BERTELS
25e JAARGANG
VRIJDAG IR JUNI 1934.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
WIERINOBN EN OMSTREKEN
OM HET GOUD.
No. -48
WIERINGER COURAK"
VERSCHIJNT ELKEN
DINSDAG en VRIJDAG
ABONNEMENTSPRIJS
per 3 maanden f 1.—.
UITGEVER:
CORN. J. BOSKER WIERINGEN.
•A
BUREAU:
Hippolytnshoef Wieringen
Telef. Intercomm. No. 19.
ADVERTENTIëN
Van 1 5 regels
Iedere regel meer
f 0.50
f 0.10.
EERSTE KAMER.
INPOLDERING WORDT
VOORTGEZET.
Principieele beslissing, door
goedkeuring begrooting Zui-
derzeefonds 1934. Ernstige be
zwaren van Christelijk-histo-
rische zijde.
Bij de in de Eerste Kamer voortge
zette behandeling der begrooting 1934,
van het Zuiderzeefonds zegt de heer
Van Citters (A.R.)
Joodsche uitgewekenen zullen wor
den opgeleid in de Wieringermeer.
Worden er £50 a 300 menschen in to
taal geplaatst, of komt er meer dan
één dorp van 250 a 300 menschen
Wordt het een omvangrijke nederzet
ting Tegen 250 a 300 uitgewekenen
heeft spr. geen groot bezwaar, maar
wel tegen een nederzetting van duizen
den vreemdelingen, die zich in allerlei
bedrijfstakken zouden nestelen en Ne
derlanders zouden verdringen.
Verdediging door Min. Kalff.
De Minister van Waterstaat, de heer'
Kalff zegt, dat de Regeering eerst na
nauwgezette overweging piet dit wets
ontwerp is gekomen. Aan de voortzet
ting van het werk is risico verbonden.
Men kan de gevolgen van eenzelfde
verschijnsel verschillend zien. Men kan
tegen vermeerdering van land zijn met
een beroep op de exportmoeilijkheden.
Anderzijds kan men zeggen, dat de
wanverhouding tusschen prijs en pro
ductiekosten onmogelijk blijven kan,
en dat het mogelijk is, dat de omstan
digheden ons drijven in de richting
van de autarkie, wat niet wil zeggen,
dat wij daarop zouden aansturen. In
de laatste tien jaar is er twintigduizend
h.a. minder culuurland gekomen door
de stadsuitbreiding. Dit is de geheele
oppervlakte van den Wieringerpaeer-
polder. De geheele Zuiderzee is nog niet
genoeg om ons het graan te verschaf
fen, dat wij noodig hebben, als wij dit
graan zelve gaan verbouwen.
Wie kan ooit het moment bepalen,
waarop de voortzetting der inpolde
ring moet worden aangevangen, als
men dit moment laat beheerschen door
de landprijzen van tien a twaalf jaar
later
Men denke aan de belangrijke prijs
verlaging en aan de loonsverlaging,
waarvan wij bij de voortzetting van
het werk kunnen profiteeren. Dit zal
ons in staat stellen, de f 120 millioen te
verminderen tot f 110 millioen. De
in de in de stukken genoemde 400 werk
lieden betreffen niet de indirecte werk
zaamheden. Het arbeidsloon in de in
directe werkgelegenheid is zeer be
langrijk.
Als spr. zegt, dat de wanverhouding
tusschen prijs en productiekosten niet
altijd kan duren, begrijpt hij zeer wel,
dat dit de financieele bezwaren niet
weg kan nemen, maar men houde de
onderscheidene kanten der zaak in het
oog. Spr. zal zoodra mogelijk een finan
FEUILLETON.
in.
Daar kreeg Chilperic een goede inge
ving.
Mijn beide waarde vrienden heb
ben gegronde redenen, om een schan
daal te duchten, dacht hij. Als ik hard
begin te schreeuwen om de aandacht
der politie gaande te maken, zullen ze
mij misschien loslaten.
