T
xcelsior-
roamscne mreenigu
NET COUPONHUIS
FOTO
Gelukkig
Het Kappershuis
WIERINGERMEER.
h'MQI
GROND- EN
GLANSVERVEN
STOFZUIGERS
TE WIERINGEN.
Indien U zich thans
abonneert op:
Het Nieuwe
Modeblad
HEBT U ZEKER
HEBT U KANS
mm.
W1ERINGEN vóór 50 JAAR.
(Het achterhuus met stallen in
boerderij Rotgans, Smerp)
Die opgesierde Wieringer stal is de
trots van de boerin, laten we liever
zeggen „was", want hélaas, ook hier
van is in die 50 jaren zoo bitter weinig
overgebleven. Met de velen die moes
ten verdwijnen, omdat de boerderij
werd gemoderniseerd, is ook de prach
tige stal van Siemon Rotgans teloor
gegaan. Ja, de oude hofstede staat er
nog, doch 't boerenbedrijf wordt er
niet meer uitgeoefend, en van al het
mooie in het „achterhuus", waarin
„Pietertje van de slager" zoovele
vreemdelingen gastvrij heeft ontvan
gen, is niets, maar dan ook niets
meer te zien.
Verplaatsen wij daarom ons in ge
dachten een halve eeuw terug, om
dat deze stallen van het eiland waard
zijn in onze herinnering te blijven
voortleven. Het is midden in den zo
mer, de bovenhelft van de achterdeur
staat open, en een geur van kampei-
foelie, die weelderig in de goed onder
houden tuin bloeien, bezwangert
de lucht in 't frissche koele achter
huus, waar thans de familie op de
beun naast de traditioneele groen ge
verfde houten pomp haar zomerver
blijf heeft opgeslagen. De tusschcn-
schotten der stallen, helderwit ge
kalkt en afgezet met een rood biesje,
steken hel af bij de zware groene bak
ken der lage zoldering en de afwisse
lend rood en wit geschilderde voorste
rij stalsteentjes voltooien als 't ware
de omlijsting van al 't kostbare aarde
werk, dat op de stal zorgvuldig is op
gesteld. Rond iedere stal, waarop fijn
gezeefd zand is gestrooid, zijn de bor
den in echt Delftsch blauw porcelein
geplaatst en voorop prijken de antieke
Keulsche potten, die weer fijn kristal
glaswerk dragen, als suikerpotten,
botervlootjes, roomschaaltjes enz. Ook
de fijn besneden „Kerkestoven" ont
breken niet,, evenmin de glimmend
gepoetste koperen tang en doofpot,
terwijl ginds nog een donkerbruin
slegje met koperen banden hangt
(slaij" zegt men op z'n Wieringsch,
dat is een houten hamer, waarmee
men de stalen pen, 't „soors" in den
grond drijft, waaraan 't vee in de wei
de vaststaat en waarvan we 'n vorige
maal al 'n "uitvoerige beschrijving ga
ven het hangt hier als 'n stamwa-
pen van de Wieringer boer, en alles
wat men hier ziet zijn erfstukken, die
als 't ware bij 't oude achterhuus hc-
hooren en waarvan men voor geen
geld van de wereld afstand zou wil
len doen.
Maar sedert Wieringen geen eiland
feer is, schijnt ook deze heilige fami-
lieregel bij velen geen gewetenszaak
meer te zijn. Er werd veel geld voor
de antieke borden en het kristal ge
boden, en stuk voor stuk verdween
het mooie antiek naar alle oorden dei-
wereld, en 't achterhuus werd van zijn
sierraden beroofd.
Doch niet alleen was in de boerderij
van Siemon de Slager 't achterhuus 'n
bezienswaardigheid, maar ook de bin
nenkamer, waarvan de wanden met
prachtige antieke muurtegeltjes waren
bezet, terwijl tableaux van springende
paarden daaraan een enerveerende
betoovering gaven, die men nu in de
moderne boerenwoningen tevergeefs
zoekt.
