TRIUMPH
DE BESTE
1 CENT
SIGARET
ROOK
Qe JAARGANG
ZATERDAG 27 MEI 1939
No. 61
NIEUWS- EN AOVERTEM7IEBLAQ VOOR
WIERINGEN EN OMSTREKEN
DE VIERDE MAN.
AFD. SLIJTERIJ.
W. A. C. O. AUTOBUSDIENSTEN.
ZOMERDIENSTREGELING
VANAF 15 MEI 1939.
KOFFERS en TASSCHEN.
WIERINGER
VERSCHIJNT ELKEN
J1NSDAG. DONDERDAG EN ZATERDAG
ABONNEMENTSPRIJS
per 3 maanden f 1.25.
UITGEVER
CORN J. BOSKER WIERINGEN
BUREAU
Hlppolytushoel Wielingen
Telefoon Intercomm. No. 19
SljKantoor Brugstr. 23. Mlddenmeer. Tel.
ADVERTENTIëN
Van 1 5 regels
Iedere regel meer
f 0.50
f 0.10
hgens de feestdagen zal a.s. Dinsdag
it blad NIET verschijnen.
Redactie.
CRISIS BUREAU.
ALGEHEELE OPENSTELLING
DENATURATIE
KLEIAARDAPPELEN
Naar wij van bevoegde zijde verne
men, heeft de Minister van Economi-
ptte Zaken besloten, dat met ingang
v£th Dinsdag 30 Mei wederom gelegen-
reid kan worden gegeven tot denatu-
ratie van de aan de eischen van ru
briek A voldoende consumptie-aard
appelen van de rassen Zeeuwsche
Bont, Zeeuwsche Blauwe en Roode
Star, zoomede van de aan die eischen
voldoende goedgekeurde pootaard-
appelen van de rassen Zeeuwsche
Bonte en Zeeuwsche Blauwe.
De denaturatie-vergoeding voor de
ze aardappelen zal f 1,75 per 100 Kg
bedragen.
BUITENL ANDSCH NIEUWS.
„KLGSTER NETBURG' DOOR
N.S.D.A.P. OVERGENOMEN
Pacht zou door de partij ge
halveerd worden.
Reuter meldt uit Weenen
Na langdurige onderhandelingen
heeft de Nationaal-socialistische partij
het landgoed van Kloster Neuburg, de
beroemde abdij der Augustijnen, na
bij Weenen, overgenomen.
Men zegt, dat de 9000 bewoners van
het landgoed hun pacht met de helft
verminderd krijgen. De bezitting ligt
aan beide zijden van den Donau en
bestaat uit bosschen, wijngaarden en
laag land. De abdij, welke ruim acht
eeuwen geleden is gesticht, is een der
belangrijkste van Oostenrijk.
ACUUT GEBREK AAN INGENIEURS
Opleiding zal tijdelijk verkort
worden.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt
De insprcteur-generaal van het
Duitsche wegennet, Todt, heeft het
woord gevoerd in een bijeenkomst der
vereeniging van Duitsche ingenieurs
en verklaard, dat teneinde het hoofd
te bieden aan een dringende behoefte,
2000 tot 3000 ingenieurs in de techni
sche bedrijven moeten worden inge
schakeld. De opleidingstijd zal wor
den verkort, daar zij zoo spoedig mo
gelijk te werk gesteld moeten wor
den. Todt voegde hieraan toe, dat de
ze maatregel geen piermanent karak
ter zou dragen en. slechts voor de te
genwoordige omstandigheden gold.
350 MILL. KRONEN VOOR DEFENSIE
IN ZWEDEN
De Rijksdag heeft Zaterdag de mili
taire begrooting voor 1939-1940 ter
hopgte van 350 millioen kronen goed
gekeurd. Tevens werden ©enige aan
vullende voorstellen der Regeering
tot versterking der landsverdediging-
aangenomen, met name de uitbreiding
der westelijke kustverdediging en de
versterking van het luchtdoelgeschut
betreffend.
ONTZETTEND ONGELUK
BIJ BRUSSEL
Zondagmiddag is te Anderlecht bij
Brussel een verschrikkelijk ongeluk
gebeurd. Toen een motor met zijspan
FEUILLETON.
(Een geval uit de praktijk van Inspecteur
Sanders, lid der Centrale Recherche)
door UDO VAN EWOUD.
Nadruk verboden.
6.)
Binnen een half uur was hij gereed en geen
half uur later staken een aantal typografen
op de zetterij van „De Mercuur" de hoofden
bij elkaar om van de zoo juist telefonisch van
den eersten reporter ontvangen copie over
den moord op bankier Leuvensteyn, kennis
te nemen.
