KLEINE COURANT
voor Heldor, Texel, Wleringen en Anna Paulowna
Mo. 1237 Zaterdag 20 September i»12. 41*te Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 ra. 50 ct., fr.jp. post 75 ct., buitenland 11.25 9JL KNB5 -- _B BHlÉ fi - JS Adrertentiën van 1 tot 5 regelt (bij vooruitbetaling) 30 cent.
Pre- Zondagablad 37* 46 10.7? 'V 1» M BB JHfc BFE JnB B 1l E gQh Elke regel meer6
miën j Modeblad 66 75 (1.— |H w B M BSmJ mS O M RB B :ffS &X ^LB K BS Bewys-exemplaar 24
(Voor bet buitenland bjj vooruitbetaling.) ""J| Vignetten en groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Varaehjjni Omadag- au Vrijdagmiddag. (iitgavar i O. DE BOER Jr-, Haldar. Baraaas Koaiagatraal 29. intare. Ttitf. 60.
Eepsta Blad.
Zij, die zich met
I Ootober a.a. op
dit blad abonneeren, ont
vangen de tot dien datum
verschijnende
GRATIS.
BIEUWSBERICHTEB.
HELDER, 19 September.
Troonrede.
fc&Ia de^Troonrede, opgenomen in ona vorig
nummer, is door een font in het ontvangen
telegram een misstelling ingeslopen, die w(j
bierbg' herstellen. Er staat:
Uwe medewerking zal allereerst worden
gevraagd tot wijzigingen en verhooging der
successiebelasting.
Dit moet sijn:
„Uwe medewerking zal allereerst worden
„gevraagd tot vaststelling van
„«ene algemeens inkomsten-
„belasting en tot wijziging en ver
jonging der successiebelasting."
De Rijksmiddelen.
.Wederom valt er, ditmaal voor Augustus,
van een vermeerdering in de opbrengst der
rijksmiddelen melding te maken. Met een
totaal-generaal van 1 14,363,147 hebben zy de
opbrengst van verleden jaar Augustus met
f522,218 overtroffen. Weliswaar is deze gun
stige uitkomst in hoofdsaak te danken aan
de successierechten, die ditmaal b$na f 586,000
meer opgebracht hebben dan in Augustus 1912,
doch indien men bedenkt, dat deze verleden
jaar f 187,500 minder afwierpen dan in Augus
tus 1911 en dat, na de buitengewoon hooge
opbrengst in Juli j.1. van de directe belastin
gen, met name van die op het bedrijf, een
achteruitgang van dese middelen in Augustus
geen teleurstelling behoeft te baren, dan is er
ongetwijfeld alleszins reden, om ook over de
afgeloopen maand tevreden te sjjn, te meer,
daar Augustus 1912 reeds een vooruitgang
van f 801,600, vergeleken bjj dezelfde maand
van 1911, te zien had gegeven.
Beschouwen wjj de cijfers over de eerste
acht maanden, dan is er zeker alle reden tot
tevredenheid. De opbrengst toch heeft met
f 127,502,385 die van verledon jaar mot
f 7,774,165 overtroffen, en dit, nadat de beide
vorige jaren voor hetzelfde tijdvak reeds een
vooruitgang van resp. bijna f 5 en van ruim
f 4 millioeu te zien hadden gegeven. Z|j heeft
de der raming thans reeds met f 2,941,852
overtroffen, een bnitengewoon gunstig resul
taat, iDdien men bedenkt, dat de middelen
altijd in de laatste 4 maanden des j&urs het
rnimst plegen te vloeien en in andere jaren
nog altijd een achterstand ingehaald moest
worden. Aannemende, dat de volgende maan
den niet meer zullen opleveren dan in 1912,
komt men reeds tot een totaal van ongeveer
f 198 millioen, terwijl de raming voor het
geheel jaar f 188,288,800 was. Het tekort op
den gewonen dienst, in de vorige begrooting
op f 9.9 millioen geraamd, zon dan reeds ver
dwenen zjjn en de hoop dat er, als het tot
definitieve afsluiting van het dienstjaar komt,
nog een overschot zal z(jn, is zeker alleszins
gerechtvaardigd.
Vrouwenkiesrecht.
Men meldt uit Den Haag
In de groote zaal van „De Twee Steden'*
waren Woensdagochtend driehonderd dames
bijeengekomen om te betoogen voor de grond
wettelijke gelijkstelling van man en vrouw.
Te voren was door de dames Druoker en
Versluys een onderhoud gevraagd en ver
kregen bij Minister Cort van der Linden,
wien een adres werd aangeboden.
Bij het onderhoud gaven do dames den
Minister haar ontevredenheid te kennen over
de kiesrechtparagraaf in de Troonrede, waar
op do Minister antwoordde dat de gewone
wetgever het vrouwenkiesrecht zal knnnen
geven. De dames verklaarden te zullen blijven
ijveren voor gelijkstelling van man en vrouw.
