KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor HelderTexelWieringen en Anne Peulownem
No. 4209
Woensdag 11 Juni 1918.
4lste Jaargang.
'I Vliegend Blaadje p. 5 mj W e»., tl. f. posl 7» ei, baitealnad 11.25
Pr»-- Zoadagtblad 87* 45 b n 10.75
catêafXodeVTad 65 s s 75 11.—
(Voor het haitenlaad h| vooreitbeHlimgl)
AévertutiëR m 1 lel i regale (h| voonüthetaliag) M eaaO.
Elke regel Meer.
Bewfs-exemplaa?SJ o
Vigaettea ea groots letters «orde» tui plaatsraimte herokead
9
Varsohijnft Dinsdag- mn Vrijdaginiddag.
Uitgaven O. DE BOER Jrsp Hsldsr>
Bureau: Koningstraat 89. interc. Telef. 60.
Opgave van de alhier gevestigde en
vertrokken personen.
Gevestigd.
Naam: Beroep: Woonplaats: Van: Gel.
Wed.T.Y.Toor, z.h., Wilhelminastr.14, Dordrechi N.H.
1. Schuuring, korp.-kon9tAchterstr. 54, A'dam.
A. Janssen, tuinman, Molenstraat 164, Zijpe, R.C.
M. Borabach, koopman, Binnenhaven 6, Sneek. N.U.
J.v.Oudenaarden,ieeman,VanGalen«tr.23,A'dam.
J. Visser, timmerman, Kanaalweg 55, Zaandam.
I.Grasman,serg.-mar.,Wilhelminastr.3, Utrecht,
H. Wol vetang,matr. Ie kl.,CaUforniestr.lO, A'dam.
lJ.G.BuBser,matr.lekl.,Brouwerstr.63,Hellevoetsl.
G.T.Franken,korp.-torp.m,,Trompstr.3,St.-Pieter,R.O.
J. van den Berg, korp.-kok, Florastr. 10, A'dam. N H.
S. Vries, veehouder, Koegras 128, Callantsoog.
H.E.te Winkel, luit.t.z.lekl., Hooldgr.,'s-llage.
M.J.J.H.Westra, verpleegster,Loodsgr.36, A'dam.
F. Burger, stuurman, Brouwerstr. 27, Texel. D.G.
J.G.Kvrakemaat, st.-oliem., Midd str.109, A'dam. N.H.
J.A.v.Bergen,matr.lekL,Achtergr.W.-Z,29,A'dam. t
Vertrokken.
Naam: Beroep: Van: Naar: Gel.
R.van de Gr*sf,serg.art.,Smidsstr.36,Willemstad.N.H.
H. Bakker, arbeider, Hoofdgracht 80, Avereest. RC.
J. van der Peet, arbeider, Koegras 25a, Zij pc.
G.Buijsman,banketbakker,Keizerstr.43,Utrecht. N.H.
G. Smids, adj -macb., Keizerstraat 58. Batavia.
W. Bruin, matroos, Californiestraatló, A'dam. R.O.
II. Riemers, adj .-mach Kanaalweg 56, Batavia. H.L.
D. Zeeman, loswerkman, Koegras 206. Oudorp. N.H.
W. de Vries, schilder, Zuidstraat 64, A'dam.
S. W. J. Schellingerhout, marinier,
O.van Slooten, luit. t.z.lekl,, Dykstr. 30, Beventer.
A. Glim, arbeider, Koegras 215, Zjjpe.
G.Gerritsen,marinier,Achterstr.66, Hellevoetsl.
H.v.Putten, mar.,leWilhelminadw.str.1, Utrecht.
G.Landman,korp.mar.,leVroonstr.63,Oudshoorn.
A. Lankvrardeu-van der Stelt,
z. b., ie Schagendw.str. 2a, 's-Mage.
BIEUW9BERICHTEB.
HELDER, 10 Juni.
Dr. Van Raalte in „Casino".
Zaterdagavond hield de heer dr. van Raalte
van Dordrecht, op nitnoodiging van de Centrale
Vrijzinnige Kioevereeniging eene rede over
rUe(n) Eindstrijd". De zaal was tamelijk
bezet.
Nadat de heer D. H. Qrünwald de verga
dering had geopend, kreeg de heer dr. van
Raalte het woord, en begon met er op te wijzeD,
dat, waar twee menschen ruzie hebben, en de
verliezende partij g«en argumenten meer heeft,
zij in den regel gaat schelden. Dit beeld is op den
huidigen strijd van toepassing, en spr. heeft
eenigo nitlatingen van politieke tegenstanders
verzameld, die men gerust «scheldwoorden"
kan noemen. Dr. Kuyper heeft op eene ver
gadering van 30 Mei het liberalisme genoemd
een onecht kind van het socialisme, dat naar
zoldering en vliering is gevlncht en daar door
do soc.-dem. wordt opgesloten gehouden. Het
wordt, aldus dr. Kuyper, beheerscht door den
geest nit de diepte, dat is dns met andere
woorden, door den satan. Het r.-k. blaadje
„Zeelandia" noemde den «vrijzinnigen bonds
dag" een «krankzinnige bondsdag", en de
a.-r. «Rotterdammer" sprak van het «concen-
tratieiwijn", dat in de plaats van het »ker-
miszwijn" is gekomen. «De Dortenaar" noemt
de tegenstanders van de Tariefwet de «Tarief-
wetjoden". Spr. is zelf jood, doch aanvaardt
dien naam als eerenaam. Kuyper zei: de
liberalen doen denken aan wat dé apostel
schreef van grovere creaturen, die sioh, alt
ze gewaiBchen xyn, wentelen in hun eigen vuil.