Op datzelfde moment verliet Wills het bij
kantoor in Rotterdam om een welverdiende
lunch te gaan gebruiken.
Het resultaat van den oproep.
Nog dienzelfden avond meldden zich aan
het hoofdbureau van politie te Amsterdam
twee personen, die, blijkens hun inlichtingen,
inderdaad bij den vermoorden bankier in de
coupé hadden gezeten. Ze waren echter niet
de eersten. Reeds 's morgens, kort na het ver
schijnen van „De Mercuur" hadden
zich niet minder dan 13 menschen aan het
hoofdbureau vervoegd, die allen in de stellige
overtuiging verkeerden den vorigen avond in
de bewuste coupé en dus mét den moordenaar
te hebben gereisd. Er waren er zelfs onder
hen, die met een vroegeren trein uit de hoofd
stad bleken te zijn vertrokken en reeds eeni-
gen tijd in Rotterdam moesten zijn geweest,
toen de bankier zich in de hoofdstad nog ge
zond wel naar 't station haastte en er had
zich zelfs één bejaarde dame bij den hoofd
commissaris gemeld, die een zóó duidelijk
signalement van den dader wist op te geven,
dat men zich reeds afvroeg, of zij den man
wéliioht reeds vaker in haar leven had ont-
langs dien weg reed is plotseling de
draad van een tram losgeraakt. De mo
torrijder werd door de draacl onder de
kin gegrepen en onthoofd. Door den
schok brak de trampaal bij den grond
af en sloeg tegen den grond. De doch
ter van den motorrijder, die op de
duo zat, werd door de paal getroffen
ten op slag gedood. De onbeheerde mo
torfiets reed nog een 200 M. door,
reed op het trottoir en schoot een cafc
terras op waar de tafels en stoelen om
ver werden gereden. De vrouw van
den motorrijder, die nog in de zijspan
zat, werd weggeslingerd en vloog met
het hoofd tegen een trampaal.
Levensgevaarlijk gewond werd zij
naar het Ziekenhuis overgebracht.
DANZIG VERWERPT
POLENS EISCHEN
Grübner zal gewroken worden
De Senaat van Danzig heeft een
nieuwe protestnota naar Polen gezon
den, waarin de eischen van Warschau
inzake genoegdoening en schadeloos
stelling volledig worden verworpen
en waarin de verwachting wordt uitgc
sproken, dat legatieraad Perkowski en
de twee Poolsche douane-beambten,
die bij den moord op den Duitscher
Grübner betrokken zijn geweest en
daardoor in Duitsche oogen gecom-
promiteerd zijn, van hun post zullen
moet, toen tenslotte aan het licht kwam, dat
haar reis naar Rotterdam reeds van twee
dagen terug dateerde. De commissaris tracht
te haar allerminzaamst aan het verstand te
brengen, dat haar verklaringen dus van nul
en geener waarde waren, maar de bereidwil
lige getuige liet zich niet zoo gemakkelijk af
schepen en beweerde bij hoog en laag, „dat
die man dan toch beslist wat anders op z'n
kerfstok moest hebben gehad, want dat-ie er
zóó intens gemeen had uitgezien, dat ze blij
was, toen ze in Rotterdam aankwamen."
De commissaris beloofde plechtig, dat hij
alle pogingen in het werk zou stellen om uit
te vorschen, of 'smans strafregister inder
daad nog maagdelijk was en loodste haar toen
onder tallooze dankbetuigingen voor de waar
devolle inlichtingen de deur uit.
Maar 's avonds kort na de verschijning van
het avondblad waren dan toch twee van de
drie belangrijkste getuigen gevonden. Meer
kon de politie op het oogenblik niet wen-
schen, want de vierde geheimzinnige onbe
kende, die in het compartiment moest hebben
gezeten, kon vrijelijk als de dader worden
aangemerkt.
Tot de twee, die zich melden, behoorde in
de eerste plaats de verpleegster, wier mede-
deelingen vrijwel overeen kwamen met die
van den conducteur.
Het bleek een zekere Else Robert te zijn,
die als particulier verpleegster te Amsterdam
gevestigd was. Direct na het lezen van het
verslag van den moord in één der dagbladen,
was ze tot de conclusie gekomen, dat de mis
daad moest zijn gepleegd op één der heeren,
die den vorigen avond bij haar in de coupé
hadden gezeten. Blijkens haar verklaringen
was zij naar Den Haag geweest om te sollici-
teeren naar een vacante betrekking als ver
pleegster bij een bejaarde dame. Toen zij in
Amsterdam in de bewuste coupé plaats nam,
was deze nog geheel leeg. Later waren, kort
na elkaar, nog twee heeren ingestapt, eerst
een oudere, daarna een jongere. Eerst kort
voor het vertrek stapte nog een heer in.
