KLEINE COURANT 't Vliegend Blaadje voor HoÊdor, Texel, Wioringen on Anno PauÊown® No. 4366 Woensdag 36 November 1913. 41ite Jaargang. 't Vliegend Blaadje p.8 m. 50 ct., fr.Jp.,poit75 ct., buitenland (1.25 l're-Zondagsblad 37} 45 10.75 miënj Modeblad t s 65 t t 75 i fl.— (Voor het buitenland bij vooruitbetaling.) Advertentién van t tot 5 regel» (bjj vooruitbetaling) 30 cent Elke regol meer6 Be wijs-exemplaar2} Vignetten en groote lettert worden naar plaatiruimte berekend ViHPsehsjH* Dinsritag- Ultg«v»ri O. BE «OER Jp.v HaWtP. Bwmni KsNincatraal 80. interc. Teler. 60. Door de stijgende oplaag van ons blad zijn wij ge noodzaakt vroeger* af te drukken. Wij kunnen daarom niet instaan voor de plaatsing van adver- tentiën, die na 9 uus" des morgens op den dag der uitgifte worden bezorgd. Agenda. Bioscoop-Voorstellingen. Kaa.alwtg i!2. Dagelijks 7 uur. Zondags uur. Bioscoop-Voorstellingen. Spoorgracht 18. Dagelqlu 7 uur. Zondag* 2 uur. Bioscoop-Voorstellingen. Koningstraat. Dagelijks 7 uur. Zondags 2 uur. 2330 Nov. Gattentoonstelling in Casino. sino. 8 t Not. Bt lurgerkring „Harmonie'1. Volksvoorstelling 27 Nov. Alg. Bond van Onderofficieren der Kon. Marine. Lezing door den WelEd. Gestr. Heer Boldingh Half acht. 28 Nov. Alg. Ned. Typ. Bond, afd. Helder. Open bare vergadering. T i v o 1 i, 8 uur. I Dec. „ïïelder's Mannenkoor". Concert in Casino, 8 uur. UIT HET BUITENLAND. Korten tjjd geleden bolecdigdeeen (Dnitech) luiïonant te Zalom ia don Elzas de ElzasBers in he' algemeen en lokte daardoor een oproortje uit. Hij is nu door don bevel voerenden generaal tot kazerne-arrest veroordeeld en van de 5e naar de 4e compagnie overgeplaatst. De on derofficier die zich mede schuldig maakte aan de beleedigiug is tot 5 dagen arrest ver- oordoeld. Hot blad ide Elsasser" beweert dat de luitenant ook de Fransche vlag beleedigd beeft en dat bot onderzoek daarnaar door de autoriteiten niet ernstig genoeg geweest is. Het blad doet een beroep op den keizer om zich nauwkeurig op de hoogte te stellen van de stemming onder het volk. De keizer ■taat boven de partijen en vau bom mag men vol vertrouwen verwachten, dat hy on partijdig bet welzijn zal nastreven, ook dat van Elzasaers en de Lotharingers. De buitengewone rijksbegrooting voor 1914 sluit in ontvangsten en uitgaven met de som van 3.403.011.671 mark, wat eene vermeer dering van 174.887.044 mBrk is op die van 't vorige jaar. De legeruitgaven, voortsprui tend uit de in 1918 aangenomen wetteD, be dragen 152.782.119 mark voor de bestendige en 260.820.871 mark voor de niet hernieuw bare buitengewone uitgavente zamen 421.602.990 mark. Met 110 tegen 50 stemmen heeft de nieuwe koning van Beieren de verbooging sijaer civiele lijst van de kamer gokregen. Prins Leopold, de broeder des konings is zeer ont stemd over het niet toekennen aan hem van een uitkeering uit een koninklijk fonds. By de kroningsfeesten was prins Leopold «op reis". Hij heeft bet voornomen to kennen gegeven zijn bezittingen in Beieren te ver- koopen en zich in Weenen te gaan vestigen. Volgens de Engelsche bladen verloopt de staking in Dublin al eonigszins. In do haven werken een 700-tal van buiten aangevoerde werklieden. James Larkin, de leider der staking, die zeer ontstemd is over bet feit dat de Britsche vakvereenigingaleiders eerst tegen 9 Decem ber een buitengewoon congres bebbsn saam geroepen ter bespreking van den toestand, heeft een manifest nitgovaardigd tot de Brit- Bche arbeiders, waarin h(J dezen opwekt de in strQd zy'ude arbeiders te steunen en het den leiders duidelijk te maken dat zy in dezen het conflict moeten helpen beëindigen. Suffragettes hebben Zondagnacht bet ge meentelijk bootbuis te Bristol ia brand ge stoken de sobade bedraagt 3000 pond sterling. Omtrent de staking in Noord-Frankrijk seinde Beuter Zaterdag dat zjj voortduurt ia het bekken vaa Pas de Calais in Donrgas, Conrrieres, Austricourt, Carvin, Meurcbin. In de mijnen van Bruay ia de arbeid normaal. Er ontbraken slechts eenige arbeiders. De trein, waarmee de arbeiders worden aange bracht, werd met stoenen gebombardeerd. Van morgen nam bet aantal stakers in Bcthunen toe; bier werken nog 1100 man. Te Lens is de staking vrijwel algemeen, zoo ook te Lievin, Dranconrt, Noeux, Periay, Parles. Nader