TWEEDE BLAD. ZATERDAG 28 MEI 1938. No. 61 NIEUWS" EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WIERINGEN EN OMSTREKEN HET MUZIEKCONCOURS. WIERINGER COURANT Vereeniging tot Ontwikkeling van den Landbouw in Hollands Noorderkwartier. VERVOLG. INLEIDING REDE Ir. SMEDING De Cultuur en de Kolonisatie van de Wieringermeer De gelieele oppervlakte van pl.m. 18U0U ha. nuttig cultuurland (.pl.m. 2000 ha. wordt ingenomen door wegen, kanalen, dorpen, enz.) is thans nage noeg in cultuur De Cultuurmij. heeft hiervan thans nog ongeveer 8000 ha. in exploitatie, terwijl er reeds ruim 9700 ha. is verpacht. Hiervan is onge veer 1000 ha. als los land verhuurd, de rest, in boerderijen verpacht. Van de 8Q00 ha., in gebruik bij de Cultuurmij., wordt November a.s. ongeveer 2000 ha. (in 54 boerderijen) uitgegeven; 1000 ha. wordt gereserveerd voor blijvende Staatsexploitatie, zoodat er in 1939 en 1940 samen nog een oppervlak van 5000 ha. kan worden uitgegeven. Aan genomen mag, worden, dat de N.U.- Polder in het voorjaar van 1941 droog valt, zoodat de landbouwkundige outillage van de Wieringermeer daar dan een nieuw arbeidsveld zal vinden. Iïet in cultuur brengen van de Wie ringermeer en de uitgifte der gronden zal dus in de 10-jarige periode, van 1930 tot 1940, tot stand zijn gekomen, in welke jaren ook de grondslag is ge legd voor de kolonisatie. Dat de cultuur zoo gunstig is ver- loopen in de eerste jaren moet vooral worden toegeschreven aan de diepe ontwatering der gronden, waarvan een voorspoedige ontzilting het gevolg is geweest en aan het vele, dat histori sche- en proefpolder-ervaringen hebben geleerd, aangevuld ook met omvang rijk voortgezet landbouwkundig onder zoek in de Wieringermeer. De gron den zijn eerst ingezaaid, toen de zout- analyses uitwezen, dat dit toelaatbaar was, de vele proefvelden gaven waar devolle aanwijzingen voor een juiste gewassenkeuze, bemesting en grond bewerking, terwijl in het bijzonder de klavers op groote schaal als DE aange wezen gewassen hun onmisbaarheid voor jonge poldergronden hebben be wezen. Door het inschakelen van be kwame practici kan met recht worden gezegd, dat de Wieringermeergronden geprofiteerd hebben van een harmoni sche samenwerking van „practijk en theorie." Ter bevordering van het landschap school! wordt langs de wegen beplan- ting aangebracht, terwijl in het Noor den (nabij Den Oever) een bosch wordt aangelegd van pl.m. 400 ha. Door diopspitten en diepploegen wordt op de daarvoor in aanmerking komende kavels klei naar boven ge bracht. waardoor ook in de komende jaren nog voel grondverbeteringen kunnen worden aangebracht. In do Wieringermeer zijn thans 213 pachters aanwezig, een aantal dat over 3 jaren bijna verdubbeld zal zijn. De cpltuurresultaten op de verpacni giouden zijn heter dan enkele jaren geleden verwacht werd op de grof korrelige zandgronden wordt met suc ces infiltratie toegepast, zij het ook, dat dit wapen tegen te sterke uitdro ging van deze lichte gronden mis bruikt kan worden. Als los zand zijn een aantal kavels en perceeltjes, voornamelijk gelegen langs den polderrand, verhuurd aan land bouwers uit het aangrenzende oude land. Een aaneengesloten complex van pl.m. 340 ha. is verhuurd aan de gemeentebesturen van Twisk, Opper does, Medemblik en Wervershoof, voor onderverhuur aan aldaar wonende tuinders, die hierdoor hetere bestaans mogelijkheid hebben gekregen, zonder dat de oppervlakte tuinbouwgrond er door is toegenomen, aangezien hier voor geen extra teeltvergunningen zijn verstrekt. Meerdere gemeentebesturen uit de naaste omgeving zullen op deze