Tasschen en Koffen
Gaat gij op Reis
CAREL COLTOF
8
C. Rezetan Iz.
Grond- en
Glansverf
DEURWAARDER S. PIS
0FOTO
TARWEBLOEM I.G. f 1.90
Tarwemeel, ongeb. f 1.70
houdt IEDEREN ZATERDAG
JAC. DE BOER
TE WIERINGEN.
BOEKBESPREKING.
ONTZILTING
WIERINGERMEER-GRONDEN.
Bij de Landsdrukkerij is als uitgave
van de Wieringermeerdirectie ver
schenen het rapport „Over de ont-
zilting van den bodem in de Wierin
germeer" van de hand van Dr. Ir. A. J.
Zuur.
Uit dit rapport blijkt, dat bij het
droogvallen van de Wieringermeer
het bodemwater evenveel zout bevatte
als het zeewater,, dat voordien den
Polder bedekte namelijk ongeveer
20 g. per 1. Bij een dergelijk zoutgehal
te is geen cultuur mogelijk. Alvorens
de Wieringemeer dan ook in cultuur
genomen kon worden, moest de grond
eerst een groot gedeelte van zijn zout
verloren hebben. Bij goede ontwate
ring wordt de ontzilting door het
regenwater, dat op zijn weg door den
grond naar de drains en greppels den
bodem uitloogt, in weinige jaren tot
stand gebracht.
Het rapport geeft nu eerst een over
zicht van dit ontziltingsproces en van
de factoren, die het be-invloed heb
ben. In de eerste plaats bleek voor de
snelheid van ontzilting de hoeveel
heid regenwater en de intensiteit van
de ontwatering van belang zoolang
de grond nog niet begreppeld was,
vond vrijwel geen ontzilting plaats.
De zandgronden ontzilten sneller dan
de kleigronden, doordat deze laatste
meer zout bevatten.
In den zomer staat de ontzilting in
den regel stil, daar de meeste regen
dan verdampt. Door de capillaire op
stijging van zout ondergrondswater
neemt het zoutgehalte van den boven
grond in dien tijd zelfs toe. Op de
meeste gronden bleek deze zomersche
verzouting van weinig beteekenis ie
zijn. Op gronden, waar tusschen den
bovengrond en den door het kwelwa
ter doorstroomdn dieperen ondergrond
geen ondoorlatende lagen aanwezig
waren, was de verzouting in den zo
mer ernstiger. Het capillair opstijgen
de water wordt op dergelijke terreinen
niet alleen geleverd door de in den
loop van den zomer steeds trager
vloeiende bron van het bodemwater,
maar ook, en in hoofdzaak, door het
in onbeperkte hoeveelheid aanwezige
kwelwater. De verzouting in den zo
mer kon op deze plekken zoo ernstig
zijn, dat het tempo van de ontzilting
er merkbaar door vertraagd werd.
De invloed van de meeste dezer fac
toren (tijdstip van begreppeling,
grondsoort en kwelverzouting) op het
tempo van de ontzilting is goed na te
gaan op de aan het rapport toegevoeg
de kaarten, die een beeld geven van
het zoutgehalte der Wieringermeer-
gronden in den loop der jaren.
Reeds voor de grond al zijn zout
verloren heeft, kan deze in cultuur
genomen worden. Bij de ontzilting
grijpt het bodemwater eerst de boven
ste lagen van den grond aan, zoodat
het zoutgehalte van den bovengrond
eerder daalt dan dat van den onder
grond. Ook in de Wieringermeer bleek,
dat zoodra in de laag 5 - 20 cm. de con
centratie van het zout in het bodem
water tot 3 g. per 1. gedaald is (de
ondergrond bevat dan nog zeer veel
zout), de grond bij voorjaarzaai in
cultuur genomen kan worden. Bij zand
gronden werd dit punt aan het einde
van den winter bereikt, vóór welke de
begreppeling aangelegd was bij klei
gronden pas aan het einde van den
tweeden of derden winter.
