ie Weiteltrap.
17e Jaargang;.
Vrijdag JtigusJi 1926.
No 70.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
W1ERINGEN ER OMSTREKEN
WIERINGER COURANT»
JORN J. BOSKER, WIERINGEN
UITGEVER
VERSCHIJNT KLKIN
DINSDAG en VRIJDAG.
ABONNEMENTSPRIJS
per 3 maanden 1.
ADVERTENTIëN:
Van 15 regels 0.50.
Iedere regel meer 0.10.
BUREAU:
BIppolytnshoel Wlerlngen.
Telei. Intercomm. No. II.
BERGBEKLIMMEN ÏN ZWITSERLAND.
Zwitserland, het ideale land voor sport en
tourisme trekt 's winters en 's zomers haast
evenveel vreemdelingen. Onze foto geeft een
drietal koene bergbeklimmers weer, die met
onbedwinbaren moed de gevaren der ^smel
tende sneeuw trotseeren om den top van dezen
b .trgreus te bereiken.
PROVINCIAAL NIEUWS.
Wij ontvingen een verslag van de werkzaam
heden van den Rijkszuivelconsulent in de Pro
vincie Noordholland, Dr. L. T. C. Scheij, over
het jaar 1925.
Wij ontleenen daaraan de volgende bijzonder
heden.
Vele der gewone onderzoekingen zijn, aldus
schrijft Ds. Schey, zoo noodig, onder mijn toe
zicht verricht'door het Station voor Melkonder-
zoek, gevestigd te Hoorn in het gebouw van het
Eijkszulvelconsulentschap. Het Station is een
instelling van de Vereeniging van Oud-leerlin
gen der R. L. W. School te Schagen.
De adviezen, waarvoor zij dienen, worden
door mij verstrekt.
Twee zuivelfabrieken zenden geregeld iedere
v.eek een paar monsters melk ter controle op
het onderzoek op S. G. en vetgehalte aan de fa
briek de leveranciers aan die fabrieken hebben
ie zekerheid, dat de weekmonsters goed worden
onderzocht.
Verschillende fabrieken zouden nu en dan
monsters melk voor hetzelfde doel. In 't alge
meen moesten de besturen van deze gelegenheid
meer gebruik maken.
Een kaasfabriek vroeg hulp, omdat men oen
everancier verdacht van melkvervalsching. Hij
everde de melk gedeeltelijk geroomd om den
raderen dag, dus 4 melkmalen in 2 bussen. Dit
maakt zoo'n geval ingewikkeld. Mijn conclusie
was, dat er een geringe watertoevoeging was ge-
'ifcchied. Do leverancier betaalde de opgelegde
wete.
Een andere zuivelfabriek meende, dat een
everancier, die de melk van slechts één koe 1c-
(erde, er room aan onttrok. Volgens het onder
dek van den controleur was het S.G. abnormaal
FEUILLETON.
Naar het Amerikaansch
van
MARY ROBERTS RINEHART.
)0(
- No. 16.
Te beginnen met den dag dat Jamieson weer
p Zonnehoek- kwam, veranderde Gertrude's
onding tegenover mij. Het was nauwelijks
nerkbaar en moeilijk te omschrijven, maar het
•as zoo. Ze was niet meer zoo openhartig tegen
ne, hoewel ik geloof dat ze nog evenveel van me
ield. Toendertijd schreef ik het toe aan het feit
it ik haar verboden had om John Bailey te
'brijven en geweigerd had de verloving van
ra beiden te erkennen. Gertrude bracht een
oot deel van haar tijd in den tuin door, of ze
aakte lange wandelingen. Halsey speelde iede
n dag golf op de club én toen Louis ons de
eek daarop verliet, waren meneer Jamieson
i ik veel samen en deden we nogal eens een
ir' elletje.
Zaterdagsavonds, toen de detectieve kwam,
'd ik een lang gesprek met hem. Ik vertelde
im wat Louise Armstrong den vorigen nacht
1 de wenteltrap overkomen was en over den
in, die Rosie zoo aan het schrikken had ge-
aakt in de oprijlaan. Ik kon aan hem zien,
t hij mijn mededeelingen zeer belangrijk vond
hij verzette zich sterk tegen mijn voorstel om
ft extra slot op de oostelijke deur te laten ma
li.
„Het lijkt mij waarschijnlijk" zei hij, „dat on
geheimzinnige bezoeker weer terug komt, en
moeten alles precies zoo laten als het is, ar.-
hoog en het vetgehalte heel laag. Het onderzoek
van oen controlemonster bewees, dat er hier
geen sprake was van vcrvalsching, doch dat de
de melk dier koe een zeer abnormale samenstel
ling bezat.
