BEKtïiiS
26e JAARGANG
VRIJDAG 20 SEPTEMBER 1935
No.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
WIERINGEN EN OMSTREKEN
RïJKSBEGROOTING 1936
ZUIDERZEEFONDS.
UIT
HEEL HAAR
HART!
Kippen nog niet
aan den leg?
WIERINGER
VERSCHIJNT ELKEN
DINSDAG en VRIJDAG
ABONNEMENTSPRIJS
per 3 maanden 1.—.
ÜI TGEVER:
CORN. J. ROSKER WIERINGEN
4
BUREAU
Hippolytushoef Wieringen
Telef. Intercomm. No. 19.
ADVERTENTIëN
Van 1 5 regels f 0.50
Iedere regel meer f 0.10
Pijnen van rheumatiek-aanvallen maken U soms machte
loos. Neemt bij de eerste verschijnselen van zo'n
aanval Aspirin. Ook U komt dan tot de conclusie:
ZO N ASPIRIENTJE HEIPT TOCH MAAR!
Uitsluitend verkrijgbaar In do oranJo-bandbul«jo» v. 20 tabl. 70 ets, on oranjozakjes v. 2 fabl. h 10 e
Een. tekort van 119 millioen.
Herziening salarisregeling voor
jeugdige ambtenaren enz. Ver-
vervroegde pensionneering on
derwijzers en wachtgelders.
De ingediende rijkshegrooting voor
1936 laat een totaal van uitgaven zien
van rond f 710.000.000. Voor een tekort
van 119 millioen gulden worden dek-
kingsjniddelen aangewezen.
In de plaats van de instelling van een
kweekelingen-instituut zal worden ge
steld een algeheele herziening der sa
larisregeling voor jeugdige ambtenaren
onderwijzers en werklieden in Over
heidsdienst, waardoor een besparing
zal worden verkregen van f 8.5U9.UUU
(voor hen zal een verlaagd jeugdsala
ris worden ingevoerd. Zij ontvangen
het volle salaris, aan hun betrekking
verbonden, eerst op hun 24ste, resp.
26ste levensjaar.)
In alle salaris- en loonschalen met
één-jarige opklimming zal deze worden
gewijzigd in een twee-jarige met ver
dubbeling van het bedrag der perio
dieke verhooging. N iet-herplaatsbare
wachtgelders en de onderwijzers die
den leeitijd van 60 jaren hebben be
reikt, zouden op nader te bepalen voor
waarden gepensionneerd kunnen wor
den.
De regeering stelt zich voor een wij
ziging te brengen in het systeem der
suhsidieering uit het Werkloosheids-
subsictieionds. Voor 1936 wordt een re
geling bevorderd, die zal berusten op
zoodanige grondslagen, dat de gemeen
ten zeiven er mede een financieel be
lang bij zullen hebben dat iedere niet
onvermijdelijke stijging de werkloos
heidsuitgaven zal worden tegen gegaan
Een helling van 20 opcenten wordt
vastgesteld op de omzetbelasting
rechten van successie, van overgang
van schenking evenredige zegelrech
ten rechten en boeten van registratie
(met uitzondering van het recht wegens
het geplaatste kapitaal van naajniooze
vennootschappen) dividend- en tan
tième-belasting.
Ook zal de regeering met een voor
stel komen tot heffing van een belas
ting op buitenlandsche plezierreizen.
Voorts zal een Maatschappij voor In
dustrie-financiering in het leven wor
den geroepen.
De regeering zal in een nota
aan de Tweede Kamer het
heele plan van den N.O.-Pol-
in groote lijnen uiteenzetten.
Aan de Memorie van Toelichting
tot vaststelling van de begrooting van
inkomsten en uitgaven van het Zuider
zeefonds voor het dienstjaar 1936 ten
totale van f 16.850.000 wordt het vol
gende ontleend
Bij de op 11 Maart 1935 ingezonden
nota van wijziging in het wetsontwerp
'tot vaststelling van de begrooting van
het Zuiderzeefonds voor het loopende
dienstjaar werd de voor de Noord-Oos
telijke inpoldering uitgetrokken post
van f 2.000.000 voorshands terugge
nomen.
