KLEINE COURANT
't Vliegend Blaadje
voor*
Heltior? Texel, Wieringmf era Anna Paulowna
HET PLEEGKIND.
No. 4278.
Woensdag 11 Februari 1914.
42ste Jaargang.
't Vliegend Blaadje p. 3 m. 50 ct,, Ir. p. post 75 ct, buitenland f 1.25
Pre-Zondagsblad 37} 45 0.75
laiënj Modeblad »»»65»»»»75» fl.
(Voor het buitenland bg vooruitbetaling.)
Advertentiin van 1 tot 5 regela (bg vooruitbetaling) 10 cent
Elke regel meerg
Bevrgs-exemplaarga
Vignetten en groote letter* worden naar plaatsruimte berekend.
VacsehUal Dinsdag- Vrijdagmiddag.
Uitgewon O. DE BOER Jr„ Hsldar
Bjraaa i Kaaingstraat IB. Intarc. T.lif. M.
aiEUWSBERICHTER.
HELDER, 10 Februari
Misdrijf?
Vrijdagmorgen ometreoka half elf heeft
havenpolitie te Amsterdam, uit een zijkanaal
van het IJ, ter hoogte van de Noorderfabriek,
in verren staat van ontbinding opgehaald
het lijk van zekeren H., die sedert ong
14 dagen vermist werd. Op bet lijk
gevonden een bedrag van f7& aan geld;
het horloge stond op kwart voor zeven, het
tijdstip, waarop op den dag van zgn vermis-
siag daar ter plaatse hulpgeroep werd gehoord.
Aangezien H. dien dag kort tevoren in een
koffiehuis in die bnurt geweest is in geselschap
van twee personen van seer ongunstig
komen, vermoedelijk uit Amsterdam
stig, cn dit tweetal cenigen tijd later
hem in dit koffiehuis teruggekeerd is, wordt
de mogelijkheid aangenomen dat er misdrijf
in het spel is, waartegen echter sou pleiten
de omstandigheid, dat H. niet beroofd is.
Het lijk, waarop geen uiterlijke teekenen
van goweld *}ja gevonden, is naar het lijken
huis op de Westerbegraafplaats gebracht.
Do beide mannen, in wier gezelschap H. het
laatst is geweest is, sijn nog niet gevonden.
Dezer dagen zou H. met een meisje uit het
naburige Zunderdorp in het huwelijk treden.
Kwijongantwerk.
Een paar glaskisten, opgevuld met wat
hooi en houtwol stonden op het aan de
Damrakzijde geprojecteerde trottoir tegen een
der hoogo spiegelruiten van het in aanbouw
zijnde Bijenkorf-gebouw. Een paar kwajongens
zagen sprietjes en strootjes uit de kisten
Btsken een brandend lucifertje was dra
bij de hand en even later kronkelde een
vuilgele rook uit de glaskisten naar boven.
Op den rook volgden vlammen vlammen,
die schenen uit te slaan uit het nieuwe ge
bouw.
Ia lunchrooms, oafé's, kantoor- en bankge
bouwen snelde men naar de telefoon om do
brandweer te waarschuwen en zoor korten
tijd later rukten van allen kant stoomspuiten,
magirusladders en verder brandweermateriaal
aan. Iotnsjehen hadden eenige werklieden
do brandende binten omgetrokken, zoodat de
brand zich nn verder afspeelde op den bo-
gacen grond, waar luid rinkelend een der
hooge, door de hitte gesprongen spiegel
ruiten in scherven neerviel. Zoodat met één
simpel straaltje op de Vechtwaterleiding 't
(brandje" al gauw tot het verleden behoorde.
Maar de belangstelling van de Amsterdam
mers liet ook op dozen Zaterdagnamiddag
de kwajongensstreek werd om vijf uur uitge
haald niets te wensohen. Ze kwamen aan
bellen over den Dam, van den Centraal-
Statiockant, van alle zijden. Ze stonden in
tiendubbele hagen geschaard langs de tramrails,
waarlangs het verkeer voor korten tjjd moest
worden stop gezet. Ze waren op balkons en
daken geklommen en achter de ramen, op
stoelen en tafels. Ze duwden elkaar om op
de eerste rjj te komen en ze bleven kijken,
totdat het laatste rookwolkje al kleiner werd
en toen totaal verdween. Toen trok de menigte
van vele duizenden weer af.
Toch heeft dit baldadig vuurtje-stoken nog
een slachtoffer gcëischt. Een der brandweer
mannen, die werkzaam was in het Bijenkorf
gebouw, viel in den keldor en werd per
auto-ziekenwagen bewusteloos weggebracht.
Treurig.
Ton huize van E. V. wonende in d6
duinen onder de gemeente Stellendam, heeft
de gemeente-veldwachter een 4-jarig kind
gevonden, dat geheel naakt en vervuild in
een baal in het hooi van de schuur geborgen
was. Bg onderzoek van den dokter bleek,
dat de arme kleine met ongeveer 30 opsn
wonden bedekt was. Na ten huize van den
veldwachter verzorgd te zijn, is het kind
naar Botterdam, waar zijn ouders wonen,
gebracht en aan de gemeente-politie aldaar
overgegeven.