wijze nog aan eenigen cultuurgrond worden geholpen, waardoor de Wie ringermeer ook in sociaal opzicht voor deze gebieden iets kan beteekenen. Zooals hekend, wordt in de Wierin germeer bij de meerderjarige verpach tingen het z.g. mobiele pachtsysteem toegepast., In verband met het aanvan kelijk nog niet geheel cultuurrijp zijn der gronden komen de grondpachtsom men eerst in het 5e en 6e pachtjaar op het „normale" peil hierop wordt dus een conjuctuur-correctie toegepast, verband houdende met het gemiddelde jaar-indexcijfer voor akkerbouw-, resp- veeteeltproducten, zooals dit door de Directie van den Landbouw wordt vastgesteld. Voor gedraineerde gronden moet bovendien nog een vaste vergoe ding worden betaald van f 10 per lia., terwijl de pachters tevens kleine repa raties aan de gebouwen zelf moeten laten verrichten. Overleg met de pachters omtrent de toepassing der pachtvoor waarden vindt geregeld plaats door middel van een Contact-Commissie, ingesteld door de drie Landbouw-Organisatics in de Wieringermeer, terwijl de belan gen der pachters zoonoodig worden voorgestaan door een door den Minis ter van Financiën ingestelde Pacht- commissie, waarin vertegenwoordi gers der Centrale Landbouw-Org. zijn opgenomen. Voor de verpachting der nieuwe'be drijven is de laatste jaren groote be langstelling, ontstaan. Het is ons niet gegeven de keuze jaarlijks zoodanig te bepalen, dat elke provincie, elke orga nisatie, elke streek en elke landbouvv- onderwijsinrichting bevredigd wordt, wel om een gemiddeld goed soort pach ters in de Wieringermeer te krijgen, wat uiteindelijk de bedoeling is. Met voortvarendheid wordt aan de drooglegging van den N.O.-Polder ge werkt, waarmede een gebied van bijna 48000 ha. landbouwgrond beschikbaar komt en daarmede plaatsingsmogeiijk held voor de talloos vele naar een be drijf hunkerende jonge landbouwers. Over de grootte van de boerderijen in de Wieringermeer hoort men, vooral uit de zandstreken, meermalen de op merking, dat de bedrijven kleiner moesten worden gemaakt, om daar door aan een grooter aantal landbou wers gelegenheid tot vestiging te bie den. Deze opmerking is ongetwijfeld juist en met deze sociale factor wordt natuurlijk ook rekening gehouden. Niet evenwel in zoodanige mate, dat de economie van de bedrijven in het ge drang komt. De Wieringermeer kan aan de geweldige vraag naar land slechts in bescheiden mate tegemoet komen, zou als landbouwgebied ten offer val len aan den landlionger, als toegege ven zou worden aan den drang het aantal uit te geven bedrijven, ten koste van de grootte, steeds meer op te voe ren. Gelukkig dat men in verantwoor delijke kringen overtuigd is, dat hier gevaren dreigen, maar tevens, dat het geboden is door de bevordering van grondverbeteringen,, ruilverkaveling en versnelde uitvoering der Zuiderzee werken zooveel mogelijk tegemoet te komen aan het nijpende gebrek aan cultuurgrond. Over een drietal jaren zal - met uit zondering van de 1000 ha. blijvende Staatsexploitatie, plus een oppervlak te gronden te reserveeren voor doelein den ten algemeenen nutte - de geheele Wieringermeer dus verpacht zijn. Toch kan deze toestand niet als de blijvende worden beschouwd. Volgens de plan nen van een paar jaar geleden, zou de Piegeering voornemens zijn naast Staatsexploitatie en pacht, ook een deel der gronden voor erfpacht en ver koop in aanmerking te doen komen, waarbij uiteraard een deel der in de Wieringermeer gehaalde pachters gelegenheid zal moeten worden gebo den om erfpachter resp. eigenaar te worden van de aanvankelijk gepachte gronden. Iboe dit alles