en Loden jas 23e JAARGANG VRIJDAG 0 DECEMBER 1932 No. 97 ÜPP NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WIERINGEN EN OMSTREKEN PIJP - TABAK „DE WAKENDE LEEUW" GERECHTIGHEID. BIJ S. COL TOF, KANAALWEG DEN HELDER. ■WIERINGER COURANT VERSCHIJNT ELK EN DINSDAG en VRIJDAG. ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden 1. VOOR BETERE TABAKSFABRIEK J. R. KEUSS. Laat 125 Alkmaar. UIT DE PRACTIJK VAN HET RADIO-ECHOLOODÏNGS-TOESTEL. De groote oorlog, die een zee van droefenis over de wereld heeft uitge stort, had zijns ondanks ook een goe de zijde. Zelden hebben de technische wetenschappen een tijdperk van groo teren bloei meegemaakt als juist in deze donkere jaren en vele oorlogsuit vindingen hebben bewezen voor het nageslacht een buitengewone beteeke- nis te hebben. De techniek van de radio welke zoo wel voor zee- als landmacht ongeken de perspectieven opende, is er' in het hijzonder wèl bij gevaren. Met het echo-loodingstoestel werd een tweeledig doel nagestreefd. Eer stens hoopte men 't dienstbaar te ma ken aan de controle op de beweging van vijandelijke duikbooten en ten tweede was 't een middel voor plaats bepaling bij slecht zicht. Met het echolood peilt men eenvou dig de diepte van de zee onder het schip zonder dat de omgeving hiervan het minste gewaar worat. Lil de pei lingen leest men de oppervlakte van den zeebodem en de zeekaarten geven de juiste plaats aan waar men zich bevindt. Na den oorlog hebben de koopvaar dij- en de visschersvloot elk met eigen bewust doel dankbaar gebruik ge maakt van dit eenvoudige instrument ln het kort berust de werking van heteco-loodingstoestel op het feit, dat er een tijdsruimte verloopt tusschen het oogenblik dat een radiogolf wordt uitgezonden zich voortplant door het watei, tegen den bodem kaatst, weer teruggaat door het water en in den ont vanger wordt waargenomen. De inko mende golf geeft een lichtpunt op een schaal, en daar heeft men slechts af te lezen het aantal meters of vademen van de waterlaag onder het schip. Uit de verslagen van den Raad voor de Scheepvaart blijkt telkens weer de buitengewone waarde, welke dit li- chaam hecht aan het „looden". In de CORN. J. BOSKER. practijk is het werpen van het lood een uiterst moeilijk werk. Het hand- lood is slechts te gebruiken bij kleine diepte en weinig vaart, terwijl loodin gen met staaldraad-toestellen zeer be werkelijk zijn en veel tijd vereischen. De bediening van het echo-lood is zeer eenvoudig, 't werkt geheel auto matisch, van 't oogenblik af, dal men het toestel opent en het geeft met vol maakte regelmaat elke seconde een diepte-aanwijzing zoowel van de klein ste als van de grootste diepten. Ook in Nederland heeft men Ihans op verschillend terrein met dit oor logsproduct ervaringen opgedaan. De gezagvoerder van het s.s. „Johaa van Oldenbarneveldt" uit zich in gelij ke termen naar aanleiding van een toeristenreis naar Oslo op 13 en 14 Mei van dit jaar gedurende welke hij 32 uur dikken mist had boven de Noord zee en het Skagerak. De reis verliep zonder noemens waardige vertraging en de gezagvoer der, de heer Julsing, verklaarde vooit durend een prettig gevoel van zeker heid te hebben gehad. Merkwaardig en geheel anders is weer de toepassing bij de visc li vangst. Vooral bij de kabeljauwvangst wordt het echo-loodingstoestel gebruikt. Dit geschiedt meestal in de buurt van IJs land. De zeebodem heeft daar den vorm van een groot duinlandschap. Daarin bevinden zich „kommen" ter grootte b.v. van Rotterdam. Het is he kend dat de kabeljauw zich met een zekeie voorliefde tegen de schuine zij de van zoo'n kom bevindt. Met het loo- dingstoestel bepaalt en nu eerst, al varende, het middelpunt van ae kom en leg; daar een boei neer. Men heeft