En terwijl hij plotseling een gewel
dige poging deed om zich los te ruk
ken, begon hij uit alle macht om hulp
te roepen.
Op deze wijze in hun handelingen
gedwarsboomd, bogen zij zich naar
Chilperic over en bedreigden hem.
-- Als je niet zwijgt is het met je
gedaan siste Lagyane hem toe.
Maar er waren veel menschen op
straat, 'n moord zou voor de booswich
ten al te gevaarlijk wezen.
Chilperic had in dat opzicht niets
van hen te vreezen. Hij gaf dus niets
om Laguyane's bedreiging en hield niet
op te jammeren en te schreeuwen.
De voorgijgangers bleven staan.
—Wat is er aan de hand vroeg men
W'at heeft die man gedaan Waarom
sleep je hem zoo voort Je hebt het
recht niet iemand zoo te mishandelen!
Bontemps en Laguyane voelden zich
hierdoor zeer belemmerd.
Intusschen ging Chilperic steeds
voort met zijn hulpgeroep en zijn pogin
gen om zich los te rukken.
De bandieten sleepten hun
fer met geweld in de richting
Rue Lafayette.
Wat was hun doel
slachtof-
van de
cieel overzicht geven als de heer Van
Citters wenscht.
Men heeft gevraagd, of de Kamer vrij
blijft, maar spr. moet weten, hoe de
Kamer over deze zaak oordeelt. Zij
kan rekening houden met een uitgave
van niet meer dan f 110 millioen.
Als men meent, dat het zoo niet moet,
zegge men, hoe het dan wel moet.
Replieken.
De heer De Savornin Lohman (C.-H.)
zegt, dat hij tot zijn zeer bijzonder leed
wezen niet voor het wetsontwerp kan
stemmen, daar hij zich niet wil vast
leggen.
De heer Van Citters (A.-R.) zegt. dat
het door hem gemaakte voorbehoud
van kracht blijft. Hij vraagt alsnog ant
woord inzake de Joodsche vluchtelin
gen.
De heer Blomjous (R.-K.) stemt te
gen het wetsontwerp, daar hij zich niet
wil vastleggen, nu de export zoo be
moeilijkt wordt.
De heer Pollema (C.-H.) zegt, dat,
toen het Kabinet optrad, ieder wist,
dat de formateur voorstander was van
een beslissing, als de minister van
Waterstaat nu wenscht.
Den doorslag voor onze stem moet
geven de vraag, of wij vertrouwen heb
ben in den kabinetsleider en in de Re
geering. Daarom stemt spr. voor het
wetsontwerp, met dank voor de princi
pieele woorden, door den minister van
Waterstaat gesproken.
Minister's dupliek.
Minister Kalff dupliceert. Als hij
niet duidelijk had te kennen gegeven,
dat een principieele beslissing moet
worden genomen, zou hij de Kamer in
grootere moeilijkheden hebben ge
bracht dan nu.
De Joodsche vluchtelingen zijn door
trekkers. Zij zullen geen blijvende ne
derzettingen vormen, maar oefenen zich
voor een taak elders.
De heer Van Sasse van IJsselt (R.-K.)
zegt, tegen te stemmen, niet omdat hij
de Regeering zou wantrouwen, maar
omdat hij zich niet binden wil.
De Kamer keurt daarop het wets
ontwerp goed met 26 tegen 4 stemmen.
2 pCt. De voorstanders van devaluatie Bank legt in het jaarverslag dier in
zeggen, dat het transfer-moratoriumstelling den nadruk op de mislukking
BUITENLANDSCH NIEUWS.
DEVALUATIE VAN DE MARK
Gouddekking nog slechts 2 pCt.
Naar uit welingelichte Duitsche krin
gen via Amsterdam te Parijs wordt
bericht, zal Duitschland in Juli den
gouden standaard verlaten en de
mark devalueeren tot 4 Mark 20 voor
een papieren dollar, terwijl de huidige
koers overeenkomt met 4 Mark 20 voor
een gouden dollar. De devulatie zou
dus 40 pCt. bedragen.
