besef dat tenslotte allen öp elkander
zijn aangewezen, brengt een bijzonde
re sfeer van éénheid om hen, ook tus-
schen hen en degenen met wien zij in
zaken contact hebben. De belager is
hij of zijn zij, die als ratten binnendrin
gen en al wroetende door hun eigen
drek, de kern dezer samenleving
trachten aan te tasten.
Zóó is het op Weeringen gesteld.
En allen die gedurende den loop der
Zuiderzeewerken naar Wieringen zijn
getrokken, zijn er ontvangen met al de
welwillendheid, die een zoo op zich
zelf aangewezen volk als de Wierin
gers altijd geweest zijn, maar kan ge
ven. En wij overdrijven niet. als wij
zeggen, dat de goede geest, waaron
der de Wieringers nog altijd leven,
reeds op velen die hier gekomen zijn
een weldadigen invloed heeft uitgeoe
fend en velen, zoo niet allen, weldadig
aandoet.
Voor ons Wieringers blijft deze goe
den geest de kern onzer samenleving,
hetzij of wij arbeider ter zee of te
land zijn. Deze te voeden en te onder
houden en te leggen in het karakter
onzer kinderen is voor de Wieringers
ais een ongeschreven wet.
En daarom dulden wij niet, en nu
spreken wij in het algemeen, dat zij,
die door hunne lange levenservaring,
door hun aan den dag gelegd helder
en gezond verstand en hun diensten
aan de samenleving bewezen, door ons
zijn aangewezen geweest in het be
stuur dezer gemeente, worden gemin
acht en beleedigd door mcnschen die
de meest elementaire begrippen der
welvoegelijkheid missen, zelfs nog
niet eens hebben geleerd elkanders
meening te eerbiedigen.
Het is daarom dat wij een ernstig
beroep doen, niet alecn op de oude
Wieringers, doch niet minder op de
nieuwe Wieringers tot welke richting
dezen ook mogen behooren, deze men-
achen die toch in het bestuur eener be
hoorlijke samenleving niet thuis be
hooren, in de eerste plaats uit ons Ge
meentebestuur te weren.
IEDER visscher stemt op LIJST VIJF
Dat is natuurlijk buiten kijf
SOCIAALDEMOCRATIE EN
ZEEGRAS.
In, wat het bestuur van de S.D.A.P. te Wie-
ringen met een dik woord, hun verkiezings
manifest noemt, schrijven zij, dat de jaar-
lijksche wlnstuitkeering van de zeegras een
vrucht is van het werk der S.D.A.P.
Zeegras is een van de belangrijkste pro
ducties voor de bevolking van Wieringen het
is daarom wel van belang, dat men aldaar
weet wat de geschiedenis omtrent de bewe
ringen van de S. D. A. P. met het artikel te
vertellen heeft.
Dat de S.D.A.P. voor de Wieringer visschers
iets nuttigs gedaan heeft inzake zeegras-ex
ploitatie is BLUF.
Ten tijden dat er nog geen sociaal democra
ten bestonden, men dacht nog niet aan die
„weldoeners der menschheid", in die over
oude tijden ging het den zeegrasmaaiers (en
ook den handel) slecht. Toen bemoeiden
zich twee sociaal voelende menschen, wat
heel iets anders is dan socialistische men
schen, met dit bedrijf. DaA waren wijlen de
heer v. d. Speek Obreen,*\'>tle vader van de
tegenwoordige notaris te Vieringen, en de
heer A. Zomerdijk, thans nog te Hippoly-
tushoef wonende.
Zij hebben met groote opofferingen, ten kos
te van veel werk, veel zorg, veel verdriet en
voor o zoo weinig dank het (gemaaide) zee-
grasbedrijf uit het moeras gehaald.
Toen eindelijk alles^joed ging voor den
maaier en daarnaast de gemeente profiteerde,
safe was, en zelfs een flink (noodig) reserve
fonds had gevormd, bleken enkele verande
ringen noodig om een vlotte afzet te verzeke
ren.
Die zaak is aangevat door de Visscherij Cou
rant, waarvan de schrijver van dit artikel des
tijds de eenige leider was. De Visscherij
Courant of de Hoofdredacteur B. J. Gelder, is
degene geweest die gezorgd heeft dat
aan het beperkte verkoop - monopolie
een einde werd gemaakt, dat de verkoop op
breederen leest werd geschoeid. En daar
naast en daardoor en daarbij dat de zeegras
maaiers tot den laatsten cent geheel de op
brengst werd uitgekeerd.
Toen ik voor die zaak streed heb ik nooit
van eenige hulp of eenig streven van de
sociaaldemocraten op dit gebied iets bemerkt.
Dat kon ook niet, want zij hebben niets voor
de visschers gedaan zij hebben geen uur voor
hen verzuimd, geen pen voor hen op 't papier
gezet.
Waar halen in vredesnaam die S.D.A.P.-ers
dan toch hun praats vandaan
Laten zij, als zij het achteraf zoo goed we
ten, dan nu eens vertellen of het nu vol
maakt is. Of er nu nog wat veranderd of ver
beterd worden kan. En wat En hoe
Neen welk artikel gij wilt. Wol of katoen,
graan of meel of visch suiker, ijzer of groen
ten, 't is alles in prijzen gedaald, meest be
neden de noteering van voor den oorlog.
Maar zeegras is duurder, gevischt 3 tot 4
maal zoo duurelke hoeveelheid zeegras
wordt vlot contant gekocht. Waarom is dat
zoo Is dat aan U te danken, mijne heeren
sociaal democraten
Ik wil den Wieringers eens vertellen, wan
neer en hoe de sociaal democraten zich met
de zeegraszaken hebben bemoeid. De waar
heid mag wel eens gezegd worden, het is nut
tig dat de visschers tijdig gewaarschuwd wor
den.