zal gaan staat nog niet vast, maar wel mag worden aangenomen, dat een zoodanige wijze van definitieve uitgifte zal worden na gestreefd, dat grondspeculatie en een te ver doorgaande splitsing van bedrij ven in de toekomst zal worden voor tkomen. i Met de uitgifte van de gronden gaat de boerderijonbouw hand in hand. Ook de moeilijkheden van den bouw van de bedrijfsgebouwen op gronden, die nog een lange reeks van jaren een inklinkingsproces ondergaan, zal hier niet worden gesproken. Volstaan kan worden met de mededeeling, dat aan de soliditeit hoog eischen worden ge steld en dat het bouwen op de jonge Zuiderzeegronden dus niet goedkoop kan zijn. Is van meet af aan stroomend water en electriciteit in de drie dorpen aan gelegd, dit jaar wordt het net van bui zen en kabels gelegd langs ALLE pol derwegen, waarmee de bewoonbaar heid van onzen jongen polder met reu zenschreden vooruit is gegaan, afge zien nog van de groote voordeel-en van licht, kracht en goed water uit het oog punt van rationeele bedrijfsvoering. Dat ook de pogingen op groote schaal telefoon ingevoerd te krijgen op het platteland in de Wieringermeer spoe dig met succes bekroond moge worden. Uit. eigen initiatief van de pachters, vereenigd in drie (samenwerkende) landbouw-organisaties, zijn reeds voort gekomen een graanbeurs, die een be langrijk centrum voor de wijde omge ving belooft te worden, twee Boeren HOOFDPIJN KIESPIJN GEVATTE KOUDE Mijnhardtjes (in hartvorm) helpen snel, want Wat Mijnhardt maakt is goed Doos 10 en 50 c. leenbanken, een Jjok- en controleveree- uigin'g' voor mellvwee^en zaaizaad- en pootgoedvereeniging een hengsten- eeuiging, terwijl de plannen voor de stichting van Coop. Zuivelfabriek steeds vastere vormen aannemen. j Voor dc landbouwvoorlichting be staat onder de pachters veel belang stelling, zoodat het vele, dat uit eigen onderzoekingen van den dienst werd vork regen en aanvankelijk alleen be stemd was voor het groot eigen land bouw- en ontginning'sbedrijf, thans te vens wordt aangewend en in samen werking met de pachters aangevuld, om tot een zoo doelmatig mogelijke bedrijfsvoering op de steeds in aantal toenemende pachtbedrijven te komen. Zoowel schriftelijk als ook mondelinge adviezen en „praatavonden" bevorde- ren het contact, dat wederzijds op prijs wordt gesteld. Ten behoeve van de huisvesting der arbeidersbevolking is in de drie dor pen een honderd-tal woningen ge sticht door het Bouwbureau „De Wie ringermeer" dat, „selfsupporting" is. De landarbeiders hebben in de Wie ringermeer arbeidsvoorwaarden, die iets gunstiger zijn dan elders op het platteland, wat ook gewenscht is in verband met de bijzondere omstandig heden, waaronder op het nieuwe land gewerkt moet worden. Met dc voortschrijdende uitgifte neemt de oppervlakte land, in exploita tie bij de Cultuurmaatschappij af, in verband waarmee het noodzakelijk is. dat eveneens een geleidelijke overgang van landarbeiders van de „Cultuur" naar de pachters plaats vindt. Zou de ze overgang ih onvoldoende mate plaats vinden, dan zouden vele arbei ders over enkele jaren werkloos moe ten worden en de samenleving in de Wieringermeer - en daaronder de pach ters - de geldelijke gevolgen hebben ie dragen. Nu is het echter nog tijd deze ongewenschte gevolgen te voorkomen, waarom, in afwachting van zoo noodig andere maatregelen, voorloopig op de medewerking van heide partijen een beroep is gedaan. Met de zich in aantal, verscheiden heid en omvang toenemende zaken in de Wieringermeer zou een deel der „verzorgende" bevolking woongelegen heid kunnen worden geboden in de ar