KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Heldor, Texel, Wieringen en Anne Paulowna
Ten doode vervolgd
Ho. 4212.
Zaterdag 21 Juni 1218
4icte Jaargang.
- Zoadagtbl
ia) Modeblad
(Voor het buitealsud bi) vooraitbetaliag.)
Advertentie» vu 1 tot 5 regelt (b| vooruitbetaling) 30 cent
Elke regel meer. 6
Bevrgs-exemplaar24
Vignetten en groote lettert worde» naar plaatsruimte berekend
Inlero.-
Talaloon 50.
Varaohijnt Dinsdag- sa Vrijdagmiddag.
Uitgavee i C, DE BOER Jr., Helder.
29. Intsrc. Telef. 60.
Eerste Blad.
Zij, die zioh met
I Juli a. s. op
dit blad abonneeren, ont
vangen de tot dien datum
verschijnende
GRATIS.
HIEUWSBERICHTER.
HELDER, 20 Juni.
De Openbare Leeszaal.
Na om nog slechts enkele weken scheiden
van de opening der Helderscbe Openbare
Leeszaal en Bibliotheek interesseert het ver
moedelijk zeer velen om eens te hooren
hoe deze leeszaal er ait zal zien en hoe het
mogelijk is geweest om met de zeer be
scheiden middelen waarover beschikt kon
worden een inrichting tot stand te brengen,
die, als zy eenmaal ingeburgerd is bjj onze
plaatsgenooten, van zeer groot nat zal zyn
voor ieder, die belang stelt in alles wat er
op de wereld gebeurt en voor ieder die zich
door eigen stadie wil verheffen en ontwik
kolen.
Bjj oen bezoek aan de lokaliteit in de
Breewaterstraat, waar hard gewerkt wordt
om den voormaligen winkel te vertimmeren
tot hy voor dit doel geschikt cal zjjo, bleek
ons, dat de inrichting cal bestaan nit een
groote, helder verlichte zaal en een kleine
daaraan verbonden stndiekamor. In de zaal
zelf ütfn langs de wanden de kasten, waarin
de boeken geplaatst zullen worden en by een
der ramen, tevens dicht by den ingang, tal
het bnroan voor nitleening komen. In dat
gedeelte wordt ook de werktafel voor den
concierge-boekbinder opgesteld.
In de groote zaal zullen ongeveer vjjf-en-
twintig personen gelyktydig een plaats knnnen
vinden aan de leestafels, waar tij een groote
verscheidenheid van dagbladen en tijdschriften
zullen vinden.
De middelen laten niet toe, om al direkt
een groete hoeveelheid boekwerken aan te
kooper, zoodat aanvankelijk nog slechts een
■oor bescheiden boekverzameling aanwezig
zal zyn en nog niet aanstonds kan worden
overgegaan tot het nitleenen daarvan.
Verder zal de volksbibliotheek van het
Departement Helder der Maatschappij tot
Nat van het Algemeen in de Leeszaal ge
plaatst worden en de nitleening daarvan zal
wel plaats hebben op de gebruikelijke voor
waarden, n.1. tegen betaling van 1 cent per
deel en per week.
De geringe geldmiddelep, waarover althans
in dit jaar, nn hot te laat was om rijks
subsidie te verkrijgen, beschikt kon worden,
hadden één o. i. betreurenswaardig gevolg,
en wel dit, dat nog niet kon worden over
gegaan tot het benoemen van een biblio
thecaris. Het bestuur hoopt echter dat hierin
voorzien kan worden door het aanstellen
van een of meer volontaires. Ook in andere
plaatsen, met name nog kort geleden te
Hilversnm, begonnen de leessalen met een
onbezoldigde bibliothecaresse. Deze betrek
king is n.1. bizonder geschikt voor vrouwen
en het bestuur hoopt dat ook hier te Helder
een of meer ontwikkelde jonge dames zich
tallen aanmelden om aldni door de practjjk,
wellicht aangevuld door een schriftelyken
cursus, opgeleid te worden tot bibliothecaresse.
Algemeene ontwikkeling en kennis van een
of meer moderne talen zyn een vereischte
en verder is het wenschelyk dat zjj de vol
gende eigenschappen bezittenzin voor orde,
yver, en geschiktheid om met verschillende
menschen om te gaan. In de onlangs ver
schenen brochure van Mej. N. Snouck Hur-
gronje te Dordrecht over de Bibliothecaresse
eener Openbare Leeszaal (No. II vanMorks'
Beroeps-bibliotheek) kan men vele bjjzon-
dorheden over dit vak en do opleiding ervoor
vinden, wy vermelden alleen nog even, dat
de groote leeszalen in ons land aan de
bibliothecaressen een salaris tnsschen 600
FEUILLETOR.
13)
Diep ontroerd en zonder hoop, dat het lijd
zame meisje, aan wier onschuld hy in zijn
hart niet twijfelde, het vonnis zou ontgaan,
onderhield hij haar over de vreugde, welke
degenen is voorbehouden, die onschuldig voor
Gods trooa verschijnen. En terwijl hij eene
flauwe toespeling op de treurige waarschijn
lijkheid van de uitvoering van haar vonnis
mankte, vermaande hij haar tot standvastig
heid en trachtte haar op alle gebeurtenissen
voor te bereiden.
