Eerste Wieringer Bioscoop Onderneming „Hole! k Haan
Lomberg-film.
IJs, Bier, Limonade, Ttiee, enz.
van de nieuwe zaak.
A. VELTMAN.
blijft 't
HEDEN ZATERDAG EN ZONDAG 8.30 PRECIES
„HET GROENE KRUIS"
Aanbevelend.
Meubelhandel FRANS POORTER,
LAAGZIJDE SCHAGEN.
8.05—9.00 n.m. Concert door Paul Godwin en
zijn orkest.
9.009.20 n.m. Alex de Haas met nieuwe
liedjes.
9.2010.00 n.m. Paul Godwin en zijn orkest.
10.1510.30 Gramofoonmuziek.
11.10 n.m.12.00 Aansluiting met gebouw „De
Vereeniging" te Nijmegen. Dansmuziek.
MUUUSM.
K. R. O.
8.00Concert K-R.O.-Orkest.
ii.30 - 12.00 Ood»cUen*Ug nailuurtje door pai
toor L. H. Perquln.
12.152.00 n.m. Middagconcert.
2.00—3.00 Vrouwenuurtje door mej. Lauwera
3.005. - Middagconcert.
5.105.40 n.m. Tante Jet vertelt sprookjes
voor kinderen.
6.00^-6.15 n.m. Declamatie door Juliette Roos.
7.45 Verbonds - kwartiertje
8.108.20 n.m. A. van Weerhorst„Het nut
van Esperanto-leeren."
8.10 Het K.R.O.-orkest.
11.0012.00 Gramofoonmuziek.
MERKWAARDIGE HUURCIJNZEN.
Wie eenigszins op de hoogte is van de
zeden en gebruiken ten plattelande,
weet waarschijnlijk, dat in vele ge
meenten van ons land nog wonder
lijke servituten rusten, zoowel op groot
sclieepsche heerenhuizen als op ver
scheiden arbeiderswoningen.
Persoonlijk is ons het geval bekend
van een ingezetene in een welvarend
stadje in het Noorden die, hoewel het
huis, waarin hij woonde sinds jaar en
dag, zijn eigendom was, toch ieder
kwartaal aan den vroegeren bezitter
een witten liaan jnoest leveren, aange
zien deze bepaling als eeuwigdurend
servituut in de koopacte stond vermeld
Dat inplaats van het gevleugelde ge
dierte een bedrag in geld werd over
gemaakt was een schikking, die beide
partijen in minzaam overleg hadden
getroffen. Officieel echter diende niet
een witten haan te worden betaald.
lil een ander geval, dit keer betrefi
liet een Zuid-Iiollandsche gemeente,
moest de huurder van een perceel elk
jaar enkele dagen achtereen een
knecht beschikbaar stellen voor het
aardappelrooien.
Aangezien de eigenaar van het
huis geen aardappelveld bezat en de
huurder geen knecht in dienst had, kon
aan deze bepaling .moeilijk worden
voldaan. Ook in dit geval werd met 'n
vergoeding in geld genoegen genomen.
Wij meenen met deze beide voor
heelden voldoende te hebben aange
toond, dat ook te onzent oude liuurge-
bruiken tot op den huidigen dag ge
handhaafd bleven. Hetzelfde geldt
voor Engeland, met dit verschil ech
ter, dat, waar bij ons, de servituten op
huizen en landerijen meestal van zeer
prozaischen en nuchteren aard zijn,
aan gene zijde van het Kanaal bloe
men bij het voldoen van den huurcijns
een belangrijke rol spelen.
Zoo rust bijvoorbeeld op den Duke of
Atlioll, een Schotsch edelman, die een
prachtig kasteel in de Hooglanden zijn
eigendom mag noemen, de verplichting
om den Koning van Engeland eens
per jaar persoonlijk een witte roos te
overhandigen.
Hoe poëtisch die ook moge klinken is
cr in deze traditie in zoover iets verne
derends, dat de roos vroeger als het
teeken der onderwerping werd be
schouwd. Tijdens de regeering van Ko
ning Eduard I rustte op niet minder
dan tien procent van alle leengoederen
een servituut dat den eigenaar dwong
zich telken jare op een bepaalden dag
naar de hoofdstad des lands te bege
ven ten einde den koning met rozen
te huldigen.
Toen eeuwen geleden een hertog van
Marlborough van zijn vorst het ka
steel Blenheim ten geschenke kreeg,
stelde de monarch als voorwaarde, dat
de nieuwe slotheer hem eens per jaar
een zijden vaandeltje zou aanbieden.