(De binnenkamer met wandtegels in
boerderij Rotgans, Smerp.)
We brachten kort geleden 'n bezoek
aan staphorst en trokken toen wat de
boerderijen, betreft 'n vergelijking met
't oude Wieringen, en inderdaad wat
Smerp en Stroe betreft, heeft de bouw
traditie daarmede veel overeenkomst.
In Staphorst bouwde men de boeren
hofsteden precies eender van model
van één familie achter elkaar hier
b.v. op Smerp staan de oude hofsteden
van wijlen Simon Rotgans en zijn zus
ter Jannetje Rotgans (Wed. Baijs)
naast elkaar en zoo was ook de fami
lie bouwtrant op Stroe.
Wordt vervolgd.
UITKOMSTEN EN ERVARINGEN
MET DE AKKERBOUWGEWASSEN
op het particuliere landbouwbedrijf in de
Wieringermeerpolder in het Oogstjaar 1938,
volgens een onder de landbouwers ingestelde
enquête
door Ir. C. Kalisvaart.
INLEIDING.
Uit den aard der zaak is het niet doenlijk
geweest het groote aantal gegevens van
200 bedrijven in den betrekkelijk korten tijd,
die er voor beschikbaar was, volledig te ver
werken. Het hier volgende blijft dan ook be
perkt tot een overzicht van de gewassen, die
in het afgeloopen jaar in de Wieringermeer
zijn verbouwd, waarbij er gelegenheid zal zijn
bij enkele gewassen op bijzondere punten de
aandacht te vestigen. Zoo worden in dit over
zicht ook opgenomen de gegevens omtrent
den invloed van de teelt van bietenzaad op
de suikerbieten, welke gegevens, verkregen
zijn uit een, op verzoek van de landbouwor
ganisaties ingesteld speciaal onderzoek.
Vooraf moge er weer de aandacht op ge
vestigd worden, dat wat hier volgt betrekking
heeft op het oogstjaar 19371938, dat zich
wat de weersomstandigheden betreft wel wat
onderscheiden heeft. Op een mooi droog na
jaar is een zachte winter gevolgd en daarop
een bijster droog, aanvankelijk mooi, later
echter guur voorjaar. De maanden Juni en
Juli warén vrij normaal, echter te droog om
voor de lichtere gronden den achterstand van
het droge voorjaar in te halen. Augustus en
September waren droog. Voor de gewassen
heeft dit in het algemeen beteekend een tij
dige en gunstige zaai zoowel in het najaar
als voorjaar, verder een gunstige allereerste
ontwikkeling, echter spedig gevolgd door een
stagnatie in den groei (voor de later gezs
de voorjaarsgewassen reeds bij kieming en
opkomst), waarvan ze zich later uitstekend
herstelden, voor zooverre geen last van droog:
te werd ondervonden. Het oogstweer in Juli
en Augustus was uitstekend, wat de kwaliteit
van het eindproduct ten goede is gekomen.
Voordat de verschillende gewassen afzon
derlijk worden besproken volgen nog enkele
algemecne opmerkingen, die tot goed begrip
van het volgende noodig zijn.
Daar kan worden aangenomen, dat de
grondsoort bij de resultaten een belangrijke
rol speelt, is deze factor steeds zooveel moge
lijk in aanmerking genomen. Voor zoover het
materiaaal dit toeliet zijn de uitkomsten
steeds gerangschikt naar de grondsoort.
De gebruikelijke aanduiding der grondsoor
ten met cijfers is daarbij weer gevolgd (1
zware klei, 2 klei, 3 zware zavel, 4 is
lichte zavel, 5 zand.)
