Gaat op reis? Luistert dan even!
O
Rezelman Iz.
Herwalts'sTasschenfabriek
Enorme kenze Lage prijzen
Bosker's Boekhandel
Hei Dep6t van
in Bosker's Maken ie
H.-hoef - Middenmeer
beieekent:
EJET EENS EEN STAP MN j
MME (&OE&EJWEMMMNCG'
U slaagt zeker en
voor weinig geld
H-hoef - Middenmeer.
DEURWAARDER S. PRINS
GRASLANDAVOND.
houdt 1EDEREN ZATERDAG
FOTO
Jac. DE BOER
TARWEBLOEM I.G. f 1.90
Tarwemeel, ongeb. f 1.70
KOUSEBAND MOLENAAR
en bekakt in onze zaken eens de
geweldig mooie collectie
Damestasschen,
Ritssluitingtasschen,
ActetasschenKoffers, enzenz.
Aanbevelend,
Inleiding gehouden voor de leden der
drie Landbouworganisaties in de
Wieringermeer in Hotel Smit
te Middenmeer.
n. Voordracht van Ir. C. Kalisvaart
Opmerkingen over het grasland'
gebruik in het jaar 1937 in de
Wieringermeer.
MEDEDEELING OMTRENT HET
DIARRHEE-ONDERZOEK.
(In de vergadering niet gedaan wegens
tijdgebrek).
Het vraagstuk van de diarrhee onder het vee
is, zooals U allen waarschijnlijk bekend is,
in studie genomen door de z.g. Melkcommis-
sie, die zich gevormd heeft op verzoek van de
Wieringermeerdirectie. De Commissie heeft
als leden: de rijkszuivelconsulent, de rijks-
veeteeltconsulent, onze plaatselijke dierenarts
en de directeur van de afdeeling physiologie
van het Proefstation in Hoorn en voorts nog
twee van de landbouwkundige ambtenaren van
de Directie.
Wat de resultaten van dit onderzoek be
treft, móet allereerst opgemerkt worden, dat
al spoedig gebleken is, dat het vraagstuk niet
eenvoudig is. Dat is ook gebleken uit de ant
woorden op de vragenlijst, welke de commis
sie aan alle pachters-veehouders in den pol
der heeft toegezonden. Deze enquête heeft
overigens zeer waardevolle gegevens over de
omstandigheden (in den ruimsten zin van
het woord), waaronder het diarrheelijden bij
het vee in den polder voorkomt. Het inzicht
in den omvang en de verspreiding van de
kwaal over verschillende gedeelten van den
polder, is er juister door geworden, terwijl
verschillende factoren, die naast de eigen
lijke oorzaak, van grooten invloed blijken op
het optreden en de ernst van de kwaal, door
deze enquête meer of minder duidelijk naar
voren zijn gekomen. Ik noem bijv. de weers
omstandigheden, de leeftijd van het vee, het
tijdstip van kalven, de toestand van de weide
eh dergelijke. Ook is hieruit met vrij groote
zekerheid wel gebleken, dat het beschikbare
drinkwater als eerste oorzaak van de kwaal
wel buiten beschouwing kan blijven, al zijn
er wellicht enkele individueele gevallen waar
dit anders lijkt. Op grond van deze gegevens
en de overigens opgedane ervaringen kunnen
enkele algemeene richtlijnen aangewezen
worden, die het mogelijk zullen maken de
kwaal bij weer optreden binnen redelijke
perken te houden. De melkcommissie stelt
zich voor, voor den aanvang van den weide-
tijd een samenvatting te geven van hetgeen
bereikt is en dan tevens de noodige practi-
sche aanwijzingen te geven.
Op één punt is het echter wellicht goed nu
reeds te wijzen. Het is namelijk gebleken, dat
roode klaver en lucerne een gunstigen in
vloed hebben, lijdende dieren genezen in het
algemeen zeer snel bij weiden op roode kla
ver of lucerne.
