en Loden 23e JAARGANG DINSDAG 13 DECEMBER 1932 No. f>8 NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WIERINGEN EN OMSTREKEN GERECHTIGHEID BIJ SC O L T O F KANAALWEG DEN HELDER. ■WIERINGER COURANT VERSCHIJNT ELKEN DINSDAG en VRIJDAG. ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden 1.—. UITGEVER CORN. J. BOSKER. WIERINGEN. BUREAU Hippolytnshoef Wierlngen. Telefoon Intercomm. No. 19. ADVIRTENTIIN Van l6 regeu Iedere regel meer 0J0. o.ia Sociaal en Maatschappelijk allerlei vi. De Roomsch-Katholieke Vakbeweging. Er rest ons nu nog, na de behande ling van de „Moderne" en protestantsch christelijke vakbeweging, de Koomsch- Katholieke te bezien. Eenige verschijnselen springen hier bij dadelijk in 't oog. Dat is lo. de groote en innige verbondenheid van het ïoomsche leven, ook op het soci ale terrein, met de kerk. Uit één cen traal punt wordt het leven geleid n gestuurd, terwijl hiernaast toch een groote ruimte is om "eigen inzichten en meeninggn, eigen opvattingen en aanpak van de dingen tot zijn recht te laten komen. Dit laatste beteekent in ons ver band ook, dat men met de uitvoering niet eens en voor altijd gereed is, maar ook in het R.K.-kamji tastend zijn weg gezocht heeft en aTlengs tot groo- tcr klaarheid is gekomen Hiermede komt het 2e verschijnsel te voorschijn n.1. de voortdurende wrijving, die bin nen de R.K. sociale beweging bestaan heeft tusschen Stands- en Vakorgani satie. Ik wijs hier nog eens op het verschil, dat tusschen deze beide bestaat de standsorganisatie wil alle menschen uit een bepaalde maatschappelijke laag vereenigen de vakorganisatie alleen hen, die in dezelfde soort be drijven enz. werkzaam zijn. ITet komt mij voor, dat hoewel de vakorganisa tie van uit de R.K. gedachtenwereld beoordeeld, meer recht van bestaan heeft. Op de vraagstukken die daar achter liggen en die ons een groot stuk binnen zouden voeren in de zede- leer der R.K.-kerk, kunnen wij hier niet ingaan. De Roomsch-Katholieke Kerk heeft vanaf de oudste tijden van haar be staan aandacht geschonken aan de sociale vragen. Steeds weer, waren bin nen haar kring geleerden die deze din gen overdachten en die nog hun in vloed doen gelden, vooral Thomas van Aguino r 1225 1274), die naast Au- gustinus, Hieronymus Greogorius e.a. tot kerkleeraar is verheven. Deze belangstelling is ook in de laat ste tijden duidelijk uitgekomen in twee encyclieken, uitgevaardigd door Paus Leo XIII in 1891 („Rerum Novarum" handelende over den toestand der werk lieden) c-n dooi' Paus Pius XI in 1931 („Quadragesimo Anno" over 't her stel der sociale orde en haar vervol making volgens de wet van het evan gelie). Ook in Nederland zijn van Room sclic zijde de maatschappelijke vra gen bestudeerd, bijv. door Aalberse en Aengenent, thans bisschop van Haar lem. Naast deze traden in de practijk op den voorgrond Schaepman, Ariens Bult. Eén van de grondslagen der R.K.-be- schouwing, voortvloeiende uit de ge dachten omtrent den godsdienst, is het recht op particulier eigendom. Echter niet zoo, dat dit recht onbeperkt mag zijn. Steeds weer wordt gewezen op het volgende er zijn eischcn van het al- jgemeen welzijn, die aangepast aan de normen der sociale rechtvaardigheid, het eigendomsrecht bepalen en binnen zekere grenzen houden. Naast dit recht staat het recht op arbeid. Arbeider en patroon, arbeid en kapitaal zijn op el kaar aangewezen onlosmakelijk aan elkaar verbonden. De eisch is dan ook deze dat slechts dan het algemeen welzijn bevorderd kan worden, wan neer beide gehandhaafd blijven (tegen de. socialistische opvatting en 'l hei de goed