KLEINE COURANT
1
't Vilegend Blaadje
irooi* Hoidor, T&x&Ê, WimHngen &m Annm Pmulownm
et't.
EINDELIJK VËREENIGD.
l6>
No. 4197.
Woensdag 30 April 1918.
41ste Jaargang.
Vliegend Blaadje p.3 50 et., tt. f. post 76 cl, keitenltmd I l.Si
Pre- Zondagsblad37i i> s *5 - 10.7b
•«33a f Modeblad s 65 s s 75 10.?0
(Voor hel baileitlcuté bq voorniibelBliag;<
Advertentie» vu -. i regel* (kjj vooruitbetaling)
Varashyil Dinsdag- an Vrijdagmiddag.
Uitgawari O. DE BOER Jr.f HaldaF.
Baraaus Koniagatpaal 29. Interc. T«l«f. 60.
Earatc Blad.
nieuwsberichten.
HELDER, 29 April.
Kamer van Koophandel en Fabrieken.
Vrijdagavond j.1. vergaderde de Kamer van
Koophandel ten Raadhuize ter behandeling
van oenige ingekomen onderwerpen.
Nadat do Voorzitter, de heer M, A. Koleler,
de vergadering geopend had, deelde deze
mede, dat op een veraoek van den Alg. Ned.
Bond van Sohoonfabrikanten te Tilburg aan
Z.Ex. den Minister van Koloniën eon adhaesio-
adres is gezonden op het adres van dien
Bond, waarin Z.Ex. wordt verzocht de ge
legenheid tot levering van de benoodigde
schoenen voor het leger in Ned. Oost-Indië
wedorom open te stellen voor inwonerB van
het Rijk in Europa, in plaats van die levering
op te dragen aan het gevangeniswezen in
Oost-Indië.
Hieraan wordt instemming betuigd.
Verder deelde de Voorzitter mede, dat op
het gezonden adres aan don MiniBter van
Waterstaat, betreffende het verzoek om bjj
do toepassing van het tarief voor intercom
munale telefoongesprekken do eerste 5 min.
als 8 min. te doen geldon, eene afwijzende
beschikking is ontvangen.
Voorlesing wordt gedaan van een aan den
directeur van het Postkantoor alhier gezonden
schrijven, waarin de klacht werd medegedeeld
van de te vroege busliohting aan den Haven-
dijk, in verband met het vertrek der post-
Hierop werd van genoomden directeur de
modedceling ontvangen, dat in de bestaande
tijdstippen van busliohting'geen verandering
is te verwachten.
Besloten wordt omtrent doze aangelegen
heid zich nogmaals tot den directeur vr n het
Postkantoor alhier te wenden.
Daarna wordt mededeoling gedaan van de
ontvangen gunstige beschikking van Z.Ex.
den Minister van Financiën op het adreB der j
Kamer, waarbij do aan de garnalenhandelaren
alhier verleende vergunning, om zelf geleide-
biljetten af te geven voor het zont, door
hunne vaste garnalenvisschers met vrijdom
van accijns in te slaan, tot wederopzeggens
wordt bestendigd.
Door den Voorzitter wordt aangeboden hot
opgemaakte verslag over hot jaar 1912.
Nadat de leden van dit verslag inzage hebben
genomen en met den inhoud daarvan in
stemming hebben betuigd wordt het met
algomeene stemmen aldus vastgesteld.
Do Voorzitter deelt mede, dat het verslag
in druk zal verschijnen eh dat het daarna
aan autoriteiten en belanghebbenden zal ge
zonden worden.
Daarna werd de vergadering gesloten.
Bond van Korporaals der Kon. Marino.
Door den Bond van Korporaals der Kon.
Marine is het volgend adres aan de Tweede
Kamer der Staten-Generaal verzonden:
Geeft met verschuldigden eerbied te
kennen, het Hoofdbestuur van den Bond
van Korporaals der Koninklijke Marine,
gevestigd te Helder, Laan 52
dat het met groot genoegen kennis nam
van de door Zijne Excellentie den Minister
van Marine bij Uwe Kamer ingediende
voorstellen tot herziening van de tracte-
monten der Korporaals:
dat hot echter vermeent, dat de belangen
van de Korporaals niet voldoende tot hun
recht komen, en voornamelijk die van enkele
categorieën, zooala Monteur-Geweermakers
en Torpedomakers niet in eenige verbete
ring deelen;
dat haors inziens aanbeveling verdient,
tip voor het inwerkingtreden van
t te doen vervroegen;
waarom het Hoofdbestuur Uwe
rzoekt, op de gronden ontleend
aan bijgaande Memorie van Toelichting,
-het daarheen te willen leideB, dat de stand
soldy van de Korporaals alsnog worde ver
hoogd en het tjjdstip van inwerkingtreden
van deze Wet wordt geBteld op 1 April 1913.
Helder, 19 April 1918.
Een uitvoerige memorie van toelichting
begeleidt het adres.
FEUILLETOH.
Moord.
Vrijdagavond omstreeks 8J uur werd aan
de woning ia de Van Merlenstraat 87 te
's-Gravenhago, bewoond door mevr. de wed.
