Marine en Leger.
Bij K. B. ia, met 14 Mazrt vice-adm. G. F"
Tjrdeman 1jjd. eervol ontheven van de betr. van
dir. en coram, der marine te Amsterdam en-die
betrekking tijd. opgedragen aan kapt. ter zee A.
J. van Stockum.
De officier van a lm. Ie kl. D. Kaan, die bestemd
is voor het eikader in Oozt-Iudië, zal per ss.
«Grotius», dat 9 Mei van Amsterdam vertrekt,
fijn bestemming volgen en te üenna scheep gaan
De luit. ter zee le kl. jhr. S. de Ranitz, werk
zaam bij het departement van marine te s Graven-
hage, is bestemd om in het najaar als le officier
aan boord van Ilr. Ms. pantserschip »de Rayter»
naar Oost-Indië te vertrekken.
Bij besch. v. d. Min. van Marine zjjn met 1
April, luit, t. z. 1e kl. J. A. E. Schenck de Jong
belast met het bevel over Hr. Ms. «Geep»; id 2e
kl. J. L Chaillet geol. aan boord Jeep* en J. W.
D. Kuyl aan boord Wachtschip te Willemsoord.
De machinist J. J. van Eijk Menkman, thans op
non-activiteit, wordt 21 Maart a.s. geplaatst aan
boord van Hr. Ms. «Koningin Emma».
De kapitein M. 0. van Hoboken, van het 4e reg,
vesting-art, te den Helder, is overgeplaatst bij de
1e afdceling van het 4e reg. veld-art. te 'sHer-
togenboich.
Stoemwaartberichtan-
Stooxvaabt-Maatsohappij Nbdbblaxd.
Kon. der NederL, thuisr., vertr. 13 dezer v, Colombo.
Radja, thuisrpass. 13 dezer Point de Galle.
Kon. Will lll.uitr., arriv. 13 dezer te PortSaid.
Ti mor, thuisr., vertr. 13 dezer van Port Said.
Rembrandt vertr. 14 dezer v. A'dam n. Batavia,
Vondel, thuisr., arriv. 14 dezer te Genun.
Kambsngan, thuisr., pass. 14 dezer Kaap Serrat.
Nis?, thuisr., pass. 14 dezer Kaap Roca.
Rottebdamsohk Llotd,
üoontoer verlr. 12 dezer v. Batavia n R'dam.
Samarinda arriv. 12 dezer v. R dam te Batavia.
Tambora arriv. 13 dezer v. R'dam te Batavia.
Madioen, thuisr., vertr. 13 dezer van Port Said.
Bandoeng. thuisr., pats. 14 dezer Finisterre.
Sindoro, uitreis, vertr. 14 dezer van Lissabon.
Palembang vertr. 14 dezer v. R'dam n. Hamburg.
Kon. Holl. Llotd.
Frisia, thuisr., vertr. 12 dezer van Vigo.
Arastclland, uitreis, vertr. 13 dezer v. Lissabon,
Gelria, uitreis, is 13 dezer Ouessant gepass.
Maailand, thuisr., vertr. 13 dezer v. Montevideo.
Tubantia (nieuw s.s) arriv. 14 dezer v. Glasgow te
A'dam.
Kon. Webt-Indisohb Maildienst.
Lodew. van Nassau, uitr., is 14 dezer des ochtends
4 u. 50 Dover gepass.
Pr. der Neder!., thuisr., vertr. 14 dezer v. Havre.
Java—Bengalen Lijn.
Birma vertr. 12 dezer van Rangoon naar Java.
(Zie verder Tweede Blad,)
VERVOLG BERICHTEN.
HELDER, 17 Maart.
Bond voor Minder Marinepersoneel.
Zondag 15 deEer biald de Bond voor Minder
Marinepersoneel «tJn 6e algemtene vergade
ring in het bondsgebouw, Keizerstraat te
Helder. Aanwezig waren 27 afgevaardigden
van da sfdeclingen Zeeland, Botterdam, Indië,
Amsterdam, Hellevoetslnis, Gelderland, Helder
cn (later) Heemski-rek.
Do Voorzitter H. Toering heette de aan
wezigen welkom. Voor de 6s maal zyn we
bijeen, zco ceide bij, om to beraadslagen over
verschillende punten, gezamenlijk ten doel
hebbend het leven van het minder marine
proletariaat te verbeteren, 't moreele peil te
verhoogen, ons een meer menschwaardig be
staan te verschuilen, kortom, den levens
standaard van dit personeel op hooger plan
te brengen. Hoewel er heel wat bereikt werd,
moet toch nog voortdurend wordeD gestreden.
Er zijn enorme overwinningen behaald, in
dit verband noemt spr. het oude wervings-
eyjteem, waarbjj kinderen van 14 jaar teeken-
deD, terwijl ook voor voeding en gage veel
verbeterd is. Er xQa zwartgailigen, die be
weren, dat zonder organisatie die verbete
ringen óók waren verkregen, doch w{j weten
beter. Spr. memoreert eonige der voornaamste
punten van de actie van het afgeloopen jaar.
Het weigeren van de extra bons op den
verjaardag van Prins Hendrik, waarvoor
door Minister Col ij n velen zijn ontslagen,
werd op rekening gesteld van onsen Bond.
Dit is absoluut onjuist. De werkelijkheid is,
dat volen, wetende, dat se ca het weigeren
van too'n bon zouden worden ontslagen,
deze gelegenheid hebben aangegrepen om
den dienst uit te komen. Toch is, trots dit
massa ontslag, de organisatie in leden aantal
gestegen. Wat het resultaat zal zijn van de
circulaire van Minister Bambounet, weten we
nog niet, maar wel weten we, dat onze leden
ctiover zijn dan ooit. Deze circulaire verbaasde
ons tu meet', omdat door den Minister iu de
Kamer het recht van vereenigiug is erkend.
P«s was echter de Marinebegrooting achter
don rng of daar versoheen de genoemde
circalaire.
Sympathiebetuiging was ontvangen van het
cud-lid G. Huisma.
