M. MINNES
0
Baby
artikelen
JUWEELEN SERIE
FINLAND
FOTO
Jac. DE BOER
COÖP.BOERENLEENBANK
TE WIERINGEN.
WIERINGEN
MAKELAAR -
HYPOTHEEK
Waar de roode Sowjetster
en de blauwe Finsche swas
tika elkaar bekampen.
Bij den Poolcirkel wordt verbitterd gestre
den. Een klein, maar dapper volk vecht er
om zijn bestaan, zijn zelfstandigheid, tegen
een overmachtigen vijand. Herhaaldelijk heb
ben de Finnen reeds de Russen bloedige ver
liezen doen lijden. Nog steeds hebben zij
den vijand het voortrukken weten te be
letten. Het is een strijd op leven en dood,
dien de Finnen voeren voor hun vrijheid, die
zij in 1917 na de ineenstorting van het tsa
renrijk wisten te veroveren. En elke Fin, man
of vrouw, staat pal nu het gaat om de vrij
heid van het zoo geliefde vaderland, nu een
bolsjewistische overweldiging een einde zou
maken aan zooveel goeds op geestelijk en
cultureel gebied.
De rivier Ulea, die vlak bij de Russisch-
Finsche grens in Oost Karelië ontspringt en
dan in Westelijke richting stroomend, uit
mondt in de Noordelijke bocht van de Oost
zee, verdeelt Finland in twee vrijwel even
groote deelen. In het Zuiden ligt het gedeel
te, dat het rijkst is aan water en daarom
het land der 45.000 meren wordt genoemd.
Tusschen die tallooze meren liggen verwijderd
de steden en de dorpen. Hier en daar door
snijdt een spoorweg of een weg voor het auto
verkeer het land. Want juist in de jaren, die
die onmiddellijk voorafgingen aan den oor
log, die thans in ons werelddeel woedt en
waarin ook het Finsche volk is betrokken,
bouwde Finland energiek aan de ontwikke
ling van zijn gebied. Zoo werd de honderden
kilometers lange autoweg naar het hoog in
het Noorden gelegen plaatsje Petsamo aan
gelegd.
Deze weg was bedoeld als de slagader voor
de verdere exploitatie. Zijtakken zouden
voeren naar de onmetelijke bosschen, de een
zame vlakten, de uitgestrekte sneeuw-woes-
ternijen. Voor het vervoer van troepen en
oorlogsmateriaal bewijst deze weg thans den
Finnen uitnemende diensten. Hadden zij niet
de beschikking gehad over deze rechtstreek-
sche verbinding, steliig hadden zij niet met
zooveel succes den Russischen aanval kunnen
stuiten.
In het Noorden des lands vindt men de
enorme WQUden. Niets dan bosschen, bosschen
en nog eens bosschen ontmoet men er, met
hier en daar slechts een zeer kleine neder
zetting. Nergens begaanbare wegen, nergens
spoorlijnen. Daar wonen zeer verspreid de
Lappen, die als geboren Nomaden van de
eene plaats naar de andere trekken. In het.
uiterste Noorden van Europa, aan den oever
van de Poolzee, leiden deze Lappen van Mon-
goolschen oorsprong een bescheiden, men
mag gerust zeggen armelijk bestaan.
Aan de oevers van de Ulea ligt het stadje
Kajana, zetel van den Overste der Lappo-
provincies. Door een smal-spoorbaan is het
plaatsje met het Zuiden, het economische
en cultureele centrum van het land, verbon
den.
Dank zij zijn ligging, is Kajana thans een
zeer belangrijk strategisch punt. Geen won
der, dat hier eenige onderdeelen van den
Finschen Generalen Staf zijn gestationneerd,
welke staf onder het oppercommando staat
van de generaals Ostermann en Mannerheim,
die „ergens" in Finland verblijven en van
daar uit het zich snel verplaatsende leger
dirigeeren.