Aan de overzijde beschikt men dus wel ever
•en grooten voorraad scheldwoorden.
Ten bewijze hoe sterk in den laatsten tyd
de clerus naar voren dringt, citeert spr. uit
het Zeeuwsche blad «de Volkswil" (Hulst),
dat sohreef: wie op de liberalen stemt, gaat
naar de hel. 't Schijnt dat de hoeren daar
connecties hebben. Niet te verwonderen, dat
zy zoo doen: ze zyn in d«n laatsten tijd het
stuur geheel kwijtgeraakt.
Bij minister Kolkman, zoowel als bij minister
Heemskerk is gebrek aan ernst en verant
woordelijkheidsgevoel inzake sociale wetge
ving. Bewijzen: In 1907 gingen de a.-r. en
kath. in Zuid-Holland den boer op om te
betoogen, dat, als de heer de Meester miniater
bleef, de tabak dnürdèr "zöu "wórden. Inder-
1 wilde dese minister een recht op tabak
Kolkman's eerste daad echter is ge
weest voorstellen van een debietrecht op tabak.
Do heer De Meester stelde' voor verhoogiog
van opcenten op de vermogensbelasting, Kolk
man-Kamerlid was hier tegen. In 1909 echter
stelde Kolkman-Minister voor 10 opcenten op de
bedrjjfs- en vermogensbelasting, hoewel hjj
er als kamerlid tegen was.
De Tariefwet is een bewijs van wanhopige
durf; door r.-k. partifgenooten van minister
Kolkman is verklaard, dat verandering van
't tarief een sprong in 't duister zou zjjn. B\j
dit alles is een absoluut gemis aan ernst
merkbaar.
Ook bjj minister Heemskerk. Niet het feit,
dat h\j van een grapje houdt is het, datipr.
hem verwijt. Wel heeft Heemskerk niet veel
voorgesteld, maar b(j het weinige, dat bjj
gedaan heeft, is gemis aan erast te consta-
teoren. Spr. wijst op art. 80 nieuwe grondwet,
dat spreekt van Kiesrecht aan gezinshoofden
en Heemskerk stelt nu voor aan ieder die
zelfstandig optreedt ook het kiesrecht te geven.
Wie zijn dat, die zelfstandig optreden Daaren
tegen krijgen ook de minst-zelfstandigen kies
recht, n.1. de bedeelden, en nog wél dé diaconie
bedeelden, niet die van de burgerljjke arm
besturen.
Die weinige ernst blijkt ook uit de houding
van de regeering vóór en na de Staats-
begrooting. Toen het pas optrad, was het
ministerie-Heemskerk tamelijk kalm. Dit
niet naar den zin van Knyper, en de kloino
christelijke „grammophoon"-pors het woord
is van den heer Bichon van IJssolmonde
prikkelde de regeering om wat meer anti
revolutionair te worden. Toen werd dr. Kuyper
in Ommen gekozcD, en in de memorie van
antwoord der begrooting van 1909 verklaarde
zich de rogeering homogeen met Knyper. In
1909 echter toondo bet kabinet zich afkeerig
van den Kuyper-koers.
Spr. betoogt hoe moeilijk het is, homogeen
to bljjven met Koypsr. Deze is zichzelf niet
golijkgebleven, hetgeen Prof. Fabius in zjjn
„Studiën en Schetsen" (Sept. 1912) zeide
„hot ontbreekt dr. Knyper aan vaste lijnen."
In dit artikel toont de schrijver, overigens
goed anti-revolutionair, aan, dat dr. Kuyper
viermaal van opinie is veranderd ten op
zichte van het ztolsel van verplichte ver
zekering.
W(j nemen hem dit niet kwalijkde vrij
zinnigen staan <Sók op het standpunt, dat
men in do praktische politiek van meening
kan veranderen. Iets anders is het, als men
verschillende meeningen aanhangt en beweert
uit te gaan van den zelfden richtsnoer, de
H. Schrift.
Het omgekeerde is waarrij denken zich
de oplossing van een vraagstuk en redeneeren
terug, totdat ze een tekst gevonden hebben,
die er op past. Bij analyse blijkt de a.-r.
politiek niets dan een woorden-politiek te
■jjn.
Als voorbseld hiervan haalde spr. aan de
steenhouwerawet. Dr. Knyper schreef't was
de eerste stap naar staatssocialisme. De staat
mag niet verbieden een jongen steenhouwer
te laten worden als by tuberculeus is, dat
druiacht.in tegen het anti-revolutionaire be
ginsel. Maar wèl mag, volgens Kuyper, den
patroon verboden worden zoo'n jongen in
dienst te nemen.
De overleden minister Regoüt had een
voorstel ingediend inzake voorwaardelijke
veroordeeling. Katholieke en vrijzinnige ju
risten waren het over de wenschelijkheid
van invoer eens. Knyper was er tegengeen
voorwaardelijke veroordeeling, maar voor
waardelijke niot-ten-uitvoer-legging van straf,
Koyper sprak zelfs van voorwaardelijke gratie.