Do hoer J. L. Frenzen, lid van het Hoofd
bestuur bracht hulde aan de beambten van
den Bond, de hoeren Michels, Borkert en
Verstegen voor hun goede diensten, aan de
Kamerleden Hugenhc-ltz en Meudels, die iu
de K»mer steeds de belangen van den Bond
bepleitten.
Daarna kwam aan de orde punt 2 der
agendaBespreking Jaarverslag en verslag
accountant. Behalve eonige besprekingen van
internen aard, wordt op aanmerkiDg van een
der leden medezeggenschap toegezegd voor
de ufdeeling Heldor inzako het benoemen
van sprekers op cursusvergaderingen. De
verslagen worden bij acclamatie goedgekeurd.
Alvorens den beschrijvingsbrief te behan
delen, bespreekt de administrateur, de heer
A. W. Michels, uitvoerig de te volgen takdek.
Op do vorige jaarvergadering «{Ju oen tweetal
moties gesteld, waarbij spr. eene toelichting
heeft gegeven dit jaar worden geen moties
gesteld, maar toch zal een korte uiteenzetting
noodig zijn om te verklaren hoe wij na de
jongsto circulaire vau den minister hebben te
handelen. Ook sal spr. onderzoeken de „trsu-
rige" gevolgen van de Bondaactie en aautoonen
hoe alle actie een noodzakelijk gevolg is van
den ontwikkelingsgang by de marine.
Tusechen het ontwikkelingspeil van den
Bond en den dienst a/b. van een schip is een
wanverhouding ontstaan. Dat erkent ook een
zee offlc'er in het „Algemeen Handelsblad"
van Dec. 1912. Deze constateerde, dat de
schepeling van thans te ontwikkeld was, dat
het werk a/b. hem niet meer bevredigde. Hij
sorkt die bovrediging in do organisatie. Het
is alleszins denkbaar, dat dose toestand is
ingetreden, daarom juist is het zoo fout in de
leidiog van den Minister dec Bond de Bohnld
to geven van die hoogere ontwikkeling. De
Minister zegtde Bond is de schuldige, dat
de mindere schepeling niet meer zoo sjjn plicht
doet. Muar de Bond doet niets anders dan
eischen stellen betreflende de mateiieele
positie, die hoe langer hoe meer verplaatst
worden op geestelijk gebied. D&t is de noodza
kelijke ontwikkeling in de heele maatschappij.
Natuurlijk voor don eenen eisc'a, die in ver
vulling komt, komt een ander in de plaats,
en zoo ontstaat, aldus de „zee-officier" in het
Hdbl., tenslotte een toestand, waarin de eischen
niet meer voor inwilliging vatbaar zijn. Maar
dat kan alleen, zsgt spr., als men ze als kwaad
beschouwt. Want waar zouden die eischen
das moeten eindigen Men is altijd begonnen
met ze af tc wijzen en bjj elke verbetering
worden nieuwe eischen gestold.
Do vrijzinnigen zeggen: wQ willen u eon
behoorlijk locs geven. De vra»g is maar wat
men daaronder versUet? Een bedrag is nooit
genoemd, wat men zelfs in dio kringen als
minimum beschouwt, is veel ts veel.
Minister RambJnsst zegt: de Bond voert
den klussestrijd oc kweekt aatimi'itarisme.
Wat het eerste betreftaangezien hot zenden
van adressen absoluut uie's geeft, (er kwam
óf geen antwoord, óf een zoor raar), was de
Boud wel verplicht tegenover de macht vau
ds autoriteiten eon macht te stellen om ver-
bsteriogen af te dwingen. Toen b.v. deB;nd
ia 1910 adresseerde bra tot verbetering van
de pensioenwet te komen van 1902, werd
ons geantwoord, dat m;c ho'. nïeuwo ontwerp
met de wenschea van den Boad rekening zal
worden gehouden. Nu vonchijotcecontwoip-
pensioenwet, cn met geen woord wordt van
oate wenschtn gerept 1 Dergelijke tnktiek
msakt het idóo bij de schepelingen wakker, dat
alleen door machtsvorming iets verkregen kan
worden. De autoriteiten werken dus «elf dec
klarsontrjjd in do hand. Ook de onderofficieren
vac de landmacht voelen dit. Die sijc al veel
radicaler dan w(j en spreken al van ver
werpen van moties, waar wjj nog niet aan
tre zyc.
Er is b.r. verbetering gekomen in de lo-
giozen aau boord. Maar waar dis vsrbetericg
voor officieren bedraagt zrg vaal10, daar
ia het logies vau Janmaat gebracht vau 1 op
2, het verschil tusachea do baide lugiesen
is dus veel grooter geworden. En iu do
groote maatschappij mogeo do grenzen wel
eeoa vervallen, aan boord, waar itdsre metrr
er één is, komcu zulke verschillen scherp
uit. Janmaat ziet en vork dat verschil.
Eu anti-militarisme. Wij bobben op dezm
beschrijvingsbrief een voorBtel betrtflend*
tuchtrecht. De msiea voelt niet eens do
slechte rechtspositie. Oodor de militairen is
msn het er niot oror eens of ouder hst
militair stelsel wel een goede rechtspositie
is te rerkrjjeoD. Een raai «aa tucht ia veel
te democratisch. Wat zegt men due? Dat
er nicto aan te doen ie, dus vervalt h:t
stelsel als zoodanig. Ook hiervoor dus alweer
zeer natuurlijke oorzakao. Maar do Boud als
zoodanig propageert niet anti militarisme.
Metselen dus, die dit mïlitariime wè'
willcc, moeten dm Bond beeüydec? Ja, vcor
reactionairen geldt dit, die niet erkennec,
dat do msn'schappjj verandert. Maar de
moesten tien wel ït», dat mót do maatschappij
ook leger r-n vloot veranderen, moer demo
cratisch worden, dus meer mede-zeggenschap
wenschoa. Ooz^ bondsaotio is niets anders
das democratie. Voor hen, die dit erkennen,
eu dat is ook minister R .mbocïir-t, is de f ut,
dat zij dio actie aao banden willen legger.
Dit bewijst, dat mea geen oog heeft voordo
bondseischeB.
