14e Jaargang.
Dinsdag 6 Februari 1923.
No. il.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
WIERINGEN EN OMSTREKEN
BuitenU nd5clt Overzicht.
MA'UDBY
WiERINGER COURANT
UITGEVER:
COPN. J. BOSKER, WIE-RINGEN.
VERSCHIJNT ELKEN
DINSDAG en VRIJDAG
ABONNEMENTSPRIJS
per 3 maanden 0.85.
ADVERTENTIëN:
Van 15 regels 0.50.
Iedere regel meer 0.10,
BUREAU:
Hippolytushoef Wieringen.
TEL. INTERCOMM. No. 19.
Ziedaar, FRANKRIJK slaat reeds drie
weken met de dwingensle machtsmiddelen
in het van-kolcn-barstendc-ROERGEBIED
....en van de droomen is bitter weinig in
vervulling gegaan. Alle partijen zijn achterop
en de s'room der nieuwe problemen wast
met het uur.
Soldaten 'kunnen een gewapend verzet
breken, maojr staan hun de banden niet ver
keerd tegenover een LIJDELIJK VERZET,
waarvan de plegers steeds kunnen zeggen
„Wij zijn onschuldig, want wij voeren slechts
de opdrachten uit, welke ons gegeven wor
den iels, wal in zekere zin volkomen
waar is. Maar nu Frankrijk, om tot den
haarl van het lijdelijk verzet te komen
doo»inarcheeren naar Berlijn? Voorzeker
dan het lijdelijk verzet gebroken, maar
rol'er. de begeerde kilentreinen uit het Roer
gebied Framikrijk sneller binnen En wie
voedi dan ieen lamgeslagen volk van 60 mii
lioen Duitschers Of ontmoet Frankrijk te
Berlijn in plaats van een „lijdelijk" een ge
wapend verzet", b.v. van Rusland, Duitsch-
lands intiemen vriend sinds het verdrag
van Rapallo
Onze beschouwing schakelde lot nu toe
het Roergebied zelf uit, maar daar woont een
laai en driftig, volk de Westfalen.
Per slot van rekening gaat het er om
vcor wie en veer wat de Rcerarbeidcrs in
de schachten zullen afdalen om de kolen te
delven. En niet minder belangrijk is het,
wie hen zal betalen en wie hen redelijk zal
voeden, of tegenover wie zij dit alles zullen
weigeren. Dat dc Franschen overal mooibe-
sc-hilderde wegwijzertjes aan de boomen heb
ben gespijkerd, och daarom wordt gelachen.
Maar dat de Franschen (ter ccmbineering
van het schade-betalingsplan ,met ih.ct kolen-
en hou l vraagstuk) het Roergebied gaan om
geven met een militairen Chinceschen con-
trolc-muur, baart den arbeiders een andere
zorg dan die van den arbeid die van hon
ger Frankrijk, dat zich voor duizend pro
blemen meer geplaatst ziet dan drie wekzn
geleden, heeft boven eigen geld-, kolen- en
hout honger hot groote vraagstuk op te los
sen ven Berlijn onschadelijk, het Roerge
bied productief en de Roerbevolking rustig
en gevoed te krijgen.
En hoe eerder hot dal doet, des te
standiger (een nieuwe „oorlog" zou trou
wens niet te betelen1 zijn), want sinds 1921
zookt dc Fransohc franc het hellinkje, waar
langs reeds lang de Duitschc mark omlaag-
gegleden is. Meer dan 24 cent was de Fran-
sche franc waard, toen de conferentie van
Cannes een groot jaar geleden niet on
gunstig beloofde te verloopen. En Briand
was nog ni'ct verjaagd door Poincaré of de
franc zakte op 19, 18 cent. Diezelfde Poin
caré beeft hel een jaar later thans dus
lot een Franschen franc gebracht veai 16
cJent. En met den franc van het door-dik-en-
dunne Belgische broedervolk gaat het nog
belabberder.
Men trekke nu zelf maar de conclusie..
Met België samen vischt Frankrijk het
Roer-water af met den kuil," maar in dien
internationalen vijver van Lausanne legt het
zijn hengels alleen uit, zoo, dat hel bijna de
ongenegenheid der Engelsche hengelaars op
wekt. De Engelsche zijn te LAUSANNE niet
dezelfde irinisch-critische toeschouwers, als
le Roergeschiedenis, maar een zeer be
langhebbende partij. Frankrijk hetwelk
de rol van eerste continentale mogendheid
nog moet instudeenem had Engeland bij-
de leiding ontnomen en daarmede de
kansen van een gezamenlijke vrede van Lau
sanne verspeeld in ruil voor een mager pri-
vé-overeenkomstje met Angora.