Voor de gevallen, waarbij een perceel met
een bepaald gewas uit meer dan één grond
soort bestaat, is het noodig de gemiddelde
grondsoort aan te geven, daar de opbrengsten
op de verschillende grondsoorten van één per
ceel zelden of nooit gescheiden kunnen wor
den opgegeven. Daartoe is het noodig behal
ve de bovengenoemde grondsoorten ook nog
tusschenliggende gevallen te onderscheiden,
zoodat we de volgende (gemiddelde) grond
soorten krijgen 1, IV2, 2, 2V°, 3, 3l/z, 4, 41/,
en 5. Veelal bleek voor een vergelijking het
aantal gevallen bij elk van deze grondsoorten
te gering in die gevallen zijn de grondsoor
ten tot groepen vereenigd, in den regel als
volgt1 4- IV2 -f 2 (groep t/m 2),
21/» 3 (groep t/m 3), 3Vs 4- 4 (groep t/m 4)
en 4»/s 4- 5 (groep t./m. 5.)
Bij vergelijking van andere grootheden
(variëteiten, zaaitijd, enz.) is steeds voor elk
vergeleken object de gemiddelde grondsoort
opgegeven, d.w.z. dat de grondsoortcijfers van
Alle gevallen van een object zijn opgesteld en
door het aantal gevallen verdeeld. Hoewel
deze „gemiddelde grondsoort" een eenigszins
eigenaardige grootheid is, voldoet ze toch aan
haar bestemming een maatstaf te zijn voor
de vergelijkbaarheid van de objecten, wat
betreft de grondsoort waarop ze zijn ver
bouwd. (In gevallen, dat er inderdaad een
invloed is van het verschil in grondsoort bijv.
op de opbrengst, zullen de verschillen in
grondsoort en de verschillen in opbrengst
zelden evenredig met elkaar zijn. Men maakt
daarom eigenlijk een fout, als men de grond
soorten van een perceel, of van een aantal
gevallen middelt. Deze fout moeten en kun
nen we voor ons geval echter op den koop
toe nemen. De verschillen zullen er in het
algemeen iets door afgevlakt worden.)
Een voor de uitkomsten zeer belangrijke
factor is verder de stikstofbemesting die aan
gewend is en de vraag of deze hoeveelheid
juist is geweest.
In de tabellen wordt daarom de gemiddelde
stikstofbemesting geregeld aangegeven en
daarbij is het mogelijk gebleken op de gege
ven bemesting ook een correctie toe te pas
sen. Bij de enquête is n.1. gevraagd in elk ge
val aan te geven, of de gegeven hoeveelheid
stikstof meststof juist was, en zoo niet, hoe
veel ze naar schatting te hoog of te laag was.
Door het verschil van de som der hoeveelhe
den die te veel waren gegeven eii de som der
hoeveelheden die te weinig waren gegeven te
aeelen door het totaal 'aantal gevallen, krijgt
men het bedrag dat de stikstofbemesting ge
middeld te hoog of te laag is geweest. Door
dit bedrag af te trekken of op te tellen bij
het gegeven gemiddelde krijgt men de gecor
rigeerde stikstofbemesting, die geacht kan
worden in het onderhavige geval juister de
gemiddelde stikstofbehoefte weer te geven
dan de aangewende hoeveelheid.
(Wordt vervolgd.)
DE POLITIE THANS GOED GEHUISVEST.
Zooals bekend mag zijn heeft het bestuur
van onze gemeente voor eenigen tijd terug
besloten om 3 politiewoningen met kantoor
en arrestanten lokaal te bouwen.
Dezer dagen zijn de woningen door onze
politiemannen betrokken.
Wij ontvingen van den Bri
gadier der Rijksveldwacht, den heer Noot de
uitnoodiging om eens te komen kijken in hun
nieuwe domein, waar wij gaarne gevolg aan
hebben gegeven
De bouw heeft door allerlei omstandigheden
nogal wat langer geduurd, doch nu de wo
ningen klaar zijn is men vol lof.
Iedere veldwachter heeft nu een mooie
ruime woning, waaraan grenst een ruim kan
toor met aparte ingang. Aan
het kantoor of politiebureau grenst een rui
me gang, waarop de deuren uitkomen die
toegang geven tot een tweetal cellen. Natuur
lijk kunnen we niet schrijven, het zijn mooie
cellen, doch wel voor het doel waarvoor ze
eventueel gebruikt moeten worden zien ze er
uitstekend solide uit.