Tot op den huidigen dag bleef dit ge
bruik gehandhaafd.
Van een Schotsch edelman uit een
bepaald geslacht wordt verwacht, dat
hij den horen blaast als de koning
van Engeland in de nabijheid van zijn
landgoed jaagt. Een ander lid der En-
gelsche aristocratie is verplicht den
koning, indien deze hem mocht bezoe
ken, aan de ophaalbrug op te wachten
met een zilveren bekken waarin de
voornajne gast dan de handen moet
wasschen.
Deze en andere plechtigheden wor
den in het Britsche Rijk hoog in eere
gehouden en dikwijls gaan zij met
veel prachtvertoon gepaard.
GOUD.
Goud is een woord, dat door alle eeuwen
heen een bijzonderen klank en een ontzetten-
den invloed heeft gehad op het menschdom.
Wel spreekt de volksmond van „aardsch
slijk" en wordt in de bekende opera „Robert
en Duivel" gezegd „Goud is slechts een her
senschim", maar in het alledaagsche leven
blijkt, dat het als zoodanig niet wordt be
schouwd, eer als een kostbaar bezit.
Menigeen krijgt bij voortdurend haken
naar goud de kous op het hoofd, zooals in hel
bekende verhaal uit de Grieksche sagen-we
reld met koning Midus gebeurde. Deze koning
was zoozeer door gouddorst bevangen, dat hij
den goden bad, hem de eigenschap te verlee-
nen, dat alles, wat hij aanroerde, in goud zou
veranderen.
Midas had zich vermoedelijk voorgesteld,
dat hij zich daardoor de grootste heerschap
pij op aarde zou verwerven, maar toen de
goden zijn gebed hadden verhoord, bemerkte
hij hoe groot zijn domheid was geweest bij
dien wensch, daar het bleek, dat zelfs zijn
voedsel in goud was veranderd.
Zoo had koning Midas temidden van fabel
achtige rijkdommen van honger en dorst moe
ten omkomen, waren de goden hem nog niet
eenmaal genadig geweest en hadden zij hem
niet van de lastige eigenschap verlost.
De snaaksche god der muziek, Orpheus,
kwam toen op den gelukkigen inval, den dom
men koning te voorzien van een paar ezels-
ooren.
Ook in dezen crisistijd is het goud weer zeer
actueel geworden. Inflatie, deflatie, reflatie
worden genoemd in verband met den gouden
standaard, de goudclausule, enz. Men spreekt
over uitvoer van goud, goudvoorraad bij de
banken, gouddekking, allemaal zaken, waar
uit blijkt, dat het goud nog altijd de wereld
regeert en dat het in vele landen schaarsch
is, opgevorderd tot het voldoen van schulden
of het herstellen van de betalingsbalans.
Goud staat als betalingsmiddel in den han
del nog steeds bovenaan, omdat er betrekke
lijk zoo weinig van aanwezig is in de wereld.
Ondanks vele pogingen, om het te vinden,
gebeurt het slechts zelden, dat een nieuwe
goudader in de aarde wordt aangetroffen.
Aan goudzoekers en gouddelvers heeft het
nooit ontbroken. Het zal wellicht interesseeren
te vernemen, hoe eigenlijk dit goud, dat zoo
veel te weeg brengt, somtijds wordt gevon
den, daarom volgen daarover de in een
Fransch tijdschrift gevonden, nietr algemeen
bekende bijzonderheden
In den loop van 1879 dwaalden drie arme
drommels uit het Verre Westen, Robert Hen-
dersonv Frank Swanson en T. Munson in het
N.W. van Canada, in een streek, welke grenst
aan Alaska- en daalden af langs de river. Se
dert den herfst van 1895 dwaalden zij rond
door eenzame vlakten, zich moeite gevend
van den morgen tot den avond ten spijt van
alle hindernissen. Wat hadden ze zooal te
verduren gehad Gedurende de verschrikke-
lijken Noordschen winter, acht lange maan
den van half donker te midden van een ijs
woestijn, van vorst van pl.m. 50 graden en
sneeuwstormen gedurende den zomer, even
wreed op deze hoogte als de winter, wolken
van muggen, de zon, die op de huid brandt,
terwijl de sneeuwvlakten in moeraslanden
zijn veranderd, welke koorts uitademen. Er
was bijna geen wild en behalve enkele mage
re conserven, welke met zorg werden be
waard voor het geval van hoogen nood, kon
men op ander voedsel zoo goed als niet reke
nen. Haveloos, in lompen gekleed, nauwelijks
voldoende gevoed, slepen de ongelukkigen
zich voort, loom en lusteloos, langs de onstui
mige kreek. Het is wat te zeggen van zoover
te zijn gekomen, aangetrokken door de lucht
spiegeling der fortuin en zulk een ellende te
vinden
Op een avond in Juni, bij zonsondergang,
soupeerden de drie gelukzoekers, somberder
en moedeloozer dan ooit, van een zalm, in
de rivier gevangen. Het was een koninklijke
maaltijd, deze zalm, die niet minder dan 14
pond woog, en hun een ongehoopt feest ver
schafte. De zwervers gingen den visch ver-
deelen, toen plotseling Henderson het zand
onderzocht, dat zich bevond onder in den pot,
waarin de zalm was gekooktWas het een
illusie van zijn ziek brein, door een idee fixe
gekweld Tusschen de zandkorrels, opge
schept met het water uit de kreek, schitter
den stukjes met een geel, zeer bleek schijnsel..