Hjj verlietdenkerker meteen onbeschrijfelijk
gevoel van medelijden en bewondering voor
het meisje. Hij was zóó innig overtuigd, dat
Mathildc zelfs niet in het allerminste aan
den moord had deelgenomen, dat hij
zyn plicht achtte, pogingen tc doen om
mogelijk uitstel van de voltrekking van het
doodvonnis te bewerken. Het gerecht vond
«•venwel de voorhanden bewyzen harer schuld
moer dan toereikend, en zoo bleven al zjjne
pogingen vruchteloos. Slechts twee middelen
Ideven hem over om tyd te winnen, namelijk
wanneer Mathilde tegen bet vonnis appel-
leeren of tot de genade des Konuigs hare
toevlucht nemen wilde. Hij drong bij I
aan, een van deze middelen aan te nei
doch zy weigerde standvastig, en wel het
laatste orq reden, dat een verzoek om genade
als een stilzwijgende bekentenis harer schuld
zou aangezien worden.
Zoo bleef alles als het was, en hoewel de
rechters door de welsprekendheid van den
geestelijke, die met innige ovcrtuigingMathilde's
onschuld verzekerde, in hunne nicening eenig-
zins aan 't wankelen werden gebracht, ver
en 800 gnlden betalen en dat dit bedrag in
de kleinere plaatsen 300 h 500 gnlden be
draagt, terwijl de werktjjd 6 a 8 nren daags
is. Het is een werkkring met groote af
wisseling en verscheidenheid, waarby men
tevens het bewustzijn heeft, nattig te z(jn
voor zyne medemenschen.
Wy meenon goed te doen meer in het
bjjzonder hierop de aandacht te vestigen
van onze vrouwelyke plaatsgenooten, daar
men hier nog zeer weinig op de hoogte is
van dit voor dames zoo geschikte beroep.
Wie er meer van wil weten verschafle zich
bovengenoemde brochure. Ook zal het dage-
lyksch bestnnr der Heldersche leeszaal zeker
wel bereid zijn nadere inlichtingen te ver-
Contröle op rentetrekkers.
Blijkens een tot den minister vaq landbouw,
nijverheid en handel gerichten brief van het
besinur der Rijksverzekeringsbank, wordt in
het algemeen door de gemeentebesturen het
voorschrift, vervat in al. 2 van art. 10 van
het Kon. beslnit van 8 Dec. 1902 (Stblad.
214), om n.1. aan vermeld bestuHr tweemaal
in de maand met zooveel mogelijk geljjke
tusschenroimten een opgave te zenden van
de wijzigingen in de ljjst van rentetrekkenden,
ingevolge de Ongevallenwet 1901, aange
bracht wegens gevallen van verandering van
woonplaats, overlyden, huwelijk of het be
reiken van den zestienjarigen leeftyd, niet
voldoende nageleefd. Hierdoor is het het bestuur
niet mogelyk een voldoende contróle op de
rentetrekkers uit to oefenen, terwijl het niet-
opvolgen van genoemd voorschrift bovendien
ten gevolge had, dat ten onrechte rente werd
uitgekeerd. Gevolg gevende aan donwensch'"
van gonoomden minister, verzocht de minister
van binnenl. zaken de Ged. Staten der onder
scheidene provinciën de gemeentebesturen
namens den minister nit te noodigen om, voor
zoover znlks niet geschiedde, in 't vervolg
nanwkenrig de hand te honden aan de uit
voering van art. 10 van genoemd Kon. beslnit.
Het kasteel Harmeien.
De openbare verkoopisg van het kasteel
Harmeien met heerlijkheden en omgeving
heeft in 47 perceelen plaats gehad, waarvan
de totale opbrengst f365,610 bedraagt.
Het kasteel met de oprijlanen, groot 9.66.38
H.A., ingezet op f 26,000 werd gemijnd op
f 26,400.
De uitslag van de veiling van dit en de
erige perceelen doet de vrees koesteren,
dat de prachtige wandelbosschen en ook het
kasteel met omgeving gesloopt zullen worden.
Verkiezingshartstocht.
Maandagavond zyn de Gooische dorpen
Laren en Blaricum het tooneel geweest van
een zeer onverkwikkelijk tooneel. Het bowys
is voor de zooveelsto maal geleverd, hoe
fanatiek aldaar de bevolking nog is en hoe
daar bevreesd is voor nitingen van
denkbeelden.
Door het anti-tariefwetcomité was aldaar
een kleine betooging op tonw gezet en reed
een wagen met de bekende opschriften door
Laren, govolgd door een wagen inet muziek
en omgeven door jongelieden, die koekjes
nitdeelden. Op het „Zevenend" begon het
reeds en zag men plotseling mannen sich
bij den stoet voegen, die borden droegen met
opschrift: „Kiest Rntgers". Dit was natnnrlyk
gansch fiiet in de bedoeling deur betoogers,
waarom dan ook in minder dan geen tyd
borden met „Kiest W. de Jong" verschenen,
welke borden hier en daar opgehaald werden.
