BINNENLANDSCH NIEUWS.
De invloed van de warmte op den
tuinbouw.
Bloemkool nagenoeg waarde
loos.
De warmte van de laatste paar dagen
heeft haar stempel gedrukt op de prij
zen aan de Westlandsche veilingen,
waar vooral de bloemkool het nu zwaar
te verduren heeft gekregen. Maandag-
draaide nagenoeg alle bloemkool aan
de Westlandsche veiling door. De groo-
te aanvoer door het snelle groeien en
het gebrek aan export, waren de oor
zaak.
Voor de tomaten vielen de prijzen nog
al mee, daar eenige export aan Duitsch
land was. Wel hadden de tomaten in
het laatst der vorige week eenige prijs
daling ondergaan, doch over het alge
meen heeft deze zich niet voortgezet.
Het gevaar van klapsigaretten.
Jongen bekomt brandwonden.
De-vader van den tien-jarigen J. van
L. te's-Hertogenbosch deed bij de poli
tie aangifte, dat een onbekend persoon
aan zijn zoontje een klapsigaret had ge
geven. Bij het aansteken van de siga
ret bekwam de jongen een vrij ernstige
brandwonde in de keel en moest hij
zich onder doktersbehandeling stellen.
Ernstige fout bij verkiezing.
Stemming te Zevenbergen on
geldig
Bij de stemming voor den Gemeente
raad te Zevenbergen heeft zich een in
cident voorgedaan, hetwelk wel eenig
in de geschiedenis zal zijn.
De voorzitter van het stembureau
Zevenbergsche Hoek heeft aan vijftien
kiezers per vergissing inplaats van een
stembiljet een blanco oproepingskaart
verstrekt, welke de diverse kiezers in
de bus hebben gedeponeerd. Toen een
kiezer wederom een oproepingskaart in
plaats van een stepibiljet ontving,
vroeg hij den voorzitter of er 'n nieuw
soort biljetten werd verstrekt, waarop
deze zijn vergissing bemerkte.
Het stembureau besloot, den kiezers
te verzoeken, opnieuw te komen stem
men en hun hiervoor een kwartje ver
goeding te geven. Echter de kiezers ble
ven thuis.
Toen werd er een auto gerequireerd
om de kiezers te gaan halen en het luk
te, er veertien te bewegen opnieuw te
stemmen. De vijftiende was echter op
reis gegaan en niet meer te achter
halen.
De vraag, welke in Zevenbergen
thans gesteld wordt, is of er nu op
nieuw verkiezingen zullen moeten wor
den uitgeschreven.
HET BROEIEN VAN HOOI.
Ieder jaar gaan, tengevolge van brand
ontstaan door het broeien van hooi, aan
zienlijke kapitalen voor de gemeen
schap verloren.
Deze schade komt grootendeels ten
laste van de verzekeringmaatschappijen
en dus indirect ten laste van de land
bouwers, omdat de premies voor de
brandverzekering voldoende moeten
zijn om deze schade te'dekken.
Ook de gemeentekassen lijden er
schade door, omdat aan blusschingskos
ten dikwijls belangrijke sommen moe
ten worden betaald en het behoeft geen
betoog, dat een nadeel voor de gemeen
te ook een nadeel voor de ingezetene be-
teekent.
Daarom is het behalve plicht, ook
ieders belang alles in het werk te stel
len om brand door broeien van hooi
te voorkomen.
Ieder weet, dat hooi broeit en dat
licht broeien noodzakelijk is voor een
goede kwaliteit, maar zwaar broeien,
waardoor brandgevaar ontstaat, be
hoeft bij een kundig en voorzichtig
landbouwer niet voor te komen, een
hooge uitzondering daargelaten.
Enkele practische wenken om zoo
veel mogelijk brand door hooibroei te
voorkomen, mogen hier volgen.
Landbouwers, zorgt ervoor, dat uw
hooi vooral goed droog in den berg
komt zet, indien eenigszins mogelijk,
het eerste hooi aan 'n klamp en tast
het hooi geleidelijk op.