W. H., aangescheld door een jongen man,
als heer gekleed, van wiens signalement
overigens niets verder bekend is geworden,
dan dat hjj een pet droeg en eenigszins trok
met het rechterbeen. De 19-jarige dochter
deed hem open, terwijl mevrouw H. met de
oudere dochter boven was. Na een heel kort
gesprok, waaruit mor; niet kan afleiden, dat
eenige twist ia voorafgegaan, heeft de jonge
man met een revolver ii bout portant op het
meisje eon sohot gelost. Hjj trof haar in het
achterhoofd bjj den hajB. Zjj werd □aar boven
gebracht en heeft nog oenige oogonblikken
geloefd, doch is niet meer bjj bewustzijn
gekomen.
Toen de gemeentoljjke hulpdienst kwam,
was zjj reeds gestorven. De politie werd
onmiddellyk gewaarschuwd en de commissaris
van politie, do heer Wulfiers, en de chef
van de recherche, de heer Aaltz, verschenen
dadeljjk ter plaatse tot hot instellen van een
onderzoek.
Van don dader, die zioh onmiddellijk na
het plegen van don moord had verwijderd,
was intusschen geen spoor to ontdekken.
Ook oen onderzoek met de politiehonden-
brigade had te middernacht nog niet tot
ontdekking van den dador geleid.
Do familie van hot vermoorde meisje heeft
geenerloi vermoeden omtrent den persoon van
den dader of omtrent de oorzaak, welke tot
de daad heeft geleid.
De verslagene was geëngageerd met een
Leidsch student; verzekerd wordt, dat do
verstandhouding tusschen beiden niets te
wenschen overliet.
Nadere berichten melden:
De doodgeschoten jongedame, de 19-jarige
W. H., was Ce halfacht een boodschap gaan
doen in den banketbakkerswinkel van den
heer Lempers, op don hoek van de Waldeek-
Pyrmontkado en WeimarstraBt. Na een half
unrtje is sjj welgemoed thuis teruggekeerd.
Aangezien haar moedor eenigszins ziekelijk
is, huisde de familie op de twoede verdioping.
Toezi er te kw.rtier over achten gebeld werd,
heeft het meisje eerst uit het raam van het
kabinet gekeken, wie voor de deur stond.
Zonder iets te zeggen is zjj toen naar de
straatdeur gegaan, om deze te openen. Drie
h vier minuten later hoorde de oudere zuster
oen knal, onmiddellijk gevolgd door het dicht
vallen van de straatdeur. Zjj snelde naar
beneden en vond daar haar zuster op den
grond liggen. Terstond waarschuwde zjj den
benedenbuurman, dea heer Toppema, meo-
nende, dat haar zuster eon ongeluk was
overkomen.
De heer T. beproefde het meisje op te
tillen en zag toen bloed uit het hoofd vloeien.
Dadeljjk daarna zjjn toen geneeBheoren door
de familie geroepen. Toen de doktoren Ter-
laag en Rombouts verschenen, bleek het
meisje reeds te zjjn overleden, ten gevolge
van een schotwond in het achterhoofd.
Politie en justitie werden daarop gewaar
schuwd.
Geen der naaste buren kon eenige aan
wijzing doen omtrent den vermoedelyken
dader. Alleen een meisje, wonende in de
Van Merlenstraat, had ongeveer kwart over
achten een jongeman, met regen-ulster en
sportpet, door het raampje van de voordeur
van de woning van de verslagene zien kjjken
en onmiddellijk daarop den jongeman zien
binnengaan.
Mevrouw H. zond een telegram naar Lei
den, waar de verloofde van het meisje, de
student v.L., woont. Tegen twaalf uur ver
scheen de jongeman mot zjjn vader aan de
woning in de Van Merlenstraat.
De justitio heeft aanleiding gevonden, den
student onder voorloopige bewaking te stellen
aan het politie-oommissariaat aan de Archi-
medestraat, in afwachting van het resultaat
van de sectie, die in het gemeente-ziekenhuis
op het ljjk van de verslageno ïb verricht.
Er wordt veel waarde geheoht aan de
vraag, of de kogel, dib uit het hoofd van het
meisje te voorschijn zal worden gebracht,
overeenkomt met de kogels, die gevonden
zijn in het bezit van den student, op wien
mede een revolver is gevonden. De jongeman
beweert aau het feit volslagen onschuldig te
ayn en 's avonds te Leiden te hebben ge
wandeld. Aan de familio is niets gebloken
van onaangenaamheden tusschen de ver
loofden.
Meu beschouwde haar ongetwijfeld als eeu
vriendin van deu gevangene, die overweldigd
was door liet plotseling en vreeseljjk einde
der zaait. Neen, zjj mocht niet in Amsterdam
bljjven. Met den namiddagtrein spoorden wjj
naar Utrecht en hunrden daar eenige kamers
in een hotel.
Den volgenden morgen ging ik uaar Am
sterdam terug. Ik deed onderzoek naar den
naam van den^advocaat, die als verdediger
vuii den beklaagde in deze zaak was aange
wezen. Zoodra ik dien te weten gekomen was,
verzocht ik hem onmiddelljjk om een onderhoud.