Er is proces-verbaal opgemaakt.
Oe typhuagmllen In Den Haag.
Het aantal typhusgevallen in die gemeente
bedroeg tot dusver 14ééa lijder is intusschen
gestorven, soodat het aantal personen, die als
ladende aan typhus zgn aangegeven, thans
nog 13 bedraagt.
Naar het „Vaderl." verneemt, komt het
bestuur der Visscherij-Colleges bijeen tot bet
onderzoek van de oesters-quaestie- Zooals
men weet, geeft het bestuur certificaten uit
FEUILLETOB.
44)
„Mjjn zaak is van geheel privaten aard.
Ik verlang hot adres; ik heb recht er op."
Weder lachte Carrot uitdagend, trok de
wenkbrauwen in de hoogte en antwoordde
schouderophalend„Mijn goede heer, begrijpt
u dan niet, dat ik onwillig ben aan nw ver
langen te voldoendat een man van eer Diet
gerechtigd is, het adres eener dame den
eersten den besten mede te deelen? Wat nu
uw recht oetreft, zoo ben ik zeker meer in
het mijne, wanneer ik u verzoek, deze kamer
te verlaten. U zal inzien, dat de zaak, die
mij het genoegen van uw bezoek verschaft
heeft, niet tot Btand kan komen."
Hervey trilde van woede, draalde een
oogenblik, verliet echter dan de kamer, wat
zeer verstandig van hem was, want lijj had
zich anders licht door toorn kunnen laten
vervoeren, meer te zeggeD, dan goed was
een voorbarige onthulling van het geheim
beteokende do vernietiging van al zijn voor
uitzichten.
Of uit gebrek aan beleefdheid öf uit verdriet
over zjjn nederlaag, sloot hg de deur niet
geheel, maar liet ze aanstaan. Carrot ging
opstaan en liep door de kamer om de deur
te sluitenin hetzelfde oogenblik werd deze
geheel geopend en beide mannen stonden op
den drempel tegenover elkaar.
«Wil u juflrouw Clayton een boodschap
van mij overbrengen, als u aan haar schrijft
vroeg Hervey met gedwongen beleefdhsid.
voor goedgekeurde oesterputten. Van groot
belang is het dus, uit te maken, of de be
smette oesters afkomstig zijn uit een
certificeerden put.
Hot onderzoek bij de leveranciers in Den
Haag moet uitgewezen hebben, dat de oesters
hoogstwaarschijnlijk uit één put afkomstig
zijn.
Naar gezegd wordt, moet de inspecteur der
volksgezondheid omtrent de schuld der oesters
nog niet direct overtuigd zijn en zou hg room
de schuldige achten.
Zgn twijfel zou berusten op de omstandig
heid, dat in zijn heele inspectie verder geen
typhnsgeval is vastgesteld, terwijl toch hoogst
waarschijnlijk veel meer menschen van d<
zelfden oesterput gebruik hebben gemaakt.
De heer Heljermins en de Auteurswet.
Men meldt uit Arnhem:
De heer Hegermans heeft Vrijdagavond
door een deurwaarder beslag doen leggen op
de kas van de Tooneelafdeeling van den
Ned. Protestantschen Volksbond te Arnhem,
die zonder zgn toestemming in Mueis Saorum
(Schakels" opvoerde. De kas hield de somma
van twee gulden vijftien cent in. Tegen de
Tooneelafdeeling wordt proces verbaal opge
maakt wegens overtreding van de Auteurs
wet.
De voorstelling ging door. (Hblad.)
Een gewezen kroonprins.
Men schrijft aan de „N. Bott. Ct." uit
het Bgnland:
Onze Bgsatreek is een gelukkig land,
'ervlood in alles aanbiedend I Er zgn armen
en rijken, zelfs heel armen en heel rijken,
die het tegen huu collega's in Amerika kun
nen opnemen. Alleen doen onze Bgnlsndiche
millionairs minder van cich spreken, zg zgn
bescheidener, hoewel niet minder machtig.
In handel en ngverheid regeeren zg als
ongekroonde vorsten en, wee dengene, die
sioh in hun weg plaatst 1 In don ouden tgd
liet men zulke woerbarstigen in don kerkor
verdwgnon, in onzen tgd maakt de geld
macht hen onschadelgk.
Maar niet altgd gelnkt dat I Onze industrie
baron August Tbyssen heeft, gelgk bekond
is, een eenige zoon, die weinig op zgn
agen, werkiamen vader gelgkt. Hg wil
van sgn geld genieten en een paar jaar
geleden leidde hg te Mfilheim een ltvestje,
dat Hem den bgnaam van „den kroonprins
van Mülheim" bezorgd heeft. Hg is de
eeiige burgerlgke officier geweest, die bg de
hoog-adellgke huzaren vnn de Jgfwacht heeft
gediend en heeft aelfs beproefd een prinses
van Batilen tot vrouw te krggen.