Dergelijke bergplaatsen behooren nu een
maal noodwendig bij het ambt van de politie.
Gelukkig is de criminaliteit in onze gemeen
te zoo gering dat het gemis van arrestanten
lokalen niet al te sterk is gevoeld. Thans heb
ben we er zes in den polder bij iedere woning-
twee.
Met dat al kunnen we het prijzen in ons
gemeentebestuur dat zij op zeer comfortable
wijze de politie is gaan huisvesten.
Als er van een modelgemeente sprake is, dan
mag dit zeker op de huisvesting van de politie
slaan.
Wij hebben van alle öhe politiemannen
gehoord dat zij zeer tevreden zijn.
MIDDENMEER. Een bestrijdingsprocede voor
het „hoefblad." Niets is voor een landbouwer
veehouder idealer dan de geslaagde teelt van
zijn, aan moeder-aarde toevertrouwde gewas
sen. Deze teelt echter is ook afhankelijk van
weersgesteldheden en niet het minst aan de
juiste bemesting der gewassen. Er is echter
een derde factor welke belangstelling vraagt
en deze is de groei van het onkruid. Deze vrij
wel algemeen samengaande groei der on
kruiden met de gewassen kennen we in den
Polder bijzonder in den vorm van „hoefblad"
omdat dit ter bestrijding buitengewone aan
dacht vraagt en tevéns groote geldelijke of
fers, alsook de gewassengroei-ontwikkeling
niet onbeduidend belemmerd. Groote groepen
personen ziet men dan ook weken achtereen
vrijwel uniform bezig deze onkruiden met
wortel uit te trekken. Thans echter worden
met een bestrijdingsprocede proeven geno
men dit woekeronkruid op gemakkelijke wij
ze te vernietigen. Aangaande de resultaten
vallen nog geen mededeelingen te doen.
GEMEENTE ZIJPE.
Officieel.
CANDIDAATSTELLING
VOOR DEN
GEMEENTERAAD
De Burgemeester van Zijpe brengt
het volgende ter openbare' kennis.
Op DüNSSDAG 9 MEI aanstaande, zal
plaats hebben de candidaaistelling
VOOR DEN GEMEENTERAAD.
Op. dien dag kunnen, van des voor
middags 9 uur tot des namiddags 4
urn-, bij den Burgemeester ter Secre
tarie der Gemeente worden ingeleverd
LIJSTEN VAN CANDiDAxtiN,
als bedoeld in artikel 35 der kieswet.
Op deztelfde- lijst mogen ten hoogste
16 candidaten worden geplaatst. Iede
re lijst moet worden onderteekend
door tenminste 25 personen, die vol
gens de kiezerslijst, geldende op het
oogenblik der inlevering, kiezers zijn
zijn voor den Gemeenteraad in de Ge
meente.
Dezelfde kiezer mag niet meer dan
één lijst onderteekenein.
De candidaten moeten, met vermel
ding van hun voorletters eh woon
plaats, op de lijsten geplaatst wor
den in de volgorde, waarin door de
onderteekenaars aan hen de voorkeur
wordt gegeven.
Indien de candidaat is een gehuwde
vrouw of weduwe, wordt zij op de lijst
vermeld met den naam van haar echt
genoot of overleden echtgenoot onder
toevoeging van haren eigen naam,
voorafgegaan door het woord „gebo
ren" of een afkorting van dit woord.
Bij de vermelding van een candidaat
mogen de voorletters geheel of ten dee
le door de voornamen worden vervan
gen.
Dezefde candidaat mag niet voorko
men op meer dan één lijst.