Ter motiveering hiervan deelde de
regeering mede, dat met het oog op
den fiancieelen toestand groote voor
zichtigheid geboden is bij besluiten
tot het ondernemen van groote wer
ken, waarin belangrijke kapitalen
worden vastgelegd. En hoewel die ka
pitalen in den loop der tijden zullen
worden teruggewonnen, werd het juist
geoordeeld geen nieuw beroep op het
crediet van den Staat te doen, voordat
het herstel van de Rijksfinanciën zoo-
vergevorderd is, dat een in hoofdzaak
.sluitende begrooting wordt verkregen.
Dit besluit heeft in de Tweede Ka
lmer aanleiding gegeven tot de zonder
hoofdelijke stemming aangenomen
j motie Van der Waerden-Bongaerts.
1 waarin het oordeel wordt uitgesproken
dat geen verdere vertraging in de uit-
voering van de werkzaamheden ten
behoeve van dè inpoldering van den
N.O.-polder behoeft voor te komen en
de regeering wordt verzocht de voor
bereiding van die werkzaamheden met
zoodanige voortvarendheid ter hand
te nemen, dat met de uitvoering van
die werken alsnog in 1935 kan worden
aangevangen.
De minister van Waterstaat heefl
reeds bij de behandeling van de motie
te kennen gegeven, dat hij haar over
bodig achtte, omdat het voorloopig
terugnemen van den post van 2 mil
lioen gulden niet beteekende een wijzi
ging van het standpunt ten opzichte
van de voortzetting van den inpolde-
ringsarbeid. De regeering is nog steeds
van meening, dat zoo spoedig mogelijk
voortzetting van de inpoldering ge-
wenscht is op de gronden, welke
reeds herhaaldelijk werden uiteen-
gelet.
Aan de voorbereiding van een plan,
dat zal moeten voldoen aan den eisch,
dat de kosten van aanleg een bedrag
van ongeveer f 2500 per ha niet zullen
overschrijden, zooals hij de behande
ling van de Zniderzeefondsbegrooting
voor het dienstjaar 1935 als uitgangs
punt werd genomen, wordt met kracht
gewerkt.
De minister stelt zich voor, om vóór
de mondelinge behandeling, van dir
wetsontwerp aan de Tweede Kamer een
uitvoerige nota te doen toekomen,
waarin het geheele plan in groote lij
nen wordt uiteengezet en waaruit zal
FEUILLETON.
Roman dooi.
RENé BAZIN.
(Nadruk verboden.)
XXXIII.
Zij wachtte op een gunstige gelegenheid,
een teeken.
Den 15den Mei kwam er een brief, met een
J poststempel uit Parijs en een slordig geschre
ven adres„Aan Mejuffrouw Henriette Ma-
diot, modiste, rue de 1'Ermitage, in het mid
den."
Henriette scheurde de enveloppe open. Zij
had het schrift reeds herkend. „Eindelijk
zeide zij.
De brief bevatte de volgende regels
„Ik moet je schrijven, Henriette, en je moet
mij vergeven. Ik durfde niet, maar nu ben ik
ziek. Ik heb te veel verdriet gehad. Waar zou
het goed voor zijn je alles te vertellen Toen
tk in Parijs terugkwam, hoestte ik al erg. Ik
„r neb niet goed voor mijzelf kunnen zorgen.
Langzamerhand werd het mij onmogelijk om
te werken en toen ik dacht te zullen sterven
van verlatenheid, heeft een vriendin voor mij
aan de zusters van Villepinte geschreven. Nu
ben ik acht dagen hier, ik word goed verzorgd,
zelfs verwend, maar ik word toch niet beter.
Ik heb zooveel maagpijn, dat het tot in mijn
rug trekt, net of mij onophoudelijk naalden
prikken. De zusters zeggen dat ik beter wor
den zal. Het leven is toch zoo vroolijk niet
L en ik hecht er niet zooveel aan. Als je eens
zien kondt hoe netjes ik eruit zie Je zoudt
me niet herkennen. Zelfs mijn gedachten zijn
veranderd Ik zou je zoo graag willen zien,
maar dat is geen redelijk verlangen, zelfs
blijken of inderdrju aan den bovenge-
noemden eisch redelijkerwijze wordt
ivoldaan, opdat de Volksvertegenwoor
diging alle financieele gevolgen, welke
aan de uitvoering van dat plan zullen
zijn verbonden, zal kunnen overzien,
alvorens met de uitvoering, daarvan
wordt aangevangen.