Op het versoek Dinsdagmiddag te mogen
betoogen op het Binnenhof, was, blijkens een
rede door mevrouw Baerveldt—Haver, langs
offleieusen weg door den burgemeester af
wijzend beschikt en later op een nader adres
FEUILLETOB.
HET PLEEGKIND.
4)
„Dat was zeer goed van u," zei de
lijke, „zy heeft een groot huisgezin negen
geloof' ik."
„Ja, maar wij betreuren het uu, haar hot
geld gegeven te hebben. Wy zyn overtuigd,
dat zy geen zorgzame en spaarzame huis-
De predikant glimlachte; hy kende Anna
Jenkins goed te goed.
„Zorgzame en spaarzame lieden hebben u
geld niet noodig. Maar hoe hebt ge haar
waar karakter ontdekt?"
De heer Mordle was er op voorbereid een
treurig verhaal over een bezoek in de huis
houding van Anna Jenkius te vernemen er
een lange verhandeling over den verschillen
den, bijna al te oorspronkelijkcn eu doorgaans
uiet zindelyken toestand te hooren, waarin
zyn vrienden de talryke nakomelingschap der
arme vrouw hadden aangetroffen. De werke
lykheid zou echter zijn verwachtingen ver
overtreffen.
„Wij gingen heden morgen achter haar
door het veld," zei Horace met droeven ernst,
„en daar zagen wy, dat zy tweeerlei kousen,
een zwarte en een gryze aauhad het is
ook mogelijk dut het een blauwe en een
gryze was. Ik ben ten opziohte der kleur
niet geheel zeker."
„Blauw en grijs." zei Hei-bert, „ik zag het
heel duidelijk."
geen antwoord ontvangen. De dames zouden
nu in groepen van 25 over het Binnenhof
trekken.
De openingsrede van mevrouw Baerveldt
werd daverend toegejuicht. Voorts werd
Bloten dat 40 dames de vergadering der
Tweede Kamer op de publieke tribune zonden
bJjwoneD. Te dien einde waren 40 vrouwen
gehuurd om deze plaatsen te bezetten.
Over half één trokken de manifesteerende
kiesrechtvrouwen in groepen naar het Binnen
hof. De leidsters zorgden voor eenige meters
tusschenruimte tusschen elke groepde politie
hield langs de gebouwen de paar honderd
nieuwsgierigen op een afstand en liet de dames
langs de gebouwon op het Binnenhof en
achter de Ridderzaal omwandelen. Groepjes
Kamerleden zagen aan den ingang van het
gebouw en voor de venstors de dames voor
bijtrekken.
Tegen half twee verlieten zy het Binnenhof.
Majesteitsschennis.
Tegen den anarchist J. W. Smit, van
Amsterdam, die Zondagmiddag te Nienwolda
(Gron.) op een vergadering gesproken heeft,
heeft de Rijkspolitie proces-verbaal opge
maakt wegens Majesteitsschennis.
Liftjongen bh kellner.
en 28 jarige .liftjongen" was twee raaan-
in dienst van Brack's Doelenhotel te
Amsterdam, toen hy, na reeds eenige malen
onderhouden te zyn over kleine oneerlijkheden,
betrapt werd op het wegnemen van een broodje-
De directeur stelde hem voor de keus een
gulden boete te betalen of zyn ontslag te
nomen. Hjj koos hoewel de verdiensten
van een liftbediende in Brack's Doeleukótel
nu niet zoo gering zyn: in den somer f 40
k f 50 per week aan fooien, vrjj uniform en
kost zijn ontslag en vroeg den directeur
een getuigschrift. Hy kreeg het, ma>;r met
vermelding van de reden van z(jn ontslag.
Om zich te wreken sprak by met e~n 17-
jarigen kellner in Brack's Doelenbdtel af, dat
deze 's nacht» een denr zon openlaten, zoo
dat hy het hötel zon kunnen binnengaan.
Dit geschiedde in den nacht van 5 op 6
Augustus. De ontslagen liftbediende ging naar
binnen en verstopte sicb in den kelder en
nadat de portier de ronde gedaan had, begaf
hy zich naar het kantoor, waar by met een
ijzer, dat h{j in den kelder gevonden had,
den lessenaar vLa den boekhouder openbrak
en vervolgens zich toeeigende4 bankbiljetten
elk van f 60; 1 bankbiljet van f40; 1 bank
biljet van f 25; 1 bankbiljet van f 10; 3 Duit-
sche bankbiljetten elk van 100 Mark; 5
chèques elk van 10 dollar; 20 Mark Duilsch
goudgeld1330 Mark Duitsoh zilver en nik-
kelgeld2 pond 10 shilling Ecgelsch goudgeld
53.75 franc zilver en nikkelgeld en 7 shilling
Engelsch zilvergeld.
Al dit geld ou geldswaard papier behoorde,
op f 142 nn, dat eigendom van den boekhouder
was, aan Brack's Duelenbótol toe.
