KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
woor HoltÊor, Texel, Wioringon on Anna Pauiowna.
Tan doode vervolgd
Ho. 4306
Zaterdag. 81 Mei xaia.
41ste Jaargang.
S
't Vliegend Blaadje p.8 m.50 ct., (r, p. post 75 ct., buitenland i 1.31
Pre- J Zondagsblad 37f t 45 f 0.75
miénf Modeblad 05 r 75 (1
(Voor het bnftealaad bij vooruitbetaling.)
Advertentie* va* tol regelt (b(J voornitbetaling) 30 cent.
Elke regel meer6
8swij*-eiempls&r24
Vignetten ea groote letter* worden naar plaatsruimte berekend
Intaro.-
Telefoon SO.
Vereehijnt Dinsdag- Vrijdagmiddag.
Uitgavar a O. DE BOER Jr., Haldar.
19. Intarc. Telef. SO.
Eepete Blad.
NIEUWSBERICHTER.
HELDER, SO Mei.
De Weesinrichting Huisduinen ontving
eene gift van H.H. M.M. de Koningin en de
Koningin-Moeder als blijk van H.H. M.M.
belangstelling in het werk van genoemde
inrichting.
Het Bestnur der R.-K. Vereeniging tot
Bescherming van Meisjes „St. Agnes" hier
ter plaatse, geeft kennis, dat het bureau voor
inwoningzo6kende meisjesKeizersgracht 404,
Amsterdam, zich bereid heeft verklaard ge-
sohikte adressen te zoeken voor meisjes, die
geen tehuis hebben in Amsterdam en tijdelijk
aan een of andere tentoonstelling verbonden
zijn. Eveneens bericht 't Bsschermings-
comiteit te Gent, dat 't bereid is maatregelen
te nemen voor geschikt verblijf en tehuis
voor meisjes, die korter of langer tijd daar
willen vertoeven van wege de Wereldten
toonstelling. Zjj verzoekt alle briefwisseling
daaromtrent te richten aan: m°j, Samsoen,
Sa vaanstraat 4, Gent.
Prins Hendrik terug.
Do Prins der Nederlanden zal Zondag
ochtend 1 Juni na een langdurig verblijf in
don Tauuue op Het Loo terugkeeren. De
Prins maakt het uitstekend.
Prinsesje uit.
Woensdagmiddag bezocht Prinses Jaliana
bet circus Wilko aan den Deventerweg te
Apeldoorn. Het prinsesje was vergezeld van
zuster Marting en een lakei, in een gewone
landauer er heen gereden, zoodat het publiek
haar niet heeft herkend.
d's Onafhankelijkheid.
Alkmaar, 28 Maart. B. en W. deelen den
R vad mede, dat bij hen geen bezwaar bestaat,
tegen het verleenen eener eubsid'e uit de
gemeentekas ter bestrijding der koBten van
de voorgenomen faestviering tor herdenking
van hot herstel van Neerland's onafhankelijk
heid. Omtrent het bedrag bestaat in dat
Collego geene overeenstemmingde voorzifter
wonschte f 2500, de wethouders de heeren
Do Wit en Zindvoordjjk f 1500 en de wet
houder de heer Boelmans ter Spill f 1000
daarvoor beschikbaar te stellen. B. en W.
stellen daarom voor aan het uitvoerend Comité
van de feestviering eene subsidie te ver
leenen tot een bodrug door den Raad te
bepalen.
Aardbeien.
Slechts zelden hebben de aardbeienvelden
te Beverwijk er zoo uitnemend uitgezien als
dit jaar. De bloei is bijzonder mooi en alle
tuinders zijn tevreden en hebben de beste
verwachting voor een rijken oogst. Met
het oog op de te verwachten groote dageljjk-
sche verzending naar het buitenland worden
reeds maatregelen getroffen. De veilingen
zullen vroeger beginnen en meer materieel
dan verleden jaar zal door de H. IJ. S. M.
worden beschikbaar gesteld.
Stuurlieden examens.
's-Gravenhage, 28 Mei. Geslaagd groote
stoomvaart lste stuurman de heeren D.
Sj'uwke en W. C. Touoisaen, 2e stuurman
de hoeren C. J. van Heel en A. Hoven.
Diefstal bij... Bosre.
Voor de dieven is toch tegenwoordig niets
meer veilig of heilig. Men heeft zich zelfs
niet ontzien diefstal te plegen ten huizo der
familie B iere, Prinsengracht 876. te Amster
dam. Zooals men weet, vertoeft deze familie
tjjdeljjk elders, n-1. in het Ru;s van Bewaring,
in verband met vermoedens, dat zjj betrokken
zou sjju bij verschillende diefstallen.
De huisbewaarster, die tjjdens de afwezig
heid der bewoners in do woning vertoeft, was
Dinsdagavond uitgegaan. Toen zjj terugkwam
bleek haar, dat er diefstal gepleegd was.
Dieven hadden zich vermoedeljjk met een
valschen sleutel toegang verschaft en een
bankbiljet van f 100 en een paar sieraden
gestolen. Bjj de politie werd aangifte
Een onbegrijpelijk req ilsitolr.
Het Handelsblad schrjjft:
Wjj gevoelen ons verplicht nog even terug
te komen op een strafzaakje, waarin do
FEUILLETON.