beiderswoningen in de dorpen, waar door een aantal arbeiders zich zou kun nen vestigen op de alsdan te bouwen landarbeidersplaatsjes, waardoor aan lang gekoesterde wenschen van vele landarbeiders tegemoet, zou worden ge komen. Dat er thans nog een betrekkelijk ar- bcidsextensiQi' bedrijf wordt gevoerd, houdt verband met dc nog éénzijdige cultuur eu de nog niet normale grond- ;hewerk i n g <en onkr uid-ontwikkeling Door don verbouw van meer arbeid vragende gewassen, waarbij ook aan de verplaatsing van tuinbouw wordt gedacht., zal de vraag naar arbeids krachten in dc Wieringermeer gesti muleerd kunnen worden. MIDDENSTANDERS hebben zich in de dor pen gevestigd in panden, welke ze zelf heb ben moeten stichten op grond, die daartoe ïn erfpacht ter beschikking is gesteld. Na een Daar jaren van vrije vestiging bleek dat er paal en perk moest worden gesteld aan deze vrijheid, aangezien er door een te groote toe loop van zakenmenschen naar „het nieuwe land", voor deze geen bestaan meer zou zijn te verdienen. Van het begin van 1935 af wordt aan neringdoenden danook slechts grond in erfpacht verstrekt, als aan drie vestigings- eischen wordt voldaan. Voldoende vakbe kwaamheid en finantieel weerstandsvermogen moet bij den candidaat aanwezig zijn, die echter alleen dan toestemming tot vestiging krijgt, als er behoefte aan een dergelijke nieu we zaak bestaat. In tegenstelling met het „oude" land wordt in de Wieringermeer dus ook aan het behoefte-element aandacht ge schonken. Dat deze onmisbare ordening een terrein is vol „voetangels en klemmen" zal zonder meer wel duidelijk zijn. Medewerking is evenwel verkregen van een Commissie van Advies, samen gesteld uit vertegenwoordigers van den Kon. Ncd. Middenstandsbond en de Kamer van Koophandel voor Hollands Noorderkwartier, terwijl tevens op vruchtdragende wijze wordt samenge werkt met de plaatselijke Vereeniging voor den Handeldrijvenden en Indu strieel en Middenstand. Het jaarlijks toenemende zielenaantal maakt, in combinatie niet een voorzichtige uit breiding' van liet aantal zaken, dat de economische omstandigheden, waar onder de neringdoenden werken, lang zamerliand gunstiger worden. In de organisatie van de Wieringer meer is sinds 1 Januari 1938 een belang rijke verandering opgetreden, door de instelling van het openbaar lichaam „De Wieringermeer." Hiermee is de Wieringermeer, tot dien datum inge deeld bij 5 omringende gemeenten, oen zelfstandige publiekrechte eenheid ge worden. Gemeentelijk wordt dit, gé- bied bestuurd, niet door een eigen goko zen gemeenteraad, doch door een col lege van vertrouwensmannen der lie- geeiing, de z.g.' Bestuurscommissie, waarin ook vier Polderbewoners zijn opgenomen. De Rijkstaak in de Wieringermeer wordt verricht door een dienst, aan het hoofd waarvan een Directeur staat, die tevens Voorzitter is van de Be stuurscommissie en fungeert als Bur gemeester. Op deze wijze is er een persoonlijke band gelogd tusschen het Rijks- en Gemeentelijke bewind, in cic- ze pei'iode van opbouw - ter voorko ming van antagonisme - niet zonder beteekenis. Een Raad ziel toe op do handelingen van de Directie, draagt de verantwoordelijkheid voor de blijvende Staatsexploitatie (van 1000 ha.), stelt de Waterschapsverordeningen vast en dient do Regeering van Advies De Di rectie verricht haar taak onder directe verantwoordelijkheid aan de Ministers -van Waterstaat, als Polderbeheërdei en vaïi Financiën, als Domeinbe heerder.) Het Openbaar Lichaam is ingesteld voor een tijdsduur van vijf jaren, waar na een normale gemeente kan worden ingesteld en niet het optreden van