Daar de politie ter oore kwam, dat de ex-
lifibediende in den nacht van 5 op 6 Aug.
in de buurt van het hotel was geweest, werd
een huiszoeking b(j hem gedaan. En toeo
m het gestolene, in een paar sokken ge-
jen, voor den dag. Ook werd nog een flink
bedrag aan geld op hem bevondeD.
Aan het gestolene ontbrak een bedrag van
f 50, hetwelk hy aan den 17-jarige kellner
id gegeven als loon voor het openlaten der
ïur.
Zoowel de 28 jarige lift jongen" als de 17-
jarige kellner, beiden Doitschers van geboorte,
hadden zich Dinsdag voor de zesde kamer der
Rechtbank alhier te verantwoorden, de eerste
wegens diefstal met braak, de laatste ter zake
van heling.
De zaak tegen den „liftjongen" diende het
eerst. Hy bekende volmondig. Het O. M.,
mr. Lu/ken Giashorst, oischte V/t jaar ge
vangenisstraf tegen hem, terwijl mr. Schuur
man, die hem verdedigde, oplegging eener niet
zoo zware straf vroeg.
Dï zaak tegen den 17-jarigen kellner werd
met gesloten deuren behandeld. Tegen hem
werd 3 maanden gevangenisitraf geëischt.
Luchtvaart.
2050 Meter.
Men meldt uit Soeaterberg:
Dinsdag heeft de vlieger M. van Meel een
nieuw officieel Nederlandse!» record gevestigd
Hy maakte een vlucht van ongeveer 48
minuten, waarbij hjj een hoogte van welhaast
'2050 M. bereikte.
Van Meel heeft, te oordeelen naar t$n
vliegen, bereids een groot meesterschap over
sjjn toestel verkregen.
„Misschien is Anna Jenkins smaak zoo,
fijn, dat zy philisterachtige eenvormigheid
vermijden wil."
„O neen, myn waarde," zei Herbert ernstig,
„wij besloten daaruitdie vrouw heeft twee
paur kousen
„Dat betwijfel ik," zei de predikant, „maar
ga voort, als ik u verzoeken mag." Zyn
vrienden overtroffen zich zelf in deze zaak.
„Zy heeft dus twee paar kousen het
eene grya, het andere blauw of zwart. Zy
heeft een der kousen gedragen, tot die vol
gaten was. Inpiuats zich nu neer te zetten,
om ze te herstellen, zooals het een fatsoen-
nik mensch betaamt, trok zij eenvoudig een
va» het andere paar uau."
„Waarom trok zy het geheele andere paar
niet aan?"
„Omdat de eene kous van het tweede paar
in denzelfden troosteloozen toestand ver
keerde," zei Horace zegevierend. „Gelyk ik
reeds (opmerkte, verdient zij geen onder
steuning."
„Uw stelling eenmaal aangenomen," zei
Mordle, „ie uw bewys niet onlogisch. De ge
volgtrekkingen schijnen juist, de toepassing
dnidelyk. Alleen - -
De predikant wilde juist een lustige, kleine
woordentwist over Anna Jenkins koueen be
ginnen en verklaren, waarom zy steeds slechts
éen kous en niet beide versleet, waarom de
éen minder troosteloos zou zijn dan de andere,
toeo de opmerkzaamheid van het kleine ge
zelschap van de gescheurde kousen werd af
geleid door het binneukomen van den oube
riapelyken bediende der Talberts, die zijn
meester berichtte, dat de man het kind
gebracht.
„Welke man? Welk kind?" vroeg Horace.
„Verwacht je esu man of een kind, Herbert?"
Zeister Boeechen.
De Zeister Bosschen stfn door de gemeente
Zeist aangekocht voor f417.225.
De ty'ding, dat de Zeisterbosschen op de
openbare verkoopiug te Utrecht in generale
massa zjjn aangekocht door de gemeente
Zeist, verwekte daar groote vreugde, zelfs
zoo, dat op verschillende plaatsen de vlag
werd uitgestoken.
Deze aankoop is dan ook van groote bo-
teekenis voor Zeist, daar de heerlijke denneu-
bosschen, die jaarlijks voor honderden vreem
delingen een lustoord zijn, thans veilig in
handen der gemeeote, voor-slooping bewaard
blijven.
Eerepoort In brand.
Te Sprang (N.-Br.) is Dinsdag het onaf-
haokelykbeidafeest gevierd, 's Avonds werd
aan een eerepoort het licht ontstoken, maar
door een fout in de plaatsing van het licht,
stond de poort weldra in lichte laaie. Do
vlammen hebben zich ook medegedeeld aaa
een daarbij staande boerenwoning, die tot
den grond toe is afgebrand.
Het eoclalletiecbe partijcongree.
