KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Heldor, Texel, Wlerlngen en Anna Paulowna.
Ho. 4920
Zaterdag 19 Jali m8
41»te Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3m. 50 ct., fr. p. post 75 ct., bnitenland f 1.25
Pre-Zondagsblad» 37J 45 f0.75
miën 5 Modeblad b5 75 (1.
(Voor het buitenland bij vooruitbetaling.)
Advertentiên van 1 tot 5 regels (bij vooruitbetaling) 30 cent.
Elke regel meer6
Bewijs-exemplaar2$
Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Intaro.-
Talafoon SO.
Varsohijnt Dinsdag- an Vrijdagmiddag.
Uitgavar O, OE BOER Jr., Halder.
Bureau: Koningstraat 29. Intarc. T«lef. 60.
Tweede Blad.
Aan onze Lezeressen.
De behoefte aan het
practisch Modeblad, het
betreffende de eischen v
ïich thans het meest ge»
:it van een degefijk,
t volledig voorlicht,
i de mode stelt, doet
„HET NIEUWE MODEBLAD",
(2e uitgave),
hetwelk bij den uitgever van dit blad is verkrijgbaar
gesteld, kost slechts 65 ets. p. 3 maanden (franco
p. post 75 ets.) verschijnt 2 maal per maand, alzoo
6 nummers in één kwartaal, en is
een Modegids bij uitnemendheid.
Het bevat afbeeldingen van de fraaiste toiletten
zoowel als van meer bescheiden costumes en eene
uitgebreide collectie voor kindergoed.
Het is onontbeerlijk voor elke huismoeder, die
er prjjs op stelt, zich en hare kinderen smaakvol
en toch weinig kostbaar te kleeden. Elke aflevering
'i van een uitvoerig patronenblad, zoodat
a staat is een betreflend costunm of
daarvan zelf te vervaardigen.
Het blad is vaa groote waarde voor jonge Dames,
wegens een schat van afbeeldingen van handwerken.
Meerdere malen wordt eene modeafbeelding op
de voorpagina artistiek in kleuren afgedrukt.
Wij wekken onze lezeressen op, zich op dit
fraaie en goedkoope Modeblad te abonneeren.
Voor nieuwe inteekenaren is een nummer ver
krijgbaar, zoolang de voorraad strekt, aan het
Bureau van dit blad.
INSCHR1IVIN JSBILJET.
De ondergeteekende abonneert zich tot
wederopzegging op „HET NIEUWE MODE
BLAD', (2e uitgave), tweemaal per maand
verschonende, tegen den prijs van 85 ets.
per drie maanden, (franco p. p. 75 ets)
WOONPLAATS: NAAM;:
De Administratie van dit blad.
Agenda.
Bioscoop-Voorstellingen. Koningstraat.
Dagelijks 7 unr. Zondags 2 uur,
20 Juli. Tuinconcert door Harmoniekapel. Casii
8 uur.
UIT HET BUITENLAND.
De rechterzijde der Belgische kamer heeft
een vergadering gehouden om haar houding
tegenover de ingediende schoolwet te be
spreken. De vraag liep over de kwestie of
het ontwerp nog in den loop dezer zitting dan
wel in een expresse zitting in October zou
worden behandeld. Met groote meerderheid
besloot men tot het eerste met de verklaring
dat men, niet zou uiteengaan alsvorens de
schoolwet zou sjjn aangenomen.
De heer Woeste wees er op dat het niet
voldoende was het hier zoo te beslissen, men
moest ook de beslissing naleven en zorgen
steeds in de kamer te zijn als er gestemd
wordt. De linkerzijde heeft besloten het
voorstel zoo scherp mogel(jk te bestrijden.
Gesien de warmbloedigheid onzer ïuidelijke
naburen zal er wel eens wat komen kijken.
De Fransche Kamer heeft eergisteren met
376 tegen 199 stemmen de inlijving op 20-
jarigen leeftijd aangenomen en eveneens haar
goedkeuring gehecht aan het besluit om,
wanneer de omstandigheden het mogelijk ma
ken, de militairen, die 30 maanden dienst
hebben gedaan, met groot verlof naar huis
te laten gaan.
Tengevolge van het eerste gedeelte van
dit besluit zal in October a.s., behalve de
lichting 1912, ook de lichting 1918 ingelijfd
worden. In November a.s. zal dan één lich
ting meer onder de wapenen komen dan men
aanvankelijk gedacht had. Dientengevolge
zullen hoogstwaarschijnlijk in November a.s.
de mannen der lichting van 1910, die dan
twee jaar achter den rug zullen hebben en
wie men aanvankelijk besloten had onder de
wapenen te houden, naar huis gezonden
worden.
De nationale feestdag in Frankrijk had
dit jaar bijzondere beteekenis door de hul
diging der senegambische pioniers, 's Avonds
hielden de Algerjjosche tirailleurs een taptoe
omgang door de straten. Toen de munici
pale gardes te paard verschenen die den stoet
voorafgingen jnichte de menigte de soldaten
toe en zwaaide met hoeden en zakdoeken
onder de kretenLeve het leger I leve de
tirailleurs I Duizenden trokken voor en ach
ter de muziek met luidkeels de Marseillaise
zingend. De menigte hield halt voor de
Militaire Club en bracht de Officieren, die
voor de ramen verschenen een ovatie. De
.Figaro" wjjst er op dat deze betooging een
beteekenis had.
