WEEKBLAD VOOR WIERJNGEN EN OMSTREKEN.
9e Jaargang.
Vrijdag 8 Februari 1918.
No 11.
Alkmaarsche Tabak van J. R. KEUSS I
VERSCHIJNT ELKEN
DINSDAG en VRIJDAG
Abonnementsprijs
per 3 maanden 0.60.
WIERINGER COURANT
ADVERTENTIËN:
van 1-5 regels
Iedere regel meer
f O.cO
„0.06
UITGEVER:
CORN. J. BOSKER, WIERINGEN.
Een „Mennönitssche" beeldenstorm
Nu als vaststaand mag worden aangenomen,
dat het zgn. Utrechtsche portret van Menno Si-
mons de beeltenis is van Viglius van Ayta, rijst dfc
vraag wat zullen de gemeenten, kerkeraden pre
dikanten enz. nu gaan doen Er zal wel geen an
dere keuze overblijven dan het portret, dat ver
maningen, kerkeraadskamers en studeerkamers
sierde, te verwijderen. Dien weg gaat het reeds
uit. Het Maandblad van de Utrechtsche Doopsge
zinde gemeente, waar in 1903 de schilderij voor
het voetlicht kwam, is ditmaal geheel aan de por
tretkwestie gewijd. Aan het slot lezen wij „De
zaak is dus uitgemaakt. Menno's portret een
beeltenis van Viglius Ayta; de beeltenis van een
oudste der dooperschen in waarheid die va*
een R.-K. staatsman en geestelijke; waarnaar on
ze oogen meermalen met eerbied en liefde heb
ben opgezien, was hij, die bij den koning van
Spanje als voortreffelijke staatsman koog in eere
werd gehouden, en die met het zegel bekrachtig
de alle besluiten door zijn vorst genomen, ook die-
welke hij uitvaardigde om de vermaledijde secte
der dooperschen te vervolgen. Wonder speling
van het lot Bittere ironie En nu zullen wij dus
maar verwijderen Viglius van Ayta's portret van
de plaats, waar het door ons was neergehangen
Of is er iets dat er ons toe brengen kan kerke-
raads-, studeer- of woonkamers te sieren met de
beeltenis van den proost van het St. Bavokloo-
ster te Gent
Ds. H. Britzei schrijft in het' „Doopsgezind
Krantje" voor Wormerveer„Minder aangename
ontdekking voor den kerkeraad onzer Utrechtsche
Gemeente, die zoo trotsch op haar bezit was en
het stuk altijd met zoo groote ingenomenheid toon
de, en die nu leelijk in de verlegenheid er mee
zit. Het is jammer voor het mooie schilderij,
maar het zal uit de kerkekamers moeten verdwij
nen, ook uil de onze." En in een later nummer
schrijft hij ..De kerkeraden" en particulieren, die
tot dusver vTglïüs als psêuau--m%iinu
verleenden, kunnen hem laten gaan met een wel
genoemd gaheen in vrede
Ook ds. G. F, Boekenoogen noemde het in de
Zondagsbode „heel jammer dat het mooie schilder
stuk te Utrecht geen portret van Menno ns. Een
andere waardeering spreekt uit wat ds. P. G.
van Slogteren te Bovenknijpe in het Maand
blad dier gemeente schrijft„Wij hebben dus
een fout te herstellen, n.1. de reproducties van
de Utrechtsche schilderij' uit onze vermaningen
gg^2 £2&*sil r&Z<Z_
Bureau Hippolytusboef, Wieringen
Tel. Interc. No. 10.
Bijbureau C. Slikker Cz.
Kleine Sluis-Anna - Paulowna
Agentschap A. Keuris Gz., Wieringerwaard.