Do melk was afkomstig van een 7-jarige gel
de koe, die in Februari gekalf had en bij het on
derzoek 14 K.G. per dag gaf. Gedurende 5 laeta-
ties was zij gecontroleerd de melk had steeds
een normaal S. G. (gemiddeld 32.2) cn vetgehalte
(gemiddeld per lactatieperide 3.20—3.49 Bij
de proefmelbingcn was éénmaal 2.60, éénmaal
2.90 en verder steeds meer dan 3 vet gevon
den.
Het voederrantsoen was 4 K.G. maismtó,
2 3/4 K.G. lijnmaal, 2 3/4 K.G. gedroogde pulp
1 K.G. lijnkoek, 20 K.G. wortelen met loof en een
weinig hooi.
ADVIEZEN.
A. Het verleenen van hulp bij het aanwen
wenden van middelen tot verbetering
van hot bedrijf of het opheffen van be
drijfsstoringen.
Voor het verleenen van hulp bij het optreden
van kaasgebreken of In verband met het maken
van kaas met een onvoldoend vetgehalte in de
droge stof, werden door mij en den hoofdassis
tent eenige boerderijen en febrieken één of meeT
malen bezocht. Bovendien is herhaaldelijk
schriftelijk of mondeling advies verstrekt, als
daarmede volgens verwachting kon worden vol
staan.
Dit deel der werkzaamheden geeft aanleiding
tot de volgende opmerkingen in verband met
ervaringen van bijzonderen aard, waarmede de
praktijk zijn voordeel kan doen.
Een zuivelfebriek had al meerdere jaren in
clen zomer last van kanker in de kaas. De plaats
van de kwaal, veelal ,op vier plekken van het
gewelfde der korst, gaf te denken. Bij mijn be
zoek aan de fabriek in Sept. moest ik aanmer
king maken op de zetters, welke zeer ruw waren
door het afzetsel van zouten en op de gatenbor
den, die niet schoon genoeg waren. De reiniging
met zoutzuur werd aanbevolen. Ook de bewaar
plaats der kazen liet te wenschen over. Sedert
Hen deed het gebrek niet meer voor.
Een kaasboer kon niet in zijn lange wei blij
ven. Deze werd gauw dun. Hij zond de melk van
een zijner koeien, die hem verdacht voorkwam.
Het onderzoek bevestigde zijn vermoeden. De
zuuqheidsgraad was heel laag en het katalase-
getal heel hoog. Later werd de melk dezer koe
geheel abnormaal. Toen de melk van deze koe
niet meer verkaasd werd, bleef de wei weer goed
lane. Al meermalen heb ik de ervaring opge
daan.
De melk van 2 boerderijen werd tezamen ge
bracht en v%or de consumptie verkocht. Daarin
openbaarde zich het gebrek „het leng." Het be
drijfswater van de boerderijen werd onderzocht;
dat van de eene was goed, van de andere slecht.
Gelukkig was aansluiting aan de Provinciale
Waterleiding mogelijk. De oorzaak van het
„leng" kon niet met zekerheid worden vastge
steld, de kwaal hield op.
Een kaashandelaar zond een stukje oude E-
dammerkaas, dat men van een der afnemers
met een klacht had terugontvangen het was
een stukje van een der platte zijden en had een
erge miskleur, vuil-geel. Éen geheele kaas met
het gebrek was niet meer te krijgen.
Ik pleegde overleg met den directeur der Afd.
Zuivelbacterioiogie van het Proefstation alhier.
Het bleek, dat de kaas tamelijk veel nitraat en
nitriet bevatte, en de verklaring van de mis
kleur is de inwerking van nitriet op do kaasstof.
Aangezien alleen de platte zijden de kwaal had
den, is het niet mogelijk, dat de kaas van buiten
met het salpeter in aanraking is gekomen.
Op een kaasboerderij werd losse kaas gemaakt;
ook reeds den vorigen zomer had men er last
de.'s krijgt hij argwaan. Dan kan ik in ieder ge
val iedcron nacht een paar uur de wacht houden
en misschien wil meneer Innes ook een paar
uur voor zijn rekening nemen. Thomas zou ik
er zooveel mogelijk buiten houden. De oude man
v eet moer dan hij wel wil toegeven."