lezen we dat een deel der mijn werkers het besluit namen het wjrk te her vatten, doch in geen geval langer dan 8 nor te werken. Koning Alfons van Spacj9 is op reis. Hij bracht Keizer Frans Jozef een bezoek op SchonbrUnn, dat een half uur duurde. In Marokko is 't weer niet rustig. Uit Larosj wordt gemeld, dat een Spaansohe colonne de heuvels bezette by Sidi-Omar en daarbij heftigen tegenstand ondervond. Na een hevig gevecht werd de vijand met grooto verliezen teruggedreven. Aan Spaanacho zy de werden 6 man gedood en 26 gewond. Tusschen de Hollanders in Zuid-Afrika, de helden uit den Boeren-oorlog, neemt oneenigbeid een scherper karakter aan. Jam mer genoeg. De kans op een uit den weg ruiming van bet geschil tusschen Botba en Hertzog schijnt nu voor goed verkeken. Na een langdurige discussie over verschillende punten nam het congres Zaterdag met 131 tegen 90 stemmen een motie a door een aanhanger van Botha, om het ge schil tusschen Botha en Hertzog verder te laten rusten. Nadat de uitslag der stemming was mede gedeeld verlieten Hertzog, De Wet en hunne aanhangers do zaal. Zy zullen, wordt nader bericht, in Janaari te Bloemfontein eene con ferentie honden ovsr de vorming van een nationale partij en zich dus afzebeidon van Botha en dions politieke vrienden. Ze zyn op dit oogenblik 90 man sterk, 50 atgevaardigdsn nit do Oranje-Kolonie en 40 uit de Kaap, Natal en Transvaal. De geruchten omtrent het aftreden van Koning Ferdinand van Bulgarije worden door bet Bulgaarsche gezantschap te Parijs beslist tegengesproken. Er heescht, zoo wordt ver zekerd, orde in hot land en ook vertrouwen in don persoon on in de politiek van koning Fordinand. Gedeeltelijk in strijd biermede zijn telegrammen, te Weenen ontvangen uit Sofia, waarin naar Aanleiding van het vertrek van kroonprins Boris uit de hoofdstad, ge waagd wordt van groote opwinding in Bul garije. Men zegt, dat o'ok by, evenals zyn vader, bet land verlaten heeft, na ontvangst van dreigbrieven. Volgons een bericht uit Londen hebben thans alle mogendheden bet voorstel van En geland goedgekeurd, strekkende om by afba kening der grens van Zuid-Albanië een andere maafstaf te nemen, dan die der taal, door de bevolking in verschillende streken gesproken. Amerika schijnt de luit om in Mexico tus- scbonbeide te treden verloren te hebben door het wreede optreden der opstandelingen. De gezanten van Dnitschland, Engeland, Japan en België hadden een onderhoud met den Minister van Buitenlandsche Zaken; van het resultaat is echter nog niets bekend. RIEUWSBERICHTER» HKLBER, 25 November. De Gaitentoonflteliing. In ons vorig nummer konden wij nog met in kort woord de aandacht vestigen op de in do kleine zaal van „Casino" georgani seerde tentoonstelling op het gebied der gastecbniek. Wij hebben thans de gelegen heid een meer uitvoerige bespreking aan de tentoonstelling te wijden. Zaterdagavond is zij, onder groote stelliniï van genoodigden, geopend, waren verschillende leden van den naad, ae wotboaders, den gemeente-secretarie, den voorzitter der Held. Winkeliers-Vereenigiog, den voorzitter van de Kamer van Koophandel, den gemeente-bouwmeester en verschillende autoriteiten van land- en zeemacht met hunne dames, alsook de heeren exposanten. Te 8 uur nam de secretaris van de Com- issie voor de gasfabriek en waterleiding, de ier Dr. J. C. v. d. Berg, het woord en hretto de aanwezigen hartelijk welkom. In de eerste plaats gold deze begrooting voor den heer van Neck, wethouder dezer ge- moente, onder wiens bestuur de gasfabriek in gemeentelijke exploitatie is genomen. Het viel spr. op, dat zooveel leden van den Raad met dames aanwezig waren, toch is dit geen wonder, waar het bier een tak van bedrijf geldt die zooveel oplevert voor de gemeente. Het doel dezer tentoonstelling is tweeledig in do eerste plaats om er een voordeeltje uittehalen, maar in de tweede en voornaamste plaats moet zij ten voordeele strekken van het publiek, dat zoodoende wat kennis opdoet omtront deze materie. We hopen, zei spr., dat velen er gebruik van zullen maken. Zij zullen zien hoe men goed en goedkoop eten klaar kan maken, men zal een heel diner bereiden, vooral Woensdag is in dit opzicht eeD leerrijke dag. Een woord van dank bracht