Ik zocht hem op, zoo vertelde ik hem, omdat
ik in de zaak van den veroordeelden Frans
Stapelmun veel belang stelde.
Mr. Kooper zoo was zijn naam fronste
het voorhoofd en bewoog eenige papieren voor
zich heen en weder.
Ik wenschte liever niet over die zaak
te spreken, zei hjj scherp. Niets heeft mjj in
vele jaren zoo gehinderd.
Waarom? Uw cliënt kreeg tooh slechts
wat hjj verdiende.
't Is waar, zeer waar. Maai- ik ben ad
vocaat, mjjnh'eer. Onze plicht is, minder te
denken aan verdiende straf, dan wel aan het
geen we in 't belang van een cliënt kunnen
doen. Hel is hard, mjjnheer, zich te hebben
ingespannen voor een dwaas.
Ongetwjjfeldmaar ik begrijp niet wat
ge meent.
Wat ik meen! Ik kon dien man gered
hebben! Er was geen getuigenis dat recht
streeks tegen hem sprak. Wat was het eenige
Een pistool van bjjzonder maaksel, gevonden
in een veld op bjjna een mjjl afstand van het
tooneel van don moord. Eón man slechts was
er, die kon zweren, dat het gevonden pistool
het eigendom van mijn cliënt, was. 't Was een
ldihmerdhouder, aan wien hjj liet had willen
verkoopen. Dat was nu de geheele zaak, mijn
heer. Nimmer heeft, men injj zóó teleurgesteld,
nimmer
En dat deze teleurstelling niet voorgewend
was, bewezen mjj duideljjk de toornige blik
ken van den kleinen, prikkelbaren man.
Het pistool, dat ik gedachteloos had weg
geworpen, had dus de misdaad aan ljpt licht
gebracht. Nog echter was ik niet geheel o
tuigd, dat de ware schuldige voor de misd
moest boeten. Ik besloot daarom, te trachten,
nog meer inlichtingen te krjjgen.
Maar waarom bekende
vroeg ik.
hij schuld
Omdat hij een dwaas is, viel mr. Kooper
uit. Het stond geljjk met het plegen van zelf
moord. Ik geef niets om den man, maar ik
was ontstemd, toen ik injjn zaak door zijn
koppigheid omvergeworpen zag. Ik giug naar
hem toe; ge hebt t»ö ongetwjjfeld gezien, als
ge in de zaal zijt geweest. Ik smeekte hem
zijn bekentenis terug te nemen. Ik zei hem,
dat ik hem redden kon. Maar de dwaas vol
hardde.
Zou het wroeging of horouw geweest
zijn, dat hem daartoe dreef?
Ik weet het niet. Doch ja, hjj zei: Het
is niet goed, in 't geheel niet. Gjj weet niet
alles, wat ik weet. Er is iemand in de zaal.
die alles weet, die mjj alles zag doen. Zij is
gekomen om mjj levonslang mjjn vrjjheid te
ontnemen. Lk onderwerp mij aan mjjn noodlot.
Wat hjj met dat al bedoelde, weet ik niet.
lk schrikte. Ik wist, wat hjj gemeend had.
Hij had immer», als ieder ander bjjna, het
De hoofdinspecteur der reoherohe, de heer
Aaltz, en de inspecteur van politie, de heer
Corpora»!, zjjn per auto naar Leiden gegaan
tot het instellen van een onderzoek.
De revolver verklaart de student zich al
eenigen tijd geleden te hebben aangeschaft,
om zich ermee te kunnen verweren tegen
eventueele aanvallen op zjjn persoon.
Omtrent de misdaad in de Van Merlenstruat
wordt nog het volgende vernomen
den dador Van Loeuwen moet reeds
in de laatste dBgen het voornemen hebben
bestaan zjjn verloofde van het loven to be-
rooven. Het is niet onwaarschjjnljjk dat hjj
plan Donderdag, toen hjj met het meisje
fietstochtje naar den Deyl ondernam, hooft
willen volvoeren, maar er toon, met het oog
op het drukke verkeer, op den Leidschen weg,
van heeft afgezien. Vast staat dat hjj voor
eenigen tjjd een revolver heeft gekocht in het
Warenhuis in de Spuistraat te Den Haag;
dat hjj dien revolver Zaterdag j.1. bjj zich hoeft
gestoken met het voornemen om het meisje
te dooden, wanneer de gelegenheid zich voor
hom voordeed.
De dader is Vrjjdagavocd om 7 uur uit zjjn
woning te Leiden gegaan en por Hollandsche
spoor naar Den Haag vertrokken. Op het
Stationsplein nam hjj Ijjn 12, stapte op het
Regentesseplein uit en is toen regelrecht naar
woning sjjner verloofde gegaan. Geljjk be
kend is hjj daar door zjjn meisje opengedaan,
nadat zjj zich jegens haar huisgenooten ver
rast had getoond over de komBt van haar
verloofde dien zjj niet verwachtte.
Het meisje moet hem in het portaal
zeggende „Geb, kom je boven" hebben
uitgenoodigd haar te volgen.
