KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Noldor7oxoS, WiorSngon on Anno Pnulownn.
Ho. 4217
Woensdag 9 Juli 1913.
41ste Jaargang
't Vliegend Blaadje p. 3 m, 50 ct., fr. p. post 75 ct,. buitenland f 1.25
Pre- Zondagsblad 37$ 45 f 0.76
miin J Modeblad 65 75 fl.—
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Adrertentiën van 1 tot 5 regels (bij vooruitbetaling) 30 cent.
Elke regel meer6
Be wijs-exemplaar2|
Vigaetten eu groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
a
Varaohijnt DlaaSaf- au Vrijdagmiddag.
Uitgavari O. DE BOER Jr>, Haldar.
Baraaa: Koaingatraai SB. intwc Ttlif. 60
IEUWSBERICHTEB.
HELDER, 8 Juli.
Uitslag der stamming voor 7 leden van
den Gemeenteraad op Vrijdag 4 Juli 1913.
Eerste District. (2 leden).
A.ot.1 kiexer. 155S I G.ldig. itoam.i S69
Uitgebracht 980
Van onwaard. 21 1 V»1"'- nnerd.rh, 480
Uitgebracht op de Heeren:-
C. van Dalen 182 I W. J. van Neck 201
G. C. Dibbets 258 j A.G.A.Verstegen 225
P. P. Hartendorf 195 I C. Vink 76
L. A.Hartsinok 98 J.Zander. 251
L.F.O?erd.Linden244 I D. C. A. de Zwart 143
Herstemming tnsschen de Heeren:
Dibbetz, Over de Linden, Verstegen en Zander.
Tweede Distbiot. (2 ledeD).
Aantal kiezers 1162 G#ldi ,temmon 797
Uitgebracht ono
Van onwaarde
Voletr. meerderb. 399
Uitgebracht op de Heeren:
L. Boon 259 J. Helder. 94
W. C. van Breda 184 j A. W. Michels 154
C. van Dalen 99 1 ff. J. van Neck. 225
P. P. Hartendorf 190 C. Vink 62
L. A. Hartsinck 108
Herstemming tusschen de Heeren:
Boon, Van Breda, Hartendorf en Van Neck.
Dbbde en Viebde District. (3 leden).
A.i.t.1 ki«OT. 1(65 G.ldig..t«mm.n 10S5
Uitgebracht 1044
Van onwaarde 9
i Volstr. meerderh. 518
Uitgebracht
I|1
li
Totaal.
op de Heeren:
Isa
H. P. Baak
167
16
183
P. P. Hartendorf
285
7
292
L. A. Hartsinck.
267
4
271
J. Kossen
166
67
233
J. van Lejjen
214
14
228
W. J. van Neok.
418
3
416
K. Raap
285
50
285
A. G. A. Verstegen
315
20
335
C. Vink
134
3
137
E. Wessels Boer
137
54
191
D. C. A. de Zwart
180
16
196
Herstemming tnsschen de Heeren
Hartendorf, Hartsinck, Kossen, Van Neck,
Raap en Verstegen.
int. Vieecher ij Congres te Oatende.
Bjj Kon. besl. zijn de heerea J. M. Botte-
manne, hoofdinsp. deT visscherjjen, te 's-Gra-
venhage, en dr. H. C. Redeke, adj.-adv. in
viBscherjjzaken, te Helder, aangewezen tot
gedelegeerden der Ned. Regeering bij het in
Aug. te Ostende te honden visscherjjcongres.
Ongeval.
B(j het schoonmaken van een dakgoot aan
een perceel Hoofdgracht, had de werkman
W. B. Maandagmorgen het ongeluk van den
vrjj hoogen ladder te vallen. Met een ge
broken arm en inwendig gekneusd werd de
man opgenomen en naar zjjn woning vervoerd.
Gasverstikklng.
In een woning Weststraat alhier heeft zich
Zondagnacht een geval van gasverstikking
voorgedaan. Toon de vronw des huizes onge
veer drie uur benauwd wakker werd ont
dekte zg in de kamer een ondragelgken gas-
walm. Een jongen en een meisje, die in
hetzelfde vertrek sliepen, lagen reeds bewus
teloos. Terstond werd geneeskundige hulp
ingeroepen en na veel moeite mocht het
gelukken alle twee weer bjj kennis te brengen.
Bg nader onderzoek bleek, dat de kraan
van een lamp niet voldoende afgesloten was.
Openbare Leaszaal.
Naar wij vernemen bestaat het plan de
leessaal in de -Breewaterstraat in het laatst
van deze of het begin der volgende week te
openen.
Revue-Ter Hall.
De heer Ter Hall opende Zondagavond de
reeks z(jner opvoeringen van ,,'t Zal wel
wennen", revue burleique in 8 bedrjjven in
zjjn schouwburgtent op het N. Kerkplein
tegenover den ingang der werf.
De zaal was voor een eerste voorstelling
goed gevuld.
De verschillende pers-beoordeelingen, die
wg dezer dsgen afdrukten, en die alle on
verdeeld gunstig luidden, hebben niet over
dreven en dit nieuwe stuk van den heer
Ter Hall bekoorde en boeide door een reeks
van schitterende tafereeleD, vol kleurige en
fleurige costuumi. De revue, fantastisch en
geestig, boeide van het begin tot het einde.