Hoewel ik weet, dat velen hiertoe eigener
beweging reeds plannen hebben, zou ik de
veehouders, die in meer of mindere mate
diarrhee kunnen verwachten en over bouw
land beschikken, willen aanraden, zooveel
mogelijk (als om andere redenen verant
woord is,) roode klaver in hun granen te
zaaien, om deze zoo noodig door het vee te
laten beweiden. Lucerne zal in de meeste ge
vallen minder in aanmerking komen.
Het is niet uitgesloten, dat ook hopperups-
klaver gunstig werkt, hieromtrent bestaat
echter nog geen voldoende zekerheid.
Men kan reeds dit jaar van dit voorjaar
ingezaaide klaver profiteeren, daar toch de
diarrhee tot nog toe het meest opgetreden is
in de nazomermaanden en men dan stoppel
klaver ter beschikking kan hebben.
Tot slot nog een korte opmerking over de
richting waarin naar de eigenlijke oorzaak
gezocht wordt. Onderzocht wordt, of gebrek
aan bepaalde stoffen, (koper, mangaan, zink,
enz.) de diarrhee veroorzaakt. Daartoe zijn
analyses van grond, gras, hooi, water en
bloed verricht, terwijl anderzijds voederproe-
ven met verschilende zouten worden geno
men. Bemestingsproeven in deze richting zul
len worden aangelegd. Ook wordt de moge
lijkheid van schadelijke stoffen in den grond
onder het oog gezien, al wordt in die richting
niet veel resultaat verwacht. Een onderzoek,
naar den structuurtoestand van gezonde en
zieke weiden leverde tot nog toe geen positief
resultaat. Het onderzoek naar de oorzaak
vraagt veel tijd van de onderzoekers en wat
geduld van de belanghebbenden. Practisch is
het echter zooals gezegd vrij zeker mogelijk
verschillende maatregelen ter beteugeling te
nemen. (Einde.)
MARKTBERICHTEN.
PURMEREND, 14 Juni. Boter. Aan
gevoerd 1703 Kg. f 1.23 a 1.31 wei-
boter f 1.25 a 1.26.
Vee. Aangevoerd 210 vette koeien
62 a 63 ct. per Kg. 180 gelde koeien
f 110 a 120 per stuk 60 melkkoeien
f 200 a 205 50 stieren 52 a 56 ct. per
Kg. 34 paarden f 100 a 260 55 vette
kalveren 30 a 50 ct. per Kg. 547 nucb
tere kalveren voor de slacht, f 5 a 12
252 vette varkens voor de slacht 46
a 50 ct. per Kg. 34 magere varkens,
f 22 a 35 551 biggen f 14 a 22 758
schapen f 17 a 30 70 bokken f 13 a 16
783 lammeren f 8 a 12. Handel in scha
pen overigens stug.
GRONINGER, 14 Juni. Granen. De
prijzen waren als volgt
Rogge f 6.50 a 7,35 Wintergerst
f 6.25 a 6.90 Zomergerst f 6.50 a 7.40;
Gigotgerst f 6 25 a 6.80 Witte haver
f 5.00 a 6.00; Zwarte haver f 5.50 a 6.00;
Karwijzaad f 16 a 20 Kanariezaad
f 7.00 a 8.75 Blauw Maanzaad f 20
a 31. Alles per 100 Kg.
ROTTERDAM, 14 Juni. Vee. Aan
voer in totaal 2949 stuks, waarvan 488
vette runderen, 825 mag. runderen, 75
vette kalveren, 62 graskalveren, 998
nuchtere kalveren, 196 paarden, 129
lammeren, 105 schapen, 65 bokken en
geiten. De prijzen waren als volgt
vette koeien le s. 76, 2e s. 66, 3e s. 50
a 55; vette ossen le s. 70, 2e s. 64, 3e s.
52 a 56 stieren le s. 62, 2e s. 58, 3e s.