Stelt u minstens éénmaal per dag op
de hoogte van den toestand van uw
hooi. Komt de geur of kleur u verdacht
voor, of wordt het hooiijzer naar uw
meening te warm, waarschuwt dan on
middellijk de verzekeringsmaatschap
pij, hetzij rechtstreeks, hetzij door mid
del van den agent telegrafisch of tele
fonisch.
Zij zal u dan ongetwijfeld, met het
oog op de te nemen maatregelen, ten
spoedigste raad geven.
Is er direct brandgevaar, dan ver
dient ook het waarschuwen van de
plaatselijke brandweer dringend aan
beveling.
Gerrit van Burink het roerige
Rotterdamsche Raadslid op het
oorlogspad.
Protestvergadering van de
Boasza.
De sjnoorheete temperatuur lokte
niet bepaald uit om politiek samen te
rotten in een benauwde zaal vol siga
retten en tabaksrook en zoo was het
reeds een succes, dat in „Lybelle" zoo
vele leden van middenstand- en ven-
tersorganisaties waren opgekomen om.
te protesteeren
Al direct stond de eerste spreker, de
heer H. Engelschman, van den Rotter-
damschen Bond van Straatventers en
Marktkooplieden voor het front, het
ventvraagstuk besprekend en er in
hoofdzaak op wijzend, dat Gerrit van
Burink -- die ook eenige duiten in het
zakje zou gooien sinds negen jaar
„op de bres" had gestaan, dat de
straathandel niet uit de binnenstad zou
verdwijnen.
En nadat de heer A. N. C. Middeldorp
namens de vischhandelaars zijn bezwa
ren tegen de steunverstrekking in na-
tura had geuit, kondigde de voorzitter
Gerrit van Burink aan als de „bloem
van den avond".
Gezien de heterogene samenstelling
der aanwezigen zoo sprak de heer
Van Burink in parlementaire bewoor
dingen zal ik mijn rede splitsen in
twee gedeelten, namelijk voor de werk
loozen, die ik vóór de pauze zal toespre
ken, en voor de handeldrijvenden, die
ik na de pauze zal trachten duidelijk
te maken, onder welken toestand wij
in onze hedendaagsche maatschappij
leven.
Spr. wees er op, hoe in alle lagen der
bevolking de terugslag wordt gevoeld
van de crisis-maatregelen der Regee
ring.
Voorts merkte hij op, dat men in de
ze maatschappij spoedig te oud is. Wie
50 jaar is en bij Maatschappij, Hulpbe
toon komt, wordt onder de „armlasti
gen" ingedeeld, d.w.z., dat hij minder
steun krijgt. Daartegenover stelde spr.
allerlei hooge overheids-functionna-
rissen van 65 jaar en ouder.
De Raad van State telt 15 leden en
de vijftien oude heeren.... tellen te
zamen meer dan 1000 jaar. (daverend
gelach.)
Wij hebben een Regeering in Holland,
vervolgde spr. Men heeft onze Regee
ring reeds genoemd „de Chineezen van
Europa". Een éérenaam inderdaad
Wij handelen met het buitenland, zoo-
dat ze thans in Engeland goedkooper
natuurboter eten, dan wij de marga
rineJelui, krijgen de aardappelen
goedkoop heeft de Regeering gezegd en
ze sloegen ze met 6 cent per kilo op.
Jelui hebben een distributie van kaas
gekregen en toen alle werkloozen bij el
kaar getrommeld waren, kregen ze
geen zoetemelksche.maar hoofd
kaasze kregen met de politieknup-
pels op hun kop. (Gejuich.
De Regeeringsharing wordt gedistri
bueerd voor 8 voor 'n duppie.maar
even zoo vroolijk worden diezelfde pe
kelharingen verkocht op de markt.
13 voor een dubbeltje. (Applans.)
De werkloozen zijn alléén te helpen
met ze koopkracht te geven, riep spr.
uit. Geen distributie, want distributie
vergroot het leger van de werkloozen.
