Cinema De Haan
Spel [met den Dood
Het Wrekende Water
3000 Heerencostuums
Koopt bij NEELS
C. Rezelman Jzn.
Vuurtorentjes
Let op
Lage Prijzen
BIJENKORF
Wieiinger Wielerbaan
riet van Kempen
rice
i. de Draal
15
ORANJEDAG
Kapperszaken
Z50
GRONDBEZIT IN SPANJE
SP0RTC0STUUMS 7.95, 12.50, 15.00, 17.50
GARAGE
C. S. DE HAAN - H.-Iioef
VLOOTREVUE
en het PRINSELIJK JACHT
WOL-ARTIKELEN
Tarwebloem I. G.
MEUBELMAGAZIJN
GRATIS KNIPPATRONEN
29 AUG. 2 UUR 29 AUG.
GROOTE STAYERSWEDSTRIJDEN
ACHTER MOTOREN:
(uit een artikel van Heinz Paechter in
„The Contemporary Review", Londen,
Juni 1937).
O PAN JE zou een rijk land kunnen zijn
het is een arm land. De helft van het
1«r land is bedekt met steppen, die weinig-
opleveren. Vijf millioen hectaren, of 10% dei-
oppervlakte, zijn een paradijs met tropischen
plantengroei rond artesische putten of na-
"I tilurlijke oasen. Tien procent is volkomen
onvruchtbaar. Het gemiddelde Europeesche
klimaat met voldoenden regenval heerscht
slechts in een strook langs de Portugeesche
grens, waar tarwe wordt verbouwd, aan de
I bergachtige Atlantische kust, waar vee wordt
geteeld, en in de valleien der Pyreneeën. De
Oostelijke kuststrook heeft een Middelland-
sche Zee-klimaat met sinaasappelboomen,
I rijst en zelfs specerijen als het land bevloeid
I is, vooral in de huerta, den tuin van Valencia.
Doch 32 van de 48 provincies, 68% van de op
pervlakte des lands vormend, lijden aan wa
tertekort 17 millioen ha zijn geheel droog
(secano) secano levert slechts iets meer dan
de helft aan graan op van geïrrigeerd land
(regadio). Bovendien komen 7 millioen ha
niet elk jaar onder den ploeg. Sommige stre-
1 ken zijn van nature zoo arm, dat de boeren
verplicht zijn teelaarde mijlen ver naar den
rivieroever te vervoeren. Daar de bodem het
j vee niet voldoende kan voeden, wordt de
grond niet genoegzaam ververscht. Men raamt
dat ongeveer 40% van den bodem in het ge-
heel niet of onvoldoende is gecultiveerd. Het
eerste probleem is dus kunstmatige bevloei-
ïng. De vijf groote rivieren leveren water ge-
J noeg voor 3-4 millioen ha, maar nauwelijks
de helft wordt geïrrigeerd. De groote plannen
van Primo de Rivera hebben tot een financi-
eele catastrophe geleid, moesten stopgezet wor
den, of overgelaten aan monopolitische maat
schappijen, die het water verkoopen tegen
prijzen, welke de boeren niet kunnen betalen.
Alleen waar de staat voor de watervoorziening
zorgt en het water aan den bodem gebonden
I is, of waar oude democratische instellingen
een eerlijke verdeeling verzekeren, komt de
irrigatie den pachter ten goede. Te Valencia
houden de „water-rechters", zelf landbouwers,
eiken Vrijdag voor de kathedraal zitting zij
verdeelen het water in eigen beheer. In andere
streken zou een breed opgezette boschpolitiek
de watersituatie kunnen verbeteren en tevens
het klimaat. Maar wie zal de verbetering fi
nancieren en wie moet er gebruik van ma
ken Intensieve bebouwing vooronderstelt
boeren, die moderne machines kunnen en
willen gebruiken en grooter oogsten begeeren.
Hoe vreemd het ook klinke al deze factoren
zijn bij de tegenwoordige eigenaars niet aan
wezig, hetgeen te wijten is aan het eigendoms
stelsel, dat in Spanje bestaat.