54 ct. per Kg. le s. f 340, 2e s. f 260,
3e s. f 195 lier stuk vette kalveren le
s. 95, 2e s. 80, 3e s. 50 slacht nuchtere
kalveren le s. 45„ 2e s. 40, 3e s. 35 ct.
per Kg. le s. f 11.50, 2e s. f 8, 3e s. f 6
per stuk fok nuchtere kalveren le s.
f 22, 2e f 20, 3e s. f 16 per stuk
slachtpaarden le s. 52, 2e s. 44, 3e s.
39 ct. per Kg. le s. f 220, 2e s. f 180,
3e s. f 110 per stuk werkpaarden
le s. f 365 2e s. f 305, 3e s. f 250 per
stuk hitten le s. f 245, 2e s. f 195,
3e s. f 100 per stuk schapen le s.
50,, 2e s. 45, 3e s. 40 ct. per Kg. le s.
f 27, 2e s. f 23, 3e s. f 15 per stuk
zuiglammeren le s. f 16, 2e 9. f 13,
3e s. f 6 kalfkoeien le s. f 300, 2e s.
f 250, 3e s. f 175 melkkoeien le s.
f 295, 2e s. f 250, 3e s. f 120 vare
koeien le s. f 230 2e s. f 160 3e s.
f 120 vaarzen le s. f 230, 2e s. f 170,
3e s. f 120 pinken le s. f 190, 2e s.
f 150, 3e s. f 110 bokken en geiten
le s. f 10, 2e s. f 7, 3e s. f 4.
Vette koeien en ossen aanvoer kor-
teij, handel tamqlijk, prijzen prijshou
dend prima koeien 80 ct., os9en
74 ct. stieren aanvoer iets ruimer,
handel lui, prijzen onveranderd vet
te kalveren aanvoer tamelijk, handel
matig, prijzen gelijk prima's tot
f 1.05 graskalveren aanvoer klein,
handel slecht, prijzen als vorige week;
nuchtere slacht- en fokkalveren aan
voer iets kleiner, handel kalm, prijzen
van vorige week moeilijk te handha-
venn paarden aanvoer gelijk als vo
rige week, handel traag, prijzen iets
vster schapen en lammeren aanvoer
korter, handel tamelijk, prijzen als
vorige weck jzuiglammeren aanvoer
klein, handel redelijk met onverander
de prijzen kalf- en melkkoeien aan
voer korter, handel kalm, prijzen iets
minder vare koeien aanvoer gelijk
als vorige week, handel traag, prijzen
niet geheel prijshoudend vaarzen en
pinken aanvoer gering, handel slap,
prijzen stabiel bokken en geiten aan
voer iels kleiner,, handel willig, prij
zen als vorige wjeék.
SCHOKLAND WEER
BEWOOND.
Veertig zinkstukkenmakers heb
ben zich gevestigd op 't eiland,
dat de aandacht trekt van ge
schiedkundigen.
Als een lange groene dijk, die ver
dwaald scheen te zijn van de nabije in
polderingswerkzaamheden, zoo strekte
het verlaten eiland zich in Noord-Zui
delijke richting uit temidden van het
wijde, wijde water. Schokker Jaap, de
vuurtoren op de Zuidpunt, waai* nu
ook wat woonkeeten staan van zink-
stukvlechters, een groepje boomen
rond de eenzame kerk van Ens in het
midden en wat bosschage rondom, de
overblijfselen van nog een kerk op de
Noordpunt, markeerden de eenige „op
geheven gemeente", die ons land waar
schijnlijk rijk is. Hier en daar toonden
wat schelven riet, dat er van tijd tot
wat menschelijk leven schijnt te zijn
op deze plek gronds, waar de doodsche
stilte sedert bijna honderd jaar door
nauwelijks iets anders dan het ge-
krijsch der meeuwen onderbroken is.