méér normale toestanden ook op de gebruikelijke wijze een gemeenteraad Aan worden gekozen en met eigen in komsten de gemeentehuishouding kan worden gefinancierd. Spreker gaat daarna over tot de be spreking bij de excursie te volgen rou te en geeft een toelichting op wat op verschillende! punten bezichtigd zal worden. Na de inleiding van Ir. Smeding vereenigde men zich aan een gemeenschappelijke lunch die een zeer geanimeerd verloop had. Na de lunch werd onder leiding van Ir. Smeding een excursie per auto gehouden dooi den Polder. Door het kiezen der route werd het weide zoowel als het bouwbedrijf bezichtigd. Bij het weidebedrijf van den heer J. Appel man aan de Amstelmeerweg, wat midden in het infiltratiegebied ligt werd uitgestapt. Ook het land wat nog in bedrijf is bij de Cultuur Mij. werd bekeken en via de Oude Zeug werd naar het Wagenpad gereden waar nog even een kijkje werd genomen op het bouwbedrijf van den heer J. H. Beukema. Na deze excursie werd thee gedronken in Hotel Smit te Middenmeer, waarbij nog wat nagepraat werd. De heer de Veer dankte Ir. Smeding na mens de deelnemers aan deze vergadering van harte voor de moeite die hij zich deze dag weer heeft gegeven voor de vereeniging. GfcSfëNïïT WUüÜNGËN. De a.s. Wielerwedstrijden op de „Wieringer Wielerbaan.J KLINK munt uit te Alkmaar. Ie Pinksterdag zal een avond-wed strijd gehouden worden van uiterst sportief gehalte. liet bekende koppel Klink-v.d. Voort zal zeer zeker favoriet zijn. Op Hemel vaartsdag hebben zij zich in Alkmaar geducht geweerd. In de koppelwedstrijd werden Klink- v.'d. Voort, no. 1 nog: vóór Schotman- v.d. Stel, Derksen-Pronk Bosland- Van S_t,ek e.a. In de persoonlijke achtervolging haal de Klink Pijnenburg in na 9 ron den. Terwijl Klink tevens no. 1 werd in de afval-wedstrijd., De Alkmaarsche Jury gaf het kop pel Klink-v.d. Voort, tevens een compli ment voor het geweldige feit, dat zij liet baanrecord verbroken hebben met. liefst 2 min. 51 sec. Gedurende 150 ron den van de 300 lag dit prachtkoppel aan den kop. De Jury stond dan ook verstomd van deze snelheid. Inmiddels belooft deze prestatie een pracht duel op le Pinksterdag tusschen de koppels Groot-Frank, Rces-Groene- wegen, Leijenaar-de Boer -Friesland), Meijer-Deijkers (W.-Meerpolder), Man- neveld (koppelgcrioot van Jb, Kuipers- Evers. Naar wij vernamen wordt ook nog onderhandeld met Zwartcpoorte en Hiddes-van Rijn. Er zullen op dezen avond populaire prijzen worden gelieven. Collecte. Aan le Afd. Wieringen van de Ned. Vereen, tot Afschaffing van Alcoholhoudende dranken alhier, is vergunning verleend tot het houden van een collecte (verkoop blauwe bloempjes) op 12 Juni a.s. Eervol ontslag. Aan den Heer B. Kat, oud-keurmeester van de gemeentelijke zeegras-exploitatie alhier, is eervol ont slag verleend als onbezoldigd Rijksveld wachter. Bouwvergunning is verleend aan Mw. W,od. H. Bakker tot het oprichten van een woonhuis aan den Gesterweg en. aan de Ned. Herv. Diaconie tot ver bouw van het gebouw „Noorderlicht" (Tehuis voor Ouden van Dagen.) Café-sluiting. Nader kan nog worden - medegedeeld dat het sluitingsuur, voor de Cafe's te Hippolytushoef voor 29 Mei en 5 en 6 Juni a.s. is bepaald op. 1 uur. EEN DAG VOL ZONNESCHIJN EN MUZIKAAL GENOT. i Reeijs vroeg was Donderdag Hippo lytushoef vol vlaggetooi. Immers, de gasten van den West-Fi ieschen Bond van Harmonie- en Fanfarecorpsen moesten waardig ontvangen worden. Het mooie feestterrein baadde in heerlijk zonnelicht en reeds Woensdag avond had het publiek een voorproefje gehad, toen de Mandoline-vereéniging „Oefening Kweekt