Dat zgn allemaal dingen, die geld kosten,
veel geld zelfs, en nu kan men de eenige
zoon van een millionair zgn zonder eigen
gold op zak te hebben. De strenge papa
heeft dat al dikwgls aan soontjelief duidelgk
gemaakt en verder ook, dat ismand, die niets
verdient, geen recht op geld heeft. Maar de
zoon heeft er zich volstrekt niet aan gestoord,
rekeningen gemaakt en het slot der geschiede
nis was, dat de vader, de strenge man van
zaken, van ongewone arbeidskracht, den zoon
eenvoudig als weerbarstige is gaan beschouwen,
als een element, dat niet in z g n krir gen
thuishoort.
Het gevolg is geweest, dat de zoon beproefd
heeft, zich in zaken te steken, maar wie
August Tbyssen tot vgand heeft, dien gelukt
zoo iets niet. De onderneming is mis gegaan
en bg een proces zgn or zoo onverkwikke-
lgko dingen voorgevallen, dat er tusschen
den jongen Tbyssen en zgn «dvokaat de
grootste ruzie ontstaan ïb.
Nu woont de gewezen kroonprins te Berlgn,
zonder geld. Hg is slim genoog om uit de
handen der bekende woekeraars te big vod,
die in officierskriogen reeds slachtoffsrs ge-
I gemaakt hebben. Hg bedankt ervoor
wissels te teekenen en ia plaats van
geld een waggon aardewerk te ontvangen.
Hg betaalt eenvoudig nic-t bonnetjes, leeft
kostolgk in het'Esplanadehotel, ontvangt er
zgn vrienden en de rekening wordt eiken
middag met een bonnetje voldaan. De kleer
maker levert ook op dezelfde wgze, en in
het Patois de danse wordt het papieren
„g*ld" even goed aangenomen. Zelfs wordt
nu verteld, dat een bekende dame haar
huishuur metbonnetjes van August
Thytsen voldaan hoeft I
Men is nu zoei1 nieuwsgierig, wat de vader
doen zal om deze bonnetjes bniten koers te
stellen. De oude Tbyssen is er de man niet
naar om deze laatste ongehoorzaamheid te
dalden I En wat Tbyssen wilI
De belasting In Dultschland.
Aan het milliard mark, dat tot bestrgding
van de eerste kosten van de legerwet in
Duitachland van vermogen en inkomen go-
heven wordt, zal Frankfort a/d M a i n,
naar schatting alleen 45 millioon mk. bgdra-
gen. In het geheel worden daar alleen drie
milliard mk. vermogen in die belasting
aangeslagen.
«Dat hangt van den aard der opdracht af."
„Wil n haar schrgven, dat ik bg u geweest
ben en gezegd hebt, dat de zaak thans gc-
makkelgk kan worden bggelegd F Dat is toch
onschuldig genoeg!"
»Het schgnt tenminste zoo. Ik zal het over
brengen, als ik schrgf."
Wellicht is het dan beter mgn waren naam
Ik heet n.1. niet Henry Morris,
«Geef u geen moeite! Ik ken uw waren
lam nauwkeurig genoeg," zei Frank mot
oote kalmte.
Hervey werd zeer toornig. »Ik wilde toch
eigenlgk wel weten, wie u is," zei hg, omdat
u haar schrgft. Wellicht hebt u elkander lief
hoopt op een gelukkigen echt?"
Het was een onvoorzichtige opmerking,
lar hg kon zich niet ontbonden, Frank
dien Bteek toe te brengen en dienB gelaat
daarbg te beschouwen. Hoe groot ook do
inspanning moest zgn, Carrot verloor zgn
zelibeheersing niet. Onbekommerd antwoordde
hg
Wel mogelgk I Doch ik zie in het geheel
niet in, hoe u dat ook maar in het minst
interosseeren kan."
De verachtelgke nadruk, dien hg op dat
u" legde, trof Hervey als een zweepslag.
«Wol mogelgk!" lachte hg honend. «Hnha,
denkt u dan, dat ik een gek ben en mg door
nw aangenomen onverschilligheid in de war
laat brengen? Meent u, dat ik niet weet,
hoe u verlangt te weten, wie en wat ik ben
«Ik weet reeds tamelgk veel," zei Frank,
«en wanneer ik begeerig was, meer te ver
nemen, zon ik in een politic-bureau inlichtingen
inwinnen."
Dit was meer, dan ook de beminnens
waardigste ontslagen gevangene kalm had
Ons belang bij het behoud
van Indië.
Wauseer wg spreken van de 2000 millioen,
waarop het kapitaal, bg de Indische onder
nemingen betrokken, wordt geschat, en van
de 300 millioen gulden, welke volgens raming
aan jaarlgksche revenuen uit Indië worden ge
noten, dan dient hierbg te worden opgemerkt,
dat hiermede niet uitsluitend Nederlandsche
belangen sgn gemoeid.
Immers van sommige in Nederland of Indië
gevestigde maatschappgon (die welke in het
buitenland haar zetel hebben zgn buiten re
kening gelaten) zgn de aandeelen voor een
grooter of kleiner deel in handen van buiten
landers, en onder de particuliere ondernemers
en de geëmployeerden der in Indië gevestigde
bedrgven komen, hier meer daar minder,
vreemdelingen voor. En zelfs onder de Euro
peanen, die Staatsbetrekkingen bekleeden, zgn
ir van vreemde nationaliteit, zoo bgv. inge-
ienrs en officieren van gezondheid. En einde-
lgk dienen er bg het O. I. leger, zooals
van algomeene bekendheid is, in de mindere
rangen steeds Belgen, Dnitacbers, Oostenrg-
kers, Zwitsers enz.