In Duitsche economische kringen is
men van meening, dat een dergelijke
devulatie de werkelijke productiekos
ten zou verminderen en ergo den Duit-
schen invoer zou stimuleeren.
Naar schatting zal de Rijksbank
vanaf heden tot 1 Juli opnieuw 40 mil
lioen goudmark verliezen, aldus de
gouddekking terugbrengend tot circa
elk nog bestaand voordeel van den gou
den standaard teniet heeft gedaan.
Geruchten aan de grens.
Geruchten, welke in de Limburgsche
grensstreek liepen, over 'n devaluatie
van de mark, vermeerderden de eenigs
jzins nerveuze stemming, welke de laat
ste dagen in dit opzicht reeds in deze
streek heerscht. Hierbij kwam nog, dat
!op de Amsterdamsche beurs op den
openingskoers geen omzetten plaats
vonden, waardoor de filialen der ban
ken slechts zeer kleine bedragen in
marken konden accepteeren en wel
uitsluitend voor zoover er verwacht
kon worden, dat zij weer direct uitge
geven zouden worden. Gedurende eeni-
gen tijd werden in het geheel geen mar
ken aangenomen door de wisselkanto
ren aan de grens, aldus de „Tel."
Vooral onder de grenswinkeliers, die
woonlijk aan Duitschers leveren en in
marken betaald worden, heerschte nog
al spanning. Door velen werden de mar
ken geweigerd of alleen tegen een be
langrijk lageren dan den normalen
koers, soms ver onder de 50, in beta
ling aangenomen.
Een schade beteekende deze val
voor de Duitsche gepensionneerden,
die op Nederlandsch gebied wonen. Zij
aarzelden steeds, hun ontvangen pen-
sioengeldjes om te zetten in verband
met den lagen koers. Thans meldt men
dat deze nog meer gezakt is. Zooveel
mogelijk werd aan hen de mark tegen
53 cent uitbetaald.
In Roermond namen de banken
in het geheel geen marken meer aan.
Dezelfde berichten kwamen uit tal van
provincieplaatsen. Verschillende straat
bankiers maakten van dezen toestand
gebruik om door het verspreiden van
onware berichten de spanning nog te
vermeerderen en hierdoor winst te tma
ken. Door handlangers lieten zij fic
tief marken verkoopen tegen zeer la
gen koers, waardoor het publiek in de
meening ging verkeeren, dat de mark
flink gevallen was.
Te Kerkrade werden partijen marken
gekocht voor 42 en zelfs voor 40 cent,
meest van Duitschers. Op het Duit
sche gebied kon men goed merken,
dat er onrust heerscht. Belgische bla
den hadden te Aken het bericht ver
spreid van devaluatie van de mark te
gen 1 Juli a.s. Het bericht is officieel
tegengesproken.
Duitschers kunnen geen vreemde va
luta bij de banken koopen. Zij zijn op
zware straf verplicht, ontvangen devie
zen af te dragen tegen den officieelen
koers. Niettegenstaande het gevaar
dat zij hierdoor liepen, klampten Duit
schers in Aken Nederlanders aan. Hun
werd voor den gulden 2Vz mark ge
boden.
Daar Chilperic hun spoor had ont
dekt, wilden zij hem ergens in een hoek
sleepen, hem aldaar zoodanig neer-
smakken, dat hij in de eerste paar uur
niet weer op de been kon komen en
dan zelf een goed heenkomen zoeken.
Daar naderden twee politie-agenten
op Chilperic's hulpgeroep.
Wat is hier te doen vroeg een
hunner. Waarom sleept gij dien man
zoo langs den weg
Hoort eens, begon Chilperic, ik
heb u iets te zeggen
Rouquin's agenten lieten hem even
wel den zin niet voltooien.
