M. MINNES 0 Baby artikelen JUWEELEN SERIE FINLAND FOTO Jac. DE BOER COÖP.BOERENLEENBANK TE WIERINGEN. WIERINGEN MAKELAAR - HYPOTHEEK Waar de roode Sowjetster en de blauwe Finsche swas tika elkaar bekampen. Bij den Poolcirkel wordt verbitterd gestre den. Een klein, maar dapper volk vecht er om zijn bestaan, zijn zelfstandigheid, tegen een overmachtigen vijand. Herhaaldelijk heb ben de Finnen reeds de Russen bloedige ver liezen doen lijden. Nog steeds hebben zij den vijand het voortrukken weten te be letten. Het is een strijd op leven en dood, dien de Finnen voeren voor hun vrijheid, die zij in 1917 na de ineenstorting van het tsa renrijk wisten te veroveren. En elke Fin, man of vrouw, staat pal nu het gaat om de vrij heid van het zoo geliefde vaderland, nu een bolsjewistische overweldiging een einde zou maken aan zooveel goeds op geestelijk en cultureel gebied. De rivier Ulea, die vlak bij de Russisch- Finsche grens in Oost Karelië ontspringt en dan in Westelijke richting stroomend, uit mondt in de Noordelijke bocht van de Oost zee, verdeelt Finland in twee vrijwel even groote deelen. In het Zuiden ligt het gedeel te, dat het rijkst is aan water en daarom het land der 45.000 meren wordt genoemd. Tusschen die tallooze meren liggen verwijderd de steden en de dorpen. Hier en daar door snijdt een spoorweg of een weg voor het auto verkeer het land. Want juist in de jaren, die die onmiddellijk voorafgingen aan den oor log, die thans in ons werelddeel woedt en waarin ook het Finsche volk is betrokken, bouwde Finland energiek aan de ontwikke ling van zijn gebied. Zoo werd de honderden kilometers lange autoweg naar het hoog in het Noorden gelegen plaatsje Petsamo aan gelegd. Deze weg was bedoeld als de slagader voor de verdere exploitatie. Zijtakken zouden voeren naar de onmetelijke bosschen, de een zame vlakten, de uitgestrekte sneeuw-woes- ternijen. Voor het vervoer van troepen en oorlogsmateriaal bewijst deze weg thans den Finnen uitnemende diensten. Hadden zij niet de beschikking gehad over deze rechtstreek- sche verbinding, steliig hadden zij niet met zooveel succes den Russischen aanval kunnen stuiten. In het Noorden des lands vindt men de enorme WQUden. Niets dan bosschen, bosschen en nog eens bosschen ontmoet men er, met hier en daar slechts een zeer kleine neder zetting. Nergens begaanbare wegen, nergens spoorlijnen. Daar wonen zeer verspreid de Lappen, die als geboren Nomaden van de eene plaats naar de andere trekken. In het. uiterste Noorden van Europa, aan den oever van de Poolzee, leiden deze Lappen van Mon- goolschen oorsprong een bescheiden, men mag gerust zeggen armelijk bestaan. Aan de oevers van de Ulea ligt het stadje Kajana, zetel van den Overste der Lappo- provincies. Door een smal-spoorbaan is het plaatsje met het Zuiden, het economische en cultureele centrum van het land, verbon den. Dank zij zijn ligging, is Kajana thans een zeer belangrijk strategisch punt. Geen won der, dat hier eenige onderdeelen van den Finschen Generalen Staf zijn gestationneerd, welke staf onder het oppercommando staat van de generaals Ostermann en Mannerheim, die „ergens" in Finland verblijven en van daar uit het zich snel verplaatsende leger dirigeeren. Een man verlaat in zijn eentje Kajana. Op zijn ski's snelt hij vooruit door den ijzigen Poolnacht naar het Noorden. Hij draagt een wit lederen buis en een witte bontmuts. Zijn beenen zijn gestoken in de nauwsluitende broek van het Finsche leger, die grauw van kleur en overlangs toegeknoopt is. Zoodra de Finsche mobilisatie begon, heeft generaal Ostermann hem een speciale opdracht gege ven hij is verantwoordelijk voor de Lappo- soldaten. In den stillen, kristalhelderen Pool nacht is luitenant Roesien, zoo