gaat. Men zou dit zoo kunnen samenvatten én kapitaal én arbeid moeten dienstbaar gemaakt worden aan een door God gewilde ordening van het menschelijk samenleven. In de practijk voert dit tot een groote mate van overleg tusschen werkgever en werknemer dikwijls sterker door gevoerd door den werknemer dan door den werkgever. En nu de geschiedenis in Nederland. Hoewel reeds in 1872 een R.K. vak organisatie (de timmerlieden te Arn hem) werd gesticht, is een duidelijke sociale belangstelling eerst waarneem baar in de jaren tusschen 1880-1890. Scherpe lijnen zijn dan nog niet ge trokken. In een vereeniging zijn arbei ders, werkgevers en middenstanders samen. Dadelijk treden de moeilijkhe den aan den dag in de organisatie de vakbeweging wil zich, uit den aard der zaak, nationaal .organiseeren, de standorganisatie's waren diocesaan georganiseerd. In korte trekken is het verloop dan In 1888 werd te Haarlem onder de leiding van Pastoors de Roomsch-Katholieke volksbond opge richt, in 1893 is er een congres van de ze bond te Rotterdam. Ook in Utrecht ging men aan den slag 1 Oct, 1893 kwam de Bond van Wierklieden-ver- eenigingen in het Aartsbisdom tot stand. Contact tusschen deze bondon en later tusschen dergelijke organisa- tie's in het Zuiden van het land werd gezocht en in 1906 in de „Federatie van de diocesane R.K. volks- en werk- liedenbonden" gevonden. Zoover de Standsorganisatie. Ariens was te Utrecht in 1889 met een zuivere arbeiders- organisatie be gonnen, die geen onderaf deeling was van den Bond. Haarlem kreeg in 1893 zijn diocesane vakbonden, die zich dan aansluiten bij die van Utrecht en dus niet meer.beperkt zijn tot een be paald bisdom. In 1903 kwamen de vak-secretaria ten, die het geheele land hestreken. Deze nationale vorm werd goedge keurd door de bisschoppen. In 1908 bracht het eerste Nederland- sche R.K. Vakvereenigings-congres te Utrecht. Men wilde éénheid tusschen de nationale vakbonden, de nog be staande diocesane vakbonden en de vak-secretariaten. Hiertoe werd het Nationaal Vakbureau gesticht,, waar door de zelfstandigheid van de Room- sche Vakbeweging haar beslag kreeg. De bisschoppen keurden dit goed, ter wijl bepaald werd, dat alleen door die bisschop, in wiens bisdom de algemee- ne vakbond zijn zetel heeft gevestigd, de algemeen adviseur zou worden aan gewezen en de statuten alleen door dien bisschop behoefden te worden FEUILLETON. goedgekeurd. We hebben nu dus twee vormen van organisatie lo. de Federatie. 2o. het Vakbureau. De vrede tusschen stands- en vak organisatie was hiermede niet geslo ten. Steeds meer meende men op el- kaars terrein te komen. Een besluit der bisschoppen (1916) mocht niet baten. De strijd bleef be staan soms in scherpen vorm. O.a. werd aan de vakbeweging verweten, dat zij te weinig arbeidde voor de roomsche gedachte. Eerst 1 Januari 1925 komt een nieu we organisatievorm tot stand het R.K. Werkliedenverbond in Neder land. Zoowel de diocesane bonden als de vakhonden hebben daarin zitting. Ieder van de bonden krijgt zijn eigen welomschreven taak. Zoo kon het so ciale werk met kracht van Roomsche zijde aangevat worden. Het verloop van het ledental der R.K. vakbeweging kunnen we met en kele cijfers anngeven 1910 11.650 1915 35.257 1920 141.002 1925 94.729 1930 136.610 terwijl in 1931 het totaal aantal le den 152.950 bedroeg. Het is misschien wel aardig de cijfers van de vakbewe gingen naast elkaar te stellen. Per 1 Januari bedroeg het ledenaan tal van de Modernen (socialisten) 255.450 Christel ijken 82.150 Roomsch-Katholieken 152.950 Neutralen 16.500 Anarchisten 17.500 of in procenten uitgedrukt Modern 48.3 pCt. R.K. 26.7 pCt. Christel. 