Het bonnensysteem wordt nog zóóver
uitgebreid, dat men de werkloozen een
pakje piraten zal geven en voor de
vrouw een zakje met babbelaars. (Ge
juich.)
Tegen dit stelsel moeten de werkloo
zen zich verzetten Moeten nog
méér zakendrijvenden hun winkels
sluiten De steun in natura wordt
thans krachtig van Den Haag uit ge
propageerd. Waarom moeten de werk
loozen van de Werkverschaffing, die
f 15 voorschot krijgen, alles koopen bij
Vroom en Dreesmann Waarom
(gejuich.) Waaróm staat er op de bons
van Maatschappelijk Hulpbetoon deze
bon is uitsluitend inwisselbaar bij de
firma Jamin Hoogstraat.
Waarom En dat, nu alle win
keliers noodlijdend zijn. Waar beslag
kan gelegd worden door de deurwaar
ders, die, duizenden vonnissen kunnen
uitvoeren. Waarom Waarom niet
koopen bij de neringdoenden van Rot
terdam, die de belastingbetalers zijn.
Protesteert er tegen en stemt op de po-
litiek-vrije-lijst
Na deze redevoering werd een korte
pauze gehouden, waarna de heer Van
Burink de zakendrijvenden toesprak.
Hij wees op de nooden dier klasse,
vooral in de arbeidersbuurten, kortom
overal. Wel had de Regeering aan die
zwaar noodlijdende zakendoenden ge
dacht en 'n crisis-crediet van twee mii
lioen gulden geopend, die in handen
van den Ned. Middenstandsbank wa
ren, doch spr. had nog nooit gehoord,
dat er.één geholpen was. Als een
neringdoende door het veelgeprezen
Crisis-Comité wordt geholpen, krijgt
hij bonnen. Maar het regent.afwij
zingen en geheele buurten zijn uitge
schakeld, b.Vi de Schiedamschedijk,
die kaduk is, omdat de scheepvaart
kaduk i£Die hebben daar met liun
zaken geen crisis-credieten noodig.
Die sterven zóó wel.
De maatregelen van de Regeering
drukken op elk bedrijf. Het Economi
sche Instituut van den Middenstand
geeft cijfers De toestand is zóó, dat
de deurwaarders op iedere winkelzaak
feitelijk beslag kunnen leggen
De Middenstanders sukkelen met de
uitgemergelde koopkracht en de Regee
ring distribueert. Slechts een welva
rende bevolking kan een welvarende
Middenstand makenTwee groepen
zijn het, die eenzelfde belang hebben.
Daarom, werkloozen, saamgewerkt met
de winkeldoenden en samen riep spr.
knokken en propaganda gemaakt voor
lijst 4
Stem We motte een motie anneme,
Gerrit
Van Burink Géén motie. De uitslag
van de stembus zal de motie zijn van
de werkloozen en de middenstanders.
Stem Neeeen motie
Voorzitter Nou goed danik im-
poviseer er wel eentjeTegen de cri
sismaatregelen, tegen verdere verla
ging van het levenspeil, tegen
Zóó was het goed en de vergadering
ging rustig uiteen.
Het was toen half elf en verlucht en
greig snoof men de buitenlucht in
Extra treinen naar Zwitserland.
Ook Zwitserland heeft zijn crisis.
En de hotel-industrie lijdt daaronder in
niet geringe mate. Evenals Nederland
heeft het den gouden standaard en het
ziet vele vreemdelingen naar de valuta
zwakke landen gaan.
Men slaat daar echter op krachtige
wijze de handen in elkaar om te trach
ten de moeilijke toestanden te boven te
komen en als gevolg van deze samen
werking is ontstaan het Zwitsersche
„hotelplan". De bedoeling is het vreem
delingenverkeer in Zwitserland door
goedkoope biljetten, abonnementen en
billijk hotelverblijf zoo aantrekkelijk
mogelijk te maken, dat niet meer de
prijs, doch de schoonheid van het land
zelf de doorslag gaat geven bij het kie
zen van een vacanbi£-verblijf
Naar aanleiding ijan dit plan heeft
de Nederlandse!) Reisvereeniging te
Den Haag besloten van de in dit Hotel
plan opgenomen extra treinen gebruik
te maken zoowel voor haar alleenrei-
zende leden als voor haar gezelschaps-
reizen. Dit besluit heeft geleid tot het
organiseeren van reizen, welke zoowel
wat prijs als wat reisdoel betreft een
toeristisch evenement beduiden.