Judet verzekert in „Éclair" dat de regee-
ring besloten heeft de hoofdaanleggers van
de jongste anti-militaristische en anarchisti
sche troebelen voor het hoog gerechtshof te
dagen, dat binnenkort zal worden bijeen ge-
Dat het Eogelsche Boogerhuis de door het
Lagerhuis reeds voor de tweede maal aan
genomen Home-Bule-wet zou verwerpen stond
vast. De verwerping geschiedde ditmaal in
bijzonderen vorm. Het huis liet het ze'fs
niet tot een tweede lezing komen en dus ook
niet tot een behandeling der artikelen.
Een motie werd aangenomen met 302
tegen 64 stemmen waarin werd uitgesproken
.dat het Hoogerhuis sou weigeren het wets
ontwerp verder te behandelen zoolang het
volk, de kiezers dus, er hnn meening niet
hadden over uitgesproken.'
Het is nog al duidelijk dat de Begeering
een dergelijke motie niet kan aanvaardden.
De kiezers hebben feitelijk al tweemaal bij
de algemeene verkiezingen gezegd dat de
Regeering thans volkomen gerechtigd is de
Iersehe kwestie te regelen. In 't voorjaar
van 1914 waoht ons nn de derde behande
ling en aanneming der wet waarna zij
ook zonder Hoogerhuis kraobt van gewijsde
krijgt. Voor 't verzet in Ulster kan de regee
ring natuurlijk ook niet bukken.
De onthullingen van den Rijksdagafge
vaardigde Liebknecht inzake Krupp hebben
aanleiding gegeven tot oen nauwkeurig on
dersoek waaromtrent echter vooralsnog een
Btreng stilzwijgen bewaard wordt. Het on
derzoek heeft Liebkn<cht ertoe geleid, een
aanklacht in te dienen tegen een aantal
officieren, die zich op 29 Juli en de daarop
volgende dagen te verantwoorden zullen
hebben voor de militaire rechtbank te Ber
lijn. Deze officieren moeten van de Krupp-
ambten&ren voor hun mededeelingen ge
schenken hebben aangenomen.
Op uitdrukkelijk verlangen van den minis
ter van oorlog zal de zaak behandeld worden
met gesloten deuren, daar in de openbare be
handeling een gevaar voor de landsverde
diging wordt gezien.
In China loopt het ook weer mis. Er
dreigt een groote burgeroorlog tusschen
Noord en Zuid. Te Nanking is een procla
matie aangeplakt waarin alle troepen worden
opgeroepen om te samen Joean-tsji-kai te
bestraffen! De Zuidelijken hebben reeds
enkele forten bezet, die de Noordelijken
trachten te hernemen.
En nu weer de eenvoudige Balkan-questie I
De Turken willen ook een woordje mee-
■preken. Ze zijn vastbesloten tot Adrianopel
voort te rukken.
Behalve de materieele voordeelen, te be
halen door een stoutmoedige beweging, sou
op dit oogenblik een moreel succes in deze
richting op den biiinenlandschen toestand
vau grooten invloed zjjn en de positie van
de regeering zeer versterken. Daarom denkt
men wel een pogiDg te mogen wagen. Ove
rigens oordeelen Turksche kringen, dat zelfs
in het weinig waarschjjqljjk geval, dat de
Mogendheden druk uitoefenen tot behoud
van de grenslijn EoosMidia, Turkjje zon
kunnen aandringen op zelfbestuur van Tbracie.
Echter hebben de Mogendheden tot-nu-toe
geen enkele mededeeling aan de Porto doen
toekomen omtrent de troepenbeweging en
in Tarksche kringen acht men een derge
lijke tusschenkomst ook niet waarschijnlijk.
De Turksche troepen hebben trouwens de
grens tusschen Bulgaarsch en Turksch ge
bied reeds overschreden.
Omtrent het wreede optreden der Bulgaren
meldt een speciale correspondent van de
„Temps" op grond van een betrouwbaar
rapport van een hooge buitenlandsche au
toriteit dat het Bulgaarsche leger in Macedooië
en Thracif 220 tot 250.000 slachtoffers heeft
gemaakt. Ook vrouwen en kinderen werden
gedood.
Balgarije mobiliseert tot in het onmoge
lijke. Allen die de wapenen kunnen dragen,
ook 17 en 18 jarigen worden opgeroepen.
De Roemeensche legers zetten hun opmarsch
voort.
Iotusschen zjjn er geruchten over vredes
onderhandelingen.
Het „Berl. Tagebl." meldt dat door een
diplomaat te Boecharest werd medegedeeld
dat het begin der vredesonderhandelingen
onmiddellijk voor de deur staat. En werd
reeds een conferentie gehouden door ver
tegenwoordigers der Triplo Entente. Boe
charest zou als plaats voor de vredesoor fe-
rentie woreen aangewezen.
