Est oma.
16e Jaargang-
Dinsdag 17 November 1925.
No. 62
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
WIERINGEN EN OMSTREKEN
WIERINGER COURAKÏ
fi
9 UITGEVER
CORN. J. BOSKER, WIERINGEN
VERSCHIJNT ELKEN
DINSDAG en VRIJDAG.
ABONNEMENTSPRIJS
per 3 maanden 1.
ADVERTENTIëN:
Van 15 regels 0.50.
Iedere regel meer 0.10.
BUREAU
Hippolytushoef Wierlngon.
Telef. Intercomm. No. 19.
Mr. Harmen Smeenge over de
schippers.
Annelén schrijft in het Handelsbl.
over Mr. Smeenge, den nijverejn
voorzitter van „Schuttevaer."
De bemoeiingen van mr. Smeen
ge zijn van velerlei aard geweest.
Toen hij begreep, dat door de
concurrentie, van spoor en boot
de binnenvaarders op den duur
wel eens minder werk zouden
Jtunncn vinden, zag hij terstond
ook de wenschelijkheid, neen de
noodzakelijkheid in, van geregeld
onderw ijs voor de schippers jeugd.
Eigenlijk had niemand zicli ooit
ernstig met. die kwestie bezig ge
houden. Het sprak van zelf, dat
de kleinere of grootere vaartuigen
die van de veenkoloniën turf naar
de groote steden brachten die
aardappelen en andere vrachten
vervoerden, den schipper herberg
den met zijn gezin. Met moeder
liepen de jongens in het zeel. Di
meisjes hielpen bij de bereddering
van het, vaak heel primitieve huis
houden en hoewel verreweg het
moeren deel van die kinderen van
lezen omschrijven geen notie had
den, behoefden ze, wat hun alge-
meene ontwikkeling betreft, bij
de schoolgaande jeugd mee stat
niet achter te staan, omdat ze van
kind af steden en dorpen, toe -
Standen, zoden en gebruiken, in
dustrie en handel, al varende
door heel hot land, langs steden
en dorpen, door aanschouwing
ieerden kennen.
Zoolang het van zelf sprak, dat
de schipperskinderen later op
het water hun brood konden ver
dienen, deed het er betrekkelijk
weinig toe, dat zo geen parate km
nis bezaten. Maar toen het er
naar uit ging zien, dat verschel -
den van die scliipperskinde °n
ann den wal hun broodje zouden
gaan verdienen, toen kwam de
groote, dedringende vraag van
FEUILLETON.
No. 21.
De heer Lantin, aangevuurd
dooi' de beloften van den markies,
die gaarne de helft van zijn for
tuin opo ferde oin Clifistine en
haar zoon tteriig te vinuen, was
k achtig aan het weik gegaan.
De nieuwstijding, welke hij den
fharkies gebracht had, was juist.
Barones de Méziere was ernstig
ongesteld.
De ongelukkige vrouw voelde,
,clat zij meer en meer achteruit
ging, en hot eenige geluk, waarop
zij nog gehoopt had, te mogen
sterven in de armen van dochter
en kleinzoon, werd haar ontzegd.
Van den aanvang der ziektte af
had dokter Bernau zich hiertegen
zeer beslist verzet.
Als zij zich hier vertoont, ver
klaarde hij, is zij verloren Onze
vijanden waken.
Ik dus moeten sterven, zon
der haar weer te zien
Juist omdat ik haar wil blij -
ven beschermen, zei de dokter, om
dat ik haar wensch .te behoeden
voor het laatste en verschrikke' -
lijkste ongeluk, dat haar dreigt
het verlies van haar kind, moet
ik die pijnlijke opoffering van li
ejgchen.
Gelooft gij dan, dat die man
non zelfs geen medelijden zouden
hebben met oen stervende
Zij hebben medelijden met
niemand of niets. En ik ben er
van overtuigd, dat zij in dit oo-
gonblik op uw ziekte hun hoop
houwen. Zij denken, dat uw doch
ter u niet zal laten sterven, zon
der u te komen zien.
heit onderwijs de vraag var- 'e -
zen, schrijven en rekenen, van
wat aardrijkskunde en geschied
kundige kennis de vraag ook
van de kennis van enkele andere
vakken, die in de praktijk van
het latere leven dringend te pas
komen. In deKam er en daarbui
ten heeft mr. Smeenge de zaak
naar voren gebracht. Onde(r de
schippers, die de direct belang
hebbenden waren, heeft hij onver
moeid het oprichten van fondsen
gepropageerd, waaruit nicjt alleen
het onderwijs en de huisvesting
der schippersjcugd kon worden
betaald, maar ook de schadeloos
stelling aan de ouders, als die ge
dwongen waren om door gehuur
de krachten het werk aan boord
te laten verrichten, dat anders tot
de taak van zoon of dochter had
behoord.