nu niets anders te doen dan van deze boei weg te varen en op de schaal van het toestel af te 'lezen, wanueer men zich hoven de helling bevindt. Er wordt dan verder rond de boei geva ren. De practijk heeft bewezen, dat al dus in den korst mogelijken tijd een kostbare lading wordt binnengehaald In evenredige mate is dit met andere vischsoorten het geval, die zich in kommen op de Noordzee bevinden. Het toestel wijst deze kommen met buitengewone scherpte aan, hetgeen o.a. blijkt uit de ervaring vari een an deren gezagvoerder van de „Neder land", die, varende tusschen de pie ren van IJmuiden, heuveltjes op den bodem geregistreerd kreeg, die inder daad daar bleken te zijn ontstaan na zwaar stormweer. Voor de, door middel van expermrin ten, ontwikkeling en volmaking van het radio-echo-loodingseoestel heeft men in de oorlogvoerende landen be dragen uitgetrokken, welke uiter aard voor particulieren onmogelijk zouden zijn geweest. Hier hebben we dus inderdaad een lichtzijde van den oorlog en het zijn de koopvaardij en de visscherij, die er van profiteer^n door beperking van tijdverlies en ver grooting der besommingen. UITGEVER WIER1NGE& BUREAU Hlppolytushoef Wlerlnfen. Telefoon Intcrcoznm. No. 19. advertentiin: Van 15 regeir iedere regel meer o.sa f 0.11 FEUILLETON No. 10. Precies een kwartier later liet hij zich bij den gezant aandienen, die hem ontving met een hoogst ernstig gezicht. Hij ging hem voor naar zijn eigen particuliere werkkamer en sloot zorgvuldig de portières achter hen bei den. Daarop haalde hij uit een la van zijne schrijftafel een brief, dien hij Jules over reikte. Dezen brief ontving ik van morgen. Jules kon eene beweging van ongeduld niet bedwingen, terwijl hij de hand uitstak naar de vuil-gele enveloppe, die hij herkende nog vóór hij verder iets wist. Dezen brief ontving ik van morgen, her haalde de gezant, de enveloppe langzaam vóór Jules uitgestrekte vingers heen en weer bewegend. Het schijnt mij van belang, van het allergrootste belang, dat u van den in houd kennis neemt Jules vloekte inwendig om de wijdloopig- heid van den diplomaat en zijn vingers tril den in de verleiding om hem den brief uit de hand te rukken. Hij bedwong zich en luis terde schijnbaar passief. Vanmorgen werd de brief per post be zorgd, ging de gezant voort, nog steeds met het geheimzinnige document heen en weer wuivend. Zooals u ziet, is er van buiten niets bijzonders aan op te merken. De reden, dat ik u heb laten ontbieden, is deze. De brief is af komstig of schijnt afkomstig te zijn van. Robert le Diable. Hoe weet u dat vroeg de gezant blijk baar verrast. Ik heb u toch niet gezegd Ik ken zijn handschrift, antwoord Jules nonchalant. Als u mij nu den brief geven wilt, zal ik hem gaarne nauwkeurig bekij.ken. De gezant stak he mnu dadelijk den brief toe. Jules opende hem. Het bekende vellotje blauwgeruit postpapier haalde hij te vQ'or- BUITENLANDSCH NIEUWS. Giitmoordenaar voor den rechter. Onder groote belangstelling van het schijn. De brief luidde aldus Exellentie, Daar u verzuimd heb mij eene uitnoodiging te zenden voor het gemaskerde bal. dat u Vrijdag aanstaande geven zult, bericht ik u bij dezen, dat ik mij zeiven uitnoodig en op het feest tegenwoordig denk të zijn- om aan mevrouw uwe gemalin mijne opwachting te maken. Wees niet bang dat wij mijne ka meraden en ik u of iemand van uwe fa milie zullen kwaad doen of lastig vallen. Wij wenschen slechts van deze gelegenheid ge bruik te maken om met enkelen uwer gasten eene oude rekening te vereffenen. Met mijne beste wenschen voor het welslagen van uw feest. Robert le Diable. Schouderophalend schoof Jules het velletje papier terug in het couvert. Kinderachtige mystificatie, bromde hij Daar had je nu weer