14.3 pCt. Neutraal 7.1 pCt. Anarch. 3.6 pCt. Op een merkwaardig verschijnsel wil ik hier nog even wijzen. Geheel in 't begin hebben wc gewezen op den in vloed die geloofsovertuiging en we reldbeschouwing heeft op de vakbe weging. Wat wil nu in Nederland het geval Dit, dat hoewel de vakbewegingen op niet religieuse basis verre in de meerderheid zijn, percents gewijze de religieuse groeien en de niet-religieus gefundeerden achteruitgaan. Zie hier de cijfers, waarbij ik de Modernen, Anarchisten en Neutralen samenvat als de niet religieuse (dat beteekent dus zij hebben geen uitgesproken godsdienstige basis) R.K. Christel. niet-relig. 1915 18.39% 7.02% 74.59% 1920 22.99% 11.87% 65.14% 1925 22.36% 12.32% 65.32% 1930 24.72% 12.98% 62.30% Ook de Roomsch-Katholieke sociale beweging doet allerlei werk, waarvan ik hier enkele dingen wil noemen. Al lereerst de pers. Men heeft tot 1924 „Het Roer" gehad, en daarnaast: „de R.K. Vakbeweging". Sindsdien kwamen „Het Verhondsblad" en van af 1 Jan. 1926 „Leering en Leiding" een maandblad voor ontwikkeling. Ook op breeder terrein heeft men het oog geslagen. In 1914 werd opge richt de vereeniging „Herwonnen No. 11. Daarvoor hadt je niet zoo'n omslag be hoeven te maken. Voor een behoorlijke fooi had ik dat ook wel op mij genomen. Jij bent me er eentje, bromde de man. En hij voegde er bij maar het leek ons toch beter zelf het zaakje te bezorgen, weet je. De auto hield stil en de man haalde een grooten doek uit zijn zak. Wat moet dat? vroeg de jongen wan trouwend. Blinddoek, antwoordde de man laconiek. Zonder verzet liet de knaap zich nu blind doeken. Toen de doek hem werd afgenomen stond hij in een goed verwarmde, helder ver lichte vestibule. Zijn geleider sprak met een anderen, nog j ongeil man en wees op hem Geef hem een goed maal eten en een kroes wijn. Over een uur brengen we hem terug. De groote klok in de vestibule wees vijf minuten over acht. De man, die den jongen had meegebracht, ging naar de telefooncel. De telefoniste bracht de verbinding, welke hij vroeg, tot stand en aan het andere einde der lijn ver nam Jules, dat den loopjongen een ongeluk was overkomen en of het goed was dat het pak iets later werd bezorgd. De detective vermoedde niet het minste kwaad. De boodschap was zoo volkomen na tuurlijk, dat het niet in hem opkwam arg waan te koesteren. Hij wachtte dus tot negen uur. Toen het pak er nu nog niet was, begon hij toebereid selen te maken om dan maar zonder costuum naar het bal van den gezant te gaan. Juist op dat oogenblik werd er gescheld. Hij open de de deur, in het donkere portaal stond een man, die eene groote cartonnen doos in de hand hield. Jules stak de hand uit om ze van hem aan te nemen. De man duwde hem de groote doos tegen de borst, uit den donkeren traphoek sprongen drie andere mannen te voorschijn er ontstond eene worsteling, waar bij Jules het onderspit moest delven, hoewel hij zich woedend verweerde. Stil, zonder een kreet te slaken, met opeen geklemde tanden, vochten zij en na eenige oogenblikken lag Jules gebonden en met een prop in den mond weerloos op den grond- Waar zullen we hem leggen, jongen vroeg een der mannen, met een grooten zak doek het bloed afvegende, dat hem uit den neus stroomde. Daar, op den divan, wees een van de anderen. Je weet wat de patroon altijd zegt behandel de dieren met zachtheid. Ze lachten en het viel den detective op, dat er niets kwaadaardigs of wreeds in hun op treden was. Zelfs de man, wien hij een blauw oog en een bloedneus geslagen had in