Wie lekker wil rooken, gebruikt -•
ZHGbt&S \JsfZ~uEC Q.-?IZ1<ri
FEULLETON.
en kerkeradskamers te verbannen. Een beelden
storm staat ons dus te Eerwachten Ja. maar een
vreedzame. Niet uit of met haat jegens onze Room
sche landgenooten, maar als consequentie van
een beter feitenmateriaal. Van vele zijden werd
reeds een „jammer" gesproken, „dat mooie por
tret". Wij stellen hiertegenover „gelukkig". Laat
ik het zacht uitdrukken het zgn. Utrechtsche
Mennoportret heeft voor mij nooit aantrekkelijk
heid bezeten. Ik zag toet veeleer steeds met een
scheef oog aan, in het stille verwijt,.dat het lang
zamerhand het oud-eerwaarde Hamburgs~che Men
no-portrejj een gravure door Jacobus Burghart
(1638), was gaan verdringen. Met heimelijke neen,
met uitgesproken voldoening zal ik daarom op de
eerstvolgende kerkeraadsvejrgadering voorstellen
het portret in kwestie uit onze vermaning te doen
wegnemen." Reeds besloot de kerkeraad van de
Doopsgezinde Gemeente te Rotterdam op voor
stel van den leeraar het als Menno vereerde por
tret van Viglius van Ayta uit de kerkeraadska-
mer le verwijderen.
GEMENGDNIEUWS.
Binnenbeurtvaart.
Naar wij vernemen, is door de 4 groote Binnen
beurtvaart-Maatschappijen ,n.l. de Vereeniging
tot behartiging der stoomvaartbelangen in Neder
land (V. S. B. N.); de Vereeniging tot behartiging
vaart te Rotterdam (R. B. V.); de Amsterdamsché
Vereeniging (A. B. V.) en de Vereeniging tot be
hartiging van de belangen der Haagsche Beurt
schippers (H. B. V.), een overeenkomst aangegaan
om een uniform beurtvaartadres in te voeren.
Deze - adressen zullen van af 1 Maart a.s. voor
het publiek verkrijgbaar' zijn enworden op 1 April
a.s. verplicht gesteld. Van af dien datum zal hea
niet meer mogelijk zijn goederen met den beurt-
bootdienst te vervoeren, anders dan met begelei
LEVENS STRIJD
De redenaar ging voort op nadrukkelijke wijze
zijn meening te ontwikkelen. Het gemiddelde
loon van een arbeider bedroeg nauwlijks zoo
veel, dat hij er van leven kon. Van huisvaders
waagde hij het in het geheel niet te spreken. Zij
leidden eenvoudig een treurig leven en de huis
houdingen konden alleen dan bestaan, wanneer
vrouw en kinderen ook meewerkten. „Maar kan
men dat een geregeld- familieleven noemen," ging
hij met verheffing van stem voort, „wanneer man
en vrouw het huis verlaten, en de dochter reeds
eer zij volwassen is, naar de fabriek of werkplaats
gaan moet, om, onttrokken aan het toezicht der
ouders, aan onzedelijke invloeden van allerlei
soort te worden prijsgegeven De plaats der
vrouw is te midden van haar huisgzin, haar taak
is, voor de huishouding te zorgen, de kinderen
op te voeden, hen tot fatsoenlijke menschen te
maken, maar niet om al haar krachten te wijden
aan geldverdienen, en daardoor er toe bij te dra
gen, dat de banden, die het huisgezin bijeen moe
ten houden, steeds losser worden.
Een salvo van handgeklap, vergezeld door lui
de bravo's volgde op deze woorden.
De inspecteur van politie had druk zitten schrij
ven. Nu keek hij den redenaar, wiens schrander
gezicht ten halve naar hem was toegekeerd, op
lettend aan. Toen ging de spreker voort:
„Mijne heeren, het geheele organisme van de
vrouw is in strijd met een lang aanhoudende werk
zaamheid in de fabrieken. In de eerste plaats is
zij er toe bestemd, gade en moeder te zijn. Ieder
waarheidlievend geneesheer zal u dat bevestigen
En wanneer de staat van zaken toch feitelijk
is, zooals ik u dien hier bloot leg, dan vindt dat
hoofdzakelijk zijn oorzaak in lage loonen der man
nen. Daat zijn dus op den duur onhoudbare toe
standen".