het oude, banale ge doe. Zeker, banaal was het, allerlei geheim zinnige briefjes te schrijven en je nooit er gens te vertoonen. Geen zweem van origina liteit. Kwajongenswerk en Wat dunkt u brak de gezant zijn ge- dachtenloop af. Wij moeten natuurlijk trachten hem en zijn bende te arresteeren, als hij het waagl zich te vertoonen, maar ik geloof niet, dat hij zoo vermetel zal zijn. Hij kan toch nagaan, dat wij alle maatregelen zullen nemen om hem in handen te krijgen. Ik voor mij zie in dit briefje niets anders dan eene mystificatie. Hij wil ons moeite laten doen, terwijl hij ons rustig in zijn schuilplaats zit uit te lachen. Of misschien wil hij ons op een valsch spoor brengen en is hij van plan ergens anders zijn slag te slaan, terwijl wij hem hier zoe ken. Intusschen zal ik natuurlijk dezen brief geheel auserieux nemen, in zooverre, dat ik op den avond van het bal masqué met eenige van mijne beste mannen aanwezig zal zijn. Ik zal eerst mijn plan volledig uitwerken en dan met u de noodige besprekingen komen houden. De gezant knikte goedkeurend. publiek is Maandag te Gorlitz het pro ces tegen den schoenmaker Eduard Just uit Klein-Partwitz (district Hoy- erswerda), die vijf giitmoorden heeft gepleegd, begonnen. Blijkens de acte van beschuldiging heeft Just z'n schoonvader, zijn zwa ger, diens vrouw en hun kind, met ar senicum vergiftigd met het doel in het bezit te komen van een kleine erfenis. Bovendien heeft hij zijn verleden jaar overleden tweede vrouw eveneens met arsenicum vergiftigd, teneinde de ver zekeringssom te krijgen. Tijdens bet vooronderzoek heeft Just reeds den moord op het gezin van zijn zwager en zijn tweede vrouw toegegeven. Bij het begin van de rechtzitting trok Just tot ieders groote verbazing zijn bekentenissen echter in. Twee vrouwen op straat neergeschoten. De 46-jarige Erna Sommerfeld en haar 23-jarige dochter Helena zijn op den straatweg, die van het station i VYuhlheide naar Biesdorf Zuid voert, door een 50-jarigen iman neergescho ten. De man had den beiden vrouwen naar den weg gevraagd en liep toen voor ze uit op een afstand van onge veer 10 meter. Plotseling trok hij een revolver en loste zes schoten op de beide vrouwen. De oudste werd door drie schoten ernstig gewond en is aan de gevolgen overleden. De dochter kreeg slechts een schampschot aan den schouder. De dader vluchtte in het aan den weg grenzende, bosch. GEEN BIER MET KERSTMIS. Geen meerderheid voor ophef fing van verbod. Op plechtige wijze is Maandagmid dag om 12 uur de laatste zitting van het A.merikaansche Congres in zijn tegenwoordige samenstelling te Was hington geopend. Dadelijk nadat de openingsplech- plechtigheid in het Huis van Afgevaar digden onder voorzitterschap van den Speaker, John N Garner, was afgeloo pen, diende de democratische partij leider Rainey in het Huis van Afge vaardigden een voorstel in, (lat in overeenstemming was met het door de democratische partij opgestelde pro gramma, en waarin de opheffing van het 18de amendement op de grond wet werd verlangd, waardoor de ver koop van alcoholhoudende dranken mogelijk zou worden gemaakt. Vóór dit voorstel stemden 272 afge vaardigden, terwijl 144 er tegen stem den. Daar hiermede de vereischte meerderheid van tweederden niet was verkregen, is het voorstel dus ver worpen. Door deze stemming acht men elke mogelijkheid van afschaffing van het drankverbod gedurende de zitting van het tegewoordige Congres dus tot 4 Maart, buitengesloten. Dit échec van de „natten" heeft groote verwondering gebaard, daar men een grootere meerderheid voor de afschaffing had verwacht, waren er stemmen meer voor het voorstel uit gebracht, dan zouden de Amerikanen met Kerstmis reeds hun biertje heb ben kunnen drinken. DAMES