Geestig b.v. was de manier, waarop de kwak
zalverij geparodieerd werd. De revue staat,
zooals de schrijver zei, in het teeken der
kwakzalverij, en wo maken al dadelijk kennis
met een eigenaardig, soort likdoorntinctuur,
waarvan de likdoorns grooter worden in-
pluats van kleiner. Kostelijk ook is de scèuo
bij het „Staphorster" boertje, dat een Somnam
bule aan een flanelletje laat ruiken en daaruit
concludeert, dat de patiënt lijdt aan chronische
vorgrooting van den blinden darm. Jam:
genoeg blgkt dut de patiënt al sinds
jaren geen blinden darm meer heeft
bot bewuste flanelletje afkomstig is van een
gestorven tante van Klaasaie. Ook de kinder
toeslag van de onderwijzers, wordt vermakelijk
geparodieerd. Wjj kannen onmogelijk alles
opnemen, het- is -een bonte afwisseling van
scènes en van fraaie, frissche cosluums.
Enkele ernstige coupletten ontbreken niet;
do scène van de arme moeder, die een brood
stal voor haar kind, en die van* den agent,
die haar in hechtenis moet nemon, nog
loekrggt, liet niet na indruk te maken.
Ter Hall heelt ook vooral het nieuwste
niet vergeten; een. officier in de nieuwe
uniform wordt voor spion aangesien en in
gepikt, en ook den Helder, die den vreem
deling een blanco foestprogram aanbiedt,
moet menige veer laten.
De heer Nieuwenhuizen (Klaassie), die de
helft van den avond met een grasveldje op
zvin bol rondliep, waarop meizoentjes en klap
rozen weelderig groeiden, waar zelfs in een
onbewaakt oogenblik, een kievit haar ei had
gelegd de stakkerd had een kalen knikker
en de haargroei-professor had in vergissing
kunstmest op zjjn hoofd gesmeerd de heer
Nieuwenhuizen had de dankbare taak het
publiek goedlachs te houden.
Wg zeiden reeds terloop iets over de
costuums. Die zj}n bg Ter Hall altjjd prima.
Ze munten uit door oorspronkelijkheid, frisch-
heid en élégance. Daar is heel wat aan
ten koste gelegd, en heel wat smaak, en
artisticiteit komt er tot uiting. De costu-
meeriDg vormt dan ook wel een der grootste
aantrekkelijkheden.
Natuurlijk is ook de stembus niet vergeten.
De kiezer, die de bus, die ten tooneelo ge
bracht wordt, voorttrekt, moet daar maar de
rechtsche beginselen in opbergen, zegt Piet
(de heer Ter Hall).
Wg gelooven genoeg gezegd te hebben
om ieder verlangend te maken naar deze
Revue. Onovertogenhedene komen er absoluut
niet in voor, maar wel tal van fraaie tableaux.
De verzen zjjn over 't algemeen goed en veel
beter dan de rijmelarij, die men dikwijls te
hooren krjjgt. En de muziek door oen heer
Blokland gearrangeerd, is aangenaam en
melodieus. Mooi ook was de scèae met het
klokkenspel; jammer dat dit niet absoluut
zuiver in harmonie was met het orkest, maar
dit is missohien nog wel te verhelpen.
Operette Janmirt.
Zondagavond opende het Ned. Operette-
gezelschap, directeur Alphonse Junmart, de
der operettes die het gedurende deze
oisweek zal geven met „Eva, het fabrieks
meisje", van WulDer en Bodansky en waar-
wan de mnziok gecomponeerd is door Franz
Léhar.
De zaal wus slechts matig bezet, 't Publiek
had den vooravond van kermis blijkbaar nog
niet als uitgauns-avond geschikt.
De operette, die hier door 't zelfde gezel-
hap meer werd opgevoerd, mogen wo als
bekend veronderstellen.
Mooie, populaire muziek, frissche, opge-
skte zang. En daarom had sjj drukker
noek verdiend. Corry Pinksen, die over
een lief geluid beschikt, vervulde de titelrol
Rosine Samethini had do bruisende rol van
Pipsy. Daar zat vunr in, bg beide, 't Tweede
tafereel vooral werd door C>rry Pinksen
prachtig gespeeld.
De heer Meermans, die de rol had van
Octave Flaubert, des nieuw-gebakken fabrieks-
chef, eene rol die zwaar ia en hooge eischen
stelt, voldeed nitstekend. Ook en vooral in
het derde bedrijf door zgn etil spel, als Eva
zoo forach en schoon hem zijn onwaardige
houding jegens haar met hartstocht voor de
voeten werpt
De heer Grootveld, de zenuwachtige Dago-
bert, was eenig. En om den heer Van Dj}k
met zgn weerbarstig fronlje, is hartelijk ge
lachen.
Zang en dans en decoratief was in één
oord- mooi. Het orkest bestond uit een
aantal musici der Marinekapel, en was dus
uitstekend.
't Publiek applaudiseerde bg de mooie ge
deelten luid en aanhoudend, 't Mocht ook
wel, want 't was verdiend.