Daarnevens wordt reeds het ont
werp voor een deel van de bedijking
volledigd uitgewerkt, zoodat de beste-
dingstukken tijdig gereed zijn. Inmid
dels zal vóór het einde van dit jaar
het bestek voor een der werivhavens,
waarvan de uitvoering aan het maken
der bedijking dient vooraf te gaan, ge
reed zijn. Gedurende de uitvoering
hiervan, zullen de noodige voorberei
dingen kunnen getroffen worden voor
de uitvoering der bedijkingen, zoodat
daarmede zonder onderbreking van
den arbeid kan worden aangevangen.
Dit alles uiteraard in de verwachting
dat het crediet van den Staat toelaat
de benoodigde gelden beschikbaar te
stellen. In afwachting, daarvan wordt
thans de destijds teruggenomen post
van f 2.000.000 weder uitgetroken,
welk bedrag voorloopig voldoende is
te achten om een aanvang te maken
met de werken, welke het eerst voor
uitvoering in aanmerking, komen, ter
wijl te zijner tijd de verder benoodigde
gelden zoo noodig supplementoir zul
len worden aangevraagd.
Het ligt in het voornemen voren
bedoelde nota vergezeld te doen gaan
van een financieringsplan.
In bewerking is voorts een financieel
overzicht, o.m. van wat de afsluitdijk
en de verdere werken hebben gekost,
alsmede een meer overzichtelijk beeld
van hetgeen de dienst der Zuiderzee
werken en de exploitatie der cultuur
gronden in financieel opzicht jaarlijks
eischen. De minister is voornemens,
zoodra dit overzicht, dat thans in be
werking is, gereed zal zijn, daarvan
aan de Kamer mededeeling te doen
Van het onder art. 9 uitgetrokken be
drag is f 315.000 bestemd voor den eer
sten termijn van de door den dienst
der Zuiderzeewerken uit te voeren
inundatie-voorzieningen en voor ma
terieele uitgaven. Het overige deel zal
naar het zich laat aanzien voldoende
zijn om de verdedigingswerken oa. te
-voltooien.
Wieringermeer.
De reorganisatie van de diensten, be
trokken bij de inpolderingswerken, als
mede het stadium, waarin deze werken
verkeeren, hebben het mogelijk ge
maakt alle in 1936 voor de Wieringer
meer noodig geachte bedragen, t,w.
voor onderzoek, waterbouwkundige
werken en het in cultuur brengen van
den polder, in een afdeeling samen te
brengen. Met deze hergroepeering zal
een beter overzicht kunnen worden ver
kregen van de kosten, welke nog aan
de Wieringermeer moeten worden
besteed.
He onderzoek van de gronden wordt
zooveel mogelijk beperkt, zoodat in
1936 met een lager bedrag zal kunnen
worden volstaan dan vorig jaar werd
geraamd. Het ligt in de bedoeling den
Proefpolder in November a.s. te ver
niet mogelijk. Ik geloof dat het mij goed zou
doen, maar ik ben tevreden als je mij ver
geeft. Mag ik je nog omhelzen
„Marie."
Henriette antwoordde denzelfden ochtend.
Toen zij bij mevrouw Clémence in het atelier
op haar plaats ging zitten, zei zij
Gij kent Marie Schwarz nog wel Zij is
ziek.
Juffrouw Irma antwoordde
Net als ik, de borstDe kwaal van ge
vallen werksters, eri" soms van haar die niet
gevallen zijn.
In twee of drie paar oogen was een plotse
linge angst te lezen. Juffrouw Irma, met de
kuiltjes in haar blozende wangen, zeide
Zij was toch zoo sterk
Reine voegde er zachtjes aan toe
Ik hield wel van haar. Zij kon soms zoo
vroolijk zijn
Dat was alles. Men sprak weer over iets
anders. Er scheen een stralende zon.