en HEEREN koopt uw BINNENLANDSCH NIEUWS. PROF. POLAK'S INDRUKKEN UIT RUSLAND. Prof. dr. N. J. Polak heeft te Rotterdam een causerie gehouden over zijn indrukken uit Rusland. Prof. Polak stelde voorop, dat Rusland voor de vreemdelingen allesbehalve versperd is. De vreemdeling wordt met open armen ont vangen. De eenige, voor wien sprake is van een versperring, is de Rus zelf, want hij kan, wegens de buitenlandsche valuta, onmoge lijk de grenzen van zijn land overschrijden. Het reizen door Rusland is onder leiding van het staatsreisbureau Intourist buitenge woon gemakkelijk. Van speciale bewaking is geen sprake, of het moest zijn met betrek king tot de Russen, waarmee men in aanra king komt. Duur is zoo'n reis óók niet, want men kan met de valuta derde klasse van Berlijn tot Berlijn gedurende 21 dagen heel Rusland doorreizen voor niet meer dan 300 mark. Reist men tweede klasse, dan betaalt men ongeveer 550 Mark. Betaalde men een reis in roebels, dan zou men zeker 1200 of 1300 gulden kunnen rekenen. Ook als men geen proletariër is, wordt men met open armen in Rusland ontvangen. De vreemdeling brengt valuta in het land. Toch is men in Rusland niet overal even vriende lijk gezind ten opzichte van den vreemdeling; langzamerhand ontstaat onder de bevolking een animositeitsgevoel tegenover hem, omdat het luxueuze leven (als daarvan tenminste sprake is) alleen voor hem is weggelegd. Zelfs de verkeersregelen zijn ten behoeve van de vreemdelingen. Intourist gaat overal vóór. Hoe is het echter mogelijk, dat daar, in Rusland, verwezenlijkt kon worden, wat hier, in West-Europa, ondoenlijk bleek Met de ze vraag op de lippen was spr. naar Rusland gereisd. Ik was eenigszins naief, aldus prof. Polak. Ik had te veel Westersche ideeën. Het Russische plan, is mij gebleken, is niet een plan om te voorzien in de behoeften der be volking. Die voorziening is secundair, die komt pas in het tweede vijfjarenplan ter sprake. Het eerste vijfjarenplan wil alleen de opbouw van een nieuw modern productie apparaat. De consument krijgt geen keus, hij krijgt bitter weinig. In Rusland kan men niet zeggen „The customer is king." Men ziet het al aan de kleeding van de vrouw. De Russi sche vrouw is allesbehalve smaakvol gekleed. Dat komt niet, omdat zij niet coquet is, maar omdat doodeenvoudig de kleedingstukken niet verkrijgbaar zijn. Zij koopt iets wat haar „past", niet wat haar „staat". Wanneer men een Russische dame, bij wie men gastvrijheid heeft genoten, een groot genoegen wil doen, dan geve men haar een lippenstift Per jaar worden 88 millioen paar schoenen geproduceerd. En heel Rusland telt 170 a 180 millioen menschen Men heeft geen keus. Men trekt den schoen aan, die past. Naar mooie vormen enz. kijkt men niet. Het vreemde is niet, dat er een nieuw pro ductie-apparaat wordt opgebouwd, maar dat dit geschiedt uit bijna niets, dat is het groote wonder, dat men in Rusland ziet gebeuren. Zie eens naar het kolossale Werk van de Dnjeprostroj, de stuwwerken in de Dnjepr. Wat daar al niet voor noodig is koper, sta len installaties, dus ook ijzer en steenkolen, staal voor spoorwegen enz. enz. Het wordt toch maar verkregen In Europa en in Amerika heeft men een geleidelijke ontwikkeling gehad, maar in Rusland heeft men alles op een bepaald oo genblik geplant De bevolking wordt daarbij gestimuleerd om het groote werk zoo snel mogelijk te volvoeren. Menigmaal leidt dit tot disproportionaliteit tusschen grondstof- fenindustrie en productie-industrie en het gebeurt niet zelden, dat een fabriek maanden stilligt, omdat er geen grondstoffen zijn. Daarbij komt, dat de geschooldheid van den arbeider niet altijd gelijken tred houdt met de ontwikkeling der machines. Men heeft verstandig gedaan