Vredespaleis zullen de minister van buiten-
landsche zaken en de gesanten in Den Haag
der verschillende mogendheden nitgenoodigd
worden in hun hoedanigheid van voorzitter
en leden van den raad van beheer van het
Hof van Arbitrage.
Bezoek van den Dultachen Keizer?
ZoobIb men weet, cal het jacht van Z. M.
Duitschen
de „Meteor", deel
Mr. Troeletra op bet Loo.
L.l. Zaterdag heeft Mr. Troelztra het aan
gekondigde bezoek aan H. M. de Koningin
op het Loo gebracht. Van dit bezoek werd,
evenalz van alle audere leiders der politieke
parljjen in den lande, melding gemaakt in
de_ dagbladen. Tot zoover dus als gewoonlijk.
Minder gewooi, zelfs grappig zijn de bij
zonderheden, die omtrest dit bezoek werden
geseind en in sommige bladen met reuzen
letters werden gedrnkt. Zoo lezen wj{, dat
de heer Troelstra droeg een gekleede jas en
een hooge hoed, dat hij, toen hg bg zgn
komst aan het station te Apeldoorn, door een
antal belangstellenden werd begroet, „eenigs-
rins zenuwachtig was, een afwijzend gebaar
maakte, doch even glimlachte". Dat hij,
nadat het onderhoud met de Koningin was
atgnloopen, nog een half uur op het Paleis
verbleef, waar hg de lunch gebruikte", cn
dat bg, b\i het vertrek uit Apeldoorn .aan
gegaapt werd door de vele wachtende pas
sagiers", enzoovoort.
Volgens mededeeling van den heer Troelstra
zal niets over de audiëntie gepubliceerd
worden. Het borioht in de »Telegraaf", waarin
vermeld werd hetgeen de heer Troelstra
„aan de Koningin zou zeggen bg zijn bezoek"
noemde hij >uit den duim gezogen". Hetgeen
wel waar zal zijn!
0e Tweede Kamer.
Verzohillende nituwgekozen leden van de
Tweede Kamer van alle richtingen zgn reeds
in de vergaderzaal geweest om hunne zit
plaatsen uit te kiezen.
De sociaal-democratische afgevaardigden
ibben banken uitgezocht, die hen zooveel
mogelijk tot één groep vereenigen.
Wegens plaatsgebrek aan de linkerende,
cn 6 leden van de meerderheid naar de
overagde (rechts) moeten zitting nemen.
0e na-verkiezingen.
De Chrietelijk-Historischen in Amsterdam
II en Amsterdam VI hebben aan dr. De
Visser, met bet oog op de komende na-
verkiezingen, de oandidatuur aangeboden,
maar deze heelt haar niet aangenomen.
(Ned.)
Ontrouwe postbeambten.
Bg de jongste verkiezingen voor de Provin
ciale Staten en voor de Tweede Kamer kwamen
een groot aantal kiesers te Amsterdam niet in
het bezit van de officiee'.e oproopingskaart
van het stadhuis. Een streng onperzoek heeft
verdenking doen vallen op een tweetal hulp-
bestellers, die zich niet op behoorlijke wgze
gekweten souden hebben van hun taak om
de officieele oproepingen aan de geadresseer
den te bozorgen. Bij een hnnner zjjn de
kaarten, voor een heele wjjk bestemd,
zijnen huize door de politie teruggevonden.
Tegen twee bestellers is thans, naar De
Fakkel verneemt, een klacht aanhangig ge
maakt b(j de justitie, dio het verder onderzoek
in deze taak leidt.
Vrodospalels.
Er bestaat gegronde verwachting, dat Car-
nsgio, die sioh thans in Europa bevindt, d<
uitnoodiging tot bijwoning van de opening
van s(jn stichting, het Vredespaleis, op 28
Augustus, zal aannemen.
Tot de plechtigheid der inwijding van het
nemen aan de groote zeilwedstrijden in begin
September op de Noordzeo, tusschen Londen
en IJmuiden.
Na afloop van de wedstrijden zal dit jacht
naar Amsterdam komen, om voor eenige
dagen ligplaats te nemen in het IJ, voor
E. N. T. O. S.
Ligt het dan wellicht in bot voornemen
van Z. M. den Keizer, naar Amsterdam te
E.N.T.O.S. te besoeken, waar
voor hij reeds zulk een bljjk van belang
stelling gaf?
Stuurlieden-examens.
's-Gravenhage, 4 Juli. Geslaagd groote
stoomvaart eerste stuurman G. A. Schr«*-
huizentweede stuurman N. Baggus, B. P.
van Dijk Blok, C. Bos; derde stnurman H.
J. Coersen.
Ontrold.
Bg den uitgang vau de vestibule van het
postkantoor aan het Kerkplein in Den Haag
is van een bejaarden beer een aangeteekende
brief, inhondende een paar honderd golden
aan bankpapier, ontrold. Toen de bestolene
het postkantoor wilde verlaten, kwamen op
hetzelfde oogenblik tweo mannen door de
nitgangsdenr de vestibule binnen. Boften ge
komen, vermiste de bestolene den brief. Van
bedoelde personen, dio naar hg vermoedt
n don brief hebben ontrold, was toen
geen spoor meer te ontdekken.