„Het schippersleven is veran
derd. Of het ook werd verbeterd
„Hoe was het vroeger Van
Kerstmis tot Vrouwendag (Febru
ari) lag de binnenschipperij vol -
komen stil. Eind December vot
rcTi de schippers naar hun woon
plaatsen, het personeel werd afge
dankt, de knecht ging naar hui*
was vrij, en enkele maanden kon
den de schippers met hun gezin
aan den wal leven.
„Een ideaaltoestand was dat
niet. Het mansvolk, vooral de
knechts hadden niets omhanden
en zwaaiden vaak dronken langs
deh weg. Maar, van den anderen
kant, was voor den gouden schip
per dit stlliggen een gereede aan
leiding om zijn schip terdege on -
derhanden te nemen. En boven
dien is het helaas een feit, dat de
rnenschen die nu twaalf maan -
den in het jaar ploeteren, als de
Ivaart niet door ijsgang is ge
stremd, het financieel dikwijls
slechter hebben dan hun voorgan
gers, die zich dc „weelde" van hun
Dit waren de oorzaken van den
tweestrijd, en die tweestrijd nam
toe, naar gelang de krachten van
barones de Méziere afnamen.
Toen hij overtuigd was, dat de
toestand zijner vriendin wanho
pig was, besloot hij eindelijk Chris
tine te doen overkomen, maar te
vens zou hij alle maatregelen ne -
men om een ongeluk, dat hij zoo
zeer vreesde, te voorkomen. In het
zelfde uur echter, toen hij dat be
sluit genomen had, ontmoette hij
in de buurt van het kasteel den
heer Lantin, die op zijn prooi
scheen te loeren.
De hatelijke zaakgelastigde van
den markies scheen in de opge -
ruimdstc stemming te verkeereo.
Zich vroolijk de handen wrijven
de, sprak hij den dokter aan
Zoo, zoo, zei hij. Ik hoor, dat
het volstrekt niet goed gaat op het
kasteel.
Wat bedoelt ge Wat gaat
er niet goed op het kasteel zeide
de heer Bernau weinig toeschie -
tel ijk.
- Het schijnt, dat mevrouw de
barones zeer ziek is. Zij zal voor
haar dood nog wel eens haar doch
ter willen omhelzen.
Welnu, dan zullen wij haar
terugzien. Wij zullen de markiezin
d'Arbois ontmoeten. Zij zal wel ge
noodzaakt zijn uit haar schuil -
olaats te voorschijn te komen Tk
moet. zeggen, dat ge het knap hebt
aangelegd en goede voorzorgen
naamt. Mijnheer de markies heeft
de politie nog niet .aan het werk
willen zetten, want het. stuit hem
tegen de borst, om voor gen derg»-
liike zaak zulke middelen te ge -
bruiken, maar ik geloof dat wij
er ook geen behoefte aan zullen
hebben. J j^j
langdurige vacantie veroorloof
den. Neep, in het belang van den
schippersstand is dat doorvar-en
gedurende heel .een jaar niet."
Vele zijn dc schaduwzijden van
het leven op het water, het leven
in het enge, vaak benauwde kom-
bofje, het roefje, waarin de aart-
vaderlijke. toestanden precies de
zelfde zijn gebleven. Zooals de
scheepsjagers leefden, vijftig, mis
schien wel honderd jaren terug,
toen ook al vrouwen en mannen
hun ewaren, landzamen tred gin
gen, in liet hennepzeel, zoo is het
veelal nog. Alleen het meest pri
mitieve is aanwezig. De schippers
stellen geem eischen, aan liet le
ven zij laten stormweer en re -
genjacht om de ooren zwiepen,
zij betalen hun tol in meer dan
één beteekenis.
Doch een enkelen keerScliut-
tevaers voorzitter kan een glim
lach niet bedwingen een enke
len keer staat in de roef (die te
genwoordig op dek wordt ge
bouwd), een piano. Dan klink in
den avondstond een wijsje en o-
vcr liet water gaat de zang v.m
hen, die den dag over werkten.
Dat noemt de heer Smeenge een
goed teeken
De leek, die alleen „den buiten
kant" van het schippersleven
kent, moet het wel eens als een
contradictie hebben beschouw d,
dat mr. Smeenge zich sinds jaren
een warm voorstander hoeft ge
toond van het dampen van de
Zuiderzee.