Hoe nn in al deze verschillende opzichten
precies de verhouding is tuschen het belang
van Nederlanders en van personen van an-
i nationaliteit, is onmogelgk aan to geven,
ir wat inmiddels vast staat is, dat op ieder
gebied het Nederlandsche belang verreweg
overwegend is.
Natcnrlgk komen ook de indirecte voor
dooien niet alleen aan Nederlanders ten goede.
Het zou niet mogelgk sgn den vreemden
ondernemingsgeest op handelsgebied buiten
te sluiten, on het zou zeker evenmin verstan
dig zgn daarnaar te streven. Dooh dit neemt
niet weg, dat ten aanzien van den handelsom-
zet van Indië Nederland de allereerste plaats
inneemt, zoowel in den invoer als in den uit-
ler.
Het bepalen van de juiste verhouding is
ook hier alweer niet wel mogelgk. De be
staande statistische gegevens zgn daarvoor
niet voldoende. De waardeberekening, bghet
samenstellen der Nederlandsche in- en uitvoer-
statistiek gebezigd, is vooral hoogst gebrekkig
omdat daarbg als maatstaf geldt een tarief,
dat in 1846 is vastgesteld. De indiscbe sta
tistiek is in dit opzicht zeker veel beter, om
dat de prgzen voor de verschillende artikelen
jaarlgks opnieuw worden bepaald. Hier stuiten
wg echter op csn andere moeilgkheid, welke
verband houdt met hot nagaan van het land
van herkomst of bestemming, voor het geval
in een tcsscheshaven het zg in Europa,
het zg in Azië, voornamelgk te Singapore of
Penang overlading heeft plaats gehad
Wg geven daarom hier de opbrengst van
eenige der voornaamste producten, gedurende
1912 in Nederland in veiling verkocht, als:
tabak 84 millioen, thee 7 millioen, tin 40
miïlioen. De bruio-opbrengat der verkochte
producten, hier te lande aangevoerd door de
Nederl. H&ndelmaatochappg (koffie, kina, tin,
tabak, thee, caprs, rubber, enz.) boliepindit
jaar 71 millioen, terwgl aan den Staat werd
verantwoord als opbrengst in Nederland van
de Gouverneursproducten, mot inbegrip der
door de Biliton-maatschappg betaalde pacht
schat, ruim 42 millioen gnldeD.
Tot duiver is nog slechts een betrekkelgk
klein gedeelte van de vruchtbare eilanden in
cultuur gebracht. De van de tot nn toe bebouw
de uitgestrektheid te verwachten oogeten wor
den, volgens Mr. Jacob, president van de
Kamor van Koophandel te Batavia, wanneer
de plantingen tot volle ontwikkeling zullen
zgn gekomen, berekend opsuiker 150, tabak
168, tbce 25.5, koffie 20.8, kinabast 4,8, cacao
1.6, djatihout 8.5, tapioca 4, diversen 2.5, te
eamen 380 millioen, waarin niet is begrepen
de snel stggende opbrengst van de rubber,
welke nog niet is te begroofen.
Daarbuiten vallen de eveneens voor ruimst
debiet vatbaar geachte miaerale voortbreng
selen en bosch- en zesprodueten, waarvan
de uitvoer in 1910 ruim 120 millioen bedroeg.
Als de takken van de Nederlandsche Ngver-
heid, die bg den export naar Indië voorna-
melgk belang hebben, noemen wg de textiel
industrie (het totaal van den invoer van
manufacturen uit Nederland in Indië bodroeg
in 1911 84 millioen), de machine-industrie
(met 10 millioen) en verder de fabricage van
-spoorwegmaterieel, gedistilleerd, papier, glas
werk, kleaderec, boter, olie, veekoeken, bis
cuit, aardewerk, chemicaliën, zeep, verfwaren,
tabak, sigaren en sigaretten, boeken, blikwerk,
amoniak, automobielen, rg wielen enz. Ook
hier zgn alle belangen niet precies onder
cgfera te brengen.
Van het indirecte voordeel, dat de Indischs
scheepvaart aanbrengt dat is dus afgezien
van de winsten door de maatschappgen uit
gekeerd zgn wg echter door calculatie
kunnen komen tot een meer nanwkenrig beeld.
De bonwkosten van nionwe schepen voor
de Indische atoomvaartlgnec, gedurende de
beide vorige jaren op Nederlandsche werven
voltooid of op stapsl gezet, bedragen omstreeks
85 millioen.
Van de 97 stoomschepen, die de Koninkl.
Paketvaart Mg. in de vaart hesft is voor
meer dan 90 pet. der waarde in Nederland
gebouwd.
De leverantiën voor uitrusting der schepen
in Nsdorland beloopt thans ongeveer 6 mil
lioen per jaar. Door de 4 muatschappgen
wordt jaarlgks uitbetaald aan gages aan de
Nederlandsche bemanning der schepen, sala
rissen van ambtenaren en loonen van werk
lieden in Nederland (met inbegrip van pen
sioenen) omstreeks 9 millioen. Hier buiten
valt de commissie, uitbetaald aan de agenten,
waarvan het gezamenlgk bedrag eveneens in
de millioenen loopt. Eindelgk wordt in Neder
land voor de stoomschepen aan haven- en
loodsgelden een paar ton per jaar betaald.
