KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor Holóer? Toxol, WloHngon on Anno PmuÊowno.
Wo. 4967
Zaterdag 29 November 1818.
ilst» Jaargang.
't Vliegend Blaadje p,*3n>, IVO cl,, lr,;p. post 7fi ct,, beitenland 1.25
Pre-zondagsblad37 J s 45 10.75
neiën) Modeblad »»»65»»»»75» M
(Yonr bel buitenland bij vooruitbetaling.)
AdvorteRtiën taa t tot 5 regel» (bij vooraitbetaliap) 30 ceat.
Elke regel meer8
Bewjjs-eiemplsar24
Vigaetten en gronte letter» wordea naar pltataraimte berekend
V*r*ohiJnt Olnadaf- m Vrijdagmiddag.
Uitgavar i O. OE BOEB Jr-, Haldar.
Buraaai Kaaiagatraai SI. inttre. T«i«f. *0.
Derde Blad.
Upgave van de alhier gevestigde 9n
vertrokken personen
O eveatigd.
Naam: Beroep: Woonplaat»; Van: Oei
S. Witmond, ond., Smid«tr. 14a, Monnikendam, N I.
Wed. A. H. Altmuller, zonder, Schagen»tr. 81,
Rotterdam, N.H.
J. Meerhol», leeraar, Breewaterstr, 6, Arnhem,
Wed. J. Horneman, le Vroonstr. 88,Rotterdam,
F A Bouraan, offic-mach ,Stationsw. 1, Basrn EL
C. Hollebeek, serg.-schr., Louisest. 5, Arasterdam, N.H
W, jRnszen,korp -mar.. Aohteratr. 63, Rotterdam, R.C.
J. L, B. Louwaard, matr. scb., Bothastr.30, A dam,
S. Bosma, stoker, Schagenstr. 48, Amsterdam, N.H.
Jk v. I. W, vau Reede-Oreven,PlanUoen»tr.5, Zwolle
0. Terluin, marinier, Doolhof '25, Amsterdam, E.L.
W. U v. Groningen, raar., Djjkweg 36, id. N.H.
E Baarde, timmerm,, Polderw. 3, Sohellinkhout,
R. Brinkman, mar,, Kuiperstr. 40, A'dam, Geen.
A. Lampe, korp.-inar., '2e Goverdw.str. 4, R'dara, R O
J. Trooit, matr. loodiw., Breewaterstr, 53,Velzen,N.H.
Wed. W. Keijzer, Tromp»tr. 7, Texel, D.G.
Vertrokken.
Naam: Beroep: Van; Naar: GeL
J. Bleek, korp.-mar., Rozenstr, 3, Rotterdam, N.H-
W.C. deMunck, leerl. verpl. Grav.*t. 78,Kokhuizen,
J. F. Vlietman, gepd„ Kanaalweg 43, Leiden, E.L.
J. Berting, korp.-bott., Bmn.h., 123,Hellevoet»luis, R.C.
Wed D. H.Bromlerve, z.,Molenstr. 206, A'dam,
J. G. Koog, korp.-mar., C.Ditoitr. 2, Rotterdam, N.H.
A. Breet, boot «man, Westgr. 34, Amsterdam, R.C.
A. A. Boels-Siebbeles, Bothaitr. 29, Vlissingen, Ger.
C. ten Hacken,mar., Schagenstr.81, Rotterdam,Geen
M. T. Huizcr-Thomusen, Schagenstr. 8, 's-Hage. N.H.
A. J. Verbalt, kwartierra., Hoogstr. 6, Haarlem,
J. L. Peeman. serg.-torp., Grav.dw.str.'2, A'dam,
T. Weithof, korp.-torp., Basttr. 46, N. Helvoet,
O. üpritter, korp.-schoenm., Doolhof 13, A'dam,
W. F. van Wjjk, stuurman, Binnenh.78, R'dam,
G Rong kwartierm., Vlamiogdw.»tr.lO,Scbagen,
O. M. Nieuwhof-Sprong, zDiaconiest. 2t, Zwol'e, R.C.
B. D. HTortike, korp.-torpKogerst1Maassluif, N. H
Bulthuis,ambt secr., Keizerztr.41,Groningen,
C. Houtman, kol. art,. PlanUoenstr. 11, Deventer,
De koning is door oen Fransoh journalist
geïnterviewd en verklaarde dat h|j er niet j
aan dacbt »ya iand in deze moeilijke periode j
in ongelegenheid te brengen! In Bnlgarye ia j
geon party die vtyaodig tegenover de dynastie j
staat, verklaarde de koning. Het gerucht i» I
niet uit Sofia, zei hy. maar waarschijnlijk in
i(. buitenland uitgevonden.
Da Qriekache Kamer heeft het verdrag
met Turkije goedgekeurd.
o sommige bladen kwam het berioht voor
dat. koning Alfonso zich naar Weenen «ou
hebben bogeveu om de moeilijkheden tusschen
Oostenrijk en Frankrijk uit den weg te ruimen.
Dj SpaaDSche minister-president verklaarde
dit bericht geheel onjuist.
Do Mexioaanscbe rebellen hebben zich
moesier gemaakt van de olie-districten hij
Tampico on Tnxpan on aan de petroleum-
maatsohappjjen verboden olie te verkoopen
aan de nationale epoorwegiyni r. die ze als
brandstof gebruiken. Aau den bondsregeoring
mag geen belasting moor worden be auld,
daar z|j alleen tbaos bet recht hebben die te
beffen.