De beraadslaging over de staking op groote
schaal als politiek strijdmiddel op het con
gres van de Duitsche sociaal-democratische
party te Jena is geëindigd met de verwer
ping van de motie van Rosa Luxemburg en
zoodoende met do nederlaag van den radikalen
vleugel. De besluiten van Jena (1905) en
Mannheim waarbij de groote staking tot
uiterste strijdmiddel is verklaard, dat alleen
op bevel van het hoofdbestuur gebruikt mag
worden, zyn gehandhaafd. Daartegenover
had juffrouw Luxemburg in haar motie ver
klaard, dat de staking op groote schaal niet
op commando van de besturen van de party
en van de vakvereenigingen kunstmatig op
touw gezet kon worden. „Als antwoord op
de buitensporigheden van de reactie en als
eerste voorwaarde voor een geslaagde alge
meens actie is een aanvallende, vastberaden
zichzelf gelQk blijvende taktiek op elk
gebied noodzakelijk. Alleen zulk een taktiek
die het zwaartepunt van den ztrjjd bewust
ir de actie van de massa's verplaatst, kan
toe strekken, om in de gelederen van de
georganiseerden den strijdlust en het idealisme
wakker te houden en ongeorganiseerden in
gewichtige ooeenblikken mee te sloepen en
duurzaam te winnen voor de vakvereenigin
gen en de politieke organisatie." M.a. w. de
groote arbeidersmassa moet, wanneer de tijd
haar daarvoor r(jp sohynt, in het wilde be
ginnen te staken zonder de leiders naar de
oogen te zien of van hen een sein af te
wachten.
Het was te verwachten, dat de meerder
heid van het congres zich zou verklaren
tegen een strydwyze, die zoozeer tegen de
partytucht indruisobt. Rosa Luxemburg heeft
dan ook maar ruim een derde van de stem-
der afgevaardigden voor haar motie
kunnen winnen.
DE TROOBREDE.
Het (lib.) „H a n d e 1 s b 1 a d" schrijft van
Troonrede
In de Troonrede ie Dinsdag aangekondigd
welke regeeriDgsdaden wy van het nieuwe
extra-parlementaire ministerie verwachten
logen. En daaruit is af te leiden, dat deze
regeering wil zijn een liberale regeering, die
een liberale regosriagspolitick wil voeren, die
in vele opzichten het concentraie-programma
wil verwezenlijken, maar zich blijkbaar niet
aan het concentratie-programma gebonden
acht en er op sommige belangrijke pacten
7an afwjjkt. De eerst aangekondigde rege
ringsdaad, grondwetsherziening tct verkrij
ging van het algemeen kiesrecht en tot
wegneming van de belemmeringen voor 't
vrouwenkiesrecht, bewijst dat de regeering
rekening honden wil met de bij de verkie
zingen gedane uitspraak.
Doch, wat de verwondering barende op
neming van den heer Treub in het ministerie
reeds deed vermoedendit kabinet wil de
voorziening in de nooden van oude behoeftigen
op andere wyzo regelen dan de geconcen
treerde partijen wezschon. Zal dat met steun
der kerkelijke minderheid in de Kamer ge
schieden De invaliditeitswet blyft gehand
haafd, zal slechts herzien en vereenvoudigd
worden! De ziektewet blijft gehandhaafd es
de beginselen dienaangaande in het concen
tratie-program verkondigd worden niet uit
gevoerd. Wel zal echter worden voorgesteld
de staatsnitkeering aan oude behoeftigen nit
te breidenallen die seventig of ouder zjjn
„In geen gevalVan wien spreekt
ge toch, Whittaker?"
„Een man van het spoor heeft een kind
gebracht, mynheer Herbert. Hij zegt, dat hij
het hier afgeven moet."
„Dat moet een zonderling misverstand zyn."
„Zonder twijfel, mynheer Herbert." zei
Whittaker op eerbiedigen toon, waaruit in
tusschen bleek, dat zyn opvatting der zaak
met die zijner gebieders overeenstemde.
„Waar is de man?" vroeg Horace.
„In de gang.'
„Heeft hy zyn voeten afgeveegd?" vroeg
Herbert angstig.
„Zeker, ik stond er op, dat hy het deed."
„Wy zullen wel het beste doen, naar den
dommen kerel toe te gaan en de zaak
orde te brengen," zei Herbert. „Excuseer ons
een oogenblik, mynheer Mordle."
De beide statige mannen gingen heen
mynheer Mordle kon naar hartelust lachen;
hot was hedenavond in Hazlewood ook zoo
interessant. Het was goed, dat de predikant
by deze uitbarsting den rug nuar de deur
keerde, want een minuut later trad de eerzame
Whittaker weer binnen, die er gróoten prys
op stelde, dat aan zyn meesters de verschnl
dïgde achting betaald werd.
„Mynheer Horace en mynheer Herbert
zouden u zeer verplicht zyn, als u een oogen
blikje by hen wilde komen."