heet de een zame skiër, op zijn ski's op weg naar de hutten van dierenhuiden, waaruit rook om- hoogkringelt, die hier en daar in de bosschen verspreid opgesteld zijn en waarin de Lappen bij het schijnsel van brandend dennenhout hun oude geweren, meestal Zweedsche model len uit het jaar 1890, oppoetsen en invetten. De Lappo-soldaten Strijders voor de vrij heid Als gevolg van hun Nomadenbestaan worden de meesten niet voor den militairen dienst opgeroepen. Militaire organisatie, di- cipline en tactiek, het zijn alle voor hen vreemde begrippen. Maar, zij bezitten hun groote liefde voor de vrijheid, hun moed en hun scherpziend oog, waardoor zij eerste rangs schutters zijn. Voorts kennen zij hun land door en door en beschiken zij over een zeer groot uithoudingsvermogen. Luitenant Roesiens taak is deze mannen om zich heen te verzamelen en er een strijdmacht van te vormen, die stelling moet nemen langs de Noordelijke Finsche grens, die zoo uitgestrekt is, dat ze vrijwel niet is te verdedigen tegen een inval. Deze grens, die Rusland scheidt van Finland, strekt zich uit van den Noorde lijken Poolcirkel tot de Poolzee. Het is geen gemakkelijke taak, die de jon ge Lappo-luitenant Roesien heeft te vervul len. De Mannerheim-liuie. Een week na zijn vertrek uit Kajana heef! luitenant Roesien zijn toumée door het Lap- pogebied beëindigd. Nergens heeft hij lang behoeven te wachten. Overal bonden de man nen hun korte, ronde sneeuwschoenen aan, sloegen den witten rendierhuidmantel om de schouders en grepen de keurig gepoetste geweren, zoodra Roesien met een kort woord het doel van zijn bezoek had uiteengezet. Weldra braken zij op en trokken in kleine groepen naar de legerplaats Kemisee, welke Roesien als verzamelplaats had gekozen. Thans is dit kamp, dat was ingericht in een ouden houtzaagmolen, reeds weer verla ten. Luitenant Roesien heeft zijn ruim dui zend Lappostrijders opgesteld op dat deel van de grens, waar hun krachten het best kunnen worden gebruiktin den bergachtigen, moei lijk toegankelijken, door menschen verlaten Noordoosthoek van Finland. Alleen onmid dellijk aan de kust der Poolzee, voor de ha ven van Petsamo en in de vestingwerken van 8aelmijaervi staan de Finsche geregelde troe pen, de rest van de grens is toevertrouwd aan luitenant Roesiens Lappen. Zij doen hun plicht, deze duizend zonen van de toendra. In den eeuwigen Poolnacht, die slechts voor korten tijd in den middag plaats maakt voor een flauwen schemering, staan en liggen zij op wacht. Hun door het leven in de wouden gescherpte ooren ontgaat geen enkel geluid, ook al mag het nog zoo ver klinken. Op hun sneeuwschoenen bewe gen zij zich even snel, zoo niet sneller dan een motorafdeeling. Zelfs in den duisteren Poolnacht hebben zij een verbazingwekkende trefzekerheid. In zijn rapport aan het hoofd kwartier in het 400 km. van hem verwijderde Kajana gevestigd, schrijft luitenant Roe sien „Mijn soldaten staan hi de duisternis en hebben een gehoor en een gezicht als wilde katten." Zij liggen achter een wal van hout, gemaakt van onbewerkte, voor het meeren- deel eerst dezer dagen gevelde boomstam men, die eenvoudig over en achter elkaar worden opgestapeld en die thans zijn bedekt met een dikke laag- sneeuw. In het Zuiden vormt de Mannerheimlinie een directe grens- versterking, bestaande uit blokhuizen, bol werken en loop'graven, in het Noorden is de verdedigingslinie veel minder uitgewerkt. Daar zijn loopgraven en mitrailleurnesten met een kilometerslange houten barricade voldoende, daar de natuurkrachten, die den Finnen goed gezind zijn, er met hen samen werken. Sneeuw en ijs vormden, men weet het, een onoverkomelijke hinderpaal voor de Russische gemotoriseerde eenheden. Inmiddels