spr. aa exposanten voor do inrichting dezer stelling. Z{j hebben moeite noch kos spaard om een aantrekkelijk geheel te ook en vooral dient hier de directeur der gasfabriek genoemd. Het geldt hier een bedrijf, dat in booge mate winstgevend is voor de gemoente. Toen in 1902 de gemeente de exploitatie der gasfabriek overnam, be droeg de omzet ongeveer een half millioen; thans is die tot bijna 8l/s millioen gestegen. Aardig is het om te zien op de tentoonstel ling i» eon grafische voorstelling geëxposeerd— hoe het gasverlies, tengevolge van onjuiste aanwijzing, en by herstellingen etc., dat van 1902 nog schommelde tusschen 10.4 on 12.7 °/0, trots den stijgenden omzet, in 1912 gedaald is tot slechts 1.40 on in 1909 zelfs bedroeg 0.72 °/0. Ook do gasleve- rantie aan marinegebouwen is toegenomen, trots de eleotriache installaties. Het meest is echter het muntgasverbruik toegenomenvan 1905 af het jaar van invoer van de munt gasmeters, toen het 57679 bedroeg, tot 1912 Is de toename 1072371, terwijl het gewone lichtgas toenam met 846001 Meter"). Vergeleken by tien jaar terug, is de winst zevenmaal zoo groot geworden, on in tien jaar tyds heeft de gasfabriek tusschen 7 en 8 ton winst gemaakt, zoo ging Dr. v. d. Berg Het is een melkkoetje voor de ge- geweest en we zullen goed doen.het beestje te blijven opkweeken door goed v en warmen stal. Maar laten we er niet de kip met de goudon eieren van maken. Dat het bedrijf zoo enorm ie vooruitge gaan, hebben we to danken aan onzen directeur. Daarom past hier een woord van dank voor al de moeite die by zich ge troost heoft. Daarna verklaarde spreker de tentoon stelling voor goopend. We zeiden don vorigon keer reeds, dat •Casino's" koffiekamer onherkenbaar geworden. Inderdaad, men kent haar niet terug. In het midden en langs de kanten zyn lange ryen tafels, waarop zeer vele nuttige en fraaie dingen op het gebied van gas tentoongesteld zjjn. Hier vindt men b.v. een uiterst praktisch strijkijzer met twee bouten, dat in een uur aan warmte slechts 8/i0 cent verbruikt, ginds staat een keurige haard, waaraan het heerlijk moet zijn te zitten met een boek of... een lief meisje. Verdor, in den hoek, vindt gij een geiser, Belangstellenden vinden in het Verslag der Gasfabriek hierover nadere gegevens. niet maar zoo'n gewone huis-, tuin- of keukengeiser, neen, noen, een complete in stallatie een prachtige marmeren badkuip met een Godesia-geisor, die zoo is gecon strueerd, dat hy geen cntploffiogsgevaar op levert by het ontsteken, die mot ëëa hand omdraai een douche geeft, een badkuip, die maakt dat msn wenscht vuil te zijn en alleen, teneinde er zich in wellust in rond te draaien. Ginds, zoowaar, wuiven ritsolend palmen, als waart gy in Arcadië of in den Hof van Eden stil, klinkt daar niet hemelsche muziek?... Ja, in dien hoek is de Casino-vleugel en d< Polak zyn het, die de illusie vol- het heerlykBte zitje is toch maar in 't hoekje van den haard. Geen gewone haard, o neen, oon gashaard. Geen gewone gashaard, o noen, ik zei u reeds dat men zich do voeten heerlijk kan warmuD, dat alle warmte eerst naar den vloer geleid wordt, en dus eerst uw eigen dierbare onder danen voorziet alvorens omhoog te stygen. Ea dan de heerlijkheid, hot gezellige aspect van dien fraaien, koperen haard Daar, in dat knusse hoekje, vindt gij een tafeltje en stoelon waarop te zitten een genot is in onzen veelbewogen tijd. Daar kunt gy, zit tend en uw voeten warmend, een grocje bestellen met een schijf, dat de heeren Polak gaarne zullen willen eervoeren, daar kunt g(j, sybaritisch, u nestelen en de wonder mooie kroonluchters bekijken, die de zol dering van Casino's koffiekamer maken tot afspiegeling van den hemel. [aar stil, laat ons geleidelijk en cate gorisch te werk gaan; drink uw grocje leeg uw voeten zullen nu toch wel warm zijn? en volg me. Allereerst dan vragen uw aandacht de beide gswmeteri, op de lezing voor de Winkt- liers-vereeniging gedemonstreerd, waarvan de eene een ouderwetsche natte metor on de andere de gewone droge meter is, waar omheen, in plaats van ijzer, een glazen om hulsel zit teneinde de werking goed te kun nen gadeslaan. Interessant is het de werking van zoo'n meter te zien. Door personeel van de gasfabriek, dat ter toonstelling