Amsterdamsche Rechtbank dezer dagen uit
spraak heeft gedaan. Het betrof de jeugdige
werkster, die in haar werkhuis zich een haar
niet toebehoorende waardeloose hoedespeld
had toegeëigend, en deswege voor diefstal
vervolgd word. De zaak scheen zéé onbe
duidend, dat men alvast niet begrjjpt, waarom
de vrouw des huize# zóó boos kon zjjn ge
worden, om de justitie er in te halen. Nog
onduideljjker was 't, waarom de justitie
hieraan gevolg had gegeven. Hoeft zjj niet
wat beters te doen, en is hare roeping niet
gewichtiger, dan aldus het: „minima non
curat praetor", „bagatellen ziet de rechter
door de vingers", te vergeten
Ernstiger evenwel werd de verbazing toon
de vertegenwoordiger van het O M. in deze
zaak, mr. baron Van Lamsweerde, kwam tot
een requisitoir van drie weken gevangenis
straf.
Van eenigo bezwarende bijzonderheid, be
halve hot verhaalde, is ter terechtzitting
niets aan den dag gekomen. Oize verslag
gever heeft ons nog bevestigd, dat geen
enkol speciaal motief, om de zaak buiten
gewoon streng to bezien, is aangevoerd of
gebleken. Dus zou moeten worden aangenomen
dat het eene doodgowone waardeoring is.
Zoo zonder meer gedaan, zender dat hjj
tegenover het publiek verklaarbaar wordt'
gemaakt, kan men zulk eenen eisch niet
anders dan te weinig humaan, en te wereld-
Zit er wat achter Hst dossier
Dan had dit moeten uitkomen!
Zóó n requisitoir maakt da justitie onbe
grepen geeft aan het Openbaar Ministerie
den schjjn van een wreed en onmenschkundig
staatsorgaan. Hot ontneemt aan de gevangenis
straf den ernst en de afschrikkende kracht,
die haar eigen behooren te zjjn, en zou aan
parsoonljjke belangen vreeseljjke schade
kunnen toebrengen.
Intusschen mag worden opgemerkt, dat
ook de rechtbank het mot het requisitoir
grondig oneens is gebleken. Zjj deed de zaak
met een boete afgeljjk de president reeds
aanstonds had doen doorschemeren. Dit ver
sterkt het vermoeden, dat de eisch niet op
goede redenen rustte.
Gelukkig zjjn er dus nog rechters in
Amsterdam, en bljjkt het, dat dergelijke
zaken tenslotte verstandiger en menscheljjker
behandeld worden. I-a zooverre kan men
gerustgesteld zjjn.
Man- niettemin bljjft zulk om requisitoir
een onbegrjjpeljjke on een verkeerde zaak,
een voorbeeld van zooals bet niet moet
wezen.
Scheepvaart op Smyrna.
Uit Smyrna is te Amsterdam een telegram
ontvangen van den volgenden inhoud:
AIb gevolg van een actie van het consulaire
arps zal het vaarwater, waar de ongelukken
iet de mijnen hebben plaats gehad, Dinsdag
orden uitgebaggerd, onder gezamenlijke con-
tró'e van Turkscho en vreemde zeeofficieren
der oorlogsschepen aldaar gastationneerd.
Daarna zal de scheepvaart worden heropend.
Het Paleis van Justitie te Rome.
R ime, 27 Mei. De Kamer heeft besloten
de bespreking van het rapport der commissie
van onderzoek naar de zwendelarjj bjj den
bouw van het Palnis van Justitie tot den
3den Juni te verdagen, ten einde de openbaar
making van alle gegevens af te wachten.
Uitsluiting in Italiö.
Rome, 27 Mei. De bond van industrieelen
Turjjn heeft besloten tot uitsluiting gedu
rende twee maanden van alle werklieden in
de metaalnijverheid. Dit is een maatregel
tegen de staking der metaalbewerkers in de
automobielejjvorheid te Turjjn. De „Tribuna"
keurt de uitsluiting, die 25,000 werklieden
omvat, af.
De Duitsche Keizer naar Engeland
lu marinekringen te Purtsmonth verzekert
men dut do Duitsche Keizer in Augustus
een bezoek aan Engeland zal brengen. Zjjn
jacht zal vergezeld worden door de boste
slagschepen van de Dqitscho vloot en koning
George zal hom ontvangen te Spithead, waar
de twee souvereinen een vlootschouw zullen
houden.
Van de huwelljksgeichenken
van hertogin Victoria Louiso van Brunawjjk,
dio in het museum voor kunstnijverheid to
Berlj}n tentoongesteld zjjn geweest* vinden wjj
in do Berljjnsche bladen een lange opsomming.
Toen men dit Mathilde meedeelde, barstte
zij in tranen uit, daar zjj golootde dat
huar voor medeplichtig hield aan eene daad,
die zij verafschuwde, en do gedachte, dat zij
niet alleon voor eene ondunkbare, maar ook
voor een monster zqu doorgaan, verscheurde
haar het hart.