Laguyane trok trok met zijn vrije
hand een der agenten ter zijde, toonde
hem een kaart van de geheime politie
en fluisterde hem een paar woorden in
het oor.
Bontemps hield intusschen Chilpe
ric des te steviger vast.
Goed, goed, zei de politie-agent,
vast overtuigd, dat hij hier met twee
kameraden van de geheime politie te
doen had.
-- Maar met zulk een heidensch le
ven kunt ge heel Parijs wel in rep en
roer brengen, hernam de agent. Ge
moest veel liever een rijtuig nemen
Zoodra we er maar een vinden,
antwoordde Laguyane brommend en
de politie-agenten gingen huns weegs.
De twee bandieten met Chilperic in
hun midden waren nu aan het water
bassin van La Vilette gekomen.
Laguyane boog zich naar Bontemps
en gaf hem een teeken.
Chilperic zag dat wel en meende de
bedoeling ervan te begrijpen. Hij voel
de, dat Bontemps zijn arm losliet,
maar hij werd altijd nog vastgehou
den door den ander.
Plotseling wankelde Chilperic en den
eenen arm uitstrekkend, als wilde hij
BINNENLANDSCH NIEUWS.
TEGEN DEVALUATIE.
De president van de Nederlandsche
een slag onder de knieën, terwijl Laguy
ane hem tegen de schouders drukte.
Het gevolg hiervan was, dat Chilpe
ric omtuimelde. Een oogenblik hield
hij zich nog even aan de leuning van
het bassin vast, verloor echter het even
wicht en viel met het hoofd naar bene
den in het water.
Dat geheele tooneel was in een omme
zien afgespeeld.
De twee agenten van politie, die uit
de verte alles hadden aangezien, ver
keerden in den waan, dat de getrans
porteerde weer een poging had gedaan
om aan zijn leiders te ontkomen en
snelden toe.
Laguyane en Bontetaps, hun rol niet
vergetend, vonden het thans voor hen
het veiligst, of zelf om hulp te gaan
roepen.
In minder dan een minuut had zich
een vijftigtal menschen bij de leuning
van het bassin verzameld.
Chilperic was met zijn val diep on
der water gekomen daar hij evenwel
een goed zwemmer was, verscheen hij
spoedig weer aan de oppervlakte van
het water, oriënteerde zicli en zwom
naar de kade.
Dat was een gemeene streek,
mompelde hij, doch dat maakt niets
uit Het is zoo beter dan 'n dolksteek.
Zooveel is zeker, dat de kans vandaag
voor mij verkeken is, ik pluk met deze
onderneming ook al geen lauweren.
Hij klom op den wal en viel daar on
middellijk in de handen der politie
agenten.
Ijlings liep men nu naar Bontemps
en Lauyane, om den gewaanden arres
tant weer onder hun hoede te stellen,
maar dat bleek vergeefsche moeite te
zijn, de mannen der geheime politie
waren nergens te vinden, spoorloos
verdwenen.
der economische conferentie, waarna
de strijd van allen tegen allen steeds
scherper vormen aannam en de wereld
handel verder inkromp. De weg van
den minsten weerstand werd gekozen,
Het tot stand komen van het „Goud-
bloc" wordt van groot belang geacht.
Nederlands positie gedoogt geen po
litiek, die handhaving van kosten en
levenspeil boven dat van de meerder
heid der landen beteekent. In de posi
tie van beschutte bedrijven is een ui
terst bedenkelijk element van inelasti-
citeit.
De president richt zich opnieuw te
gen hen, die een devaluatie bepleiten.
De Regeering heeft nog kortelings
uiting gegeven van haar afkeer van
monetaire experimenten.
Da spoorweg over den Afsluitdijk.
De heeren E. van Hinte, N. J. Poort
en A. de Bas, optredende namens het
„Comité van Actie inzake toegangs
wegen tot Harlingen", hebben een ver
zoekschrift gericht aan de directie der
Nederlandsche Spoorwegen te Utrecht.