De vestibule, die de heer Mordle toen
binnentrad, verschafte hem een buitengewoon
komischen aanblik, die door den ernst der
betrokken personen nog verhoogd werd. Een
dienstman in grove, bruine uniform stond
bedeesd op de mat aan de huisdeur, of liever
op een der talryke matten, die aauwezig
waren. Aan eiken kant vun de massieve
lauge tafel stond een der Talberts, ieder met
en behoeftig ontvangen een staatsrente, zoo
niet bedeeld zfyn geworden. Doel en
strekking van die beperking is ons niet
duidelijk. Zooals bekend, wordt thans die
rente slechts verstrekt aan ouden die krachtens
de invaliditeitswet b(j vroegero invoering dier
wet verxekeringsplichtig zouden zjjn geweest.
In dit opzicht wordt dus getracht het oon-
centratie-programma gedeeltelijk uit te voereD.
Duidelijk en krachtig wordt eohter het
hoofdpunt van dat programma naar voren
geschoven
Grondwetsherziening om te komen tot al
gemeen kiesrecht en wegneming van de be
lemmeringen voor vrouwenkiesrecht.
"n voor velen sal de kracht van het
kabinet in de eerste plaats gelegen zijn in
het feit, dat deze belofte zoo duidelijk wordt
«fgel«gd
Onze indruk.''
Een liberaal ministerie, dat weet wat het
wil en groot en goed werk tot stand wetscht
brengen, al heeft de verplichte verzekering,
die minister Treub wil handhaven, onze
waardeering niet. Maar een miniaterio dat
met zeer, zeer groote moeilijkheden te kampen
sal hebben.
De (v.-l.) „Nieuwe C t." juicht het plan,
om het onderwijs-vraagstuk ter onderzoeking
een gomengde commissie op te dragen,
7an harte toe.
Het kan zijn dat z(j niet tot bevredigender
resultaat geraakt dan de grondwetcommissie,
maar men bedenke dat zy zal worden inge
steld speoiaal met het oog op hot brengen
van de belangen van het bjjzonder onderwijs
in overeenstemming met die van het nlge-
n volksonderwijs. Het ministerie heeft
blijkbaar de hoop op wederzydtchen goeden
wil om langs dien weg tot vrede of ten
minste rust te komen, niet laten varen; dat
erheugt ons en wij willen eerlijk trachten
in die hoop te doelen.
Bij de grondwetsherziening' zal zich de
raag voordoen of de uitbreiding van het
kiesrecht tegelijk in een voorloopig kies
reglement zal worden neergelegd en dus
erstond toegepast. In dat geval zou een
gelijktijdige toepassing van de evenredige
vertegenwoordiging niet achterwege mogen
blijven. Niet zonder leedwezen missen w|j
r woord over die gewichtige hervorming
in de Troonrede.
„Het Volk" vangt zyn besohouwingen
in met er op te wijzen, dat de hoofdinhoad
van deze troonrede een zniveren weerklank
geeft op den uitslag van de verkiezingen.
Voorop tooh staan algemeen kiesrecht en
staatspensioen. Beide echter blijven beneden
onze wenschon, zegt „Het Volk"
Van het pensioen worden de bedeelden
uitgeslotenin Engeland was dit oorspron-
k ook het gevalmen is er op moeten
terugkomen. De kiosrechtparagraaf is niet
iel bevredigond, omdat wel wordt toege-
bet wegnemen van de belemmering
voor vrouwenkiesrecht, maar niet soo, dat
de welstand bij de toekenning van liet vrouwen
kiesrecht niet als maatstaf mag gelden.
Op deze beide punten staat dus voor de
sociaal-democratie een stuk strijd te wachten.
Mocht de nieuwe regeering van plan zijn,
een artikel voor te stellen voor heit vrouwen
kiesrecht dat meer is dan een blanco-artikel,
dat nieuwe klcssebevoorrechting brengt in de
grondwet dan sou onze strijd zich tegeo de
regeering zelve richten. Onze steun is haar
verzekerd waar sy aan klassebevoonrechting
een einde maakt, maar wilde zij de machts
positie der heerachende klssse bevestigen en
daartoe het vronwenkiesrecht bezigen, dan
zouden wy ons niet door schijn laten ver
blinden, maar zulk oen verraad aan den
uitslag van 25 Juni met alle macht pogen
te verhinderen.
Over de militaire paragraaf en de ver
xekeringswetten zegt het soc.-dem. blad het
volgende
Op militair gebied heeft de regeering
program, waarbij z{j direct afhankelijk ia van
den steun der rechfterzyde. Heeft deze in
het algemeen, door haar meerderheid in de
Eerste Kamer het lot van het kabinet in
haar hand, de cleirikale minderheid in de
Tweedo Kamer krijgt ook een stuk in de
melk te brokkelen, nu blijkbaar de militiewet-
Colijn „loyaal" zal worden uitgevoerd, nu,
andere woorden, de stijging der oorloge-
begrooting zal worden, doorgezet. En de aan
kondiging van een slagschip voor Indië geeft
eveneens een verhoogde betoekenis aan de
rechterzijde. Op beide punten zal de sociaal-
democratie de regeering moeten bestrijden.