Een man verlaat in zijn eentje Kajana. Op
zijn ski's snelt hij vooruit door den ijzigen
Poolnacht naar het Noorden. Hij draagt een
wit lederen buis en een witte bontmuts. Zijn
beenen zijn gestoken in de nauwsluitende
broek van het Finsche leger, die grauw van
kleur en overlangs toegeknoopt is. Zoodra de
Finsche mobilisatie begon, heeft generaal
Ostermann hem een speciale opdracht gege
ven hij is verantwoordelijk voor de Lappo-
soldaten. In den stillen, kristalhelderen Pool
nacht is luitenant Roesien, zoo heet de een
zame skiër, op zijn ski's op weg naar de
hutten van dierenhuiden, waaruit rook om-
hoogkringelt, die hier en daar in de bosschen
verspreid opgesteld zijn en waarin de Lappen
bij het schijnsel van brandend dennenhout
hun oude geweren, meestal Zweedsche model
len uit het jaar 1890, oppoetsen en invetten.
De Lappo-soldaten Strijders voor de vrij
heid Als gevolg van hun Nomadenbestaan
worden de meesten niet voor den militairen
dienst opgeroepen. Militaire organisatie, di-
cipline en tactiek, het zijn alle voor hen
vreemde begrippen. Maar, zij bezitten hun
groote liefde voor de vrijheid, hun moed en
hun scherpziend oog, waardoor zij eerste
rangs schutters zijn. Voorts kennen zij hun
land door en door en beschiken zij over een
zeer groot uithoudingsvermogen. Luitenant
Roesiens taak is deze mannen om zich heen
te verzamelen en er een strijdmacht van te
vormen, die stelling moet nemen langs de
Noordelijke Finsche grens, die zoo uitgestrekt
is, dat ze vrijwel niet is te verdedigen tegen
een inval. Deze grens, die Rusland scheidt
van Finland, strekt zich uit van den Noorde
lijken Poolcirkel tot de Poolzee.
Het is geen gemakkelijke taak, die de jon
ge Lappo-luitenant Roesien heeft te vervul
len.
De Mannerheim-liuie.
Een week na zijn vertrek uit Kajana heef!
luitenant Roesien zijn toumée door het Lap-
pogebied beëindigd. Nergens heeft hij lang
behoeven te wachten. Overal bonden de man
nen hun korte, ronde sneeuwschoenen aan,
sloegen den witten rendierhuidmantel om
de schouders en grepen de keurig gepoetste
geweren, zoodra Roesien met een kort woord
het doel van zijn bezoek had uiteengezet.
Weldra braken zij op en trokken in kleine
groepen naar de legerplaats Kemisee, welke
Roesien als verzamelplaats had gekozen.
Thans is dit kamp, dat was ingericht in
een ouden houtzaagmolen, reeds weer verla
ten. Luitenant Roesien heeft zijn ruim dui
zend Lappostrijders opgesteld op dat deel van
de grens, waar hun krachten het best kunnen
worden gebruiktin den bergachtigen, moei
lijk toegankelijken, door menschen verlaten
Noordoosthoek van Finland. Alleen onmid
dellijk aan de kust der Poolzee, voor de ha
ven van Petsamo en in de vestingwerken van
8aelmijaervi staan de Finsche geregelde troe
pen, de rest van de grens is toevertrouwd aan
luitenant Roesiens Lappen.
Zij doen hun plicht, deze duizend zonen
van de toendra. In den eeuwigen Poolnacht,
die slechts voor korten tijd in den middag
plaats maakt voor een flauwen schemering,
staan en liggen zij op wacht. Hun door het
leven in de wouden gescherpte ooren ontgaat
geen enkel geluid, ook al mag het nog zoo
ver klinken. Op hun sneeuwschoenen bewe
gen zij zich even snel, zoo niet sneller dan
een motorafdeeling. Zelfs in den duisteren
Poolnacht hebben zij een verbazingwekkende
trefzekerheid. In zijn rapport aan het hoofd
kwartier in het 400 km. van hem verwijderde
Kajana gevestigd, schrijft luitenant Roe
sien
„Mijn soldaten staan hi de duisternis en
hebben een gehoor en een gezicht als wilde
katten." Zij liggen achter een wal van hout,
gemaakt van onbewerkte, voor het meeren-
deel eerst dezer dagen gevelde boomstam
men, die eenvoudig over en achter elkaar
worden opgestapeld en die thans zijn bedekt
met een dikke laag- sneeuw. In het Zuiden
vormt de Mannerheimlinie een directe grens-
versterking, bestaande uit blokhuizen, bol
werken en loop'graven, in het Noorden is de
verdedigingslinie veel minder uitgewerkt.
