Aanoemeliogen
Kerkboeken
C.
TIJDELIJK IN
FQ1
JAC. de BO
W iLKiWGLKMLLKFOLOLR
CHR. HIST. KIESVEREEN. Uitgaande van
de cnr. Hist. Kiesvereen. werd Vrijdagavond
in het gymnasueiuoKaal te öloouiorp ten
openbare vergadering gehouden, waann het
kamernd den neer Trianus ais spreker optrad.
Na opening op gebruiKeüjke wijze door aen
voorzitter den liser Boersma, deelde deze
mede, dat het doel was een z.g. praatavond
te houden, waarop ieder met 't geeen nij wil
de vragen naar voren kon komen.
De -^preker hierna het woord verkrijgende,
hieid eerst een inieioing, waarin hij, aan ue
hand der historie, zoowei de leidenue begin
selen der Cnr. Hist. unie ais ue nooidzaKen
der huidige pracnsche politiek uiteenzette.
Neuerianu, zegt spreker, is tot een zcirstan-
dige staat gewoj.uen door ue kerkhervorming,
dre het ue Kiaent gai zich aan net au tor 1-
tane regiem van Jbrnps II te ontworstelen.
Deze oorsprong neert Zijn stempel gezet op net
vorKsieven, netgeen ook in onzen tijd nog dui-
i deiijk aanwysDaar is. Hij supce nierojj aan,
dat het piëtistisch getint Lutheranisme, aat
i mede op de vorming van den Nederlanoschen
i Staat heelt ingewerkt steeds minder rugge-
f graat heelt gehad op staatkundig gebied, dan
het Caivinitische stelsel, dat meer oog haa
I voor staatkundige vrijheden.
In Duitschland, zegt spr. begint men dit
onder den druk van het heerscnende regiem
thans ook in.te zien. De tegenwoordige hang
naar het autoritaire is te zien als reactie op
een te ver doorgevoerd vrijheidsbeginsel.
1 Doch import van vreemde stelsels hebben
I Nederland nimmer heil gebracht, nóch gees-
tebjk noch stoffelijk. De spr. trok een parabel
i met de tijden der öpaansche en van de latere
Fransche overheerscmng en wees er op hoe
I men in die tijden tegen vreemde invloeden
l had te strijden, gelijk men thans op zijn hoe
de heeft te zijn tegen het Duitsche totalitaire
denken, hetwelk op Nederlandsche bodem
steeds een vreemd element zal blijven. Bezin-
i ning op de diepgang van het beginsel zal
daarom steeds eisch blijven.
De Chr. Hist. Unie strijdt daarom ook steeds
voor het eigene, voor het nationale op ieder
terrein. De éénheid in Kerk en Staat heeft
men steeds voorgestaan, ook tegenover Dr.
Kuijper en de zijnen, die de eenheid hebben
verbroken. Doch de reformatorische gedach
te, waaruit de Chr. Hist. Unie leeft, wilde
juist niet verbreken maar voortbouwen en
verbeteren aan het bestaande. De Chr. grond
slagen van ons nationale leven werden, zegt
spr., tot aan de Fransche revolutie als van
zelfsprekend aanvaard. De sinds 1795 opge
komen revolutionaire beginselen echter heb
ben steeds gepoogd ons volksleven van dit
fundament af te brengen. Doch de tijd dat
deze beginselen hier te lande de oppermacht
hadden verkregen behoort tot het zwakste
gedeelte van Neerlands' historie. Ook in het
staatsleven moeten Gods geboden heerschen.
Onze voorouders, zegt spr., zouden zich een
staatsschool, waar de bijbel geweerd wordt,
eenvoudig niet hebben kunnen voorstellen.
Het verheugt hem, dat men tegenwoordig in
allerlei kringen weer oog begint te krijgen
voor die dingen. De Chr. Hist. Unie, waarin
verschillende stroomingen samenvloeien, zoeKt
steeds deze stroomingen te peilen en saam te
binden. Haar beginsel is Staat en Maatschap
pij langs de lijnen der historie op te bouwen,
niet met ons verstand maar langs de lijn van
het Christendom.