Het „Anker" sou ontevredenheid aan-
kweeken door z(Jq kritiek. Spr. baalt uit
latingen aan in den „Militairen Spectator"
1906 inzake kritiek over het leger, die, als
ze in het „Anker" hadden gestaao, waren
uitgekreten als revolutionair. By dergelijke
uitspraken staan wy in onze actie vry steTk.
En als z(j toch door de vrijzinnige regeeriog
bestreden wordt, dan Vervult deze regoering
baar plicht slecht. Als men zegt van militie-
marine alleen is verbetering te wachten, dan
bewijst daf, dat men doof is voor onzo ver
langens. Trouwens, die militiemarine ia niet
zoo gevaarlijk. Veel stemmen gingen er tegen
op, het is esn vrij duur stolsel, etc.
Ea soo staan wo nu voor de nieuwste
cii CHlaire van minister Rambonnet. Over onze
houding in deze raak kan gesn verschil van
meening bestaan: wy moeten zorgen niets
aan boord te hebben wat den Bond betreft,
wij zullen ons uan wal zien te redden. We
hopen, dat men in Iodië dit ook zal inzien,
want als do minister straks in de Kamor
zijn circulaire verdedigen moet, moeton wij
zorgen, dat de minister niets kan vinden en
zwak staat.
Maar de uitwerking van de circulaire is
nog erger dan de uitvaardiging. Omdat ze
zoo vaag is, wordt zij verschillend uitgelegd.
Spr. protesteert ernstig tegen de opvatting
van den commandant dor Marinierskazerne
te Amsterdam, die twee mannen strafte weger s
het aan boord hebben van het jaarverslag
van den Bond en het Bondslied mot 8 dagen
provoost en intrekken van het certificaat van
good gedrag. Dat jaarverslag is niet verboden,
omdat het een anti-militair geschrift is, maar
omdat het is eene uiting van bondsleveu
En de commandant van de „Van Speyk"
bracht een man op parade. Spr. hoopt, dat
dengesn, wien hot certificaat van gcod gedrag
ontnomen is, de schade zal worden vergoed.
Spr. verdedigt tenslotte den Bond trg«n
de beschuldiging als zou deze een gerst
aaukweeken, waardoor de monschcn niet
gebruikt zouden kunnen worden voor ds
hun opgelegde taak.
Medegedeeld worden verschillendo resul
taten iezzke contributie-innicg na do mini-
sterieelo circulaire.
Afdeeling Helder deelt mee, dat in de
beide weken vóór de uitvaardiging der
circulaire aau contributie gtïad werd resp.
f 57.en f60.—, do beide weken daarrs
word ontvangen f 105.— en f 96.(applaus).
Voor het nieuwo gebouw werd ontvangen
f 3.25 en fS.70 resp. f8 95 en 17.60,
Over 't algomeou hebben de laden zich
wsinig van do circulaire aangetrokken
de minister moest Vrydags maar eens komen
kyken hoe dapper de mannen afdragen. Alle
mogelijke moeite sal worden gedaan, do be
dragen nog hooger op te voeren.
Hellevoetslnis oocstateert, dat de contribu-
tie-inning veel boter gaat dan anders, dc
afdeeling was vroeger zwak eu is thans zeer
sterk.
Amsterdam meldtde toeBtand is beter dan
ooit te voren. De moesten betalen vooruit,
ook de gehuwden. Ook het vergaderingbezeek
ia verbeterd, vroeger kwamen gemiddeld 20
k 25 man ter vergadering, thans 85 tot 60.
Het algemeen oordeel over de gestrafte leden
is dat de straffen veel ta zwaar zjjn.
Botterdam meldtcontributie-inning veel
beter dan vroeger. Do afdeeling „Gelderland"
conststeort, dat de inning boroa verwachting
ib, ook do gelden voor het nieuwe gebouw
komen flink binnen. Dergelijke borichten
hebben Indië, Zeeland, Heemskerck.
Do Voorzitter constateert dit met genoegen.
Laat men er vooral don gocdon gang in houden,
zegt bjj.
Thans komt aan de orde do behandeling
van den bsschriJvingsbrief. Btj punt 1 houdt
do administrateur, do heer Michels eeno uit
voerige inleiding. Dit punt luidt aldus:
Ia. De jaarvergadering besluite tot over
name van het Sier. Marine-gebouw op I Juli
1914, welk gebouw dan ook de beschikking
krjjgt over eenzelfde deel der contributie als
voor het Held. Marine-gebouw bestemd.
Ib. De contributie worde met ingang van
1 Juli 1914 15 ct. per week, waarvan V4 deel
wordt gereserveerd voor het H. M. G. en
deel voor het S. M. G.
lc. De afdeeling Soerabaja worde Hoofd
afdeling in Oost-Indië.
ld. Er worde een vasto beambte op Soera-
baja aangesteld, die naast het beheor van het
gebouw de werkzaamheden, aan de hoofdaf--
deelragsfanctie verbonden, uitoefent.
In ons nummer van 11 deser namen wjj
bereids het voornaamste uit d» toelichting
van dit voorstel over eu volstaan met daar
naar to verwijzen.
De heer Michels herinnert aan de totstand
koming vac dit gebouw en herdenkt hen, die
zich daarvoor ingespannen hebben. In het
Gedenkboek van den Bond kan men hier
omtrent een en ander vinden. Do oprichting
drteert al van 1902. Toen werd eoo zaaltje
gehuurd boven het cafó van Staal rn eoue
organisatie werd geslicht. Tengevoigo van de
cbolerz-rpidemie vaa 1901/02 waardoor te
Soerabaj* niet gepassagierd mocht worden, is
die organisatie l&rgramerband teniet gogaan,
met heel vetl moeite heeft men uit hot over
schot der meubelen weer eon ander gebouw
g> moubilonrd aan den Oodjoesg. Aan de leden
Bcesen en Bonebakker komt hiervoor hulde toe.