Daar zijn loopgraven en mitrailleurnesten
met een kilometerslange houten barricade
voldoende, daar de natuurkrachten, die den
Finnen goed gezind zijn, er met hen samen
werken. Sneeuw en ijs vormden, men weet
het, een onoverkomelijke hinderpaal voor de
Russische gemotoriseerde eenheden.
Inmiddels zijn de wapenen- en munitie
transporten voor de duizend Lappo-soldaten
aangekomen, die uit Kajana waren afgezon
den. Moderne geweren, mitrailleurs, eenige
stukken licht veldgeschut en vooral veel mu
nitie hebben de Lappen thans te hunner be
schikking.
Reeds vroeger had luitenant Roesien on
der zijn mannen een pelsjager ontdekt, een
jonge man, die een jaar lang dienst had ge
daan te Aboen vervolgens twee jaar achter
een gendarme te Uleaborg was geweest, tot
dat hij heimwee kreeg naar zijn rookerige
huidenhut. in het Noorden en terugkeerde
naar zijn geboortegrond. Deze jonge man weet
hoe men moet omgaan met kanonnen en
machinegeweren. Daarom benoemde luitenant
Roesien hem Heino Kestaeko is zijn naam
tot commandant van zijn artillerie.
In een tweede rapport naar Kajana schrijft
luitenant Roesien„Het is absoluut niet
moeilijk uit mijn duizend Lappo-soldaten
een voortreffelijke strijdmacht te vormen
men moet zich slechts weten te behelpen en
hun alles uitleggen in zoo eenvoudig moge
lijke woorden. Hun bereidheid zich in den
strijd te werpen en hun moed doen het ove
rige
In den ijskouden, kristalhelderen Poolnacht
vallen krakend schoten, dreunend weerklinkt
het geluid der kanonnen, knarsend rollen de
tanks voorwaartsOp hun snelle ski's
glijden als spookgestalten de in het wit ge-
kleede Lappo-soldaten over de fonkelende
sneeuwZij zijn de wachters, die waken
voor de vrijheid van hun geliefd vaderland.
gels kon verwijderen onder liet vlie
gen. 'ïoen waren er ook
niet overal landingsterreinen bij elk
huis zooals wij dat gewend zijn. Men
reed toen zelfs met kleine auto's iets
grooter dan wij nu onze eenpersoons-
auto's voor de kinderen heouen. door
die dikke sneeeuwmassa's. Zulke wa
gentjes za.en natuurlijk dadelijk vast.
net beste vervoermiuael was toen de
ar. Ja, jullie weten natuurlijk niet,
wat dat is, een arreslede. Nu, dat was
een groote slede, zooals jullie nu
nog jullie kleine sleetjes hebuen en
zoo'n werd getrokken door een paard,
net tuig was voorzien van bellen. Je
kon dan al van verre d<? ar kooren
aankomen over de stil lei besneeuwde
wegen. Zie je, dat was^nog eens een
liju, een tijd vol poëzie., J^oen ging alles
nog niet in 'n razend tempo, zoools nu,
iloen kon het nog eens rustig.<#n vre
dig zijn, builen. Toen hadden de men
schen nog wel tijd voor een echte ou-
derwetsche winter.
Verbeeld je, dat nu de kinderen eens
niet naar school konden door de
sneeuw, dat zou iedereen vreeselijk
vinden. Toen, in '40, was dat zoo.
Kinderen gingen bijvoorbeeld naar
Den Helder naar een Middelbare
School, toen waren er hier nog geen
Technische en Landbouwscholen,
Ze gingen dan elke dag met een
bus van hier naar Den Helder en te
rug. En door de sneeuw en de gladde
wegen moesten ze dan thuis blijven.