Do federalen bobben tegen Carranza en zijn
aanhangers oen nederlaag geleden. Villa ver
klaart dat hij de federalen totaal heeft ver
slagen en drie militaire treinen heeft genomen
met al hot geaehut, de munitie en de voorraden
der federalen. Dat zou or minder goed voor
Hnerta uitzien. Doch op bet «totaal' zal wol
wat af te dingen zijn.
UIT HET BUITEN LAND.
Iu het arbeidsgeschil te Dublin hebben de
werkgevers meermalen verklaard, dat s(j niet
tegen de vakbeweging alszoodanig zijn, maar
wel tegen de methode, die Larkin, de leider,
en zijn volgelingen toepassen. In verband
hiermede is het volgende niet zonder betee-
ker.ia. Larkin heeft op eene vergadering te
Sboffleld den Engelschen vakvereenigings-
leiders Havelook Wilson beschuldigd arbsids-
wsliigen te hebben gezonden naar Loith en
Londen. Wilson is daarover zeer veront
waardigd en heeft sich tot den secretaris van
den Nutionalen Transportarbeidersbond ge
wend met het versoek Larkin te nopen om
bewijten voor zijn beschuldiging b(J te brengen
of hem anders te royesren. Bat dit geschil
vo.r de oplossing der DublinBche quaeatie
van groote beteekenis is, zal meDjbegrijpen.
Naar de Kogeliche bladen mededeelen,
heef' de ministerraad, die deze week gehou
den werd, zieh in hoofdzaak bezig gehouden
met de mariuobegrootiag. Ten opzichte tas
Dister zou de regeering hare houding niet
hebben gewijzigd. Men bljjft afwashten wat
de oppositie nu eigenlijk zal voorstellen. Het
Lrache vrijwilligerskorps, dat sich tot taak
zal stollen do rechten van het Iersche volk
te verdedigen,, tegenover de Ulsterianen, telt
al 10.000 man. De organisatie van den
burgeroorlog gaat alzoo z|jn gang. Qesien
echter de besliste houdiog der rsgeeriag zal
hot wel Diet tot een burgeroorlog om Ulster
komeD.
De Duitsoke Rijksdag is weer bijeen. In
eerste lezing werd behandeld een wetsontwerp
cp het verraden van militaire geheimen en
spionrage. De sociaal-democraten verklaarden
sich in den loop van het debat tegen het
wetsvoorstel, omdat »|j daarin esn uitzonde
ring* wet zagen. Van de z|jde van hetCen-
tium werd opgemerkt, dat er geen aanleiding
bestond tot verscherping der bestaande straf
bopalingen. De natioaaal-liboralsn, vr|jiinni-
gen en conservatieven kuenes zioh wel met
bet ontwerp voreenigen, maar hadden bezwaren
tegen verschillende bepalingen, in het b|J
zonder tegen die op het verraden door
onvoorzichtigheid en op het gelijkstellen
buitenlanders met Dnitscher». De laatsten
plegen landverraad, de eersten trachtea hun
land een dieast te bowijzea. Het ontwerp
werd gesteld in haaden van eene commissie.
Voor de totstandkoming geen gunstig voor-
teekec.
Ben tweetal interpellaties s(jn aangekondigd.
Een der Slzasser afgevaardigden iaterpclleert
over de zaak van Forstner.
In de toolichting zegt hy«/Het is bekend,
dat een officier van het 99ate regiment infan
terie tegenover Elzas-Lotharingacke soldaten
van hoogst beleedigende gevoelets heeft doen
blaken en voor do geheole bevolking zeer
kwetsende uitdrukkingen heeft gebezigd,
zonder dat de militaire overheid daartegei
behoorlijk is opgetreden.*
En h|j vraagt: «Wat is de Rijkskanselier
nu voornemens te doen om de Elsas-Lotha-
ringsche soldaten voor zulke beleedigin&en
en de geheele Slsas-Lotharingsche bevolking
voor dergelijke uitdagingen te vrywaren?'
De tweede interpellatie is van den sociaal
democraat Albreoht. Hy wijst op de in Duitsch
land beerschende werkloosheid en vraagt
«Wat denkt de regeering daartegen te doen
I* de rykskansior bereid een aUe arbeiders
en beambten omvattende ryke-wcrkloozen
verzekering voor te bereiden en voor d«
bestrijding der werkloosheid, waarvan de
gj volgen sich by de beambten doen gevoelen,
de verdere geschikte mautrogelen te nemen
De Russen en ook de Franschen z|jn ont
stemd over het feit, dat de reorganisatie van
het Turksohe leger nu alweer aan Duitsche
officieren is toevertrouwd. En de Duitsche
taktiek is in den oorlog met Bnlgarye zoo
slecht gobleken, meenen z|j.
De Nowojo Wremja wil tegen den Dait-
■chen invloed krachtig opgetreden zien door
de hesle Triple entente.
Koning Ferdinacd van Bulgarye is op reis
en biyft zoo lang weg. Er gingen al geruoht«D
over zyn aftroden. De (Bulgaarscho) minister
van Bnitonlandsshe sakec heeft nu aan de
vertegenwoordigers der mogendheden mede
gedeeld dat de koning binnen acht dagen
aaar s|n land sal terugkeeren.
9IEUW9IERICHTER.
HELDER, 28 November.
Toonkunst-Nieuws.