Dank zij de koele waakzaamheid van de
Islemilisch-grooitste-koloniale mogendheid
in Engeland, is er nog een kansje over, dat
er een vrede tusschen Griekenland en
Turkije tot stand komt en een nog kleiner
kansje op eeni nieuwe vrede tusschen de
Entente en Turkije.
De braven Volkenbond vengadert. Het zal
ons benieuwen wat het oplevert. De binnan-
landsche onlusten van een Duitschland zul
len er evenmin door worden gekalmeerd
Is de onaangenaamheden, welke de Belgen
elkaar blijven aandoen naar aanleiding van
de Vl.aaimschie Hoogeschooikwestie. En de
Teren worden' er ook nog geen steek rusti
ger door. Op het laatst zou men bijna' vree
zen, dal een Volkenbond er al'een maar
was voor Eskimo's, Chineezen en Vuurlan-
ders.
FEUILLETON.
No. 5.
Scrgca il- sappeur Gcaudry riep nu d
auditeur nog eens. Deze trad weder voor en
salueerde.
Gij hebt u zclvon dubbele straf berok
kend, zeidc deze, daarom zult gij eerst d<
uitvoering van het vonnis tegen uw mede.
plichtigen commandeer en, en daarna zult gij
uw eigen vonnis vernemen.
Zonder iets te antwoorden, maakte de
sappeur rechtsomkeert en trad naar de af-
dccling scherpschutters, die met de uilvoe-
ring van het vonnis belast waren. Ik was
nauwelijks meer bij zinnen, zoozeer trof mij
het lot der veroordeelden, en bij de gedach
4c dat oen dergelijk lot mij te wachten
stond, zcodra ik herkend werd, drong mij
het koude zweet door alle pariën.
Negentien, maal had men losgebrand
negentien levens waren vernietigd. Toen
trad de laatste, die alle negentien had zien
sterven voor. Owelke vreeselijike denk.
beelden zijn er wel bij dien jongen man op
gerezen toen hij zijn eigen naderend lot zoo
dikwijls ten uitvoer zag leggen. Waarlijk hij
had meer dan éénen dood geleden. Ik had
gehoopt het kleine woordc „genadeuil
den niend van den overste te,zuil,en liooren.
Maar de onbuigzame man zweeg en bleef
stom en strak voor zich zien.
En vcor de twintigste maal was de slag
gevallen, en hel laatste slachtoffer was ge
veld. Dc kruitdamp trok gelijk een witte
broodsgeilen zijn van honger en* ellende ge
storven niet van dorst, want hel water-
percentage van hel wittebrood bedroeg 35
a 45 Maar.... omdat hel waiter
zoo duur is (110 fres. per quintal), daarom
alleen is het wittebrood zoo duuren
b cge er ensw.aar d
Dc grauwbrcod-geiten leven, nog i
rolrond.
GEMENGD NIEUWS.
WITTEBROOD EN GEITEN.
In Parijs ds ruzie over brood. Het witte
schijnt er veel slechter te zijn dan het grau
we en bovendien veel duurter te zijn. Eem
commissie heeft proeven genomen, en -een
serie geilen met Parijsch wittebrood gevoerd,
en een andere serie met het door de Parij-
zenaars verstooten grauwe brood. De witte-
wol'k in de hoogte, en de sappeur rapporteer
de den kolonel met een traan in het toog
dat het beulenwerk was afgeloopen.
Sergeant Gaudry, zeidc deze op een in
drukmakende toon, hebt gij u nu bedacht.
Waar het de eer geldt, komt geen boden
'ken tt pas antwoordde deze.
Geaudry vervolgde de overste op .een
hartelijken, vaderlijken loon, ik zoudu,
dien de kameraden liefhebben, dien dc offi
cieren hoogachten, u, een der dappersten
van mijn regiment, u, mijn zoon, niet gaarne
erlizen.
De kameraden zouden ,mij niet meer lief
hebben, de officieren mij niet meer achten,
en ik niet waardig, zijn in dit regiment te
dienen als ik uit nietige viees voor den
dood mijn woord wilde breken, riep de sap
peur.
Maar Geaudry, voor het laatst, bedenk
toch de wet is sterker dan ik en gij kent
den keizer.
lik weet liet, kolonel, antwoordde de sap
peur an vast besloten.