Als se nu maar een beetje opschieten
want ondertusschen wordt op verscheidene
plaatsen verwoed gevochten en gemoord 1
Adrianopel.
Konstantinopel, 16 Jali. Een blad meldt
van een vertrouwbaar persoon, die uit Adria
nopel aankwam, vernomen te hebben, dat de
Bulgaren die stad hebben ontruimd, en slechts
eenige patrouilles hebben achtergelaten, om
de orde te handhaven.
Bulgarije geïsoleerd.
Daar station en telegraaf te Varna in
handen zjjn der Roemeniërs, heeft Balgarije
geen rechtstreeksche verbinding meer met
het buitenland zonder medewerking van
Roemenië of Servië. De koopwaar, welke te
Varna is ontscheept, kan niet naar het bin
nenland worden gevoerd.
■IEUWSBERICHTEN.
HELDER, 18 Juli.
De soc. democraten en de crisis.
Mr. Mendels, Zondagavond LI. te Heeren
veen voor de S. D. A. P. het woord voerende
heeft daar, volgens het verslag in „Het Volk",
meegedeeld, dat z. i. van een zitting nemen
in een lioksch ministerie door een of meer
sociaal democraten, geen sprake kan of mag
zjjn, wil men de eoc.-dem. propaganda niet
lam slaan. Bovendien oordeelde hij, dat, ter
oplossing van het kiesrechtvraagstuk, de vrij
zinnigen, indien zjj de saak ernstig nemen,
zich konden verstaan met Christeljjk-histo-
rischen als jhr. De Geer en met Katholieken,
tot vorming van een ministerie, daarbij kun
nende rekenen op, den loyalen steun der
soc. dem. fractie tot 't alleruiterste. Er zal
dan ook geen sprake van zijn, dat aan de
partjj 'al worden geadviseerd op een even
tueel aanzoek in te gaan. Ook 't oordeel
van buitenlaodzche vooraanstaande soc.-dem.
zoowel van uiterst linksch als rechtsch, luidde
ten opzichte van 't kardinale punt soo goed
als eensluidend, naar Mr. Mendels verklaarde.
Een medewerker van de TeL schrijft uit
den Haag:
Door de Kamerfractie, de redactie van
„Het Volk" en het hoofdbestuur van de
S. D. A. P dit werd mij uit goede bron mede
gedeeld, is overeengekomen onder geen b»ding
een ministersportefeuilie te aanvaarden.
Namens de meerderheid van het hoofdbestsnr
zal dit standpunt op het te houden buiten
gewone congres worden verdedigd.
Onder degenen, die het felst tegen bet
plaats nemen in een of ander kabinet gekant
sjjn. behoort mr. Troelstra Hjj moet hebben
verklaard, dat de S. D. A. P. zich moet be
palen tot het geven van loyalen steun aan
eeu ministerie, dat het concentratieprogram
eerlijk wil uitvoeren.
Onder deze omstandigheden zal het buiten
gewone sociclistencoDgree met groote meer
derheid besluiten, het aanbod van dr. Bo» te
wjjron van de band. In een resolutie zal
men alsdan laten uitkomen, dat de partij van
mr. Troelstra een vrijzinnig grondwetsher-
■ieningskubinet met kracht wil schragen.
Congres S.D.A P.
Uit Amsterdam meldt menNaar we ver
nemen zal het buitengewoon congres der
S. D. A. P., op 26 en 27 Juli a.s. te Zwolle
gehouden worden.
Met verlof.
De N. Soer. Ct. vertelt, dat ongeveer 2 jaar
geleden een opzichter-machinist bjj de SS.
te Soerabaja met Europeesch verlof zou
gaan. Daar deze landsdienaar 14 kinderen
heeft begrijpt men, hoeveel duisenden guldens,
alleen aan reiskosten, dat verlof aan de
regeering kost. Men heeft er toen wat op
gevondende opz-maeh. ging niet met verlof,
en werd tot werktaigkundige bevorderd onder
de voorwaarde, dat hjj ten minste 2 jaar als
zoodanig zou doordienen.
Na die termjja ia Juli expireert, zou de
bewuste opz -mach. toch met Europeesch
verlof gaan, zegt de N. Soer. Ct.
Staking wlermaalars.
Men meldt nit Wieringen aan de „Tele
graaf":
In de laatste jaren worden de wierwaarden
in de Zuiderzee (staatsdomein) gepacht door
het gemeentebestuur van Wieringen, dat dus
thans staat aan het hoofd van het wier-
maaiersbedrjjf en als werkgever optreedt.
In het bedrjjf werken ongeveer 600 per
sonen, die voor eenige dagen, toen het tjjd
was de oogst 1913 te maaien, het werk
nederlogden.
De maaiers werken tegen een vergoeding
van f4 tot f 4.50 per pak van 100 K.G.,
waarvoor men de wier moet maaien, aan
boord halen, versschen (in binnenwater),
daarna weer drogen en naar de perserjjen
vervoeren.
De oorzaken dezer staking waren, dat men
ten le. hot zeegras wat lang moest bewaren
alvorens men het mocht afin veren en ten 2e.
dat de prijzen van het bereide zeegras zeer
hoog stonden, terwjjl aan de maaiers, die
f 1 per baal verhooging hadden gevraagd,
was medegedeeld, dat niet meer dan f 0.25
per baal verhooging zou worden toegestaan.