Talma's Ziekte- en Ouderdomsverz «koring
r, om niet met leege handen bij de
te komen, doorgejast. Toch komt men
met leege handen, want die wet wordt, als
hot ministerie blijft, pas over 3 jaar inge
voerd. 't Eenige wat men bereikt heeft, is
hetgeen den arbeider in het amendement-
Duys gegeven wordt: een pensioentje op
70-jarigen leeftijd. En dat is do eerste stap
naar staatssocialisme, wat niet mocht!
„Do Standaard" van 31 Mei zegtwat dit
ontwerp brengt, is geen plicht, die opgelegd
wordt.om te vorzekeren, alleen maar wordt
gezegd dat men verzekerd is. Woordenspel,
anders niet.
Prof. Fabius heeft de christelijke verzeke-
ringspolitiek genoemd een verlept vrijzinnig
idool met bijbelteksten omhangen. Dat ver
binden van teksten is noodlottig geworden
„de Banier" van Sspt. 1911 heeft de werk
staking verdedigd op bybelschen grondslag,
ofschoon men in de dagen, dat de bijbel
geschreven word, geen werkstakingen kende 1
Het kan niet verbazen, dat dit religieus
waas belet, dat de waarheid aan het licht
komt: de weinige resultaten moeten worden
goedgepraat.
Rechts spreekt van gevoerde oppositie
toen Knyper in 1911 do regoering prikkelde
om voort te maken, zei hij dat men in 1913
nog maar 13 weken over had voor de Inv.
wet. Die wot is in 9'/s week afgehandeld,
dus hoe kan men van oppositie spreken.
Dr. Kuyper (Standaard 14 Sept. 1911) en
ook prof. Fabius, hebben gezegd, dat een
van de oorzaken, dat men zoo weinig op
schoot, deze is, dat men de predikanten in
de regeering riep. Het is het noodlot van
elke kerkelijke politiek, dat zo tot clericalisme
leidt. Als men dat christelijke manteltje weg
blijft niets dan mnterieele politiek
over. Dat accoord van rechts is dubbelijes-
politiek.
Is 't waar, dat de stembusstrijd gaat om
rechtsgelijkheid voor de vri5e school? Niet-
Die heeft ze allang. Dnbbeltjesgelyk-
heid wil ze, de strjjd gaat niet om de vrye,
in de openbare school. Het voor
gestelde art. 192 wil de openbare school
Elke grondwetsherziening moet zyn een
compromis, de kwestie wordt alleen opgelost
door links, die rechts wat toe zal geven.
Neen, die leuze voor de vrye school is
slechts schijnbaar. Maar men heeft geen
andere, men lydt aan politieke bloedarmoede.
Waarom het dan wel gaat
Om het Tarief. Als het Nederlandsche
volk n u aan de Rsgeering vertelt daarvan
niet gediend te zy*D, dan is dat Tarief voor
go.d van do baan. Zelfs dr. van Best heeft
niet kunnen ontkennen dat de levensmiddelen
duurder wordeD. Het is als Pietje met don
levertraan. BiJ elk slokje krijgt hjj van jhoeder
t, en nis de flesch leeg is, koopt moeder
al die stuivers die Pietje gekregen
heeftnieuwe levertraan. Zoo doen Kolk
en Talma ook. Zelf erkennen ze in be
ginsel vóór vrijhandel te zyn, doch ze vinden,
dat onze industrie bescherming noodig beeft.
Spr. geeft nu eenige voorbeelden, ten be
wijze, dat onze industrie geen bescherming
noodig heeft. In Dordrecht is de scheepsbouw-
industrie bloeiend, de proteclionisten zeggen,
dat het ons zoo slecht gaat. In Breslau werd
eene groote betooging van werkeloozen ge
houden, tooh is Duitechland een besehermd
land.
Het buitenland zou do rechten betalen,
zegt de protectionist. Maar waarom dan niet
in plaats van 10, 30 millioen uit het Tarief
gehaald, dan waren we het heertje, en bleef
er nog wat over ook. Neen, we betalen dat
geld zelf.
Kiesrecht. Gansch de linkerzijde is Toor
mannenkiesrecht, helaas nogniet voor vrouwen
kiesrecht. Terwijl indertijd de anti-revolutie
nog een klein gaatje had voor de vrouw, is
zy daarvan teruggekomen. Toch leeft in het
hart der vrouw het verlangen om sen aan
deel te krijgon in de praktische politiek.
De concentratie sal den weg banen voor
algemeen kiesrecht voor mannen en vroui
Onderdoms- en Invaliditeitsverzekering i
Duitach model. Dat wjj vrijzinnigen te d<
opzichte Óen lyo trekken, is te daoken
het illustre voorbeeld van Minister Llo,d
George. Winnen wy niet, dan kragen we
het zwaarwichtige Duitsche systeem.
Ten slotte besprak spr. nog de sociaal
democratie. Z{j verkeert in een benauwde
positie, kan zich niet tegen ons program
verklaren en is toch, op theoretische gronden,
tegen alles. Spr. betoogt, dat het wenschelyk
is, dat zoo min mogelijk soc.-dem. en anti-
rev. worden gekozen.
De zangvereenigiDg „Morgenrood", die
zich in het begin deed hooren, gaf in de na
volgende pauze nog eenige nummers ten beste.
Kr was geen debat, hetgeen spr. aanleiding
gaf zelve te gaan debatteeren, door op eenige
tegonwerpingen, die men in debat aanvoert,
te repliceeren.
