Eerlang hoort men van
slechte eieren. Geen nood, in de afgesloten
ruimten, waar eiken dag de eieren worden
eeraapt, vindt men geen extra nestjes van
10, 12, ja soms 20, daar is altyd alles versch.
Evenals groente- en ooftbouw naar hnn
kwaliteit wordt geprysd, en men zich er
steeds en by vernienwing op toelegt, ten
koste van arbeid en geld, syn akkers en
tuinen in dien toestand to brengen, dat men
er het meeste van mag verwachten, soo moet
het ook den hoenderfokker mogelyk syn, zyn
moeite en opoffering beloond te zien door
betere pry'zen, door prijzen, staande boven
msrktprütes, waarvcor men „van allee"
krygt voor zyn eieren van uitmuntende
kwaliteit.
Waar ia Engeland de eieren door Röntgen
stralen worden onderzocht, laat het ons voor
het oogenblik voldoende zyn de plaats te
kennen, vanwaar onzo eieren komeD.
Hoenderpark Villa „Marie",
Walvischstraat 47.
FEUILLETON.
15)
Niot? dan wachten en hopen, ant
woordde ik.
Kan je niet naar hem toegaan en met
hem spreken of hem een boodschap zenden
Zeg hem, dat hy zal gered worden, al wacht
die redding ook tot het laatste oogenblik
dat de werkelyke dader bekennen en hein
bevrijden zal. Ach, Willem, wilt ge dit doen
Ik kan en durf niet. Het zon onze onder
gang zyn. Stil, liefste, wees kalm en luister.
Het lezen van het procesverbaal is ge
ëindigd. De president wendt zich tot den
getuige, doet hem den gebruikelyken eed
zweren en ondervraagt hem. Van al hetgeen
hy zeide, konden wc echter geen woord
verstaan. Nadut de ondervraging geëindigd
is, keert de president zich tot den beschul
digde en vraagt met heldere stem
Beklaagde, zyt gy schuldig ofonschuldig?
Ofschoon ieder in de zaal wel weet wat
het antwoord sal zyn, heerscht er een adem-
looze stilte. Men zoti op het oogenblik een
speld kunnen hooren vallen. Ieder schynt
verlangend, de stem van don gevangene te
kooren. Ik leun voorover en span iedere
zenuw in om zyn pleit te hooren.
Een lange stilte. Het kan zyn, dat de
gevangene niet begrijpt, dat men antwoord
van hem verwacht. Ecu der politie-agenten
naast hem buigt zicb naar hem toe en fluistert
hem iets in liet oor. Het blyft echter stil.
Daar wordt de stilte verbroken, niet echter
door den gevangene. Anna slaakt een zachten
kreet, naar ik meen alleen door my gehoord.
- Ik kan 'het niet langer verdragen,
fluisterde zij. Zij ruki hare hand uit de mijne,
werpt haar sluier terug ea staat rechtop in
het midden der zaal. Ik werp een blik op
haar hlook gelaat, waaruit een vast besloten
wil spreekt: dan buig ik het hoofd, en wensehte
wel, dat de dood ons beiden op dat oogenblik
mocht treffen
Alles is voorby.
Myn tegenstand is gebroken. Ik bedek het
gelaat met beide handen en zie in myn geest
elk oog in de zaal zich richten naar de groote,
majestueuze gestalte, die in het midden der
gemengde menigte oprijst. Daar hoor ik
helder en luid, hare geliefde stem klinken.
- Mynheerhoor ik haar zeggen. By dien
klank hef ik het hoofd op. De oogen der
aanwezigen zijn op haai- gericht. Zelfs de
beschuldigde wendt zich om en staart haar
strak aan.
Verder dan dit woord gaat zy niet-
Stilte! Orde in de zaal! wordt er zoo
krachtig eu boos geroepen, dat zij geheel
hare tegenwoordigheid verliest. Zij ontstelt,
aarzelt en ziet hopeloos .rond.