Bij de lijst moet worden overgelegd
de inWtikel 4 van het Kon. Besluit
van 12 Dec. 1917 (Stsbl. nr. 692) be
doelde schriftelijke verklaring van ie-
deren daarop voorkomenden candi
daat, dat hij bewilligt in zijn candi-
daatstelling op deze lijst. Indien de
candidaat zich buiten het Rijk in Eu
ropa bevindt, kan de hierbedoelde ver
klaring telegraphisch worden gedaan
en is zij niet aan het officieele formu
lier gebonden.
De inlevering der lijst moet geschie
den persoonlijk door één der ondertee
leenaars. De candiaten kunnen daarbij
tegenwoordig zijn. Van de inlevering
wordt een bewijs van ontvangst afge
geven.
Formulieren voor de lijsten en voor
de schriftelijke verklaring van bewilli
ging, hierboven vermeld, zijn ter Secre
tarie dezer Gemeente kosteloos verkrijg
baar tot eln met den dag der candidaat
stelling.
In herinnering wordt gebracht arti
kel 148 der Kieswet, luidende als volgt
Hij, die eene lijst als bedoeld in
artikel 35, inlevert, wetende dat zij
voorzien is van handteekeningen van
personen, die niet bevoegd zijn tot
deelneming aan de verkiezing, waar
voor de inlevering: geschiedt, terwijl
zonder die handteekeningeni geen voi
doend aantal voor eene geldige lijst
zou overblijven, wordt gestraft met
gevangenisstraf van ten hoogste
DRIE MAANDEN of eene geldboete
van ten hoogste HONDERD TWIN
TIG GULDEN.
Met gelijke straf wordt gestraft hij,
die wetende dat hij niet bevoegd is
tot deelneming aan de verkiezing,
lijst, als bedoeld bij artikel 35, heeft
eene voor die inlevering bestemde
lijst, bedoeld bij artikel 35, heeft
onderteekend.
ZIJPE, APRIL 1939.
De Burgemeester voornoemd,
D. BREEBAART.
Jac. de boer
DE BEKENDE NAAM VOOR
HET BESTE FOTOWERK.
Atelier ZONDAGS OPEN v. 10-3 u.
Keizerstr. 113 Den Helder.
TELEFOON 450.
Vasn vrouwenpijrt
ert depressie
tot... volkomen lichamelijk fit rijn, it
één stap. Die stap iseen Witte Krul#
poeder, tablet of cachet. I. P. te O.
schreef ons„Witte Kruis is het eenige
middel dat mij van periodieke pljr»
afhelpt".
Prijs per poeder 5 ct. Per doos van
12 poeders, tabletten of cachets
45 ct., per koker van 24 tabletten
80 ct Verkrijgbaar bij Apothekers
en Drogisten.
KRUI.51^
DUTIM OEGSTGEEST
CONSULTATIE - BUREAU
WITTE KRUIS WIERINGEN.
ZITTING
DONDERDAG 4 MEI
Dr. DE GROOT (1—2 uur.)
IN HET GYMNASTIEK-LOKAAL
NIEUWE SCHOOL, H.-HOEF.
JAN A IJ
Muziek Leraar Staatsdiploma.
VIOOL ORGEL
PIANO THEORIE
Aan huis te ontbieden.
Adres Veerweg 19 A. Paulowna.
De IVit's Verven en Repolin,
P. JONGKIND,
DE HAUKES, Wieringen
van dit zoo over bekende merk
hebben wij de alleen verkoop voor
Wieringen. Ook hebben wij nog
vele andere pracht machines
staan. Vraagt eens geheel vrijblij
vend demonstratie. Wij repareeren
en ruilen ook in.
p. c. LUIJT Nz.
POELWEG 1, Tel. Haukes 4
WIERINGEN.
COÖPERATIEVE BOERENLEENBANK
Het kantoor te H.-hoef is open ALLE WERKDAGEN
's morgens van 8.3011.30 uur;
's middags van 24 uur
Maandags en Vrijdags midaags niet.
TE DEN OEVER in perceel J. Tijsen Mz„ Havenstraat).
's Maandags en 's Vrijdags des
namiddags van 24 uur.