In den loop der jaren zijn er groote ver
schillen ontstaan in de verdeeling van het
grondbezit. In het Noorden is het land ver
deeld in kleine stukken 90% van de Galici-
sche en Asturische boerderijen zijn „minimo-
fundios" lappen van één ha of minder. In
het centrum daarentegen is grootgrondbezit
regel en in het Zuiden kon men jaren geleden
uren loopen, van Granada naar Cordova, zon
der het enorme grondbezit van één grande te
verlaten. Hoe later een provincie door de
christenen werd veroverd, hoe grooter het
deel der groote vazallen in den buit hoe ver
der naar het Zuiden dus, hoe grooter het
grondbezit en hoe geringer het aantal dor
pen. Zoodoende is „Spanje het land met te
veel menschen zonder land en met te veel
land zonder menschen."
Deze verkeerde verdeeling van den grond
remt den technischen vooruitgang. Kleine
pachters kunnen geen moderne machines
betalen groote grondbezitters willen hot niet
en zijn er ook niet toe verplicht. Want de
levensstandaard op het platteland is zoo el
lendig, dat arbeidskracht er góedkooper is
dan gereedschap. De arbeidsproductie op de
groote landgoederen is middelmatig. De ar
beiders zijn vaak beschuldigd van indolentie
en onverschilligheid voor eiken vooruitgang.
Inderdaad hebben zij weinig belangstelling
voor hun werk, maar „dit is alleen de hou
ding van landlooze menschen dezelfde lie
den zullen van gedachten veranderen, zoodra
zij grond in eigendom krijgen" (Madariaga).
Het is een feit, dat overal waar de arbeiders
armzalig land hebben gekregen, zij het vrucht
baar hebben gemaakt.
Vandaar de worsteling om grondbezit. Van
daar sociale onrust, diefstal, sabotage, lui
heid vandaar de kloof tusschen de natuur
lijke rijkdommen van het land en den scha-
melen oogst, welken het kan geven aan hen,
die het bewerken.
In het Zuiden, waar het land aan de gran-
des werd gegeven, moesten landbouwers, die
grond begeeren, pacht aanvragen. Na veel
strijd slaagden de pachters erin een bepaling
aangenomen te krijgen, waardoor de pacht
niet korter dan vier jaar kan duren. Nadien
heeft de pachter geen recht op vergoeding
voor verbetering van den grond. Dit stelsel
remt den vooruitgang men moet' den pach
ter bij de wet dwingen boomen te kweeken.
In Catalonië verwierven de wijnboeren de
zekerheid, dat zij niet verdreven zouden wor
den zoolang de door hen geplante wortel
leefde.In de Oostelijke kuststrook had het
stelsel, waarbij de pachter de helft van de
opbrengst aan den eigenaar afstaat, zich bij
na ontwikkeld tot een soort erfpacht. Maar
in alle gevallen moet de pachter de loonen en
verbeteringen betalen en niettemin den oogst
met den grondbezitter deelen. Toen de repu
bliek trachtte den pachters het recht te ge
ven land te koopen, dat zij meer dan twaalf
jaar hadden bewerkt, werden ér duizenden
verdreven, uit vrees dat zij oude rechten zou
den doen gelden.
De landeigenaren houden vast aan het
patriarchale karakter hunner bezittingen
de arbeiders daarentegen willen zelfstandig
zijn.
In dezen strijd is verpacht land verloren
land. De grondbezitters willen daarom geen
pachters, die weten hoe zij hun stukjes grond
moeten verdedigen en die een ontwikkeling
zouden bevorderen, waardoor de maatschap
pelijke positie der eigenaars kan worden aan
getast. Zelfs al zou verhuren van den grond
hun inkomsten vermeerderen, dan nog laten
zij hem liever bewerken door groepen arbei
ders, die geheel afhankelijk zijn van de gun
sten hunner „labrador" of bedrijfsleiders,
onkundig worden gehouden van moderne
techniek en analphabeet blijven. Het aantal
daglooners is dan ook naar verhouding groo
ter dan in eenig ander Europeesch land. Hun
aantal beloopt 3 millioen, de helft der totale
landbouwbevolking en meer dan de helft van
het geheele aantal loontrekkers. In 1931 be
droeg hun loon slechts 34 peseta per dag.