Daar de beweging van het zout in
den bodem nauw samenhangt met die
van het water daarin, is aan de water
beweging van den grond een afzonder
lijk hoofdstuk gewijd, waarin cijfers
over regenafvoer, verdamping en ca
pillaire opstijging gegeven worden.
In dit hoofdstuk wordt ook de betee
kenis van den dieperen ondergrond
voor de waterbeweging besproken.
Vooral bij de pachters in de Wierin
germeer en hen, die trachten voor een
boerderij in aanmerking te komen,
zijn deze ontziltingsbeschrij vingen
van den nieuwen Polder lezenswaard,
en bevelen wij dit rapport ten zeerste
aan.
Juist ook, waar de uitgave een 19-
tal grafieken en kaarten bevat, is één
en ander zoo overduidelijk na te gaan
hoe 't ontziltingsproces zich in de ver
schillende gedeelten van de W.-Meer
in de zand- en kleigronden voltrok,
dat ieder hier 'n leering uit kan putten
(In Bosker's Boekhandel a f 2 ver
krijgbaar.)
jes anthraciet werden gevonden, het
geen zou wijzen op een min of meer
recenten datum van de begrafenis. Bij
het grondwerk is geen steenkool oi
anthraciet gevonden evenmin kan
uit het omringende zand worden opge
maakt, dat daarin gegraven is, terwijl
ook geen gebruiksvoorwerpen of klee-
dinstukken zijn gevonden.
Het vermoeden van misdrijf ligt voor
de hand, doch ook bestaat de mogelijk
heid, dat het lijk omstreeks de 14e
eeuw is aangespoeld. Ter plaatse
kwam vroeger de open zee„ welke
stuitte op de moerasachtige rietlanden
die de Hoornsche haven omzoomen.
Ook Het Eilandje is oorspronkelijk
zulk een rietland geweest.
Men staat hier voor een onoplos
baar geval.
GEMEENTE WIERINGEN.
Geslaagd. Mej. Dina Kok (Vatrop) en
Nan Omis (Haukes) slaagden te Am
sterdam voor het Esperanto diploma A
Beiden waren leerlingen van Mej.
Bets Visser te De Haukes
STRANDEESTEN
VAN ,,'T AMSTELBAD."
Overtuigd dat de feestdagen van
't Amtelbad, vooral door de bijzonder
slechte weersomstandigheden niet zoo
volkomen geslaagd zijn als andere ja
ren, heeft de directie besloten alles in
't werk te stellen om de laatste dag der
openingsfeesten te maken tot een on
vergetelijke. Als het weer nu eindelijk
eens mede wil werken, belooft het een
ware feestdag te worden.
Als dansmuziek is geëngageerd het.
bekende dans-orkest de VAN DIJK'S
ORIGINEELE VOLENDAMMERS, die
we weten het van hun optreden in
Hotel De Haan, ter gelegenheid van de
kermissen der laatste jaren, wel in
staat zijn de goede stemming er in te
brengen.
Als zeer bijzondere attractie is het
gelukt om de populaire V.A.R.A.-zan-
ger BERT VAN DONGEN naar 't
Amstelbad te krijgen om voor U zijn
populaire liedjes, die U allen kent
van de Radio, in persoon voor te dra
gen.
Het belooft dus werkelijk een Knal-
feest te worden.
OUDE GEBRUIKEN IN
HET VEENGEBIED.
De Inwijding van den Nieuwen
Wijkgraver. De Straf van de Brits.
Het Zuid-Oosten van Drente en het aan
grenzend deel der provincie Groningen zijn
vroeger een aaneengesloten hoogveengebied
geweest. Het systematisch afgraven van het
hoogveen dateert nog slechts van een paar
eeuwen geleden. Eerst wat gebrekkig, maar
voortdurend doelmatiger heeft men de woes
te, drassige gronden in cultuurland herscha
pen en daarbij het afgraven zelf ook tot een
winstgevend werk weten te maken. Al spoe
dig kwam men tot het inzicht, dat het gTa-
ven van kanalen in alle opzichten aanbeve
ling verdiende, ja een noodzakelijk werk was,
ten einde het veenbedrijf en later den land
bouw zoo economisch mogelijk te doen zijn.