Van wat de Indische scheepvaart voor ons
land beteekent (wg bepaalden oqb tot de
geregelde IgneD) geven deze cgfers eenig
denkbeeld. Men houde in het oog, dat door
de snelle uitbreiding der thans 185 sohepen
tellende vloot, welke verbindingen in den
Archipel en met Nederland, Eogelsch Indië,
Australië, China en Japan onderhoudt, de
uitgaven van jaar tot jaar beduidend stggen.
Hot moeilgkst in cgfers uit te drukken is
het belang, dat de kleinhandel, de leveranciers
van allerlei levenBbenoodigdheden, met inbe
grip van de beoefenaars der bouwvakken,
hebben bg dat gedeelte der bevolking
sr niet het minst koopkrachtige dat,
na terugkeer uit O Indië, in het vaderland
jqjn rente of pensioen verteert. Ea evenmin
is het na te gaan, welk bedrag de flicui
aan rgks- en gemeentebelastingen, als aandeel
in de directe en indirocte baten uit Indië
ontvangt.
Een feit is het, dat de Staat meedeelt in
i algemoono wolvaart van zgn burgers. En
het Koloniaal belang is voor Nederland
stker een ■eor voorname factor voor de
algemeene welvaart.
En nu ten slotte. Wg schreven hier boven
„On* belang bg het behoud van Iadië".
Dit bsteekeot niet, dat voor het geval Neder
land den Oost verloor, alle bezittingen van
Nederlanders in Icdië met éen slag zouden
verloren zgn. Het gesag, dat hst Nederlandsche
aldaar zou opvolgen, zou den eigendom van
particulieren hebben te eerbiedigen.
Maar het. beteekent wel, dat de Neder
landers gaandeweg uit Iadië zouden worden
verdrongen. Een vreemde overweldigef zou
zeker niet meester maken van den
Archipel om den tegenwoordigen gang van
zaken te bestendigen en den Hollanders het
leeuwendeel der economische voordeelen te
"aten. Dat spreekt van zelf.
Eerst zou hg natuurlgk alle Nederlanders,
die openbare betrekkingen bekleeden naar
huis eenden. En als het ons dan mocht ge
lukken ons op den duur in onre handels-
relatiën met onie kolonie te handhaven, dan
zou dit zgn in evenredigheid tot de andere
vreemde naties, hetgeen als het naar de
getal sterkte gaat, hierop zon neerkomen,
dat Nederland in Indië niet meer zon innemen
eerste plaats, doch de vgf en-twintigste!
TWEEDE KAMER.
Zitting van Donderdag 5 Februari.
De heer VanBaalto (n.1.) wil aan do ge
meenten een toelage geven als een gevolg van
voorloopige wettelgke regeling ter verhooging
der jaarwedden der onderwgsera. Dit is dan
in afwaohting van de definitieve regeling. De
minister heeft ditzelfde denkbeeld ook, betoogt
spr., hg schat de kosten op 2 k 21/* millioen.
Hg stelt een motie voor, die de noodsakelgk-
heiii uitspreekt van verhooging.
Ook de heer Ter Laan (Den Haag)
(s.d.a-p.) dringt op verhooging aan van de
onderwgcers-salarissen en dient eene motie
kunnen verdragen Bg Hervey was het da
laatste droppel, die den beker deed overloopen.
Hg sloeg naar den spreker, die intusschen
den slag pareerde en met veel behendigheid
zgn rechterhand uitstrekte en zgn volle kracht
in don slag legde, dien hg nu zgn tegenstander
toebracht.
Dit waren de beide eenige slagon, dio
vielen. Hervey stond op het smalle portaal,
toen hg Franks slag ontvinghg tuimelde
terug en stortte hals over kop da trap af.
Trots den zwaren val, krabbelde hg, van
pgn steunend, overeind, schudde dreigend
den vnist tegen den overwinnaar en verwg-
derde zich vloekend. Carrot keerde tot zgn
arbeid terng, die echter dien dag niet veel
wilde vorderon.
Twee dagen later kwam zgn vriend Field
bg Carrot. «Hoor eens, Carrot, je bent werke-
lgk een origineel van een jongen man! Ik
zond je een armen kerel, wien je de behulp
zame hand zoudt bieden en je helpt hem
verder dan hg wil, niet hoogerop, maar naar
beneden
fHg is dus bg je geweeBt?"
»Ja, hg kwam heden hg zei, dat je
hem beleedigd en toen de trappen afgeworpen
had ik kan in 't geheel niet fcogrgpen, hoe
je daartoe kwaamt."
,Ik had or goedo reden voor."
,Dat heb ik hem ook gezegd, maar hg
wilde het niet gelooven je hebt hem iets
gebroken, ik geloof zgn been."
«Zgn been Ik zag den spitsboef voort
gaan 1"
Dan is het wellicht een arm geweest. Hg
wil je aanklagen."