Hoewel de oorspronkelijke bedoeling van de
oprichters was do schepelingen tot hooger peil
op te voeren en te ontwikkelen, ia iu da latere
jaren dat doel wel oens wat te veel uit bet
oog verloren. Een fout is het al dadoljjk
grweest, dat men da corsumptie niet iu eigen
beheer nam, daardoor word de exploitatie
teveel op winstbejag zoba&ocrd, hetgeon ten
uadeelo kwam van de organisatie. Ia de
jaren 1906 en 1907 is hierin verandering ge
bracht, ofschoon ook toen nog de goede be
doeling wat miskeid werd. Hot ia de ver
dierste var. het lil Sandcrse geweest met
kracht auu de goeBlcljjke verheffing te hebber
gewerkt.
Ia die dagea kwamen voorstellen om het.
«bouw tc-t eens bondsinstelling te maken.
Het was moeilijk van hier uit daarover te
oordeoleu, jfarverslagen etc. bestonden cr
tiet va-i. W(j h«bbi*n toeo gezegd: zorg eerst,
dat wjj een bohooriyk jaurverolag krygec.
Dat is thans goechicd. Daaruit bleek uok,
hoeveel honderden guldens waren weg
g amoten, niet alleen dat do consumptie voor
don kasielrin was, maar do kwade posten
warca voor ons. Ook dat :s veraoderd, lat.g
zusnorhaud is het gebouw de groote instelling
g-worden van thans, fraRi, modern gebouw,
clectrisoh verlicht, midden in d-s bou-rge.ois-
wijk van Soerabaja aan de Hofmarslraat.
Wjj breDgon dispgevoeldo hulde ann her,
die het gebouw zoo boog wis'.on cplevoorec.
Lateu wjj zorgon, dat wjj als we hot overnemen,
nog lang gebruik mogc-n maken vau de dien-
e en van iemand als Bracdsteder.
Aan de o«erc&me zit contributieverhooging
vast. Voor de Indische leden is dat «oo erjc
Liet, maar voor do Hollandsche is het goed
nog cecs op de coodzskelykheid van do ge-
riogo tpofferirg hiervan a^ntedringen. Er
zal wel eocige teruggang door on'staar, maar
geen enkele vakvercenigiag wjfst een bly ven-
den teruggang aar, dio horaiclt zich overal
wed:r. Spr. verdedigt nader do contributie-
verhoo^ing.
Na eooige besprokingen wordt hot voorstel
bjj acclamatie aangenomen. Eon referendum
zal de gevallen beslissing nader moeten be
vestigen.
Punten 2 en 2a inzake de actie voor het
H«ld. n het .Soer. Mar. gebouw worden ie-
eetrokkvn.
Punt 3: Er worde aan do afdoelicg Helder
ern vaste bcamb:e verbonden wordt aan
genomen, na oenige toslichtiog.
Pact 4: Do jaarvergadering besluite het
maximum salaris van den kastelein gelijk te
sDlten met dat van den administrateur woul
verworpen na afwytcnd pTao-advies vac h't
H.B., dat van meening was dat de werkif.om-
heden nor beide beambten soo verschillend
waren, dat ze niet met elkander te verge
lijken waroD. Een amendement van de afd.
„Goldrrland" om het salaris van den kastelein
to brengen op f 18.— werd verworpsn.
Omtrent de opsning van het nieuwo bonda-
gebouw r- dat sIb punt op de ageuda ver
meld slood wordsn eenigo mededeeliDgen
gedaan. Hot plan bestaat Vrydags dn p;rs
ui'.tenoodigen, Zaterdags ds afgevaardigden
van verschillende vskvereenigicgon, en
Zcndago de cud leden. Dei avonds e/me
fecstvcrgadering. Maar de leden uit andere
plaatsen moeien er rekening mee houden niet
te kunnen logeereu.
Veel discussie lokte het voorstel van het
H.B. uit, luidende. De jaarvergadering be
sluite, dat voortaan de adminitrateur deel
uitmaakt van het H.B. Ook de toelichting
hiei op bobben wjj reeds vermeld. De meeningen
hieromtrent waren verdeeld, sommigen vonden
hot meer in het belang van den Bond, dsu
toestand van thazs to li8udbavon 't was
immer6 zuiver een vormkwestie eu aan den
toestand zou het niets verandoren anderen
waren er voor do administrateur heeft th&cs
tóch reeds de leidiog, laten we hom ook de
verantwoordelijkheid geven, W6rd gezogd. De
heor Verstegen, redacteur van »Het Anker",
verdedigt warm het voorstel, dat van hem
is uitgegaan. Dit wordt tenslotte met 15 tegen
11 stemmen on 2 onthoudingen aangenomen.
Een amendement om den administrateur de
bevoegdheid te ontzeggen Voorzitter of
Secretarie to worden, ward verworpen met
18 tegrn 8 stemmen en 2 onthoudingen. Ook
hieromtrent *«l een referendum beslissoo.
De heer Michels, het bonosmde hoofd
bestuurslid, zegt zich het vertrouwen waardig
te hopen maken, dat mea io hem gesteld
heeft. Het tegenstemmen beschouwt hij be
slist Biet als een daad tegen xjju persoon,
integendeel, heel goed voelt by do argn-
menteD, Spr. «telt voor, voor dit referendum
een meerderheid van 2/8 van het aantal
uitgebrachte stemmen te doen geldes, het
welk btj acclamatie aangenomen wordt.
Aangenomen wordt voorts het voorstel van
de nfd. Helder om van niot-ledcn van den
Bond en gegradueerden 10 ets. entróe te
hcfinn op de cursus-vergaderingen.
Bjj acclsmatie worden aangenomen de voor
zeilen 10a, 11 en 12,15,17 en 18 der agenda.
Bjj punt 20: Afschaffing van het geheime
conduitestcl8el, worden, teu bewijze, dat het
niet meer thuis hoort in den tegenwoordigen
tjjd, twea staaltjes daarvan verteld. Het
eerate geval betrof een korp.-bottelier, van
wien in een geheim rapport gezegd werd:
„Is niet te vertrouwen, houdt zich buiton
schot", hot andere is van een matroos 3e kl-,
vac wien het luidde: „Is flink gespierd,
mooi gevormd, knappe gelaatsuitdrukking".