Nu kun je je niet meer voorstellen,
dat je met een of ander vervoermid
del een ongeluk zou kunnen krijgen,
nu alles op het water kan blijven drij
ven. Maar toen kon je heel goed, als
je met een bus of een auto in het wa
ter geraakte, verdrinken. Ja, toen kon
iemand wel eens 'n heele middag in
de sneeeuw vast blijven zitten. Dat is
werkelijk gebeurd Iemand heeft toen
op een miudag van 2 lïur tot half zeven
vast gezeten. Als dat nu gebeurde,
dan zou zoo iemand *in dien tijd min
stens een millioen verloren hebben.
Ja, de tijden zijn veranderd. Maar dat
zal wel altijd zoo blijven. En gelukkig
maar, want toen was er-ook die vreese-
lijke oorlog in Finland, daar moesten
de menschen bij 40 graden vorst vech
ten, Zie je, jongens geef mij dan maar
onze Vereenigde Staten van Europa
van tegenwoordig.
HOE OMA IN 1975 DE KLEINKINDE
REN VLJKILLT OVxjR Dïl WINIER
VAN 1940
Ja, jullie denken, dait het nu winter
is, omdat het een beetje vriest, maar
aan de winter van '40. Dat was nog eens
een ouaerwetsche. Jullie moeien dit
wintertje nu maar waarnemen, om
eens ouderwetsch schaatsen te rijden,
want op een eciue ijsbaan rijden in
den winter, is toch anajd leuker, dan
op een kunst-ijsbaan. In '40 waren er
met overal Lunsmanen m den zo
mer zooals nu dan moest je hiervan
aaan heelemaal naar Amsterdam, als
je wou rijden.
Maar die winter was er zooveel ijs over
al, dat je er tenslotte niet meer naar
taalde, om te rijden. Toen reden we
nier op het Amstelmeer, een prachtige
baan, zoo glad, dat. je schaatsen vlijm-
cherp moesten zijn. We reden zoo
maar naar Van Ewijcksluis en over
het randkanaal van de Wieringermeer
kon je overal komen, zoo naar de Hof
manshaven, heerlijk was dat. Maar, als
de winter zoo lang duurt, dan raakt
op den duur het nieuwtje er af.
Ja, nu kijken jullie ongeloo-
vig, maar het is toch heusch waar. Er
viel toen trouwens ook zooveel sneeuw,
dat het ijs er door bedorven werd.
Toen hadden ze nog geen electrische
sneewverstuivers, zoodat de baan
weer glad wordt. Neen, toen moesten
ze echt vreeselijk hun best doen. om
het ijs een beetje berijdbaar te maken.
O, ik herinner het me allemaal nog
zoo goed. Er was toen ook een IJsclub
Westerland", die had een baantje op
het Zoutland. Jullie weten wel. waar
nu dat groo:.e Badhotel staat, dat
,,Zoutelande" heet Nu, daar was
vroeger het Zoutland. waar wij schaat-
senreden. Toen was het een geweldige
baan en wij hadden er een heeleboel
plezier. In de Wieringermeer hadden ze
toen wel 3 IJsclubs. Dat klinkt jullie
natuurlijk vreemd in de ooren, omdat
ze daar nu zoo'n prachtige kunst
ijsbaan hebben. Maar toen waren ze in
de W.-Meer heusch ook al erg vooruit
strevend. want toen organiseerden ze
'n maskerade op het kanaal in Midden
meer. Je weet wel, achter die groote
graansilo's. Toen stonden zo nog niet
tot aan Wieringerw-erf, hoor, zooals nu!
En 's avonds was er ijsbal in de groo
te" zaal van Hotel Smit„ waar toen
ook nog Beurs word gehouden. Maar de
sneeuw heeft wel veel 'bedorven toen
Er viel zooveel sneeuw, dat mep er met
auto's niet door kon.
De sneeuw werd toen opgeruimd door
menschen, die door de winter geen
werk hadden, want 7*ulke menschen
waren er toen, en tei»wijl zij opruim
den. stoof alles weer vol. Wat maakte
men toen vreeselijke tochten naar de
W.-Meer en zelfs vnn hier naar Den
Oever. Zoo'n kippeneindje, denken
jullie natuurlijk. Maar toen bezaten
nog niet alle mrmschen een vliegma
chine, zooals nu. Nou vinden jullie een
tochtje naar Engeland met Pa en Ma
een peulschilletje, maar toen kon men
zelfs niet vlieg.en. doordat men het ijs
niet door ver\warming van de vleu-
DAMES AANNEMELINGEN
Wenscht U een smaakvolle Aan-
neemjapon Uw adres is
THIJS KORT, Beltstr. 65.