Henderson had elders in de bergen naast
mineralen gezocht, hij kende ze. Geen twijfel
het zand van de river bevatte goud In den
geest der arme zoekers verscheen een licht.
Op hun gezicht verving een uitdrukking van
plotselinge vreugde de trekken van ontbering
en vermoeienis.
Den volgenden dag begonnen zij met het
ruwe materiaal, waarover zij beschikten, het
zand en het grind van de kreek te wasschen.
Het resultaat overtrof hun stoutste verwach
tingen. In drie dagen verzamelden zij voor
20.000 gulden van het kostbare metaal. Zoo
werd, dank zij een gekookte zalm, het be
staan geopenbaard van de beroemde placers
van Klondyke, die later per jaar meer dan
50 millioen aan goud opbrachten.
In de geschiedenis van de goudzoekers ko
men dergelijke avonturen vaak voor. De goud
beddingen, die aan den dag zijn gebracht
door de geologie, zijn veel zeldzamer. Bijna
altijd verbergen de schatten der aarde zich
voor de geleerde nasporingen der ingenieurs.
Hoeveel rijke aderen daarentegen zijn er, die
bij toeval zijn ontdekt.
In September 1897, drie maanden na het
geluk, dat de drie zwervers bovengenoemd in
millionnairs veranderde, kampeerde een Oos-
tenrijksche landverhuizer, Antoine Standard,
in dezelfde streek aan de oevers van de Bo-
nanza. Het was een kritiek oogenblik voor
hem, van levensmiddelen restte hem nog
slechts een ranzig stuk spek. Reeds begon
zich het gerucht te verspreiden, dat Alaska
vol rijkdommen was. Zonder het te weten,
welke voordeelen hem dat zou opleveren, ver
kreeg Antoine Standard een concessie langs
de rivier Bonanza de goudvelden bevinden
zich bijna uitsluitend langs de oevers der ri
vieren het volgend jaar werd deze conces
sie geschat op een waarde van 4 millioen.
Eenige dagen later kwam een Noor, Halstead,
zijn concessie begrenzen in tien minuten tijds,
zonder te vermoeden, dat elke minuut hem
250.000 gulden zou opbrengen. Op 't einde van
hetzelfde jaar kwam de Amerikaan Burke in
Klondyke aan, zonder geld om zich te redden
verhuurde hij zich, een begon voor rekening
van zijn patroon boomen te vellen. Op een
dag in Januari 1897, bij een kou van 53 gra
den, scheurde een van de boomstronken, die
hij velde, het ijs en plotseling, middenin de
sneeuw zag hij stukjes geel schitteren
goud Denzelfden dag verbrak hij zijn con
tract en begon voor eigen rekening. Den daar
op volgenden dag was het gat, dat hij met
koortsachtigen ijver gegraven had, reeds 22
voet diep geworden. In drie maanden tijds
haalde hij er voor 60.000 gulden goud uit en
de rest in den grond verkocht hij voor 125.000
gulden.
Ongeveer in denzelfden tijd werden er in
de streek van Black-Hills (zwarte heuvels)
nieuwe „placers" gesignaleerd. Deze streek
ligt ten Westen van Zuid-Dakota (Vereenigde
Staten), en de explotatie was er op eenige
punten reeds begonnen. In den zomer van
1897 was er een geweldige stroom naar dit
deel van het Verre Westen. Een ware goud
koorts woedde in de Vereenigde Staten. Over
al sprongen delvers te voorschijn en stortten
zich op de Black Hills. Men zag magistraten,
dokters, handelaren eensklaps hun beroep
opgeven en uittrekken, om goud te zoeken.