In hoever de coalitie gmind zal blijkei
dit kabinet in zee te gaan, moet de
e toekomst loeren. Schijnbaar is het
regeeringsprogram ten aanzien van Talma's
verzekeringswetten een uitdaging van de
hoeren vau rechts. Inderdaad echter hangt
hier alles van de uitvoering af. Het betrekken
ook van de doktershulp in desiekteverzekering
was oorspronkelijk een algemeene wenach
van de Kamerde hoeren van reohts hebben
hun overtuiging geofferd aan hun politiek
belang. Mooht het gelukken, voor dit belang
rijk stuk sociale wetgeving alsnog een meer
bevredigende regeling te vinden, dan zouden
wij ons daarover ten zeerste verhengen. Ook
tegen Talma's regeling der invaliditeitsver
zekering bestonden aan de rechterzijde groote
bezwaren. Wy kunnen slechts hopen, dat
Treub's vereenvoudiging voor alle partijen
aannemelijk blijkt.
Het blad wijst er dan op, dat d« zinsnede
betreffende het bijzonder onderwijs, verzoenend
werken zal en schryft aan het slot o. a.
In het algemeen mogen wij constateeren,
dat door het kabinet de lijn der politieke
ontwikkeling, gelijk die door onze kiesrecht-
actie is geteekend, wordt vervolgd. Wellicht
tempo, dat ons niet geheel bevredigt,
1 de mogelijkheid van afwijking, als
het vrouwenkiesrecht aan de orde komt.
hoofdzaak is, dat de kiesrecht
kwestie haar oplossing naderbij wordt gebracht.
iederen stap op dezen weg kan de regeering
op onzen steun rekenenmisschien zullen
wij haar nog wat sneller voortstuwen dan
zij zelf van plan was te gaan.
De (r.-k.) „R e i d e n t i e b o d e" vat haar
indruk alduB samen
dat het ministerie, een program gevend
van het soort, dat te waohten viel, in do
uitwerking daarvan ons hier en daar toch
mot verwondering vervuld heeft;
b. dat w(j het lot dan ook niet benijden
van het Kabinet, hetwelk die taak op zich
moest nemen;
c. dat er echter, naar onze opvatting, voor
de rechtscbe pers en de rechtache partijen
geen reden is tot stelsel matigen tegenstand
of bestrijding; doch dat haar aangewezen
taak waakzaam toezioht behoort te zijn, niet
het minst op het gebied van onderwijs en
koloniën.
De „Nituwe Rottsrd. Coursot"
jemt de Troonrede een flksoh werkprogram,
dat wat de hoofdpunten aangaat, min of meer
een terugslag poogt te geven op den uitslag
ir verkiezingen van dezen zomer.
„In de groote lynen het concentratie-pro
gram" er is, dunkt ons, versohil in
weg, waarlangs de nieuwe regeering het
doel denkt te bereiken. Al dadelijk ten op-
grondwetsherziening, in de
Troonrede vooropgesteld. Eene conoentratie-
regeering zou eene meer algemeene grond
wetsherziening hebben willen ondernemen,
en getracht hebben de oplossing van het
onderwijsvraagstuk daarin onder te brengen.
De Troonrede beperkt de grondwetsherziening
tot eene kiesrechtherziening jammer I
en schakelt met name het onderwijs van de
herziening uit, waaromtrent eenn staatscom
missie naar eene „algemton" bevredigende
regeling tal hebben te zoeken.
Hier kan een adder schuilen onder het
gras. Zal eene algemeen bevredigende
regeling mogelijk zyD zonder herziening van
bet onder wijsartikel der grondwet? Ed soo
niet, kragen wy dan twee grondwetsher
zieningen achter elkaar? Of is het de be
doeling met de indiening van de vooratellen
tot grondwetsherziening te wachten, totdat
over dit punt zekerheid is verkregen?
Er is hier, dunkt ons, grond voor vrees,
dat de kiesrechthervorming door den loop
der omstandigheden naar het eind van de
vierjarige legislatieve periode zal worden
verschoven. Zou de regeering er rouwig om
zijn Haar program in tfjo geheel duid' er
niet op, dat zij met eene spoedige ontbinding
der Staten-Qeneraal, als onvermijdelijk met
elke grondwetsherziening gepaard gaat, reke
Dbg houdt.
„De Standaard" is van oordeel, dat
wat onze geëerbiedigde Koningin Dinsdag
morgen in de vereenigde zitting der Staten-
Generaal ten gehoore bracht, soo heel anders
klonk dan men daags na afloop van de her
stemmingen zon hebben geducht.
Van 't machtwoord der dreigende tyrannie,
dat vooral tusschen 17 en 25 Juni in Pers
en meeting weerklonk, viel selts de nagalm
in dit Vorstelijk woord niet te bespeuren.