aan- ».»e wordt op verzoek de werking gaarne gedemonstreerd. Onmiddellijk daar- naast is een apparaat, dat de heer Rijke* eveneens op zijne lezing demonstreerde cn dat dient om brandgevaar uit to sluiten in dien met het ornument in de kamer een ongeluk gebeurt. Bijvoorbeeld, by het plot seling afvallen van den wand is de cons- tie in de huishouding natuurlek groot, weet zich geen raad, want alles schynt natuurlijk voorbestemd in vlammen op te gaan. Maar met hot kleine automaatje dat hier vertoond wordt, loopt men geen gevaar: door vernuftige inrichting sluit zich onmid dellijk de gastoevoer en het is onmogelijk gas te krijgen zoolang men niet alle lekken gevonden en hersteld heeft. De lNederlandacbe Gasgloeilicht-maat- schappij" voorheen I. Sclten te Rotterdam heeft een keur van hashaarden, gasorna- monton, gas tafels, strijkijzers voor gasver- warming, lampen, kroonluchters, fornuizen, ja wat niet al, geëxposeerd. Vooral vallen hierbij op een gasfornuis van bijzondere constructie. De ovenbrander zit namelijk de plaat, hetgeen dit voordeel heeft, dat men, terwijl de huisvrouw onder braadt, kookt of stooft, de gerechten, die gereed zyo, boven op warm kan bonden. De pan- op de plaat blijven absoluut op kook- temperatuur. Winters wordt, door het plaatsen van een reflector, hetzelfde fornuis verwarming gebruikt. Boven op hot fornuis bevinden zich twee Windemuller- komforen met gepatenteerde branders, een ervan met z.g. »klsinsteller". Het gasver- brnik van eiken brander bedraagt per uur 825 L., dat is voor circa 2 cent. Ook de zelfde Windemuller-komforen zijn los ten toongesteld. Het is dezelfde firma, die tevens voor de verlichting van de zaal en voorgevel van Casino" gezorgd heeft. In de zaal branden 2 lampen, elk van 1000 kaarsen lichtsterkte, le voorgevel verlicht wordt mot 8 van 8500 kaarsen capaciteit samon oals de zetter oas den vorigen koor liet zeggen, 35000 kaarsen). Oader de kronen, die de firma Selten ex- iseert, moeten in 't bizonder genoemd wor den twee fraaie kronen van Oud-Hollandsch alsook twee kristallen kronen, die de aandaoht bizonder vragoa. Onder vele soorten gashaarden moeten voorts genoemd worden de Honben-gashaarden, die bizonder prak tisch zyn. Doorloopende komen we aan de sfdeclicg badinrichtingen en geisers. Ook deze instal latie is van dezelfde Rotterdamscho firma. Behalve gewone modellen geisers n Godcsia-geiser bezichtigd worden, die het nuttige met het aangenume versenigt. Die geiser is zóó geconstrueerd, dat men eerst dan gastoevoer krijgt, wanneer de waterkraan opengezet wordt, zoodat by het aansteken allsea de d.gvlam brandt en) gevaar voor ontploffing, wat anders nog wel eens voor komt, ten eenen male is buitengesloten. Bo vendien kan men door een handel om te draaien een douche krijgen. Aan de andere zyde is het de firma Bouvy di Philippens, Keizersgracht 133, Amsterdam, die voor veel moois de aandacht] vraagt. Allereerst de gasfornuizen systesm Jonker óc Ruh, die deze firma in den handel brengt, en die een groote gasbesparing geven. Eon bijzondere wjjze van aansteken maakt dit fabrikaat zeer praktizch, terwyl bovendien de firma een apparaatje er bij cadeau geeft, dat los op den brander gezet kan worden en het strijkijzer verwarmt. Ook deze fltma heeft tal van gascomforen, fornuizen en kronen geëx poseerd, de eene al fraaier en doelmatiger dan de andere. Op een gashaard vestigden wij reeds de aandacht. De dames zyn hier alle zonder uitzondering verliefd op, ze kijken er naar on se kunnen er niet voorbij komen. Niet natuurlijk om dat warme plekje, dat er door ontstaat, waot zoo kouwelijk zijn do niet, ook niet natuurlijk vanwege dat je hoekje, dat wij boven reeds noemden, enkel en alleen omdat de brandende haard aóó gezellig is, en xóó sierlijk en smaakvol afgewerkt, dat het zonde en jammer zou z(jn er niet wat langer te blijven stilstaan. De haard is geheel van koper en volgens een der aanwezige dames •snoezig". Wanneer de dames hem snoezig vinden, dan doen w; het best er verder over te zwijgen de haard zal »iju weg wel in een of ander hnis vinden. De derde exposant is de Sanogres Maat schappij te Ny mogen. O ver dat apparaat spre kend moeten wy een nieuwe alinea beginnen. De grooto zaal van •Casino" liep