Boven het venster was alles blauw en de
top van den populier geleek op de verzilverde
aigrette, die juffrouw Mathilde op dat oogen-
blik op een stroohoed zette, zoo straalde hij.
Tien dagen later een tweede brief
„Henriette, ik ben veel beter. Ik weet, dat
je daar blij om zult zijn. Hier hoort men het
leven niet van mijn groot Parijs en de lucht
is zoo heerlijk. lederen morgen drink ik een
groote kom warme melk, en dan slaap ik
weer in. Ik geloof dat het van de buitenlucht
komt, dat ik slaap van 's avonds negen uur
tot 's morgens zeven. Verbeeldt je, ik wandel
in het park dat prachtig mooi is Ik word,
wel is waar begeleid, omdat ik nog niet sterk
genoeg ben. Er zijn weiden met koeien, en
kastanjeboomen waaronder ik zitten ga,
als ik mij heel goed voel, dan ga ik naar den
vijver, die aan het eind is en waar groote
boomen omheen staan. Daar ontmoet ik wel
eens jonge meisjes. Zij kennen mij niet en
toch lachen zij tegen mij om mij plezier te
pachten.
In overeenstemming met hetgeen
dienaangaande bij de behandeling van
vorige begrootingen is te kennen gege
ven, bestaat het voornemen van de 3000
ha, welke hij wijze van proef voor
Staatsexploitatie in aanmerking ko
men, ongeveer 2000 ha te bestemmen
voor een grootbedrijf en de overige te
splitsen in kleine bedrijven.
Teneinde met de uitgifte van cul
tuurgronden ook in 1936 te kunnen
voortgaan zal de bouw van boerderijen
moeten worden voortgezet.
Zuiderzeesteunwet.
De uitgaven voor den Zuiderzee-
steun konden voor 1936 f 43.120 lager
worden geraamd dan voor 1935. In ver
hand met de te verwachten liquidatie.
Een hooger bedrag moest worden uit
getrokken voor de opleiding van kin
deren van belanghebbenden ter bevor
dering, van hun tewerkstelling, terwijl
in verhand met de moeilijkheden, waar
mede het bedrijfsleven in het algemeen
heeft te kampen, de vervorming van
bedrijven in vele gevallen slechts ge
leidelijk mogelijk is, wat tot gevolg
heeft, dat in tal van gevallen aan be
langhebbenden, die hun bedrijven ver
vormen of nieuwe bedrijven hebben op
gericht, voorloopig toeslagen als be
doeld in art. 8 van het Zuiderzeesteun-
besluit worden verleend. Deze vervor
ming van bedrijven wordt in veie ge
vallen ook nog bemoeilijkt door alge-
meene regeeringsmaatregelen, welke
moeten worden genomen 0111 bepaalde
bedrijfstakken voor ondergang te be
hoeden.
Nu ongeveer alle aanvragen voor de
tegemoetkoming wegens waardever
mindering zijn ingekomen en de schat
tingen zijn verricht, kunnen de uitga
ven voor deze tegemoetkomingen
nauwkeuriger worden bepaald. Een be
drag van f 70.000 wordt voor dit doel
thans voldoende geacht.
Het mocht niet gelukken reeds in
1936 een zoo belangrijke besparing te
verkrijgen als blijkens het wetsont
werp tot verlaging van Openbare Uit
gaven mogelijk werd geacht. Op de be
grooting, voor 1937 zal, naar vertrouwd
wordt, een verdere vermindering van
uitgaven in verband met den voortgang
der liquidatie tot uitdrukking kunnen
komen.
B1NNENLANDSCH NIEUWS.
De slapte in de mijnen.
Weer 130 arbeiders ontslagen.
Op de Oranje Nassaumijnen te Heer
len en omstreken zijn thans weer in
totaal 130 mijnwerkers ontslagen, waar
van op de Oranje Nassaumijn 54, op de
Oranje Nassaumijn'II 60 en op de beide
overige Oranje Nassaumijnen de rest.
De wijziging der Kieswet.
Van 10 Sept. af in werking.
De wet van 23 Mei, houdende wijzi
ging van de Kieswet, Provinciale- en
Gemeentewet, is volgens een K. B. in
werking getreden per 16 September.