Opnieuw weerklonken bijvalskreten. De wacht
hebbende politieambtenaar, een joviaal heer met
reeds grijze bakkebaarden ging rechtop zitten en
legde zijn potlood op tafel. Op hetzelfde oogen-
blik zeide de voorzitter: „Ik verzoek den spre
ker, zich tot de zaak zelve te bepalen. Het be
treft hier mededeelingen in zake werkstaking. Ik
vrzoek dus
De redenaar ging voort„ïk bepaal mij geheel
bij de zaak zelve. Wij hier hier zijn werklieden;
cm ons draait het geheele sociale vraagstuk.
Maar evenals de verschillende schakels een ket
ting vormen, zoo vormen ook de verschillende
verschijnselen van het openbare leven het sociale
vraagstuk. Wanneer wij onze zaken willen bespre
ken, dan Is het in de eerste plaats noodig, de oor
zaken aan te voeren, die schuld zijn aan onzen
trcurigen toestand, zoowel als de gevolgen, die
er uit ontstonden "Cn er nog steeds uit ontstaan.
Zachte heelmeesters maken stinkende wonden.
„Bravo...- juist zoo." riepen de toehoorders
weer. tl
„Ik wil dus voortgaan of liever mij tot de zaak
zelf bepalen." begon de redenaar weer. terwijl
een ironisch glimlachje om zijn mond speelde.
„Wanneer de staat verlangt, dat wij onze plich
ten als belastingschuldigen en burgers zullen ver
vullen, dan moet het ons ook geoorloofd zijn, de
middelen op te sporen, die ons beveiligen voor
het gevaar van die plichten eens niet meer te
kunnen vervullen. Wij gelijken op doctoren, die
bijeengekomen zijn, om een ziek lichaam te on
derzoeken en die het wederzijds als eikaars
plicht beschouwen, niets voor elkaar te verzwij
gen Mijne heeren, wij streven er slechts naar een
den mensch waardige positie te verwerven. Wij
willen niet brassen, maar wij willen ook niet
steeds de treurige mogelijkheid voor oogen heb
ben. op een goeden dag physiek en moreel ten
gronde te gaan, de wereld te moeten verlaten met
de verschrikkelijke gedachte, onze vrouwen en
kinderen als hulplooze wezens achter te laten
Ook in geestelijk opzicht willen wij niet verdier
lijken, maar na het werk moeten wij zooveel tijd
over hebben, dat wij ons verder kunnen bekwa
men. dat wij behalve voedsel voor het lichaam
ook voedsel voor den geest tol ons kunnen ne
men. Bij de tegenwoordige wijze van productie
is dat onmogelijk. Een voorbeeld ziet gij aan mij
zelf. Ik woon geheel in de Brunnenstraat en moet
dus drie kwartier loopen, om de fabriek te be
reiken. Sedert maanden al heb ik 's avonds tcA
ding van het beurtvaartadres. dat'in drie model
len beschikbaar wordt gesteld en wel het envelop
pemodel, kaartmodel en dubbel-kaartmodel. Het
vervoer heeft dan op gelijke wijze plaats als de
postpaketten, waarvoor een speciale postkaart
verplicht is.
Vergiftiging
In een gezin op de Lauriegracht te Amsterdam
zijn achter elkaar twee sterfgevallen voorgeko
men, tengevolge van het eten van jam.
Donderdag zijn twee jongens uit dat gezin, van
9 en 10 jaren na een boterham besmeerd met de
ze jam te hebben gebruikt, ziek geworden. De
oudste overleed Zaterdag en de jongste Zondag.
Daar het potje jam is weggeworpen, zoodra zich
ziekteverschijnselen voordeden is niet kunnen
worden onderzocht, welke vergiftige bestanddee-
len in de jam voorkwamen. Tot heden is het ook
nog niet gelukt den koopman op te sporen, die
het gevaarlijke goedje verkocht heeft.