Toen het gemeentebestuur echter sag, dat
geen enkele wiermaaier naar zee ging, heeft
het dr. J. W. de Goeje gevraagd, als be
middelaar op te treden, die tevens met de
heeren ds. J. M. Leendvrts en den opzichter
J. Nieuwland (allen te Wieringen) een com
missie vau onderzoek en voorlichting souden
vormen.
Thans heeft het gemeentebestuur de ge
vraagde f 1 toegestaan, doch men zou bijna
te laat sjjn geweest, daar de meeste wier
maaiers ander werk hadden gesocht.
Thans vernemen wjj uit zeer betrouwbare
bron, dat de staking wel is opgeheven, doch
dit jaar niet meer dan de helft der wier
maaiers naar het bedrijf is teruggekeerd,
daar het overige gedeelte der maaiers met
hun schepen aan het „aalkuilen" is gegaan
en goede zaken maakt.
Hoe het zjj, er ia weder alle hoop dat het
wiermaaiertbedrjjf, een zoo belangrjjke tak
van bestaan voor Wieringen en omstreken,
behouden bljjft en dat het gemeentebestuur,
dat nog voor 4 jaar verbonden is, per jaar
f 9000 pacht aan den staat af te dragen,
geen bankroetje voor zjjn rekening zal hebben
te boeken.
Artlskrabbelt.
Dierentransport. In het laatst
van de vorige week heeft een van de vracht
booten van de Maatschappij „Nederland"
aan do IJkade aangevoerd een transport
dieren, met bestemming voor «Artis" te
Amsterdam.
's Morgens vóór zevenen stond er al een
troepje Artis-oppassers, onder commando
van den inspector en den hoofd-opzichter,
in de groote loods klaar, om de bosending
in ontvangst te nemen en te lossen naar de
Plantage. Ik was van de partij.
Ik keek van de kade op naar de hooge
verschansing van de «Kangean" én over
legde b$ mjjzelf, hoe in hemelsnaam in
den goeien ouwen tjjd Vader Noach toch
wel geschipperd moet hebben, om van al het
gedierte op onzen aardbol een tweetal exem
plaren aan en van boord xjjns archs te ver
schepen.
Want zelfs de bezorging van dit partjjtje
van nog geen dertig Indische dieren, heeft
ons den heelen langen werkdag gekost 1
Ze stonden op het achterdek gestouwd,
■oover se in de grootere kratten verladen
waren. Io het scheepshospitaal, ook op het
achterdek, warea de kleinere colli geborgen
met waranen en krokodillen, slangen en
schildpadden. Die hadden de minste verzor
ging noodig gehad onder weg van Java naar
bier, wat rauw vieesch, waarnaar ze niet
eens hadden omgekeken op reis, en dan
tweemaal daags een puts zoet water alz
bad-verfrisaohing. Maar de bevolking in de
op dek staande groote kisten, de kratten
met den Koningstijger en die met den reus-
achtigen orang-oetang, en de twee kleinere
dito's, en ook de langstaart luipaard, hadden
meer verzorging noodig gehad.
Dat ze zoo frisch en monter van de lange
zeereis aankwamen, kon slechts als een be-
wjjs gelden van d. goede zorgen, welke deze
reeder jj, wier repntatie, wat aangaat de ver
zorging van menzcheljjke passagiert, geves
tigd is, ook besteedt aan datgene wat het
levend gedierte toekomt.
Slechts een paar slangen hadden onder
weegs het tijdelijke slangenleven met het
eeuwige verwisseld, zoodat deze nu alz waar
achtige zee -slangen ergens tusschen Sabang
en Ceylon drjjven. En ook een sierlijk tam
woudgeitj« (Gambing Oetang) had het leven
niet kannen houdenz'n zieltje moet «waar
sjjn geweest van melancholie, omdat het de
kleurige stranden van zjjn Archipel voor
goed achter zich zag verdwijnen, en zoo had
het geweigerd het voedsel tot zich te nemen,
dat de goedhartige bootsman met eindeloose
probeerseltjes hem had voorgehouden. Een
arm, klein Javaansch berg-geitje, dat niet
wil eten, vergaat dan wel ras van honger en
verdriet.
Maar de andere knapen hadden niet te
ljjden gehad van de see-reis. Weet er een
konings-tjjger of een oerang-oeUng wel wat
het beteekent, zee-ziek te zjjn Eo róó ging
de tjjger met frisscho woede te keer, toen
do bootwerkers s'n zware djatti hok in
den strop sloegen, om hem majesteitelijk door
den electrisehen lier buiten boord te doen
zwaaienen ook de geweldige aap scheurde
levenslustig het zeildoek van zjjn hok aan
flarden, omdat hjj precies wenschte te zien
hoe zoo iets in zjjn werk ging, als hjj zich
door een onzichtbare kracht, nog geweldiger
dan de zjjne, omhoog voelde heffen, en over
het schip zag zweven, en zachtjea op de los-
kade werd gedeponeerd, waar al het volk
klaar stond, em sich aan 'm tt vergapen,
maar hem dan voort te schuiven naar de
groote vrachtwagens van Artis', die al
buiten op het gezelschap stonden te wachten.