door sommi ge fabrieken uit te rusten met machines van iets ouderen datum, zoodat de arbeiders er beter mee overweg kunnen. Maar.het vijfjarenplan is ingesteld op de allermodern ste machines Welnu, als blijkt, dat het plan niet toerei kend is, dan wordt het gewijzigd. Spr. zette uitvoerig uiteen, met hoeveel bureaucratische omslachtigheid zulke wijzigingen tot stand komen. Intusschen houden z.g. „stootbriga des" het enthousiasme onder de arbeiders warm en deze brigades kunnen vaak het personeel van een bedrijf doen gloeien van geestdrift. De bureaucratische omslachtig heid van planwijzigingen vergeleek spr. met onze legeradministratie. De omslachtigheid veroorzaakt evenveel wrijving en vordert veel meer tijd dan bij wijzigingen van voor schriften ten onzent het geval is. Vervolgens besprak spr. de z.g. Wirtschafts rechnung. Wat is het resultaat van het werk? Dit vraagstuk wordt in Rusland op ongeveer gelijke wijze opgelost als hier, n.1. door prijs vorming. Het geheele systeem is gebaseerd op prijsvorming en persoonlijke baat als mede op concurrentie tusschen afzondertijke bedrijven. De prijsvorming wordt in beginsel van bovenaf geregeld. Spr. gaf hiervan een voorbeeld. Daarna vertelde hij het een en ander van de coöperatieven, die in Rusland hoogtij vie ren. Het komt voo, dat men in één straat wel zes winkels met dezelfde artikelen aan treft. Men zou vragen, waarom al deze coöpe ratieven bij elkander werden gevoegd Waar om geen grooter eenheden Het antwoord is ditDe coöperatieven maken deel uit van het op bouwplan, zij dienen ter stimuleering tot de uitvoering van het vijfjarenplan in de verschillende branches. Zoo heeft men krui denierswinkels voor de bouwvakarbeiders, voor het transportpersoneel enz. enz. Het loonstelsel is gebaseerd op productie en aangenomen productie. Men vergelijke het met ons „contract-bridge." Spr. had tot nu toe een overzicht gegeven van de economische kwaliteiten van Rus- 'r.nd's „Wirtschaft". Deze kwaliteiten zijn ontegenzeggelijk minder dan bij ons, aldus spr., maar wij moeten niet alleen kijken naar de economische waarden in het maatschap pelijk stelsel, ook de sociale beteekenis moet men in het oog houden. Men moet het „élan" zien, het „geloof" van het stelsel. In West- Europa raakt het geloof aan het tanen, maar in Rusland zijn er zeer velen, die krachtig gelooven in het welslagen van het plan. Het is vooral de jeugd, die in dezen sterk staat. De jeugdbeweging in Rusland is zóó mach tig, dat de onze daarbij in het niet verzinkt. Het geloof van deze jeugd is wel uiterst dog matisch. Zij gelooft, dat het nieuwe stelsel Ik behoef u niet te zeggen, dat ik dag en nacht, bij wijze van spreken, tot uwe be schikking sta. Jules verliet den gezant. Het kwam op straat geen seconde in hem op, dat hij ge volgd werd. Zonder oponthoud begaf hij zich naar een bekend costumier om een bal mas quépak uit te zoeken. De keuze duurde niet lang. Hij gaf order voor een Tyroolsch boe rencostuum. Daaraan was niets, wat hem in zijne bewegingen belemmerde. Terwijl hij de trap afging, liepen twee hee ren naar boven, die hem vluchtig van terzij de opnamen. Ook zij schelden aan bij den costumier ze moesten eveneens een costuum voor het gemaskerde bal van den gezant hebben. De jongste was spoedig met zijne keus gereed de kleeding van een page uit de middeleeuwen trok hem aan. Maar de oudste scheen geen enkel costuum mooi genoeg of origineel genoeg te vinden. Aan het einde van zijn geduld, xiep de costumier tenslotte Maar gaat u dan als Tyroler boer. Zoo even is hier ook nog een heer geweest, die dat gekozen heeft. Zoo vroeg de lastige klant met eenige belangstelling. En wie was dat dan, die zoo'n prachtig costuum uitzocht Wie het was