De schoonheid van het Vierwoudste-
denmeer en het meer van Lugano
wordt thans ontsloten tegen zoodanige
reissommen, dat menigeen dit jaar zijn
vacantie in Zwitserland zal gaan door
brengen.
De eerste trein vertrekt op 6 Juli en
de tweede precies een week later op
13 Juli.
Hoofdpijn, Kiespijn. ^roln0dS
pijnen te verdrijven is een Mijnhardt's Poeder.
Per stuk 8 ct.; doos 45 ct. Bij uw Drogist.
HET ONWEER VAN DINSDAGAVOND.
Stompetoren.
Te Stompetoren werd een schaap.van den
heer C. Groot doodelijk getroffen. In de boer
derij van den heer J. Blauw sloeg de bliksem
in de electrische geleiding, terwijl B. bezig
was de koeien machinaal te melken. Een he
vige schok schoot door zijn arm, de dieren
drongen onrustig op. In huis waren de stop
contacten gesprongen. Mej. Rie Kooij, dis
voorbij de boerderij fietste, werd door den
stroom geraakt, doch gelukkig waren de ge
volgen niet van ernstigen aard.
Te Schermerhorn.
In het dak van de woning van het hoofd
van de r.-k. school werd een gat geslagen,
waardoor een aantal pannen naar beneden
kwam. Gelukkig ondervonden de bewoners
geen letsel.
Melkmeisje door den bliksem getroffen.
Tijdens onweer van Dinsdagavond te Ursem
is de 20-jarige mejuffrouw B. Wildeboer, ter
wijl ze in het land de koeien molk, door den
bliksem getroffen. Het meisje, dat geheel
blauw zag, werd bewusteloos weggedragen.
Geneeskundige hulp was spoedig ter plaatse.
Brand te Obdam.
Om vijf uur Dinsdagmiddag is de bliksem
ingeslagen in de kapitale boerderij van de
weduwe GrootKarsten in de Berkmeer bij
Obdam. De bewoonster kreeg op het moment
dat de bliksem insloeg een steen op het hoofd
doch werd niet ernstig gewond. Het geheele
pand stond direct in lichter laaie. Hoege
naamd niets kon worden gered. De schade,
die door verzekering wordt gedekt, wordt op
ca. f 6000 geraamd.
BLIKSEM VERWOEST BOERDERIJ.
Dinsdagavond sloeg tijdens een onweer de
bliksem in een boerenhofstede aan den Mid
denweg te Heerhugowaard, eigendom van
den heer C. Zuurbier. De brandweer kon niet
verhinderen, dat het geheele perceel tot den
grond afbrandde. Van het in het onbewoonde
gebouw geborgen landbouwgereedschap kon
slechts weinig worden gered. Verzekering dekt
de schade.
De wagenmaker Gr., niet ver daarvan wo
nende, werd tegen de schaafbank gedrukt,
terwijl de luchtverplaatsing zoo hevig was,
dat de op geruimen afstand zich op het land
bevindende landbouwer Groot tegen den
grond werd gedrukt.
Als bijzonderheid kan worden medegedeeld,
dat een zich aan de andere zijde van den Mid
denweg bevindende boerenplaats, aan den
zelfden eigenaar behoorende, eenige jaren
geleden eveneens door den bliksem werd ge
troffen en afbrandde.
Ongeveer tusschen deze beide hoeven be
vindt zich een transformatorhuisje van het
P. E. N.
WOONWAGENBEWONER DOOR AUTO
OVERREDEN EN GEDOOD.
Wraakgierige zigeuner valt onschuldige
motorrijder aan.
Dinsdagmiddag omstreeks 5 uur heeft op
den Jaagweg onder de gemeente Avenhorn
een doodelijk ongeval plaats gehad.