Stalen Zijde, Moree en Kant naar
keus. Alles onder leiding van
prima coupeuse. Ook in confectie
ruime keuze.
Aanbcv. TH. KORT,
Betlstr. 65, H.-hoef, Tel. 61,
A. BOERHAVE Boomkwee«ierij
Telef. 97 MIDDENMEER.
Het adres voor vakkundig Snoeien
en Sproeien van vruebtboomen.
Ook een prima Anti-Knaagmiddel
voor hazen, in eigen kweekerij be
proefd. Heden weer Pokon in
voorraad.
LET OP 25 ZOUTE HARING's
voor één gulden. Zoo uit het vat,
de fijnste kwaliteit. C. de Haan,
Vischhandel Slingerweg, H.-hoef.
HEEREN Wenscht U voor Paasch
een modern Costuum Vraagt dan
onze nieuwe Stalen-collectie voor
kleeding naar maat. Ook aan huis
te bezorgen. Maatwerk onder
leiding van prima coupeur.
Th. KORT,
Beltstraat H.-hoef.
BUITENLANDSCH NIEUWS.
VREDESBEMIDDELING
Naar aanleiding van geruchten dat
een groote mogendheid bemiddelings
pogingen zou aanwenden tusschen
Rusland en Finland, meldt een Finsch
bericht, dat de Finsche Minister-presi
dent heeft verklaard, dat hem van een
dergelijke poging niets bekend is, maar
dat, waar Finland in staat is dc aan
vallen der vijand af te slaaii, 't zich
de vredesvoorwaarden niet zou laten
dicteeren. Men ziet in deze bemidde
lingsgeruchten een poging om de
steun, die Finland van andere mogend
heden zoo rijkelijk 'ontvangt, te doen
verflauwen.
DOODGEVROREN.
Uit Budapest wordt gemeld, dat eeni
ge menschen door een sneeuwjacht
werden overvallen ep dood zijn ge
vroren.
NAAR FINLAND
Van de 5000 vrijwilligers, die zich in
Engeland voor dienstneming in het
Finsche leger hebben opgegeven, zijn
thans 200 man naar Finland vertrok
ken.
VRAAGT PROEFMESJE.
KROEZE's BAZAK
SL00TD0RP.
10 stuks 25 ct.
RUSSEN MELDEN SUCCES
Uit Moskou wordt gemeld dat he
noorden het LaMogameer 16 Finsche
verdediginswerken zijn genomen, waar
onder betonnen kazematten.
BYRD-EXPEDITIE
De Zuidpooi-expeditie van Byrd
heeft geseind, dat zij thans in de nabij
heid van den magnetischen Zuidpool 's
aangekomen. De expeditie is 'ternau
wernood aan een uiterst hevigen or
kaan ontkomen. Zij hoopt den 15en
Febr. te Valparaiso in Chili te zijn.
PROVINCIAAL NIEUWS.
SCHILDERIJEN DOOR HET
NOODLOT ACHTERHAALD
Pakhuis op Texel door brand
verwoest.
Een felle brand hoeft, Vrijdag ge
woed in een als pakhuis dienst doend
woonhuis, gelegen in de Gravenstraat
te Den Burg op Texel en eigendom van
de firma VTessing. In dit perceel was
een groote hoeveelheid meubelen, con-
fectiegoederen en schilderijen geborgen
Het vuur, dat door onbekende oor
zaak tegen 32 uur des middags is uitge
broken, gre»cp zeer snel om zich heer.
en zette, aangewakkerd door den fei
len wind, bet gebouw spoedig in licli-
laaie. De brandweer van Den Burg
bestreed het vuur krachtig, doch kon
niet voorkomen, dat het geheele ge
bouw werd vernield.
In het huis waren 12 schilderijen uit
het Weeshuis, waarin de vorige week
een brand heeft gewoed, in veiligheid
gebracht. Deze schilderijen zijn thans
ook een prooi der vlammen geworden.