Bij de volgende verkiezing, zal een
groep, om een zetel te verwerven, den
Neemt dan toch proef met
,Bertels' kunstkorrel"!
Hiermede verkrijgt U spoedig
een hooge eierproductle
bij lage voederkosten.
Vraagt offerte bij Uw leverancier
of direct aan de fabriek.
Oliefabrieken N.V. - Amsterdam
vollen kiesdeeler moeten hebben.
Voorts wordt een cautie verlangd
van f 250 per kieskring, welke som aan
den Staat vervalt, wanneer een groep
niet een bepaald aantal stemjnen heeft.
Laffe overval op oude vrouw.
De man, aan wien zij onder
dak had verleend, sloeg haar
bewusteloos.
Een laffe overval op een 62-jarige
vrouw is gepleegd in het hofje aan de
Kruiskade te Amsterdam. De vrouw
had onderdak verleend aan een echt
paar, waarvan de man als muzikant
langs de huizen trekt. Tegen midder
nacht op Dinsdag j.1. heeft deze man
de oude vrouw, die al te bed lag met
een kolenschop bewusteloos geslagen.
Hij is toen met zijn vrouw gevlucht
met medeneming van f 140 aan zilver
geld. De gitaar hebben zij in de haast
vergeten. Buren hebben de politie ge
waarschuwd.
De vrouw is naar het Ziekenhuis
aan den Coolsingel gebracht waar zij
ter observatie is opgenomen.
Tram overrijdt koeien.
Drie dieren gedood, twee
zwaar gewond.
Dinsdagavond tegen middernacht is
de laatste tram van Heerenveen naar
Sneek op de grens van deze gemeente
op zes koeien ingereden. Deze dieren,
eigendom van den heer S. S. Bootsma,
koemelker te Sneek, geraakten in een
weiland naast de trambaan, maar zijn
door de sloot gewaad en zoodoende op
de rails gekopaen. Van de koeien wer
den drie direct gedood twee dieren
werden voorts zoodanig gewond, dat
zij waarschijnlijk afgemaakt moeten
worden. Door den schok geraakte de
locomotief uit de rails, waardoor de
tram met drie uur vertraging in Sneek
aankwam.
Weer twee granaten opgebaggerd.
Een baggermolen heeft Vrijdag uit
het Hollandsch Diep weer twee grana
ten opgebaggerd. Dit zijn nu al vijf
stuks, die binnen enkele dagen gevon
den werden.
doen. Ik ben ook heel anders dan vroeger,
zie je. Als je mij nog eens schrijven wilt,
schrijf dan niet zoo klein, dat vermoeit mijn
oogen zoo.
Twee weken verliepen. Op een ochtend,
toen zij wat later dan gewoonlijk wegging
naar het atelier, kwam zij een brievenbestel
ler op de trap tegen
Juffrouw Madiot, ik heb een brief voor u
Ha des te beter Geef maar gauw hier.
Zij dacht„Dat is antwoord van Marie'
De man gaf haar den brief en ging verder.
Het schrift was niet van Marie, het was een
spits, regelmatig, geschoold schrift. Henriette
werd bang. Zij las deze woorden, uit Ville
pinte geschreven
„Mejuffrouw, ons patientje Marie Schwarz
is weer ingestortwij vreezen en de dokter
met ons, dat zij er niet meer boven op zal
komen. Het arme kind heeft maar een ver
langen u weer te zien. Zij roept om u en
spreekt over u eiken keer dat zij spreken
kan. Ik heb beloofd u haar boodschap over
te brengen en zij heeft mij zooeven gezegd
„Zeg, haar, dat ik op haar wacht om te kun
nen sterven." Als het u mogelijk is, Mejuf
frouw, haast u in weerwil van alles
„Soeur Marie Sylvie."
Henriette weende den geheelen weg langs.
Voordat zij bij mevrouw Clemence naar bin
nen ging, droogde zij haar oogen af en stak
den brief in haar blouse.
Tegen de meisjes, die haar iets vroegen
zeide zij alleen „Ik heb verdriet."
Over haar werk gebogen, dacht zij den
heelen dag na.