Zoo werd het eigenlijke turfgraven, dat sei
zoenarbeid is, afgewisseld met kanaalgraven
of „wiekgraven", zooals men het noemde. Bij
het laatste wérk werden steeds eigenaardige
gewoonten in acht genomen, die tot in het
begin dezer eeuw in zwang zijn gebleven, o.a.
te Valtermond, Nieuw Weerdinge, Emmer-
Compascuum, Klazienaveen en meer andere
veenkoloniën. Wellicht zijn er ook nog heden
sporen van aan te wijzen, hoewel in de laat
ste jaren dat gedeelte van Drente steeds meer
uit zijn isolement is opgeheven.
Een kwart eeuw geleden was het nog ge
bruikelijk, dat een nieuwe kanaalgraver werd
„bevestigd". Dat geschiedde op een vreemde
wijze door de arbeiders, die reeds langer had
den deelgenomen aan het „wiekgraven." On
der in het kanaal of de wijk teekenden zij
op een plekje in het zand en figuur in den
vorm van een opengeslagen bijbel. Met de
vingers drukten zij er kleine kuiltjes in, wel
ke letters of woorden moesten voorstellen.
Zwarte stukjes veen tusschen de kuiltjes stel
den noten voor. Als op die wijze een zoo ge
trouw mogelijke voorstelling van den bijbel
in het zand was weergegeven, kozen de ar
beiders twee uit hun bidden, die zij respec
tievelijk dominee en meester noemden. De
meester trad daarop naar voren en zei tot
de verzamelde wij kgravers „Ieder wachte
zich voor schande en schade, dat hem de
splinters geen kwaad doen V'
Dat was het teeken, dat zij allen hun hoed
of pet moesten afzetten. Dan begon de mees
ter voor te lezen
„Alle mlensgelieken in den Heer
Een appel is geen peer,
Een peer is geen appel,
Een worst is twee snappel,
Twee snappel is een worst.
De boer lijdt grooten dorst,
Grooten dorst lijdt de boer.
Zijn leven valt hem zoer,
Zoer valt hem zijn leven.
Een kalf is geen zegebo'.k,
Een zegebok is geen kalf
Nu heb ik mijn predik half,
Half heb ik mijn predik
Mijn schop is nu volledig
Stijg ik van mijnen kansel af."
Na de voorlezing trad deMominee naar vo
ren en verzocht de gemeerM of „communie",
zooals hij zeide., te zingen^
De communie hief dan een of ander wille
keurig lied aan, vaak Neerlandsch
bloed". Zoodra het vers uïï^as, begon de
dominee zijn preek, waarin Irij den nieuwen
wijkgraver er allereerst op wees, dat deze ge
komen was om geld te verdienen. Dat moest
hij nimmer uit het oog verliezen. Verder
moest hij altijd zien, hoe de oude wijkgravers
hun werk verrichtten, en hun voorbeeld ter
harte nemen. Hij moest zijn werk zoo slecht
mogelijk maken, geen goede wijken graven,
want na een paar jaar moesten ze weer zoo
ver in verval zijn geraakt, dat er opnieuw
aan gewerkt moest worden dat verrschafte
arbeid en brood. Indien hij kans zag een bonk
veen of een stuk „kienholt" in een reeds ge
graven wijk te werpen, dan mocht hij dat
nooit nalaten, want dat gaf later weer werk.
en dus ook brood. Zoo preekte de dominee
maar voorter moest alles gedaan worden
om de wijk zoo slecht omgelijk te maken. Na
de predikatie kwam de meester met een eisch,
die altijd hierop neerkwam, dat de nieuweling
een paar kan jenever moest geven Het aan
tal was voor een vrijgezel grooter dan voor
een getrouwde van den eersten kon het er
beter af. Daarmede was de plechtigheid, ge
durende welke de nieuweling zijn schop om
hoog moest houden, afgeloopen.