Ten eerste het verwjjf, dat we te „rood"
zijn. Dit is niet zoo erg, nu de hoeren zelf
van de partijgenooten iets dergelijks te hooren
krjjgen.
Meer zegt men over wat niet in het program
staat. Ontbreken defensieparagraaf en de
finantieele paragraaf. Maar rechts zelf heeft
een program waarop slechts óen artikel, hoe
kan sy dan van ons al die paragrafen ver
wachten.
Vijftig jaar zyn de vrijzinnigen aan het
bewind geweest en hebben niets gedaan,
wordt gezegd. Maar wie heeft het dan gedaan?
vraagt spr. En hebben wy reden ons te ver
heugen over wat in die elf jaar van de ohr.
regeering is gedaan Wy geven niet roeke
loos geld uit voor defensie zonder te weten
of men 't goed kan besteden. Wij zyn, zoo
noodig, bereid tot groote offers, doch kunnen
en mogen niet doen, wat een grooter land
•♦iet. Colyn heeft de defensie op niouwe
ast geschoeid, de nu aangenomen wetten
ven geen enkele reden tot verandering.
Wat de finantieele politiek betreft, de
vrijzinnigen willen verhooging van directe
belastingen en daarnaast een belasting op
de goederen nit de doode hand. De groote
finantieele lichamen in Indië kannen ook
meer bijdragen.
Spr. geeft ten slotte nog eenige sprekende
voorbeelden van het duurder wordeD van
goederen by verhoogde tarieven om met eeno
opwekking tot oteun aan den heer de Meester
te eindigen.
Aan den uitgang werd een collecte ge
houden voor het vacantie-kinderfeest, dezen
sr te houden.
Stoomtram Alkmaar—Schoort.
Zaterdag is de tramlijn der H. IJ. S. M.
Alkmaar—Schoorl in gebruik genomen, terwijl
waarschijnlijk 15 Juli het verdere gedeelte
SchoorlSchagen op officieele wijze zal
worden geopend.
De reizigers, die van deze nieuwe tramlijn
gebruik maken, komen voortaan aan en ver
trekken van een aan het Alkmaarsche stations-
emplacement nieuw gemaakt derde perron.
Van dit perron vertrekken met ingang van
heden ook do passagiers voor Bergen en
Egmond, die tot nog toe op het Stationsplein
in- en uitstapten. Er is een luchtbrug ge
maakt om van het tweede perron waar
de treinen aankomen naar het derde per
ron to komeD, doch doze luchtbrug kan eerst
over eonigen tijd in gebrnik worden genomen.
(Hdbl.).
„Heipalen" van beton.
Een nienwigheid op het gebied van huizen
bouw is thans in Sloterdyk te zien, zjj zou
zekeren zin een pendant kunnen genoemd
worden van het bekende „gegoten huis" te
Santpoort. Het huis, dat thans in Sloterdyk
by den weg naar Haarlem gebouwd wordt
de ambtswoning van den burgemeester
zal rusten op gegoten „heipalen". Zjj zyn
n.1. van gewapend beton, volgens het systeem
De Waal—Hazelhofi.
Deze fundeeringpalen hebben het voor
komen van baizoD, door welker wanden, in
hun vo'le lengte van het eene tot het andere
einde toe ijzeren stavèn loopen, door rond
gaande staafyzers in onderling verband ge
bracht. Het geheel van dit ijzerwerk vormt
de zoogenaamde bewapening. Die holle palen
worden verticaal of in schuine richting in
den bodem gedreven, en wel op zoodanige
y se, dat de grond, waarin sjj wegsinken,
an onder indringend, door de holle buis
een, naar boven uitgedreven wordt. Aldus
baant zich de paal, gedreven door eigen
gewicht, zoo noodig geholpen door belasting
of door mechanische kracht, door wegpulzen,
of verwijderen van den grond onder
het benedeneinde van den paal, een weg in
de diepte.
De puls, wolke door werklieden in de holle
paal op en-neer wordt getrokken, neemt dus
steeds een hoeveelheid grond mede, en zoo-
doando zakt de paal langzaam in den grond,
tevocs ban men dan de soort grond onder
zoeken en bemerkeD, wanneer de vaste zand
bodem bereikt is. Een paal van beton, die
een lengte heeft van pl-m. 12 M., sakt van
zelf in een drie kwartier in den grond.
De paal kan steeds verlengd worden. Is
de paal tot eene genoegzame lengte in den
bodem gedrongen, dan wordt de holte van
den fundeeringpaal gevuld, hetzij met zand
of met ander materiaal, of ook weder met
beton, hetwelk op zjjoe beurt verhardt, zoo
dat in het laatste geval de paal massiof wordt.
Do heeren De Waal. en Hazelhofi hopen,
dat het nieuwe soort fundeeringpalen
algemeen gebezigd wordende houten
zullen vervangen, niet slechts voor versterking
fundeeringen of voor den bouw van
huizen, maar ook voor dien van bruggen,
kaden, lossteigors, zeepieren, dukdalven, enz.
Na verschillende proefnemingen, worden de
palon van gewapend beton thans in Sloterdjjk
voor het eerst bij den bouw van een
gebruikt. Zullen de hei-machines, de hei-bi
de twoo-wielige karren met de lange j
in de toekomst verdwijnen
De nieuwe centen.