DE RENTEVOET.
Voor SPAARGELDEN tot en met een bedrag van f 5000 van één
inlegger (echtgenooten worden als één beschouwd) van leden 2.75fl
'sjaars; van nietleden 2.65% 'sjaars; boven de f 5000 tot f 10.0M
2% 'sjaars boven f 10.000 tot f 20.000 1% 'sjaars.
Voor VOORSCHOTTEN (Hypotheek) 3.75% 's jaars voor VOOR
SCHOTTEN (Borgtocht) 4% 'sjaars
Voor DEBETRENTE rek. cour. 4% 's jaars voor CREDIETRENTI
in Rek. Cour. 2.65%, tot f 5000 boven f 5000 tot f 10.000 2% 'sjaars
boven f 10.000 tot f 20.000 1% 'sjaars.
SP AARBUSJES VERKRIJGBAAR. LOKETTEN TE HUUR
Wordt lid van uw plaatselijke instelling.
HET BESTUUR
W. HERMANS, Voorz.
CORN. J. BOSKER, Secr.
f 1.20 per 3 maanden per
post f 1.50
het meest practische Neder -
landschc Modeblad met het
grootst aantal GRATIS knip
patronen en bovendien
op het winnen van een der 500
prijzen, door mee te doen aan
de interessante Mode-prijsvraag
van Het Nieuwe Modeblad.
U kunt zich abonneeren bij de administratie of den
bezorger van dit blad.
KAPITAAL en RESERVES f 61.500.000.
Geeft af 3 V2 pandbrieven
N.V. BETUWSCHE - HYPOTHEEKBANK
koers 100
Inlichtingen bij KANTOOR HIPPOLYTUSHOEF.
Tel. No. 15.
voor
Damesstorren
keizerstr. ie>
DEN HELDER
DIRECT uit onze fabriek een
prima GARANT - RIJWIEL voor
HEEREN OF DAMES
geheel compleet. Eerste klas, on
verwoestbaar, met terugtraprem.
Achterwiel speciaal verzwaarde
spaken, roestvrij lakwerk, prima
nikkehverk, kettingkast, 8-volt
Electrische lamp, reuze licht, m.
controle op achterlicht, buisdrager
met standaard, groote 4-deel. jas-
beschenner, spatlap. Perryketting.
1 kl. Englebert banden, het kan
niet beter, dat is tenslotte onze
grootste reclame. Franco thuis, enz.
Volledige schr. garantie. Ditzelfde
rijwiel in eenv. uitvoering f 27.50.
Ons Rcclamerijwiel f 99 7£
geheel compleet I ZZ. D
Vraagt gratis prijscourant.
RIJWIELFABRIEK „GARANT"
WAGENINGEN TELEF. 2165.
AFD. BOEKHOUDBUREAU Bijkantoor Alkmaar.
Landbouwhuis Kamer 13 Alkmaar
houdt zich beleefd aanbevolen voor het volledig bijhouden van
BOEKHOUDINGEN, het CONTROLEEREN van Boekhoudingen en
het OPMAKEN van BALANS en VERLIES- en WINSTREKENINGEN
en het verzorgen van aangiften voor de Inkomsten- en Vermogens
belasting 1939—1940 voor de leden der Maatschappij.
CORRECTE BEHANDELING. STRIKTE GEHEIMHOUDING.
BILLIJKE TARIEVEN.
ZITTING op de BEURS TE MIDDENMEER
WOENSDAG 3 MEI en WOENSDAG 10 MEI.
Gaarne worden geheel vrijblijvend alle gewenschte inlichtingen ver
strektOOK AAN HUIS TE ONTBIEDEN.
99
tt
99
de Schoonmaak achter de rug.
Al die tijd NIETS aan m'n haar laten
doen, maar nu laat ik het dan ook
direct PERMANENTEN in
tt
KEIZERSTRAAT 26 Tel. 152, Den Helder.
Stuurt even een kaartje wanneer U komt.