Een personenauto, bestuurd door den heer
C. Keijzer uit Hoorn, kwam met groote snel
heid den weg afrijden in de richting Hoorn.
Bij het passeeren van het woonwagenkamp
kwam een bewoner van een der wagens, waar
schijnlijk om naar zijn spelende kinderen uit
te zien, juist den weg opgeloopen.
De nian werd door de auto gegrepen en
met zulk een kracht tegen de voorruit geslin
gerd, dat deze geheel versplinterd werd. De
ongelukkige werd een honderd meter ver
meegesleurd en op slag gedood.
Hij was vader van 12 kinderen. Een andere
wagenbewoner ontstak over dit ongeval zoo
in woede, dat hij een motorrijder, dien hij
abusievelijk voor den dader hield, te lijf ging
en met een steen hevig tegen het hoofd sloeg.
Hij werd echter dadelijk vastgegrepen en de
motorrijder kwam er betrekkelijk goed af. De
bestuurder van de auto, tegen wien proces
verbaal is opgemaakt bekwam eenige lichte
snijwonden.
Middelbaar Landbouwonderwijs in
Noord-Holland.
(De Rijkslandbouwwinterschool
te Schagen.)
De Noordhollandse landbouwer en
veehouder is voor de meerdere ontwik
keling van zijn zoons in de richting
van zijn bedrijf grotendeels aangewe
zen op de Rijkslandbouwwinterschool
te Schagen, voor wat betreft het mid
delbaar onderwijs.
In de bijna 40 jaar van haar bestaan
(in 1936 viert de school hopelijk dat ju
beljaar) heeft die school de meeste
vooraanstaande mannen op landbouw
gebied in Noord-Holland mee helpen
vormen.
Het treft nu wel bijzonder, dat ge
noemde school een soort verjongings
kuur zal ondergaan. Niet, omdat de vi
taliteit, de levenskracht als onderwijs-
inriching verminderde, maar omdat ze
zich zal „aanpassen" (om deze moder
ne term eens te gebruiken) aan de gewij
zigde omstandigheden, vooral op 't ge
bied van landbouw en veeteelt.
Waar vroeger aan de candidaat-leer-
lingen in 't algemeen de eis gesteld
werd, dat een zekere voorbereiding op
H.B.S., U.L.O. of andere onderwijsin
richting moest hebben plaats gehad,
zal de R.L.W. School die voorbereiding
gedeeltelijk in eigen hand nemen.
Immers, de voorbereiding op H.B.S.
en U.L.O. vergt heel wat kosten, bene
vens een volledige onttrekking van de
leerlingen aan het bedrijf. En dat is
voor de meeste landbouwers en veehou
ders tegenwoordig te bezwaarlijk.
Ze willen wel, maai' kunnen niet.
Om deze goedwillenden te helpen, is
het plan geprojecteerd, dat ik hieron
der zal omschrijven.
De leeftijd van toelating; op le R.L.W.
School is 16 jaar. Dit blijft zo. Echter
wordt de mogelijkheid geopend voor
jongens van 15 jaar (vóór Jan. 1936),
om een voorbereidende cursus te vol
gen. Deze klas duurt een winter halfjaar
en zal vragen per week één lesdag, n.l.
de Maandag.
Er zal dan les worden gegeven in de
vakken Ned. Taal, rekenen,, boekhou
den, benevens de voornaamste begrip
pen van de grondvakken plantkunde,
dierkunde en natuurkunde.
De leerlingen zullen daarbij een be
hoorlijke hoeveelheid huiswerk .mee
krijgen voor de winter-avonden,- waar
door die éne schooldag zeer produc
tief kan worden gemaakt bij voldoen
de ijver.
Het is de bedoeling, dat leerlingen
van de voorbereidende klas bij behoor
lijke vorderingen, zonder toelatings
examen op de eerste klas van de
R.LW.S. kunnen komen.
Dit voorbereidend onderwijs wordt
gratis gegeven, waartegenover staat,
dat de betrokken ouders de morele ver
plichting op zich nemen de geschikst
gebleken leerlingen ook de beide vol
gende klassen der R.L.W. School te la
ten doorlopen.