Komende tot de actueele politiek zei spr.,
dat deze door drie primaire punten werd be-
heerscht. Ten eerste handhaving onzer zelf
standigheid die mede door de dreiging in het
verre Oosten al bijzonder klemmend is. Ten
tweede bestrijding van de werkloosheid en
ten derde de toestand van 'slands financiën.
De Staat kan niet meer uitgeven, dan ze
ontvangt, leeningen sluiten voor loopende
uitgaven beteekent leven ten koste van het
nageslacht en dus is het onontkoombaar dat
de regeering met deze drie vitale punten öf
op de een öf op de andere wijze in de klem
raakt. De regeering doet wat zij kan, doch
wie op alle drie punten wil bevredigd worden,
eischt het onmogelijke. Ontevredenheid zaai
en is hier wel gemakkelijk, maar niet chris
telijk.
Na de pauze beantwoordde spr. de zeer vele
vragen, die hem gesteld weren. Hij is dank
baar dat ieder zich vrij heeft uitgesproken
omdat hij op deze wijze contact houdt met
't geen er onder de kiezers leeft.
De antwoorden op de vragen.
Over verdeeling der boerderijen in de Wie-
ringermeer heeft spr. steeds den indruk ge
kregen dat dit naar recht en billijkheid toe
ging. De Chr. Hist. fractie is in dezen steeds
diligent. De uitgifte der boerderijen wordt
aoor een gemengde commissie geregeld. Be
noemingen in de W.-meer geschieden door de
ministers van Binn. Zaken en Waterschap.
Spr. meent, dat we in de W.-meer niet zonder
groote bedrijven kunnen, doch acht het ge-
wenscht dat daarnaast ook kleinere bedrijven
worden uitgegeven. Economische factoren
spelen hier een rol. We moeten kunnen con-
curreeren met het buitenlandsch product. Het
uitzetten van waarborgsommen van regee-
ringswege voor kleine bedrijven is een punt,
waarop hij niet direct een antwoord kan ge
ven. Daat zit te veel aan vast zegt spr. en
dus zal hij dit punt in studie nemen. De loo-
nen in de W.-meer stonden aanvankelijk op
Amsterdamsch peil. Bij de tegenwoordige in
polderingen echter zijn ze lager. Spr. acht dit
verantwoord, omdat ook het levenspeil lager
is, terwijl ook voor Amsterdam zelve het peil
der loonen noodgedwongen is verlaagd. Ook
mag niet uit het oog worden verloren, dat de
nieuwe polders uit belastinggelden worden
betaald.
De uitvoer van boter naar Engeland ge
schiedt om de markt daar te behouden, ter
wijl de accijns op de boter ten doel heeft de
boer een redelijke prijs te kunnen betalen.
Geschiedt dit niet, dan zou de verhouding
geheel worden ontwricht.
De steunregeling noemt spr. een moeilijke
kwestie. Eenerzij ds mag men alleen steunen
wie het persé noodig is, anderzijds echter mag
ook niet de spaarzin en de arbeidsprikkel wor
den vernietigd. Spr. meent te moeten erken
nen dat het systeem niet goed is. Z.i. mogen
alleen renten van spaargelden worden afge
trokken. Overigens dient men ook hier te
bedenken, dat de Staat alleen de een kan
steunen, door het van den ander te nemen.
De werkloosheid ziet spr. als een gevolg van
de buitenlandsche autarchie. Duitschland b.v.
heeft groot gebrek aan ónze producten, doch
koopt ze niet. Nederland zit met te veel en
moet exporteeren, voor er verbetering is te
wachten. Maar, wanneer zal Duitschland weer
afnemer van ons worden, als het al zijn fi-
nancieele reserves gebruikt voor militaire
aoeieinaen.
Hec Diaakliggende kapitaal gebruiken voor
weiKioosneiusucSGiijaing Klinkt heel piansibel,
aocii voert djj nauer mzien evenmin tot een
oplossing, Kooseveit, zegt spr., heeft het ge-
aaan, uoch het is in Amerika op een fiasco
uitgeioopen. Het plan Westnof houat, in te-
geiiüufciiuig met het „pian van den arbeid",
aneen op productieve werken het oog ge-
ncnt. Ais bezwaar er tegen voert spr. aan, aat
liiogeijjK een overvloed van cultuurgrond zal
ontstaan. Een bezwaar dat eventueel weer op
een 01 andere wijze zal moeten worden onder
vangen.