Verdwenen.
Te Arnhem wordt vermist zekere B.,
directeur van een reisbnrean. Een som van
ruim f 5700, opbrengst van reisbiljetten der
S.S. en aan de S.S. toebehoorende, is mede
verdwenen, terwijl nog niet vaststaat of
ook gelden vau stoombootmaatschappijen
ontbreken.
Frled. Krupp A. G.
Het jaarverslag van de Kamer van Koop
handel te Essen bevat belangwekkende mede-
deelingen omtrent de verschillende belangen
der firma Krupp, waaraan wjj het volgende
Ze knikte stil-vergenoegd terug. Samen
spraken ze toen niets meer.
Ik zag dat hij van elk gezicht afbedelde:
„zie je wel, dat we alleenzijn? Denk je niet,
dat ik al een jaar of tien ben?"
Ik had alleen maar oog voor 't alleraar-
Hot bedrijf der firma Krupp omvat thans
fabrieken vau gietstaal etc. te Essen, Tanger-
hütte en Meppen, drie kolenmijnen bg Essen
en Bochnm, talrgkegzerertagroeven in Duitsch-
land, participatie in ertsgroeven te Bilbaoin
SpaDje, vier hoogoven-installaties, ijzergiete
rijen en machinefabrieken bjj Engers, Neu-
l en Sayn en een eigen reederjj te
Rotterdam met zeegaande booten voor het
ertsvervoer.
Voorts behooren tot het bedrijf staal
fabrieken in Rheinhausen, Annen on Magde-
burg en de Ge-mama werf te Kiel.
Op de gietstaalfabriek waren in 1912 in
de 60 verschillende takken van het bedrijf
7700 verschillende soorten machines in actie,
voorts 164 stoomhamers, 189 hydraulische
persen, 431 stoomketels, 539 stoommachines,
3392 electro-motoren, 1177 hei-transport- en
losinrichtingen.
Uit de eigen steenkolenmijnen werd in het
afgeloopen jaar 2,714,770 ton steenkolen ge
dolven (dat is meer dan de geheole productie
in Limburg. Red. „H.bld.") De fabrieken te
Essen verbruikten in 1912 8,078,488 ton
steenkolen. Het waterverbruik der fabrieken
was b\jna even groot als dat der geheele
bevolking van Essen en wordt grootendeels
verkregen uit vier eigen pompstations.
De gasfabriek, die oen onderdeel uitmaakt
van de gietstaal-installaties, leverde in 1912
16,45 millioen kubieken meter gas, d.i. meer
dan het geheele jaarlgksche verbruik in Bar-
of in Karlsruhe bodraagt. Do eleotricitcits-
fabriek leverde stroom voor 2897 booglampen,
36,412 gloeilampen en 3417 eloctromotoroo.
Het verkeer op de fabrieksterreinen te
9U wordt onderhouden door een eigen
spoorwegnet, ter lengte van 91 kilometer,
met 19 locomotieven en 592 wagons. Dage
lijks cirouleeren er 50 treinen. Verder is er
een smalspoor van 60 kilometer, met 37
locomotieven en 1586 wagons.
De schietterreinen te Meppen hebben een
lengte vit 25 K.M. en een breedte van 4
K.M. Er werden in 1912 bg schietproeven
141,620 K.G. rookzwak buskruit verbruikt
en 754,000 K.G. achietmateriaal, terwgl in
de gietstaalfabriek bovendien bjj schietproeven
van af te leveren kanonnen 20,000 K.G.
kruit en 170,000 K.G. scbietmatcriaal ver
bruikt werd.
Het aantal arbeiders bedroeg op 1 April
1913 76,988. Hiervan waren op de gietstaal
fabriek te Essen en de schietterreinen 40,133
werkzaam, op de Friedricb A'fred Hiitte te
Rbeinhausen 7406, in Maagdenburg 5084,
de Germaoia werf te Kiel 6682, in de
kolenmijnen 9989 en in de ertsgroeven 4956.
Man of vrouw.
ij de halte van de tram stonden ze te
wachten.
Hij: klein forsoh jongetje van 'n jaar of
zeven, met 'n pienter gezichtje. Zjj: mooi
graoieus meisje van vier, trippelend van onge
duld, omdat de tram zoo lang uitbleef.
Want het bleek mij, uit wat ik opving,
dat het ritje een extra pretje voor se be
loofde. Ze mochten samen gaan, heelemaal
zonder geleide, werden door moeder in de
tram gezet, door vader er uitgehaald, en hg
mocht betalen uit zgn eigen portemonnaie.
„De conducteur zal dan vaat wel denken,
dat ik den jaar ben, bè moeder", vroeg hg,
de groote blauwe oogen stralend in 't voor
uitzicht van die glorie.
„O ja, natuurlgk", lachte ze terug,
„vooral als je goed op Théa let!"
Gonzend kwam de tram aan. Een fooitje
in de hand van den conducteur drukkend,
gaf de moeder hot tweetal over, bleef het
nog even toewuiven, en stapte toen kalmpjes
terug. Ik nam naast 't paartje plaats. De tram
was goed bezet.