De kosten aan boeken voor de voor
bereidende klas zullen niet boven f 7—
komen, welk bedrag dan natuurlijk in
mindering komt op de normale boeken
rekening der beide andere klassen.
Door deze regeling wordt bereikt,
dat het aantal lesdagen van de eerste
klas tot 4 dagen (Dinsdag t.m. Vrijdag)
kan worden gereduceerd, waarmee het
bedrijf wordt gesteund.
Het grote voordeel voor de school zal,
naar ik hoop, dit blijken te zijn, dat er
flinke en uniforme klassen ontstaan,
terwijl het onderwijs in die beide klas
sen der R.L.W. School beter tot zijn
recht zal kunnen komen.
- Ondergetekende zendt gaarne op
aanvraag een programma, zowel van de
voorbereidende klas als van de R.L.W.
School, zodra deze gereed zal zijn.
De Rijkslandbouwconsulent v. N.H.
De Wind. Directeur der R.L.W.
i School te Schagen.,
Ir. G J. Lienesch.
DORST
(een artikel van dr. Erich F. Dach in
„Natuur en Techniek", Amsterdam, Mei 1935)
1I7IJ eten niet alleen als we honger heb-
en drinken ook als we niet dorstig zijn.
De mensch beschikt over een eetlust,
los van voedselbehoefte om dezen te bevre
digen werden de genotmiddelen uitgevonden,
die den dieren onbekend zijn, omdat bij hen
eten en drinken slechts als voedsel dienst
doen.
Zijn honger en dorst echter steeds waar-
schuwers voor werkelijke behoefte
Schrijvers over medische onderwerpen uit
den ouden tijd berichten over zieken met een
fantastischen dorst, welke met 20, 30 en zelfs
40 liter water per dag niet te stillen was.
Nog in het jaar 1868 waren er in de Parijsche
kliniek „Hotel Dieu" men noemde ze po-
lyphagen, d.w.z. met een ziekelijken eetlust
behepten die per dag 5 pond vleesch, 3
pond ham en 2 pond gebakken of geroosterd
brood aten. Deze ongelukkigen leden niet
aan een of andere lichamelijke ziekte, dus
slechts aan de waan- of dwangvoorstelling
dat zij steeds maar eten en drinken moesten.
Toen de dokters op de gedachte kwamen, dat
hier psychische factoren in het spel waren en
tot een psychische behandeling overgingen,
bewerkstelligden suggestie, doch ook strenge
maatregelen, wonderen.
Tegenwoordig komen deze psychische afwij
kingen zelden meer voorzij zijn in dit geval
begeleidingsverschijnselen van een of andere
geestesziekte of uitingen van een strenge
neurose. In elk geval toonen reeds de histori
sche voorbeelden, dat ook het „zekere" gevoel
van dorst en honger misleidend is.
Laten wij ons tot dorst bepalen. Hoe zeer
dorst zelfs bij de gezondsten van gewoonte en
de daardoor gevormde situatie afhangt, kan
gemakkelijk aangetoond worden.
In een kliniek onderzocht een dokter zekere
vraagstukken betreffende het gebruik van
water door den mensch. Hij, die anders
slechts weinig water gebruikte, dronk ten be
hoeve van zijn onderzoek 11 dagen lang be
trekkelijk groote hoeveelheden. Toen de proe
ven op zichzelf afgesloten waren, bleek, dat
zijn dorstgevoel in dezen korten tijd anders
was geworden. De matige waterdrinker Was
bij onveranderde omstandigheden een veel-
drinker geworden. Alleen door strenge zelf
discipline kon hij zijn dorst weer tot het nor
male niveau terugbrengen.
De subjectieve dorst komt dus allerminst
overeen met de objectieve waterbehoefte van
het lichaam. Wel kondigt het organisme zijn
behoefte aan vloeistof door dorst aan. Water
is een onmisbare stof voor het leven. In be
langrijkheid wordt het slechts door zuurstof
overtroffen, zonder welke het leven binnen
enkele minuten een einde zou nemen.