Ik stelde voor om Alex, den tuinman te laten
helpen en meneer Jamieson nam op zich om er
met hem over te spreken. Maar hij gaf er de
voorkeur aan om één nacht alleen de wacht te
houden. Blijkbaar gebeurde er niets. De detectie
ve zat in het donker op de onderste trede van
de trap cn was af en toe, zooals hij zelf zeide,
ingedut. Er kon niets of niemand langs hem en
smorgens was de deur nog evengoed dicht als
den avond te voren. En toch gebeurde er dien
nacht een van de meest onverklaarbare dingen
van de geheele geschiedenis.
Liddy kwam Zondagsochtends met een ver
schrikkelijk uitgestreken gezicht op mijn ka
mer. Ze legde net als gewoonlijk alles voor mij
klaar, maar ik miste haar gewone spraakzaam
heid. Ik kreeg geen klachten over de royale ma
nier waarop de niedwe keukenprinses met eie
ren omsprong en ze zei zelfs niets over dien Ja-
miezon," wiens komst ze met stille afkeuring
had geduld.
„Wat scheelt er aan, Liddy V' vroeg ik ten
slotte. „Niet geslapen vannacht
.Neen, juffrouw", zei ze stijfjes.
Te veel koffie gedronken gisteravond V'
vroeg ik.
„Neen, juffrouw" verontwaardigd.
„Ik ging overeind zitten en gooide bijna mijn
glas om ik drink smorgens altijd een glas
arm water met wat zout er in omdat ik geloof
dat dat goed voor mijn maag is.
„I.iddy Allen," zei ik, „schei nu eens even uit
met je werk en verfel me wat er aan scheelt."
Liddy zuchtte.
„Ik ben nu alles bij elkaar al vijf en twintig
jaar bij u, juffrouw Rachel, en ik heb uw goede
van gcliad. Bij het bezoek trok de- slechte toe
stand van bet boenwater direct de aandacht.
Deze bron van besmetting werd zoo goed moge
lijk uitgeschakeld door het melkgereedschap
ten slotte met kokend water na te spoelen. Ver
der was het zeer noodig een nieuwe melktcems
aan te schaifen en de avondmelk te koelen. De
ze stond nu in een koelbak, met stilstaand nor-
tonwater. Het resultaat was goed de gisting
in de kaas was over.
Voor zoo'n boerderij zou het van heel groot be
lang en vordeel zijn, wanneer men leidingwater
kon krijgen.
Op een andere kaasboerderij deed zich het
zelfde gebrek „los" voor. Ook hier was het boen
water slecht en men ging op mijn advies er toe
over om aan te sluiten bij de waterleiding. De
gewenschte verbetering kwam tot stand.
De melk van een boerderij was bestemd voor
de consumptie. Er kwamen klachten, dat zij
spoedig ondeugdelijk werd. Bij een bezoek aan
de boerderij vond ik bij de haken, binnen in de
bus aangebracht om er de melkmaten aan te
hangen, oude melkresten. Deze waren blijkbaar
de oorzaak. Deze onpractische inrichting der
melkbus is nu door voorschriften van het Melk-
besluit t.o.v. het uitmeten der melk doelloos ge
worden.
Met het oog op het verstrekken van dit soort
adviezen zijn 42 boerderijen en 4 kaasfabrieken
door den hoofdassistent en mij bezocht.
Voor 3 kaasfabrieken werden de melkleveren-
de boerderijen, in 't geheel 121, geïnspecteerd.
ANDERE ADVIEZEN.
Verschillende malen gaf ik advies aan fabrie
ken en boerderijen in zake de voorziening van
bedrijfswater. Ten opzichte van deze zaak is in
den loop der jaren een groote vooruitgang
mi rkbaar. Men beseft nu veel beter dan vroeger
het groote belang van onbesmet bedrijfswater
en heeft een gezonder oordeel in zake de kosten;
ki geloof, dat die langzaam veranderde menta
liteit, de aansluiting aan het Provinciaal Water
leidingbedrijf, ten goede is gekomen.
Wanneer een zuivelfabriek een goede norton
wil laten maken, bespreek ik doorgaans de zaak
in een bijeenkomst ter plaatse met het bestuur
cn dengene, aan wien het bestuur het werk
wenscht op te dragen. Daarna maak ik het con
tract op, waarin de eischen zijn omschreven,
terwijl ik mij van de uitvoering van het werk
op de hoogte stel. Ter zijner tijd neem ik een
monster water om chemisch en bacteriologisch
te laten onderzoeken en geef advies omtrent het
voldoen aan de gestelde voorwaarden.