Van de op één na dertig zinsneden, die
het staatsstuk bevat, is er welbezien slechts
één, waarvan de strekking, zoo men op de
letter afgaat, tegen de beleden politiek van
de Rechterzijde ingaat, en zelfs die ééne
zinsnede die exoeptie maakt voor het Kies
recht, is soo voorzichtig gesteld, dat ze des-
nood» te aanvaarden ware. Het Vrouwen
kiesrecht voor weduwen-gezinshoofden ont
moette ook in onzen kring symphatie, en
„behoudens vast te stellen uitsluitingen"
kan elk kiesreoht, zonder positieve eischen,
n algemeen karakter vertoonen.
Al aanstonds kunnen voorts bniten ciitiek
blijven de tien eerste zinsneden, die een be
moedigend overzicht geven over den zake-
1 ijken toestand hier te lande en in de
koloniën.
Dan komt de mededeeling, dat de uog
aanhangige vooratellen althans niet alle in
den doofpot gaan, maar ten deele door dit
Kabinet worden overgenomen.
Alzoo in geen geval een finaal breken
iet de legislatieve productie van het vorig
Kabinet
Kort saamgevat, een Troonrede, die naar
ons zoo ver overbuigt als het verschil in
beginsel elechts even gedoogt, maar wel te
verstaan in termen en uitdrukkingen, die
uiterst rekbaar z(jn, en daardoor straks een
bedenkelijk karakter kunnen erlangen. Maar
in elk geval geeft dese Troonrede den hard-
sten slag aan de groep der Socialisten.
Ons dunkt, heel 'c land door zullrn de
„Genossen" perplex ataan.
„De Nederlander" valt 't aansfonds
op, dat het thans opgetreden Kabinet een
licks Kabinet wenscht te syn, dat de eischen
der ooncentratie zooveel mogelyk tracht uit
voereu, doch dat tegelijkertijd een poging
wil doen, om de rechterzijde aan zich te
binden door eene, althans in deze Troonrede,
uiterst vage belofte ten aanzien van de
onderwijs-quaestie.
Afgezien nog hiervan dat het vinden «ener
algemeen bevredigende regeling zooiets ia
als de „quadratuur van den cirkel", ly'kt de
instelling eener Staatscommissie, wier arbeiden
„met bekwamen spoed" spreekwoordelijk is,
wel de meest geschikte kapstok om een, in
schatting der rechterzijde urgent vraag
stuk voorloopig aan op te hangen.
De aiti-rev. „Rotterdammer" con
cludeert
Met dankbaarheid mag nu reeds worden
geconstateerd, dat de radioale, anti-militairis-
tisohe, anti-olericale politiek, welke in ver
kiezingsdagen door concentratie-mannen en
sociaal-demoeraten luide werd gepredikt, in
dese Troonrede van het Ministerie-Cort van
der Linden geen weerklank vindt.
Als „De TQd" zijn indrukken samenvat
n komt het blad tot de conclusie, dat de
tegenwoordige Regeering hare kraohton verre
oversohat.
Het program, in deze Troonrede ontwikkeld,
is er een, zooals men mooht verwachten van
een Regeering, niet alleen van eigen kracht
bewust, maar tevens overtuigd in beido
Kamers der Staten-Generaal op eene sterke
meerderheid te kannen rekenen.
In een hoofdartikel, hetwelk by sommige
van onze vrienden tegenspraak uitlokte, be
pleitten wij ettelyke weken geleden als ge
ringste kwaad het optreden van een nitsluitend
uit de Linkerzijde samengesteld Zaken Kabi
net, hetwelk zich bjj zijne wetsvoorstellen
tot onderwerpen, binnen de neutrale zone
vallende, zon bepalen en dat, zoolang het
niet voor een Kabinet van beginselen moest
plaats maken, voor het tot stand brengen
van zoodanige ontwerpen hnlp reu knnnen
vragen en vinden b|j de Rechterzijde tegen
over den uitersten vleugel der Linkerzijde,
di«n der socialisten.
Ben dergelijk Ministerie blijkt het tegen
woordige niet, oordeelt „De Tijd".
„De Maasbode" vraagtZal het Kabi
net zijn kracht aanstonds wenden cp de
aangekondigde zeer particele Grondwetsher
ziening en daardoor den daar van eigen
leven zeer beperken immers, door de
voorgeschreven Kamerontbinding in het groot
ste gevaar brengen of nemen de andere
aangekondigde maatregelen ook waarlijk een
ernstige plaats in op zjjn program Is het
een Kabinet van Grondwetsherziening, c f een
Kabinet als andere, dat onder andere ook
kiesrechtherziening brengen wil
Het blad betoogt, dat het antwoord op die
vraag niet gegeven is.
Als het Ministerie het vooral op Grond
wetsherziening toelegt, dan oordeelt het blad
de „onderwijs-cor cessie" van te weinig belang.
een in hoorn gavat oogglas gewapend, en
blikte geheel verblnft en beteuterd op een
door gouden, zijdezachte lok.ken omhuld kind,
dat tusschen hen op de tafel zat en tot het
welk zy zich neerbogen..
„Dat is een hoogst merkwaardige geschie
denis; het kind is per spoor hierheen gevoerd
goadressteerd geworden,zei
en aan
Horace.