Water, resp. vloeibare voedingsmiddelen
kan men slechts enkele dagen ontberen, ter
wijl men het gemis aan vaste voedingsstoffen
wekenlang kan uithouden. Het lichaam dat
honger heeft helpt zichzelf, doordat het ten
koste van vet-, bind-, en spierweefsel de be
langrijke organen, zooals hart en hersenen,
verder voedt.
Dorst-kunstenaars zijn er dan ook nooit
geweestaan hongerkunstenaars was nooit
gebrek. i
Het lichaam van een volwassen mensch be
staat voor 60% uit water. De nieren en lon
gen, de huid en de darm onttrekken intus-
schen aan het bloed en het weefsel voortdu
rend vloeistof en deze moet vervangen wor
den.
Dorst heeft tot taak het gevaar van indro
gen te signaleeren.
Doch hoe wordt dorst opgewekt Water-
verlies leidt tot verdikking van het bloed. Bij
ziekten die gepaard gaan met aanzienlijk
waterverlies door den darm (b.v.v Aziatische
cholera, dysenterie, zomerdiarrhee) of de nier
ziekten is zulks gemakkelijk te eonstateeren.
Steeds treedt dan een gevoel van dorst op,
ook echter bij bloedverlies.
Bij in- of uitwendige bloedingen verliest het
lichaam niet alleen bloedvloeistof, doch ook
vaste bestanddeelen van het bloed (bloedli
chaampjes). Bovendien wordt elk bloedver
lies door het nastroomen van vloeistof uit de
weefsels tot zekere hoogte ten koste van dat
weefsel genivelleerd er treedt een bloedver-
dunning op.
Daarom helde men een tijd lang over naar
de opvatting dat er tweeërlei oorzaak voor
dorst bestond. De verdikking van het bloed
zou een „dorst van het bloed", de waterver-
arming van het weefsel een „weefseldorst"
veroorzaken.
Latere onderzoekingen toonden echter aan,
dat voor beide verschijnselen een gemeen
schappelijke oorzaak te vinden is. Niet de
vermindering van het water in het bloed of
het weefsel, doch veeleer de vermeerdering van
bepaalde stoffen (zouten) in het bloed werkt
dorstverwekkend.
Aan te toonen is, dat eenerzij ds elk vochtig
heidsverlies het zoutgehalte van het bloed
verhoogt en anderzijds bewerkstelligt elke
verhooging van het zoutgehalte in het bloed
dorst.
Wanneer eenige kubieke centimeters keu
kenzoutoplossing (10 a 20%) in de aderen
geïnjiceerd worden, ontstaat bij elk mensch
een plotselinge en hevige dorst.
De samenstelling van het bloed kan echter
eerst in de tweede plaats oorzaak van den
dorst zijn. Wij voelen den dorst immers niet.
in het bloed Daarin verschilt de dorst juist,
van den honger. Wanneer de maag al te lang;
leeg is begint zij zich samen te trekken en
deze bewegingen (honger-contracties) doen
zich als honger gevoelen. De honger „zetelt'"
natuurlijk ook niet in de maag, doch het
verband tusschen maag en honger schijnt in
elk geval logisch. Bij dorst voelen wij aller
minst dat ons bloed zouter is geworden. De
dorst „zit" niet in de bloedvaten, doch
zooals het in het lied ook gezegd wordt in
de keel.
De droogheid van mond, tong, slijmhuid
etc. veroorzaakt het dorstgevoel. Door ver
mindering van de speekselafscheiding wordt
deze verdroging veroorzaakt. Het bevochtigen
van den mond kan daarom oogenschijnlijk
den dorst opheffen. Wat water of een stukje
ijs, het kauwen op elastische stoffen (kauw-
gummi), of zuigbewegingen, doch ook che
mische prikkels (pepermunt), die alle de
speekselklieren prikkelen en bevochtiging van
den mond bewerkstelligen, zijn in staat den
dorst tijdelijk op te heffen.