Om den oploop van het nieuwsgierige volk
te vermjjdon, werd Mathilde den volgenden
dag, in de schemering, in een gesloten draag
stoel onder geleide naar genoemd gasthuis
vervoerd, waar het, dank zij de onvermoeide
zorgen en de kunst der geneesheeren, gelukte,
liaur hare lichaamskrachten terug te geven.
Zoo lang Mathilde nog in het huis van
mad. De Juville was, had Louviöre zorgvuldig
vermeden er te komen; een onbedwingbaar
geyoel van vrees en angst pjjnigde hem. Hjj
duchtte, dat ieder hem de misdaad kon aan
zien. Het gezicht van Mathilde kon hij het
minst verdragen, daar hjj geloofde, dat zij
in hom misschien den dader zon herkennen.
Zoodra hjj echter vernam dat Mathilde uit
het huis van zjjne bloedverwante verwijderd
was, waagde bjj het er weer to komen.
Als men maar de geringste verdenking
togen hem gekoesterd had, zou de verwarring,
m
m
die
mad. De Juville voor de eerste maal na den
moord bezocht, hem aangeklaagd hebben.
op zjjn gelaat zichtbaar was, toen hjj
I. De Juville vo
De Tsaar heeft de traditioneels schaal van
malachiet en de Sultan een tapjjt geschonken,
beide ontbraken echter op de tentoonstelling,
zoo ook alle juweelen en andere sieradiëo,
vermoedeljjk omdat men het te gewaagd vond
ze in het openbaar tentoon te stellen.
Wel za? men er do hooge gouden urn met
opschrift, die do koning on koningin van
Eageland ten geschenke hebben gegeveneen
mooie blauwe doos met paarlen en metaal-
versiering van den koning en de koningin van
Zweden; oen zilveren schenkkan van den
koning van Denemarken; een Oadhollandsche
staande klok van koningin Wilhelmina;
een klein, kunstig bewerkt juweelenschrjjn
van de koningin-weduwe van Spanje; eon
waaier van Brusselache kant van de koningin
van België. Do broers on schoonzusters van
de bruid hebben een reisnecessaire gageven
met allerlei zilver toiletgerei erin. Een groote
zilveren leeuw is het geschenk van hertog
Johan Albert van Mecklenburg, regent van
het hertogdom Brunswjjk, wion hertog Ernst
August spoedig in de regoering zal opvolgen.
Dan is or een gouden schaal met rood glas
van binnen van de groothertogia-weduwe van
Meeklenburg Strelitz,een kristallen schenkkan
met een braeden gouden rand van den prins
van Turn en Taxis, een jachtgroep van
Nymphenburgsch porselein van prins Hendrik
van Beieren, enz. Eon meer merkwaardig dan
van goeden smaak getuigend geschenk is een
goedgaande klok in den vorm van een wjjnvnt
en met een versiering van champagné-kurken
de gewichten bestaan uit twee wjjcfl jsschen.
Oaze lezeressen zullen vooral belangstellen
de beschrjjving van bruidsjapon, sluier en
staatsie-sleep. De japon is gemaakt uit een
opzstteljjk te Krefeld geweven stof van zil
verbrokaat, met rosé erdoorheen gewerkt, en
is aan den hals zeer laag uitgesneden. Oude
kanten van de Keizerin vallen zeer sierljjk
over het ljjf en het bovenste gedeelte van den
rok heen. De vier meter lange en twee meter
breede sleep is met zilver borduursel versierd,
dat in hot atelier van mevrouw v. Wedel
volgons een ontwerp van Margarete v. Wedel
is vervaardigd. Langs den sleep loopt een
rand hermeljjn ter breedte van 50 c.M. Dit
hermeljjn had reeds als afzetting gediend voor
den kroningssleep van keizerin Augusta, de
gemalin van Willem I. Dö bruidssluier, 150
ij 180 c.M. groot, vertoont een licht aan
gegeven bloempatroon en is in de Sllezische
Kantwerkschool gemaakt naar het model van
een ouden Bluier, die het eigendom van de
Keizerin is. Daar zjjn ook de bruidszakdoek
en de waaier vervaardigd. De staatsiesleep,
die weer aan den eigenljjken sleep is vast
gehecht, is van kerskleurige moiréjzjjde en
sedert 90 jaar in het bezit van hot Pruisische
koninkljjke huis. Dezen sleep heeft men met
1£ M. moeten verlengen, daar hjj niet de voor
geschreven lengte van 4 M. had, een ingewik
keld werk, dat volgons het ontwerp van
mevrouw v. Wedel zeer kunstig volbracht is.
Voor het museum van kunstnijverheid, waar
al do bovenbeschreven fraaiigheden te zien
waron, zjjn Zondag on Maandag ware ge
vechten geleverd onder do opdringende kijk
lustige menigte, die voor verreweg het grootste
gedeelte uit vrouwen bestond. Esn groote
politie-macht te voet en to paard moest voor
de handhaving van de orde zorg dragen.
Dinsdagmiddag zjjn de bmïloftBgeschenken
door den zilverbewaarder van den hertog van
Cnmberland uit hot museum weggehaald en
naar Gmunden verzonden.
Een buitengewoon rekenkunstsnaar.