De gemengde rechtbanken, ingesteld door de
eerste republikeinsche regeering stonden hen
G9 peseta toe, doch toen er in 1934 weer
een conservatieve meerderheid kwam, daalde
het loon beneden het vroegere peil. Boven
dien is er 100 dagen per jaar geen werk
soms laten de eigenaars het land braak lig
gen. Er zijn „stakingen" geweest, waarbij de
arbeiders tegen den wil hunner grondbezit
ters bleven werken. Vooral de „Yunteros",
arbeiders die een trekos hebben om te ver
huren, wilden geen stakingen, waardoor hun
bezit werd bedreigd.
Erger dan de afwezige landheer is zijn rent
meester, de dorpschef of cazique. Zelf afhan
kelijk van den landheer, combineert hij feo
dale, politieke en kapitalistische machten om
den arbeider uit te buiten. In 1934 werd in
het parlement verklaard, dat de „labradors"
de loonen hunner mannen geheel hadden
ingehouden ter betaling van „voeding" zij
verplichten de arbeiders en pachters de her
bergen of winkels te bezoeken, welke zij ex-
ploiteeren hun methodes doen denken aan
de ergste voorbeelden van vroeg kapitalisme
de politieke corruptie, welke in deze klasse
menschen bestaat, is vaak de ondergang van
het land genoemd. Het is waar, dat het
„caziquisme" altijd de geheime constitutie
van Spanje is geweesthet zal niet gebroken
worden zoolang de sociale structuur, waar
door het gesteund wordt, niet is veranderd.
Aan den top der sociale pyramide bevindt
zich een groep parasiteerende afwezigen
dan komt er, in plaats van een nijvere mid
denstand, een groep tuss^henpersonen, die
het bedrijfs-, het plattelands- en het politie
ke leven met hun corr «ptie overstroomen
en onderaan bevinden zich, in plaats van on
afhankelijke boeren en geschoolde arbeiders,
pachters, die onder bijna middeleeuwsche
voorwaarden werken, en arbeiders, die te
dicht bij het pauperisme leven om iets posi
tievers te doen dan helpen bij eeuwige op
standen en die niet in staat zijn aan een
beter leven te denken, tenzij door een volko
men revolutie. Geen van de groepen kunnen
democratische centra vormen.
AANGETEEKENDE BRIEF MET
f 18000 ZOEK.
Waarschijnlijk gestolen bij verzending van
Zutfen naar Amsterdam.
Een aangeteekende brief met een bedrag
van f 18.000 aan bankpapier, verzonden van
Zutphen naar Amsterdam, is zoek en waar
schijnlijk gestolen. De brief was afgegeven
aan het postkantoor te Zutphen. De hoofd
stedelijke politie en die te Zutphen stellen
een uitgebreid onderzoek in. Het geld was
bestemd voor de Associatle-Cassa in de hoofd
stad en verzonden door een kassier te Zut
phen.
De nummers van de bankbiljetten (vijftien
biljetten van f 1000, 24 van f 100, vier van
f 50 en een van f 25) zijn bekend.
De politie te Amsterdam heeft de betrok
ken employé's van de posterijen reeds ge
hoord. De politie te Zutphen heeft aldaar een
onderzoek ingesteld en ook het personeel van
den trein, waarmee het stuk is verzonden, is
aan een streng verhoor onderworpen. De b£
ken zijn gewaarschuwd.
BIJ WOESOENG ZIJN 5000 JAPANNERS
VERSLAGEN.
Chineezen hadden mijnen gelegd in het
terrein, waar de Japansche troepen
passeerden.
POETOENG GEBOMBARDEERD.