„Komen uwe binnenschippers
daardoor dan met in het ge
drang heeft men de voorzitter
van Schuttevaer tot vervelend
toe gevraagd, en steeds luidde
dan zijn antwoord, dat de binnen
schippers bij een verwezenlijk? ig
van het denkbeeld der staatscom
missie slechts konden winnen.
Waarom dat
Omdat wij mevrouw de mar
kiezin d'Arbois binnenkort hier op
het kasteel zullen zien. Tot weer
ziens, w aarde dokter.
De heer Bernau was nauwelijks
in staat om den groet te beant
woorden. Zijn vijand, die zich in
hoogst tevreden stemming verwij
derde, naoogend, zei hij tot zich -
zelf:
Welnu en ik zeg neen. Ge zult
mevrouw d'Arbois niet op het kas
teel zien Gij en uw moester zullen
die genoegens niet smaken.
Van dit oogenblik af stond zijn
besluit vast. Ilij nam dc verant -
woordelijkheid op zich, Christine
niet te waarschuwen. Zij zou hem
er later vergiffenis voor schenken,
't Was immers tter wille van het
kind.
III.
De dood der barones-moeder.
Dc krachten van de barones de
Méziere namen met den dag af.
waardoor de verantwoordelijkheid
welke de dokter vrijwillig op zich
genomen had, steeds grooter werd.
Hij hield zich echter flink. Iïij
schreef aan Christine dat haai' m «e.
der een weinig lijdende was en
gaf haar den raad om zich zoo
min mogelijk te vertoonen en
geen enkele onvoorzichtigheid
begana, daar de vijand steeds
w/aakt-a
De jonge vrouw, die den toe
stand harer moeder niet kon ver
moeden. dacht er niet aan. Pa Ijs
te verlaten. In een der volkrijkste
wijken wonende, leiefde zij, zooa1a
dc portier gezegd had tot den
speurhond die haar zocht, hett lo
„Als ik zeg, dat ik met vreugde
volg" aldus mr. Smeenge, „dan is
dat niet in de eerste plaats omdat
Nederland met 180.000 bunders
verrijkt zal worden. Voor mij geldt
als hoofdmotief van mijn voldoe
ning dat de verbetering van den
waterstaatkundigen toestand in
de noordelijke provinciën. Als de
dijk naar Friesland in zijn geheel
gereed is, zal hqt peil in IJselmee*
m normale tijden zóó laag zijn,
dat een deel van Friesland, dat
Gelderland en Overijsel, dat erien-
lengevolge ook Drente veel min -
der overlast, van liet water zullen
hebben. Stukken grond, die thans,
in verband mat de talrijke over -
stroomingen, vrijwel braak' liggen,
kunnen dan in cultuur worden
genomen en ook de andere tterrei
nen zullen er ongetwijfeld doo.
winnen, om nog niets eens te spre
ken van de Friesche zuivelproduc-
tie, die er volgens de üetweriit
van deskundigen ook wél hij val
varen.
Wat staat daar tegenover Dat
de Zuiderzee-visschers op den wij
den plas hun armzalig empl ?oi
niet meer kunnen uitoefenen.
Armzalig, zeer zeker. Immers eens
in dc vier jaar leverde de ansjo
visvangst goede baten, maar het
geld, dat dan binnen kwam, had
den de visschers dringend nouhig
om hun achterstallige schuld t
voldoen. Eerlijk en trouw zijn do
lieden in Vollcnhove en Blokzijl
hunne verplichtingen nagekomen,
maai' tot eenige welvaart hebben
zij liet nooit gebracht."
Jaren geleden, toen de plann i
voor het dempen van de Zuider
zee nog slechts op papier stonden
[hebben mr. Smeenge en mr. FrP*
van Nierop elkander beloofd, dat
zij tezamen zoodra dit móge!'ik
was van Piaam naar Wieringen
zouden wandelen. Toen het oers"-.0
den arbeid voor die landwinning
ven van een kluizenaarster. Zü
ging niet uit dan hoogst noodzake
lijk was. Bovendien koos zij uiterst
weinig bezochte wegen.
Maar laat ons terug keeren tot
den barones, die niet meer door
den dokter verlaten werd.Terwille
van haar liet. hij zijn gewone zie
ken aan anderen ovdr.
God had medelijden met deze
smart. Hij zond aan deze bedroefde
moeder een onuitsprekelijken
troost.
Op een avond trof de dokter haar
in dc hoogste verrukking aan.
Haar gelaat straalde alsof het
grootste geluk haar overkomen
was.