De schade bedraagt vele duizenden
guldens. Zij wordt echter door verzeke
ring gedekt.
EEN ADVER TENTIE IN HET PLAATS. BLAD
HEEFT STEEDS RESULTAAT I
MANILLA TOUW.
RUBBERLAARZEN
en OLIEGOEDEREN.
NOG STEEDS GOEDKOOP.
P. JONGKIND,
De Haukes, Wieringen
DE BEKENDE NAAM VOOR
HET BESTE FOTOWERK.
Keizerstr. 113 Den Helder.
TELEFOON 450.
Petroleumproducten
Brandstoffenbandel
R. HOEKSTRA, Tel. 17 W.-werf
Ook voor Tractorhouders het adres.
CONSULTATIE - BUREAU
WITTE KRUIS WIERINGEN.
ZITTING
DONDERDAG 15 FEBR.
Dr. BEEKER (2—3 uur.)
IN HET GYMNASTIEK-LOKAAL
NIEUWE SCHOOL, H.-HOEF.
VERBANDWATTEN
HYDROPHILGAASJES
BABYZALF
ZINK-PASTA
ZINK-QLIE
BOORWATER
BOORZALF
ZOETE OLIE
TALKPOEDER
BABY-SPONSJES, enz. enz.
Alle Baby Voedingsmiddelen, als
Melksuiker, Kindermeel, Karne
melk, Melkmeel, Arrowroot, Nest-
lé, Kindermeel, Rijstmeel, Nutri-
ciameel.
DEPOT NUTRICIA.
Verder alle soorten Flesschen,
Spenen, Papschuitjes.
VARENS ALPENGRAS.
KURKWOL ZEEGRAS
BABY - SCHALEN.
KURKWOL, 30 ct. per pond.
BIJ
Centraal Drogist
„HET GROENE KRUIS"
J. H. VRIELINK
|Hoogzijde 115 Schagen.
Het kantoor te H.-hoef is open ALLE WERKDAGEN
's morgens van 8.3011.30 uur
's middags van 2 4 uur
Maandags, Vrijdags en Zaterdagsmiddags niet.
TE DEN OEVER
in perceel J. Tijsen Mz., Havenstraat!.
's Maandags en 's Vrijdags des
namiddags van 24 uur.
DE RENTEVOET IS MET INGANG VAN 1 JANUARI 1940 ALDUS
VASTGESTELD voor SPAARGELDEN tot en met een bedrag van
f 10.000 van één inlegger (echtgenooten worden als één beschouwd)
van leden 2.75% 'sjaars; van niet-leden 2.65% 'sjaars; boven
f 10.000 2% 'sjaars.
Voor VOORSCHOTTEN (Hypotheek) 3.75% 'sjaars, voor VOOR
SCHOTTEN (Borgtocht) 4% 'sjaars.
Voor DEBETRENTE rek. cour. 4% 's jaars voor CREDIETRENTE
in Rek. Cour. tot f 10.000 2.65% boven f 10.000 2% 'sjaars.
SP AARBUSJES VERKRIJGBAAR. LOKETTEN TE HUUR.
Wordt lid van uw plaatselijke instelling.
HET BESTUUR
W. HERMANS, Voorz.
CORN. J. BOSKER, Secr.
Tel. Hippolytushoef 15.
Belast zich met plaatsing
van particuliere gelden op
SLUIT ALLE VERZEKERINGEN.
10 UITMUNTENDE ROMANS
BIJ ABONNEMENT f 18.—. per jaar.
CHINA f 5.90
DIEUWERTJE f 2.90
HAAR ZOON f 3.90
j DE STRIJDER GODS f 3.25
MOORD TE SCHEVENINGEN f 2.90
HET TROTSCHE HART f 4.50
HET EEN OF HET ANDER f 3.50
SMID BANG f 3.50-
DE KOERIER UIT SPANJE f 3.25
DE ZANG DER JAREN f 3.90
Werkelijke kostprijs f 37.50
Als abonné betaalt gij voor deze 10 schitterende boeken
SLECHTS f 18.—.
Verkrijgbaar in
Hippolytushoef
BOSKER's BOEKHANDEL
Middenmeer.