Ik zal 't verhaal in 't kort vertellen.
't Ging vroeger heel slecht met zeegras,
met het gevischt zeegras in 't bijzonder. Ik
trachtte daaraan verbetering te brengen. Eén
der middelen die ik benutte was de coöpera
tie. In Friesland heb ik de Coöperatieve Zee-
grashandel van Surig opgericht. Deze ging
aanvankelijk goed, later slecht. Toen de nood
zoo hoog was gestegen dat men ten einde
raad was, wende men zich tot mij om hulp.
Dat beroep was niet te vergeefs, ik heb de
Friesche drogers volkomen gered.
Wat was ik daar geëerd ik moest de hee-
le Friesche kust pachten, ieder was mij dank
baar.
Op de beurzen waar de effecten worden
genoteerd, zijn de koersen heel laag. Maar
nooit zal de koers van een effect op een
beurs zoo laag worden als de koers van dank
baarheid op de beurs van het leven.
De man, de aanvoerder van de coöperatie,
die op het punt stond al zijn spaarpenningen
in de zeegraszaak te verliezen, die door mij
gered is, was een sociaal democraat. En toen
die zag dat ik kon, wat hij niet had gekund,
toen bewerkte hij een staking.
De gewone socialistische praatjes. Ik werd
rijk ten koste van de drogers. Ik betaalde te
weinig voor het zeegras.
Om kort te gaan, de zaak werd in handen li
gesteld van den Bond van Transportarbei-
ders. Zij hadden er wel niets mee te maken,
maar die heeren bemoeiden zich wel met
maar die heeren bemoeien zich wel mfit
mijn ex-sociaaldemocratische vriend was den
Transportarbeidersbond leden te bezorgen.
Want hij wist wel, dat er geen cent te wei
nig werd betaald. Want wanneer ik slechfc
vertel, dat ik voor het Friesche gras, destijds
evenveel betaalde als op Wieringen, Texel en
Den Helder, dan weet iedere drooger, die de
kwaliteiten van het Friesche zeegras kent,
dat zij feitelijk te veel uitbetaald kregen.
Het was juist in den tijd van medezegging.
schap in al dat theoretisch - vergaderingen,
fraais. Ik zeide tot den Bond, benoemen jul
lie een commissie van onderzoek, heelemasl
alleen van jullie eigen menschen. Onderzoek
de zaak, stuur iemand naar mijn kantoor, ai
mijn boeken en gegevens zijn ter jelui beschik
king.
Er werd eene commissie benoemd, met aU
voorzitter de Sociaal democratische wethou-
der van Den Helder, de heer Verstegen, thanj
burgemeester aan de Zaan. De heeren onder-In
zochten, vergaderden, reisden, gaven een be l'
roeps accountant opdracht op mijn kantoor
alles te onderzoeken. Wat deze dan ook hM|
uitgebreid deed.
Het resultaat Het gelijk geheel en al aai
mijn zijde was.
Tot tweemaal toe kwam een deputatie vai
hoofdbestuurders van den Bond uit Rotter
dam en de vrijgestelde van den Bond ui:
Harlingen bij mij op het kantoor te smee-
ken, let wel te smeeken of ik als 't u bliek
een kleinigheid meer wou geven, 't Zou voor
mij 't verschil liep over enkele honderden
balen, maar één of twee tientjes verschil ui;
maken. Ik antwoordde mijne heeren, wiltt
van mij privé voor een goed doel, voor ziek; :t
menschen, een gift, dan gaarne. Maar van
deze zaak verlang ik dat U het rapport publi j
ceert en eerlijk erkent, dat ik gelijk heb es u
de staking opheft. L
Wat deden de heeren
Zy publiceerden het rapport nietik mocht
geen afschrift, maar zy trokken naar Fries-
land belegden eene vergadering geheim,
zoodat ik er niet kon komen, en vertelden
allerlei slechts van mij.
Let wel. I
De Heer Verstegen, de voorzitter, van die
Commissie, was de hoofdman der sociaalde
mocraten te Den Helder. Daar deed hy nieti
Daar liet hy de drogers voor my rustig zee- |Cj
gras ophalen. Want als die menschen daar
niets verdienden moest zyn bond betalen. 1
Maar in Friesland dwong hy tot staken
Daar kostte het zijn bond niets.
De zeegrasdrogers zyn geen lid van de:
Bond geworden, niet één. De heele zaal e
draaide daar op uit, dat het zeegras biet! li
dry ven, en de drogers het gelag betaalde:, lij
Die moeten niets meer van het socialisna ii
hebben.
Ik vertel bovenstaande om de Wieringer
te waarschuwen. De sociaal democraten heb
ben my er toe gedrongen. Door de brutali
teit van te beweren, dat zy het zyn, waarvat 11
op zeegrasgebied de visschers heil hebbe: 01
te verwachten. 0
Die zich aan een ander spiegelt, spiegel o
zich zacht. Laat men op Wieringen aai o
Friesland denken. De Wieringers hebben zictaj
altijd zelf gered, zy hebben als er hulp noo rC
dig was, die uit eigen middelen gekregen. D
De Voorz. van de Visschersvereeniging i c
wethouder van Wieringen. Geboren en geti'a
gen Wieringer, visscherman als zy zelf.
zijn handen is hun belang veilig. Zoolang 2 ei
zich aan hem houden, varen zij op veili H
kompas. g
Laten zy hem, hun eigen kameraden sten ri
men. Laat Wieringen voor de Wieringer
biyven.
B. J, GELDER,