zijne worsteling om vrij te komen, scheen daar over geene wraakzucht of haat te koesteren. Het was, als beschouwden zij de geheele zaak als een sport. Eén van de vier, een reusachtige kerel met groote blauwe, trouwhartige oogen hief hem in zijne armen op en legde hem op den divan. Hij wierp zelfs nog een deken over hem heen, voor het geval, dat hij het koud mocht krij gen. Daarop gingen ze heen, sloten de deur van het appartement zorgvuldig achter zich en lieten den detective alleen in eene wanhopige worsteling om los te komen. HOOFDSTUK IX. Het bal van den gezant was om tien uur reeds druk bezocht. Alle costuums uit alle rijken en tijden waren er vertegenwoordigd. Schitterende costuums uit de middeleeu wen en den tijd der Lodewijken, feeërieke Iverschijningen, personnages uit de fabelleer en de mythologie, maar ook, frappant door hun tegenstelling, de sombere pijen van mon niken en geleerden uit den ouden tijd, de schilderachtige lompen van een bedelaar, zi geuners, een indianenhoofdman, de wijde, voornaam plooiende mantel van een Arabi- schen vorst, een schoorsteenveger met ladder en roe, Diogenes met zijn lantaarn, oude gar desoldaten uit den Napoleontischen tijd, mo derne apaches, pierrots, Tyrolers, alles war relde er doorheen Het scheen dat velen van de voorname gas ten zich tot de vermomming als apache had den aangetrokken gevoeld. Er dwaalden er heel wat rond en de gasten lachten, als deze lugubere heeren door een paar gardesoldaten op de hielen gezeten werden. Men amuseerde zich uitstekend, er heersch- te eene opgewonden stemming, er werd druk gedanst, veel gedronken en nog meer geflirt. Tegen elf uur kondigde de bediende, die de gasten binnenleidde, met luider stem aan Plaats voor de overheid, voor de hooge magistratuur De gasten dachten aan een nieuwe maska- radegrap en verdrongen zich om de groep, die binnen kwam een heer in gekleede jas met hoogen hoed, omhangen met de driekleu rige sjerp als teeken van zijn waardigheid, gevolgd door een zestal stoere agenten van politie. De heer met de gekleede jas, commissaris van politie, begaf zich regelrecht naar den gezant en sprak met luide, duidelijke stem, die tot in de verste hoeken van de zaal door drong Excellentie, het spijt mij, dat ik uw feest op zoo onaangename wijze moet verstoren. Er bevindt zich hier onder de gasten eene misdadigersbende, die gebruik heeft gemaakt van de vrijheid, welke het masker geeft. Ik ben met mijne mannen hier gekomen om ze te arresteeren. De gezant, die met eenige onrust op de komst van Jules Vallois gewacht, en voorbe reid was op de arrestatie van den ex-bankier -misdadiger, Robert le Diable, toonde zich DAMES en HEEREN koopt uw levenskracht", die met kracht de be strijding van de tuberculose bevordert En dan vooral niet te vergeten de jeugdbeweging, die sinds 1926 georga niseerd, steeds verder wordt uitge bouwd. Ik noem hiervan alleen de voortreffelijk geleide meisjesorganisa- de „Graal". Zoo beeft zich ook Roomsch Neder land zijn plaats verworven op het soci ale terrein en arbeid daar met groote energie. (Wordt vervolgd.) FINKENSIEPER. VAN ALLES WAT. Wie leeft er het langst Feitelijk bestaat er in alle vijf we- relddeelen een overschot aan mannen; alleen in enkele cultuurlanden van Eu ropa is het omgekeerde het geval. Al telt ook b.v. Roemenië 100.000 man nen meer dan vrouwen, zoo zijn er in geheel Europa ten slotte vier miilioen vrouwen meer dan mannen, terwijl Azië 'n overschot van 16 millioen, Arne rika en Afrika een surplus van 1 milli oen mannen aan-toopen. Maar de lan gere levensduur van het vrouwelijk