Gerookte mosselen
De Visscherij Ct. deelt mede
In Duitschland is men zich met succes goan toe
leggen op het rooken van mosselen- en wij moch
ten uit Texel eenige monsterzakjes gerookte mos
selen ontvangen.
Dit product is uitstekend. Indieneenigszins
sterk gerookt en gezouten, komt de smaak met
dien van rookvleesch overeen. Echter het mossel
-vjeesch is malscher en vetter. Gegeven de buiten
den lagen prijs, moeten geroonre musseieu
zeer gewild voedsel worden.
Wanneer de bereiding goed zuiver geschiedt,
er voor wordt gewadkt dat alleen goede qualiteit
mosselen worden gebruikt, zal dit artikel in het
groot zijn weg vinden. De aflevering zou in vaat
jes kunn engeschieden, de verkoop per pond.
Het eerste jubilee der broodkaart!
Het was Donderdag een jaar geleden, dat de
negen uur bij Urban moeten werken, 's Morgens,
wanneer ik mijn woning verlaat, slapen mijn kin
deren nog en wanneer ik 's avonds laat thuis kom
liggen zij al weer te droomen. Het gevolg daarvan
is, dat het mij dus slechts eenmaal in de acht da
gen vergund is, mijn kinderen te hooren spreken
hen in de oogen te zien....
Deze woorden schokten de menigte blijkbaar en
de redenaar ging voort „Ja, mijne heeren, hoe
dikwijls gebeurt het zelfs niet. dat wij ook Zon
dags voormiddags naar de fabriek moeten, omdat
dit van ons verlangt wordt. Er zijn menschen, die
ons arbeiders verwijten, dat wij geen godsdienst
zin bezitten, dat het beter voor ons zou zijn, wan
neer wij naar de kerk gingen. Nu, mijne heeren,
men laat ons niet eens den tijd om te bidden. Wij
verrichten des Zondags morgens in het zweet des
aanschijns ons werk en dat is ons gebed.... Hij
zweeg een oogenblik.
Ditmaal weerklonk geen luide bijval, maar het
algemeene geschuifel bewees welken grooten in
druk de laatste woorden van den spreker ge
maakt hadden.
Hij begon opnieuw „En terwijl onze toestand
al zoo ellendig mogelijk is, waagt men het nog
met loonsvermindering bij ons aan te komen. Ik j
spreek hier nu in naam der knoopenmakers. j
Hij begon nu de schaduwzijden van dal vak ir»
het. licht te stellen, verzocht, zich vast aaneen te
sluiten, vreemde werklieden zooveel mogelijk te
weren en de werkstakers zoo goed men kon tè
steunen en hen te helpen om de overwinning tè
behalen. Het kapitaal bezit de macht, ons te la
ten doodhongeren," zeide hij ten slotte, „maar
wij hebben het bewustzijn van onze rechten als
mensch en gevoelen de kracht in ons, voor die
rechten te strijden en te -lijdenDe werklieden
partij is een partij van den vrede.... wij willen
langs wettigen weg ons lot trachten te verbete
ren. Maar zoolang de regeering onze klachten niet
aanhoort, moeten wij ons zelf trachten te helpen.
Wij beschouwen daarom de werkstakingen als
een middel, om dat doel te bereiken. Maar wan
neer men niet nalaat, ons de overmacht van het
kapitaal te doen gevoelen, wanneer men steeds
opnieuw tracht door alle middelen, die der bour
orcodkaart in Nederland werd ingevoerd.
/i) was ge van 5 tot en met 11 Fehruar:.
Zal de broodkaart nog meer verjaardagen vieren?
ereeniging voor Vrouwenkiesrecht.
Door de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht is
aan de besturen van alle politieke partijen in ons
land een brief gezonden en waarvan aan vele lan
delijke bonden gevraagd is om adhaesie te betui
gen.