De pijnbosschen en de passen van de Black
Hills vulden zich met een menigte, bij welke
alle maatschappelijke klassen zich oplosten
in het traditioneele costuum van goudzoeker
van het Verre Westen groote laarzen, hemd
van heldere kleur, grooten vilten hoed en een
revolver in de ceintuur.
In den loop van October kwam een inwoon
ster van Dead-Wood, in 't hart der Black
Hills en kocht er een houten huis van boom
stammen, waar zij een pension dacht te ope
nen voor de mijnwerkers van de streek. Haar
eerste zorg was, den grond van haar logement
terdege op te vegen. Maar o, wonder Onder
de stukjes hout en stof vertoonden zich stuk
jes erts met metaalachtige strepen Dadelijk
reinigde de dame ze. Er was geen twijfel mo
gelijk na onderzoek bleek zich daar een rij
ke ader te bevinden en zij verzamelde in één
week voor meer dan 80.000 gulden goud.
Het geestige operette - filmwerk
„EEN
waarin HANS1 NIES op oer-komische wijze de dubbelrol van wasch-
vrouw en Vorstin van Weissenburg vervult. Zij wordt hierbij terzijde ge
staan door FRED DöRDERLEIN en ELSE ELSTER. Een uitstekende
amusementsfilm met een reeks van komische situatiën. Prachtige muzika
le illustratie van Leo Asscher.
B IJ PROGRAMMA
2 ACTER, komisch.
AMUSANT
DE NIEUWSTE JOURNAALS.
PENTEEKENING enz. enz.
Zaterdag en Zondag 6.45 en 7.45 autobus vanaf Den Oever.
Fotografeert thans op
Ultragevoelig, brillant, verlaagde
prijs.
55 cent per 8 opnamen, 6x9.
De prijs van Kodak, Agfa, Ge-
vaert, Argus, Zeiss, Ikon, Selo-
films, is thans 65 cent per 8 opna
men, 6x9.
Prachtige BOXCAMERA'S, 6x9
voor slechts f 2.75, met gratis proef
film.
Bezichtigt onze enorme keuze
CAMERA'S in alle prijzen en mo
dellen.
Zuiver Ieeren Tasschen voor 6/9
Box, vanaf 95 cent.
Koopt Uw FOTO-ARTIKELEN
bij het oudste adres voor Scbagen:
CENTRAAL DROGIST
J. H. VRIELINK,
HOOGZIJDE 115 SCHAGEN.
TERRAS GEOPEND
AAN DEN HOOFDVERKEERSWEG, HIPPOLYTUSHOEF.
MATRASSEN
KAPOKMATRASSEN, 2-pers.; 3 deelig, peluw en
2 kussens f 32.50, f 37.50, f 42.—
1-persoons f 26.—, f 32.—, f 38.—
MATRASSEN (wolvlok), 3-deelig, schuin peluw, ka
pokkussens
2-persoons f 16.50, f 22.50, f 25.—,
1—persoons f 11.50, f 16.50, f 18.50, f 21.—.
WOLLEN DEKENS
tegen prijzen die elke concurrentie tarten.
Zeer groote maat 190 x 230
f 7.75, f 8.75, f 12.—, f 13.50
Groote maat. 2-pers. 170 x 210
f 8.50, f 10.50, f 11.50.
DEKENS, 2-persoons, 160 x 210
f 5.25, f 7.—, f 8.75, f 9.75
PRACHT DEKENS (gewatteerd)
f 4.50, f 5.25, f 7.50.
FIJNE GESTIKTE DEKENS, met zijden overtrek
en wol gevuld, 160 x 210
f 8.75, f 9.50, f 13.50
SLAAPKAMER
AMEUBLEMENTEN
vanaf f 42.50.
Ledikant, tafel, 2 stoelen, waschkast en ifachtkast,
alles modern en fijn geschilderd.
KINDERLEDIKANTEN, modern geschilderd
f 6.75, f 8.75, f 11.—, f 14.50 f 17.50
LEDIKANTEN, eiken en pitchpine geschilderd
2-persoons f 5.75, f 7.50, f 10.50, f 12.50
Extra voordeelig
2 ARM-FAUTEUILS en 4 STOELEN f 23.50
Alles prima kwaliteit, gloednieuw met
vakkundige voorlichting.