Kunst" onder lei ding van den heer Jongkind en „Zang en Vriendschap" 'en haar kinderkoor onder leiding van den heer Hovenier aan „Harmonie" een Concert aanbo den. Dat was alreeds een mooie avond geweest, want het groot aantal opgèko- menen genoot van de subliem uitge voerde nummers, en ceii krachtig applaus oh oen hartelijk dankwoord was het loon voor het gebodene. EN NU DONDERDAG DE EERSTE CONCOURSDAG dromde reeds vroeg een groot aantal dames en lieercn naar de feesttent, waar de plechtige opening zou geschie den. Daar waren het dagelijksche be stuur der Gemeente Wieringeh, het hoofdbestuur van den West-Frieschen Bond, de jury-leden, het eere-comité, vele directeuren van muzjekvereeni- gingen, en in het midden stond de Koninklijke Muziekvereeniging „Har monie" opgesteld. Burgemeester Kol ff sprak 't welkom. Het verheugde spr. dat Wieringen uit verkoren was als gastvrouwe van den Bond te mogen fungeeren. Immers, reeds vele malen was dit het geval, en telkens waren het zeer aangename in drukken, die het Concours achterlieten. Spr. noemde het. voor „Harmonie" temeer een buitengewoon feit, omdat het Concours ter eere van het 50-jarig' bestaan der vereeniging te Wieringen plaats heeft, en bovendien, dat de ver eeniging het voorrecht geniet, eenige dagen geleden de hooge onder scheiding te hebben ontvangen, dat het II.M. de Koningin heeft behaagd aan „Harmonie" het praedïcaat „Koninklijke" toe te kennen. Spr. stelt voor een driewerf Hoera aan te heffen voor U. M. de Koningin, waaraan grif wordt voldaan. Het is niet gemakke lijk aldus gaal: spr. verder, dit Konin klijk praedicaat te verwerven, een ver eeniging moet aan vele eischen vol Toen, en zeep zeker moet ook de West- Friesche Bond, waarbij „Harmonie" in de hoogste afdeeliiig speelt, een goede naam bij de autoriteiten hebben. Spr. gelooft ook den ijverigen voor zitter van den Bond, den heer Bruul, die zelf oud-Wieringer eu oudlid van Harmonie" is, met de onderscheiding geluk te kunnen wenschen. Verder is het hier de stuwkracht van den directeur den heer Kreijger en van den voorzitter den heer Bosker, die „Harmonie" hebben doen uitgroei en tot een vereeniging, die gezien en geëerd wordt. Spr. hoopt, dat het Concours wel moge slagen en stolt éen dronk in op do groei en bfoei van- den West-Frie schen Bond. (Applaus.) De Voorzitter van den Bond de heer W. J. BRUUL dankt den burgemeester voor liet har telijk welkom, dat Z.E. den Bond heeft toegeroepen. Inderdaad verheugt de Bond zich er over, dat de gastvrouwe „Harmonie" deze hooge onderscheiding heeft ont vangen en dat ook namens den .Bond een woord van hartelijke gelukwenscli thans weerklinkt, spreekt vanzelf. „Harmonie" neemt een eervolle plaats bij onzen Bond in en het hoofd bestuur uitte dit bij de viering: van het. 50-jarig bestaan door het schenken van een zilveren lauwerkrans. Spr. richt dan in 't bijzonder geluk- wenschen tot den directeur, den heer Kreijger, tot den voorzitter, den heer Bosker, en tot den nestor van de veree niging, den heer P. Bruul, die „Har monie hielp oprichten en thans het eere-metaal van liet 50-jarig lidmaat schap draagt. -Het is ook voor den Bond een eer, een Koninklijke vereeniging in zijn midden te hebben en spr. uit zijn. dank baarheid jegens H.M., de Koningin. Het. is een plechtig o ogenblik als, dan de Koninklijke muziekvereeniging het Wilhelmus speelt, en alle aanwezigen zich van hunne zetels verheffen. Spr. vervolgt dan zijn rede meer spe ciaal over de groote beteekenis van den

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Wieringer courant | 1938 | | pagina 3