Uit haar beschrijving bleek, dat dit de ge
heimzinnige vierde persoon moest zijn ge-
HOTEL CAFÉ RESTAURANT
(v./h. HOTEL SMIT)
Steeds voorradig de allerbeste soorten
Gedistilleerd, Wijnen en Likearen
tegen vastgestelde prijzen.
Jenever en Oude Jenever van
Pollen, Bols en Wijnand Fochink.
Likeuren van Pollen en Wijnand
Fochink.
Citroen-Jenever, Bessen, Zoete
Schillen, Fledderak, Brandewijn,
Cognac, enz.
GRATIS BEZORGEN AAN HUIS.
worden ontheven, aangezien niet van
de regeering te Danzig kan worden
verwacht, dat zij, na het incident, nog
langer met deze heeren zou kunnen
samenwerken.
Voorts heeft de president van den
Senaat van Danzig opnieuw in ^een
scherpe nota geprotesteerd tegen de
schending van de souvereiniteit van
Danzig en hierbij 6 gevallen genoemd.
Donderdagmiddag is het stoffelijk
overschot van Grübner ter aarde be
steld.
Met een speciaal vliegtuig wera een
grafkrans van Hitier naar Mariënburg
gebracht. De president van den Senaat
van Danzig hield een toespraak, waar
in hij o.a. zeicle, dat Grübner een sym
bool was van de aaneengeslotenheid
van de 400.000 Duitschers in Danzig.
„Zijn dood is een merkteeken in het
moeilijke uur van de beslissing, in den
tijd, waarin bloedige tegenstellingen
aan de grens wachten op 'n oplossing"
Een detachement Danziger gendar
mes loste eere-salvo's op het moment,
waarop het stoffelijk overschot werd
overgebracht van Kalthof naar Ma
riënburg. Voorts hielden gouwleider
Koch, van OostPruisen en Forster,
weest. Een der heeren verliet in Haarlem de
coupé en zij zelf was, in gezelschap van de
beide anderen, die door niets de aandacht op
zich gevestigd hadden, doorgereisd naar Den
Haag, waar de beide heeren alleen achter
bleven. De jongste was haar mog behulpzaam
geweest bij het openen van 't portier, waar hij
bij zijn houding den indruk vestigde, dat hij
zelf eveneens voornemens was om uit te
stappen. Op de vraag van den commissaris
of haar werkelijk niets bijzonders was opge
vallen, antwoordde ze ontkennend. Er was
gedurende de reis geen woord gewisseld. De
bankier had geslapen, de heer, die in Haar
lem was uitgestapt had slechts af en toe uit
het raampje gekeken en kort voor zijn plaats
van bestemming eenige aanteekeningen ge
maakt in een notitieboekje, terwijl de geheim
zinnige vierde voortdurend in eenige tijd
schriften verdiept was geweest. Zij zelf had
trouwens eveneens den tijd gekort met lezen
en daardoor maar zeer weinig acht geslagen
op haar medereizigers. Het onbeteekenende
incident vóór het vertrek van den trein, toen
de conducteur een der heeren op het rook
verbod attent had gemaakt, was haar niet
ontgaan. Het door haar opgegeven signale
ment van den vermoedelijken dader klopte
precies met dat door den conducteur ver
strekt.
Iets later op den avond verscheen ook de
heer uit Haarlem, een zekere van Hagen, die
zich, direct na beëindiging van zijn werk
zaamheden naar het hoofdbureau had bege
ven. Ook zijn verklaringen waren echter niet
in staat een nieuw licht op de zaak te wer
pen. Zooals de verpleegster reeds had mede
gedeeld, had hij in Haarlem, waar hij woon
de, den trein verlaten. Hij was één der tal
looze forensen, die dagelijks en meestal met
denzelfden trein tusschen Haarlem en Am
sterdam heen en weer reizen. Op zijn mede
reizigers had hij zoo weinig gelet, dat hij be
twijfelde nu nog in staat te zijn een volledig
signalement van hen te kunnen geven. Zelfs
wanneer hij met den dader geconfronteerd
werd, zou hij er wellicht niet in slagen in
hem den man te herkennen, die den vorigen
van Danzig, redevoeringen.