Do „Frov. Gron. Ct." schrijft:
Bjj een onzer lezers, een dood eerlijk
mecsch, maar een grappenmaker, wat uit
deze nieuwe cent-geschiedenis blijkt, had zich
de meening vastgezet, dat achter het zwart
gallige mombakkes van het jongste onzer munt
stokken een vriendelijk gelaat moest schuilen.
Hij besloot dus al het mogelijke te doen om
den zwartkijker het masker af te rukken en
probeerde met bytende vochten om den neger
een zonniger aanschijn te geven. En ziet, de
wascb met soutzuur loste de vuile roetlaag
op en ons nikkertje bleek een echte, onver-
valschte blanke, die geen droppel zwart bloed
in z(jn aderen heeft.
Prachtig schitterde hjj in de zon en lachte
zjjn eigenaar zoo vriendelijk toe, dat deze den
indruk kreeg een gouden vjjfjo voor zich te
zien. En toen kwam deze op de onzalige
gedachte hot ex-negertje voor een echt gouden
vijfje te laten spelon.
Onze lozer ging daartoe een onxor grootste
sigarenwinkels binnen, beBtelde voor een
kwartje sigaren en zei, onder het neerleggen
van den blinkenden nieuweling van 1913
„Hebt u van een gouden vjjfjo terug?"
Ea ziet, de argelooxe winkelier vloog er
in. Do gowasschen cent speelde haar rol zoo
natuurlijk, dat ze onmiddellijk in de toonbank-
la verdween en 4 groote en 3 kleine stokken
xilver er voor in de plaats aan den vorigen
eigenaar werden ter hand gesteld, 's Avonds
heeft deze grappenmaker den winkelier het
bem toekomende wel weer terugbetaald. Hjj
had, eooals wy begonnen te zeggen, met oen
eerljjk mensch te doen, maar in 't andere
geval zou hy do dupe geworden zyn. Blyf.
dus op het gondschjjnende aangezicht onzer
munt passen. Let op het cyfer 1 en het
woord cent.
Desertie.
Omtrent een aantal gedeserteerde gele
rijders moldt de N. Am. Ct:
Nadat zy Woensdag uit Arnhem waren
vertrokken, brachten zjj den nacht door in
een schuur. Uit Driol zonden sy Donderdag
allen een prentkaart aan hun kapitein (totaal 47
opdat deze zou weten, waar zy zich bevonden.
Aan het OpheusdenBche voer weigerden sjj
aanvankelijk te betalen, waarop de veerman
midden op den Rjjn de pont stil legde en
wachtte totdat het veergeld bjjeen was.
Nadat de troep in de Grebbe door politie
en marechaussee was aangehouden, werden
de manschappen aan een verhoor onderworpen.
Daarbij bleek, dat de desertie van te voren
beraamd was. Zonder uitzondering beklaagden
allen zich bitter over de onwaardige behande
ling van hun kapitein baron Van Haersolte
van den Doorn. Alle bevelen zouden met
vloeken gepaard gaan.
Herhaald beklag bjj de andere officieren
was steeds vergeefs geweest, waarom de
manschappen besloten hadden in dezen vorm
te protesteeron. Zjj hadden het voornemen
verder naar Ede te wandelen, om zich to
melden bjj hun vroegeren kapitein, thans bjj
de veldartillerie daar in garnizoen, en dezen
te verzoeken terug te komen. Nog verklaarden
sjj, indien er thans geen verbetering kwam,
telkens opnieuw in massa te zullen deserteeren.
In proces.
Naar het Hbd. van Antwerpen mededeelt,
is voor de rechtbank te Brussel een proces
aanhangig gemaakt door de hertogin van
Orloans, die van haren gemaal levensonder
houd eischt en uitkeering van de aanzienlijke
sommen, die zjj voor zijne rekening gestort
heeft.
Sedert jaren is de hertogin teruggekeerd
bjj hare moeder, aartshertogin Clotiide, die
in Hongarjje woont.
Het familiestatuut van het huis van Habsburg
verbiedt aan de leden van dit huis hun toe
vlucht to nemen tot de echtscheidingspro
cedure.
De hertog van Orleans, geboren te Twicken-
ham op 6 Februari 18Q9, is de oudste zoon
van don graaf van Parjjs en in die hoedanig
heid hoofd van het huis van Orleans en
pretendent naar den Franschen troon.
Men weet dat hjj, 19 jaren ond geworden,
ondanks do wet, die de leden der over Frankrijk
geregeerd hebbende familiën uit het Fransche
leger bant, op een gegeven morgen to Parjjs
versoheon ten einde zich aan te geven om
den ransel en het geweer te dragen.
Hjj leidde een nog al woelig jonggezellen-
leven en trouwde op 5 November 1896 met
Maria Dorothea Amalia, aartshertogin van
Oostenrjjk, geboren 14 Juni 1867.
Na eenige jaren de fratsen van haren ge-
aal to hebben aangezien, verliet de hertogin
hem.
De hertog van Orleans is sinds enkele
maanden woonachtig to Brussel en vermoedelijk
heeft de hertogin zjjn vertrek nit Engeland
willen afwachten, alvorens dit geding te
terug te keeren om een nieuwen stookvoor-
raad te halen. Maar dit sou de ondergang
van de «Bullmouth" zjjn, daar van ankeren
op deze plaats geen sprake was wegens de
groote diepte der zee. De boot zou hulpeloos
op de baren rondzwalken. Juist op het oogen-
blik, dal de sleepboot zich gereed maakte zjjn
nen tot terugkeer te volvoeren verscheen
den horizon een stoomboot, wolke even
tot dezelfde maatschappij behoorde en
den naam van «Cardium" droeg. Deze boot
nam nu de zorgen voor do «Bullmouth" op
sioh en sleepte haar naar Singapore, waar
ion nieuwe sehroef werd voorzien en
haar reis naar Melbonrne vervolgde, waar ze
5 April aankwam.
Stakingsonlusten.