Ia een krankzinnigengesticht te Nanlea is
een tjjdlang een man verpleegd, Joan C...,
gehoeton, dio ook in de periode, dat zjjn
gecstvermogeus gestoord waren, een buiten
gewoon rekenkunstenaar bleek te zjjn. De
uian had heel weinig geleerd, als kind was
hjj nog al dom, en ook toen had hjj slechts
een geheugen voor cjjf-rs. I j het gesticht
te Nantee trok Joan C.de aandacht der
geneesheeren, doordat hjj maar steeds zat
te cijferen en bjj nador onderzoek bleek hun
het buitengewone vermogen, om uit het hoofd
to rekenen, waarover de patis;it beschikte.
Zoo vroeg een der dokters hom hoeveel
seconden er in dertig jaar zjjn Precies
veertien seconden dacht de rekenaar na, en
toen antwoordde hjj: 946,080,000. Ea op do
vraag hoe hjj aan dat getal kwam, antwoordde
Jean C. het volgende:
Ik weet om te beginnen, want ik heb dat
al zoo dikwjjls uitgerekend, dat er in een
jaar van 365 dagen 31,686,000 seconden zjjn.
Ik neem nu eerst dertigmaal 80,000,000, dat
is 900,000,000; dan dertigmaal 1,500,000,
Maar die verwarring werd aangemerkt als
de uitwerking van zijn oprechte deelneming,
hoewel lij) zjjne verlegenheid zooveel moge
ljjk trachtte te verbergen. De booswicht ge
noot nog steeds het volle vertrouwen van
de argelooze dame,
Uit hebzucht had Louviöre zijne handen
met bloed bevlekt; hjj wilde nu nog een
schelmstuk uithalen. Alle middelen, die hem
geld konden versohaffen, waren hem welkom.
Door het vertrouwen, dat hjj van mad. De
Juville genoot, was het hem niet' moeiljjk, bjj
haar menige ontvreemding te wagen. Hjj
was bovendien, doordat zijne schelmstukken
tot dusver ongestraft waren gebleven, zoc
vermetel geworden, dat hij voor geen onbe
schaamden diefstal bevreesd was. De ziekte
van mad. De Juville was eene mooie ge
legenheid om er gebruik van te maken. Op
een keer vond hij haar, die nog steeds bed
legerig was, ingesluimerd. Bjj het bed lag op
een tafeltje een hos sleutels. Louviöre, de
kans schoon ziende, nam ze voorzichtig op,
sloop zonder gerucht te maken naar een
aangrenzend vertrek en ontvreemdde uit eene
schrjjftafel verscheiden voorwerpen van kunst
en smaak, benevens oene aanzienljjke som
aan staatspapieren. Hierop verwijderde hjj
zich met zjjn buit. Eerst later, toon mad. De
Juville na hare herstelling de gestolen voor-
Averpen wilde gebruiken, Averd de diefstal
ontdekt.
Louviöre deed zjjn best, dezen aanzien
ljjken diefstal met den moord in verband te
brengen, en daar men tot dusverre geen
grond had kunnen vinden, die Louis tot de
misdaad had kunnen verleiden, leverde deze
ontdekking een soort van bewijs tegen den
onschuldige op. De twjjfel, dio er nog bestond
over het al of niet schuldig zijn van Mathilde's
dat is 45,000,000; dan dertigmaal 30,000,
dat is 900,000; dan dertigmaal 6000, dat is
180,000, Ik tel die getallen bjj elkaar op en
krjjg samen 946,080,000.
Deze berekening doet Jean C. met ver
rassende snelheid.
Verder vroeg men hemeen voot heeft
0,888 M. Hoeveel voeten gaan er in 348 kilome
ter. Antwoord in zeven seoonden 1,029,000.
Hoe oud is iemand, die 848 millioen secon
den geleefd hoeft Het antwoord werd in drio-
en-twiniig seconden gegeven10 jaar, 10 maan
den, 14 dagen, lnnr, 46minuten en 40 seconden.
Ia tegenstoliing met Iaaudi en andere beroem
de rokenkunstenaars trekt Jean C. geen
wortel. Volgens een der geneeskundigen van
het gesticht to Nantes waar Jean C. ver
pleegd is, is deze zeer onwetend, kan nanwe-
Ijjk.i lezen en nauweljjke zjju cjjfors schrjj ven.
'Hjj hoeft zich zelf rekenen geleerd, volgens
eon eigen manier, die, naar wat men ervan
heeft kunnen begrjjpon, veel overeenkomst
hooft met die, welke andere reken-wonders
gebruikten. Jsan C. sohjjnt te behooren tot
de kategorie van geboren rekenaars, waarin
men ook Iaaudi, Fleury, Mondeux, Mangia--
mele, Ruston, Culborn moet rangsohikken;
Jean C. is kort geleden genezen uit het ge
sticht te Nantes ontslagen.
Roosevelt ais klager.
Maandag werd te Marquette in Miehigan
een begin gemaakt met het proces, dat op
klachte van Roosevelt werd ingesteld tegen
8fen gowozen senator, Newett, die als redac
teur van oen blad geschreven had, dat R >ose-
veld „dikwjjls dronken was, geljjk zjja intieme
kennissen wel zullen weten".
De trein, die RooBovelt naar Marquette
bracht, voerdo tal van getuigen, 0. a. ver
schillende hooge ambtenaren mede, die allen
bereid zjja te zweren dat R )0#evelt de matig
heid in persoon is.