Over ditzelfde stelsel bj} officieren is reeds
in ongunstigen zin geschreven. De Bond
jjvere voor opeabaarmsking van ongunstige
rapporten.
Vau do overige punten noemen wjj nog
slechts pact 81 en 83, die tegeiykertjjd be
handeld werdeD. Punt 81 luidt: „De jaar
vergadering besluite stappen te doen om te
komen tot vryo verpleging in Militaire
Hospitalen", punt 83: „De jaarvergadering
machtige het H.B. om er by het Marino-
b-nluur op aan te dringen wederom de voor
behoedmiddelen tegen venerische ziekten te
verstrekken".
Do administrateur, do heer Michels houdt
omtrent deze punten eene uitvoerige inleiding.
By wyst er op, dat thans wel voorbehoed
middelen wordc-n verstrekt, ochter niet vol
doende. Eu kostelooze verpleging in verband
hiermee is eveneens een eerste eisch. In ge
slachtsziekten is in het afgeloopen jaar *?ne
geweldige stjjgiug bjj de marine, die heel
wat pennen in beweging heeft gebrACht. Spr.
wyst op de zeer lezenswaardige artikelen
hieromtrent in het „Marineblad", door off.
van Gezondheid geschreven, cn van dr.
Hoyermans in „Het Volk". Op initiatief van
ds Maatschappij voor GóneeBkunde is in
1908 ceu commissie benoemd om te onder
zoeken in hoevor het mogoljjk was ma&t-
rogelen ter befaugelieg te nemen. Daaromtrent
is een rapport uitgebracht, zoodat we heel
wal torreiv kennis hebben hieromtrent. Do
maatschappij zal nu „eerstdaags" dat is
voor eeciga jaren ook al gezegd, maar wjj
moeten ons aan die belofte houden bijeen
komen om het rapport te besproken en op die
bijeenkomst zullen ook vakvereenigingen
worden uitgenoodigd. O .zo Bond kan dus
op het daar gesprokene veel invloed hebben.
Als do Maatsctuppy bv. met onze eischeu
meegaat, zal dit er veel toa bijdragen zo
vervuld te krijgen. Daarom is het zaak goed
beslsgon ten ijs te komen.
De spr. bespreekt nu den eisen vau vrije
verpleging on do verstrekking vau voorbe
hoedmiddelen. Het standpunt van bv. do mid-
dernachtceudolingoD, dat hot beste voorbe
hoedmiddel onthouding is, kan niet worden
gehandhaafd, om de eenvoudige reden, dat
dio niet wordt nageleefd. Hoewel het zedelijk
peil van den mariaeschepeling ia de iaatste
20 jaar gestegen ia, moet worden erkend, dat
do zedeiyke invloed van de organisatie niet
van dien aard is, dat zy prostitutie kac tegen
gaan. Ea dit feit aanvaard, kunnen slechts
voorbehoedmiddelen de ziekten voorkomen.
Hoe ontzettend treurig de friten ijjrdaarvan
deelt &pr. do resultaten vau eene door hem
gehouden enquête mede. Van 200 vranglijsten
kwnmeo st 142 ingovuld terug. Vau die 142
warou 106 jongelui, dio al eens siek waren
goweeat, 57 wurea op 20 jaar en jonger voor
het eerst geïnfecteerd (een zelfs op 15 jaar I).
Daarom moet de Bond behalve op preven
tieve maatregelen aandringen, ook voorlichting
gever de jongens op bet or-tzetteads geraar
wjjzsn, aandringen op opheffing vaadecate-
gorie-paBsagierisg, omdat deie, hoe goed ook
bedoeld, als genees- en voorbehoedmiddel,
niet afdoende is, immers, de slech'.ero elemen
ten kunnen zich ïóór elf of twaalf uur ook
we! weer besmetten.
Spr. gaut hier rog verder op ia en doet
eesige middelen sou do hand. Niet echter
mag de Bond zelf middelen viirschafiez, daar
mede gaat bjj te vor. Als de Bond zorgt voor
eea goedo sedoljjke opvoeding, heeft hj ge
noog gedaan. Teu opzichte van dezen eisch
itaat do Bond sterk, want alle Officieren vau
Gizoudheid zjjn op oczo baud.
Böido puaten worden zonilor verdere dis
cussie aangenomen.
Nadat de vooratellen zjjn afgehandeld,
wordt overgegaan tot verkiezing H. B.
Biertoe worden verkozen do H.H. Frenzen,
Etkerbout, Proost, Tceriag, (aftredend) en
Markesac, Bylaart on Goozena, (nieuw ge-
kozenon).
Nadat nog de rondvraag is afgehandeld,
waarbij bjj monde van een Jid vau 't
H.B. dec architect vau het nieuwe gebouw,
den heer H. Kramers, namens de vergadering
dank werd gezegd voor zijn werkzaamheden
in het belang van den Bond, sluit de voor
zitter de vergadering en msn gaat onder
het zicgjn van het bondslied uiteen.
Raiffoltenb&nk te Koegras.
Algemeens vergadering gehouden op 13
Maart. Aanwezig waren 47 leden.
De voorzitter, do heer J. Kooien, leidde
de vergadering en na opening en lozing der
notuleu bracht de secretaris verslag uit
over 1913.
Daaruit stippen wo aan, dat 'c lodental
vermoorderde met 8 en nu 96 bedraagt. Aau
spaarders werden 21 nieuwe boekjes uitge
reikt terwjjl 12 nieuwe voorschotboekjoo
werden gegeven. De ontvangsten-rekening
B'.uit met een saldo vau 1125490.98. Aan
spaargelden werd gedeponeerd f 53957.23 en
terugbetaald f 52200,68 zoodat ds bank op
31 Dec. aan spaarders schuldig was f 5540122.
Aau voorschotten werd terugbetaald f 18677
en nieuw uitgegeven i 26040, totaal was aan
voorschotten te vorderen f 72797. De balans
sloot met f 80886.84 waarbjj een winst vau
f 348 86 zoodat 't reservefonds stjjgt tot
f 1413.98.