Het verschil tusschen Anti Rev. en Chr.
Hist. zoekt spr. voor een groot gedeelte op
kerkelijk terrein. De A. K. in zijn tegenwoor-
uigen vorm is voortgekomen uit de dolean
tie. ue consequenties ervan is splitsing en
isoieering van de gelijkaenkende groep op
reuer terrein. De C. H. daarentegen leeft, bij
erkenning van de ingedrongen revolutionaire
oeginseren in ons voiksieven, uit de geuaente
aer eenneid, kerkelijk, politiek en maatschap
pelijk. Nret breken met de kerk maar opbou
wen en er in doorwerken, niet terwille van
ae macht, maar terwille van het begmsel.
Dé Chr. Hist. Unie wil geen isolatie van een
kleine gelijkgezinde groep, doch tracht de
verschillende stroomingen in ons volksleven'
samen te binden en de éénheid van ons volk
i,ot uitdrukking te brengen.
Het defensiemateriaai in Indië noemt spr.
klem, maar goed. Hij is van oordeel dat de
ueiensieve kracht van ons land over 't alge
meen veel te gering wordt geacht.
Inzake ouderdomsvoorziening merkt spr.
op, dat de Chr. Hist. Unie ook in dezen dili
gent is. Zij heeft vanaf 1918 gestreden voor
sociale wetten en voor arbeidersbelangen,
voor de leemten in deze wetten waarvoor in
de Kamer o.a. ook de Heer Snoeck Henke-
mans steeds een krachtig pleit bezorger is ge
weest, heeft zij een open oog. Ook de Heeren
Bakker en Krol die speciaal met de sociale
toestanden bekend zijn en daarvan bij herha
ling zoowel in als buiten de Kamer blijk ge
ven, mogen hier met eere worden genoemd.
Om des tijds wille werden de nog resteeren-
de vragen ietwat vluchtig behandeld, 't Was
reeds bijna middernacht toen de voorzitter
met een kort woord deze zeer geslaagde ver
gadering sloot. Hij bracht namens alle aan
wezigen den spreker hartelijk dank en sprak
de hoop uit dat deze nog eens weer te Sloot-
dorp zou komen spreken. De Heer Tilanus
eindigde hierna met dankzegging.
HET EILAND WIERINGËN
VÓÓR 'N HALVE EEUW.
DEN OEVER
We hebben m ons vorig nummer ge
lezen Hoe ue ueverscne uicncer Daklier
ue uosierlfctnaer JKerk een reiaas liet
geven van uen toestand omstreeks
j.ö<o-iböu, en de Kerk zeive, bouwval
lig ais ze was, zien reeds ten ondergang
zag opgesenreven.
ueze proieuen werden niet bewaar
heid ue Keik staat er nu nog, in De-
ter staat ais ze ooit is geweest, dank
zij de goeue zorgen van net nageslacht;
oi het nu eenter met het kerknezoek
neter is gesteld, laten we in 't minden
in ieder geval aan het gebouw ligt het
nu niet.
We hadden het nog niet over de
geestesstroomingen m die dagen gehad
en toen zijn ze merkwaardig genoeg,
om ze aan de vergetelheid te ontrukken
W e hennen kunnen rezen de uoster-
lanuer Kerk was met meer bruikbaar,
en dus was om de uost ue Kapel te Den
oever „ue Kerk." hn zooais 't met meer
uere dingen gaat, ais iets dreigt ten on-
uer te g-.au, woruen juist de gevoelens
ua<ii omtrent wakker.
Al geen 't uiterlijk vertoon weinig,
we mogen toch wei reieveeren dat
fsan Hotgans, Elbert Koster, Frans
ivuijt en aiiueren ais kerkbestuur, in
uie dagen lederen zondag met nooge
noed ais teeken hunner waardigheid
in ae Kapel ter Kerke gingen, en het
mag gezegd worden, dat dominee Ha
gen niet over kerkbezoek had te kla
gen, terwijl midderwijl gewerkt werd,
urn alles te bewegen de Kerk te Ooster-
iand voor verder verval te behoeden.