Op Zondag 7 December, 'a avonde 8 aar,
o*8., zsil Schagen, onder direO'ie van den
heor Barend Kwast, worden uitgevoerd het
oratoriumyDaa Paradies und die Peri".
id R. Sohumann.
Solisten mevr. Tilia Hill (sopraan) Gör-
litz, mevr. A. >-an Tiochoven-Kauwling (alt)
Heemstede, mevr. I. vau Qannep (mezco-sopr.)
Amsterdam, moj J. B. Molenaar (sopraao)
Helder, de hoeren Jac. van Kempen (tenor)
imendoel, baron Collot d'Escury (bas)
Amsterdam. Orchest: Volledig strykorkest
der Kon. Marine Kapel uit Heidel. De ge
mengde koren zullen bestaan uit de afdeolings-
zangkoren van Sohagen en Helder.
Leden van Toonkunst op vertoon van
diploma persoonlijk vryen toegang. (Laatste
trein kan mon terug naar Helder.) Niet leden
f 1.Om teleurstelling te voorkomem is
plaatsbespreking aan te bevolen, 't welk
ook sobrifteiyk aan 't bestuur van Toon-
kanat te Sohagen kan verzoeken onder over
legging ven diploma of tegen b|jzending van
de benoodigde gelden.
Op Dinsdag 16 December a.s. 's avonds
8 uur in Casino" t« Helder uitvoering van
het oratorium (Dss Paradies und die Peri",
van R. Scoumaun, onder directie van don
heer A. J. C. Mooy. Solisten Mej. Haona
Verbena, (sopraan) Amsterdam, mevr. J.
Dresden-Dhont, (alt) Amsterdam, de heer
Wouter Renaud, (tenor) 's Gravenhagc, en
dames en heeren van het zangkoor der »fd.
Helder. Begeleiding het orkest der afdeeling,
versterk: door H. H. loden der Marinekapel
mej. J. J. K. Mcljers, klavier, Helder.
De gemengde koren zullen beslaan uit de
afdeelings-sacgkoren van Helder en Sohagen.
Leden der Heldor afdeeling op vertoon van
diploma vryen toegang met twee dames.
so-leden persooniyk op diploma. Niet-
leden geen toegang. Het adres voor insohry-
«ing lid Too nkunst is by den heer A. Korff,
secretraris afd. Helder, Laan no. 10.
Aanvapkeiyk leek het onmogelyk hun
identiteit vast te stellen, daar de lichamen
geherl verkoold waren. Van eenig papier,
waaruit men allicht wyter had kuDaen wor
den, was geen sprake, zoodat men eerst niet
wist of men mot een ongeluk van burger-
iyke dan wel van militaire vliegers te doen
had. Er werden echter nniformkeoopen ge
vonden, waaruit men meent te kunnen op
maken, dat althaos een der omgekomen
vliegers oen artillerie-officier is. Op een stuk
linnengoed vond men de letters F. B. En te
oordeelen naar eon paar laarzen, dat by de
twee verkoolde lyken gevonden word, moet
de passagier in het vliegtuig een soldaat
geweest »|Jn. Zekerheid hseft men waar-
schyniyk echter verkregen toen de militaire
rliegstations in de bonrt inlichtingen vor-
strokt hebben.
Hoo het ongplak gebeurd ie, kau men
slechts gissen. Het moet Woensdagmiddag
omstreeks vier uur plaats gehad hebben-
De plaats van het onhoil is zeer afgelegen
tusschen Beton en Chantemerle, op zoowat
vior kilometers afstand van de dichtst b|j-
stjode bewoonde plaats. De oakele personen,
die het ongeluk bobben sion gebeuren, weten
alleen te vertollen, dat zo een tweedekker
zagen, die lauden wilde en biykbaar met een
der vleugels in aanraking kwam met een
boom. Zy sagen plotseling vlammen uitslaan,
en toen se b|j het toestel aankwamen von
den te slechts twee ufgrljseiyk verkoolde
lyken en hst verpletterde en verbrande over
schot van een vliegtuig. De motor was ge
heel in den grond gewoeld en het bensïne-
reservoir gesprongen.
Een later bericht meldt, dat verscheidene
officieren hebben in de slachtoffers van het
vliegongeluk by Reims, luitenant Br«;uL en
den sappeur Brouillard herkend.
Dreadnoaght».
Van de week loopeo er in Kngeland drie
dreadnoughts van stapel; twee voor de En-
ge'sche vloot, van de marinewerf te Devooport
de Warspite, van de werf van Viokers te
Barrow de Kmperor of India, en een voor
de Chileensche vloot, de Almirante Latorw
b|j Armstrocg, Whitworth Co. teElswick
De Warspite zal het tweede Eugelsche linie
schip z{jn dat geheel met olie wordt gestookt
de twee andere linieschepen dlevandeweok
van stapel loopen z|Ja ingericht zoowel voor
steenkool als voor olie.
Prijs-vltschen»
Het visch-oollogo «De Groote Dobber
hield prysvisschen, en al de leden hadden
zich langs den wallekant van de vaart met
hun hengcis opgesteld. De president van
het College wil als bewye van bizondere
vriendschap z'n kruikje met ouwe klare a^n
z'n vriend don College-secretaris aanbieder,.
Eon boerenjoggie, d»t te kyken sta»',
kry'gt van hem in opdracht, het kruikje
naar myoheer Jansen te brengen, die ver
derop in de lange ry staat te hengelen.