Hij naderde het bed. De ster
vende greep zijn hand en drukte
die met alle kracht welke zij nog
kon aanwenden. Met een onbe
schrijfelijke uitdrukking vol ge -
luk riep zij hem toe
Dank Ge hebt me haar te
ruggegeven Dank
De heer Bernau keek haar aan
alsof hij zijn ooren niet vertrouw
de. ITij begreep er niets van.
O, speel maar niet (le ver
baasde, zei de stervende. Zij is
hier. Ik heb haar gezien.
Wie
Christin.-, mijn dochter.
Christine Waar was ze dan?
Hier aan het voeteneinde van
mijn bed. Zij heeft mij omhelsd.
Tk heb haar in mijn armen ge -
drukt. Tk zal niet sterven zonder
haar teruggezien te hebben. Ze
lont toch geen gevaar dokter
De dokter begon er niets van te
begrijpen.
De arme vrouw, .wier hersenen
verzwakt waren, had een zinsbe
goocheling gehad. Hij dankte den
hemel haar deze gunst geschon
tukje van den dijk, het sti
dat gaat van Ewijcksluis naai
ringen, gereed was, beltoon h-
heer Van Nierop niet meer tr
levenden. De voorzitter van S
tevaer moest alleen het plan i
uitvoer brengen. Met special >-
stemming van den directeur
raai is hij er aanstonds op uil
togen en hij mag zich er op hor
men, Hij', de rustige, sto'-iv jm
gandist van de belangen der ar
schippersgezinnen, dat h
ste particulier is geweest,
mend van Noord-IIolIand. i-
gen mocht bereiken.
PROVINCIAAL-NIEUWS.
t de
rl> ut
Schagen. Onze taal hoofi u -
scheidene spreekwoorden, die aan
den handel en schecpvaan zijn
ontleend. Bij een handeldrijvend
volk is dit niet te verwonderen
Een van die spreekwoorden luidt
Als het getij verloopt, verzet men
de bakens, omschreven heteekem;
„wanneer veranderingen noodza
kelijk zijn. doe die dan op den e
den tijd. Zoo gaat liet ook mei
zen veehandel, liet blijkt, dal
door gesloten grenzen en andere
belemmeringen belangrijk' iru
is geloopen, daarom heeft men
de bakens verplaatst en heeft ver
schillende connecties voor vleesch
vervoer aangeknoopt. Als gevole
daarvan is onze vleeschvorvoer
naar Engeland, Frankrijk en Bel
gië en Duitschland belangrijk vooi
uitgegaan. In September bedroeg
de uitvoer van varkensvlocscb
ruim 600 ton, voor schapenvleesch
ruim 300 ton, voor Rundvloescli
ruim 500 ton mer dan in \upns
tus. De cijfers voor October zal
uitvoerstatistaek ons weldra me
dedeelen.
Te SCHAGEN werd Donderdag
we.er een groot deel van den aan
voer voor export, verkocht. Tn de
eerste plaats Londensclio biggen.
ken te hebben. De arme moede»'
de waarheid zeggen zou een w ree
heid geweest zijn. Hij zeide:
Wêlnu, ja, zij is in staat g -
weest een oogenblik hier te koim".
Maar vertel het niet, zeg het. aan
niemand. Niemand heeft haar ge
zien.
Is het niet zoo. dal zij een oo
genblik geleden hier geweeM i>
De dokter knikte met liet hoofd.
Als ge eens wist wat mij
gezegd heeft Wat heeftt ze ine
lief.*Zij wil mij niet verlaten. Zij
zal mij met zicli medenemen, zoo
dra ik mij iets beter gevoel. Hei
schijnt <"«at de kleine Mark lier int
muntend maakt. Nooit zal men
vinden. Hij wordt door soldaten
bewaakt. Christine ook, zij heeft
niets meer te vreezen.
De arnje vrouw ijlde. De dokter
trachtte haar tot kalmte te bren
gen.
.Ta, ja, zei hij, maar spreekt
niet. zoo veel Dat verzwakt en
ee zult minder snel beter w i
Zoudt ge mij niet toestaan te
vertrekken
Jawel, als ge verstandig zij:.
En er is werkelijk niets meer
te vreezen
Neen. niets.
Dus die soldaten
Ja, ja. die bewaken Christine.
Slaan nu echter, als ge v. e.b
krachten wiilt komen.
De barones legde het hoof.' op
het kussen en scheen in te Mn pen.
De dokter stond-op. Over de zie
ke gebogen volgde bij vol onrns'
do verschijnselen. Plotseling tril -
de hij hevig. Een uitroep ontsnap
te hem
O, mijn hemel, dat is het ein
de
(Wordt vervolgd.)