Nadat alles in een paar uur was opgela
den en behoorljjk vastgesjord, klauterde de
»Artis"-inspector zelf op den hoogen bok,
en noodigde me vriendelijk, of ik maar naast
hem wilde komen zitten, en zoo reden we
met onz dieren-transport de IJkade af, de
raDgeer-terreinen over, en de Sarphatiestraat
om, langs de Doklaan naar den achterkant
van „Artis".
Daar wachtte ons nog meer hulp. De op
passers van elke afdeeling kwamen dadeljjk
toegeloopen, zooals bijvoorbeeld het personeel
van een deftig hotel komt aangesneld, wan
neer men de auto-bus van het station voort-
getuft siet komen, en de deftige gasten wil
de gérant zelf bjj het uitstappen behulpzaam
zjjn. Ook de Directeur van „Artis'' stond
daar te wachten, want deze dieren-zendiog
beduidde wel iets heel heel bijzonders zelfs
voor onsen Amsterdamschen dierentuin.
Daarop zjjn we met z'n allen aan het af
laden gegaan, hetgeen heel ordeljjk en vlug
in zjjn werk ging, omdat .Artis" op zulke
dierentransporten met allerlei practische
toestellen gebeel is ingerichtop alle benoo-
digde plaatsen bevonden zich hekken, en
deuren, en ook takelages en windassen waren
overal aangebracht, en de oppassers wisten
precies hoe ze dit karweitje degelijk moesten
aanpakken.
Maar ik keek er toch m'n oogen aan uitl
Ook, om eerljjk te bekennen, kon ik de
handen niet in de zakken houden en graag
hielp ik met jjver mee, om de sware kooien
een duwtje te geven, en de krokodillen kist
mee te hanteeren, en zelfs versaagde ik niet,
toen ook eindeljjk die dolle Koningstijger in
sjjn hok moest worden gelaten.
Dit ging alles echter zoo netj-s en stipt
en vlug, dat de twee groote Waranen al
lekker hun bad hadden geDomen en aan het
uitslapen waren van de reis-drnkte, toen w#
ons naar de apen-galerjj begaven, om d«
oerang oetanga in hun kooien te leiden.
En nog net kon ik een krokodil van zooHi
twee-en-eec-halven meter aan een koord
boven het lauwe water van z'n bassin zien
spartelen, waarin hjj dan handig door den
reptielen-oppasser werd vrjj gelaten, om er
traag rond te drjjvendie was nog een wei
nig bevangen van den lethargischen slaap,
welke zulke reptielen gelukkig doet geljjken
op versteende colli's gedurende hun trans
port van de heete tropen naar ons koele
klimaat.
De twee middelmatig groote orang-oetangs
waren er ook al zoDder omslag in hun
nieuwe verbljjf geïnstalleerd. Ze moeten wol
van nauwe familierelatie zjjn en wellicht
waren ze zelfs plaaUgenooten geweest in
hun Java'sche wouden; maar hier von
den se het toch dadeljjk gepast en ia
apen-stjjl, om elkaar de huid te inspectee-
ren en meteen hun eerste robbertje te pluk
haren. Misschien was dit nog een oude veete
van twee maanden geleden, ergens in een
hemel-hoogen klapperboom uit Djokjo,
Met alle man werd er iutusschen ge
werkt, om het groote hok open te maken
van den reuzen-aap wie zag er ter wereld
ooit zulk een ontzachljjk apen-gedrocht als
deze roodharige orang-oetang, dien desnltan
van Serdang aan «Artis" ten geschenke
aanbood? Toen de hoofd-opzichter zich na
een uur ploeteren in het zweet had ge
werkt, om een der tralies los te krijgen,
stak die reuzen-aap zjjn harige vingers uit,
aaide de duim-dikke ijzeren atang naar zich
toe, en verboog die tot een hoepel; daarna
kriewelde hjj zich even achter de ooren,
alsof dit slechts een kinderlijk spelletje voor
hem was. Dit ontstellende krachtmonster
waggelde toch heel gewillig z'n nieuwe kooi
binnen, en met de tot 'n snoetje vooruit
geplette lippen aanvaardde hjj de zoete
pisangs, die wo hem haastig reikten, om
toch vooral te besweren de mogelijkheid,
dat-ie zjjn Jiumenr mocht gaan vertooneD,
waartegen bjj zóó'n oer-kracht zelfs geen
tralies gesmeed schijnen.
Das zat de reuson orang-oetang dan tegen
den middag in zjjn groote middenhok; en
de twee gevestigde habitué s daarnaast, het
tweetal shimpansees, deden dien heelen dag
niets anders dan in de opvallendste verba
zing niting geven aan hun belangstelling
u-. nieuwtje, en wandelden
voor het
rond in hun aangrenzende kooi, de eene met
lage bromtoontjes, de andere met hooge
gilletjes, en strengelden de armen elkaar
over den scbonder, en wandelden en klau
terden er samen maar heen-en-weer, en sta
ken me telkens hnn koude zwarte apen
handen toe, opdat ik ze toch niet in de on
zekerheid zou laten, of zóó iets aller-ver-
schrikkelijk groots en harigs een mensch
dan wel een aap was.