Na ceu kwartier is het joggfe pas terug;
het kruikje is schooD leeg.
Wat heb je d'r mee uitgehaald
vraagt de ooll*g« president kwaad.
«Ik ben de heels i|j langs geweest,
om te vragen wie of roet eer Jansen wa«,
om hem 't kruikje van d«s president aaz
te bieden, sooals u gezoid had."
NouEn
«Ze heetten allemaal Jaczsn in de ry."
Waarachtig de heeren hebbe alles haar- kinders zoo te verwaarlooze."
fijn onderzocht - - ze had nikt op d'r kerf- .0, hij is de eenigste niet," toornde een
•tokkie hij moest voor haar en d'rjonges andere vrouw en zij wond zich kwaadaardig
zorrege op. -Ik kan wel meer van die verrekte
..Maar hoe kreeg zoon vent het in z'n kvrels beroerlingen, die maling aan hnn
hoofd om zoo te handels? vroeg een vrouw, wyven hohben als ze eenmaal in de Oost
als uitverkorene op den rand van een zitten) Ja, do vrouwen de vrouwen hehben
aaidappelenbak raoclit zitten. j in den regel de naam ze zyn losbandig
,.Mensch at k je dat allemaal moest j laten zich verleië nemen het er van
verklare, dan ware we hier vannacht nog'bij - houwen hot met andere kerols «aan
mekaar, 'n Heele geschiedenis. Doch, je moet J uit en maken lol jawel, dat kennen we
wete, dat m'n dochter 'n vriendin had en die kletspraatjes o ja, d'r zullen d'r wol
heeft t 'in gelaptj wezen, die in 't Nieuwediep uit de rails gaan
D'r vriendin is du oorzaak Zoo n gemeen as d'r venters weg bennen maar 't is
dier die moste ze ophangeriep er een niet zoo erg als 't, wol lykt - nee, de zee
dreigend. mansvrouwen zyn niet zoo slecht als ze wel
„Ach", vervolgde het moedertje, „wat zal eens zeggen maar menig getrouwd man
k jelui zegge 't was in de beginne holle voert in Indie de daid magdht maggen
of stilstaan geen wolkje an de lucht - zy Alles on maggen de vrouwen niks-
alles kook en ei - ze woonde naast elkaar j naast me Woont ook zoo'n schepsel zoo
en ginge met elkaar om as bloedeigo zusters i sohoon als dc brand,'n echt degelyk vrouwtje
toen hun manne voor drie jaar op een en j en met 'n onbesproken gedrag, dat je er 'n
zelfde schip naar de Oost ginge, werde de puntjo aan kan zuigen en wAt doet d'r
bande nog voel nauwer. Maar op ■n goeie j kerel? wAt doet ie? nou ja, by stuurt
Uit de Diamantnijverheid.
H(enri) P(olak) slaakt in het gister ver-
sohenen nummer van bet Weekblad vsn den
D. B. de volgende versuchting over den
huldigen toestand, een versuchting die met
een wensch eindigt
«Er wordt van gezaghebbende «yde be
weerd, dat weldra du heorschendo crisis
aanmerkelyk in hovighsid Al afcemsn. Bij
verschillende juweliers, wier bedrijf gerui-
men tyd geheel of gedeolteiyk stil heeft ge
legen, «chynt neiging te bestaan, om wedrr
op ruime schaal aun den slag te gaa*.
«Och, da', het waar moge zijn. Dat er
eiodeiyk wat licht kome. Dat nu toch eens
de eiadeloose werkloosheid, die als eer
gruwelijk gedrocht ons aangrijnst, moge
afnemen.
Zdd kAu het toch niet' langsr. Honderd
tallen der onsen kwynen weg in gebrek en
ellende. Tal van jonge mensckeu, eerst kor
ten t|jd by ons vak, hebben elders, in andere
bedrijven, hun heil getocht, soodat onze
industrie een goed stuk van syn jonge kracht
dreigt te verlieten. Kommer en armoede
beerschen alom. Wanhoop beklemt de
Dof staan de oogen van droefenis.
Zwakke gestellen gaan geheel ten gronde
Onvoldoende voeding doet talloose kinderen
verewakken en een Hokte prooi worden voor
de ziekten, die zich meester maken vi
weerstandslooze lichamen.
«Ir moet toch nn eens een einde kom-,
aan deze afgrysoiyke periode.
,Twce en een half jaar d
«Teistering en beproeving hebben
waariyk lang genoeg gednnrd.
,Van onzen kant wordt alles gedaan, wat
mogeiyk is, om de hervatting van den arbeid
te vergcmakkeiyken.
«Zonden de juweliers nu niet eens pogen
hun beste beentje voor te zetten Zy heb
ben toch wel eenige verplichting tegenover
degenen, door wier arbeid ook zy bostaan
moeten on die nn vergaan van misAre'
Volgens do laatste opgavo deze opgave
betreft de week van 16—22 November 1.1.
bedroeg bet getal werkloozo diamantbewer
kers 8628, tegen 8154 in de daaraan voor
afgaande week.
Een vliegramp.
In ons 2e blad hebben wy reeds melding
gemaakt van een ramp, waarbij twee aviu
teurs levend s|jn verbrand. Omtrent dii
schrikkelijk ongeluk meldt men uit Reinr
(in Prankryk) nog, dat daar iu de buurt,
hoewol op vr|j grooten afstand, een verplet
terd vliegtuig gevonden is, met de overblijf
selen van twee verkoelde lyken.
dunrt ty reeds.
nq dan toch
DIT D* H8LDERSCHE SAMKHLBV1H6
Door P. N. v. R.