Het verzoek houdt in den spoorweg
over den afsluitdijk langs Harlingen
te leiden en zoo mogelijk een station
in deze gemeente tot stand te doen
komen.
Verder wordt verzocht den N.-Frie-
sche Lokaalspoorweg in stand te hou
den, aangezien deze groote beteekenis
kan krijgen als bovengenoemde spoor
weg gereed is.
Schrik van Gooi en Sticht gearresteerd
Dezer dagen hield de politie te Laren
een man aan, verdacht van diefstal.
Hij werd in het Huis van Bewaring te
Amsterdam ingesloten. Thans blijkt dat
het de politie met deze arrestatie ge
lukt is de hand te leggen op een indi
vidu, dat gedurende ruim vijf jaren de
schrik van Gooi en Sticht is geweest.
Behalve onzedelijke handelingen on
der bedreiging, uitgevoerd, versmaad
de de thans gearresteerde niet geld te
rooven. Talrijk zijn de door hem ge
pleegde diefstallen. Het gedeeltelijk
bedekken van zijn gelaat, wat hem den
naam van „De men met den witten
doek" verschafte, maakte het uiterst
moeilijk hem te vinden, daar het sig
nalement altijd vaag bleef.
Psychopaat wondt geneesheer.
De getroffene moet misschien
een oog missen.
Dezer dagen kwam een verpleegde
van het psychopathenasyl te Balkbrug
op rapport bij den geneesheer-direc
teur dr. M. Westenterp, De man be
klaagde zich erover, dat de directeur
had geweigerd hem te ontslaan. Op
eens stak de psychopaath dr. Westen
terp met de punten van een schaar in
het linkeroog. Voorts bracht hij hem
andere wonden toe, maar het kostte
veel moeite den man, die wild om zich
heen sloeg, te arresteeren.
Men zal vragen, hoe de man aan een
hem tegenhouden, gaf Bontemps hem Chilperic moest nochtans mede naar
het politiebureau.
Na een verblijf van twee uur werd
Chilperic door den commissaris, die
den man van vroeger kende, daar zij
tezamen in verschillende rangen bij de
veiligheids-politie hadden gediend,
kort verhoord en op vrije voeten ge
steld, zonder dat Chilperic iets had ver
teld van al datgene wat hij wist, dat
Murad vooralsnog wenschte geheim
te houden.
- Nu, het is nogal goed afgeloopen,
mompelde hij, terwijl hij in een rijtuig,
plaats nam, om zich naar het paleis
van Murad te begeven, maar dat
neemt niet weg, dat ik Laguyane en
Bontemps eenmaal het gebeurde ter
dege zal betaald zetten.
XXXIX.
Terwijl Chilperic de in het vorige
hoofdstuk vermelde ontmoetingen had
waarvan hij tamelijk goed was afgeko
men, waren Trompelet en August niet
werkeloos gebleven.
Ze wisten, dat Rouquin zeer rijk en
in groote speculatiën gewikkeld was
en zij twijfelden er niet aan, dat hij ook
dikwijls op de beurs verscheen.
Terwijl nu Trompelet een wakend
oog bleef houden zoowel op de rue La
fayette waar Rouquin woonde als op
het huis van Roussebois, waar hij zich
misschien kon hebben verscholen, als
hij zich nog te Parijs bevond, dwaalde
August in de nabijheid van de beurs,
in de hoop hem daar eenmaal te zul
len aantreffen.
De clown bezat de aan zijn beroep
passende vindingrijkheid. Hij ver
kleedde zich als een bultenaar en was
als zoodanig zelfs voor zijn vrienden
nauwelijks herkenbaar. Zóó verscheen
hij in de zuilengalerij van het beursge
bouw.
Bertels' Kunstkorrel
in de praktijk.
De heer W. Hek te Mastwijk Gem.