Door bevochtiging van den mond, zonder
feitelijken vochttoevoer, is de oorzaak van
dorst natuurlijk niet weg te nemen. De symp
tomen worden slechts tijdelijk onderdrukt of
opgeheven. Wanneer het organisme langen
tijd aan watergebrek lijdt, neemt de dorst toe.
Niettemin bezit het dorstgevoel een zekere
mate van zelfstandigheid. Wij wezen er reeds;
op, dat men zich vrij kan maken van de ob
jectieve behoefte aan vloeistof, doch ook
hierin leidt de dorst een soort afzonderlijk
leven een opheffing van het watergebrek
door b.v. injecties in de vaten of het weefsel,
in het algemeen door toevoeging van water
buiten den mond om, heft den dorst niet op.
Eerst wanneer de mond bevochtigd wordt ver
dwijnt en wel onmiddellijk het dorstge
voel.
Er dient op gewezen te worden, dat ons li
chaam niet gemakkelijk gewent aan schade
lijke hoeveelheden water. Want veel drinken
leidt tot verhoogde urine afscheiding en, daar
door weder tot meer dorst. Er ontstaat een
schroef zonder einde of een Gordiaansche
knoop die slechts door geweldmaatregelera
ontward kan worden. Aan pathologische veel-
drinkers moet elke overmatige watertoevoer
onmogelijk gemaakt worden, zoo noodig met,
behulp van dwangmaatregelen.
Aan hen, die alleen uit een slechte gewoon-
te veel water drinken, moet duidelijk gemaakt
worden, dat het vele drinken slechts de nie
ren en het circulatieapparaat onnoodig en
schadelijk belast, doch in geen geval den
dorst lescht.
Hoeveel moet men dan wel drinken Dit
hangt natuurlijk af van den individueelenj li-
chamelijken toestand, van de levenswijze en
van verschillende omstandigheden. Wanneer
men bij groote hitte ingespannen arbeid ver
richt, scheidt het lichaam door transpireeren
veel water af. Stokers op schepen, soldaten
bij inspannende zomer-marschen hebben 5
6 liter water noodig. Doch ook hier blijkt boe^
belangrijk oefening en discipline zijn. Nieu
welingen drinken zeer veel meer de ervare--
nen weten, dat men met verhoudingsgewijs-,
weinig water beter af is. Ook de bewoners:
der tropische gewesten drinken naai' onze
opvattingen zoo goed als niets.
Zij voorzien zich van het noodige vocht
door planten- of vruchtenvoedsel. Zij ver
mijden vetrijke of eiwitrijke levensmiddelen,
eten in het algemeen weinig, teneinde geen
overvloedige warmte in h«t lichaam te ver
wekken.
Dit dienden wij in de gematigde zone 's zo
mers ook te doen. Het gemiddelde waterge
bruik van een volwassene bedraagt 2 a 2.2;
liter, ruim de helft kan door vaste of halfvas
te spijzen verkregen worden. Vooral 's zomers;
is het niet moeilijk het noodzakelijke water
grootendeels in den vorm van fruit en sala-
den te „drinken". Volken die met de natuur
meer direct in contact staan dan de Euro
peanen der groote steden eten in tijden van
hitte ananas, bananen, meloenen, olijven, si
naasappelen, bessen en zeer waterrijke groen
ten zooals tomaten en andere, bij ons nog
onbekende, tropische gewassen.
Niettemin zou het verkeerd zijn het verbod
van waterdrinken te overdrijven. Reeds 'smor
gens is een dronk water iets nuttigs, aangezien
de darmbeweging er door wordt bevorderd.
Sommigen staan op het standpunt dat ook
de namiddagthee of koffie een goede gewoon
te is. Het organisme heeft om dezen tijd in
den regel behoefte aan water. Bij groote hitte
gelooft men door ijsdranken of eetbaar ijs de
maag tot een soort koelkast te kunnen maken.
De „afkoeling" na het gebruik van ijs is
slechts misleiding. In de tropen heeft men dit
reeds lang ervaren en men drinkt daar war
me thee ter verfrissching.