Doodsch is het er al niet meer na
een kleine eeuw onderbreking zal het
eens zoo bloeiende visscherseiland,
weer opgenomen worden in de bewoon
de wereld. Het zal immers komen te
liggen binnen de dijken, die den in
statu nascendi verkeerenden Noord-
Oostedijken Polder zullen omsluiten.
Eerlang zal het dus deel uitmaken van
het uitgestrekte cultuurgebied dat in
dezen uithoek van de voormalige bin
nenzee zal worden drooggemaakt en
in gebruik genomen. Er is dus alle
kans, dat ex over eenige jaren weer an
dere vaste bewoners zullen zijn dan
uitsluitend de leden van het gezin van
den vuurtorenwachter op de Zuidpunt,
die een half menschenleven lang een
bestaan heeft geleid eenzamer dan de
gevangen van Alcatraz.
Tijdelijke medebewoners heeft deze
wachter-van-den-nacht inmiddels reeds
gekregen. Veertig zinkstukkenmakers,
verbonden aan de Zuiderzeewerken,
hebben er zich kort geleden gevestigd
in een houten keet. Toen zij versche
nen, verscholen de menschenschuwe
kinderen van den wachter zich in het
riet als beduchte m*>erasvogels, die den
buizerd hebben zien zweven boven hun
poel. Weldra echter hadden zij ont
dekt, dJat de nieuwe medebewoners
minder gevaarlijk waren dan zij er uit
zagen. En nu zijn zij de beste vrienden
Kortgeleden heeft „Patrimonium" eën
ontspanningslokaal ingericht voor de
ze 40 mannen, die geen enkel vertier
hadden op dezen vooruitgeschoven
post. De torenwachter heeft die gele
genheid aangegrepen om uit zijn scha
mei bezit het voor hem belangrijke
bedrag van 10 gulden ter beschikking
te stellen ter opluistering van dit lo
kaal. Dit gebaar als uiting: van zijn
vreugde wegens de komst van de 40
mannen, die hem nu uit zijn alleen
zijn hebben verlost. De mensch kan
zonder gezelschap niet leven
Voor tien gulden gezelligheid kocht
deze trouwe dienaar van de IJsselmeer
schippers. Hij had er gaarne nog meer
voor over gehad als zijn beurs hem
dat had kunnen veroorloven. De hoe
grootheid van het bedrag doet overi
gens niet ter zake. Het gebaar is ken
schetsend. Elke andere bewoner van
den Schokker Jaap zou iets dergelijks
gedaan hebben in zijn plaats. Zijn col
lega van Rottumeroog, die ook al jaar
in jaar uit eenzaam en verlaten op
zijn eiland woont - alleen in den zomer
krijgt die nog wel eens bezoek van
eierenzoekers en plezierzeilers - zal
hem benijd hebben hij moet nog ja
ren wachten voor zijn woonplaats met
den vasten wal zal zijn verbonden.
Hoe het was
Schokland is dichtbevolkt geweest
in vroegere jaren. De oude kerk, op de
plaats waar nu de vuurtoren staat, was
er al in de 14e eeuw. Zij geraakte in la
tere eeuwen in verval en werd vervan
gen door een andere kerk, die p&^^den
op het .eiland werd opgetrokkci fc -die
staat er nu nog, al heeft .sinds vachtig
jaar geen predikant zich er van den
kansel doen hooren. Het Zuidelijk deel
van het eiland was protestant. In. hei
Noorden, waar het dorp Emmeleroord
lag, groepeerden de katholieken zich
om hun parochiekerk. Honderd jaar
geleden telden de 3 dorpen, Midden-
buurt, Ens en Emmeloord tezamen nog
700 inwoners. Het eiland leed toen ech
ter al onder de stormen, die het deden
schokken en trillen. Vandaar den naam
Schokland.
Dit alles vertelde de heer H. J. Moer
man ter toelichting op deze excursie.