„Dat zal hg wel laten," zei Frank beteeke-
nisvoL
•Wel mogelgk ,zoo je redenen goed waren.
in om het aanvangssalaris op minstens f 600.—
te_ brengen. Maar de heer De Geer (c.h.)
dringt er op aan, dat de spr. de amendementen
terugnemen en de heer Ketelaar (v.d.) slaat
den spgker op den kop door op te meri
dat dese debatten eigenlgk geen zin meer 1
na de minister zelf gisteren verklaard
ft dat er toch geen geld is voor salaris,
verhoogingen.
Do hoeren Oosterbaan en Vau Wgobergen
zeiden, dat dit antwoord te verwachten was,
dit was vrgmoedig van hen. Want in do
afgeloopen 5 jaar heeft het vorig Ministerie
tal van millioenen zoek gemaakt. Met een
variatie op „Varus, geef mg mgn legioenen
weder", kan men uitroepen«Kolkman geef
ons de millioenen weder".
De Voorzitter verzoekt den heer Kete
laar niet terug te treden in het debat van
gisteren.
Spr. vindt de poging van den heer Van
Baalte sympathiek, maar bg denkt daarbg
aau het verhaaltje van de houten ham op de
tafel in den Haag. Hgcelf zal binnenkort een
wetsvoorstel indienen, dat weliswaar een
noodmaatregel zal zgn, maar waarbg de
Kamer dan in concreten vorm voor zioh zal
hebben wat gedaan moet worden.
De heer Oosterbaan (a.r.) komt op
tegen de meening van den heer Otto dat
de onderwgzers thans hoofdzakelgk voor-
en uit de laagste klassen. Voordebgson-
i onderwgzers geldt dat stellig niet, die
en voort uit den kleinen burgerstand
nit de kringen der onderwgters zelf.
Alleen door de kostelooze opleiding komen
er wel ongewenschte elementen. Een hooger
salarieering om het peil te verhoogen is dus
niet noodig. Hg zal zich dan ook tegen een
noodmaatregel, die een paar mililoen meer
in moeten kosten, ten sterkste versetten.
Ook de heer T g d e m a n (I.) motiveert
zgne stem tegen de motie en het amendement.
Hg meent evenals de minister, dat het geld
ervoor niet beschikbaar mag worden gesteld.
De heer Van Wgnbergen (r.k.) zegt
it het toch niet opgaat van de onge-
lgkheid in salarieering te spreken op een
oogenblik, dat die niet weg te nemen is.
Had men de vorige regeering maar in leven
gelaten sg heeft door haar toeslagwet
f520.000 aan de onderwgsers gegeven dan
had *g wel meer gedaan. De regeering heeft
te beoordeelen, wanneer het oogenblik is om
V6rbotering in de salarieoring te brengen,
maar men moet haar niet bg voorbaat aan
een bepaalden vorm van verbetering binden.
Na repliek van den minister wgsigt
de heer Ter L«an zgne motie eenigstins en
de heer Van Baalte trekt zgn amendement
i, doch dient eveneens esn motie in van
deselfde strekking als die van den heer Ter
Laan, doch met eenige beperking.
De heer De Savornin Lohman
(c.h.) zal tegen de moties stemmen. Zgne
kiezers, voor een groot deel bgzondere onder-
wgt*rs, zgn solide, nuchtere menschen en
honden nietB van moties, die slechts sebgn-
beteekenis hebben.
De heer Van Wgnbergen (r.k). mo
tiveert insgelgks sgn stem tegen de moties.
De Begeering heeft immers verklaard, dat
de motie-Ter Laan niet de minste beteekenis
heeft, en spr. wil bg de onderwgzers geen
ongegrondo verwachtingen opwekken, alsof
bnn minima binnenkort zouden worden ver
hoogd. Aanneming van de motie zou voor
verschillende gemeentebesturen een argument
zgo, om de minima thans nog niet te ver
hoogen. De motie zou dus averechts wer
ken. Spr. waarschuwt dus daartegen, in het
belang der onderwgsers 'zelf. Spr. heeft een
oogenblik eraan gedacht, zelf een motie voor
te stellen: De Kamer van oordeel, dat een
verbetering der onderwgsers salarissen tood-
zakelgk is ensmaar zal dit niet doen, om
dat bg niet houdt van zulke platonische
liefdesbetuigingen.
De heer Troelstra (S.D.A.P.) zegt, dat
gelgk to verwachten was, van rechts getracht
wordt aan de moties van links bg voorbaat
alle waarde te ontnemen, wat na de ver
klaring van den Minister niet moeilgk is.
Do heer Lohman trad op als vertegenwoor
diger vau alle verstandige, nuchtere menschen,
die alles stkonren, behalve als het wordt
voorgesteld door den heer Lohman zelf, den
veretandigsten man in de Kamer. Hg noemde
de motie een uitspraak voor de kiezers, ea
sprak dit woord uit met een minachtenden
trek op sgn gelaat, doch zelf erkende hg,
dat onder zgn kiezers ook tal van ntisimnm-
Igders voorkomen. Wg moeten onzen plieht
doen door de Kamer te hunnen bate een
aandrang to doen uitoefenen, die noodig is,
Maar zie, oude jongen, hg heeft geen geld
en is in den eersten tgd onbekwaam, iets te
verdienen. Denk je niet verplicht te zgD,
iets voor hem te doen?"