Onder gezang, gejoel en scheldpartijen trok
de optocht naar Blaricum, gevolgd door een
steeds aangroeiende menigte. In deze gemeente
werd het nog erger; daar werden de anti-
tariefwet-menschen op een hagelbui van
steenen onthaald, die menigeen gevoelig
raakten. Ernstige kwetsuren werden echter
gelnkkig niet toegebracht.
De Blaricnmmer boeren drongen steeds
meer op on maakten zich meester van de
borden voor Do Jong, waarna zij deze ver
nielden. Ook trokken zjj de boekjeB van het
anti-tariefwetcomité nit de handen der rond-
deelers en verschenrden die. Zelfs werden
de borden voor De Jong nit tuinen gehaald
en stukgetrapt en werden bij den heer Ver-
stege, aan de Torenlaan te Laren, in wiens
dreven zij hunne zwarigheid door de gedachte,
dat de bewijzen overtuigend en de wetten in
dergelijke gevallen maar al te duidelijk waren.
De noodlottige dag brak eindelijk aan.
Eene tallooze menigte menschen trok door
de straten. Op aller gelaat was de ontroering
zichtbaar. Het volk, dat anders bij zulke ge
legenheden om der nieuwsgierigheid wille
het voorwerp daarvan zoo licht telt, trok
zwijgend en treurig naar de plaats der terecht
stelling, waar op eene verhevenheid het ver
schrikkelijke moordwerktuig reeds was opge
steld.
De tijd naderde. Vol bange verwachting,
meer dan van ongeduld en nieuwsgierigheid,
stond bijna de geheel e bevolking dezer groote
stad onbeweeglyk, ofschoon met zichtbare
onrust langs de wegen, waar de stoet moest
voorbijkomen, tot liet schavot toe, datinsge-
ljjks door een ontelbare volksmenigte was
omringd.
Op de torenklok sloeg het tien uur. Het
was bet uur, waarop het vertrek uit de ge
vangenis bepaald was. Een golvende beweging
werd onder de menigte zichtbaar. Gelijk een
plotselinge windvlaag de aren op een koren
veld heen en weder wiegt, zoo wemelde het
eenmaal onder het volk. De doodsklok
liet hare treurtonen hooren.
Langzaam trok de stoet door de strateD,
die met menschen opgevuld waren; ruiters
baanden met moeite een doorgang op den
versperden weg. Op een onoverdekte wagen
of kar, zat het ter dood gewijde slachtoffer,
in een wit gewaad, tusschen twee geestelijken.
Hare geleiders spraken beurtelings over de
vergankelijkheid der aardsche dingen en over
de vreugde der betere wereld. Mathilde's
blikken waren onafgewend ten hemel gericht,
als zochten zy achter de wolken den engel,
die haar in haai* droom beloofd was. Haar
aanblik vervulde de toeschouwers met zekere
bewondering, die zij zichzelven niet wisten te
verklaren, daar anders bij zulke gelegenheden
het volk niet zelden zijn afschuw door ver
achtelijke blikken eu smadelijke uitdrukkingen
tuin ook van deze borden geplaatst waren,
ruiten ingegooid. Door de tegenbetoogers
werd met borden, dragende de opschriften
„Voor God" en „Tegen God", gedemonstreerd.
De anti-tariefwet-optocht was genoodsaakt
zoo spoedig mogelijk den terngtocht naar
Laren te aanvaarden, hetgeen onder gejoel
en gehoon der boeren geschiedde.
Verschillende processen-verbaal zyn door
de politie opgemaakt.
0e f40.000 voor NoordwIJk.
In verband met een bericht over een som
van f 40.000 te verstrekken door graaf Van
Limbnrg Stirnm, schrijft men aan „De Ned".
het volgende
Kiezers voor den Gemeenteraad leNoord-
wyk zyn meerendeels Protestantdaar echter
de periodieke verkiezingen plaats vinden,
wanneer de visschers op zee zyn, is de
meerderheid der Raadsleden van den R.-K.
godsdienst, een paar protestanten worden
gedold. Graaf v. Limburg Stirnm heeft de
mogelijkheid bewerkt, dat bjj de eerstvolgende
verkiezing de Raadsmeerderheid in Prote-
stantschen zin zyn zal, door tegenwoordigheid
der visscher-kiezers. En dit ter herinnering
aan het feit, dat een voorvader van graaf
Van L. S. tegenwoordig was by de landing
van den Prins van Oranje in 1813 te
Scheveningen.
Reeders, waar de Noocdwijkera monsterden,
hebben goedgevonden, dat hnn schepen op
een andoren datnm, tijdig, voor de eerst
volgende Gemeenteraadsverkiesing binnen
zullen zyn, waar graaf v. L. S. een bepaald
besommingscyfer garandeert, dat komt ter
beschikking van reeder en schepeling,
verminderd met opbrengst der aanwezige
vangst en welk bedrag dus nog niet is te
bepalen, doch dat waarschijnlijk een f 40.000
zal bedragen.