geslacht is algemeen. Zoo bereiken in Duitschland op de 1000 mannen slechts 413, doch van 1000 vrouwen er 500 hun 50e levensjaar. In Frankrijk zijn op de 10 honderdjarigen 7 vrou wen, in het overige Europa zijn op de 21 honderdjarigen 16 vrouwen en 5 mannen. In de Vereenigde Staten tel de men 2583 vrouwelijke, doch slechts 1398 mannelijke personen, die het 100e levensjaar bereikt hadden. De levens duur der vrouwen is gemiddeld 3.3 jaar langer dan die der mannen. EEn groot hotel. Naar de „Daily Express" melde, zal het grootste hotel van Engeland verrij zen te Blackpool aan den Noord-Bou levard. Het hotel zal 2500 slaapkamers krijgen en de bouwkosten worden ge raamd op een millioen pond. In de groote eetzaal komt plaats voor 4000 menschen en de balzaal wordt even groot. Het gebouw krijgt een hoogte van zestig meter en zal alles bij elkaar dui zend ramen tellen. Er komt een cine ma in voor 2500 toeschouwers, een ga rage voor 150 auto's en een zwembad van 70 bij 35 meter. Verder komen er geneeskrachtige baden, een inhalatori um, inrichtingen voor behandelingen met kunstmatige hoogtezon enz. Ook krijgt men de beschikking over een solarium voor zonnebaden, waar bij betrokken lucht zonlampen het na tuurlijke licht zullen vervangen. Na tuurlijk komen er ook een sport- en gymnastiekzaal, tennisvelden, een schietbaan,, enz. Er komen 25 liften in niet verschrikt. Hij wenkte met de hand, dat de commissaris kon doen wat hem goeddacht. Enkele dames vielen flauw, maar kwamen spoedig weer tot het bewustzijn, toen zij hoorden dat de misdadiger, die gezocht werd met zijn bende, niemand anders was dan Robert le Diable, anders gezegd Robert de Rénier. Dat was interessantWelk een emo tionneerende gedachte, misschien met hem gedanst te hebben Wie weet hadden zijne oogen niet begeerig gestaard op een kostbaar parelencollier, op een diamanten gesp of haar ornament Eenige der apaches zagen elkaar met veel beteekenenden blik aan en trachtten, achter de gasten omsluipende, de deur te bereiken. Maar de agenten waren op hun quivive en hadden ze binnen enkele seconden gegrepen en geboeid. Twee of drie van de werkelijke gasten, die als apache verkleed waren, rukten snel hun masker af, om een dergelijk lot te ontgaan. Robert de Rénier, sprak de commissaris nu met zijne scherpe, doordringende stem, ik ken uwe vermomming, ik weet waar ge u bevindt, kom dus uit eigen beweging naar voren. Een groote Tyroolsche boer trad vooruit, vergezeld van een page. Ik hoor er ook bij, voegde de laatste den commissaris toe. Dat weet ik. De Tyroler boer zei nu tot den commis saris Ik zal gewillig meegaan, als u bang bent, dat ik ontsnappen zal, kunt u mij boeien, maar ik smeek u, dwing mij niet mijn mas ker af te doen hier niet. Ik heb het spel verloren, laat dat genoeg zijn. De diepe welluidende stem, de slanke ten gere hand, die als smeekend werd opgeheven, de meeste gasten herkenden ze maar al te goed. Vroeger, in den goeden tijd was Robert de Rénier een goed vriend geweest, een trouw bezoeker van hun bals en diverse soiree's. Nu werd hij tusschen een paar agenten als een misdadiger weggeleid. het hotel. Het moet over twee jaar ge reed zijn. BINNENLANDSCH NIEUWS. mensch en machine. De arbeiders verdrongen. De directie van de N.V. De Vereenig de Glasfabrieken te Schiedam is er in geslaagd, zoo meldt „Het Vaderland", de productie van haar machinale flesschenfabricage aanzienlijk op te voeren. Een van de machines ir n.1. zooda nig geconstrueerd, dat niet één, maai* twee flesschen tegelijk kunnen worden vervaardigd. Deze dubbele machinale methode werd tot