Van Leeuwen heeft dit toen kortaf gewei
gerd en op hetzelfde oegenblik zjjner weigering
het revolverschot hebben gelost waardoor zjjn
slachtoffer doodeljjk werd getroffen.
De dader is na het plegen van zjjn misdaad
per spoor naar Leiden teruggekeerd, waar
hjj te half tien zjjn vader in de ouderljjko
woDing aantrof.
Eerst Da een uur kwam eon telegram uit
DeHaag waarin „een ernstige ziekte" van
het meisje werd gemeld met verzoek om
onmiddelljjke overkomst. Vader en zoon
hebben toen aanstonds aan dit verzook vol
daan en zich per trein herwaarts begeven.
De jongeman heeft tjjdens de reis bljjkbaar
tegenover zjjn vader over zjjn daad het stil-
zwjjgen bewaard. Bjj zjjn thuiskomst heeft
hjj zich verkleed.
Althans, toen hjj tegen middernacht in de
Van Merlenstraat kwam, droog hjj een winter
jas en fantasie-hoedniot de regenjas en pet,
die hij aan had, toen hjj het misdrjjf pleegde.
Hjj deed bjj zjjn komst zeer zonderling en
voortdurend voor zich uit. Hot bleek
dat bjj eon revolver in den aohterzak van
zjjn broek droeg, welke revolver hjj op ver-
afgaf. De revolver was nog van alle
patronen voorzien.
Do dader was IJ- jaar met het meisje ver
loof i en dit is zeer duideljjk gebleken
nooit is er tusschen beiden iets onaangenaams
voorgevallen, zeer waarschynljjk ook niet in
de laatste dagen.
Hjj heeft mot groote beslistheid geweigerd
vooralsnog het motief van zjjn daad op te
geven.
Naar men verzekert, heeft de student v. L,
bekend het feit te hebben gepleegd. Motieven
lelt hjj voor zjjn daad niet opgegeven.
De hoedepen.
De Raad van Ambt Almelo heeft de Alge
meens Folitie-verordening aangevuld met de
bepaling, waarbjj het verboden is hoode-
pennen onbeschermd te dragen.
Verduistering van 40.000 K,G. maïs.
De Rechtbank te Dordreoht heeft Vrjjdag
J, B., schipper te Lekkerkerk, die het vorige
jaar in het Holl. Diep zjjn schip liet zinken,
nadat daaruit te voren 40.000 K.G. maïs was
overgeladen in het schip van zjjn broeders
P. en G. B., wegens verduistering en wegens
het opzetteljjk en wederrechtelijk beschadigen
van eens auders goed tot 3 j. en 6 mnd.
gevangenisstraf veroordeeld. Zjjn beide broers,
die de door hen overgenomen 40.000 K.G.
verkochten, kregen wegens het opzette-
i«k voordeel trekken uit door misdrjjf ver
goed, ieder 2 jaar. Van don in voor
loopige hechtenis doorgebrachten tjjd zal 4
maanden in mindering op den straftjjd komen.
(„N. B. Ct.").
Bioscoop wet.
De commissie uit de WnrtembergBche
Eerste Kamer heeft de bepalingen van do
biosooop-wet, waarvan wjj onlangB een
overzicht hebben gegeven, nog versohorpt.
O. a. stelt zjj voor, om den leeftijd voor
toolAting tot de voorstellingen over dag en
'b avonds tot 17 jaar te verhoogen. Kindoren
beneden dien leeftjjd mogen alleen kinder
voorstellingen bezoeken. Volgens het regee-
ringsontworp, mochten kinderen benoden 16
jaar geleide van volwassenen tenminste de
dagvoorstellingen bezoeken.
De Engelsche kiesrachtvrouwen.
Zaterdagnacht hebben de kiesrechtvrouwen
een poging gedaan een regeeringsgebouw te
Newcnstle ia de lucht te laten vliegen. Do
huisbewaarder, die kruitdamp geroken had,
g'cg op onderzoek nit. Hjj zag tweo vrouwen
wegloopon en vond 06n papier boven do
trappon van het gebouw met het opschrift
„Wacht u voor de bom, loop voor uw loven".
Jnist op dit oogenblik had de ontploffing
plaats. De huisbewaarder is niet gewond en
er is weinig schade aangericht.
Te Trowbridge ayn eenige kiesrechtvron-
wen, die een samenkomst trachtten te honden,
door een groote menigte daarin verhinderd.
Zjj werden gebombardeerd met rotte sinaas
appelen, eieren, zakjes meel en vuil. Een
sterke politiemacht moeBt hen ontzetten on
door oen list aan de opgewonden menigte
onttrekou. Dezelfde dames hadden een paar
dagen te voren een dergeljjko ontvangst ge
noten te Bradford aan de Avon.
Het hoogste torenhuis.
Het hoogBte New Yorkscho torenhuis, de
z.g. Woolworth building, is door president
Wilson geopend. De President drukte in het
Witte Huis te Washington op een knopje
en dit had tot gevolg dat in het New Yorkscho
w 80,000 eleclrische lampen aan-
iet gebouw is 750 Eng. vi. (226J M.)
hoog. Men heeft er Blechs tweo jaar aan
gewerkt. Na de opening van verre door
Wilson, had in het nieuwe gebouw
naai plaats, aangeboden aan den
Gilbert. Het diner waa aangericht
in de middelste verdieping van het torenhuis,
n.1. „tho 27th floor".