„Zit je goed?" vroeghij bezorgd, zich
ten volle van zjjn verplichtingen tegenovi
zijn zusje bewust.
digste spannetje en keek verder niet naar de
andere passagiers om.
„Wat zit dóór een raro man!" zei
Théa in eens, de groote, donkere oogen op
iemand over rag richtend.
„Dat is een vióüw," verbeterde hg
Ik keek op.
Een dame met een meer dan zwaar-be-
donsde bovenlip, heel donker van kleur zat
over ons.
„Wel nee, een vronw heeft toch geon
snor," besliste Thoa. „Moeder toch óók niet 1"
„Maar een man draagt toch geen taschjo
en geen japon," meende hg.
„En 't is (óch een man!" zei 't meisje
weer. „Kgk maar, groote schoenen, als vader".
Ongegeneerd fixeerden ze nu beidon het
voorwerp hnnner belangstelling, en bg zag
nu ook dat de d&me toevallig groote voeten
had en breede platte hakken droeg.
Ik begon 't een beetje benanwd te krjjgen
voor m(jn ovcr-buarvrouw, want prettig was
't niet, om zoo gedetailleerd te worden en
er was niemand die 't strijdende paartje het
zwijgen oplegde. Bovendien werden de stern-
een beetje luider, wat bij elk twist-
bg kinderen niets bijzonders is.
Het is heusch een vrouw", herhaalde
hjj luid, om zijn autoriteit te doen gelden,
maar... een hèèl loeide!!!"
Woedend keek de dame 't zich van geen
schuld bewuste jongetje aan.
Ik had nog even gehoopt, dat ze een
vreemdeling sou zjjn, omdat je dergelijke
vrouwen meer over de grenzen dan b(j ons
ziet, en in dezen tgd van vreemdelingen-
bezoek mag je zoo iets allicht veronderstellen.
Het bleek dat ik mij vergist had.
Toen greep ik in.
„Zeg 's ventje", vroeg ik, partjj trekkend
van wat ik aan de halte gehoord had„ben
jij tien of elf jaar?"
„Elf" blufte bij, sterk kleurend en
angstig z|jn zusje aanzient, omdat hjj een
démenti vreesde.
Maar het kind zei niets; ze had 't niet
eens gehoord, ze keek maar strak naar die(n)
rare(n) man, over wien ze 't samen niet eens
konden worden.
Gelukkig ging toen gauw daarna het on
derwerp van hun levendige belangstelling de
tram uit.
Wie weet, dacht ik opgelucht, wat we nog
te hooren hadden gekregen? H. v. R. S.
Hoedmodel.
Dame: Die roode hoed daarginds is mooi;
hoeveel kost hjj
Winkelierster: Pardon, mevrouw, dio is
niet te koop-
Dame: Maar hij hangt bier toch in den
winkel?
Winkelierster: Ja, maar het is het brand-
bluschapparaat.
Kijkjes uit mijn vensier.
Zwervend kermisvolk.
7 Juli. 1 Ie vele vale typen van muziek-
makers, sjappies die draaien, blazen, fluiten,
fiedelen en tokkelen, kinderen met aapjes,
met marmotten, degenslikkers, acrobaten,
goochelaars, slangenmenschen en meerderen
van dat soort, worden alle jaren minder in
aantal. Men ziet ze bijna niet meer. Het zal
er aan liggen, dat de strenge bepalingen be
treflende woonwagens deze gasten als't ware
doen uitsterven. En ook niet geheel onwaar
schijnlijk is het, dat er onder hen zijn, die
voortaan liefst niet naar deze gemeente komen,
daar ze bg ondervinding weten, dat men aan
't Westplein, waar zjj zich moeten vertoonen,
al bitter weinig door de vingers ziet. Wee,
tmeer dit meestal paraBiteerende uitvaagsel,
waartegen de politie wel eens tergend machte
loos staat, daar in de nijptangen valt, de
Btalen kettingen om de polsen klinken en
zware deuren openknarsen. Ze hebben respect
voor zoo'n knauw, blijven stilletjes in hun
schuilhoeken of zoeken bij voorkeur die
kermissen op, waar de controle niet direct
zoo hard aanpakt. Toch zijn er nog brutalen,
die, hoewel gesignaleerd, voor geen duivel
den weg gaan, besluitenvooruit maar,
_en. Van dót branie gespuis zag ik heden
langs den Dijkweg trekken, aan hun sluip-
gang reeds van verre kenbaar. Of ze nit
ratteuholen te voorschjjn kwamen, zoo was
deze bende op 't pad. Een kerel droeg zijn
kist met feest-artikelen, zooals een oude
rentenier zjjn trommel met obligaties pleegt
te transporteeren, behoedzaam. Zjjn gekleede
jas vervelde als een berkenstammetje aan
den weg, bedekte een armzalig lichaam,
waarop een beenige, gele diep-verweerde
kop zat. Naast hem ging een andere vent,
met een aap onder z'n vet jasje, Soms, als
zjjn baas hem een oogenblikje gunde, stak
het beest den kop naar buiten, critisch,
zeggen wilde'k moot eens zien waar je
brengt. Dan volgt een kinderwagen,
waarin een opgeschoten straat-acrobaat, mei
zwarten jas over leverkleurig tricot, onder
den kap als een koning tegen het fond van
zijn baldakjjn zit. Een jonge meid duwt hem,
zjj loopt slonzig, huzarig, vlegelachtig geljjk
een jongen. Een tweede van ongeveer
jaar trekt hem, zjj heeft den hals ver uit de
borst gerekt, als een vjjverzwaan die naar
een stnkkie brood hapt, en het eind touw
kerft een diepe schaduwlijn in haar blouse.