Montfoort deelt ons dd. 13 April
1934 mede:
Sedert eenige maanden
voer ik Bertela' Kunat-
korrel aan al myn kip
pen en kan U Verklaren
nog nimmer zooveel eie
ren geraapt te hebben
ala na het gebruik van
dit voeder. Van een hok
van 23 kippen kryg ik
18, 19 eieren per dag
en van een hok van 73
kippen 6l 63 eieren
per dag
OUEFABRIEKEN N.V. AMSTERDAM
schaar kwam. Voorschrift js, dat de
verpleegden het vak moeten leeren,
dat zij wenschen. Deze man had juist,
den vorigen dag opgegeven boekbin
der te willen worden en daarom moest
bij een schaar hebben.
Dr. Westenterp wordt te Zwolle ver
pleegd. Er is groot gevaar, dat hij het
linkeroog zal moeten verliezen.
Door kwajongens gesard.
Verdachte schoot in het wilde
weg. 1
In het g.ehuch Blerick nabij Venlo
opereerde sinds eenigen tijd een bende
kwajongens, van tien tot 20 jaar, die
zich zelf de vrijbuiters noemden en er
werk van maakten, het den bewoners
zooveel mogelijk lastig te maken. In
het bijzonder een 26-jarigen jongeman
had van hun plagerijen veel te verdu
ren. Op den avond van den 17den
April hadden zij den jongeman zoo ge
sard, dat hij een revolver uit zijn zak
trok, en op het troepje schoot. Hierbij
raakte hij de 17-jarige Bertha Teeu-
wen uit Blerick, die door de ruzie voor
de woning van haar ouders naar bui
ten was gesneld, in het onderlijf, met
het gevolg, dat het meisje, dat met het
heele geval niets te maken had, na
eenige dagen overleed.
De jongeman stond Dinsdagmiddag
voor de Roermondsehe Rechtbank te
recht verdacht van zware mishande
ling, subs. het toebrengen van licha
melijk letsel tengevolge van roeke
loosheid.
De leden van de „vrijbuitersbende"
waren opgeroepen om te getuigen te
gen den jongeman, maar zij hadden
bij die gelegenheid meer in ontvangst
te nemen dan de verdachte.
De officier noemde het treurig, dat
een onschuldig, meisje het slachtoffer
was geworden van de practijken van
een baldadig stelletje. „Deze deugnie
tenbende" aldus de officier, is de oor-
Hij was daarbij van dit denkbeeld
uitgegaan
Er zijn van die beursbezoekers, die
van kleine speculaties leven en dik
wijls een niet onaardig kapitaaltje op
die manier weten te verdienen. Die
menschen zijn dan voor het meeren-
deel goed geluimd, daar moet ik van
profiteeren, ik kan wat geld verdienen,
dat komt altijd te pas en ik heb de
kans Rouquin aan te treffen, waarom
het mij eigenlijk te doen is.
Met een komiek en altijd lachend ge
zicht te schrijven op mijn rug Geneert
u niet! klom August langzaam de stoe
pen van de beurs op en drong zich tus
schen de druk pratende en gesticu
leerde troepjes door, die de zuilengale
rij vulden.
Opeens hoorde men een schelle, door
dringende stem, die boven het geruisch
uitklonk.
- Hier is de wandelenne lesse
naar Wie wil er schrijven Wie wil
er op mijn rug schrijven Geneert u
niet, heeren Het brengt geluk aan,
heeren, uw nota's te schrijven op mijn
bult Geneert u niet
Op deze wijze bood August den beurs
bezoekers zijn verhoogden rug. aan.
In het eerst sloeg men geen acht op
hetgeen hij met een eigenaardigen tong
val uitriep, men verstond het ook niet
goed. Maar het duurde niet lang of al
ler oogen vestigden zich lachend op
den met zonderlinge gebaren voortloo-
penlen man, die gewis op de beurs een
vreemde vertooning mocht heeten.
Het gebeurt maar zelden dat te Pa
rijs een goede grap geen opgang maakt
en de bultenaars bezitten nu eenmaal
den naam van geestig te zijn.
Wordt Vervolgd.