TWEEDE KAMER.
Zooals wjj reeds onder de telegrammen in
ons vorig nummer vermeldden, is het
ontwerp tot regeling der arbeiders-ziekte
verzekering (z.g. „ziektewet") Vrjjdag aan
genomen. Dat de sociaal-democraten vóór-
stemden kwam omdat het ontwerp op ver
scheidene punten aanmerkoljjk verbeterd is,
met name wat betreft do uitkeering van het
ziekengeld en de bekostiging van de bodryfs-
ongevallen. De grootste grief bljjft het ont
breken van geneeskundige hulp. De heer De
Savornin Lohman stemde tegen, omdat dwang-
regeling hem Diet noodzakeljjk voorkwam
waar het partioulier intiatief van arbeiders
en ondernemers al zoo veel deed.
Hierna werd hot Kustverdcdigingsontwerp
verder behandeld. De heer Troelstra zot zjjn
Woensdagmiddag afgebroken rede voort. Hjj
begon met, naar aanleiding van de aanmer
kingen die in de pers op zjjn qualifleatie
„reactionnair" zjjn gemaakt, die qualifleatie
nader to motiveeren. Reactionnair achtte hjj
dit ontwerp ten eerste omdat het, volgens
hem, ingaat tegon de ontwikkeling van het
internationale racht op 't stuk van de neu
tralen. Men is daarin steeds van meening
geweest dat een nentrale staat er recht
op heeft om nentraal te zjjn maar dat hjj,
andersjjd8, de oorlogvoerenden dan ook vol
komen geljjk moet bejegenen. Andere plichten,
plichten van concreten aard, heeft de onzjjdige
niet. En nu heeft de Tweede Vredesconferentie,
geljjk spreker betoogde met een beroep op
wjjlen generaal Den Beer en op Louis Re
nault, dit nog wat ten gunste der neutralen
ontwikkeld door te bepalen dat zjj hun on
zijdigheid slechts hebben te handhaven naar
de mate van iederB middelen.
De heer Troelstra achtte voorts dit ont
werp reactionnair, omdat het ingaat tegen
do vredesbeweging cn omdat het, .evenals
men vroeger bjj ons deed, meer nadruk legt
op de doode weermiddelen.
De heer Roodbuyzen (u.-L) betreurt mét den
hoofd naar Anna gewend, toen zjj opstond
deu president toesprak. Het zien van Anna l
had de laatsto hoop op vrijspraak aan den
ongelukkige ontnomen.
Natunrljjk trek ik nu mijn handen van j
den kerel af, vervolgde mr. Kooper. Alleen
hel» ik nog onderzocht of de vervolging ook
nog een andere getuige voor de /.aak had
opgeroepen of in de zaal had toegelaten. Men
heeft mij verzekerd, dat dit uiet hot geval
was en dat do eenige getuige h charge buiten
de zaal was.
Gedurende, eenige oogonblikken zat ik in
diepe gedachten. De verdediger zag mjj, aan
alsof hjj wilde zeggen, dat ik reeds te. veel
Van zijn kostbaren tijd in beslag had genomen.
Bestaat er kans, om tot den veroordeelde
te worden toegelaten vroeg ik. Kunt gjj bij
voorbeeld verlof verkrijgen hem te bezoeken
Zonder twijfelmaar er bestaat voor mij
geen aanleiding dit te doen.
Mag ik u dan verzoeken eeu opdracht
dienaangaande van mjj te aanvaarden II;
wenschte wel, dat ge den inan opzocht en zoo
mogeljjk een door hem geschreven of althans
gedicteerde bekentenis verzocht. Ik bedoel
niet enkel de bekentenis, dat- hjj deu moord
begaan heeft, maar een uiteenzetting van alle
bjjzonderheden, den moord betreffende.
Verbaasd zag mr. Kooper mij aan en gaf
als zjjn meening te kennen, dat het niet on
mogelijk was, te verkrygen, wat ik verlangde.
Ik begon sympathie te gevoelen voor den
scherpzinnige!» man. Hjj scheen mjj zeer ver-
trouwenswaard. Ik besloot daarom, na eenige
aarzeling, hom de reden van mijn bezoek
mode te deelen. Onder voorwaarde van be
roepsgeheimhouding vertelde ik hom in het
kort zooveel als ik dacht dat hjj woten mocht
omtrent Auna's en miju betrekking tot dc
gebeurtenis van een bewusten macht. Hjj
luisterde met de grootste aandacht. Zjjn nieuws
gierigheid scheen geprikkeld; hjj beloofde den
//Standaard", dat dit ontwerp, thans, cn de
Kamer vermoeid ïb, nog behandeld wordt.
De heer Thomson (u.-l.) is verheugd, dat
het ontwerp thans zoozeer is beperkt. De
marine is er uitgolicht, het voorstel omtrent
de pantsorbooten is eruit verdwenen. Zjj, die
geageerd hebbon voor uitstel van dit ontwerp
en die zich tegen het oorspronkelijk ontwerp
verklaarden, hebben dus roden tot bljjschap
over hun actie.