Riosovelt heef; eon eisch tot schadeloos
stelling tot een bedrag van f 25,000 ingadiend.
,,'tMoet nu maar eeus eindelijk uit zjja met
dut praatje", zeide hjj tot verslaggevers, die
1 kwamen uithooren. „Horhaaldeljjk dook
op en nooit wist men te zeggen, wie het
in de wereld had gestuurd. Na sta ik einde-
ljjk voor een bepaalde verklaring van een
verantwoordelijk persoon. Allen, die met mjj
in nauwe aanraking kwamen gedurende mjjne
politieko loopbaan, weten dat het praatje
laster inhoudt. Wanneer ik bjj maaltijden,
waar wjjn werd opgediend daar ook wel van
proefde, was 't meer uit beleefdheid tegen
over de tafelgenooten dan omdat '1 mjj smaakte.
Na mjjae dageljjksche oefeningen dronk ik
gemeenljjk mineraalwater, melk of karnemelk."
De heer Newett grond sjjne bewering op
het feit dat Roosevelt op sommige plaatsen
gedurende da laatste verkiezingscampagne
zich aan boide zjjden in den rag liet steuaen
door helpers, terwjjl hjj zjjn gehoor toesprak.
Hjj gaf daarbjj teekenen van hevige opwin
ding en gedroeg zich over hot geheel zoo,
dat hjj wel den indrnk moeBt maken, onder
don invloed van sterken drank te verkeeren,
De brandkast van den mllliardair.
Het lot heef; het Pierpont Morgan niet
veroorloofd, 't- gereedkomen to beleven van
do geweldige brandkast of beter gezegd, van
de brandkluis, waarvan hjj de vervaardiging
aan de architecten Trowbridge en Lïvingstone
te Now-York had opgedragen.
Deze saf o, die de ontzagljjke waarden der
Morgan-Bank zal opnemen, bestaat uit niet
minder dan drie verdiepingen van 25 vier-
oppervlakte en wordt door staal
platen van ongeveer 1 meter dikte beschermd.
Morgan stelde persoonlijk zeur voel belang in
do uitvoering, had zich veel mot de plannen
beziggehouden en destjjds vol trots verklaard,
dat hjj mot dozo „brandkast" ook do be
kwaamste en meest ondernemende inbrekers
zou kannen trotseeren.
De safe bezit drie douron, waarvan elk
niet minder dan 40 ton weegt. Voor ieder
dezer deuren wordt eon groote, 4 meter
hoogo spiegel zoodunig opgesteld, dat do be
wakers voortdurend de ingangen eu de per
sonen, die do safe naderen in het oog kanoën
houden, waar zjj zich ook bevinden.
Het geheele bouwwerk is in de fundamenten
van het huis ingebouwd, en mot kolossale
stalen hakon in beton verankerd. Het gewelf
onder het bankgebouw, waar deze reusachtige
brandkast is opgetrokken, kah door geun
moosch betreden worden, zonder dat de be
wakers, die de schatten dag en nacht in het
oog houden, het opmerken.
De vertrokken- boven de brandkluis got
broeder, trachtte Louviöre zooveel hij kon
uit den Aveg te ruimen. Als iemand het ver
band tusscheu den diefstal en den moord
niet goed inzag, omdat liet. >vaarschjjnljjk
was, dat de diefstal eerst had plaats gehad,
en dus de moord tot niets diende, daar de
schuldige zjjn doel reeds had bereikt, ant
woordde Louviöre, dat het zeer Avel mogeljjk
Avas, dat de dader zich vau een getuige had
Avillen ontslaan, die hein licht kon verraden.
Bovendien Avas de vlucht van den aan ge
klaagde eon sprekend bewijs, waartegen niets
in te brengen was. Zoo sprak de booswicht,
maar inwendig sidderde hij voor de terug
komst van Louis, wiens verdwijnen hem een
raadsel was Madame De Juville deed bij de
rechtbank aangifte van den diefstal en gaf,
zoo goed haar geheugen haar te hulp kon
komen, de ontvreemde voorwerpen op. Op de
vraag van den rechter, of zij op iemand eenig
vermoeden had, antwoordde zij met „neen".
In weerwil van alle omstandigheden, die hier
samenliepen om Louis aan dubbele misdaad
schuldig te vorklareD, sprak iu baar hart
inwendig een gevoel sterk ten voordeele van
den jongeling en veijoeg elke gedachte, die
Louis als moordenaar en dief voorstelde.
Met ontzetting vernam Mathilde den ge-
pleegden diefstal, die bij vele menschen de
verdenking op haar broeder versterkte. Zij
was zoo zeker van haars broeders onschuld,
dat zjj er met haar leven wel borg voor wilde
bljjven. De geheele gebeurtenis was haar een
onverklaarbaar raadsel. Het plotseling ver
dvvjjnen van haar broer vvas haar even onbe
grjjpeljjk. Zjj wonschte, dat hjj maar terug
kwam, om de lasteraars te beschamen. De
misdaad, waarvan men Louis verdacht, be
roofde haar de achting van velen, die haar
als zuster van den moordenaar als zijne
een genoegen in vinden revue te houden
over deze ongelukkige schepselen. Zs geven
legen, bevatten de werkkamers van de negen
deelgenooten der firma, waarvan de directie
ie overgegaan op Pierpont Morgan'e zoon.