In geen geval; maar desondanks wil ik
het doen. Hoft mg echter den kerel van het
lgf 1 Betaal zgn doktersrekening en geef hem
een of tweo pond per week, tot hg weer
geheel klaar is."
Field lachte. «Je zult ondervinden, dat het
een tamelgk kostbaar genot is den raoDSChen,
zonder meer, arm en been te breken."
Mgn boste Field," antwoordde Frank,
,wanneer je alles wist, zou je inzien, dat het
in dit geval nog zeer billgk is."
Zoo geschiedde het, dat door een zeldzame
ironie van het lot Maurice Hervey eenige
^veken lang op kosten van Frank Carrot
verpleegd on gevoed werd.
HOOFDSTUK XXVIII.
Beatrice bevond zich in Münchenin
Miinchen met zijn schoone straten, heerlgke
standbeelden, oude eu nieuwe paleizen, mi
en beeldengalergenin München, dat zich
stout verheft in een open vlakte, wgl het
weet, dat bet zich zonder schaamte mag laten
zien, met al wat er aan en in is.
Beatrice wist zelf niet recht waarom zg
juist de hoofdstad van Beieren tot haar toe
vluchtsoord gekozen had. Van Londen uit
had zij haar ooms overeenkomstig de waarheid
geschreven, dat zg over haar toekomstig
verblgf nog niet besloten was. Zg had toen
maals evengoed naar Brussel, Weenen of
Berlgn als naar München kunnen gaan.
Zg besliste, om verschillende redenen, voor
Duitachland. Zg geloofde, als de meeste
Engelsohen of'het terecht of ten onrechte
wi'len wg in het midden laten
dat eon waarlgk niet onschoone vrouw,
zonder bescherming, in een Dnitsche stad
minder last zou ondervinden dan in een
Fransche. Bovendien meende zg beter
Duitsch dan Fransch te kunnen spreken. Zg
zich tot de wetenschappelgke kracht
taal zoo aangetrokken gevoeld, dat zg
dio grondig bestudeerd en het ook zóó ver
daarin gebracht bad, dat zg do Dnitsche klas
sieken met een zeker gemak kon lezen. Zg
geloofde het Duitsch gemakkelgk genoeg te
kunnen spreken, om een gewoon onderhoud
daarin te kunnen voeren. Ach 1 Zg was
slechts een der velen, die eerst, wanneer
keelklanken, samengestelde woorden en scheid
bare particiepen als hagelkorrels om hun
vliegen, merken, welk een -bedrog die
noemde phonetische uitspraak is on
hoeveel jaron men noodig heeft, om zich
bg het gebruik van deze taal op zgn ge
te gevoelen. Desniettemin had zg om deze
en andere redenen ten gunste van Duitschland
beslist.
Daar het kleine gezelschap van Blacktown
vertrokken was, zonder iets mee to no
dan de hoofdzaak, bet geld, moesten nog een
menigte noodzakelgke inkoopen in Londen
gedaan worden. Alles werd echter zoo snel
bezorgd, dat Beatrice nog den avondtroin kon
nemen en in den nacht met haar beschermling
over het Kanaal varen. Toen eerst ademdo
zij weer ruimer. In Londen werd zij in
door de vrees gekweld, dat Hervey I
vervolgen en vinden kon zoodra sg bo
Engeland was, voelde zg zich veilig.
Beatrice was intusschen niet uit angst
voor de ontdekking van haar overstandigen
gevolgen daarvan gevlucht, ofschoon zg
jaarlgks een groote som betaald had,
wil
men van de Begeering iets kunnen ver-
hten. Wg hebben bg de verkiezingen
gestreden, en zgn verplicht de
r warm te houden. De Regeericg
monde van den Minister van Binnen
zaken wel verklaard, dat-in 1914
en 1915 geen gelden veor deze zaak zullen
worden uitgetrokken, maar volstrekt niet
haar verplichting ontkend.
Volkomen ten onrechte verklaarde de heer
Lohman du», dat de Bsgeering den wissel
niet heeft geaccepteerd. Zg heeft den wissel
geacepteerd op langen termgn.
De heer De Savornin Lohman
(C. H.): Dan hebt gg de motie niet noodig.
De heer Troeletra: Voor den Minister
niet, maar voor do Kamer wel. De Kamer
zich uitspreken over het conorete voor-
■tel-Ter Laan. Onder een rechtsche Begeering
hebben wg deze motie voorgesteld, en wensch-
tet gg ons niet te stennen, en thans is het
zelfde het geval. Gg (peelt een treurig poli
tiek «polletje. (Bamoer rechts.) Gg .trekt u
terug, als hoaden met den staart tusschen
boenen.
De Voorzitter hamert.
De heer T r o e 1 s t r aDat is geen belee-
digingl
De heer Van Wgnbergen (r.k.)Als
gg de portefeuille hadt aanvaard, dan hadt
gg zelf de zalarisverbetering geweigerd. (Hef
tig rumoer.)