Maandag middag vol. Eerst druppelsgewijze, later in stralen, nog later in stroomen van tien, twaalf tegelijk op elke 25 dames was eon halve heor duurde het Eiet lang of er moesten stoelen en tafels bijgebracht worden. Er waren jonge dames en bedaagde, zelfs het opkomend geslacht wes vertegenwoordigd en schreeuwende babies manifesteerden luid. Het was zou er óón lezer zijn, die er aan twijfelt eon Babylonische spraakverwarring. Hier zat een troepje gezellig aan een tafeltje op het allerbeste plekje, dat zich aanbood, daar stonden meisjes te gichelen en zioh uit te rekken op de teenen, elders waren er do meer phlegmatieke, die naar boven klommen, maar lator, toen het zoo lekker begon to ruiken, dat zelfs een aanwezige hond onrustig werd, weer haastig afdaalden om ook iets te krygen van de roastbeef en het malsche kippetje. Totdat plotseling een meneer met een sten torstem zo allemaal overschreeuwde. «Dames en heeren", zoo begon hy, >ik zal bet maar van mevrouw Godcfroy-Becker overnemen, want er zijn zooveel belas gstellenden, dat geen overschreeuwen aan is". Toen swegen ze allemaal als moffen. Die meneer was de heer D. G. de Haan, vertegenwoor diger der maatschappij, die hoewel onvoor bereid, toch meer verstand van koken bleek te hebben dan menige huizvrouw. Hij begon tenminste met te vertellen, dat de gewone huisvrouw voor ryst 8 kopjes water op 1 kopje ryst noodig had en dat hij op z(jn SanogrsB-apparaat slechts 2 kopjes water gebruikte. Dat elke goede huisvrouw om vleesch te braden water noodig heeft, maar dat hy absoluut zonder water zou braden, een kippetje zou ronddienen en appelmoes zonder toevoeging van water of suiker sou klaarmaken. Toen deden mevrouw Godefroy en de heer De Haan allerlei geheimzinnige manipulaties. Ze namen grooto papieren zakken waar ze alles instoptenachtereenvolgens een heerlijk stuk vleescb, een maloch, vet kippetje, eon paar blozende tomaten, een appel, en da beroemde twee kopjes water en 66a kopje r{jst. Dat alles werd in zakken in de ovens gozot, vleesch en alles wat veel warmte noodig had onderin, de rest middenin en bovenin al naar gelang het noodig was, de oven werd gesloten, aangestoken, en toen niets. Toen keek mevrouw Godefroy op d'r horloge omdat er precies voorgeschreven is zoo en zoo lang moet het er in, en de heer De Haan begon zyn demonstratie. Hjj besprak allereerst het koken van soep. Men doel een groote massa water bij het vleesch op de gewone manier en op het fornnis gaat veel van de kracht en den geur verloren. Niet aldus op het Sanogrea-appa- raat. Men zet het vleesch met de benoodigde hoeveelheid water voor drie borden soep drie borden water en een bord voor het in koken, voegt er wat zout enz. by, ea klaar soep, d. w. z. ze moet zoolang in het apparaat staan als voorgeschreven is. E'.ens- lucht, vooral by erwtensoep zoo onaangenaam, heeft men'absoluut niet, terwijl alle kracht uit het vleesch behouden bljjfc, doordat niets ontsnappen kan. Fan visch gaan de krachtige bestanddoelen eveneens grootendeels verloren door dampen die zich in de keuken op inren en vensters zetten,en jnist in die dampen, die blaasjos b.v. op het afgekookte water, bevindt zich het eiwit, dat de visch in zoo rijke mate bezit. Vleesch wordt wij zagen hot gewoon den zak gestopt enkele jonge meisjes giohelden b(j hot idee dat je zoo'n lap vleesoh in den zak stopt ea er behoeft niet weer naar omgekeken te worden. Anders gaat op 21/j pond vleesch wel vier ons ver loren, zooveel braadt er in. Hier geen sprake van. Ook krijgt men voldoende jus, die dan verder op do gewone manier bereid kan worden. In dit verband besprak do spreker inier van jni-bereiding, die wel navol ging verdient. Op het Sanogres apparaat laat men gewoon een partij beenderen koe-, varkens- en schspenbeenden in de pa pieren zak koken in 't geheel acht uur. Dat behoeft niet achter elkander, men kan dat doen als by gelegenheid het tontel toch brandt, als ze maar in 't -geheel 8 uur koken. Dan worden ze door een neteldoeksoh doekje gefiltreerd en kan men het verkregen vet vermengen met gewone jus uit het vleesch gekookt. Zoo ging de spreker geruimen tjjd door, besprak nog het braden van een kip, het koken van groente, die afgewasscheo en in xak gestopt wordt, het