dusverre alleen in het bui tenland, België en Frankrijk toege past, met- speciale machines. Deze ma chines zijn heel kostbaar en om deze uitgave te voorkomen, heeft men ge tracht de éigen [machines voor dat doel te verbouwen. Daarin is men volkomen geslaagd. Bij de proeven met de verbouwde machines genomen, is een aantal van ruim veertig flesschen per minuut be reikt. Door deze machines kunnen dus 2^00 flesschen per uur worden ver vaardigd. Meer personeel is daar niet. voor noodig. Een aantal jaren .geleden, toen uit sluitend handwerk werd vervaardigd,, waren te Schiedam ongeveer 1700 menschen in de glasindustrie werk zaam. Nu zijn er nog geen tien, terwijl de machines door enkele menschen worden bediend. De arbeiders zijn door de machines zoo goed als geheel verdrongen, slechts een aantal metaalbewerkers is noodig om, als het bedrijf in vollen gang is, vormen te maken en machines te re- pareeren. opgepast voor slippen De Koninklijke Nederlandsche Auto mobiel Club acht het voor de veilig heid van groot belang, de automobi listen te waarschuwen voor het groo te gevaar, dat in dezen tijd van het jaren de nachtvorsten opleveren. In de vroege ochtenduren toch, wan oer het vochtig is in de lucht of zelfs uij geringen neerslag, is de kans zeer groot, dat tengevolge van grondvorst de wegen glad worden, hetgeen veelal pas bemerkt wordt, wanneer men moet remmen. In de laatste dagen heb ben het secretariaat der K. N. A. C. tal van waarschuwingen van automobi listen bereikt, die ten gevolge van de gladheid waren geslipt, ofschoon aan den weg, noch aan de weersgesteldheid ook nog maar iets van vorst te bemer ken was geweest. De commissaris sprak nog enkele woorden van verontschuldiging tot de vrouw van den gezant over de ongewenschte stoornis en ver liet met zijne gevangenen de feestzaal. De gezant volgde hem. Excellentie, ik zal nog een beroep moe ten doen op uwe welwillendheid. U kunt geheel over mij beschikken. In de eerste plaats zal ik een brief schrij ven, die onmiddellijk naar de prefectuur moet gebracht worden, maar onmiddellijk. Mijn eigen chauffeur, die een zeer ver trouwd man is, zal zich daarmee belasten. Dan is het mij niet mogelijk deze gehee le bende hij wees op de acht gevangenen, die bij elkaar in de een hóek van de vetibule stonden tegelijk te vervoeren. Ik heb maar zes man bij mij, dus, u begrijpt, het zou frat gevaarlijk worden. Nu wilde ik u verzoeken dit vijftal voor mij in verzekerde bewaring te houden. Er is misschien wel een hok of kelder De wijnkelder, stelde de gezant voor. Het voorste gedeelte is leeg en afgesloten van het achterste gedeelte, waar de wijnvaten staan Uitstekend, zooals u ziet zijn ze zwaar geboeid, zoodat ze geen kwaad kunnen uit richten. Ik laat het liever aan mijn collega, die straks komen zal om ze te halen, over, hen te fouilleeren. Ik wil zelf nu liefst zoo spoedig mogelijk met de hoofden der bende naar de prefectuur. Natuurlijk zou ik graag een paar agenten ter bewaking hier laten, maar mijne vangst is te kostbaar, dan dat ik het er op wagen durf. Als ze een kans zien om te ontsnappen, laten ze die niet voorbij gaan, ze zijn vermetel en sluw, dus De%gezant knikte, dat hij het volkomen be,- greep. De commissaris liet de vijf gevange nen, die achter zouden blijven, in den aange wezen kelder brengen, verzekerde zich er van, dat de deur goed gesloten en gegren deld werd en stelde nu den gezant zelf den sleutel er van ter hand met den brief, die bezorgd moest worden. Wordt vervolgd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Wieringer courant | 1932 | | pagina 1