Bij het wijkgraven zijn de arbeiders steeds
in ploegen van zes of twaalf man verdeeld.
Iedere groep krijgt bij loting een pand toe
gewezen. En één wordt er aangewezen als de
baas van de „communie." Het doen en laten
was vanouds aan vaste regels gebonden. Van
tijd tot tijd pauzeerde men een oogenblikje
dat noemde men „tabak." Meestal werd er
dan een pijpje opgestoken. Onder de „tabak"
mocht niemand door blijven werken. Voor
sommigen was de verleiding wel eens wat al
te groot, als zij zich nog in het geheel niet
vermoeid gevoelden, om toch aan den arbeid
te blijven, nadat het sein van „tabak" werd1
gegeven men werkte n.1. in aangenomen
werk. Maar een overtreding van de eens aan
genomen gewoonten werd streng gestraft.
Zoo iemand kreeg „de brits". Dezelfde straf
was weggelegd voor hem, die onder de plech
tigheid van de „bevestiging" zijn hoed op
hield, of die te vroeg een aanval op de kruik
met jenever waagde. Alles diende regelmatig
en ordentelijk te geschieden. De baas van de
„communie" was de aangewezen persoon, om
de straf ten uitvoer te brengen.
Kwam er iemand in aanmerking voor „de
brits", dan werd er eerst geroepen „Wacht
u voor schande en schade, dat de splinters
geen kwaad doen Dan zetten allen hun pet
of hoed af en klonk het, terwijl de schuldige
ingebogen houding ging staan
„Komt er al bij,
Komt er al bij
Hier hebben we een zondigen man,
Die heeft zijn werk niet goed gedaan
Daarvoor zullen we hem de britse slaan,
De britse en de zeilen.
Mooi meisje, wil je met mij gaan
En wezen mijn gezellin
Neen, ik wil niet met je gaan."
Ondertusschen \vas de meester reeds op-
gonnen met er op te slaan, op het rhythme
van het volgende vers
„Dat is er een, manneke twee,
Zij dragen hooge kappen,
Wipperdewap, klipperdeklap,
'k Za lu de broek wat lappen
Onze meid Kornelia, ha-ha-ha,
Die plukt wat peterselie, ha-ha-ha,
En ook nog wat andijvie, ha-ha-ha
Sta op, bedank uw meester,
Den meester met al zijn knechten,
Opdat ge zulk een hoogen moed,
Uw leven dat nooit weder doet
Hiermede was de straf exercitie afgeloopen.
De gestrafte ging weer overeind staan, gaf
meester de hand en zei„Ik dank meester
GEMEENTE ANNA PAULOWNA.
Geslaagd. Bij de dezer dagen te
's-Gravenhage gehouden Staats
examen voor muziek, slaagde onze
plaatsgenoot de heer Jan Aij, voor het
paedagogische gedeelte en piano-spel
van het practisch-paedagogisch exa
men viool M. O. (bijvak piano.)
MISDRIJF OF OUD DRAMA
Lugubere vondst te Hoorn
Wij lezen in de Tel.
Een griezelige vondst heeft Zater
dag de stad Hoorn in opschudding ge
bracht. Tijdens de werkzaamheden,
welke ter verbetering van den kade-
mum* langs de haven verricht worden,
is een geraamte gevonden, waarschijn
lijk van een volwassen man. Het lag
aan den waterkant ongeveer een me
ter onder den grond. De politie werd
direct met de lugubere vondst op de
hoogte gesteld, waarna kwam vast te
staan, dat de laatste honderd jaar geen
spoorlooze verdwijning heeft plaats
gehad. Op de plek van de opgraving.