Hij bracht ook in herinnering hoe het
eiland is ontruimd. Met het oog op
het gevaar wegens overstrooming be
sloot de Regeering in 1859 het eiland
te koopen voor twintig gulden de vier
kante el. Dit geschiedde. Zij gaf boven
dien 100 gulden verhuisgeld aan elk
gezin en het recht om het huis mee te
nemen naar de nieuwe woonplaats.
Ook kwam zij den bewoners op andere
wijze nog tegemoet. Deze eerste „Zui-
derzee-stednwet" kostte het landsbe
stuur 140.000 gld. Zij gelastte, toen de
transactie zich voltrokken had, de
ontruiming van het eiland tegen 1 Ju
li en hief het als zelfstandige gemeente
op tegen 10 Juli 1859. Sedertdien res
sorteert het onder het burgerlijk be
stuur der gemeente Kampen, terwijl
het land staatsdomein ia.
Een deel van de Schokkers, die indei*
daad hun huizen meenamen naar den
vasten wal, vestigde zich te Kampen,
waar toen de z.g. Schokkerbuurt ont
stond. De bouwvallige meegenomen
huisjes zijn later opgeruimd. Ook el
ders in Overijssel en op Urk trof men
nog jarenlang Schokkers aan, die op
het eiland waren geboren. De laatste
moet nu gestorven zijn
Historisch reservaat.
Ter bijeenkomst van de vereeniging
ontmoette het denkbeeld van den heer
Moerman om Schokland te bestemmen
tot historisch reservaat, algemeene in
stemming. Men vermoedt, dat er bij de
droogmaking van den Polder nog be
langwekkende dingen voor den dag
zullen komen. Ondertusschen schijnt
de Rijkswaterstaat plannen te koeste
ren het eiland te egaliseeren de
grond is immers goed te gebruiken
voor den nieuwen dijk. Als hier dus
wat gered moet worden,, dient het spoe
dig te gebeuren
Ook werd er aan herinnerd, dat er
eertijds tusschen Urk en Schokland
een eiland Nagel moet hebben gelegen,
dat volgens oude kronieken onder-
hoorig was aan den prior van een kloos
ter te Keulen. Daar is nu niets meer
van terug te vinden. Men hoopt na
het droogvallen van den Polder te kun
nen speuren naar eventueele over
blijfselen. De vereeniging zal daaraan
na 1940 nadere aandacht schenken.
Alg. Handelsbl.
DE TOEKOMST VAN SCHOKLAND.
Het eiland zal waarschijnlijk inzakken als
de N.O. Polder drooggevallen is.
MONUMENTENZORG STELT ONDERZOEK
IN.
Naar wij vernemen, heeft Rijksmonumen
tenzorg de vraag in studie of de resten van
de voormalige bebouwingen op het eiland
Schokland, waaraan de Vereeniging tot beoe
fening van Overijsselsch Regt en Geschiede
nis haar jongste zomervergadering wijdde, al
dan niet behouden moeten en kunnen blij
ven als de Noord-Oostelijke Polder eenmaal
zal zijn drooggevallen.
Er staan op het eiland, gelijk reeds werd
geschreven, nog een paar kerken, die de laat
ste bewoners bij hun vertrek in 1859 hebben
achtergelaten en die den tand des tijds tot
nu toe hebben kunnen weerstaan ondanks
het feit, dat zij op geen enkele manier on
derhouden zijn gedurende al dien tijd. Waar
schijnlijk zijn er ook nog overblijfselen van
andere gebouwen, die thans onder water lig
gen. Het is n.L wel eens voorgekomen, dat
visschers in de buurt van Schokland hun net
ten scheurden en wat naar hun meening ruï
nes moeten zijn geweest. Dat is mogelijk,
want het eiland is vroeger veel breeder ge
weest dan het thans is.