Nieuws uit da Oost.
In eeu winkeltje met bergen roodblozeude
jpeleu en groene koleD voor hel uitstal
raam, hoog opgestapeld tegen een blauw-
latjoshck met witte on roode knopjes afgezet
in dat vierkant vao gul openstaande ge
zelligheid, gesneden in do koolzwarte ry van
wrakke, gammele huizen in de Heldersche
volksbuurt, stond een troepje vrouwen in
radde gesprekken over do mail, die pas aan-
gokomcu was. Aohter toonbank, vol vau glazen
potten met haring, augurken en chalotten in
vreemde kleuren van naturalUtn op sterk
water, te midden van glimmend vette, diep
bruine bokkinga en een u tgegravon duin van
geelbruine dadels en een weegschaal met
glanzond koperen gewichten achter de
lange, rommelige toonbank zat de dikke
eigenaar, in zjjn saai grysblauw baaieD hemd
gestopt als jan in -den sak, te knikkebollen
over 'n notitieboekje. En tegen oen deur van
de binnenkamer, groen omlyst en strak be
spannen met bloeineljes-vitrage, leunde zjjn
vrouw, de breede heupen omspannen door
een klaar sohort, het gezicht glimmend rood
gewasachan, 't kapsol nog wat gegolfd, met
spuuglokjes als garnaaltjes uitpuntend onder
de ooren en om 't blank van den hals een
ir van groote, roode kralen. Hy luisterde
grage oogen naar eon klein stokoud wyfje,
dat, met een witte doek in vrome lijn af
vallend van t hoofd op de sinalle schoudertjes,
spookachtig tusschen de andere klanten in
stond en drnk uitleggend vertelde, dat haar
dochter al in geen jaar iets van der man had
gehoord, dat ze een knappe en fatsoenlijke
huisvrouw was, dat zo nooit ergens heenging
om een pretje bjj te wonen, dat ze altyd van
vroeg tot laat in de woer was voor d'r twee
jongens en drie meisjes, dat ze er zelfs by
waschte on werkte voor de rjjke lui om een
extra duitje te verdienen en dat er hoegenaamd
niets op haar leven van den verleden en
tegenwoordigen tjjd viel aan te merken.
„En do dillegasie stuurt-ie dio ook niet?
informeerde een vleezige, blozende juffer, een
hemelsblauwe reticule in de hand.
„De conto wou-ie eerst stoppe
wyfje met schuchter weifelend stemmetje,
„maar daar heb-ie zich loel|jk mee in de vingers
gesnooje. Nogal wiedes. Dat gaat zoo maar
niet. Toen-ie an boord in Indië een rede op-
gegeve had om voortaan geen geld meer m
Holland t« zende en toen m'n dochtor, i
schuldig as ze was, vrijmoedig ging klage
en protosteere, en toen er uatuurlyk naar
baar geïnformeerd werd wie ea wAt ze feitelyk
was, toen kwam uit dat ie op losse geruehte
•n door bakkies van andere te werk ging om
z'n traktomentje in de zak te houwen".
„Zoon mispunt!' sprak e«a tengere vr8*w
mefiiy-mokkend terag. „En sao«et ia
bl|)ve star*
dag kwam de tyding dat ra'n dochtor d'r
kwartiermeester was geworde en van die tyd
af werd haar vriendin afgetrokke en jaloerse!).
Motte jullie daarom lache? 'k Kan wel grienc.
Haar man was gewoon matroos eerste klas
en dat verschil kon zc bepaald niet best ver-
feroppe. Ze begon langzamerhand ruzie te
zoeke en toen de rape goed gaar ware, keko
mekaar niet meer aan. Intnsscbe ging 't
n dochter goed Haar man zorgde voor
ferme dillegasie, voordeelige wisseltjes cn
mooie brieve. Dit wist haar kwaje vriendin
en deze ging stoke, lastere en valsche brieve
schryve naar m'n schoonzoon. Hij, 'n goeie
vent, maar driftig van natuur, geloofde er
oerst niks van, maar toen ie af en toe in Indië
hoore, dat z'n vrouw in 't Nieuwediep
een lage rol speelde, gooide-ie z'n kop in de
wind en liet alles hier an z'n lot over."
„Hy heeft toch later weer dillegasie moete
make, nietwaar?"
,Goed on wel maar hij geeft overigens
geen teeke van leve."
„Geen enkele brief?"
„Nee ze biyre al zoolang weg, dat je
haast geen erg meer in hebt."
„Gelooft-ie dan vast en zeker dal je doohter
verkeerd heeft gedaan?"
,,'t Is niet uit z'n hoofd te prate."
„Die kerel is gek!"
„En dat allemaal door eea rrieudia van
a dochter?"
„Schei maar uit, 'k wor d'r akelig vau as
't hoor", huiverde een vrouw met haar
hand op de borst.
„As 'k dat wyf hier op 't oogenblik voor
b had", schreeuwde zenuwachtig 'opgowon
in aeu vuurrood gezicht in 'n wolk vun
stug gefriseerde krulletjes haren, „dan zou'k
er wurrege, smore, d'r smoel opehale, op d'r
it timmere, dat ze geen asem meer kou
le daar, voor zoo'n slang had 'k nog 'n
»r gevangenisstraf over."