Den middag hebben we besteed aan den
Koningstijger.
In zjjn groote dookere hok, waarmee hjj
de see-reis had gemaakt, stond hij nog in
de dienstgang achter de roofdier-galerij. Het
pabliek heeft daar onder geen omstandig
heden toegang, maar do vriendeljjke beheer
ders van .Artis" willen me telkens wel
zoo'n beetje als vol beschouwen, en dus
mocht ik er met mjjn neus op staan, toen
daar met duitenden voorzorgen de onge
temde woesteling van Midden-Ja va uit sjjn
tjjdeljjk bok in sjjn nienw verbljjf in de
Roofdieren-galerjj zou worden overgebracht.
Dat gebeurt dan wel omslachtig, maar
met een uiterste voorziohtigheid. Eerst gaan
de buitendeuren behoorljjk dicht, zoodat in
geval van een ontsnapping het publiek geen
gevaar zou kunnen loopen. Ik kon dezen
wjjzen maatregel slechts prjjzen al bekeD
ik eerljjk, dat ik me daar io het tjjger-uurijo
wel wat al te seknnr van de buitenwereld
voelde geïsoleerd. Maar men schrijft geen
Artis"-kr»bbels zonder de kans te riskee-
ren van zelf een krabbel op te loopen. Tocb,
als ik dan al dis voorsorgs-maatregelen zag,
en de zware bouten van de jjzeren kooi,
waarin de tjjger eerst werd gedreven, om
dan met sterke jjzeren katrollen te worden
opgeheschen en met dikke koorden voor de
opening van het hok te worden gesnoerd,
toen werd het me wat Inchtiger van ge
moed, en de Javaansche duivel boezemde
me geen angst in. Totdat
Ik had het verscheurende dier eigen
lijk nog niet goed gezien, noch aan boord,
noch bjj het overbrengen naar „Artis", ook
niet in zjjn donkere reis-hok.
Nu sprong hjj als een breede schicht het
donkere hok uit, en de kooi binnenwaarna
dadeljjk de zware grendels achter hem dicht
vielen, zoodat hjj gekooid zat achter dikke
muren en sterke tralies.
Maar zóó tijgerachtig woest als hjj dan
tekeer ging, en ons wilde bespringen, en
met dolle klauwen en gesporden muil ons
tegen brnlde, zoo joeg me toch de
schrik achteruit, en heel die versterking van
muren en tralies scheen me nauwelijks te
kunnen beschermen voor dien tierenden aan
val van Ce tot paroxisme van machtelooss
woede opgezweepte tjjgerdrift.
Zelfs zjjn bonk ranw vieesch liet hjj lig
gen, om ons zijn dierenhaat toe te krjjschen.
In dien tuischentjfd wae in sjjn hokje,
daar niet ver vandaan, het zacht-bruine
dwerg-antiloopje, dat van Ceylon de reia
had meegemaakt, het aanhalige diertje, met
de vleiende fluweelen oogen, rustig aan het
snoepen geweest van het malsche gras;' het
had de fijne poo'jes onder het ljjfje gevou
wen, en lag nu lekkertjes te herkauwen met
kleine smakjes van het vlug-mummelende
snoetje.
Ea ik dacht aan het uiteen-loopende der
levens-opvattingende twee orang-oetangs,
die elkaar dadelijk de hnid vlooien, het
aniiloopje, dat zjjn nieuwe lot aanvaardt
met een handvol versch gras, de tijger,
die zjjn dol driftigen kop tegen de tralies
beukt. F.
(„Handelsblad").
DIT DE HELDBRSCHE SAMENLEVING
Door P. N. v. R.
De vondeling.
-II.
Maar dat kon echter zóó niet voortduren.
Louise begreep dat zjj een helpster noodig
had om voor het kindje te zorgen - althans
in de eerste weken, totdat de drukte wat
voorbjj ">u 'ijo* Dus, toen de lange dag op
een einde liep, zette zij haren verschoten hoed
op en dribbelde de straat in om zich de mede
werking to verwerven van een jong buur
meisje, dat haar wel meer een handje hielp
wanneer het vele werk haar over den kop
liep. Eerst toen deze helpster in het huisje
stapte en de kinderkleertjes op tafel had ont
dekt, vertelde Louise het fijne van de zaak.
„Wat moet dat, juffrouw
Louise kleurde even en om haar verlegen
heid te verbergen viel zjj uit:
„Zie je dat niet? Kinderkleertjes natuurlijkI"
„Kinderkleertjes voor wie?"
Louise kuchte eens. Zjj vond de explicatie
toch wel wat lastig.
„Dat zal ik je zeggen de eigenljjke reden
waarom ik je hier noodig heb, is dat ik
een kindje ga benaderen."
„Wat blieft u
Het buurmeisje keek de juffrouw aan alsof
zy ten sterkste begon te twijfelen aan haar
geestvermogens.