Het bankgebouw zelf levert met de omringende
wolkenkrabbers een eigenaardig contrast op,
daar het eloohts twee verdiepingen hoog is.
Er is echter reeds bjj den bouw van het in
Ronaissance-achtigen stjjl opgetrokken bank
gebouw rekening gehouden met de inogeljjk-
hoid, nieuwe verdiepingen op de reeds be
staande (e plaatsen, zonder dat het noodig
zal zjju, hot gewelf, waar de renzenbrandkast
staat, te versterken of te verbouwen.
Gaigalat en Kaitlnnis.
Dat zjjn gesn Grieken of Albaneezen,
doch Oost-Pruisen.
Gaigalat is zelfs dominé en als lid van
het Pruiache Huis van Afgovaurdigden
Pruisisch wetgever. Conservatief natuurljjk.
En Kaitinnis is zjjn vriend, of jaister: wks
eens zjja vriend. Na is hjj woest op den
dominé, omdat deze hem, toen hjj eens voor
een goed agrarisch doel in Barlyn wils, mee
genomen had naar het Café National.
Voor den vreemdeling in Berljjn dient
tot goed begrip van de zaak eerst meege
deeld te worden, wat het Café National is.
Een gelegenheid in de Friedrichstrasse,
waar het overdag stil en saai is, 's avonds
en 's nachts druk en saai. Daar komen bjj-
een de dames van de Friedrichstrasse, die
moe van h«t wandelen heen cu weer niet
voor haar plezier loopen ze aren achter
een een kwartiertje rnsten willen. Een
dikke portier houdt er de wacht, laat niet
alle rnstbehoevenden toe. Hjj schift zelfs
bjj deze gezonkenen het kaf van het koren.
Daarbinnen zitten dan de mannec, die or
genoeg,
deze 0
warme koppen koffie weg, spreken deze
vrouwen toe, die dan antwoorden Uit zich-
zelven zeggen de dames niets. Dit heeft de
politie haar verbodeD.
Een meer miserabele inrichting dan dit
café National, waarheen iedere vreemdeling
trekt, en die geloof ik zelfs in Baedeker
slaat, ken ik in heel Berljjn niet. De doode
stoflage is van een vervallen goedkoop
burgerljjke grootheid, de lerende van een
trieste, geestelooze immoraliteit.
Daarheen ging dominé Gaigalat met
vriend Kaitinm's, natuurljjk om studies te
maken over het lage peil van do zeden in
Berljjn; zooals dominé het zelf uitdrukte,
ai materiaal te verzamelen voor een rede-
orriag over de vrouwenq laestie, eu om
zjja begeleider te overtuigen, welke treurige
gevolgen de lichtzinnige trek, vooral van
de vrouweljjke jeugd, naar de hoofdstelen
kan hebben.
Ia het Oost-Pruisische kiesdistrict Memel-
Hcydekrug, dat tot nm toe den hoer Gaiga
lat afgevaardigd had naar de Tweede Ka
mer, was ia den verkiezingsstrijd door de
tegenstanders van de conservatieven bekend
gemaakt, dat de dominé in het café National
gezien was. Ea daarom meende dominé een
explicatie te moeten geven, waarom hjj deze
zondige plaats met een bezoek vereerd had.
Doch de hoer Kaitinnis, die inmiddels
van' vriend vjjand geworden was, publi
ceerde in een niet-conservatief blad, dat in
het district Momel-Hey lokrug verschjjot, een
brief, waarin hjj onder anderen schreef
Mot geen enkol woord heeft dr. Gaigalat
mjj tevoren meegedeeld, welke bedoeling hjj
met dit bosoek had, Diet eens vertelde hjj
mjj, dat dit lokaal diende tot bevordering
van de onzedelijkheid. Wanneer hjj mjj dit
gezegd had, dan zou ik nooit mot hem mee
gegaan zjjn. Ik behoef en wil goon studies
maken over de vrouwenq laeslie, en wanneer
dr. Gaigalat dit wille, dan had hjj mjj als
eerbaar hnisvader thuis kunnen laten. Hem,
dr. GJgalat, scheen dezo stulie veel vreug
de te bereiden, want helaas amuseerde hjj
zich kosteljjk, toen vjjf of zes van deze be
dorven meisjoB naar mjj toekwamen en
trachtten connecties met mjj aan te knoo-
pen. Naar mjj verzekerd word door mm-
schon, die dit lokaal even goed kennen als
dr. G-<igalat mogen deze meisjes, die door
do aanwesige politie bewaakt wolden, niet
naar een heer gaan, zonder speciale uitnoo-
diging van dien heer. Ik bob dit niet ge
daan, dus moet de conclusie luiden, dat dr.
Gaigalat dit deod, of dat de meisjes hom zoo
goed konden, dat zjj de vrienden van hom
beschouwden als baar vrienden. Dit laatste
ljjkt mjj het waarschijnlijkst, waut hjj hec-f;
vele jaren studies gemaakt ia dergelijke lo
kalen. Het thans meegedeelde gebeurde in
1907 en «jjn eerste rodevoering over de
vrouwenquestie hield hjj in 1912, dus vjjf
jaar later".