Kr was nog een factor, die invloed
had op 't godsdienstig leven, en die op
aile visschersplaatsen aan den dag
treedthet wisselvallige en de gevaren
van hetxzeemansbestaan.
We schreven reeds hoe vele malen
jonge mannen hun leven in de golven
lieten en de paal-opschriiten op 't
iverkhof te Oosterland getuigen hoe
dikwijls de Oosterlander klok moest
tuiden, als de zee 't ofier terug gaf en
een droeve stoet zich langs den Molger
dijk naar 't Oosterlander Kerkhof be
woog. Dan vooral had men behoefte
aan gelooi, aan de Kerk, om te kunnen
berusten. Deze ernst heeft steeds zijn
stempel op de Oeversche bevolking ge
drukt.
Eenige jaren moesten verloopen,
maar dan was 't den aannemer Willem
liermans, de grootvader van zijn te-
genwoordigen naamgenoot, die op
dracht kreeg de Kerk te restaureeren.
De Oosterlander Kerk bleef als een
historisch bouwwerk en bedehuis voor
't nageslacht bewaard
Doch we dwalen zoo langzamerhand
naar Oosterland af, en het is toch
noodzakelijk, alvorens we aan dit
dorp van „voor 50 jaren terug" onze
aandacht wijden, nog even terug kee-
ren naar Den Oever, want er werd in
die dagen ook hard gewerkt voor een
eigen haven en inderdaad, de vis-
schersvloot breidde zich uit en het
„Nauwelangder haventje" werd te
klein, terwijl 't Noorderhoofd geen
enkele beschutting bood.
In 1896 werd de Edelachtb. Heer
L. C. Kolff (de vader van ons tegen
woordig hoofd der gemeente) tot burge
meester benoemd, en deze was het, die
met alle kracht bij de betreffende auto
riteiten aandrong op het verkrijgen
der haven, en zijn streven en die van
't door hem gestichte comité, werd
met gunstigen uitslag bekroond, want
27 Dec. 190U werd de nieuwe Oeversche
haven feestelijk geopend.
Ook werd in ditzelfde jaar door wij
len burgemeester Kolff het „Visschers-
fonds" gesticht, om oude visschers,
maar ook weduwen en weezen, zooveel
mogelijk voor zorg en kommer te vrij
waren. Dat men nog heden ten dage de
ze daden waardeert,, behoeft zeker geen
betoog.
MARKTBERICHTEN.
Groningen, 21 Febr. Granen. Inlandsche
rogge f 7.457.50 haver (wit) f 66.15
zwarte haver f 6.40—6.50groene erwten
f 9.5510 karwijzaad f 2425.50 gele mos
terdzaad f 1516.50 ronde mais f 8.406.60
platte mais f 8.208.40 lijnzaad witbloei
f 8.75—10.50 lijnzaad blauwbloei f 8.75—10.50
Aanvoer ruim, stemming onveranderd. Kar
wijzaad hooger.
Groningen, 21 Febr. Vee. Kalf- en melk
koeien f 260—270, f 210—220 f 140—150
kalfvaarzen f 220230, f 140160; vare koei
en f 170—190 f 130—160 vaarzen f 160—
185, f 115135 per stuk. Stieren 4951 ct.,
4446 ct. per kg. Kalveren en pinken f 90
130 pér stuk. Slachtvee 6364 ct., 50—52 ct.,
4041 ct. vette kalveren 7678 ct., 6870
ct. per kg. Weideschapen f 1418, vette lam
meren f 1215, vette schapen f 2428, f 20
22 per stukBiggen f 713, f 1.101.60 de
week. Vette varkens 4345 ct., 3740 ct.zou
ters 4243 ct. per kg, alles resp. Ie, 2e en 3e
srt. Aanvoer 714 runderen, 1408 kalveren,
257 schapen, 5571 varkens, 87 biggen, 35 paar
den. Kalf- en melkvee met groote moeite te
plaatsen, prijzen lager. Slachtvee bij groote
aanvoer, eveneens lager. Stieren bij kleine
aanvoeren prijshoudend. Vette kalveren bij
gering aanbod nauwelijks prijsh. Nuchtere
kalverengroote aanvoer, lagere prijzen,
f 35.50, een enkel zwaar kalf noteerde f 1
hooger. Wolvee handel prijsh. Vette varkens
en zouters prijsh. Enkele Hollandsche vette
varkens brachten f 0.470.48 per kg op. Big
gen bij trage handel prijshoudend.