Ook spr. heeft daaraan medegedaan en is
het land doorgetrokken om tegen het ontwerp
te ageeren, terwjjl hjj in een serie artikolen
in de «Telegraaf" betoogd hoeft, dat aanleg
van nieuwe kuetforten niet urgent was, dat
de pantserbooten en de stelling Den Helder
moesten verdwjjnen, dat men de oplossing
moeBt zoeken in mitrailleurafdoolingen, mili
taire wielrjjders en verplaatsbaar geschut en
in eon minister van landsdeiensie.
Die conclusies handhaaft spr. nog en hjj
dankt den Minister voor diens voorstel tot
instelling van een departement van defensie.
De vorm van het wetsontwerp en het motto
waaronder hot wordt aangediend, zjjn onjuist.
Do kust wordt daardoor niet beter verdedigd,
integendeel, hot onbevestigde kuotfront wordt
er door verzwakt. Het is eenvondig een haven
verdediging en daarbij houdt dit ontwerp, in
zooverre het Don Helder wil versterken, ver
band met het denkbeeld eener pantaorvloot,
terwjjl die voorsieningen onnoodig zjjn als men
dat deckbeeld laat varen. Generaal Van
Vlijmen heeft dit in 1879 evenzeer betoogd.
Overigens bespreekt de heer ThomBon de
vestingwerken aan de Schelde. Wjj kunnen
dit gedeelte gevoegljjk overslaan.
Ook de heer De Savornin Lohman nog een
rede, maar wjj gelooven, dat al do argumenten
vóór en tegen onze lezers weinig zullen in-
toressoeren. De minister begon aan zjjn ant
woord, doch zal Dinsdag zjjn rede voortzetten.
veroordeelde te bezoeken en zoo mogeljjk alles
te vernemen, wat ik wenschte. Ik liet mijn
adres achter on nam afscheid.
Ik had geen zin in Amsterdam te bljjven
en wandelde daarom naar het station, met 't
plan naar Utrecht terug te keeren. Plotseling
kreeg ik oen ingeving. Dc dag was nog lang
'k had tijd in overvloed. Ik stapte in een ge-
.eedstauudon trein en was binnen weinige
minuten in Bussum. lk giug daarheen, omdat
ik gedreven werd door liet verlangen nog
eens de plaats te zien, waar alle onze smarten
een begin genomen hadden. Ik wandelde
weg op, dien Tellings op dien donkeren avond
was gogaau. Hoe waa alles veranderd!
Het was een heorljjke middag in het begin
van October. Eeu zachte, zoele wind zweefde
over bet landschap. Ik haalde diep ac
bracht mjjn schouders achterwaarts en stond
rechtop.
Hu, hier is de plaats, dezelfde plaats waar
Tellings viel. Onder dio struiken daar moet
ik het ljjk neergelegd hebben.
De plaats riep te veel vreeselijke herinne
ringen wakker, dan dat ik er lauger zou ver
toeven. Ik verwijderde mij van de noodlottige
plek. Ik wandelde den weg verder op, tot ik
het lniis bereikte waarin ik die doellooze,
ellendige maanden had doorgebracht. Het was
weer bewoond. Half afgescheurde verkoop
biljetten zaten tusschen de vensters en op de
deurposten. Eenige maanden geleden waren
der meubels verkocht. Ik stond stil en zag
naar de glazendeur, waardoor Anna indertiji'
was binnengekomen. Het verleden stond mjj
duidelijk voor den geest. Sinds dien nacht had
ik meer hartstocht, vrees angst cn smart door
slaan dan een gewoon mcnscbenleven vullen
kon. Ik wendde mjj omnimmer wilde ik hier
of in den omtrek van deze plaats terngkeeren.
Tot mjjn misnoegen ontmoette ik op den
terugtocht mevrouw Herder. Ik trachtte haar
i zouder teeken van herkenning voorbjj te gaan,
OE WEEK.
26 April.
Aan het einde het aller-belangrjjkste
Dat ia het merkwaardige in don tegon-
woordigen gang van zaken.
Onnaspeurbaar Fantastisch Vreemd.
Niemand dacht eigenljjk meer aan die
Kustverdediging. Dewelke eerst veertig, en
daarna (voorloopig) twaalf millioen zou kosten.
Na duikt ze we Ar op.
Bjj verrassing.
Legt do premier vollen nadruk op den
nationalen plicht om die millioenen te offeren.
De Fransohman heeft een spreekwoord,
luidend: „Eene deur moet óf open óf dicht
zjjn
En de HaagsoheKunualstrater, die, met
zjjn Meiboom-allegorie, de Rechtsohe Coalitie
deze week poogdo te hernieuwen, is ge-
oon in zulk geval to zoggen: „Van tweeën
n
Of de veertig millioen, de forten, de pantser
schepen, en de rest, zjjn noodig.
Of 't is zooals de heer Hugenholtz 't
noemt, de boeman nit de kinderkamer.