Een. doodelijke stille heerschte rondom,
toen d-e kolonel zich met een donker gelaat
terzijde begaf en de auditeur met zijn bock
dat de krijgsartikelen inhield, naar Gcaudry
ging en met de vinger op bet bloeddorstig
artikel wijzende, zeide
Sergeant-sappeur, gij hebt uw eigen von-
lis getcekend, dat uw wil geschiedde.
Er ontstond bij deze woorden een onge
wone beweging, een onverstaanbaar gcniom
pel bij hel rigiment.
Ik. weet, gaf Geaudry 'bedaard tan ant
woord, ik weet dat d,e gestrengheid der wet
mij tot den 'kegel veroordeelt. Het is u be
kend kolonel dat ik den dood niet vrees
zijn
VISSCHERIJ.
DROOGMAKING der ZUIDERZEE.
„Vragen van Kamerleden."
De heer D.uymaer van Twist stelde den
Minister van Waterstaat de volgende vragen:
o. Is het juist, dat de Vereeniging van
•belanghebbenden bij dc nevenbedrijven der
Zuiderzeevisscherij zich tot den Minister
heeft gewend met een adres, waarin gecon
stateerd wordt, dat de toestand van het
Zuiderzeevisscherijbedrijf, ook wat de aan
verwante bedrijven betreft, allertreurigst is?
2.0. Zoo deze vraag in bevestigenden
beantwoord wondt, is de Minister dan
met adressamte van oordeel dat do oorzaak,
van dien toestand gelegen is
a. in de wijze waarop de plannen tot
afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee
worden uitgevoerd of zullen worden uilge-
vcerd
b. in de steeds mindere toeschietelijk
heid van de Regeering in het verstrekken
'an krediet aan de visschers.
3o. Deelt de Minister de in hel adres
uiig sproken meening, dat de ond_r a ge
noemde omstandigheid de energie en den
ondernemingsgeest van de visschers doodt,
wat blijken kan uit hel feit, dat in geen
enkele scheepswerf meer een nieuw vaartuig
wordt op stapel gezet, terwijl nog nieuwe
schepen ter vervanging van de afgedankte
loodig zijn, en dal dc onder b genoemde
omstandigheid den visschers belet hun vaar-
tuiging, zeilen en netten voldoende te on
derhouden en dal uit hoofde van onvoldoen
de opbrengsten uit het bedrijf vemiewingen
en herstellingen niet kunnen plaats hebben
4. Zoo ja, is de Minister dan bereid
maatregelen te 'treffen, waardoor in den zor
gelijken toestand, waarin het visscberijbe-
drijf verkeert, verbetering kan komen
5o. Mocht de derde vraag ontkennend
beantwoord worden, aan welke oorzaken
schrijft de Minister dan de moeilijkheden
toe, waarin zich de visscherij en de neven1-
bedrijven bevinden., sinds de werkzaamheden
tot afsluiting en, droogmaking van de Zui
derzee werden aangevangen, en op welke
wijze zijn de gevolgen te bestrijden
6o. Kan de Minister eenige mededeeling
doen over het tijdstip, waarop het wetsont
werp, inhoudende de maatregelen ter tege
moetkoming aan de Zuiderzeevisschersbe-
volking en andere personen, wegens schade,
welke de afsluiting en droogmaking van die
Zuiderzee hun mocht berokkennen, bij de
Kamer zal inkomen
7o. Zoo neen, is de Minister dan bereid
een nadere uiteenzetting te geven van de
verklaring, welke hij in dc zitting van de
Tweede Kamer van 30 Nov. 1922 aflegde,
luidiende
„Dc voorbereiding van dit wetsontwerp
is zeer tegengevallen. Indertijd is de toezeg
ging gedaan, dal hel spoedig zou komen, en
men meende ook, dat het in korten tijd in
elkander zcu kunnen worden gezet, maar
het vereischle meer tijd dan men aanvanke
lijk meende."
HUIZEN VERZAKT.
Terwijl men a,an den Vhetskan te Leer
dam bezig wias de fundieering te maken voor
jeen woon- en. winkelhuis, begonnen de aan.
grenzende woningen ernstig te verzakken
toen men1 bezig was met sluiten, stortte een
gedeelte van de woning van de wed. Weers
ma in. De bewoonster had nog gelegenheid
bijtijds het huis te verlaten. Een andere wo
ning we?d ook ontruimd.
ONVEILIG TWENTE.