Namens de commissie mot 't nazien der
rekening brlast, bracht de heer D. Vries
rapport uit, mededeelend dat alles in orde
was bevonden en by daarom voorstelde de
kassier vau zjjn gehouden beheer to ontlasten.
Tot bestuursleden werden herkozen de
hoeren C. Dito en A. Grin. De rente voor
spaargelden wordt bepaald op 31/l °/0) die
van voorschotten op 4s/a%. Tot leden der
commissie met 't nazien der rekening van
1914 worden benoemd de heeren D. Vries,
A. Boogschaven en H. Bremers die zich de
keuze lieten welgevallen. Aan de bestuurs
leden wordt per lid on per jaar een vacatie
geld van f 25 verleend. Het salaris van don
kassier bljjft onveranderd. Daarna sluiting.
Koog watar.
Iu de provincie Gelderland heeft het water
van Waal en Rjjn thacs eon ongekend hoogen
itand bereikt. Io Nymtgen staat de Waalkade
geheel onder watermea heeft waterkeorip.-
gen gemaakt om het watsr uit de laag gelegen
straten der benedenstad te houden. De peil
schaal teekecde Zaterdagavond 8 uur 12.32
-|- A. P., een stand, in geen jaren waarge
nomen. Ia Culemborg staat het water van
de Lek van dyk tot dyk, de meeste uiter
waarden zy'ü ondergeloopcn.
la Spijk by Lobith is de watersnood erg,
twintig huizen staan onder water en de
bewoners ervan, die naar de zolderkamers
govlucht zyn, zya met moeite gered. Hun
vee is geborgen.
Do stoenfabrikanten ïyden enorme schado:
4 millioen ongebakken steenen, bestemd
voor de riugovens, staan in het water en
kunnen als verloren worden bsschouwd. Men
berekent do schade op f 50.000.—Het water
biyfc stjjgen.
Noodlottige aardbeving In Japan.
Tokio, 15 Maart. Uit Akita wordt een
ernstige aardbeving gemeld. Er deden zich
zes schokken voor, en het aantal doodeszal
waarscbynljjk aanzieniyk zyn. Te Omagari
kwamen vjjf menachen om, to Kariwano zes,
terwyi honderden huizen instortten, eu de
verbinding met tal van dorpen en steden is
verbroken.
De vulkaan Asawa is in werking.
De spoorwegramp in Nieuw Zuld-Wales.
Sydney, 15 Maart. Ds ramp te Ex eter,
die gisteren plaats vond, is do meest ernstige
spoorwegramp, die tot heden ia Nieuw-Zuid-
Wales heeft plaats gehad.
Het goloid der botsing werd op een myi
afstands gehoord. Acht personen werden op
slag gedood, een negende overleed tydess
het transport naar het sickenhuis. Bovendien
werdon 25 personen gewond, van wie vyf
ernstig. Twee wagens zyn geheel verbrijzeld.
De ramp is te wyten aan den dichten mist,
waardoor de signalen niet zichtbaar waren.
Wat da Engelichan voor een bokswedstrijd
over bobben.
Voor schier geen andere sport iuteresseort
de Ecgelschmaa, hjj zy straatventer of lord,
zich zóó seer als voor 't vuistvechter. John
Buil en boksen syn syuosiem.
Wat een Eugelschman er al voor over
heeft em eon „goed" vuistgevecht by te
wonen, vertelt de Londonscho corresp. van
De. Tel. volgenderwys.
De Engelschman kan hst nog altyd niet
verkroppen, dat syn by uitstek nationale
sport, o-der haar blakke besehaafie beoefe
naars, door den jongen FranBchman Carpen-
iie* werd geslagen. En van hst oogeblik af,
dat bombardier Welis hot tegen hem moest
pfloggen, zag mea hier naar een nieuwen
Eu gelachen kampioen uit. De aandacht viel
cp een jongen legermuzikant, baudsman
Blske, die, na 32 bokspartyen, nog nimmer
was geklopt. Deze ontmoette Wells, maar
kwam er bekaaid af. In zes minuten was
het pleit beslist en de hooge prys van f 21.600
verdiend.
De publieke belangstelling voor die korte
pret was kolossaal. Al wekon to voren waren
de plaatskaarton van het Palladium, een der
grootste musi-halls van Londen voor pryzen
van zes tot zestig gulden verkocht. Een
eportlievende massa van vier duizend per
sonen, zat en etoud daar op alle rangen op
elkaar gepakt. Zelfs het groote tooneel «at,
om dou ring heen, propval met aanzienlyke
heeren, die de hoogste prijzen voor hun be-
vrorreclte plaats betaalden: sca k acht
gouden tientjes. Vlak vooraan sat daar ook
do alzjjdige sportsman lord Landsdule, de
schenker van den duren kampioensgordel,
tweemaal door Wells gewonnen, en zelf ook
ee:. kranige vuistvechter. Om eenige stand
plaatsen van drie gulden, met weinige kans
om iets te zien, werd letterlijk gevochten.
En heel den avond stonden tienduizend per
sonen buiten bet palladium op den uitslag
te wschten.
Om elf uur gingen de vier krachtige
vuiston op hot tooneel zich roeren, 't Was
maar ceu tamme affaire, Wells, je ware
gedtlemac-bokser, had weer last van zyn
zenuwen ea was weer bang voor syn Achi'Ies-
plek in de buik telkens gebogen door hem
beschermd. Blake lsgde zyn linkervuist er
boog, zjjn rechtervuist er telkens laag op,
kreeg meppen terug, die bem deden
waggelen. Tot aau dc vierde rondte ging hot
volkomen geljjk op. Nauwelijks wbs de vierde
ronde aangavargen, of Blake lag in onmacht
rechtuit op het podium, door oen ka»jer vaa
Walls, de lieveling vau het publiek.
„Wells won!" klonk het vreugdegeroep op
straat, en iedereen stelde er belang in. Toen
ik met een motorbus naar huis reod, renden
do courantenverkoopers me' bet nieuws overal
deer de straten. De extra edities, met 100%
winst verkocht, worden hun door het publiek
Utterlyk uit do handen gerukt. Men bokste
om oen exemplaar, las het nieuws in groepjes,
beiprsk het druk io bierhuizen. Half Londea
kon niet eerder gaan slapen. En toen Wells
uit hot Palladium kwam, om iu zyn auto
naar buis te ryden, moesten twintig bobbies,
arm in arm gezchaard, hem tegen het gedrang
zyner massa-bewonderaars beschermer.