De straat-acrobaat tuurt opgewekt voor zich
uit, knipoogt en lacht en slaat met een heel
dun wilgetwijgje iets als de maat van een
wijsje. Hij heeft schik in zjjn leven, de wereld
ljjkt hem goed. Maar de twee groote bandiet
figuren, die dat zonderlinge stoetje voorafgaan,
zijn niet zóó onbezorgd gestemd, praten heel
schjjnen het over een gewichtig»
kwestie maar niet eens te kunnen worden.
De éen zwarte pommade-haren en vette
snorren opgesteven tegen 't gloeiende gezicht
maakt den indruk van een schurk, die
om een twist het mes voor den dag haalt,
om een woord vecht en z'n tegenstander
daarbjj aan reepen snijdt. En de ander
nee, van zoo'n kop, van zoo'n gezichts
expressie keert men zich haast angstig af.
'k Zie hem daar stappen als één, die na 'n
jarenlange jeneverroes eindelijk nuchter is
geworden. Af en toe haalt-ie z'n bokserhand
nit den zak, balt de vuist en vloekt en
scheldt hardop. Dwars over z'n breede
voorhoofd loopt 'n bloedrood litteeken, dat
opzwelt en weer wegtrekt als een slaap
ader. Z'n neus is blauw violet aangezet.
Onder de stjjf-voor staand# wenkbrauwen,
als bortels scherp, loeren z'n stekende
oogen onrustig, diep in de holten. Telkens
spreekt hjj met rauwe stem en wanneer hij
opmerkzaam luistert naar zjjn kameraad, dan
schokken z'n schouders onverschillig en hij
zoekt nuar argumenten, die zeer luidruchtig,
muur door het vele bargoensch niet geheel
verstaanbaar zijn. Bjj hen hoort nog een
vrouw, #en dor, mager, hoekig wezen, kortom
de personificatie van al wat leeljjk en on
smakelijk is. Van deze zes onnutten, die
liever luieren en doodhongeren, 'n moord be
gaan of vjjftien jaar tuchthuis oploopen dan
'n slag werk verrichten, van deze lui van de
vlakte boeit mij wel het meest de echte
misdadigerahoofden. Hoe zijn zjj zoo diep
gezonken Wellicht eens door het lezen van
bandieten-romans en andere prikkelende
lectuur? Wie weet. Zjjn het soms navolgers,
imitatie-Nick Carter? Hallohpsychologen,
ziel-kunstenaars, schedel-meters, kersen-wegers
allen gij, die Nick en Aimard en alle
andere nonsens-romanschrijvers verdoemt.
Hallohzijn dit de slachtoffers van de goed-
koope draakjes-litteratuur? Of zjjn dit nu de
zakkenrollers, die waarschjjnlijk een week
lang de drukke baan van 't Havenplein tot
't Westplein onveilig maken? Zjjn zij het,
waarvoor onze politie waarschuwt aan de
bureaux, door biljetten met vette letters achter
de ruiten Past op do zakkenrollersWs
blief? Men zjj dezer dagen voorzichtig, want
die heeren zjjn de virtuosen onder de dieven.
Er is groote behendigheid voor noodig en
lang niet iedere hand is voor dit vak ge
schikt. Het gaat maar niet aan, de vingers
'n eens anders zakken te steken en daarnit
jeldbeurzen, horloges, portefeuilles of porte-
monnaies te halen. Op deze ruwe wijze werkt
de roaver,die de mensehen op eenzame plaatsen
aanvalt; de zakkenroller, die ongemerkt zjjn
werk wil doen, moet het fijner aanleggen.
Bjjna zonder uitzondering grjjpt hjj het ver
langde voorwerp met de tot een zoogenaamde
„schaar" gevormde hand. Dat kan verschillend
Buren. Soms wordt de geheele hand uit
gestrekt, de duim naar binnen geslagen en
de ring en middenvinger vormen een schaar,
zoodat daarmee het noodige wordt gegrepen.
Bjj het inbrengen vau de zoo gevormde hand
in den zak, wordt deze laatste van het lichaam
van 't slachtoffer zacht weggetrokken, om
elke verraderlijke aanraking te vermjjden,
een karwei waaruit al dadeljjk blijkt, dat
smalle handen en lange vingers den zakken
roller zeer van pan komen. Het liefst werken
de vaardige boosdoeners natuurljjk bjj groote
oploopen van publiek, dóór, waar talrgke
toeschouwers samenkomen. Daar staan we
voor een stoomdraaimolen, voor een theater,
een café. De meest geoefenden van het
gild zijn in de buurt, kennen verscheidene
trucs en zjjn zoo zeker van hun zaak, dat
zij meestal den juisten man ongehinderd
plukken. Het gelukt der politie wel om velen
op heeterdaad te betrappen, maar dat zijn in
don regel de beginners, de onervarene». De
specialiteiten, de slimsten laten zich niet
makkelijk grjjpen. Om alle onaangenaamheden
voorkomen is het daarom raadzaamzelf
hen te passen.