Terwyi deze reus-groote. vrouw haar mou
wen hoog opstroopte om met de gespierde
armen tc blaffen, morrelde een geelbleek
meiske, niet pracht van zwart haar in natte
pieken op 't hooge voorhoofd, aan de deur
en toen deze wijd open ging, juichte liet kind,
dat de „post" iu aantocht was.
By deze woorden stortten de vrouwen den
winkel uit, joeleud en lachend elkaar drin
gend en op de hielen trappelend.
Bniten dreef oen grys grauwe lucht trooste
>s over de huizen en windhoozen, aan
wakkerend uit 't Zuidwesten, zwiepten den
allenden regen heviger op. Gelyk een dichte
streek het water in /.ilvergestraal van
hemel, ketste als vonkengespetter op
keien en stoepen en overal sputterde het water
in plassen en goten en snorde het met snate
rend geraas langs verstopte afvoerbuizen. Heel
de buurt was verlaten en zelfs kinderen en
honden, die zich anders door niets laten ver
jagen, waren verdwenen.
„Mot jjj ons wat op de mouw spelde, stuk
lamheid 1" schreeuwde een magere juffrouw
drnipnat van den regen. Meteen greep zy
hot meisje by den schouder en rammelde
haar flink door elkaar.
Toen trokken dc vrouwen zich rustig terug
in hun donkere portalen, saamgedrongen en
onbereikbaar voor het barsche weer. Ook
het oude bosje, met witte doek om "t hoofd,
stond nu aan haar eigen deur in dezelfde
straat op den uitkijk. Allen staarden onge
duldig in de richting vauwaar do brieven
besteller gewoonlyk moest komen. Maar die
was nog nergens te zien. Toch bleven ze een
>oo8 in roerlooze stilte en met hoogernstigen
>lik naar zyn gewenschte verschijning turen
en toon de felle regenslag wat ophield en het
later bijna geheel droog werd, staken
de hoofden by elkaar om verdor
breedvoerig over het trenrige geval van het
"e mensch d'r dochter te praten.
,En is 't nou heelemaal gedaun is alles
verbroke. tussche je dochter en schoonzoon
vroeg een jonge vrouw, met proper witge-
haakte wintermuts op 't hoofd. „Is er
nict een degelyk, vertrouwd persoon, die
voor je dochter wil schry ven om haar man
"e ware toestand op de hoogte te brongen
„Geeft geen steek", antwoordde het oudje.
jDat Lebbe ze al meer dan eens gedaan.
Maar jullie kenne'm niet. Hy is glad onver
schillig geworden sinds dat beroerde gevalloy e,
heeft kort en bondig geschreven, dat z'n
gezin geen gebrek heb, dat ie geen zin heb
om 'n letter te schry ven, datie'bjj 't binnen-
mmo wel persooniyk zal afrekene."
Werktuigelijk keken de meeaten op nieuw
naar één kant mgar in de stilte en don
koi heid ontdekte men nog steeds geen „post."
„Verwacht je uou ok nog wat, ouwe ziel?"
„Jo kan niet wete hy moest eens een
andere bui hebbe gehad.'
„Is je dochter vandaag thuis?"
„Zo is uit werreke en d'r jongens
by mjjn.".
„Stakkers vragen ze wel d'r is naar
hun vader?"
„Dat kan j# begrype za ware dol op
De oudste is naar 'm vernoemd. Dat
Joopio. Daar stuat-ie an m'n deur. Hy weet
precies wanneer de mail uit Indiö er is
wanneer de post kan komen. Daarom ia-ie
nou ok by de band."
„Lieve hemel hou je mond maar"„ï*eerd*
•en paar vrouwen griezelig af, toen ze eerst
mei open monden en groot* oo^en aandachtig
i*luiit*rd hadden. „Ho* kan n man b*t in
Godsaaam *v*r s'b g*wat* krjjg*,
z'n dillegasie, maar anders ra'n man is
b|j 'm aan boord en van die moet je 't eens
hooren tuig, tuig!'
Weer dwaalden de oogen naar den ingang
van de straat. Dan opeens, als kinderen die
voelen dat. er nu iets dol prettigs gaat ge
beuren, schuifelen zy kneuterig tegen elkaar
aan, zetten zich spannend rechtop en wan-
neor in de verte een bekend figuur van de
Heldersche posteryen nadert, met een tasoh
op zjj en een lantaarntje voor de borst, dan
wr|jft menigeen zich van louter genoegelyk-
heid in de handen en roepen ze glunder:
„daar hei je 'm nieuws uit de Oost!"
Bij vele huizen ging de besteller aan,
pakte forsch de deuren beet aan de kruk en
duwde ze open dat ze loskraakten uil de
klemming. En dan iiep-ie beslist door on
kwam regelrecht met kalm, koel g«mcht op
de vrouwen af, die heel vriendelyk, vragend
naar z'n handen keken. En als zoowat ieder
•en brief uit de Oost te pakken heeft
behalve het oude vrouwtje met witte doek
om 't hoofd dan spat de kudde uiteen en-
gulzig als een dier (lat een lekkere kluif
gekregen heeft, vluchten ze *r haastig mee
n huis.
MARIETJE.
DOOK
NORMA.