Finland'* doodstrijd.
Men schrjjft uit Rusland aan de N.Rott. Crt.
Een ter dood veroordeeld voik wacht met
inspanning van syn laatste krachten den
koelbloedig voorbereiden genadeslag af. Geljjk
een opgejaagd hert mot brekend oog naar
kuip en redding uitziet, zoo siet Finland,
het edelste wild, dat ooit door brutale over
macht tot het uiterste gebracht werd, in zyn
doodstryd uit naar een macht, die aan de
tot den doodeljjkcn slag opgeheven vuist nog op
het laatBto oogenblik de etrydbyi ontwringt.
Uit Helsingfors wordt gemeld, dat een
dekreet van den Tsaar don Landdag gebiedt
de door de Russische regeering uitgevaar
digde wetten aan te nemen. De oekase dreigt
den Landdag te ontbinden, soo hg het waagt
dis bovol Le (ruCoooren. Hot Uud wordt In
staat van beleg verklaard en, bjj de reeds in
Fi&lasd gelegerde Russische legerkorpsen,
worden nog twee infanterie- en twee kosak-
kenregimenten gevoegd. In plaats van de
Finscho politie moet nu Russische in dienst
komen.
Dit is de laatste schrede op den in 1907
icgeslagen weg naar de vernietiging van het
zelfbestuur van het mot Rusland slechts door
personeele unie verbonden land.
Ssdert Finland in 1809 door Rusland aan
Zweden werd ontrukt, legden weliswaar de
Bsheerachers aller Ruslanden in hun hoe
danigheid van Groothertogen van Finland
den eed af op de grondwet van dezen staat,
maar in de praktijk werd alles in het werk
gesteld om Finland niet alleen te onderwer
pen maar het geheel en al by Rusland in te
lyven.
Reeds een eeuw lang leeft het dappere,
beschaafde volk van het land der duizend
meren in voortdurenden stryd om het behoud
zyner nationale onafhankelijkheid. In de
wisseling zyner overwinningen en nederlagen
scheen het jaar 1905 eea tjjdperk van vrede
in te luiden.
Het tot hoop gedreven volk had na Eugen
Scfcauman's heldhaftige zelfopoffering (Schau-
man schoot in 't jaar 1904 Bobrikof, den
buitensporig tyrancieken Russischen land
voogd van Finland, en zich selven dood)
den moed gesehept tot zelfbevryding. De
weergalooze werkstaking van het jaar 1905,
had Rusland, dat door den oorlog met Japan
en door den bianonlandschen opstand was
uitgeput, tot concessies gedwongen.
Plechtig werd Finland's zelfstandigheid
en schy&baar in vollen ernst bekrachtigd
door de offlcieele goedkeuring van het par
lementairs stelsel, dat de Finsche natie zich
ztlf geschapen bad.
Op deze onbloedige en met helder inzicht
georganiseerde revolutie volgde een tydperk
vau rust, dat gebruikt werd tot krachtig
werken aan de beschaving. Hot Finsche
volk zou zich echter niet lang verheugen in
dezen hervormingsarbeid, die zjjn middelpunt
vond in het Parlement en van daar uit het
gassohe land mot leven beiielde. Reeds in
het jaar 1907 werd de «egenryko werkzaam
heid van den Finschen Landdag een voorbeeld
voor alle parlementen dor wereld, doordat
de volgens een demokratissh kiesrecht gekosen
mannen en vrouwen, die er lid van waren,,
wedy verden in onbaatzuchtigheid en verheven
plichtsbetrachting, weder door politiek machts
misbruik van Rusland verstoord.
Van weten van binnenlandscb belang,
zooals verbod van alkohol, toelating van
Joden, enz., werd de bekraehtiug geweigerd
het Finsche leger werd ontbonden, militaire
lasten die zyn draagkracht ver te boven
gingen, werden het land ten bate van Rusland
opgelegd en niadeiyk werd openlyk het voor
nemen uitgesproken Finlacd te bezetten.
Aanvankeiyk bepaalde sich- Ruilands i&ljj-
vingsbogeerte tot de afsnijding van het district
Wiborg om zyn strategisch belang.
Op het onverwachts vertoonde zich toen
internationale belangstelling. Internationale
vertoogen van groote rechtsgeleerden, af
keurende moties van verschillende interna
tionale lichamen, een reeks protest vergade
ringen van vrouwen in Europa en Amerika
daartoe opgewekt door de Hongaarache vrou
wen, en de duideiyk uitgesproken meening
der voornaamste persorganen in Europa,
dat alles dwong Rusland sieh te matigen.
In de plaats van openiyke iniyving kwam
nu een minder in het oog vallende afbrokke
ling van de roohten en de vryheden van
Finland,
Europa en Amerika mochten het niet
merken.
Onwettige oekasen, herhaalde ontbinding
van den Landdag, onwettige benoeming van
Russische ambtenaron tot hooge staatsbe
trekkingen, die, zoodra «y eenige vriendeiyke
gezindheid jegens Finland tocneu, dadelijk
weer naar hun vaderland teruggehaald worden,
instelling van een Russisch leger en Russische
politie, en vonnissen tegen Finscho onder
danen, die spotten met elk begrip van recht,
ziedaar oven «oovele mylpalen op den lydena-
weg van het Finsche volk.
Het verleden jaar gevelde Wiborger vont,:?,
in October met inquisitoriale gestrengheid
uitgevoerd, was blykbaar niets anders dan
uittarting tot gewelddadig verzet. Maar
Finland behoudt nog altijd zyn bezsdigdheid.
Zelfs in de diepste nationale smart is bet
zich bewust, dat het met geweld niets kan
uitrichten. Wat kan een volk van twee
millioen tegenover Rusland, dat heerscht ovor
135 millioen onderdanen?
Finland is de klassieke) verpersooniykirg
der hoogste geeateiyke en zedeiyke verbeffi-g.