De norton eeher fabriek, verleden jaar ge
maakt onder zeer moeilijke plaatselijke omstan
digheden- (groote steenen in de keileemlaag)
bracht wat zand op er is een zandvanger aan
gebracht met goed resultaat.
Een veehouder vroeg mij om raad, omdat hii
een nieuwe norton had laten maken, die slecht
water gaf. Het bleek, dat deze al heel onoordeel
kundig was gemaakt, en er was niets meer aan
te doen.
Een Zuivelfabriek liet het nortonwater onder
zoeken de wel was voor eenige jaren gemaakt,
ioen het boveneind der buis nog van hout ge
maakt werd Later is dat gedeelte door een ko
peren buis vervangen, met het oog op het ver
gaan van hout, dat niet steeds in het water
blijft. Ook hier bleek de doelmatigheid van die
wijziging. De norton zelf had zich goed gehou
den. Een plaatselijk onderzoek gaf de verkla
ring van het voorkomen van schimmels im
mers het boveneinde der nortonbuis was eenigs-
zins beschimmeld.
ALGEMEENE BESCHOUWINGEN EN
OPMERKINGEN.
A. Uitkomsten van het veehouders-
zuivelbedrijf.
Door de welwillende medewerking van eeni
ge personen in deze provincie werden mij ver
schillende gegevens verstrekt, welke in het vol
gende overzicht verwerkt zijn.
a. Gezondheidstoestand van het vee.
Evenals in dit overzicht over 1923 en 1924
moet ook voor 1925 weer melding gemaakt wor
den van het vrij algemeen heerschen van het
mond- en klauwzeer onder het rundvee. De ge
wone nasleep van deze ziekte, kreupelheid en
uiergebreken, veroorzaakte met het meermalen
sterk vertraagde drachtig worden der koelen in
veel bedrijven groot nadeel. Verder worden en
kele gevallen van miltvuur gerapporteerd, ter
wijl in het zuidelijk deel der provincie de kop-
ziokte weer eenige slachtoffers maakte.
Vanwege den Gezondheidsdienst voor het
Vee wordt de strijd tegen de tuberculose zoo
krachtig mogelijk voortgezet. De algemeene toe
stand, wat de t.b.c. betreft, wordt geacht ongun
stig beinvloed te worden door aankoop van on
bekende koeien, waaronder zich gereageerd
hebbende dieren bevinden.
De gezondheidstoestand van de schapen liet
weinie te wenschen over. In sommige deelen
van mijn ambtsgebied hadden ook de schapen
nogal te lijden door het mond- en klauwzeer
i'otkreupel trad sporadisch op, evenals het zoo
genaamde „zwei-uier" op Texel.
I.everbOtziekte (ongans) wordt niet vermeld.
(Schijnt over het algemeen af te nemen.)
Ook onder de varkens kwam hier en daar
mond- en klauwzeer voor door pest- en borst
ziekte moesten op sommige bedrijven alle var
kens worden opgeruimd. Mede als gevolg van
veel voorbehoedende enting trad vlekziekte In
mindere mate op.
In het algemeen moet dus de gezondheidstoe
stand van het rundvee in Noordholland ongun
stig genoemd worden, van de schapen goed en
van de varkens tamelijk goed.
cn
en slechte buien verdragen, hoe durft ze ter-
v ijl ik zooveel humeurtjes van haar te verduren
heb gehad „maar nu kan ik het niet langer
uithouden. Mijn koffer is gepakt."
„Wie heeft hem gepakt," vroeg ik, want te
oordeeien naar den toon waarop ze het zei, ver
wachtte ik minstens dat het ding, terwijl ze
si iep door een spook gepakt zou zijn.
„Ik, juffrouw Rachel, u zult mij natuurlijk
niet willen gelooven, als ik zeg, dta het hier in
huis spookt. Wie is er in den waschkelder geval
len iWe heeft juffrouw Louise zoo aan het
schrikken gemaakt
„Ik doe mijn uiterste best om er achter te ko
men," zei ik. „Waar wil je toch dn hemelsnaam
naar toe
„Er is een gat in de muur van den kofferzol -
der, en dat is er sinds gisteravond in gemaakt.
Het is groot genoeg om er je hoofd in te steken
en het ligt er vol met kalk."
„Onzin" zei ik. „Dat er wat kalk valt is toch
niets bijzonders."
Maar Liddy liet zich niet van de wijs brengen.
„Vraagt u het maar aan Alex", eei ze
Toen hij er gisteravond de koffer van de nieu
we keukenmeid neerzette, was de muur volko
men glad. Nu is er een gat in en er ligt allemaal
kalk op den koffer. Juffrouw Rachel, al haalt u
tien detectieves in huis en al zet u er een op ie
dere trap hier in huis, dan bereikt u nog niets.