„Ja," zei LouiBe weer, „het wordt vanavond
hier gebracht."
„Juffrouw Louise! Weet u wel wat u praat?
Van wie is dat kind
„Weet ik niet."
„Nu nog mooier! En wat is het voor een
kind een jongen of een meisje? hoe
ziet het er nit? hoe oud is het?"
„Het is een jongen zes maanden oud
verder weet ik er niets van hoe het
er uitziet, zullen we eerst kunnen beoordeelen
als het komt-"
„Neen maar, zóó iets heb ik nog nooit op
de viool hooren spelen," lnidde de niet juist
vleiende oommentaar.
Dien
Louise
ning Na het avondeten deed zy of ze nog
wat werkte, maar feitelijk luisterde zy slechts
naar het komen van voetstappen en tuurde
elk kwartier naar de deur. Toen de klok
negen geslagen had, begon zy al erg nerveus
te worden. En eventjes na tien uur, toen de
geheimzinnige bezoekster van den vorigen
avond nog niet kwam opdagen, had zy veel
moeite om de oprjjzende twijfelingen te onder
drukken. Was het kind soms ergens anders
afgegeven. Een bange beklemming sloeg haar
bjj die gedachte om het hart en Louise besloot
buiten een frisch luchtje te scheppen en geljjk
tijdig uit te kjjken. Vau den met gouden sterren
schaarsch besprenkelden hemel daalde het
duister naar de kim met breeden vaL In zwak
schadu wige schemering schoot de hooge d jjk van
den spoorweg in de verte. Eeu trein haastte
voorbjj, trok door de duisternis een reeks
van wagonlichten als een lange keten van
fonkellicht. En toen Louise in de straat zag,
waar een breed-waaierige lantaarnvlara
brandde, verbitsten zich haar trekken tot
een preutsch koude, effen ongemeenzame ge
slotenheid. De heele buurt lag als 't ware
op den loer. Tegen de deurstjjlen geleund
stonden de mannen in boezeroen, lurkend aan
hun pijpje, de koppen gehuld in blauwe
tabakswalm. De vrouwen zaten op d'r gemak
naast hen op den drempel, in gebogen uit
rusthouding, hunne handen doen loos in den
schoot van den rok. Een troepje rumoerige
wjj ven zag zjj tegen elkaar gedrongen staan.
Innig belust op schokkende nieuwtjes, gluurde
men - innig en nieuwsgierig naar LouiBe, die
uit dit spionneeren vau die buren dade
lijk opmaakte, dat de helpster, dat het
buurmeisje de heele geschiedenis had rond
verteld. Er was een oogenblik heftig ge
mompel van opgewonden menschen. Zenuw
achtig en druk uitleggend besprak men met
doorslaande stemmen wat wellicht binnen een
paar minuten gebeuren zou. Toen kwam
plots uit hun midden, een klein, gebogen en
sjofel vrouwtje met een bleek, mager gezicht
en een bril op en terwijl zjj Louise een
beenig groezel handje toestak en beteekenis-
a ganschen namiddag verkeerde juffrouw
in een ODgekenden toestand van span
vol naar haar knipoogde, zei ze mot een
piepstemmetje en erg overdreven joviaal:
Lowiea 1 bêjjj 't nog? Hoe
mee Dat zjju we niet gewoon
om jou op dit uur buiten te zien. Maar zeg
ereis, Wies, is de kleine soms al gearriveerd
of moet-ie nog gebracht worden 'k
Hoorde daar hoe de vork ia de steel zit.
Doch weet je wel wat je begint? Meid,
het is zoo'n stap je zit er je heele leven
aan vast en dan een vreemd jong
misschien dat je er later veel berouw
krjjgt bedenk toch goed wat je vrjj-
willig op je hals haalt ik in je plaats
zon het vast niet doen het arme schaap
kan het niet helpen maar zoo'n moêr,
zoo'n moêr, die zoo maar afstand kan doen
van haar bloedeigen kind, zoo'n moêr zon ik
nooit van dienst willen zjjn nooit!
et je wat ik non wèl zou willen hóór
is flink laten afdrogen, laten ranselen dat
geen pap meer kan zeggen watte?
is dat een moeder? schamen moest ze
d'r! laat d'r vent geen geld sturen, laat
ze zelf krepeer en van de honger: allee goed
en wel, maar ze heit toch handen aan 't
ljjf? bah, wat 'n mispunt 1 als er een
echt moederhart, ik zeg als er een écht
moederhart in zat, dan bezweer ik je, dat ze
t ze er voor zou werken,
dat ze er voor zon bedelen. Maar het is nog
bjj je, Wies. Wil ik je de zuivere waar-
De buren hier zjjn op de
en ze denken er ernstig
dat wjjf aanstonds eens eventjes
terecht te zetten. Je snapt toch wel, dat we
niet voor de aardigheid op post staan. Dat
jjj het kind krjjgt, neemt niemand je kwaljjk,
maar eer je het in huis hebt, zal je wat
beleven, want de menschen zjjn gewoonweg
woedend op dat gewetenlooze kreng."