Dit briefje zal ten eenwigen dage een
document bljjren uit de politieke cultuurge
schiedenis, ter illustratie hoe verheffend een
verkiezingsstrijd werkt.
Het meest amnseeren de Borljjners zich
over dit geval.
Deze boiden hebben zich in de hoofdstad
op Oost-Pruisische wjjze vermaakt met de
oudste semesters in het Café National, en
verbeelden zich natuurljjk dat zjj het nacht
leven van de wereldstad daarna kenden.
Zoo doen het nameljjk alle „Provinzon-
kel", die, thuis gekomen bjj moeder de vrouw,
Berljjn de huid vol sohelden. („Hbld.")
Esn Engelsohman beweert in ons land dit
woord te hebben gelezon in plaats van auto
„Saelpaardeloossonderspoorwegpetroolrjjtuig".
1813—1913.
(Texel).
Overal in ons land ziet men tegenwoordig
vergelijkingen maken tusschen de toestanden
van voor honderd jaar en nu. Op aommigo
plaatsen is zeer veel ten goede veranderd,
op andere minder, en ook zjjn er streken
waar de laatste eeuw weinig verbetering
heeft kunnen aanbrengen.
Dikwjjls wordt beweerd, dat hut eiland
Texel op achter komt, en dan heeft men het
oog op de communicatie middelen over hei
eiland. En dan moet het betreurd worden,
dat nog altjjd tevergeefs geluisterd wordt
naar trambel of spoorfluit, eu dat nog geeu
goede vaart het vervoeren van de vele land
bouwproducten mogeljjk en gemakkelijk maakt.
Wie evenwel met de groote moeieljjkheden,
die er toe in den weg staan, rekening weet
te houden, zal zeker hieromtrent vergoelijkende
gevoelens uiten. Maar overigens protesteert
men hier sterk, wanneer beweerd Avordt, dat
de ontwikkeling te Texel geen gelijken tred
houdt met die in andere landbouw en veeteelt-
streken van ons vaderland.
Mogen we dit in enkele artikelges toe
lichten, door een parallel te trekken tusschen
het Texel van 1818 en dat van nu
Wie in 1813 van het Nieuwediep naar
Texel wilde varen, kon dit met een post-
schuitje, dat bjj gunstige gelegenheid wel eens
in een uur kon overvaren, maar dat ook wel
eene drie en meer uren noodig had, Avanneer
stroom en wind hinderlijk tegenwerkten.
Meermalen ook gebeurde het, dat de storm
uit het Noordwesten het overvaren gohcel
belette en dan wus men genoodzaakt tot
wachten. Gelukte de overtocht, dan landde
men te Texel aan 'sLands trap aan den
Texelschen djjk, en stond men daar, dan lag
het groote eiland met zjjn dikwijls niet te
begane modderwegen voor den bezoeker uit
gespreid. Alleen de tocht over het eiland
veroorzaakte moer moeieljjkheden, dan tegen
woordig een reis van Helder naar Parjjs.
Zjjn we niet veel vooruitgegaan Geeft
thans de keurige boot „De Dageraad" van
Texels Eigen Stoomboot-onderneming geen
gemakkeljjken overtocht, vjjfmaalper dag v.v.
Hoe roemt de vreemdeling tegenwoordig het
vergezicht vanaf het hooge promenadedek,
wanneer hjj zjju blikkeu laat uitweiden over
de beide zeeën, dio het Marsdiep begrenzen,
over het mooi gelegen eiland, met zjjn heuvels
eu zjjn wazige duinen in het Westen, over
Den Helder met zjjn schepen, zjju hooge
Marine gebouwen en talrjjke glimmende daken,
terwjjl naar het Zuidwesten de hooge vuur
toren van Huisduinen als het ware fluistert,
dat men niets meer behoeft te vreezen, on
dat men zeker kan zjjn, dat men binnen 40
minuten weder aan wal is, waar men ge
makkeljjk op den steiger kan komen. Eere
aan Dr. A. Wagemakcr, aan wiens initiatief'
en stuwkracht het te danken is, dat Texel
uit zjjn isolement is opgeheven, ook des
winters, wanneer de jjsgang maar niet al te
sterk is. Deze verbetering is zeker wel do
grootste van alle. Maar ook: heeft men geen
geregelde stoombootvaart op Alkmaar en
andere plaatsen gekregen, eu maken de
motor beurtschepen niet, dat men veel ge
regelder do benoodigde waren uit Amsterdam.
Friesland enz. kan thuis krjjgen?
Ja, wel is er in dit opzicht voor het ver
voereu van personen, vee, landbouwproducten,
zuivel euz., veel ten goede veranderd. Doch
er is moer, veel meer zelfs. Hierover later,
D.
medeplichtige beschouwden. De
in liet gasthuis verpleegd werden, konden een
heimeljjken afkeer tegen haar niet ontveinzen,
en bjj elke gelegenheid was zjj een voorwerp
van minachting. Zij gevoelde deze krenkende
beliundeling diep en daarom trok zjj zich,
zooveel zij kon, terug van haar gezelschap.
Toen Mathilde's gezondheid weer tumeljjk
hersteld Avas, bracht zjj menig uur eenzaam
in afgelegen lanen vau don grooten tuiii door,'
peinzende over haar toestand.