Berljjn, 6 Juni. Uit Stettin werd heden
morgen geseind aan de «Berliner Zeitung am
Mittag": ,Iu de ciehoreifabriek van Weiss
staken de arbeiders sedert zes weken onge
veer. Toen gisteravond om half tegen de
arbeider Brandenburg, die aan het werk go-
bleven was, op straat kwam, werd hjj door
den stakenden arbeider Kühl aangesproken.
Brandenbnrg moet dikwjjls door stakers
lastig gevallen zyn en daarom droeg hjj in
den laatsten tjjd steeds een dolkmes bjj zich.
Toen Kühl gisteravond bjj hem kwam en
enkele woorden tot hem sprak, trok Branden
burg zjjn mes, viel Kühl aan en boorde hem
hot mes in het lichaam. Intusschen kwamen
voor het fabrieksgebonw vele opgewonden
monschen, duizenden naar men zegt, bijeen,
om Brandenburg aan te vallen.
Hun houding werd buitengewoon dreigond,
en spoedig vlogen steonen naar de fabriek.
Er werd geroepen: «Laat de moordenaar er
nit komen 1" «Slaat de poort in? «Stook de
fabriek in brand!" De politie, die inmiddels
aangekomen was, was machteloos. Toen
eenige agenten trachtten, van een stoomboot
uit in de fabriek te komen, werden zjj terug
gedrongen door de menschenmenigte, die met
revolvers dreigde. Tegen 9 uur 's avonds
werd de fabriek bestormd. De deuren werden
de scharnieren getild en vernield, de
ruiten werden ingeslagen. Intusschen kwamen
io acht automobielen en vier electrische trams
van Stettin agenten, ongeveer driehonderd,1
aan. De menigte werd gosommeord uiteen tc
gaan. Ken verschrikkelijk tumult was het
antwoord.
Uit de menigte vielen schoten. Vooral op de
automobielen, waarin de agenten aangekomen
waren werd gemikt. Toen de menschen niet
uit elkaar gingen, kwam het bevel, met de
blanke sabel er op in te slaan. Het kwam
tot een geregeld gevecht. De agenten losten
uit hun pistolen blinde schoten. Door de
sabel-aanvallen werden vele menschen ge
wond. Naar men zegt moeten ongeveer 10
agenten en 60 burgers gewond zjjn. Tegen
half elf was de menigte zoover teruggedreven,
bnrg in
Stettin gebracht kon
Een ongeluk8reis.
Men soint uit Melbonrne d.d. 6 April aan
de «West Auitrali&n": Het stoomschip «Bull
mouth" dat, komende van de Perzisohe Golf,
'isteren hier arriveerde, heeft een ware onge-
uksreis gemaakt. Ia don tjjd van Kerstmis
tot nu verloor het zjjn schroef, kreeg gebrek
aan proviand, had moeilijkheden met do Chi-
neesche bemanning en moest over een afstand
van 2200 mjjlen naar Singapore gesleept wor
den. Twee keeren had het met stormveer te
kampen. De fBullmouth" verliet de.Perzische
Golf op den eersten Kerstdag, met bestem
ming naar Parakan, en Sumatra on verder
naar Melbonrne. Eenige dagen daarna in de
Arabische Zee zynde weigerde de schroef te
werken, de schroefbladen braken tot bjj do
as af.
Dagen lang dreef de Bullmouth" rond, tot
zo do L&ceadine-eilanden bereikte, waar ze
haar anker kon uitwerpen. Pogiogon werden
gedaan om oen nieuwe schroef machtig te wor
den. Voor dat men daartoe koD overgaan moest
de oude schroefas eerst verwjjderd wordeD. Na
een week hard werken, zag men in, dat mor
het zonder hulp niet zou afkunnen. De kapi
tein met een machinist on vier Chineezen wer
den aangewezen om in een sloep Maogalore
aan de Engelsch-Indische kust probeeren te
bereiken, dat op ongeveer 200 mylen afstand
van de Laceadine-eilanden lag. Hernieuwde
pogingen werden is 't werk gesteld, na het
vertrek van den kapitein om de as los te krjj-
geD, maar te vergeefs.
Do Chineesche bemanning begon te moppe
ren, vreezende dat ze gedwongen zouden zyn
voor altyd op deze verlaten eilanden te bljj
ven, die hijjlen ver uit den koers der groote
vaarten lagen. En bovendien begonnen do
levensmiddelen op te raken. Do Chineezen
bielden een bijeenkomst in het voorschip, die
echter verhinderd werd door de komst van een
officier. De officieren gebaarden echter van
niets, maar hadden zich van de noodige vunr-
wapens voorzien, terwijl de boot op vollen stoom
gehouden werd. Drie weken gingen voorby' on
nog was er geen hulp komen opdagen. De
Chineezen begonnen allengerhand van hun on
tevredenheid uiting te geven. In den nacht van
3 Jan. bemerkte de stoomboot vSultan van
Koetei" van de British Imperia! Oil Co.,
waartoo ook de «Ballmouth" behoort, de nood
seinen. Deze stevendo er naar toe en nam de
»Bullmouth" op sleeptouw naar Mangalore,
waar ook weer de kapitein met den maohinist
aan boord kwamen.