Vrouw Kinderschrik, waarmee de kleintjes
naar bed worden gejaagd
Wat is hier waarheid?
En wat overdrjjving, volks-vernikkelarjj
Dat is hier de groote vraag.
Wat men bjj deze dingen zoo schro-
meljjk voorbjj-zietopzetteljjk en onwille
keurig; 't is... dat wjj in den grooten, wil
den maalstroom worden meegesleurd.
Donderdag-ochtend, toen ministor Coljjn
do nieuwe Landweerwet voor don Senaat
had te „verdedigen" Tamme, rustige,
makkoljjko taak tegenover „aanval-
als generaals Van Voorst en Staal, die
schrikkeljjk-bjjterig kunnen doen, maar eon
seconde or-na verzekeren, dat ze heusch geon
stemming zullen vragen Als brave opa's,
die groote oogen opzettend en met een
stok zwaaiend... wacht maar, jou rekel I...
dadeljjk er-op glimlachen en don stouten
jongen knuffelen in hun lieve grootvaderlijke
vuistjes.
Donderdag-ochtend is 't zoo duideljjk, zoo
helder gebloken,
Wjj hebben te luistoren naar de
in de groote, wjjde wereld daarbuiten
't Gaat er-mee als met de seismograaf.
Men weet immers wel. Het vernuftige
toestei, dat gaat trillen
Koorfsig-sidderendc curven, trillende Ijjnen
aangeven, wanneer ergens op onze oude
aarde iets niet in orde is Wanneer de
bodem siddert, hetzjj boven of dirp onder
don «piogol der zee Ook als op duizenden
kilometora afstand van ons, geheimzinnige
invloeden, waarvan de bron misschien moet
worden gezocht in den centralen vuurhaard van
de aarde-kern, bevingen berokkenen
Dan waarschuwt de seismograaf.
Dan worden overal telegrammen heenge
zonden.
En den dag er-na, soms zelfs later,
komen „de bijzonderheden", 't was daar-on-
daarOp zee olechtsOf ook wol, op
land. Tienduizend menschen vorzwolgon. Zoo-
i zooveel dorpen „spoorlooB verdwenen".
De schrander-belangstellende lezer van het
ochtendblad schudt 't hoofd. Neemt een slokje
thee. Tikt kop van z'n versch voorjaars
eitje... „Tjonge, tjougol 't Is tooh wat te
zeggen!" En zjjn lodderige blik verhuist naar
de familie-berichtenzoekt op den blonden,
prettig-zonnigen, zoelen voorjaarn-ochtené
minder-lugnbre tijdingen
Wat hééft een mensch aan al die narig
heid, hè
De seismograaf trilt.
Aan Buitenlandsche Zaken is een alarmoe-
rend telegram ontvangen.
De collega's van het Plein, van de Oost
en de Zuidcjjde, De MareeB «n Coljjn,
geven elkaar signaal.
Geheime telegrammen worden verzonden.
Geheime orders worden in verafgelegen
streken des lands uitgedeeld.
Er is veel heen- en woer-gedraaf
Nachtelijke treinon stoomen met razonde
snelheid.
Nachteljjke signalen worden gewisseld
De aarts-nienwsgierige krantenmensohen
mogen er nietB van weten.
Er is „iets gaande".
De seismograaf heeft getrild. Alarmsein
gegeven
't Is „hommeles''. Misschien vliegen Berljju
Londen, Berljjn en Parjjs, Weenen en
Petersbnrg, elkander straks in do haren
De zwarte stormbal ïb geheschen.
Maar zoo, dat Jan Publiek 't niet be
slechte de ingewjjdon bemerken hot.
genoeg om, in allerjji, maatregelen
te nemen.
Tot op het uiterste kantje van mobilisatie.
En-zoo-meer.
Jan Pabliek begrjfpt van dese dingen maar
bitter weinig.
Ea wanneer aan al zulke dingen van be-
dachtzamen voorsprong groote, zware, druk
kende kosten, enorme geldelijke ofiors zjjn
verbonden, dan vraagt men zich afwaar
om? Waartoe?
- Dan moet de man, die als ministor van
Defensie fungeert, dat voor de Volks
vertegenwoordiging goedpraten, verdedigen,
aannemeljjk maken zonder dat hjj nog
vrjjheid heeft om de volle, de geheele, de
onbewimpelde, de naakte waarheid te ver-
toonen.
Hem, minister, wordt toegevoegd: daar
zjjn zoovelen, die gebrek ljjden; die aan het
allernoodigste behoefte hebbendie door
enkele simpele guldens uit staat van nood
druft zouden worden opgeheven
En gjj vordert schatten, millioenen voor
forten, voor soldaten-uitrusting
Vanwaar put gjj den moed daartoe
Wat zal de arme minister van Oorlog
zeggen, antwoorden?
't Zal hem, allicht gaan als minister Coljjn,
die vijf zes duizend adressen per jaar krjjgt
arme Btumpers die hem smeeken: Excel
lentie, stel ons vrij *an d® herhalings-oefe-
ningenl We zjjn zoo arm. We kunnen niet
een week loon missen!