Op het graf legde een compagnie
S.A.-mannen den eed af, dat zij den
dood van Grübner zouden wreken.
POLEN MELDT INCIDENTEN
Het Poolsche telegraaf-agentschap
meldt uit Danzig Peanne Plat, de
vrouw v^n een in Danzig wonend be
ambte der Poolsche spoorwegen, werd
te Kalthof aangevallen door een Duit
scher, genaamd Eichler. Een Poolsch
inspecteur der douane, die toevallig
in de buurt was, schoot op het hulp
geroep van de vrouw toe. Eichler sloeg
op de vlucht. Het slachtoffer, dat ern
stig gewond was, begaf zich naar het
politiebureau, waar proces-vierbaal
werd opgemaakt, dat zij 's middags
zou kunnen teekenen. Intusschen
werd zij door een politie-beambte van
huis gehaald en overgebracht naar
het politiebureau, waar zij in een
vochtige en kille cel werd opgesloten.
Het is bekend, dat Eichler bevriend
was met Grübner, met wien hij aan
vallen organiseerde op Poolsche dou
ane-inspecteurs en te Kalthof wonende
Polen.
B1NNENLANDSCH NIEUWS.
VOETBAL GEEN OPENBARE
VERMAKELIJKHEID
Bestfuur van „Zwaag-West-
einde" vrijgesproken.
De kantonrechter te Leeuwarden,
mr. C. Dijkstra, wees Donderdag
schriftelijvonnis in de zaak tegen be
stuursleden van de V'oetbalvereen.
„Zwaag-Westeinde", aan wie ten laste
was gelegd dat zij in strijd met de Zon
dagswet op 12 Febr. j.1. bij een van
wege den F. V. B. georganiseerden wed
strijd publiek als toeschouwer had toe
gelaten. De kantonrechter overwoog
in zijn vonnis, dat, gezien de verkla-
Uitbreiding op de lijnen
Hoorn Medemblik Den Helder.
De Streek Enkhuizen.
Hoorn Amsterdam.
Nieuwe lijn HoornDen Oever in aansluiting
A.T.O.-dienst naar Leeuwarden.
Dienstregelingen verkrijgbaar bij Chauf
feurs en onze kantoren.
ringen van getuigen en verdachten
ter terechtzitting, de feiten als bewe
zen moeten worden geacht, daar de
zoogenaamde donateurs voor een dag
beschouwd moeten worden als pu
bliek in den zin der wet. Dat echter
den kantonrechter geen wettelijke be
paling bekend is, waarbij het ten laste
gelegde feit strafbaar is gesteld, daar
deze strafbaarheid ook niet gevonden
wordt in de zgn. Zondagswet in art 3,
omdat de wedstrijd niet gedurende
den tijd, bestemd voor een openbare
godsdienstoefening, is gehouden en de
genoemde voetbalwedstrijd- naar de
meening van den kantonrechter geen
openbare vermakelijkheid is.
Het publiek kwam, naar uit ter te
rechtzitting afgelegde verklaringen is
gebleken, niet om zich te vermaken
maar uit belangstelling voor de zui
ver sportieve prestaties der spelers.
Bij dezen wedstrijd komt dit in het
bijzonder sterk naar voren omdat het
publiek, komende uit Zwaag-West
einde en omstreken, de spelers per
soonlijk kent.
Voorts overwoog de- kantonrechter,
dat het feit, dat voor dezen wedstrijd
reclame is gemaakt en publiek is toe
gelaten, aan het vorenstaande niets
afdoet, daar deze maatregelen slechts
dienen ter bestrijding van de noodza
kelijke onkosten.
Het element vermaak komt zoo zeer
op den achtergrond te staan, dat noch
bij de spelers, noch bij de toeschou
wers van een zich vermaken kan wor
den gesproken.
Overwegende, dat uit een en ander
volgt, dat de in de dagvaarding be
doelde wedstrijd niet is een vermake
lijkheid en dus ook niet ten gevolge
van het daarbij toelaten van publiek
tegen betaling, een openbare vermake
lijkheid kon worden en derhalve het
ten laste gelegde feit wel is bewe
zen, doch „niet strafbaar" is, ontsloeg
de kantonrechter de verdachten van
alle rechtsvervolging.
AARDAPPELEN NAAR SPANJE.
De laatste weken zijn verschillende scheeps
ladingen aardappelen uit ons land naar
Spanje vervoerd. Het seizoen is echter te kort
dan dat er veel van dezen export kan worden
verwacht, al is in een week misschien wel eens
de 10.000 ton bereikt, want deze of de volgen
de week eindigt deze uitvoer van oude aard
appelen vermoedelijk reeds.