Dat oogenblik grijp ik aan. Met zachten
drang krijg ik haar oj» hare zitplaats terug.
Ik smeek haar bij de liefde, die zy my
toedraagt, te zwijgen en te wachten. Ik trek
haar den sluier over 't gelaat om baar te
onttrekken aan de honderden nieuwsgierige
blikken, die er op gericht zijn. Terwijl ik
dot doe, hoor ik 't strenge bevel
- Verwyder die persoon uit de zaal
Indien er een ernstige poging ware gewaagd
om dit bevel ten uitvoer te brengen, geloof
ik, dut Anna zich zon verzet hebben. Zeker
zou zy dan opnieuw hebben beproefd de
onschuld van den gevangene staande tc
houden en zich zelve als schuldig aan te
klagen.
De deurwaarder die ons naderde, was
gelukkig mijn bekende van 's morgens, die
mijn goudstuk had aangenomen. Mogelyk
ontzag hij on9 om die reden. Misschien ook,
dat de uitzetting niet dadelijk wordt toegepast,
als tenminste de oogenblikkelyke stoornis
3poedig bedaart en de bedry ver niet van zins
schijnt die te horhalen. Het kan ook zijn,
dat men de mocielijkheid inzag de persoon
tusschen al het volk nit tc halen. Hoe het
zij, de deurwaarder voerde zyn instructie
niet uit en de rechtbank hervatte hare hezig
heden.
Nu en dan werden nog van verschillende
zijden nieuwsgierige blikken op de gesluierde
vrouw aan mijn zyde geworpen. Tk bemerkte,
dat mevrouw Herder zich op haar plaats
had omgekeerd en steeds naar ons keek.
Bovendien zag ik tot myn verbazing, dat
ook de gevangene aanhoudend strak in onze
richting staarde. De politie agenten vatten
hem echter by de armen en dwongen hem
liet gelaat naar de rechters te koeren.
Nog eens klinkt de plechtige vraag van
den president
Beklaagde, zyt gij schuldig ofonschuldig
Er volgt een korte stilte.
De gevangene antwoordt. Ik meen te hooren.
wat hij zegt, ofschoon hy zoo zacht spreekt,
dat men hein niet kan verstaan. Vreemd
genoeg, schijnt 't antwoord groote ontroering
te veroorzaken. Menschen, die dicht bij hem
zitten, keeren zich om en fluisteren. Een
advoeaat draait zich om op zyn zetel eu
staart stom van verbaeiig naar een heer achter
zich. Deze staat op, snelt nuur den gevangene
is weldra met hem i« druk gesprek ge
wikkeld. Do laatste schuilt hardnekkig 't
hoofd. In blykbaar hevig opgewonden toestand
gaat de heer, dien ik terecht voor den ver
dediger hield, terug en .fluistert met den
advocaat.
Wat beteekent dit alles Waarom wordt
het verhoor niet voortgezet? De onzekerheid
wordt my te zwaar om te dragen.
StilDe president spreek i weer. Door de
gansche zaal trilt de ontroering. De menschen
fluisteren met elkaar, ondanks de waarschu
wende blikken der autoriteiten. De president
spreekt ernstig tot den gevangene. Hij aohynt
iets tc verklaren, iets te raden. Nog schudt
de man hardnekkig liet hoofd. Wat beduidt
dit alles
Wat het beduidt? De volgende handelingen,
de volgende ernstige woorden vau den presi
deut geven het antwoord op myn vraag, en
zeggen my, dal er iets gebeurd is. wat ik
nog nimmer als mogelijkheid had overwogen.
Of droom ik misschien Is het verhoor
afgeloopen en het ergste gebeurd Neen,
want nog geen 5 minuten geleden trok ik
immers Anna op haar zitplaats terug en
dwong ik haar heur ongelukkige woorden
terug to houden. Zelfs nu nog houd ik haar
vast, om haar het opstaan te beletten.