Verklszingsvarli.
Te Havolte district Weststelling reed
gisteren de penningmeester der Vereeniging
voor Christelijk Volksonderwijs met zyn
wagen om kiezers op te halen voor den
S. D. A. P. De wagen was geheel beplakt
biljetten Stemt Hngenholtz I in kolossale
letters.
UIT DE PERS.
06
van de stemming.
Het (lib.) „Alg. Handelsblad" schrijft:
Ons volk heeft de coalitie doen weten, dat
het geen coalitieregeering meer wenscht, dat
het er ruim genoeg van heeft.
Indien alle kiezers, die nn hebben getoond
de politieke zuivering het eerste noodige te
achten, blijven volharden dan brengende
herstemmingen ons een belangrijke linksche
meerderheid.
Een concentratie-meerderheid krijgen wy,
helaas, niet. Die kans is thans reeds volkomen
uitgesleten. Want, dit zal de analyse van den
nitslag, die wij geven znllen, duidelijk toonen,
de grootste winst in aantal uitgebrachte
stemmen is voor de sociaal-democraten ge
weest. Wel hebben zy slechts in één distrikt
Amsterdam III, het „roode district", waar
hnn leider gekozen is reeds by eerste
stemming de volstrekte meerderheid gehaald,
dooh in niet minder dan 21 districten komt
de sociaal-democraat in herstemming.
Met de hulp der „burgerlijke partijen" is
het dus zeer goed mogelyk dat een 15
18-tal sociaal-democraten in de nienwe Kamer
zitting zullen hebben.
Hoe het loopen zal bij de herstemming
tnsschen liberalen en socialisten is moeilijk
te zeggen. Overwegende, dat de vaderlands
lievende leider der anti-revolntionnairen wel
zyn best zal doen, de komende linksche
meerderheid zoo zwak mogelijk te
door een zoo groot megelyk deel nit
democraten te doen bestaan, en dns zyn
volgelingen wel op den gesmaden socialist
zal doen stemmen, zyn wij in zes van de
m districten van den goeden nitslag voor
liberalen niet geheel zeker.
De (v.-l.) „Nieuwe Courant":
Een gedachte slag is reeds bjj het eerste
treffen aan de rechterzijde toegebracht.
Bezette zjj in 1909 op den dag der stem
ming reeds aanstonds 55 zetels, thans heeft
zjj er niet meer dan 41 (of Bergen-op-Zoom,
waar tnsschen twee Roomschen moet her
stemd worden, meegerekend, 42) kannen
behouden. Geen enkelen zetel veroverden zy
al verloor zjj er dan ook Dinsdag nog
evenmin een.
De roomsch-katholieken keeren met 25
Rn in de Kamer terugde zetel van hun
sten man, den heer Passtoors, Beverwijk,
wordt ernstig bedreigd door den vrijzinnig-
democraat mr. Roodenburg, dien de sociaal
democraten er daar wel in znllen helpen.
Amsterdam 1 en Hoorn, waar zjj met Unie
liberalen in herstemming komen, bieden voor
hen geen ernstige kansen.
De „Telegraaf" zegt o.m.
Voor Rechts is de dag van Dinsdag een
débicle, want, gezien de cjjfers, staan hnn
kansen hopeloos in Beverwijk, in de drie
Amsterdamsche districten, in Enschedé,
Gorinchem, Haarlem, Leiden, Middelburg,
Ridderkerk, Rotterdam IV en Utreoht II,
terwjjl zelfs vaste burchten als Apoldoorn,
Amersfoort, Kampen en Zwolle wankelen.
Hoe het ook zjj: dit staat als een
paal-boven water, dat er voor de
tarief wet geen meerderheid zal sjjn!
De (a.-r.) „Rotterdammer"
Toch zijn reeds enkele conclusies te trekken.
In da eerste plaats deze dat, gezien de
niets-sparendo actie door de linkerzijde ge
voerd, waarbij anti-tariefwet-mannen nienwer-
wetsche „protestanten" een overheerschende
rol speelden, do afloop voor de Christelijke
partyen alleszins bevredigend iB te noemen.
Wie aoht sloeg op do ontzettende macht,
die onze tegenstanders ontwikkelden, staat
verbaasd en is innig dankbaar dat deze afloop
verkregen werd.
Dat wo verliezen zonden ljjden, stond vast.
Echter werd bjj dezen eersten slag nog geen
enkel district verloren. Over Gorknm gingen
in het b,fin van den avond booze geruchten,
1 later bleek dat toch ook hier de heer
Briët niet aanstonds afviel.
De (r.-k.) „Residentiebode" schrijft
Dit resaltaat heeft ons niet al te zeer ver
wonderd. Wy begrepen zeer goed, dat rechts
niet zonder kleerscheuren, althans niet zonder
nstig bedreigd te worden met verlies, nit
m stryd zon komen en niet, zooals in 1909,
eds by eerste stemming 4 boven het doode
int zon halen.