Wacht, hier heb ik zijn kaartje met het adres, waar het pak thuis bezorgd moet worden. Komt mijnheer nog terug om te passen? Neen, mijnheer. Het scheen hem niet zooveel te kunnen schelen, hoe het uitviel. Hij heeft mij alleen gezegd, dat het Vrijdag avond, om acht uur precies, thuisbezorgd moet worden. Nu, ik ben zoo gemakkelijk niet, lachte de klant. Ik wil nét zoo'n pak hebben, precies eender, maar het moet goed passen en keu rig gemaakt, begrepen Jawel, mijnheer. Ik zal u even de maat nemen en als u dan Woensdag wilt komen passen, en mijnheer hier, ook, dan beloof ik u dat alles keurig in orde komt. Uitstekend. Het kan mij niet schelen wat het kost, als het maar goed zit. U kimt er op rekenen, heeren. De beide heeren verlieten het huis zonder een woord te spreken, zonder een blik te wis selen. Eerst toen zij een paar straten verder waren, zagen ze vluchtig om zich heen en wenkten toen een auto. Het was eene machtige blauwe wagen, die in een zijstraat langs het trottoir stond en blijkbaar op hen wachtte. Zij stapten in en de chauffeur reed weg, zonder dat het een adres werd opgegeven. Nu moeten we vanavond alle mannen bij elkaar hebben, om alle regelingen te tref fen, begon de oudste. De jongste knikte. Het is precies gegaan, zooals je berekend hadt en als hij zoo goed op de hoogte was van ons doen en laten, als wij van het zijne De andere begon te lachen. Dan was mijn leven geen knip voor den neus waard. Marchand, de costumier, stelde er een eer in zijne klanten trouw en met groote zorg te bedienen, men kon op hem rekenen. En toen hij aan Jules Vallois beloofde dat deze zijn costuum om acht uur 's avonds hebben zou, stond het vast, dat het er zijn moest. Om kwart voor acht stapte de loopjongen, met een groote doos onder den arm het ate lier uit. Twee straten verder, juist toen hij op het punt was den metro te nemen, die hem vlak bij de woning van Jules zou brengen, werd hij aangesproken door een man. Ben jij de loopjongen van den "costu mier Marchand Ja, wat zou dat Je moet immers een costuum brengen naar monsieur Vallois Ja. Geef maar hier. Ik ben door meneer met de auto uitgestuurd, omdat hij het gauw wil hebben, dus Ik denk er niet aan, ik geef het pak niet uit handen. Ik moet het bezorgen en bezorg het. De man knikte goedkeurend. Dat is flink van je. Op jou kan men staat maken. Maar weet je wat, stap in de auto, dan kan je het pak zelf bezorgen. En als mijnheer hoort wat een flinke jongen je bent, denk ik, dat je een goede fooi krijgt. Hij houdt van zoo iets. De jongen stapte in de auto, die gereed stond en in een razenden vaart ging het er van door. Waar gaan we nu eigenlijk heen vroeg de jongen een beetje beklemd, toen ze een poosje in de auto gezeten hadden. Naar huis, was het laconiek antwoord Naar huis Maar Hij trachtte door de neergelaten gordijn tjes van-het portier te zien. Doe maar geene moeite, we zijn er dade lijk. Maar lk wil Luister De man greep hem bij de pols met een vuist, die hard was als ijzer. Luister goed. Als je nu gewillig bent en niet tegenstribbelt, dan krijg je straks een goed maal, niemand doet je kwaad en je wordt weer met de auto naar je eigenhuis teruggebracht, of waarheen je wilt. Wij zul len zelf zorgen, dat het pak bezorgd wordt en wij zullen maken dat je van je baas geen standje krijgt. Als je niet goedschiks wilt Wat dan vroeg de jongen brutaal. Dan krijg je een prop in je mond en we stoppen je zoolang in den kelder Dank je, dan ga ik liever gewillig mee. Maar wat willen jullie eigenlijk van mij Wij hebben er belang bij, dat mijnheer Vallois zijn pak een paar uur later krijgt, be grijp je De jongen begon te lachen. (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Wieringer courant | 1932 | | pagina 1