Purmerend, 21 Febr. Vee. Aangevoerd run
deren, totaal 428 st., 170 vette koeien f 0.62
0.69 per kg 146 gelde koeien, f 150—160 100
melkkoeien f 180—260 per stuk 12 stieren
f 0.46—0.62 per kg 25 paarden f 90165 per
stuk 26 vette kalveren f 0.650.95 per kg
1421 nuchtere kalveren, voor de slacht f 711,
nuchtere kalveren voor de fok f 1117 p. st.
288 vette varkens voor de slacht f 0.440.47,
per kg 60 mag. varkens f 2530 379 biggen
f 9—16 976 schapen f 22—28 152 bokken
f 39 per stuk. Handel in paarden en vette
kalveren stug, overigens matig.
Rotterdam, 21 Febr. Vee. Aanvoer in totaal
4331 stuks, waarvan 845 vette runderen, 773
magere runderen, 25 vette kalveren, 127 gras
kalveren, 2145 nuchtere kalveren, 2 varkens,
6 veulens, 142 paarden, 221 schapen en lam
meren, 45 bokken en geiten. De prijzen waren
als volgtvette koeien le s. 72, 2e s. 58, 3e s.
3646 ct., vette ossen le s. 64, 2e s. 56, 3e s.
3646 ct., stieren le s. 60, 2e s. 54, 3e s. 48
ct. per kg le s. f 270, 2e s. f 200, 3e s. f 140
per stuk vette kalveren le s. 95, 2e s. 85, 3e
s. 5565 ct. per kg graskalveren 2e s. 50, 3e
s. 40 ct. per kg le s. f 50, 2e s. f 35, 3e s. f 25
per stuk fok id. le s. f 22, 2e s. f 18, 3e s.
f 15 per stuk slachtpaarden le s. 53, 2e s.
43, 3e s. 33 ct. per kg le s. f 230, 2e s. f 190,
3e s. f 110 per stukhitten le s. f 240, 2e s.
f 190, 3e s. f 120 per stukschapen le s. 47,
2e s. 41, 3e s. 30 ct. per kg le s. f 20, 2e s.
f 18, 3e s. f 16 per stuk lammeren le s. 50,
2e s. 45, 3e s. 40 ct. per kg le s. f 18, 2e s.
f 15, 3e s. f 11 per stukkalf koeien le s. f 285
2e s. f 220, 3e s. f 155 melkkoeien le s. f 280,
2e s. f 210, 3e s. f 155, vare koeien le s. f 195,
2e s. f 160, 3e s. f 140 vaarzen le s. f 185, 2e
s. f 155, 3e s. f 115 pinken le s. f 145, 2e s.
f 115, 3e s. f 95, bokken of geiten le s. f 10,
2e s. f 8, 3e s. f 5 per stuk.
Vette koeien en ossen aanvoer als vorige
week, handel normaal, prijzen als vorige week,
prima koeien 74 ct., prima ossen 66 ct. Stieren
aanvoer gewoon, handel tamelijk, prijzen iets
lager. Vette kalveren belangrijk minder, han
del slecht, prima tot f 1.05. Graskalveren aan
voer als vorige week. handel gewoon, prijzen
stabiel. Nuchtere slacht- en fokkalveren aan
voer iets minder, handel stug, prijzen lager.