DE WEEE.
4 Jnli.
't Zal nu een zea- seventwintig jaar ge
len zjjo, wat ik nu bedoel
En hot tooneel was: in het oude Volks
park, te Amsterdam.
Wjj, persmnskieten, zaten aan tafeltjes op
een estrade, waar eenmaal bloedige draken
en „sotte cluyten" door liefbebberjj-genoot-
schappen der tooneelkunac war» opgevoerd.
Boven onze hoofden hingen petroleumlampen,
ilie nu en dan vettige druppels lieten neêr-
lekken op onze papieren, jassen, hoofden
Vóór ons: een diebtopeongepakte massa
menscheD. Uit do „volksklasse". Mannen,
vronwen, ook wel kinderen. Naast de estrade
ren soort van spreekgestoelte, als men wil.
En achter dien lessenaar, het aangezicht
naar de luisterende massa gewend,
lange, schrale figuur, met tot op de schouders
roerhangende, reeds grjjsendo lokken. Het
smalle, bleek© gelaat met de dweepers-oogen
imijjst door een puntigea baard. Een Christus-
kop had do spreker.
Tei
'erwjjl hjj het woord voerde, strekte hjj
elkens den rechterarm uit naar de massa.
En men zag naar hem o;i met schitterende
oogen. Op do aangezicht» n kwamen telkens
irekken van haat, vau opirinding, van geest
drift.
.Stelt U voor!" aldus Damela Nienwenhuis,
want dit was de n»am van don volksredenaar,
dien ik hier bedoel „ef-elt U voor, dat ik
daar eens stond in de aaal der Volksver
tegenwoordiging. TecoDove r den minister van
den KoningAls lid van de Kamer.
Dat zjj naar mjj moesten luisteren, wanneer
ik 't bad over hot ljjden d es volksover de
tyrannie van de heerschends bezittende klasse
Dat ik grondwettig recht had om dóór te
spreken geljjk ik t hier, voor U, doe!"
Er ging eene siddering door de mal
Er gromdo iets in do men igte 't Was i
geluid, ren klanken-gedn ïisch, als van een,
die zich verlustigt in de genieting van
machts-uitoefening, n» bsn ge worsteling, over
een gehaten vjjand l
Maar men beschouwde* 't als iets onbereik
baars, als een niet te ver wrzenljjken ideaal.
Domeis Nieuwenhnis aWf kon er nauwelijks
in ernst aan gelooven
En dat besef van onoe acht prikkelde,
J gevoelde men, de mi eeamaakte haar
J driftig, onstuimige balsitzrig
Het ideaal werd- verrold.
Domeis Nienwenhuis wi ird lid van de
Tweede Kamer.
Maar hg was er, wtsl men, op een
samen post. Heel eenzaam fi 'g-zelf poste niet.
En de vergadering govi lelde dat zelf.
Schuwde elke aanraking a et de anderen,
tot welke frabtie ze ook bellK n>rdenmot die
••hakeeringen, nuancesbeha# dende, gematig
de, vooruitstrevende, radicaal-getinteDe
grjjse mr. Ken chenius had hem, bjj zjjn komst
ter Kamer, de hand gedrukt. Hjj was do
eenige, dio Domela Nienwenhuis bijjk van
toenadering gaf. 't W a s en bleef een ge
spannen, vijandige houding. En zoo wel voor
de Kamer als voor den Schoterlandechen
anarchist was 't eene opluchting, toen
men van elkaftr kon scheiden.
Toen braken andere tjjden aan. De S.D.A.P.
werd geboren. De kreten van «Recht voor
bb cents 1" Vfrstierven in de straten.
De heer Troelstra kreeg de leidsels in liandeD
van de nieuwe organisatie. Een kleine groep
soc.-democraten kwam in de Kamer. Vereen
zelvigde zich wel in baar vjjandschap tegen
bourgeoisie", met al den aankleve van dien,
maar tusschen de Kamer en deze „roode
eroep" ontstond toch allengs vriendschappe
lijke, normale wjjzo van samenwerken.
Nu en dan hadden botsinkjes, ontploffinkjes,
plaatsAls politieke club, partjj, fractie,
werd die van de S.D.A.P. erkend.
En in Jnci-maand van het jaar 1913, dat
een groep van achttien leden onder de «roode
vaan" recht op plaats in hot Parlement zag
krjjgenIn Jnoi van dit jaar is de laatste
barrière verbroken.
Toen, in 1909, de heer Schaper zjju beklag
deed, dat men bjj de Kabinetsformaties
zjjn partjj niet had geraadpleegd, achtten
sommigen, misschien velen die ont
boezeming een staaltje van driestheid.
Thans vindt een ieder 't de natuurljjkete
zaak ter wereld, iets, dat volkomen «in de
constitntionceleljjn" ligt, dat H. M.de Koningin
den leider dor S.D.A.P. in Nederland, rnr.