Nu de zomer aanbreekt zijn de aardappelen
niet meer houdbaar.
BOSKER's Boekhandel
avond bijna 'n half uur lang in zijn onmid
dellijke nabijheid had gezeten.
Het was dan ook een geluk, dat zoowel de
conducteur als de verpleegster wat meer aan
dacht aan den man had geschonken, zoodat,
wanneer de politie hem eenmaal zou hebben
gearresteerd, althans twee menschen in hem
den vierden persoon zouden kunnen herken
nen.
Voorloopig was het echter nog niet zoo ver.
Eerst 's middags waren eenige rechercheurs
en een inspecteur der recherche uit Rotterdam
naar Keulen vertrokken, omdat, men ver
moedde, dat Hellinger in ieder geval in die
richting zou zijn gevlucht. Na aankomst van
den trein te Rotterdam toch zou hij nog vol
doende gelegenheid hebben gehad om met
een of ander vervoermiddel naar het Maas
station te komen, waar hij den nachttrein
naar Basel nog luist had kunnen halen. Bleek
deze veronderstelling juist, dan kon hij de
politie niet meer dan een halven dag vóór
zijn en was het slechts een quaestie van tijd
uit te vorschen, waar hij zich ophield. De po
litie in Amsterdam, zoowel als te Rotterdam
was op dit oogenblik dus eigenlijk tot werk
loosheid gedoemd. In den namiddag had men
getracht iets meer omtrent het leven van
Hellinger te weten te komen, maar het resul
taat van deze pogingen had geen nieuw licht
op de zaak geworpen. Over het algemeen bleek
men in de Maasstad slechts weinig van den
man af te weten. Zijn hospita wist niets meer
te vertellen dan dat hij schijnbaar nog al
veel met menschen of firma's in Duitschland
correspondeerde. Personeel had hij niet in
dienst en de klanten, aan wie hij leverde,
schetsten hem als hoffelijk man, wiens rustig
optreden zij niet goed vereenigen konden met
den daad, waarvan de politie hem verdacht.
Zooals steeds, deden echter ook ook nu de
merkwaardigste geruchten de ronde. Men
schen, die hem één of twee maal in hun leven
gezien hadden en anderen, die zich vrijwel
nooit met hem occupeerden, ja, den man zelfs
nog nooit gesproken hadden bleken nu van
zijn faits et gestes tot in de details op de
hoogte. Zij waren het, die in Rotterdam het
hoofdbureau bestormden en den commissaris
een aantal bijzonderheden uit het leven van
den verdachte opdischten, welke op zijn minst
als zeer onwaarschijnlijk moesten worden
gekwalificeerd. De commissaris hoorde al
deze, met een air van gewicht betoogende be
zoekers geduldig aan, maar was gelukkig ge
routineerd genoeg om „Wahrheit" van „Dich-
tung" te kunnen onderscheiden.
Doch praktisch leverden al deze gesprekken
bitter weinig op. In Amsterdam had men door
de aanmelding van twee getuigen wat be
wijsmateriaal weten te verzamelen en in Rot
terdam deed men dus het beste voorloopig
rustig af te wachten, wat het onderzoek der
recherche in Keulen zou opleveren.
Emiel Wils was weer naar de hoofdstad te
ruggekeerd. Ook voor hem was er nu weinig
in deze zaak te doen. De Rotterdamsche po
litie kon hem niets wijzer maken en om den
tijd te verluieren tot men er in geslaagd zou
zijn den verdachte te arresteeren, lag niet in
zijn aard. Hij had daarom collega Hobbema
opgedragen voortdurend contact met het
hoofdbureau te houden en onmiddellijk te
seinen, wanneer er nieuws mocht ziln. Van
daag was dat echter niet meer te verwachten
en daarom besloot hij naar Amsterdam terug
te keeren, waar hij wellicht nog een onder
houd met de beide getuigen zou kunnen heb
ben.
Het feit, dat deze den vorigen avond met
den bewusten trein niet naar Rotterdam wa
ren gereisd, deed hem vermoeden, dat zij zich
wel aan het hoofdbureau in zijn woonplaats
zouden melden. En daarin bleek hij zich dus
niet vergist te hebben.
IN VIER BLADEN ADVERTEEREN VOOR
EENMAAL BETALEN
Wieringermeerbode.
Wieringer Courant.
De Polderbode.
Zljper Courant.