Paarren aanvoer kleiner, handel redelijk, prij
zen van vorige week waren goed te handha
ven. Schapen en lammeren aanvoer minder
handel flauw. Kalf- en melkkoeien aanvoer
iets minder, handel stroef, prijzen als vorige
week. Vare koeien aanvoer normaal, handel
sleepend, prijzen onveranderd. Vaarzen en
pinken aanvoer als vorige week, handel ma
tig, prijzen stationair. Bokken en geiten aan
voer iets minder, handel goed, prijzen vast.
ADVERTEERT IN DIT BLAD
INHOUD 1/2 PQ
KAPITAAL en RESERVES f 61.500.000.
Geeft af 3 V2 pandbrieven
N.V. BETUWSCHE - HYPOTHEEKBANK
koers 100
Inlichtingen bij KANTOOR HIPPOLYTUSHOEF.
Tel. No. 15.
Onze nieuwe sorteering
(zoowel voor Herv. als Geref. Kerk)
is aangekomen. Ziet onze etalages
Volledige kerkboekjes (ps. gezangen
en vervolgbundel) in luxe lederen
bandje
REEDS VANAF f 1.90.
BOSKER's BOEKHANDEL H.-HOEF MIDDENMEER.
COÖPERATIEVE BOERENLEENBANK
TE WIERINGEN.
Het kantoor te H.-hoef is open ALLE WERKDAGEN
's morgens van 8.3011.30 uur;
's middags van 24 uur
Maandags en Vrijdags midaags niet.
TE DEN OEVER in perceel J. Tijsen Mz., Havenstraat).
's Maandags en 's Vrijdags des
namiddags van 24 uur.
DE RENTEVOET.
Voor SPAARGELDEN tot en met een bedrag van f 5000 van één
inlegger (echtgenooten worden als één beschouwd) van leden 2.75%
sjaars; van nietleden 2.65% 'sjaars; boven de f 5000 tot f 10 OOI)
2% 'sjaars boven f 10.000 tot f 20.000 1% 'sjaars.
Voor VOORSCHOTTEN (Hypotheek) 3.75% 'sjaars; voor VOOR
SCHOTTEN (Borgtocht) 4% 'sjaars
Voor DEBETRENTE rek. cour. 4% 's jaars voor CREDIETRENTE
in Rek. Cour. 2.65%, tot 5000 boven f 5000 tot f 10.000 2% 'sjaars
boven f 10.000 tot f 20.000 1% 's jaars.
3PAARBUSJ.ES VERKRIJGBAAR. LOKETTEN TE HUUR
Wordt lid van uw plaatselijke instelling.
HET BESTUUR
W. HERMANS, Voorz.
CORN. J. BOSKER, Secr.
MOLENAAR
Wieringerwaard J
Telefoon No. 7 i
Maalt tarwe van
uw eigen oogst op m
gunning tot bloei
ongebuild tarwebloem
DE BEKENDE NAAM
HET BESTE FOlt
Atelier ZONDAGS OPEN tl
Keizerstr. 113 Den
TELEFOON 450.
Voor PERMANENT WAY1
KEIZERSTRAAT 44,- Dec
Compleet 2 gulden. Tw
gelijk f 3.50. Geen bijbelf
C. J. BREEUWER - Rij
NOTEERING
(20 Febr.) cVrUM
vanaf Malerij per
Murwelijnkoekjes m. suiiK
Murwe Lijnkoek
Lijnzaadschilvers
Gebr. Voorslaglijnkoek
Gebr. vette voorslag
Gebr. grondnootkoek
Grondnootschilvers
Sesamschilvers
Soya schroot
Gebr. Palmpitkoek
Melkveekoekjes of blokjes
Jongvee-koekjes of blokje;
Boonenmeel
Roggemeel
Maismeel 8.65 Mais glffi
Gerstemeel
Varkensmeel A 9.10* en i
Varkensm. C 8.85* Zeug®
Laplata Mais
ïGerst 8.30, haver 7.00 taf
Gemengd kippenvoer
Voerhavermout
Roosendaalpulp
Nog aan te bieden pr. li
Prijzen gemerkt bij
500 Kg. franco boerderij.
Aanbevelend,
T. TAi
Fouragehandel, Belt,
Wordt vervolgd.
Hier zijn een paar dames, getooid met de
..bubbekapers" waarover wij het in ons vorig
artikel hadden.
L