Wjj begrepen dit te meer, om het vreesoljjk
ibaal en perfide bestrijding van links, zoowel
gedurende de laatste jaren der parlementaire
iriode, als tydens de verkiezings-campagne.
Wjj begrepen bovendien, dat hot oogjes-
knippen tegen de sociaal-democratie, waaraan
links cioh voortdurend heeft schuldig gemaakt,
zoowel als het vragen en bieden naar wat
bereikbaar of onbereikbaar was, waarmede
de sociaal-democratie propaganda maakt, aan
die party kans op grooten voorsprong zondon
verzekeren.
De (r.-k.) „Gelderlander":
41 zetels van Rechts, 12 voor Links en
47 herBtemmiogen.
Do nitslag is voor ons ongunstig. Wel
moeten we bjj den rechtschen stand nog
optellen Bergen op Zoom, waar twee katho
lieken in herstemming komen en Ommen, dat
wellicht den dissident Bichon weer gaat
afvaardigen, die dan toch meestal rechts
stemtmaar met dat al is er toch maar een
heel klein kansje dat de herstemmingen ons
een rechtsche meerderheid sollen brengen.
Districten als Amersfoort, Apeldoorn, Bever
wijk, Kampen, Ridderkerk en Zwolle, die
tot nn toe onder de vast rechtsche
ide te mogen rekenen, staan wankel, al
vertrouwen we wel enkele er van bjj alle
inspanning voor Rechts te knnnen behouden.
Voor ons katholieken is er een lichtpunt,
van onze 26 zetels honden we er minstens
25. Alleen, zooals we reeds zeiden, in Bever
wijk loopt Pastoors gevaar.
Het (r.-k.) „H nis gezin":
Niemand kan en niemand zal het ver
bloemen, dat de nitslag der eerste stemming
een groote teleurstelling is geweest voor de
rechterzijde.
Zjj is in haar geheel en in al haar deelen
getroffen.
te kennen geeft. Ja, men zag zelfs in menig
oog een traan van medelijden blinken.
De stoet bereikte de plaats der terechte
stelling. Mathilde en hare geleiders stapten
van den wagen. De stilte des grafs heerschte
onder heel de ontelbare menigte. Mathilde
beklom met vaste schreden de trappen, die
haar ter dood zouden voeren, en smeekte
met zachte stem, dat men haar niet aan den
schandpaal zou binden. Dit verzoek werd
haar toegestaan. Zij zonk op de knieën en
verhief zich, van alle aardsche gedachten
losgerukt, tot God, zonder op de afschuwelijke
toebereidselen acht te geven, die in hare
nabijheid gemaakt werden.
Het beslissende oogenblik was nabijde
uitvoerder der aardsche rechtsbesluiten beklom
het schavot. De harten aller aanwezigen
klopten hevig, toen hy de blunke bijl in de
handen nam. De geestelijken spraken Mathilde
voor het laatst nog eenige woorden toe en
verlieten daarop, zichtbaar ontroerd, het
schavot.
Het slachtoffer legde geduldig eu gelat<
het schoonc hoofd op het blok, de beul zwaaide
het moordtuigdoch te rechter tijd
werd een gerechtelijke' moord voorkomen.
HOOFDSTUK XIII.
Op het vreeselijke oogenblik, dat de onl
zettende moord aan de onschuldige Mathilde
zou worden begaan ontstond er in «le ver
zamelde volksmenigte eene groote*beweging.
Een jongeling, die van den zeekant kwam,
drong met onweerstaanbaar geweld door het
volk en riep met al de kracht zynerlongen:
„Houdt op! Houdt op!" En uit aller n
weergalmde dat woord als één enkele s
Een koude huivering overviel de gemoede
ren. De saamgedrongen menigte opende zich
voor den ademloos toesnellenden jongeling,
die met de laatste inspanning zyner krachten
de trappen van het schavot opvloog en met
een liartverscheurenden kreet, waarbij men
deu naam van Mathilde onderscheidde, byDu
ademloos op de met bloed bevlekte planken
neerzonk.
„LonisMijn broederMijn lieve Loois 1"
riep Mathilde ten hoogste verrukt uit, terwijl
zij machteloos den weergevonden broeder in
de armen zonk.
De plotselinge terugkomst van den
waanden moordenaar veroorzaakte een uitstel
de terechtstelling. De aanwezig zijnde
réchtere gaven bevel, Mathilde naar de ge
vangenis terug te voeren, en ook Louis werd
eene cel gebracht.
Wij znllen nu weer eens tot Philip
Louis terugkeeren, toeu zy met Ibraham in
de hut van «len goeden grijsaard aai
Marokkaansche kust vertoefden.
De beide vrienden vertrouwden Ibraham
volkomen. Reeds twee dagen genoten zij de
gastvrijheid van den Marokkaan, toen
schip, dat door een storm uit zijn koers was
geraakt, niet ver van deze kust het anker
uitwierp en de sloepen aan land zond, om
er en levensmiddelen te halen. De kapitein
van het schip had zelf zich mede aan land
begeven. Ibrahim onderhandelde met hem,
en verkocht hem de twee jongelingen voor
een geringe som. Hy beloofde hen aan boord
te brengen waar hij dan zijn geld zon ont
vangen.