bereiden van appelmoes, van tomaten, van gedroogde vruchten, van rijst, van havermout, die zoo zoet wordt dat zy zonder suiker kan worden gegeten, van aardappelen, van taart of cake, enxoovoort, terwijl ook in gewone glazen fiesschën gesteriliseerd kan worden en men geen apparaten noodig heeft, alleen met het papier dat voor de zakken gebruikt wordt flesch hermetisch sluit. Wat die zakken betreft, die bevatten hot geheim van den bakker. Ze zyn gemaakt van eon soort vetvry perkament-papier, dat bizonder geprepareerd is. Wy konden zien, hoe het langdarig verblijf in den oven het papier niet aantastte, het hoogstens wat brnin maakte. Inmiddels waren de tomaten goed werden rondgediend. De vruchten zagon juist uit als versche. Langzamerhand kwao de andere heerlijkheden voor den dag: een heefltjk malsoh biefstukje, dat in een maximum van tijd op was, een verrukkelijk blank kippetje, dat een godenmaal bleek te ajjn, overheerlijke appelmoes, rijst en wat er nog meer waz. De dames warenialle verrukt, zo begrepen niet hoe 't mogelijk was. „Casino" zwom in hemelsche geuren van gebraden vleesch en kippetje. Ook bleek, boewei niet het micste water was toegevoegd, het vleesch een tamelijke hoeveelheid jus te hebben opgeleverd. Toen het op was, was het gedaan. De heer De Haan was uitgepraat, deelde nog mede, dat zjjn apparaat, zooals het daar stond, f 70.- kostte, een vrij hooge prijs, die echter niet opweegt tegen de voordeelen, en die, volgens sjjne meening, in twee jnar tijds gemakkelijk inverdiend was. Vertegen woordiger der firma is de heer Fey. Dinsdagavond en Woensdagmiddag worden andere kookproeven gegeven. Qing de boven staande uit van de exposeerende maatschappij, Dinsdagavond is door den Directeur der Gasfabriek een kookproef georganiseerd, waarbij op verschillende apparaten zal worden gekookt en waarby mevrouw Korfi-Klaaseen de proeven zal toelichten. De lezing van Dinsdagavond is voor muntgasverbruikers, terwyl 's Woensdags de proeven herhaald zullen worden voor gewone gasverbruikers. Do hiervoor gebruikte toeitellen zijn eigen dom van de Vereeniging van Gasfabrikanten. Wy raden onze lezeressen zeer aan ook dezo lezingon bytewonen. Tenslotte moeten wij er nog de aandacht op vestigen, dat de Gasfabriek, zooals ten onrechte nog gemeend wordt, niet leveran cier is der geëxposeerde artikelen, doch dat de leverantie biervan geheel berust bij de particulier* fitters. De gasfabriek is uitter- aard alleen producente van gas en levert toestellen. Prov. Staten van Noord-Holland. Openbare leeszaal en boekerij te Alkmaar. Ged. Staten atsllen voor aan de Vereeni ging tot oprichting en instandhouding van •en opeabare leeszaal en boekerij te Alkmaar over 1914 een bijdrage van ten hoogste f SCO te verleenen. In hun toelichting sohriJven de Ged. Staten Hoewel het ons voorkomt, dat tegen in williging van dit verzoek, het eerste van dien dat tot u werd gericht werd, geenerlei raar bestaat, achten w(j het niet van belang ontbloot deze voordracht eenigssias eeder dan gewoonlijk te motiveeren. Het voor en tegen in deze beweegt zioh in hoofdzaak om de volgende vragen. Allereerst heeft de overheid zioh, in het algemeen, de zaak der openbare leeszalen aan te trekken De beantwoording in boves- iden zin wordt gebaseerd op de overwe ging, dat het hier een volksbelang geldt, by welks behartiging het particulier initiatief verdient te worden gesteund. Dat dit laatste door overheidssteun zou verslappen, behoeft niet te worden gevreesd. In de praotijk ge schiedt eer het tegendeel. De zekerheid ge subsidieerd te zullen worden deed juist velen de hand aan den ploeg slaaD. In do kamer debatten is herhaald opgemerkt dat het steunen van de openbare leeszaal aan de gemeente it overgelaten worden, als zjjndo een si belang. Het behoeft geen betoog, dat dezo tak van overheidszorg geen bijzonder locaal ksuakter draagt, al zullen aanvankelijk slechts weinige gemeenten van het subsidie proflteeren. Ten overvloede zjj hier geme moreerd dat Ryk en gemeente in het algemeen, en ook in dit bijzonder geval, reeds met hannen steun voorgingen. De tweede vraag is, of het veelzijdige karakter der leeszalen instemming verdient, al dan niet. Velen achten het, van uit volks- paedagogiich standpunt