Men schrijft uit Almelo
Er gaoit nagenoeg .geen nacht in Twente
voorbij, waarin niet in dc nabijheid van de
grens wordt ingebroken. Al deze inbraken
worden, hoewel de daders meestal onbe
kend blijven, en wellicht ook daarom, toe
geschreven aan Duitschers, die met den buit
ons land weer verlaten.
Zaterdag zijn te Almelo niet minder dan
5 Duitschers, een Engelschman en een Oe
kraïner aangehoudeni, die hier allen zonder
middelen van bestaan rondzwierven.
Deze vreemdelingen verbergen zich des
d'aags meestal in hooibergen en. schuren en
begeven zich des nachts op pad.
GASVERSTIKKING.
Naar het „U. D." verneemt heeft zich in
den nacht van Vrijdag op Zaterdag een ge
val van gas verstikking voorgedaan in de
strafgevangenis te Utrecht.
'Het slachtoffer van het ongeval, eeni ge
vangene, is overgebracht naar het Gemeen
telijk Ziekenhuis.
Te Domburg is een 14-jarig dienstmeis
je gedurende de afwezigheid van haar me
vrouw door gas bedwelmd, dat uit een o-
penstaand kraantje
dood gevonden.
ontsnapte. Zij werd
maar hier zoo smadelijk te moeten sterven,
dal valt hart voor een heerlijk soldaat. Laat
mij voor het vaderland, waaraian ik mijn
leven, gewijd heb, waarvoor ik reeds in me-
nigen heelen: strijd mijn bloed heb gestort,
kt at mij voor dat vaderland sterven, zend
mij in den eersten veldslag onder een. kogel
regen in de bajonetten der Pruisen, opdat
ik tenminste den verdienden dood van 's
vijands hand, en niet van mijne krijgsmakers
ontvange.
Dat kan niet, mijn arme Geaudry, zeide
de overste droevig. Toen trad een oud gre
nadier uil heit gelid en presenteerde voor
den overste het geweer.
Gij meogt spreken, antwoordde de kolo-
ïcl op deze, bij de militairen gewone figuur
'ijke vraag om te mogen spreken.
Overste hebben deze wonden geen beter
lot verdiend vrceg de grenadier, de uni
form van den sappeur losknoopende en op
de eervolle lidteekens wijzende, wellke zijn
borst versierden.
Ik ken die eereteekens, gaf dc overste
ten antwoord, die nauwelijks zijne aandoe
ningen meester kon werden. Ik ken dal lid-
teelcen van den houw, die op mij gemund
was, ik ken den braven Geaudry die hem
ontving, om mij te redden maar, en nu kon
hij zijne tranen nauwelijks weerhouden, ?k
ken ook mijn plicht en krijgswetten. Geau
dry heeft zelf zijn vonnis geveld.
Dal heb ik bevestigde deze, wees getroost
kameraad, gij weet zelf te goed dat de ko
lonel niet anders mag handelen.
Deze scheen toch nog besluiteloos, maat
de auditeur, die bloeddorstige demon, fluii
lerde hm iets in.
Nog eens, en, voor het laatst riep hij, Gc-
JENEVERSMOKKELARIJ.
De commiezen te Baak hebben een par
tij gesmokkelde jenever van 361 liter in be
slag genomen, benevens paard en wagen,
waarmede het clandestien vervoer geschied
de.
DE VARKENS WORDEN GOEDKOOP 1
In den Gelderschen Achterhoek lijdt dc
varkenshandel, door de bezetting van het
Roergebied door de Franschen., geduchte
schade. Handel is er niet veel en dc prijzen
gaan gestatig achteruit. In enkele dagen i„
de prijs voor vette varkens van 52 tol 44
cent per pond ruw.
ZULKEN MOESTEN ER MEER ZIJN
Een barbier te Baarn is begonnen de
werkloozen voor den halven prijs te scheren.
BEZUINIGINGSNOOTJES
De Schoei met den Bijbel brengt o.m. de
volgende bezuinigingsnootjes ter tafei
lo. „Tot voorzitter der Gommiss:? voor
de examens Fraaie handwerken, die in Am
sterdam worden afgenomen, is benoemd de
inspecteur uit Roermond, 't Kost toch niets!
en dat gaat boven bezuiniging. In Amster
dam werden als deskundigen benoemd o.a.
dames uit Rotterdam, Groningen en Breda.
Indien de indruk van bezuiniging nog wat
sterker gewenscht wordt, verdient het aan
beveling, d.e leden nog wal verder uit el
kaar te zoeken."