De brave minister aohreit echter zuivere
tranen van deernis. Maar zjjn koel, nuchter
verstand dicteert: 'tmoèt, 't kftn niet anders.
Hoe moet ik 't dien menschen duideljjk
maken, dat we op alle gebeurlijkheden, moge
lijkheden voorbereid moeten zjjn als straks
de seismograaf weer gaat trillen, nade
rende rampen signalearen die kunnen
overslaan tot vlak bjj ons, tot op den
grond, waar we nu staan
O, 't zjjn wol zéóc mooiljjke kwestiën.
En ik ben dan Gode wel zeer dankbaar
dut mjj althans niet de corvée is opgelegd
van Defensie-minister, o.a. in Nederland
Mk. Amtomio.
doch dit scheen niet hare bedoeling te zjjn.
Eensklups stond zjj vlak voor mjj en was ik
verplicht to bljjven staan. Zjj zag er meer
vervallen uit dan vroeger. Alleen hare oogen
schenen uog jeugdig, er straalde ten minste
geest en leven uit.
Zjj deed 't toch niel! zei ze woest.
Ik wilde eerst verbazing voorwenden, cn
vragen, wat zjj meende; maar ik voelde, dat
iedere poging tot dubbelzinnigheid of voor
gewende onwetendheid jjdel zou zjjn.
Zij doed het uiot, antwoordde ik kort.
Dwaas, die ik was! riep zij uit. Dwaas
Om mjj door een ingeving te laten leiden!
Waarom vertelde ik het haar toch! Ja, inyn-
heer, ik zweer u, dat, zoo ik niet zeker had
gemeend, dat het haar werk was, zjj hot nooit
zou geweten hebbeu. Als een gevallen vrouw
zou zjj in het graf gegaan zjjn, evenals eens
mijn deel wordt!
Haar blik was louter venjjn,
Juffrouw Tellings i3 nu mijn vrouw.
Denk daaraan. Haar naam wil ik niet aan
den uwen hooreu koppelou, zei ik streng.
Zjj lachte spottend.
Uw vrouw! Zjj vergat spoedig haar
eerste liefde. O, ik zou veel willeu geven, als
ik don brief niet geschreven had. Weet je
waaroui ik hora schreef?
Neon, maar liet kan mij ook niet schelen,
Ik schreef hem uit wraak. Ik dacht, dat
zjj dien man had gediend, zooals ik hem had
moeten dienen. Maar ik haatte haar, want ik
had hem nog lief. Daarom dacht ik, dat het
zoo aangenaam voor haar zou zijn, als zij wist,
dut zjj haar echtgenoot had gedood, en voor
u, haar beminde - ik wist dat gij dat waart
dat ik haar elk oogenblik aan het gerecht
kon overleveren. Ik was 'n dwaas. Waarom
bekende die man ook schuld! Toen ik uw
vrouw iu de zaal zag opstaan, lachte ik. Ik
wist, wat er komen zou. Nu heb ik haar «en
weldaad bewezen in plaats van haar te deren.
Dat hebt g ;e, zei ik kort en draaide mij
om. De boosaardigheid van die vrouw was wel
groot. Tk geveelde met dankbaarheid, dat zij
in geen geval Anna leed kon veroorzaken.
Na een eind voortgegaan te zjjn, keerde ik
mij nog eens om. Mevrouw Herder stond mjj
na to kjjken. Ik snelde voort, tot een bocht
van den weg haar aan mjjn oog onttrok.
Ofschoon Nederland nu niet meer, als negen
maanden geleden, oen land was dat Anna cn
ik moesten ontvluchtenofschoon ik thans een
plekje zou kunnen opzoeken waar wjj het
leven zouden kunnen genieten, waren wjj toch
verlangend om naar Parjjs terug te keeren,
al was 't maar alleen om de vrees mjjner
moeder weg te nemen. ZooalB een brief ons
berichtte, kwelde de arme vrouw zich zeer
met de vraag welke zaken óns toch konden
genoopt hebben haar op zoo n onbeleefde wjjze
te verlaten. Ik had haar op den dag, dat de
bljjde waarheid ons bekend was geworden,
getelegrafeerd, dat alles goed was met ons en
dat wjj spoedig bij haar zouden zjjn.
Twee zaken hielden ons nog op.
De eerste was, dat wjj de bekentenis van deu
veroordeelde gaarne wilden hebben. Ik wist,
ofschoon Annadaaroverweinigsprak,datzij niet
volkomen gelukkig zou zjjn voor zjj die had.
De tweede zaak, die ons nog te Utrecht
hield, was deze. Ik besloot, vóór ik vertrok
het bewjjs te verkrijgen, dat Anua, toen ik
haar huwde, juffrouw Tellings heette.
Ik wendde mij tot twee hoeren, die de zaken
van den doode regelden, en deelde de toedracht
van het geval aan hun ougeloovige ooren
mede. Eerst behandelden zjj mjj als een be
drieger; dit duurde echter niet lang. Mjjn taak
was hier spoedig volbracht. Zonder eenige
hulp van mevrouw Herder hadden zjj reeds
den datum en de bijzonderheden omtrent don
dood van de eerste juffrouw gevonden.
(Slot volgt.)