Mynheer Mordle las den brief met bet
adres: „H. Talbert Esq. Hazlewood, Oak-
bury by Blaktown."
„Vanwaar zegt ge, dat het komt?" vroeg
Herbert den dienstman, „zeg nog eens alles,
wat ge weet."
„De conducteur van «len vyfuurtrein, myne
heeren, zei, dat het kiittd in een coupéé eerste
klasse was blyven lig;gen. De moeder steeg
in Didcot uit en miute den trein of kwam
niet weer. De conduct eur beval my een rijtuig
te nemen en het kind hier te brengen; hy
zei, ik zou hier voor myn moeite beloond
worden. Het rijtu ig kost drie shilling zes,
heeren."
„Het moet eeiz dw.'iling zijn Wat zullen
wij doen?" vroegeai de broeders.
„U verwachtte geen bezoek?" vroeg de
predikant.
„Neen, in 't gisheel niet. Ge moet het
kind weder meenemen,'' zei Horace tot den
dienstman.
De man sperde van. verwondering mond
en oogen open: Clan t,i hy: „Wat moet ik
ermee doen?"
„Bureau voor verloren voorwerpen," stelde
mynheer Mordle woor. Whittaker wierp hem
een bestraffende» h'lik toe; de zaak was toch
te ernstig voor he fts. „Snyd het papier
open, wellicht zit erj «en brief in," riep de
predikuot daarop.
Zy deden het; het adres was op een ledige,
onregelmatige besneden kaart geplakt; geen
brief was daaronder verborgen, evenmin als
in de zakken van het manteltje, dat zy door
zochten. De verwarring nam toe.
„Ik wensch u goeden avond, heeren," zei
eiudelyk de dienstman, „het rijtuig kost drie
shilling zes."
De Talberts wisten niet, wat ze doen
moesten. De oogcu, die in staat waren den
gebrekkigen toestand der kousen van de arme
vrouw Jenkins te ontdokkon, waren ook
scherp genoeg om te zien, dat het kind goed,
zeer goed zelfs gekleed was. Het was
nog altyd mogelyk, dat er een brief
verloren geraakt was - mogelyk dat de een
of ander zonder uitnoodiging of bericht naar
Hazlewood wilde komen; mogelyk, dat deze
persoon werkelyk den trein in Didcot gemist
had, met eeD paar uur kwam en alles op
helderde. Het zekerste was het dus wel,
als zy het kind voor korten tyd hielden.
Nadat dit vastgesteld was, nam Ilorace
vijf shilling nit zyn beurs en liet den ge
lukkigen dienstman vertrekkendaarop over
handigde Herbert zyn broeder de helft dezer
som weder, die ze zonder iets te zeggen in
den zak slak.
Zy waren in het geheel niet gierig, maar
in hunne wederzydsche afrekeningen tot in
het kleinste nauwkeurig. I
Intusschen stond de kleine kerel met zyn
dikke, krachtige beenen op de groote, eiken
houten tafel in de vestibule. Het licht uit
de veelkleurige lamp, die er boven hing,
wierp een warme toon over zyn gouden kopje.
Hij scheen in het geheel niet schuchter en
angstig te zijn; integendeel, hij veroorloofde
zich vertrouwelijkheden, die een zoo korte
kennismaking in geen geval rechtvaardigde.
Zoo hield hij o. a. de horloge ketting van
mynheer Herbert met de kleine, ronde vuisten
vast en barstto in een vroolyk gelach uit,
waarmee Mordle terstond instemde hy was
bly, dat hy zijn gevoel eindelijk lucht_kon
geven. De geschiedenis was vermakelijk.
Een onbekend kind werd zyn vrienden op
den laten avond toegezonden. En geen vuil
bedelkind, maar een goed gekleede, kleine
knaap, oud genoeg om een ry verblindend
witte tanden te toonen, maar niet oud ge
noeg, om zyn onverwacht binnendringen te
kunnen verklaren. Het kind had zulke groote
oogen, zulk wondervol gouden haar, een zoo
vertrouwelijk wezen, dat Herbert die van
kinderen hield, hem streelde en het horloge
uittrok, om hem de tik tak te laten hooren.
Mijnheer Mordle ging naar de eetzaal lerng
en haalde wat lekxers.
„De eerste weg tot een kinderhart gast
door den mond," zei hy, toen de kleine zyn
eersten vriend ter wille der lekkernijen
verliet.
Horace zag dit alles oi tevreden aan en zei
eindelyk: „Maar wat moet er nu gedaan
worden
In dit oogenblik drongen de klanken van een
klavier door de gesloten deur der woonkamer.
„Vraag juffrouw Clayton om raad," zei de
Predikant.
HOOFDSTUK IV.
In onze beschrijving van Hazlewood en
zyn bewoners werd juffrouw Clayton niet
vermeld, omdat haar positie in de cedge
ordende huishouding nog een onbesti-nnh- wus
zy was meesteres, noch gast.
(Wordt vervolgd.)