Het gesprek hinderde en benauwde Louise,
zjj sloeg haar deur dreunend toe en liet de
sleutel fel omkuarsen. In haar slaapkamer
sloot zij zich op, liep naar het dakvenster
en trok het donkergroene overgordjjnlje dioht,
spelde het vast, zorgvuldig, zoodat geen reetje
licht doorliet. Zoo was het goed, volkomen
donker, als in een graf. Nu slapen, rusten
en vergeten. Kon zjj maar inslapen voor
goedl Haar gloeiend, door kille rillingen en
vljjmende zenuwpjjnen gemarteld lichaam lag
in de koele lakens, doodstil. De overspanning
van haar wilskracht had haar zóó uitgeput,
dat zjj terneer lag als verlamd, het kloppend
hoofd diep gezonken in den kuil van 't kussen,
weerloos overgeleverd aan haar gevoel.
Traag en met nadruk galmden van een
buitenklok elf ■lagen, die zjj fluisterend telde.
Toen de laatste slag wegstierf, was het
binnen rustig en fronselig stil en Louise
hoorde hoe ongeduldig de lui op straat bleven
wachten en hoe luidruchtig zjj doorbabbelden
over het merkwaardige geval, dat een schok
door de bnnrt had doen gaan. Haar deur
was gefloten, bleef onherroepeljjk gesloten,
zelfs voor de moeder en het kind als die
nog mochten komen. Maar toch drongen de
baren hier in hun heete begeerigheid meer
en meer op. 't Stond bjj allen vast, dat er
wel iets zon komen opdagen. Niemand dacht
er aan, dat het juist verkeerd was om zoo'n
in 't oog loopende samenscholing te houden.
De bewuste moeder zou zich immers wel
wachten aldus een daad te verrichten
die gezien moest worden Af en toe
rekten de hoofd eo zioh naar één kant: den
de straat. Geen sterveling ver
toonde zich echter daar. Dan gingen ze weer
rustig keuvelen, schimpend op een onbekend
vrouwspersoon. De een zou zus, de ander zóó
doen wanneer die slang durfde komen. Men
verzon allerlei boosaardige voornemens, totdat
een man, die pas in het buurtje woonde en
overdag nooit thuis was, op dat uur nog in
de Btraat stapte, van zjjn werk buitenaf
huiswaarts keerde, zwijgend, met een toege-
knoopt pak onder den arm. Nee maar, die
was gestuurd, die moest zonder twjjfel het
zaakje voor dat loeder opknappen. Hoog op
krjjschend stortten eenige moedige vrouwen
uit hun portaaltje», joelend elkaar dringend
en op de hielen trappend. Een paar jonge
kerels, grage vechtersbazen, bereikten het
allereerst den aankomenden nienwen buurman,
die, anders altjjd gemoedeljjk-goedaardig, zich
onwillekeurig tot verweer gereed maakte.
Even stonden ze dreigend tegenover elkaar.
De buurman, niet lang, maar van eeu spierig-
doorgroeide gezetheid, hield zich uittartend
kalm. Maar intneschen had een brntale,
woedend-lustige vrouw uit de wilde bende-
in-aantocht hem van achteren aangepakt en
met beide banden naar zjjn strot gegrepen.
Nu begonnen de anderen in blind getast een
handje te helpen. In losbandige wraakhaat
wilden ze hem wreed-hardnekkig naar den
grond neerkwakken en het scheelde niet veel
of men had werkeljjk zjjn lichaam, machtelóos
tegen zoovelen, als een kwajongen van de
been gelicht. Doch een groote vent, hoog van
gestalte, donker streng van oogopslag en
ontoegankeljjk zwaar van gebaren, die nog
bjjtjjds ontdekte met wien men eigenljjk te
doen had, werd het zoo te erg en hjj wierp
allen met z'n grove vuisten uiteen. Gedwee
verslagen, in verwarring van niet te-durven-
doorzetten, lieten ze los, en eerst toen ze
het gezicht, dat nog als een willoos
masker stuipte met een verwrongen-
heid van schrik, beter hadden gezien, was.
men eenigszins aangedaan en werden van alle
kanten verontschuldigingen ingebracht over
de. vergissing in 't donker. De nieuwe buur
man keek hulpdoos-vernederd als een mis
handelde hond naar de omstanders, die zich
met zorgzaamheid om hem vergaarden en
terwjjl een dikke vrouw, gekleed in een ver
sleten mansjekker, los over het witte nacht-
en de blanwe baaien rok, luid haar spjjtige
afkeuring aankondigde tegen het slachtoffer,
gaf een vriendin met plichtmatig vlei-zachte
erbarming het pak weer tsrog, dat ze tijdens
de vinnige overrompeling direct onverhoeds
met zelfgenoegzaam egoïsme had afgenomen.
Kort daarna trokken de meesten met uit-
gebluschte nieuwsgierigheid en bitter teleur
gesteld af. Het werd ook hoog tjjd t 't was
reeds middernacht. Maar alvorens er diepe
stilte kwam over de in duister verzonken
straat, werd in nabetrachtend fiuistergepraat
algemeen besloten dat men voortaan iederen
avond scherp zou toekjjken om zoodoende in
het volksbuurtje tenminste een vondeling
te weren.
1