Uit Chineesche bron wordt gemeld, dat
5000 man Japansche troepen, die te Woesoeng
ontscheept waren, Woensdammorgen na een
hevig gevecht zijn verslagen, waarbij de Ja
panners zware verliezen hebben geleden.
Onder de gesneuvelden zou een Japansche
generaal zijn.
Reuter meldt omtrent deze gevechten nog
nader, dat de Chineezen overal langs den
oever van de Wang, poe machineg^weerpósten
hadden opgesteld, met op 500 m. daarachter
een tweede verdedigingslinie. Toen de Japan
sche troepen de eerste linie gepasseerd waren,
vonden zij het terrein bezaaid met mijnen,
die ontploften en een vernietigende uitwer
king hadden.
VOOR DE VAKSCHOLEN
TEEKENBORDEN
TEEKENHAKEN
PASSERDOOZEN
BOSKERs BOEKHANDEL
H.-HOEF - MIDDENMEER.
31 AUGUSTUS 1937 WIERINGEN.
's Namiddags na 1 uur zijn onderstaande
S. de Vries J. Numeijer
A. Gieles. A. Schmitt.
ZATERDAG EN ZONDAG 8 UUR
TWEE HOOFDNUMMERS.
Ie Hoofdnummer
met KAREN MORLEY en LLOYD NOLAN.
2e Hoofdnummer
KEN MAYNARD, de bekende COWBOY in
Een vuistgevecht, een spannende ontsnapping en dan
Ken Maynard komt in actie, hij schiet, rijdt en vecht
Zaterdag Populaire prijzen Zaal f 0.30, f 0.40, Balcon f 0.75.
ZONDAG BUS VERTREK DEN OEVER 7.30.
ZONDAGMIDDAG 3 UUR
„HET WREKENDE WATERS
ZAAL f 0.25.
BALCON f 0.50
bestaande uit 25 maten hebben wij voorradig
Voor ieder figuur
Voor lang en, slank
Voor klein en schraal
Voor kort en dik
Voor groot en zwaar
voor personen wegende tot
Hier volgen onze maten
voor kort en dik
Maat 4874
voor lang en slank
I Maat 46 Maat 45
Maat 48
Maat 50
Maat 52
Maat 54
Maat 56
Maat 58
Maat 47
Maat 49
Maat 51
Maat 53
Maat 55
Maat 5074
Maat 5274
Maat 5474
voor groot en zwaar
Maat 487a
Maat 507a
Maat 527a
Maat 547a
Maat 567a
Maat 587a
Maat 607a
Maat 627a
Komt U overtuigen, wij zullen u alle maten in groote ver
scheidenheid toonen. Goede passende confectie is beter
en goedkooper dan maatwerk.
Reiskosten worden vergoed. Vraagt zichtzending.
Wij zijn 20 procent goedkooper.
KEIZERSTRAAT
DEN HELDER.
aangesloten onder
Algemeene kennisgeving.
Hiermede vervullen wij den
droeven pücht U kennis te
geven, dat na een langdurig
doch geduldig lijden is over
leden mijn geliefde Echtgenoot
en zorgzame Vader, Behuwd-
en Grootvader, de Heer
ARIE DIJKSHOORN,
in den ouderdom van 75 jaar.
(In >leven
gepens. majoor-torp. K.M.)
Den Helder, 25 Aug. 1937,
Koningdwarsstr. 61.
Uit aler naam
WED. A. DIJKSHOORN-
geboren Doves.
De teraardebestelling zal plaats
vinden Vrijdag 27 Aug. a.s. op
de Algem. Begraafplaats.
Vertrek van het sterfhuis
om 2 uur.
Naar de
Amsterdam.
TE HUUR GEVRAAGD
PAARDEN
om te ploegen voor SEPTEMBER
en OCTOBER met opgaaf van prijs
aan
L. DUIJZER,
Middenweg 59, BREEZAND,
Allen, die a.s. ZATERDAG een
BOOTTOCHT daarheen willen
medemaken a f 1.per persoon
kunnen zich opgeven bij
N. DE HAAN,
Belt 62, H-hoef en bij
P. KEIJZER,
Zeestraat No. 8, Den Oever.