De president spreekt luid:
Volgens eigen bekentenis, zegt hjj, z|jt
gij dus schuldig, beklaagde, schuldig aan een
snooden, in koelen bloede bedreven moord,
waarvan de beweegredenen slechts by u
by God bekend z|jn. Mij blijft alleen de
pijnlyke plicht
SchuldigVolgens eigen bekentenisDe
man, voor wiens redding wjj den gansehen
aaeht gereisd hebben, is toch de misdadige!
en Anna, m|jn vrouw, onschuldigDeze
openbaring is meer dan 'n raen9chelijk ge
moed kan dragen.
Orde in de zaal
Wat is het? Wie is het? Er is slechts
een vrouw in zwijm gevallen. Zij wordt
teeder, liefderijk en trotseh opgenomen door
een man, die zijn kostbaren last aan het hart
drukt met een verrukking als slechts weinigen
ocüt gekend hebben.
De toestand, waarin myn geest verkeerde
toen ik mijn bewustelooze vrouw nadat de
pffesideot de laatste woorden had gesproken,
uit de volle zaal droeg, kan in weinige
woorden beschreven worden. Het oogenblik
kelyke gevoel van verrukking verdween en
loutere verwarring bleef over. Ik kon niet
denken, mijn oordeel had mij geheel begeven.
Dil herinner ik mij echter goed toen het
rijtuig voorkwam, dat inmiddels was ontboden,
droeg ik Anna er in en reden wij pijlsnel
naar ons hotel.
Anna openden eindelyk de oogen, baar
bewustzyD keerden terug, evenals het m|j»e.
Spoedig was zy in staat op te staan, en 't
volgende oogenblik lagen wij ia elkanders
armen. Nu konden w|j vryelijk lucht geven
aan ons overkropt gemoed.
Anna was dus, in spjjt van al wat ik had
gezien co gehoord, onschuldig niet alleen
zooals ze dat in myn oogen steeds was ge
weest, maar ook en dit zei veel meer
in eigen oogen.
Toen wy eindelijk kalmer werden, wendde
Anna zich tot my en nog sprak er eenige
ongernsllieid uit haar blik.
Willem, zei ze. het is toch waarhet
moet immers waar .zijn
Zeker is het waar.
Die man zon toch geen schuld bekend
hebben als hij oaschuldig was
Waarom zou hij dut gedaan hebben
Het beteekende voor hem toch niet meer of
minder dan levenslange gevangenisstraf.
Maar waarons bekende hy
Wie kau het zeggen Berouw zal hem
daartoe gedwongen hebben.
Anna stond op. Up 'n vluggen toon, die
entroering verried, sprak ze
Neen, ik deed het niet. De gedachte, de
droom kwelde my maar ik geloofde bet niet,
tot ik het hoerde vertellen, op welke wyze
hy stierf. Toen kwam alls weer in myn
herinnering tot bewustzyn. De dolle storm,
de doode man, by wien ik stond, en zelfs
toen meende ik nog niet te kunnen gelooven,
dat ik werkelyk de daad bedreef. Eerst op
hot oogenblik. dat ge my vertelde, hoe ge
mij vondt, verloor ik alle lïoop. Willem, je
hebt veel voor my gedaan, doe nog één ding
meer. Vorach de gansche waarheid uit; ontdek,
waarom en hoe deze man hem doodde
overtuig m|j, dat m|jn bekentenis waarheid
bevattedan, Willem zaï een geluk, als
waarvan ik nimmer droomde, het inyne zijn
En ook bet myneherhaalde ik.
Ik beloofde te doen, wat zij wensehte.
Reeds bij my zeiven had ik besloten alles
te vernemen wat er te vernemen was. Ik
wilde Anna evenwel niet in Amsterdam
laten gedurende dezen tijd van nasporing.
Haar vreemd gedrag by het verhoor, hare
bezwyming daarna hadden de aandacht vsn
't publiek op haar gevestigd.
(Wordt vervolgd).