De heer T r o e 1 s t r aOnder een rechtzoh
ministerie wilt gg niet, onder het liakeche
wilt gg niet. Zoudt gg onder een socialistisch
ministerie willen? (Luid rumoer.)
Na den heer Troeletra repliceert de heer
Oosterbaan (a.r die wegens het woord
„onderwgzersverlakkerg" aan het adres der
linkerzgde tot de orde geroepen wordt.
De heer N o 1 e n (r.k.) doet het voorstel
in de voorstellers hun moties in te trekken.
Nog andero sprekers voeren over de moties
het woord. Ia stemming gekomen, wordt de
motie Ter Laan aasgenomen met 40 tegen
31 stemmen. De motie drukt do wensohelgk-
heid uit om de minima der onderw.iaers-
salarisaen mat f 100.te verhoogen, de
motie Van Baalte is thans vervallen.
Over de verdere discussies kunnen wg
gevoegelgk zwggen. Vrgdag 11 uur voort
zetting.
Zitting van Vrgdag 6 Februari.
Men is gevorderd tot de aideeliag Kunsten
i Wetenschappen. De heer Drion (m.L)
bepleit betere opleiding voor den zang,
teneinde daardoor^ het peil van ons volk te
verhoogen. De Minister belooft met dese
wenachen rekening te snllen houden.
Bg art. 20 (openbare leeszalen) beveelt
de heer 8 o h a p e r (s.d.n.p.), zooale wg reede
in onze telegrammen vermeldden, het adres
de gemeente Helder om hooger
subsidie voor haar openbare leessaal, en
bepleitte voorts een anderen maatstaf van het
Bgk ten aansisn van toekenning van andsi-
diën. Het betoog dee heeren Schaper wordt
door de heeren T y d e m a n (u.1.) en B o s
(v.d.) ondersteund. Wast, zegt de heer Bos,
systeem blgfl dat het Bgk alleen
subsidieert wanneer de gemeente bet doet,
dan geeft dit aanleiding tot denzeliden strgd,
die thans over de neutrale school is ontstaan.
De Minister belooft de thans geldende
regeling te sullen herzien.
De heer Bichon van IJaaelmonde
(c.h.) bespreekt de uitgave der Staatscou
rant. Daar kan een heelenboel op bezuinigd
worden, meent hg. En de heer vanNiapen
(Bheden) (r.k.) doet over ditzelfde onderwerp
eveneens eenige opmerkingen hooren. De
Minister zegt er niet op te kunnen ant
woorden, aangezien het technische onder
werpen betreft.
Dezelfde heer van Nispen critiseert
•en later het beheer der Landsdrukkerg
welk betoog wg onsen lesers sparen zullen.
Ook het overige sullen wg niet meer ver
melden. Eene regeling van werkiaamhedeo,
waaruit blgkt, dat de Kamer in geen geval
vóór 10 Maart weder bgoenkomt om dan
verschillende wetsontwerpen in de afdeelingen
onderzoeken en wel van de groote ont
werpen de Woningwet en de Wet op het
Hooger Landbouwonderwgs eu mizscfaien ook
nog de Opcenten op de belasting en de
Ouderdomsrente. En daarna wordt de Kamer
verdaagd.
Het Handelsblad vertelt van een collega,
die de sprekers heeft geteld, die over het
hoofdstuk Binnenlandsohe zaken het woord
hebben gevoerd. Het waren er, zonder de
replieken, honderd negen en veertig]
,,'t Waz wël. En de Kamer scheen van
daag, wel wat laat, ook tot het besef te
zoolang baar echtgenoot haar met vrede liet en
het geheim bewaarde. Gaarne wilde zg een
schikking getroffen hebben, opdat het haar
gespaard bleef, zich als de vrouw van een
schurk te moeten bekennen. Gaarne had zg
alles gedaan, wat in haar macht stond, om
haar ooms en haar vrienden het leed te
besparen, dat hun oen ontdekking in ieder
geval veroorzaken moest. Maar daarom was
zg niet ontvluchtbaar eenig doel was, haar
kind te verbergen voor den man, die zgn
vader was.
Zg geloofde, dat de wet hem den knaap
toewees zg wist, dat hg schurkachtig genoeg
was, haar dien door geweld of list te ont
rukken on had hg eerst het kind in
handen, dan was zg geheel aan hem over
geleverd. Om weer iu het bezit van het
eenige wezen te komen, dat haar was overge
bleven, dat zg kon on durfde liefhebben, zou
zg zich aan elke, ook de vernedrendste voor
waarde moeten onderwerpen. De vlucht gaf
haar uitstel eu tgd tot overlegdit scheen
de eenvoudigste en gemakkelgkste uitwegen
daarom had zg dien gekozen.
Op het vasteland reisden zg langzaam en
hielden zich dikwgls op, tot zg eindelgk op de
plaats harer bestemming in München
aankwamen. De stad scheen gohecl naar
haar genoegen; Beatrice huurdo een gemeu
bileerde woning en een goedmoedig, flink,
Beierach dienstmeisje on begon dao het kalme
leven, dat zg iu de brieven aan haar ooms
beschreven bad.
Deze brieven werden aan een vriendin
van juflrouw Miller in Londen gezonden en
door deze op de post gebracht.
(Wordt vervolgd.)