Het Eilandje, een strookje ongebruikte
grond, dat ligt tusschen de Appelha
ven en den Nieuwendam, heeft nim
mer een kerk gestaan, terwijl er even
min een kerkhof is geweest.
Een onverklaarbare omstandigheid
is, dat onder het geraamte eenige stuk
MOEDERWEELDE IN DE DIERENWERELD.
HIPPOLYTUSHOEF MIDDENMEER
Molenaar
Wieringerwaard
Telefoon No. 7.
PER 12Vt K.G.
HEERLIJK VAN SMAAK EN
GOED BAKKEND.
Meel van den Molenaar blijft het
goedkoopst
TE TEXEL.
van 11—2 uur ZITTING ten huize
van den Heer BROUWER, Briga
dier der Rijksveldwacht te Hippo-
lytushoef.
DE BEKENDE NAAM VOOR
HET BESTE FOTOWERK.
atelier Keizerstraat 113
ZONDAG'S p. LI I J
open van Oen Melder
10—3 UUR. TELEFOON 450
VOOR GOEDE
naar P. JONGKIND,
HAUKES WIERINGEN.
Alléénverkoop van DE WITs
VERVEN.
TE KOOP een „RoyaJ Enfield"
Motorfiets van 1933, zoowel Dames
als Heerenmotor, ziet er netjes uit
met weggebouwde motor f 67.50,
ook ruilen.
Een belastingvrije motorfiets met
Sacbsmotor f 57.50, is zoo goed als
nieuw. Een mooie damesfiets f 25.
Een gebruikte Transportfiets, op
beste banden en electr. verlicht
f 15.00 Een best Philips radio
toestel f 55 Beste Leeren Jassen
in verschillende maten f 10.00
Een flinke Linnenkast f 4.00.
C. DEKKER, Keinsmerbrug E 133,
Post Schagerbrug.
COÖPERATIEVE BOERENLEENBANK
Het kantoor te H.-hoef is open ALLE WERKDAGEN
's morgens van 8.3011.30 uur;
's middags van 24 uur
Maandags en Vrijdags middags niet.
TE DEN OEVER in perceel J. Tijsen Mz., Havenstraat).
's Maandags en 's Vrijdags des
namiddags van 24 uur.
DE RENTEVOET.
Voor SPAARGELDEN tot en met een bedrag van f 5000 van één
inlegger (echtgenooten worden als één beschouwd) van leden 2.75%
'sjaars; van nietleden 2.65% 'sjaars; boven de f 5000 tot f 10.000
2% 'sjaars boven f 10.000 tot f 20.000 1% 'sjaars.
Voor VOORSCHOTTEN (Hypotheek) 3.75% 's jaars voor VOOR
SCHOTTEN (Borgtocht) 4% 'sjaars;
Voor DEBETRENTE rek. cour. 4% 's jaars voor CREDIETRENTB
in Rek. Cour. 2.65%, tot f 5000 boven f 5000 tot f 10.000 2% 'sjaars;
boven f 10.000 tot f 20.000 1% 'sjaars.
3 PAAR BUSJES VERKRIJGBAAR. LOKETTEN TE HUUR-
Wordt lid van uw plaatselijke instelling.
DE BIJENKORF
SPOORSTRAAT, h. Koningstraat DEN HELDER.
Kijk, dat zult U tenslotte van al onze
japonnen zeggen: elegant en charmant! Wij
hebben dan ook extra moeite gedaan onze
collectie dit seizoen zoo modieus mogelijk
te doen zijn. En wij zijn geslaagd. Wan
neer mogen wij Uw bezoek verwachten?
Voor den prijs behoeft U hel niet te laten,
zoo'n echt leuk japonnetje te koopen!
LEUKE JAPONNEN TEGEN LEUKE PRIJZEN
ZOALS f 6.75, 4.90, 3.90, 2.90, 1.70.
MANTELS enz. 40—20 KORTING.