Te Colombo werd de «Ballmouth" door de
«Saltan van Koetei" overgedragen aan
der sleepbooten dier maattchappjj, die haar
verder naar Singapore sleepte. Dit duurde
ongeveer 18 dagen, waarin men veel van ruw
weer to lyden had. Tot overmaat van ramp
kreeg de sleepboot op ongeveer 200 mylen
afstand van de kust van Malakka g.br.k..o
steenkool. Besloten werd de «Bullmouth" bier
maar te laten ankeren en met de sleepboot
dat Brandenbnrg in een automobiel naar
worden."
Advertentiana
„Een net burgermeisje, zag zioh gaarne
de middaguren bezet met kinderen of iets
dergelijks''.
De geest des tjjdz.
De schooljuffrouw vraagt haar kleuters uit
de eerste klasse„Weet óón van jului, hoe
men iomand noemt, die auto bestuurt
'n Jongen„Ikke juffrouw I.... 'n Bandiet."
DE WEER.
r Juni.
Ous Hoogerhuis telt onder zjjn leden een
zeer eigenaardige figuur. Man van groot talent,
van uitgebreide ou veelzijdige, grondige konnis.
Een echte „geleerde". Oud-professor. Met
Hindoe'» omgaand, eorrespondeerend of keu
velend, zooals gij en ik met uw barbier.
Thaus, behalve senator, hoofd van het Neder
landsche Ecbataua, de stad der vorsteljjke
graven: van het oude, in 's lnnds historie
een belangrijke rol gespeeld hebbende Delft
thans een saai, droomerig landstadje, zetel
van de Technische Hoogeschool, welks alumni,
voorzoover zij tot de jolig-aangelegde student
jes behooren, zich waar studie met ont
spanning zal worden afgewisseld, haasten
om het brave, saaie Delft zoo snel mogeljjk,
per tram of fiets, te ontvluchten voor het
nabjj-gelegen Haagje, dat zich al-meer ont
plooit in de richting van mondaine -wereld
stad Van het drukke gezellige Haagje,
dat z'u oudste gebouwen thans onder de
mokerslagen van den slooper ziet vallen
Zoodat liet Torentje, lichteljjk verhakstukt,
den indruk maakt van een leste brokje nog
verdedigde veste temidden van de platge
schoten ruïne
Ik dwaal af...
Keer terug tet mjjn senator-burgemeester
hooggeleerde. Ik bedoel don hoer prof. mr.
Van den Berg,, lid van de Eerste Kamer dor
Staten-Gencraal; trouw aanhanger van de
anti-revolutionnaire beginseleneen der warm
ste vrienden van coalitie en zittend Kabinet.
Men zou den heer Van den Berg haast
den „Travaglino van den Senaat" kunnen
noemen. Maar hjj is een welgebouwd, lichame
lijk goed geproportionneerd dwergraenschje.
Een hooggeleerde in zakformaat. De grijze
knevel maakt, op het kogelronde hoofdje, een
zonderlingen indruk. En de brilleglazen voor
de schrandere oogen ljjken veel te groot.
Als mr. Van den Berg naast een van zjjn
rijzige collega's staateen Cremer, een
Dojes, oen BoBcb, een Van Wassenaer
dan denkt gjj aan zeer-snuggero, pientore,
wjjze gnomen uit sprookjes, waarin wonderen
worden verhaald van de slimheid, alwotend-
beid dier lilliputters met grjjze baardjes. En
toen «Ie betreurde, kloeke man der praktijk,
de schrandere landbouwer Breebaart nog
leefde en naast mr. Van den Berg stond, kwam
het verhaal van David on Goliath in
geest op.
Met-dat-al is de heer Van den Berg niet
slechts een der knapste en geleerdste Senaats
leden, maar hjj laat zich om den duiker de kaas
niet van z'n brood eten. Ik geloof, dat de
Brabander Vau der Biesen een soort van
nachtmerrie voor hem is Diens inter
rupties eruit alsof de doodsvijand
der Woningwet niet in den deftigen Senaat,
maar aan da „kleletafel" van een Brabantsche
bierkneipe was gezeten, kunnen den heer
Van den Berg in hevige gemoedsbewegiug
brengen. Zooals nog in de afgeloopen week,
toen de professor zijn lange rede ter eer»
van Talma's verzekering» wetten aanving on
de heer Van den Biesen uitgromde,,'k ver
sta er geen stéék van
Op zulk moment moet men den heer Van
den Berg zien Het papier trilt en bibbert
in z'n handjes. Hy kykt vau den praeses naar
mr. Van den Biesen, vice versa... „gje-
dóógt de voorzitter zoo iets?" denkt hij hevig-
verontwaardigd Maar baron Schimmel-
penninck heeft 't al sinds lang opgegeven om
te pogen den heer Van den Biesen iets van
„decorum" te doen begrijpen... Ea de Bra
bander vindt dat spelen van Wagestert rol
heel genoegelijk Maar de heer Van don
Berg zoekt, sidd erend van opwinding vergeefs
n pittig woord van protest
En langzaam, langzaam komt hij op ver
haal kan hij z'n rede voortzetten vindt
hy lust en kracht om nu en dan een aardig
heid, een „mop" te lanceerenO, héél
zacht en braaf en beschaafd, geheel passond
steeds in het senatoriale kaderen geheel
strookend met professorale waardigheid en
prestige
't Is doze senator, die in de afgeloopeu
week (by het „verzekeringa-debat' eene zeer
eigenaardige stelling heeft verkondigd. Hierop
neerkomend, dat het Hoogerhuis feitelyk tot
plicht zou hebben alle ontwerpen, door de
Tweede Kamer aangenomen, goed te keuren,
init# die voorstellen de praerogatieven der
Kroon niot aanranden en niet gevolg zyn
van een „volkswaan van den dag". Dus
door „volksdriften" (men zie Buys over deze
zaak) opgezweept, en waartegen de SeDaat
dan een hecht bolwerk moet wezen
Overigens aldus prof. Van den Berg,
heeft de Eerste Kamer zich aeer te leggea
by al wat haar, ter bekrachtiging wordt toe -
gezonden.