Philip en Louis, die niets kwaads ver
moedden, lieten zich gemakkelijk door Ibrahim
overhalen zich aan boord te begeven van
het schip, dat, gelijk bij voorgaf naar Europa
zou stevenen, om alzoo naar hunne geboor
teplaats terng te keeren. Zij namen afscheid
van don gastvrijen grysaard en lieten zich
door «len tronweloozen Ibrahim naar het
schip brengen. Nauwelijks waren zij hier
aangekomen, of zij bemerkten het schandeljjk
verraad van den ondankbaren slaaf, want zij
werden terstond naar beneden gebracht en
in een duister verblyi opgesloten, en zy be
grepen, dat «leze maatregel niet plaats ge
vonden zou hebben, als men geen kwaad
met hen in «len zin had. Dit nieuwe onge
luk, dat hun overkwam op het oogenblik,
Geen moed verloren! schrjjft „De Stan
daard" boven zyn artikel, waarin de moge
lijkheid wordt erkend dat de meerderheid
voor rechts zoo goed als uitgesloten is.
Vier jaren zyn we nn in de meerderheid
geweest, en was de gelegenheid schoon, om
den zegen van onze beginselen ook door het
Bewind te doen werken, maar van dit oogen
blik af zyn we nn weer oppositie. Tegen
welk Bewind, staat nog to bezien. Maar vast
staat het, dat 't Bewjnd omgaat.
Zich te vleien met een nitkomst van de
vsle herstemmingen, alsof, zoo al niet zekor,
dan toch misschien, de meerderheid nog
Rechta zon knnnen komen, zou een ijdele
droom zyn. Een goed Antirevolutionair golft
niet op het sentiment, maar ziet klaar en
helder van meetaf den joiaten toestand onder
de oogen. Hy misleidt sich zelf niet en wacht
zioh voor, om asderen te misleiden. En
dit klare inzicht in den stand van zaken is
dan ook oorzaak, dat hy geen oogenblik
aarzelt. Reeds van nn af wil hy inzien en
erkennen, dat wo weer tot oppositie gequali-
ficeerd zyo. Maar dan ook, dat wve van dit
eigen oogenblik af, onze maatregelen zóó
ben te nemen en met zulk een taaiheid
ben door te zetten, als door het zyn van
oppositie thans van ons gevorderd wordt.
By de herstemming gaan we nit dien
!de een tweede worsteling tegen, niet om
a schade in te halen, iets wat toch niet
maar wel om nn reeds toe Ce zien, dat
het straks komend Bewind, dank sy onze
energie, ons niet overrompele, maar van meet
af zoo zwak mogelijk sta.
Stond het sterk, dat zou 't ramp nu ramp
over ons land kannen brengen, maar honden
we 't zwak, dan zal veel van deze schade
alsnog van ons volk zjjn af te weren.
«Het Volk" schrift o.m.:
beteekent de dag van Dinsdag een
springvloed van socialisme in de arbeiders
klasse, sy beteekent ook een onmiddellijke
versterking van haar macht in het Parlement.
Voor het eerst wonnen wjj by de Kamerver
kiezingen een district by eerste stemming. En
hoe wonnen wy het! Als een heiblok komt
het gewicht van Troelstra's atemmencijfer neer
op den kop der bourgeoisie; met een vaart is
zjj in de diepte geschoven, om er nooit
weer nit te komen. En Amsterdam IX, Am
sterdam II, Zaandam, Den Haag zyn er na
aan toe, om eveneens onoverwinnelijke burch
ten te zyn van de sociaal-democratie! Nog
is het bestaan onzer Kamerfractie afhaokeljjk
van de onderlinge verschillen tnsschen de twee
groote groepen der bourgeoisie, maar lang zal
het niet meer duren, of een bescheiden aantal
is haar onder alle omstandigheden gewaar
borgd, zelfs als clericaal en liberaal zich tegen
ons mochten verbinden! Thans kan van zulk
een verbond geen sprake zjjn.
Onze hersiemmingsleus is: leve het Alge-
oen Kiesrecht 1 Maar dat zegt op het oogen
blik niet genoeg. Wjj moeten eraan toevoegon
Onvervalschtl
Laten alle openlijke en verdekte vjjanden
van het Algemeen Kiesrecht, van de demo
cratie, het wetenhet doel der sociaal
democratie, gesteld by den aanvang van dezen
strijd, blyft ook in de herstemmingsdagen
onverzwakt gehandhaafd. Wij stryken niet de
roode kiesrochtvlag, om de blauwe vaan
het anti clericalisme of welke andere
ervoor in de plaats te hyschen. Wie
ons wil strijden voor het Algemeen
Kiesrecht, onvervalscht, kan by dexo her
stemmingen rekenen op onzen steunwie
daartoe niet is te vinden, spscoleere niet op
den verkieiingshartstocht, tello de roode
stemmen niet naar zich toe.