Is dus thans niet na te gaan wat er alzoo
voor den dag kan komen, nog nimmer is van
te voren te bepalen of de mogelijkheid be
staat eventueele historisch-waardevolle res
ten van gebouwen te behouden. In tegenstel
ling met Urk, dat op een keileemrug ligt
op „rotsen", zegt de overlevering steunt de
kleilaag vafi" Schokland op laag veen. Het is
niet uitgesloten en zelfs waarschijijnlijk, dat
die zal verzakken als het weggemalen water
straks het natuurlijk evenwicht zal hebben
verstoord.
Zakken de gebouwen mee, dan zijn zij mis
schien te behouden, men acht het echter
waarschijnlijker, dan zij zullen inzakken.
Daar is dan niets tegen te doen. Intusschen
wordt aan dit vraagstuk van Rijkswege alle
aandacht besteed, die het verdient.
De vraag is nog geopperd of de voormalige
dorpen Ens en Emmeloord opnieuw zullen
ontstaan als kernen van nederzettingen in
den toekomstige polder. In dit verband zij
er op gewezen, dat er ten aanzien van de
verkaveling en indeeling van het nieuwe ge
bied nog geen vast omlijnd plan gereed ligt.
Overigens ligt het voor de hand, dat bij het
projecteeren van dorpen historische overwe
gingen geen doorslaggevend element zullen
vormen.
van 11—2 uur ZITTING ten huize
van den Heer brouwer, Briga
dier der Rijksveldwacht te Hippo-
lytushoef.
de bekende naam voor
het beste fotowerk.
atelier Keizerstraat 113
zondags
open van Den Helder
10—3 uur. telefoon 450
Molenaar
Wieringerwaard
Telefoon No. 7.
PER 12Vi K.G.
HEERLIJK VAN SMAAK EN
GOED BAKKEND.
Meel van den Molenaar blijft het
goedkoopst
COÖPERATIEVE BOERENLEENBANK
TE WIERINGEN.
Het kantoor te H.-hoef is open alle werkdagen
's morgens van 8.3011.30 uur;
's middags van 24 uur
Maandags en Vrijdags middags niet.
TE DEN OEVER in perceel J. Tijsen Mz., Havenstraat).
's Maandags en 's Vrijdags des
namiddags van 24 uur.
de rentevoet.
Voor SPAARGELDEN tot en met een bedrag van f 5000 van één
inlegger (echtgenooten worden als één beschouwd) van leden 2.75%
'sjaars; van nietleden 2.65% 'sjaars; boven de f 5000 tot f 10.000
2% 'sjaars boven f 10.000 tot f 20.000 1% 'sjaars.
Voor VOORSCHOTTEN (Hypotheek) 3.75% 's jaars voor VOOR
SCHOTTEN (Borgtocht) 4% 'sjaars
Voor DEBETRENTE rek. cour. 4% 's jaars voor CREDIETRENTE
in Rek. Cour. 2.65%, tot f 5000 boven f 5000 tot f 10.000 2% 'sjaars;
boven f 10.000 tot f 20.000 1% 'sjaars.
3PAARBUSJES VERKRIJGBAAR. LOKETTEN TE HUUR.
Wordt lid van uw plaatselijke instelling.
ADMINISTRATIEKANTOOR
Landbouwstraat D 26 SCHAGEN Telefoon 113.
belastingconsulenten
Lid. Ned. Instituut van Belastingconsulenten te 's-Gravenhage.
Inrichten, bijhouden en controleeren van administraties.
Behandeling van belastingzaken. Opmaken van onderhandseïre
contracten. Steeds gelden beschikbaar voor soliede eerste hypo
theken op huizen en landerijen.
Zitdag ELKE WOENSDAG OP DE BEURS TE MIDDENMEER.
Zitdag ELKE ZATERDAG bij den Heer J. C. DE HAAN, Nïcuwstvaat
14, Hippolytushoef, telefoon 62.
Niemand zal 't ooit anders beweren
In dit blad is het goed adverteeren.