Even voor den tijd, dat de meisjes zouden
opstaan om weg te gaan, ging zij met me
vrouw spreken. Toen zij terugkwam zagen al
len hoe bleek en diep ontroerd de première
was. Zij zaten nog allen, de meesten werkten
niet meer, eenige naaiden nog een paar ste
ken af of maakten een strik. De donkere,
blonde, kastanjebruine hoofden, die door een
straal van den prachtigen Juniavond be
schenen werden, wendden zich, de een na
den ander, naar Henriette om, alsof zij ze
geroepen had. Haar blik ging over die twee
groene tafels, waaraan zij zooveel dagen ge
zeten had. Zij trachtte voor altijd in haar
cp te nemen, het beeld dier jonge meisjes die
zij niet meer terug zou zienzij streelde in
gedachte haar voorhoofden, kuste haar la
chende, teedere lippen zij omgaf haar met
haar opnieuw oplevende herinneringen als
een oudere zuster, die morgen aan den arm
van haar echtgenoot weg zal gaan en nu
haar zusters telt die haar moeten missen.
Hadden zij haar allen liefgehad Wat kwam
er dat op aan, in dit laatste uur Zij hadden
het eenvoudige leven van hard werken, dat
nu een einde nam, samen gedeeld. In die wei
nige oogenblikken had zij haar leven met
haar opnieuw doorleefd en ieder van haar
zwijgend vaarwel gezegd, zooals haar plan
was. Toen de ontroering die haar overmees
terde, onderdrukkende, zeide zij
Meisjes, ik heb tijding van Marie gekre
gen. Zij is erger.
Toen hieven zich al die jonge hoofden op,
de verdrietige, de zachte, de dwaze, de ver
liefden met eenzelfde uitdrukking van mede
lijden.
Ach zeide Irma, wat gaat het gauw met
haar I
Zij is van mijn leeftijd, zei Jeanne, die pas
twintig geworden was.
En velen vroegen tegelijk
Waar is zij Nog altijd in Villepinte
Lijdt zij veel Zij zal er wel weer bovenop
komen, niet waar Heeft zij zelf geschreven?
Henriette antwoordde rechtop bij de deur,
bleek in het heerlijke licht en niet wetend
wie haar tranen golden, deze hier, die zij
verlaten ging, of haar die sterven ging. Toen
zij dien eenen uitroep van medelijden hadden
geuit, die onder verschillende woorden de
zelfde was, was er een stilte, zooals gebeurt
wanneer een slag gevallen is en de smart tot
in ons diepste wezen dooordringt. Een stem
verbrak de stilte en klonk vlak bij Henriette
op. Het was de zangerige, bewogen en helde
re stem van Reine, die zeide
Als gij meedoet, meisjes heb ik een
ideetje. Ik weet zeker dat het haar plezier
zal doen
Het leermeisje vroeg alleen
Wat dan
De anderen keken Reine aan, die voort-
ging
Laten wij allen te samen een hoed voor
haar maken, een mooie hoed, een mooie hoed,
die zullen wij haar zenden.
En als zij die niet op kan zetten vroeg
de kleine.
De zangerige stem antwoordde
Misschien kan zij het niet, maar dan zal
zij zeggen „Ik zal dus toch beter worden
Zij gelooven ook, dat ik beter zal worden
Dat zal haar een prettig oogenblik bezorgen.
Zieken zijn met zoo weinig tevreden
- Aangenomen, zeide Irma. Ik doe mee
het is een heel goed idéé, juffrouw Reine.
Ik ook, ik ook
Neem dan je vingerhoeden weer.
Kijk, mijn naalden zijn nog niet opge
borgen, mijn draad is er ook nog.
Zal het een rond stroohoed je worden
Of een aardig klein viltje Wat denkt gij
De woorden gingen over en weer. Juffrouw
Jeanne haalde haar beurs- voor den dag en
wierp een franc op tafel.
Dit is mijn bijdrage. Wie geeft er even
veel
De stukken van een franc of vijftig centi
mes vormden weldra een klein wit plekje op
het groene luster. Het leermeisje nog schraler
bij kas dan anders, kwam met haar hand
naar voren, waarop twee stuivers lagen en
zeide blozend
Ik heb niet meer dan dat.
Misschien wil mevrouw Clemence ons
wel helpen opperde een meisje.
(Slot volgt).