De r.-k. „Residentiebode" zegt, dut
het wel eens aanbeveling kan verdienen hel
donkbeeld van „Het Huisgezin" te
overwegen, of het ook tijd wordt aan
de edelmoedige on beginselvaste bonding tot
nog toe door de Roomsch-Katholieken by de
herstemmingen tnsschen vrijzinnigen en soci
aal-democratie gevolgd, een einde to maken.
Wy zeggen „te overwegen" want verder
dun overwegen gaan wy voorhands nog niet,
hoowel wy dienaangaande vryer zjjn dan
andere bladen. Immers, wy hebben nooit op
den voorgrond - gesteld, dat er nimmer sprake
kon wezen van stenn verleeoen aan de sociaal-
democratie. Wy hebben bij vorige verkiezingen
wl, dat wij dit „in de gegeven om
standigheden beslist ontraadden".
Wij zonden nog geneigd zyn, ook by deze
stembnscampagne gelijk advies te geven. Doch
daar kannen oogenblikken komon, waarin
nood wetten breekt. En dan zonden wy er
geen bezwaar in zien een tijdelijk stembus -
accoord te sluit m, zelfs met de sociaal
democraten echter onder het eene voorbe
houd, dat dit niet achterbaks geschiedt, maar
men er openlijk voor nitkomt. Men kan soms
do noodzakelijkheid gerakon tegenovor ver
dachtmaking en brutaal geweld zyn stok op te
heffen en er op in to slaan. Maar een der
gelijke kastijding behoort men niet binnens
kamers toe te dienen.
Als gezegd, wjj meenen echter, dat dit
denkbeeld nog niet verder gekomen is dan
in het stadinm van hot overwegen der vraag,
of het aangaat de perfide manier, waarop
vrijzinnigen van iedere schakeering tegen
rechts, de sociaal-democraten steunen, maar
steeds te bljjven beantwoorden met het aan
zetels helpen van linksche menschen tegen
over hnn scharlakon-roode vriendjes.
Onthoudt het, heeren van links, de maat
kan eens overloopen.
Ook die van rechtsche verduldigheid 1
„Het Vaderland" schryft
Dat men inderdaad zich bjj de herstem
mingen voorbereid moet houden op verras
in de houding van rechts, bljjkt roods
nit het advies van het R.-K. „Hnis ges in",
dat beoogt, van rechts niet de concentratie
maar de socialisten bjj de herstemmingen te
stennen, zulks onder het voorwendsel, dat do
rechterzijde in dezen verkiezingsstrijd voel
follor bestreden is door de vrijzinnigen dau
door sociaal-democraten. Wat deze laatsten
betreft hobben de heeren van rechts dan
zeker hnn bril afgezet bjj het lezen, en watjes
in hnn ooren gestopt bjj het hooren van wat
de socialisten over do coalitie hebben ge-
Eo wat er waar is van reden tot beklag
bjj de rechtersjjde over scherpe aanvallen
links, er zyn ongetwijfeld in dezen stryd
scherpe woorden gezegd, ook van links.
Maar is „Het Huisgezin" vergeten,dat
er van Jan. af tot de vermaarde Wynbergsche
canaille-uitlating toe, slechts één roep is
geweest over de ongehoorde felheid en de
niets ontziende lastercampagne derRoomsch-
Katholieke pers en der R.-K. sprekers tegen
al wat links staat, niet hot minst tcgon de
sociaal-democraten, die iederen dag als vogel
verschrikker voor de onnoozéle schare moeten
dienst doen. Is „H et Huisgezin" het
blaadje „De H. Familie" vergeten? Kent het
de wjjze van het verkiesingslied „De Leeuwe
rik" niet meer? Enz., enz., enz.
De R.-K. partij moet natuurlijk zelf weten
of en hoe zjj zich compromitteeren wil, zegt
„Het Vad."
Maar het is nn een goede gelegenheid
voor den bnitenstaandor om to beoordcelon
welke waarde do waarschnwing tegen de
socialisten in R.-K. blaadjes en van R.-K.
kansels heeft. Vóór 17 Jnni was hot: Vlucht
voor den roodon bietebauw. Als hot na 17
Jnni wordt: Stemt op denroodenbietebauw!
dan zon dat toch wel een der merkwaardigste
wendingen nit onze parlementaire geschiede
nis sjjn.
.De Tjjd" sohrjjft:
De Rechterzijde heeft klop gehadwjj weten
reeds, dat «jj hare sterke meerderheid zeker
niet behouden zal. De sociaal-democrafen zyn
de overwinnaars, de helden van den dag. Da
concentratie zit daartnsschen in benauwdheid
met vrjjwel een échec.
De stemmin en van Dinsdag hebben ons
gesterkt in onze opvatting van hetgeen de
toekomst ons meer en meer brengen zal. Vrij
liberalen neigen naar de Rechterzijde, vrij
zinnig-democraten naar het socialisme. l)o
tnsschenpartjjen geraken beklemd tnsschoti
twee boffers.