2. In Hulst, een: plaatsje met 38C0 inwoners
in Z.-Vlaanderen, zorgt men, naar in een
ruzie tusschen Raadsminderheid en meerder
heid publiek wordt, in zeer bijzondere ma
te, voor de wetenschappelijke vorming der
oners. Daar beslaan n.1.een middel
bare handelsschool, een middelbare land
bouwschool, een ambachtsschool, drie scho
len voor meer uitgebreid lager onderwijs,
een huishoudschool, een bgere school, een
avcndvakteekenschool en en bewaarschool.
„Of we ook knap worden," schrijft het
blad hierboven en voegt er als onderschrift
bij
„Alleen1 het Hooger Onderwijs ontbreekt
o£, maar wat niet is kan komen."
3o. 1 school per 400 menschen. Te St.
N.icolaasga zal een school voor Christelijk
Nationaal enderwijs geopend worden. Dit is
de vierde school in dit dorp, met ruim 16C0
zielen. Met den. bouw is al aangevangen. Er
ral dan zijn 1 Openbare. 1 R.K:. 1 Gere
formeerde er» 1 Christelijk Nationale school:
aiudry, noem mij den naar des verraders, en
gij zijt gered.
Het blijft zooals ik gezegd heb, kolonel,
antwoordde deze ernstig en bedaard.
Nu dlan, God zal het mij vergeven, ik
kan niet anders, riep de overste, en wenkte
deni grenadier w der in het gelid te treden.
Met een ernstig gelaat gaf hij het bevel om
het vonnis ten uitvoer le brengen bren
gen. Al de soldaten schenen diep getroffen.
Toen kreeg de sappeur mij in het gezicht.
Nadat hij mij eenige oogenblikken. met aan
dacht beschouwd had, haalde hij een witten
zakcfoek te voorschijn, kustte dien en reikte
hem mij toe, terwijl hij zwijgend op den rood
gestikten naam wees. Madeleine las ik. en
nu werd het mij eensklaps bewust wie hij
niet wilde verraden.
Breng dit verlorene weder aan de eige
nares weder, en zeg haar, hoe ik het met
mijn bloed betaalde, zeide hij zacht en diep
zuchtende.
Maar ik weet niet of ik haar nog weer
zial zien, gaf ik twijfelende ten antwoord,
Gij -zult haar wederzien, hernam1 hij vol
vertrouwen., gij zult haar wederzien. Ik
eerst déar, voegde hij er hemelwaarts blik
kende bij.
Werktuigelijk nam ik dien doek en stak
dien bij mij. Met een vriendelijken en veel-
zeggenden blik nam hij afsoheid van mij, om
zijn treurig lot tegemoet te gaan.
Vol bewondering en hoogachting zag ik
nu hoe hij naar den wilgenboom trad, de
blinkende bijl diep in den stam sloeg en
wapens en berenmuts er aan hing. Toen
k.erde hij zich naar den kant waar Tressein
lag. en riep vaarwel mijn vaderland, vaar
wel dierbare Madeleine.
Toen dit afgeloopen was, riep hij den ti
railleurs toe moed gehouden kameraden,
met bedaardheid aanleggen, gij zult het har',
van een Franschman, van een ouden kame
raad, toch wel weten le treffen, en niet
mis schieten.
Dit zeide hij met eene vaste stem, tevens
po hei eerekruis wijzende, dat aan een. bloed
rood lint op zijne borst was gehecht.
Het scheen mij voortdurend eene onmo
gelijkheid dat zulk een man, het cch'c beeld
an een heldi uit de oude geschiedenis zulk
een lot zou moeten ondergaan, Ik gelocf
vast en zeker dat al deze voorbereidingen
alleen in schijn geschieden, om de hardnek
kigheid van den sappeur te overwinnen en
hem tot het noemen van den schuldige te
'-e wegen.
Laad commandeerde intusschen Geau-
Irv, even' bedaard en verstaanbaar als vroc
ter bil de terdoodbrenging der kameraden.
Nu verwachtte ik zeker dat dc overste
.genade" zou roeper, Maar deze stond daar,
bleek als een marmerbeeld, en zag ernstig
zwijgend het treurig looneel aan.
Reeds commandeerde de sappeur „geeft
achtDaar hoorde men opeens het klïnkzn
der trompet, het slaan der trommen, het
signaal der horens van uit het nabijgelegen
kreupelhout, en mijn groene kameraJ m kv. -
men onder luide hocrahs en met bliksemde
"zwaarden aanrennen.
Ik maakte van de verwarring gebruik, en
liep mijne vrienden met alle inspanning mij
ner krachten: tegemoet.
Wordt Vervolgd,