De rechtbank was het onderzoek begonnen.
Mathilde zou spoedig moeten vorschjjnen om
verhoord te worden. De bestuurderes van
het gasthuis, die groot medelijden met haar
had, liet haar bjj zicli komen en deelde haar
dit zoo behoedzaam mogeljjk mede. Mathilde
vernam hel echter met de grootste kalmte
en bedaardheid, daar zjj zich van geen 3chuld
bewust Avas, en over de onschuld van baai-
broeder was zij in 't minst niet bezorgd.
De bepaalde dag brak eindelyk aanin de
gerechtszaal bevond zich eene ontelbare
menigte nieuwsgierigen uit alle standen. De
meest gespannen verwachting was op aller
gelaat te lezen. Diepe stilte heerschte er,
toon eene zijdeur der gerechtszaal geopend
werd en Mathilde door een gerechtsdienaar
voor de rechters werd geleid, daar zjj mede
plichtig werd geacht of ten minste met de
daad bekend Avas. Na een kort relaas van
den gepleegden moord en den diefstal vor
derde hij van Mathilde den gebruikeljjken
eed, dien zij hem met opgehovon rechterhand
nasprak.
„Mathilde Pajol", begon de voorzitter,
„hot doel van deze rechtzaak is u reeds
bekend. Gij hebt gezworen, de waarheid te
zullen zeggen, en niets dun de volle waar
hoid; antwoord nu duidelijk en hoorbaar op
de vragen, die u zullen gedaan worden.
Draagt ge eeuige kennis vau den moord, op
de kleindochter van raad. De Juville ge
pleegd
„da". Dit antwoord verwekte ouder
rechters en publiek diepe ontroering.
„Zaagt ge den dader?" Hier was Mathilde
eon oogenbhk verlegende voorzitter her
haalde nu zjjne vraag, waarop zjj antwoordde:
„Ja, mjjnheor de president."
„Indien go hem zaagl, moot ge hem ook
kunnen noemen. Wie was de moordenaar?"
„Ik had mjj eenige schreden verwjjderd
om voor de ongelukkige Madeleine eon nacht
vlinder te vangen, toen ik haar, die in hot
priöel zat, plotseling een doffen kreet hoorde
uiten. Ik snelde terug en werd een man
gewaar, die in de richting van de tuindeur
snelde. Toen ik in het priëel kwam, was de
vcrschrikkeljjke daad geschied; doch wie het
deed, kan ik niet zeggen,"
„Herkendet ge den vluchteling dun niet?"
„Het was schemerig en zijn gezicht zag
ik niet.'
„Naar den schjjn geloofdet ge uw broeder
to herkennen, want een getuige zegt ons,
dat ge verscheiden malen zjjn naam riept."
„Gewoonljjk kwam mjjn broeder alleen in
den tuiudaarom vermoedde ik op dien avond
niemand anders in mijn nabijheid, en riep ik
j zjjn naam."
„Hebt ge uw broeder na dat uur weor-
gezien
„Neon, mijnheer de president.''
„Weet ge ook niet, waar hjj zich ophoudt?"
I „Sedert ik het huis verliet, waar mijne
dierbare ouders gestorven zjjn, woonde hjj
bjj rechtschapen menschen, niet ver van de
haven; z^ne woning heb ik nimmer betreden,
dus kan ik die niet nader opgeven."
„Meisje, uw broeder wordt vau de af
schuwelijke daad verdacht, on deze ver
denking wordt versterkt door zijn plotseling
spoorloos verdwijnen."
„Louis is onschuldig!"
„Hoe verklaart ge dan zjjne vlucht, indien
hjj onschuldig zou zjjn
,Dit weet God alleon te vorklaren, maar
mij is zjjn verdwijnen een raadsel."
„Een aanzionljjkc diefstal ton huize vau
mevrouw De Juville, te gelijker tjjd mot den
moord geploegd, zal misschien de beweeg
reden tot zjjne daad zjjn."
„Ach, mjjn God, een diefstal, een moord
mjjn broeder onmogelijk!"
Nu scliolde de voorzitter. Een gerechts
dienaar naderde hem eu verwijderde zich, na
de hevelen van den rechter ontvangen L-
hebben. Er ontstond eene verschrikkelijke
pauze.
Na eenige oogenblikken kwam de gerechts
dienaar terug on legde op de tafel voor de
rechters een klein, verzegeld pukje, inet zwart
doek omwonden. De president opende liet,
en Mathilde een dolk voorhoudende, vroeg
hjj„Is dit wapen tt bekend
Nauwelijks had zjj er een blik op geslagen,
of zjj deinsde met een luiden gil achteruil.
Zij herkende don dolk met de vergulde greep,
waarop aan de eene zjjde onder andere ver
sierselen een familiewapen met een kortc
spreuk gegraveerd was Dit noodlottige .wapen
had inderdaad haar vader toebehoord, du
imt als een oud fumilieaandenken had bewaard
en dat door Louis, met andere voorwerpen,
als een voor hem geheel nutteloos voor worp
aan Louviöre was afgestaan, ter aanzuivering
van de verschuldigde huur.
(Wordt vervolgd;.