Er zijn dingen, die je geen handboeien kunt aan
leggen.
Liddy had gelijk. Zoo gauw ik kon, ging ik
naar den kofferzolder, die vlak boven mijn
slaapkamer lag. De indeeling van de bovenste
verdieping was In hoofdzaak precies zooals op
de tvteede verdieping. Maar het oostelijk deel
was niet heelemaal afgewerkt, het was de bedoe
ling geweest om er in de toekomst een balzaal
vaq te bonwen. De dienstbodenkamers, de kof
ferzolder en verschillende andere vertrekken on
der andere een ruime linnenkamer, kwamen op
BINNENL. NIEUWS.
SCHRIK OP SCHRIK.
Toen de dochter van een landbouwer onder
Stavenisse ongeveer vijf maanden geleden, ver
nam, dat haar broeder een ernstig ongeluk had
gekregen, schrok zij zoodanig, dat ze haar
spraak verloor. Al dien tijd, tot nu toe, kon zij
geen geluid voortbrengen, maar toen zij dezer
dagen zag, hoe een neefje met een boerenwagen,
bespannen met twee paarden, plotseling den
dijk afreed en in een sloot terecht kwam, schrok
zij weer hevig enhaar spraakvermogen
keerde terug Het ongeluk met den wagen liep
goed af, voor de patiënte was het in dit geval
een geluk bij een ongeluk.
EEN NEDERLANDSCHE „KOMKOMMER 7"
De Stavorensche correspondent van de Tel.
schrijft aan zijn blad het volgende bericht, dat
nu eens niet over een zeeslang handelt
Twee heiboertjes wilden de zee oversteken
't waren twee zeer welgedane boertjes, gezien
hun embon point. Dit laatste was niet meer dan
chijn, want nauwelijks de haven uit, haalden
de reizigers ieder 'n dikke graseode onder hun
ne buizen vandaan en begonnen om 't hardst te
ruiken.
Men vroeg, waarom ze zulks deden en zij ant
woordden „zoolang we land ruiken, Is er
ons gezeid, zouden we geen last van zeeziekte
hebben."
Het middel bleek probatum bij Geurt'en Harm,
VEE IN BESLAG GENOMEN.
Maandag zijn op de veemarkt te Rotterdam 15
stuks vee op vermoeden van mond- en klauw-
zeer, welk vee uit België gesmokkeld zou zijn,
een lange gang uit, net als op de tweede verdie
ping. En zooals Lilly gezegd had was er op den
kofferzolder een gat in het pleisterwerk.
De opening bleek nog dieper te gaan dan het
pleisterwerk. Ik stak er mijn hand in en voelde
op ongeveer een meter afstand de steenen van
de tusschenmuur. Om de een of andere reden
had de architect, die het huis gebouwd had,
daar een opening tusschen gelaten, en ik dacht
onwillekeurig, toen ik het ontdekte wat een ge
weldige trek dit moest geven in geval van
brand
„Weet je zeker, dat het gat er gisteren nog
niet was vroeg ik aan Liddy, op wier gezl :hi
een mengsel van schrik en voldoening te lez ui
stond. Bij wijze van antwoord wees ze op de kof
fer van het nieuwe keukenmeisje. Deze was van
boven bedekt met fijne witte kalk, evenais de
vloer. Maar er lagen nergens groote stukken
kalk. en ook geen latje of tengelwerk. Toen ik
Liddy hierop attent maakte, trok ze alleen haar
wenkbrauwen op. Ze was er van overtuigt dat
het gat daar door een spook gemaakt was en
kon zich niet inlaten me t zulke kleinigheden
als tengel en kalk.
Dadelijk na het ontbijt bracht ik Jamieson
boven om hem het gat te laten zien. Er kwam
een zonderlinge uitdrukking op zijn gezicht
toen hij het zag en het eerste wat hij deed, was
probeeren te ontdekken met welk doel zulk een
gaat gemaakt kon zijn. Hij haalde een eindje
kaars, en door de opening nog wat grooter te
maken, kon hij zien wat er achter lag. Het resul
taat was nihil. Hoewel er op den kofferzolder
evenals in de de rest van het huis, centrale ver
warming was, was er ook nog een stookplaats
en een schoorsteenmantel. De opening was ge
maakt tusschen het rookkanaal en den buiten
muur van het huis!
(Wordt vervolgd.)