Zwygend lispen z« voort, syn arm om
haar middel, haar hoofd tegen zyn schouder,
op den donkeren /.eedjjk. De machtige stilte
van een sclioonen Septcmberavond sloot zioh
q hen.
Zwart en roerloos lag de zee en
biedende stem zweeg. Slechts
brak met dof geluid telkens
golfslag, al* het geklots van roeispanen in
:alm water. By wylen streepte een molk
witte veeg zoeklicht over 't diepzwart en brak
dan met de flauw uitstralende lichtjes van
Texel bet horizondonker.
Zacht knarste het grind onder hunne voeten
en byna onhoorbaar gleed hnn een wielryder
voorby, even hen omcirkelend met xyn hel
lantaarnlicht, haar, 't tengere ding in 't licht
grijs pakje, naast haar de forsche mannen
in donker kostuum met witten stroo-
haar ge-
e hoofdjes
en zachte
Dichtby, vau een bankje aan den
'erborgen in 't duister, klonk plots met
gilletjes een hysterische vrouwenlach, dof
fluisterend door een zware stem beantwoord.
Kalm en op haar gemak stak over den weg
n witzwaxto poes om beneden aan
waterkant ter visoh vangst te gaan
was alles weer stil, waren die twee mensehen-
kinderen één moment alleen met de zwijgende
nalnur
Voort gingen ze, langzaam en ze spraken
niet, verder, de duisternis in. In 't „club
gebouw" bij den Windwyzer, waar ondanks
't ver gevorderd uur nog een paar visscliers
een avondpraatje maakten, hield 't gesprek
als by toovorslag op en een paar verweerde
koppen met spiedende oogon bogen zich
den hoek. ,,'t Is die meid van Dammers
metter machinist", bromde er een. „Nou, dat
most er vftar ok niet wete", zei nummer twee.
„Och wat", der dengt geen haar meer an
die meid, wat geeft het, al is een onwer nog
zoo streng? Asse ze niet wille, me lieve
man -
Van de klok der Westerkerk drongen negen
heldere slagen dc ijle ruimte in
Het meisje drukte zich onwillekeurig nog
wat steviger tegen hem aan cn zuchtend
klonk het: „al negen uur".
Tot antwoord kuste hy haar.
„Sprak hjj nu maar, och God, sprak hy
nu maar, dacht ze, nog een uur en 't was
gedaan, dat heerlijke gelukstydje voorby. Hy
morgen weg naar Indië en zy hier haar
akelig leven voortzettend uit naaien bjj
die buurvronw een beelen dag, en by die
een halve-om de veertien dagen en nog,
wie weet, hoelang? Tot er misschien den
een of anderen tyd een jongen van haar
stand komt, die zin aan haar krjjgt en die
dan maar neemt natuurlijk om getrouwd te
Och, sprak hij nu maar, klaagde 't in haar,
ze hoopte zoo vurig, dat deze laatste avond
uitkomst zou geven, hy haar vragen om zyn
meisje te worden en zy al die jstfen hem
trouw blyvend en op hem wachten.
O, wat zou ze hem lief hebben en dank
baar zyn, hem, haar knappen George Windal.
't Gebeurde wel niet vaak, dat een raaohinist
trouwde met een meisje van zoo'n minnen
Btand, een meisje, dat ze zondagsavonds
hadden opgedaan in Casino, maar George
i s t van haar, dat ze toch anders was als
de meeste dansmeisjes, dat ze fatsoenlyk was
gebleven tot nu toe. Dat wist h jj, dat wisten
■yn vrienden ook, waar ze wel eens mee
gedanst had,- vóór te hem leerde kennen en
die haar ook voor zoo'n dametje van de vlakte
hadden aangezien. Nu, dat was «o opge
broken, maar hjj, George, had nooit 't minste
of geringste onvertogen woord gezegd, had
dadelyk gewild, dat z* het dansen zou laten,
ging nu al die maanden al zoo knap met
haar om, precies of ze zjjns galyke was, ver
teld* soms van zyn moedor, van wie bjj zoo
heel veel hield, liet haar portret zien, kon
zoe gezellig en beschaafd met haar praten.
Je kee 't merken, hjj probeerde haar wat
op te heffen, wat te ontwikkelen... George,
o, wut hield ze van hem, wat zou ze ecu
goede vrouw voor hem zjjn, als hij haar wil<L-
hebben
Je kon 't merken er broeide wat hjj
im. Anders zoo echt lief en gezellig en nu
had hjj nog geen tien woorden gezegd
En ze liepen voort en de wijzers van do
klok kropen voort. „Half tien" vertelde een
■l*g
„We moeten terug, tteorgc, je weet, vader
tpeelt er niet mee. Als ik or nog aan denk.
hoe furiens hy was, toen ik eens om half elf
thuis kwam, hoe die me uitmaakte voor alles
en nog wat!"
„Ja, we moeten terug", beaamde George
met moede stem, dan, ineens scheen hy tot
bezinning te komen, of zyn eigen geluid hem
tot do werkelijkheid bracht. Hartstochteiyk
pakte hy haar on zoende al maar door en
noemde "haar met de liefste naampjes.
Innig gelukkig liet ze zich gaan. Ja, nu
zal 't komen, 't groote oogenblik, zoo'n paar
woordjes maar, doch van zoo groote beteeke
nis. „Wil je mjjn vrouwtje worden?" En ze
sloot do oogen, voelde de zachte streeling van
zyn knevel, dronk gretig zyn liefdewoordjes in.