Het anti papisme is niet nienw en zal altijd
bljjven bestaan. Do kracht daarvan is echter
ook nn weer niet groot gebleken. Deze on
smakelijke actie doodt de macht dor coalitie niet.
De anti-Taricf-beweging zal er niet alljjl
zijn. Dit middel van den strjjd tegen do
Rechterzijde ia slechts van oogenblikkeljjke
beteekenis. Wie verder ziet dau het moment,
bljjft vertronwen koesteren in de macht der
christelijke politiek in Nederland.
dat zjj zich gered waanden, vervulde hen met
droefheid en schrik: hoe waren zjj echter
verbaasd, toen na een korte poos dc deur
opnieuw geopend en Ibrahim naar binnen
geduwd werd. Zjj deden hem bittere verwjjten
over zyne trouweloosheid; de gedachte, zich
met xoo'n verachtelijk schepsel tusschen vier
muren te bevinden, maakte hun toestand nog
pijnlijker.
Spoedig voelden zij aan de schommelingen
van het vaartuig, dat de ankers gelicht
waren, en toen zjj van den uietswaardigen
Ibrahim vernamen, dat zjj zich op een slaven
schip bevonden, dat Daar Zuid-Amerika zeilde
om de lading slaven, uit eenige honderden
Ongelukkige zwarten bestaande, die als harin
gen in een ton in het onderste scheepsruim
opeengepakt waren, aldaar te verkoopen,
ontzonk hun alle moed.
De volgenden dag moesten de twee jonge
lingen bjj den kapitein komen, en met be
hulp van een tolk, dien hij aan boord had
vroeg hy hun, of zjj in staat waren een los
geld te betalen, en hoeveel zij hem wel wilden
geven, wanneer hij hen aan de Europeesche
kust afzette, want hij vreesde, dat de handel
slecht voor hem zou uitvallen, wanneer hjj
dc Europeanen in Amerika ten verkoop
aanbood.
„Gjj zjjt beiden jong en kruchtig" voegde
hjj er bjj, „en licht kon ik voor ieder nwer
tweehonderd dollar maken; als gij mjj deze
som verschaft, zijt gjj vrjj".
„Gaarne," zei Philip, „zou ik aari uw v
langen voldoen: doch ik ben daartoe niet
staat, zoo lang ik niet in mijne geboorteplaats
ben.
„Goed," zei de kapitein, „daurvoor zal ik
zorg dragen."
Van nu af genoten -zij het onwaardeerbaar
geluk. vrjj op het dek te mogen rondwandelen
en de friache lacht in te ademen.
Het schip stuurde met gunstigen wind naar
de Europeesche kust, totdat het in do nabyheid
van het eiland Madera onverwachts werd
opgemerkt door een oorlogschip, dat terstond
jacht op hen maakte. De kapitein, die zag
dat er aan oDtkomen haast geen denken was,
en ook den strjjd niet aandurfde, beval alle
slaven in zee te werpen en met volle zoilcit
om te wenden, teneinde te probeeren de ver
volging te ontgaan. Dc eerste slaaf, die in
zee geworpen werd, was Ibrahim. Nog had
de bemanning den tijd niet gehad, de anderen
uit het scheepsruim naar boven te halen om
het lot van Ibrahim te doen ondergaan, toen
het oorlogsschip met volle zeilen naderde en
door een enkel schot waarschuwde bij tc
draaien. Daar dit niet gedaan werd gaf hot
oorlogsschip de volle laag, waardoor de kapi
tein benevens vele anderen, die op het dek
stonden, gedood werden. De zeilen werden
aan flarden geschoten, de raasten verbrijzeld,
aan ontkomen was niet meer te denken.
Gedurende de verwarring, die door dozen
plotselingen aanval ontstond was het oorlog»
schip vlak bij gekomen. Een sloep werd in
zee gezet en eene af deeling Fransclie soldaten
besteeg zonder weerstand het slavenschip.
Men kan zich de onuitsprekelijke vreugde
der beide jongelingen voorstellen, toen zjj
zich onder hunne zegevierende landgenooten
bevonden. Zjj werden terstond naar het
oorlogsschip overgebracht. De kapitein ontving
hen met groote vreugde, t-n hoewel zjj hem
onbekend waren, omarmde hy hen met warmte.
Hij verhaalde hun, dat hjj het schip reeds
verscheiden dagen voor een slavenschip ge
houden had en het voortdurend vervolgde,
maar door een storm verhinderd was geworden
het in te halen.
Een gunstige wind bracht hetjoorlogsschip
in korten tjjd aan de Fransche kust. Zoodra
zij deze vrij dicht genaderd waren, nam de
kapitein zijn kijker en richtte dien op Marseille,
dat men reeds met het bloote oog koD ontwaren.
Eene ongewone beweging in de nabjjhcid
van het straud trok zjjnc opmerkzaamheid.
Hjj zag de dicht opeengedrongen volksmenigte
en spoedig ook het opgerichte schavot.
(Slot volgt.)