bezien, verkeerd, het groote pnbliek, dat deze instellingen bezoekt, rijp en groen zonder eenige leiding voor te zetten. Hot kwade lokt moor dan het goede. De overheid mag dit door subsidiën niet aanmoedigen. Lijnrecht hiertegenover staat neening van andsren, dat het publiek',self zijne keuze zal hebben te doen in hetgeen hem wordt voorgelegd. Het is met volle ertuiging, dat wij ons aan do tydo dezer laatsten scharen. De wering van de unaniem als verkeerd erkende lectuur vindt ongo- twijfeld voldoende waarborgen in het inzicht der besturen en hun wensch om een-degeljjk pnbliek te trekken. Ten slotte de financieele quaeste. Vooreerst is opgemerkt, dat het aanbeveling verdient, bij het bepalen van het bedrag van hef subsidie als maatstaf te nemen d* kracht van het particnlier initiatief, daar het subsidaire karakter dezer overheidszorg niet uit hot oog verloren mag worden. Bestaat er voorts ge gronde vrees dat, na dezen eerates stap, er een te groote toevloed van verzoeken zal inkomen en zoodoende het provinoiale budget te zwaar zal worden belast Wij gelooven het niet, vooral als men, vasthoudende aan het criterium door de Regeering gesteld b(j do begrooting voor 1911, niet de volks bibliotheken, doch uitsluitend de leeszalen subsidieert. Waar het onderzoek der stokken ons overi gens geen aanleiding geeft tot opmerkingen, stellen wij u voor, de gevraagde bijdrage aanvankelijk voor ëón jaar toe te staan, wanneer althans Rijk en gemeente hunne bijdragen verhoogen tot de voor 1914 ge raamde bedragen. Een ontwerp.-besluitgaat .hierbij, 0e Ktzernebranden te Edo. Zondagavond is wederom een begin van brand uitgebroken in het kazernrment voor de infanterie to Ede (dat is in ëëa ja«r tijd voor de vijfde maal). Den eersten keer, ongeveer een jaar geledeo, is een kast op een rustkamer uitgebrand de tweede maal was 12 September, toen brand ontstond in eenige stroozakken op een bovenportaal geborgenveertien dagen later in een mand met vuurmakers in den kelder der onderoffleierskeuken; drie weken daarna (vierde maal) in een paar kisten op een bovenportaal, waarbij resten van papier, kaarsvst en. plankjes van sigarenkistjes wer den gevonden. Thans voor de vijfde maal in de wapen kamer. De schildwacht, die om 10 uur 's avonds wordt verplaats van het voorhek naar achter de kazerne, bemerkte bij sijn op post komen vuur rn rook in het gebouw, waarschuwde don wachtcommandant en met een slang op de waterleiding was men spoedig den brand de dader te zyn van den moord op het jongetje De Klerk, al zyn daaromtrent af gelegde bekentenissen heeft teruzgonomen. Hy zegt nu, alles maar te hebben verteld om in de gevangenis te komen. Eerstdaags zal waarschijnlijk een beschik king van de rechtbank worden uitgelokt om een onderzoek naar z(Jn geestvermogens te doen instellen en hem daarvoor in een ob servatie-inrichting te plaatseD. D. is sedert 15 October opgesloten in het huis van bawaring. De Koningin van Italië danst da tango. Do Koning en de Koningin hadden zooveel van de bestrijding cn do vordediging van do tango gehoord, dat zy zich uit eigen aan schouwing op do hoogte wildon atollen. ZQ ontboden twee officieren uit de aristocratie, die als goede tango-dansers bekend aan het hof. De tango vond in hun genade en de Koningin liet zich de veelge smade dans leeren, die de Dnitsche Keizer niet wenscht, dat z(jn offleioron in nniform dansen. Zoo is de dochter van den Koning der Zwarte Bergen do eerste Europeesche koningin, die de tango danst, zegt de Neue Gesellschaftliche Correspondenz, waaraan we dit berioht ontleenen. Hoe de brandstichter want men ver moedt misdaad te wetk is gegaan, is een raadselde buitendeur was gesloten niemand is op de wapenkamer geweest na Zaterdag middag vior uur en de brand moet onsUan t jjn aan den binnenkant van een binnendtur. Een ingesteld onderzoek heeft, weder geen resultaat opgeleverd. Da moord aan de overzijde van bet II. Het »N. v. d. D." verneemt, dat Djjkmaz de man die indertijd zichzelf beschuldigd TWEEDE KAMER. (Vervolg van 't Tweede Blad.) Zitting van Maacdaj. De heer So haper (s,d.a.p.) voortgaande, bespreekt de koelie-ordonnantie, die een soort van slavernQ is door hare poenale sanctie. (Bedreiging met straf bjj overtreding). H|j