P. J. Troelstra, op Zaterdag 5 Juli 1913
ten paleize Het Loo heeft ontvangen om zjjn
advies te vernemen inzake de oplossing der
huidige ministerieel» crisis. Inderdaad,
des idé'S marchvnt 1
De tjjdeo veranderen.
De evolutie, de ontwikkeling der denk
beelden, opvattingen heeft nn een snel verloop.
Na de voorzitters der Kamerssa den
vice-presidont van den Raad van State; na
mr. Tydeman od mr. De Meester: den hoer
Troelstra.
Voor sommigen heeft, geloof ik, het
denkbeeld iets onverdrageljjke van dit samen
komen van d» Draagster der Kroon met
den hoofdman der republikeinsch-gezinde, de
grondslagen onzer maatschappjj bevechtende
partjj.
M i. volmaakt ten onrechte I
In het „uiterljjke" dezer conferentie zal
natuurljjk niets „ongewoons" zjjn. De Kooink-
ljjke Gastvrouw zal Haar constitutioneelen
dicht vervallen, in deze, met de graeieuef-
ïofieljjkheid, van H. M. ook thans te ver
wachten. En de beschaafde, hoog-ontwikkelde,
diep-erostige man van opvoeding, die leider
is der S. D. A. P., sal in openhartige cn on
omwonden ontvouwing zjjnor opvatting en
van z'n inzicht zeer zeker rekening houden,
in woordenkeuze cn manier van betoog,
met den ciach der omgeving, waarin hjj
tjjdeljjk vertoeft, zonder te vervallen in
het vertoon van vleierige serviliteit, dat nog
altjjd aan sommige vormen van hof étiquette
verknocht schjjnt.
Eq tronwena, tegen ons constitutioneel
Koningschap hebben de sociaal-democraten
zich evenmin ooit met hartstocht
;ekeerd, als dat zjj zich in eenig opricht
irenkerd uitlieten over de vorsteljjke per
sonen zeiven. Het tegendeel ia waar. De
Troelatra gaf indertjjd niting aan zjjn
gevoelens van achting voor die personen.
Zeker is dat iets anders dan eene ontboeze-
n liefde en warme verknochtheid aan
Kroon en dynastie, 't Is het op één ljjn
van modern-constitutioneel Koning
iet het republikeinsche presidium. En
in ernst zal niemand kannen beweren dat,
't betreft machtsbezit, het trekken
van dien parallel, nucbter-objeotief be
schouwd, volkomen zuiver en gerecht
vaardigd is.
Gevraagd mag worden: waar de sociaal
democratische fraatie met de andero partjjon
in do Tweede Kamer de Bogrootingen, allerlei
wetsontwerpen, kortom, alles behandelt
waar zjj óók aan ontwerpen, de defensie
rakend, haar aandacht schonk meédoet,
evenzeer, aan alle ontwerpen, die het departo-
ment van Financiën raken Waar zjj haur
stem schonk aan een door haar zoozeer ver
foeide wet, om iets te noemen, als
Talma's Invaliditeitswet
Waarom dan niet evenzeer, even goed of
even kwaad, samenwerking mogeljjk is tus
schen ministers, leden der S.D.A.P., en andere
raadslieden der Kroon!...
Ia de deser dsgen aangehaalde resolutie
van Kautaky wordt gewag gemaakt van zulk
optreden van socialisten in een Raad van
ministers, als zuiver en bloot-tactisch doen,
ganscheljjk staande buiten de beginselen der
sociaal-democratie.
Wie zou iets anders durven betoogen 1
Wie sou durven Veronderstellen, dut oeu
socialist, eene portefeuille aanvaardend in
niet-socialistischen Staat, zou gaan traebten
zjjn© beginselen in dat ambt door te
voeren
Eu wie gevoelt niet, dat het plicht is van
een socialist, zich niet krachtig genoog ge
voelend, om aoherpe ljjn te bljjven trekken
tussohen den minister en den socialist, wa»r
de socialist minister is goworden, om sich
en zjjne partjj niet bloot te stellen aan -Ie
gevaren, welke in sóé'ri geval de combinatie
moet bieden
Sommigen sien in dat optreden van soc.-
democraten in den ministerraad een nienw,
'nsooveelete bowjjs dat wjj op weg zgn naar
het gaandeweg-worden der socialistische partjj
tot een „doodgewone, vooruitstrevende ber-
vormings-partjj".
Natuurlgk laat ik dit punt hier zeer be
hoed naam rusten. Schuilt er waarheid in,
wat 'k niet beoordeel, dan heeft de tocht
van mr. Troelstra, op 5-Juli, naar Het Loo,
een zeer bjjzondere beteekenis, uit dat oog
punt beschouwd.
Maar: behalve dat...
Nogmaals verrjjst voor mjjn herinnerirg
i dat tafereel, van 'n kleine dertig jaren hèr
In het Volkspark te Amsterdam Met <le
druipende petroleumlampen Toen Domo la
't had over de mogeljjkheid van zjjne Kam<r-
candidatuur
En bepeins ikdenkend aan het oude
woord: „de tjjden veranderen en wjj, men-
achen, evenscer
Mr. Antomio.