Het hoofdbestuur verzoekt
le Om in uw verkjezingsprogram als urgent op
te nemen dc toekenning van het algemeen kies
recht aan de vrouwen, met dien verstande, dat
een ontwerp-kieswet met algemeen vróuwenkies
recht in het eerstvolgend regeeringsjaar moet wor
den ingediend, en
2e. Op de candidatenlijsten uwer partij voor
het lidmaatschap der 2e Kamer alleen die candt-
daten te willen aanbevelen, die verklaard heb
ben er toe te willen medewerken dat in hel eerst
volgend regeeringsjaar bij gewone wet aan de
vrouwen het algemeen actieve kiesrecht zal wor
den gegeven.
Ontploffing.
Dinsdagavond wilde een schipper van een te
Sloten liggende motorboot met behulp van rijn
twee roons den motor vullen met teerclie. Zij
hielden daartoe een brandende lucifer bij het vat
waardoor de teerolie ontplofte. Door den lucht
druk werd een der roons in het water geslingerd,
terwijl de vader, door schrik overmand, zelf in
het water sprong. De derde bleef aan boord. Met
ernstige brandwonden aan hoofd en handen wer
den alle drie per auto van den Geneeskundigen
diens fnaar het Wilhelmina-gaslhuis te Amster
dam vervoerd. Hun toestand is redelijk
KORTEBER1CHTE N."
leden C. v. Prooyen. Hij woonde "daar sedert een
jaar en was hoofdzakelijk belast met het ophalen
van de brug. Tal van jaren had hij van het Arm
bestuur ondersteuning genoten, eerst in een an
dere gemeente, het laatste jaar te Schiebroek.
Eenige dagen geleden is zijn vrouw van gebrek
omgekomen.
In de bedstede heeft men echter verborgen ge
vonden.... 12.000!
geoisie len dienste staan, onzen toestand te ver
ergeren, ons op allerlei wijze te vernederen, ons
te bschouwen als de schroef eener machine, die
geen waarde meer heeft zoodra zij versleten is,
ik zeg, wanneer daar geen eind aan komt, dan
Een ademlooze stilte had er gedurende deze
laatste woorden geheerscht. Aller oogen hingen
aan den mond van den spreker. De inspecteur van
politie was bij den laatsten zin gaan staan en had
zijn helm opgenomen. De voorzitter trok den re
denaar aan zijn jas, de toehoorders bogen hun
bovenlijf voorover en rekten hun halzen uit. om
dat zij dachten de stem van den ambtenaar te
zullen hooren. Den spreker, was deze opgewon
denheid niet ontgaan, hij beheerschte zich zelf ter
stond en eindigde glimlachende met de woorden..
..„dan. mijne heeren. drinken wij ons bier uit en
gaan kalm naar huis."
Een schaterend gelach, vermengd met een storm
van bijval, volgde op tleze woorden. Zelfs de in
specteur van politie ken zijn lachlust niet be
dwingen: hoewel hij de gefopte was, moest hij
toch bij zich zelf glimlachen. En wat Liebegott be
trof. deze trok een gezicht, alsof men hem voort
durend kittelde, zonder dat hij het wagen mocht
zijn vast opeengeklemde lippen te openen. De
rust werd eerst hersteld, nadat de bel van den
voorzitter geruimen tijd weerklonken had.
De discussie^verd nu geopend. Eenige personen
brachten van hunne plaatsen korte opmerkingen
in het midden. Plotseling ontstond er beweging en
een luid gemompel onder de menigte bij de deur
Iemand had te kepen gegeven dat Ipij wilde spre
ken. maar scheen er nu den moed niet toe te heb
ben. Men spoorde hem aan, totdat Thomas Beier
zichtbaar werd, die naar de tribune ginig en het
bestuur iets toeriep. Dc voorzitter belde en zeide
met zeer duidelijke stem
..De draaiersbaas Timpc heef het woord."
Honderde hoofden wendden zich om naar de
deur, waar de opgeroepen spreker nog steeds te
midden van een troep werklieden verborgen bleef
Velen hadden slechts den naam verstaan en richt
ten hun oogen naar den hoek. waar de compagnon
van Urban zat.
(Wordt vervolgd)