Slechts zya moreele kracht hoeft het tot
heden als geheel behondon. In het vollo
geloof aan de onoverwinnelijkheid dezer
kracht heeft Finland tot nu toe met gods
dienstig vertrouwen gewacht op een wonder.
Eu dat zou zyn moreele steun van de zich
beBchaafd noemende wereld. Anders ziets.
Slechts moreele steun is noodig om Finland
voor het uiterste te behoeden, dat het land
thans bedreigt.
Het is geen toeval, dat Rusland juist nu
zyn slachtoffer den genadeslag wil toebrengen.
In den loop zyner voorzichtig berekend»
broksgewyeo aanslagen op het rocht heeft bet
zich overtuigd, dat het vertrappen van do
bloem der Fiasehe beschaving, van zyn kunst
en zjjn zuivoro staatkunde, Europa's watoren
niet troobel zal maken. Heldenmoed zonder
bloedvergieten wekt geen sensatie. Gehecht
heid aan constitutie on wet heeft zyn waarde
verloren in de door parlementaire modder-
golven overstroomde landeD. De tragedie
van Finland dringt tot het besef der be
schaafde wereld niet eens door.
Slechte éóa schakel in de keten, die leiadn
naar het eergevoel der vrjje natiën zat Rus
land nog in den iweg. Senator Laopoid
Mechelin, de in alle lauden hooggeachte
staatsman, die als type van den dienaar zyns
vaderlands met zyn Btcm nog het geweien
der beschaafde wereld had kunnen bereiken.
De dood, die Mechelin uit zyn lyden ver
loste, opent nu hot kanaal, dat het ganscho
Finsche volk met oen zee vau ellende dreigt
te overBtroomon.
Als ten minste niet nog op het allerlaatste
oogenblik het wonder geschiedt, dat Finland
uit den doodstryd naar het leven terugvoert.
Noch wapenen, noch pbysick geweld kunnen
Finland helpen; de openlijke, oprechte en
luide, vooral luide verontwaardiging der
beschaafde wereld is de slinger, dien Finlard
noodig heeft om zycen Goliath te ovcrwicneu.
Da liftan en da wolkenkrabber*.
Voor de bouwmeesters der Amerikaanscho
wolkenkrabbers is een van de eigonaardigo
moeïiykhcden het bedenken van de behoor-
iyke bereikbaarheid der verschillende ver
diepingen. Dit is geen kleinieheid, aangezien
or reeds monsters in New-York staan 7an
meer dan vyftig verdiepingen 1 Ook sal mea
wel begapen, dat het veel te omslachtig zon
syn, indien men een stel liften aanbracht,
dat ep verlangen der lucht reizigers dan etcs
aan deze dan weer aan die verdiepingon
stopte, tot hst in- of uitlaten van lifters.
De hoogste der heden bestaande wolken
krabbers is hot //Wooiworth Building", dat
inderdaad vyf-en-vyftig verdiepingen telt. Dit
gebouw bezit tevens het bette stelsel voor
de practische bediening der liften.
In het reus&chtige gebouw eoa huis ale
een etad I heeft men het fyeteem van Bnel-
en lokaal-liften soo ver mogolyk dosrgavoer 1
men spreekt er van de «express"- van ,dircct"^
en van *omnibus-liften".
De laatsten stoppen op verzoek overal, waar
men slechts in de hoogte belanden wil; ds
andere zyn uitsluitend bestemd voor sneldien-
sten en voor de bovenslo verdiepingen, welke
eenige honderden meters boven ds straat
liggen.
Behalve de liften vcor goedoreD, beschikt
dit gebouw over niet minder dan 24 liften,
wslke op ongeveer 750 plaatsen stoppen.
Hoe moet nu echter dit lift-stelsel behoor-
ïyk bediend worden
Evenals ia een gebouw, waar een groot
aantal telefonische aansluitingen tot stand
moet worden gebracht, zetelt in dit New
Yorkschegebouw een «centrale juffrouw" voor
de contióle over de elevators (zoo heeten do
lifts in het Eagelsch.) Deze beambte hetft
den geheelen dag en nacht niet anders to
doen dan baar wakend oog scherp te laten
gaan over het leger liften, dat onafgebroken
van boven naar beneden glydt.
Den loop van eiken lift kan zy van haar
centrale lifc-tafel volgen, dank sjj een eleo-
triscb bord, waarop de loop van eiken lift
wordt aangegeven met behulp van electrische
lampjes. Er zyn een 750-tal olectrieche gloei
lampjes voor deze ce&trale juffer geplaatst,
eu soo kan zyn voortdurend nagaan waar al
haar liften zich bevinden.
Staat er een lift ergens in de geweldige uit
gestrektheid van het gebouw te lang stil,
dan heeft sy niets anders te doen dan op
een electrisch knopje te drukken, soodat zy
telefonische verbinding Krijgt mot het toe
stelletje, dat zich in eiken lift bevindt. Zoo
kan zy vornemen wat do reden is, dat de
een of andere lift te lang onderweg biyft, of
wat a&dors aan mocht haperen.
En van uit haar werkkamertje kan zy dus
ten allen tyde en overal door het gebouw de
gemeenschap ondorhouden met dit liften-
legioeD. (H.blaü.)
Gelezen in een prijscourant van rywiel-
radels
„Gezondheidssadel voor heeren met groot
sitvlak en sterk onderstel met gedraaide
staande veeren en dikke neusveer, alle veeren
vernikkeld."
Advertentiën.
Heden overleed na laDgdurig
ljjden, onze lieve Man en Yader,
Behuwd- en Grootvader
Cornell* Langerljs,
in den ouderdom van 64 jaren.
Wed. G. LANGERIJS—Bosman.
C. LANGERIJS Cz.
J. LANGERIJS-Mulder.
A. LANGERIJS.
J. M. LAN GERIJSGo vers.
Den Haag.
Adr. LANGERIJS.
A. LANGERIJS-Meurs-
Amsterdam.
E. LANGERIJS.
A. A. LANGERIJS.
En Kleinkinderen.
Helder, 15 Maart 1914.