Koopt uw
bij S. WILMS,
Spoorbuurt Anna Paulowna.
RUIME KEUZE.
Molenaar
Wieringerwaard
Telefoon No. 7.
Een product van eigen bodem,
Geeft smakelijk en voedzaam
brood.
Prijs per 12' - Kg. 1 2.00.
Franco thuis.
Wij zijn 20% goedkooper.
Uitschuiftafels, eiken blad 9.90
Ronde Salontafels 4.90
6-deelige Bedstellen 12.90
6-deeIig Kapokmatrassen
bl. damast 23.90
Roomkleurige Slaapkamer
compleet 28.50
Eiken Slaapkamer compl. 57.90
Dressoirs met vitrine 10.90
Eiken Dressoirs met
halve vitrine 12.90
ZIET DE ETALAGES.
Het adres is welbekend.
Keizerstraat 32,
Den Helder.
tot 4 regels 40 cent.
TE KOOP 3 WAAK OF TREK
HONDEN. Te bevragen bij
P. MOLENAAR, Abbekerk.
Bouwmeester Revue, Buzieau
Woensdag en Donderdag, 1 en 2
Sept., 7.10 u. vanaf Den Oever,
7.20 H.-hoef per bus. Plaatsbespre
king vanaf heden (spoed) M. Geel.
DAMES KOUSEN
matzijde,
nieuwe, kleuren
27
Wollen ANGORA
warme stof, 70 cm. breed
verschillende patronen,
per el 49
Wollen MOUSSELINE
extra aanbieding
in 12 dessins, 70 cm. breed
koopje 38
Wollen BOUCLÉ
zeer geschikt als rokstof,
140 cm. breed in zwart, don
ker blauw, midden kleur,
beige en grijs, per el 165, 150
WOLLEN STOF
voor Japonnen,
130 cm. breed in verschillen
de kleuren en kwaliteiten,
per el 1.95, 1.65, 1.35, 1.10
LEUKE RUITSTOFJES
voor blouses en kinderjurken
38, 29, 19
CREPE DE CHINE,
zware kwaliteit
80 cm. breed per el 36
KINDERMANTELS
Satijn metgummi binnen
kant, extra aanbieding
vanaf 1,48
Gabardine dames
REGENMANTELS
enkele stuks
maat 4648 9.75
Gelakt
KINDER - LEDIKANT
met onderlaag
verschillende kleuren 4.80
Baby
JURKJES en PAKJES,
wol met zijde, slechts 9J
Echte Holtkamp
GEZONDHEIDS MATRAS
2-persoons 2-deelig
versterkt met garantie 10.90
GRIJZE WERKJASJES
2-rij model, drie naads ge
stikt met versterkte zakken
1.60
Zware kwaliteit
KEPER FLANEL
extra aanb. per el 24
bij aankoop van f 2.50 aan stof.
Ziet in onze etalages onze geheel nieuwe collectie WOL,
tegen voordeelige prijzen.
Voor het najaar brengen wij een mooie collectie stoffen
japonnen.
RECLAME JAPONNEN van wollen spiretta, in verschillende
goede modellen, kleuren en maten voor 6.75
Eerst kijken in de
SPOORSTRAAT hoek Koningstraat Den Helder.
Verder een keur van goede renners in het vóórprogramma, w.o.
ZWARTEPOORTE, ROES, HIDDES, BRIZEE, v. GAGELDON CK
DIETERMAN, SCHIPPER en velen van onze plaatselijke renners.
Dit is een „STADION - PROGRAMMA
Bespreken van plaatsen Telef. Hippo 5 of 66.
Loge f 1.75, Overdekte tribune f 1.50, Noord-tribune f 1.25.
Staanplaatsen f 0.75 (kinderen f 0.25.) Loketten open 10 uur.