Overigens is zy dus werkelijk niet meer
dun een „Bureau van Registratie"
De vraag is, naar aanleiding van pro-
fessor's bespiegeling, gesteld: is dat nu
ernst of kortswyl?
Weet de hooggeleerde, zoo belezen man
niet, dat men de trapsgewyse verkiezing voor
de Eerste Kamer juist koos om den Senaat
vryer te maken tegenover het kiezersvolk,
veel minder ook door de vrijze van herkie
sing, onder den druk van „de politiek", van
de etroomingen van den dag, van den thans
nog gedurende drie vier weken almachtig
in den lande heerschenden vorst kiezer, die
slechts „quantité négligeable" is in de vyl'
districtjes, waar geen storm van stembus-
gedoê in vermag door te dringen
Weet prof. Van den Berg dat niet?
Zou 't hem inderdaad onbekend zyn, dat
men, door deze meerdere onafhankelykheid
van den Senaat, een waarborg wilde schep
pen tegen overylde besluiten der Tweede
Kamer niet slechts, maar óók en vooral
tegen beslissingen, waarbij 's lands waarachtig
belang ondergeschikt zou zijn gemaakt aan
overwegingen van andere, lager staande orde
Nu besef ik volkomen dat men hier een
schril en scherp contrast kan aanwyzen tus-
schen theorie en praktyk.
Wanneer men allerlei bezwaren opsomt
tegen de waarde, ernstig-objectief bepaald,
van een reeks hoogst-gewichtige wets
ontwerpen en toch zijn stem aan dat com-
ilex geeft, wijlja, wijl de eischen der
ipolitiekery" dat vorderen
Terwyl men staat op de kentering tusschen
twee wetgevende perioden, in het gezicht van
de stembus
Zeker, dan is de vraag gerechtvaardigd,
wat er in de praktyk terechtkomt van.,
die meerdere onafhankelykheid, onbevangen
beid, objectiviteit, hoogc zelfstandigheid des
Senaats
Maar ik laat dit punt nu rusten.
De vraag is: kan de heer Van den Berg
zyn zonderlinge stelling volhouden?
Of was 't hem slechts een oolijk grapje,
„spielerei", een oogenblikje van speelschen
luim by den deftigen hooggeleerde?
Ware 't anders, men zou tot het besluit
moeten komen, dat deze heldere, geleerde,
schrandere kop, van wien, als van Vos-
sitis, in waarheid kan worden getuigd, hoe
„al wat in boeken steekt" er in gevaren is,
Dat deze hooggeleerde kop zich aan iets
onlogisch' inconsequents, schuldig maakt?...
Zyn vry scherpe kritiek op de thans in eind-
haven belande wetten Talma, die kritiek
zelve: cilieve, is zy, volgens het stelsel-Van
den Berg toelaatbaar?
Mocht professor burgemeester bijvoorbeeld
(or werd in een dor bladen reedB hierop
gewezen) indertyd tegen don duurte toeslag
stemmen, gelijk hy toch heeft ondervonden?
Druischte dat voorstel in tegen den volk*-
wensch, goed en scherp waargenomen
Of bood het gevaar voor de rechten dei-
Kroon?
Had volgens professor zelf, do Senaat
dan het recht, dat voorstel van de hand te
wyzen
Ik geloof, dat men het best doet, ook voor
den Senator burgemeester zelf, om zijne siaats-
rechtelyke bespiegeling slechts met een flinko
portie zout te verorberen
't Is toch waar, uitersten ontmoeten
elkaar soms.
Van den Biesen en Van den Berg't zyn
tegenvoeters. Mannen van precies tegenover
gestelde „beweging".
Maar beiden, de kleine professor en de
loslippig ongegeneerde Brabander, „enfant ter
rible" van het Hoogerhuis, houden ervan,
ieder naar zijn smaak en manier, „grap
jes" te verkoopen Wanneer straks prof.
Drucker in de vacature-Breebaart tot senator
wordt gekozen, dan zal dit voor het „intel
lectueel peil" der Eerste Kamer zeer heil
zaam wezen. Maar scherts vindt men nooit
of hoogst zelden in een der fraaie heldere,
kort krachtige redevoeringen van mr. Drucker.
Voor het „luimige" hebben de heeren Van
den Berg en Van den Biesen te zorgen
En 't is te hopen, dat professor deze namen-
saamkoppeling niet onder de oogen krijgt
Want hoe zacht- en lankmoedig hij ook is,
dit zou hy nooit vergeven aan den over
moedige»
Mr. Antonio.