„Zal je me niet vergeten, veel om me
denkou, mjjn Mieke, Marieke,?" vroeg zijn
fluisterstem aan haar oor.
Vergeten?" en ze kuste hem woest, „nooit,
nooit, vergeet ik je, George, ik zal op j*
wachten, ik Dan opende ze groot haai
oogen, doodeljjk verschrikt. Bruusk had
George haar losgelaten. „Kom kind", klonk
het bevelend, we moeten nu heusch gaan.
is meer dan tjjd en met haar arm dooi
den zjjne getrokken, zette hy den stap erop."
't Was 't meisje plots, of er een koude
nevel op kwam zetten, die haar gezicht ver
kilde, haar adem beklemde.
Werktuigelijk bewoog ze voorwaarts, voorbjj
den thans verlaten Windwyzer, den hoek om
tot de trap van 't postkantoor. Daar beneden
is altyd de plaats van afscheidnemen.
George probeerde opgewekt te doen, neu
riëde van „morgen moet ik voort van hier"
drukte dan weer even haar band, die slap in
de zjjne rustte, praatte van ansichten uit
Genua, bracht eindeLjjk een doosje te
voorsohjjn.
„Jonges, wat was die arme meid beroerd,
wat spe*t 't hem geducht, dat bij dion laatste»
avond maar niet was. weggebleven. Ja, wi*
had dat nu ook kunnen voorzien Dat z«
byzondec verkikkerd op hem was, had bjj
al lang gemerkt en als ze maar van een
Btje betere komaf was, wie weet
hy hield veel van haar en liever,
vrouwtje zou hy moeielyk krjjgen,
maak zoo'n kind uit eon snoepwinkeltje
ea machinistvrouw! 't Ging immers
niet, 't was t e min, maar dat dit lieve
schepseltje 't zich zóó aan zou trekken. Kom,
zien haar wat op te monteren en bet doog'e
openend, deed hy voor haar oogen een gouden
broche schitteren van drie knoopjes, die had
ze zoo graag
Maar heel even zich verwerend, liet ee toe,
dat hy de broche op haar blonse stak. „Tok,
zeg nu er ee, dank je lieve George", vroeg
hy gewild vroolyk.
„'t Steekt de vriendschap ai", was alles
wat haar over de lippen kwam.
„Nee, nee, dat mag niet", vreesde hy
dan m^et je me er een cent voor geven.
Afkoopcn, noemen jullie het immers? Alsje
blieft een cen^e, juffrouw en hy hield zyn
hand op.
,,'k Heb 't niet by me 't geeft immers
toch niets 't is toch uit"
,Uit? met onze trouwe vriendschap nit?
Nee, Marieke, dat mag nooit gebeuren. J*
bent en blyft myn lief vriendinnetje en je
koopt die broche van me. En zeg dan
later als ik terug kom, dan draag je ze
nog, dan ben je natuurlyk al lang getrouwd
saten jongen en dan loopt daar
a mooi wagentje een li*f jong
die bly is als ze me weer ziet.
Stil hoord* z* hem aan, do woorden gleden
langs haar heen ljjdelyk liet se toe, dat
h|j baar beide handen nam en stevig drukt*.
Zonderling, geen woord kwam over haar
lippen, geen verzet was merkbaar en toch
scheen 't haar, of ze moest gillenja, ja,
en dan denk je, als je me ziet, daar heb je
nog zoo'n afgelikte boterham van me, oen
stokje speelgoed, en als ik dan nog knap
ben, loop jo me weer achterna en maak 't
me moeielyk" en ze wilde de broche afrukken
en vertrappen, doch de handen deden niets...
Toen liet hy baar gaan, zag haar na hoe
ze de steeg van 't postkantoor doorging en
in 't licht van de lantaarn kwam. Even
wachtte hy zou ze nog omzien, zooals
altyd? Maar oogenschynlyk heel kalm ver
dween ze uit 't gezicht".
,'n Beroerde historie", mompelde hy, als
h|j met groote stappen de trap weer opklom
om den dyk langs naar 't Hoofd te gaan.
Ora eon uur of elf zonden Van E'
Voritens immers nog wat komen
een intiem afscheidsfuifje en
adieu, Heldertje, 't ga je goe<
voor die arme meid, .enfin" troostte hy zich
„'e zyn er gauw weer overheen, wie weet,
hoe spoedig ze weer een ander heeft", maar
dat dit niet waar was, dat hy 't zichzelf
maar trachtte wy§ te maken, wiet hy heel
goed. Ze was niet, zooals de meesten, heele
maal geen schanreltje, 't was een lieve, fronwe
meid".
Juist lichtte boven dc rêe, het wolken
zwart uiteenschenrend, de groote, volle maan
over 't donker spiegelvlak en getroffen bleef
hy staan.
.Mooi, zeldzaam mooi, precies een prentje"
dan weer kwam Mariatje al zyn gedachten
vragen. Wat was dat kind ook gevoelig
voor natuurschoon, wat een diohteriyk zieltje,
bekroop hem zoo'n intens verlangen
»Zou hy haar schrijven, haar
toch maar vragen -zou hy?
Daar galmde in de verte een heldere
jongensstem: „Mina, heb jy je hengel in ji-
hand?" en hardop zong hy mee do vrool|jfce
melodie van Pnppchen zie zoo, non de
muizenissen voor goed weg - afgedaan -
en veerkrachtig stapte hy op boord aaa.