herinnert aan de door Mr. Van Blommeiteia in 1910 ontworpen wijziging, waarbij die sanctie wordt afgeschaft, vraagt naar de rap porten en zou het betreuren, als de planters met het optreden van Mr. Pleyto het pleit gewonnen zcuden hebben. Laat de Mimiater niet met een breed gebaar het werk van Mr. Blommestein ongedaan maken. Volgens d^ arbeidsinspectie sjjn de Engelsche koelie contracten beter dan de Hollandsche. Tegen het gevaar van ëón arbeidsregeling tor den geheelen archipel moet gewaar schuwd worden, terwijl men de koelie-ordon nantie zelfs op Java toepasselijk verklaard wil sien. Spr. wenscht een wet op den vrouwen-en kinderarbeid voor Indië en vraagt eon com missie van onderzoek daarvoor. Er moet z. i. echter allereerst voor uitbreiding van do arbeidsinspectie gezorgd worden. De beer VanVollenhoven (v.1.) betoogt, dat de heer Schaper te veel heeft gegene raliseerd ten nadeele van de plantere in Deli. Hy verlangt een departement voor de arbeids inspectie, waarbij gevoegd het toezicht op de De beer De Savornin Lobman (c.b.) keurt de motiveering van het arrest van het Hoog Militair Gerechtshof inzake Deysonroth en Iding af. De minister van koloniën ver klaart nog geen positieve toezegging te knnnen i inzake de Indische strafwetgeving, en art 75 van het Regeerings Reglement nog 'et in studie te hebben genomen. Inzake de koelie-ordonnatie zal de minister sposd maken met de voorbereiding van een wijziging. De Minister komt thans tot do zaak Deissnroth Iding. Dat do Minister zoo kort is geweest komt omdat de minister meende dat de Kamer alleen een categorisch ant woord verlangde en niet 's Ministers oordeel. De nitspraak van den rechter hebben wy te eerbiedigen en allsen de strafrechter kan vervallenverklaring c. q. degradatie toepassen. Alleen in gevallen van langdurige gevan genisstraf kan voorgedragen werden tot ont slag, maar hier waren slechts geldboeten op gelegd. Kapitein Van Krieken kan niet door het Hoog Militair Gerechtshof vervolgd wor den omdat in eerste instantie daar slechts officieren boven den rang van rasjoor kHnnen terechtstaan. Kapitein van Krieken kan dus niet zoo maar vervolgd worden, dan zou de corps commandant eerst een krijgsraad moeten bij eenroepen. Aan het eorate gedeelte van do motie Mendels is wel uitvoering te gevon, maar de Minister vraagt of het noodig is De G.-G. heeft reeds een aanschrijving uit gevaardigd toen do gruwelen bekend worden en de legercommandant zond een circnUire n alle s ewestelQke commandanten. En wat het tweede gedeelte betreft, van regeeriDgs- vrogo kan geen «nkelen maatregel worden genomen, noch tegen de beide onderofficieren noch tegen kapitein van Krieken. De Minister b.g.üP"> dat de heer Mondeis tegen onrecht wil opkomen, maar wat kan de regeering doei Do heer Schaper (s.d.a.p.) zal bij afwezig heid van den heer Mendels het tweede deel doen ver«allen en brengt in den aanvang een kleine wijziging aan. Hij wil echter de woorden •betreurt dat de beide genoemde veroordeelden nog in hun rang deel van het Indische leger nitmaken" behouden en hand haaft vervolgens sijn betoog-inztle koelie ordonnantie. Op verzoek van den heer van Hamel (u.I.) wordt alsnog de bedoelde clau sule omtrent het «betreuren" uit do motie gelicht en tenslotte word', onder gelaoh der vergadering, de heele motie ingetrokken. Hiermee zyn do algemeene beraadslagingen afgelocpen. Do heer Sannes (s.d.a p.) spreekt bjj de artikelsgewijs behandeling over de koelie werving op Java en constateert, dat de wervers zich allon min of meer aan mislei ding of bedrog schuldig maken. In den breede weidt spr. hierover nit en betoogt hoe de werving hot pecolg is van het feit, dat de vraag naar arb-idskracht het aanbod overtreft. De heer Ssnces bepleit de op richting van oen drpartemont voor sooiale aangelegenheden. De minister beantwoordt den hoer Sannes nog in 't kort en daarna wordt de zitting tot hedenmorgen 11 uur verdaagd. Correspondanti*. Wegens plaatsgebrek kunnen wij het feuilleton en een ingezonden stuk niet opnemen, terwijl een aantal advertentiön, die te laat z(jn ontvangen, eveneens zyn blyven liggen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Vliegend blaadje : nieuws- en advertentiebode voor Den Helder | 1913 | | pagina 1