zijn de wapenen- en munitie transporten voor de duizend Lappo-soldaten aangekomen, die uit Kajana waren afgezon den. Moderne geweren, mitrailleurs, eenige stukken licht veldgeschut en vooral veel mu nitie hebben de Lappen thans te hunner be schikking. Reeds vroeger had luitenant Roesien on der zijn mannen een pelsjager ontdekt, een jonge man, die een jaar lang dienst had ge daan te Aboen vervolgens twee jaar achter een gendarme te Uleaborg was geweest, tot dat hij heimwee kreeg naar zijn rookerige huidenhut. in het Noorden en terugkeerde naar zijn geboortegrond. Deze jonge man weet hoe men moet omgaan met kanonnen en machinegeweren. Daarom benoemde luitenant Roesien hem Heino Kestaeko is zijn naam tot commandant van zijn artillerie. In een tweede rapport naar Kajana schrijft luitenant Roesien„Het is absoluut niet moeilijk uit mijn duizend Lappo-soldaten een voortreffelijke strijdmacht te vormen men moet zich slechts weten te behelpen en hun alles uitleggen in zoo eenvoudig moge lijke woorden. Hun bereidheid zich in den strijd te werpen en hun moed doen het ove rige In den ijskouden, kristalhelderen Poolnacht vallen krakend schoten, dreunend weerklinkt het geluid der kanonnen, knarsend rollen de tanks voorwaartsOp hun snelle ski's glijden als spookgestalten de in het wit ge- kleede Lappo-soldaten over de fonkelende sneeuwZij zijn de wachters, die waken voor de vrijheid van hun geliefd vaderland. gels kon verwijderen onder liet vlie gen. 'ïoen waren er ook niet overal landingsterreinen bij elk huis zooals wij dat gewend zijn. Men reed toen zelfs met kleine auto's iets grooter dan wij nu onze eenpersoons- auto's voor de kinderen heouen. door die dikke sneeeuwmassa's. Zulke wa gentjes za.en natuurlijk dadelijk vast. net beste vervoermiuael was toen de ar. Ja, jullie weten natuurlijk niet, wat dat is, een arreslede. Nu, dat was een groote slede, zooals jullie nu nog jullie kleine sleetjes hebuen en zoo'n werd getrokken door een paard, net tuig was voorzien van bellen. Je kon dan al van verre d<? ar kooren aankomen over de stil lei besneeuwde wegen. Zie je, dat was^nog eens een liju, een tijd vol poëzie., J^oen ging alles nog niet in 'n razend tempo, zoools nu, iloen kon het nog eens rustig.<#n vre dig zijn, builen. Toen hadden de men schen nog wel tijd voor een echte ou- derwetsche winter. Verbeeld je, dat nu de kinderen eens niet naar school konden door de sneeuw, dat zou iedereen vreeselijk vinden. Toen, in '40, was dat zoo. Kinderen gingen bijvoorbeeld naar Den Helder naar een Middelbare School, toen waren er hier nog geen Technische en Landbouwscholen, Ze gingen dan elke dag met een bus van hier naar Den Helder en te rug. En door de sneeuw en de gladde wegen moesten ze dan thuis blijven. Nu kun je je niet meer voorstellen, dat je met een of ander vervoermid del een ongeluk zou kunnen krijgen, nu alles op het water kan blijven drij ven. Maar toen kon je heel goed, als je met een bus of een auto in het wa ter geraakte, verdrinken. Ja, toen kon iemand wel eens 'n heele middag in de sneeeuw vast blijven zitten. Dat is werkelijk gebeurd Iemand heeft toen op een miudag van 2 lïur tot half zeven vast gezeten. Als dat nu gebeurde, dan zou zoo iemand *in dien tijd min stens een millioen verloren hebben. Ja, de tijden zijn veranderd. Maar dat zal wel altijd zoo blijven. En gelukkig maar, want toen was er-ook die vreese- lijke oorlog in Finland, daar moesten de menschen bij 40 graden vorst vech ten, Zie je, jongens geef mij dan maar onze Vereenigde Staten van Europa van tegenwoordig. HOE OMA IN 1975 DE KLEINKINDE REN VLJKILLT OVxjR Dïl WINIER VAN 1940 Ja, jullie denken, dait het nu winter is, omdat het een beetje vriest, maar aan de winter van '40. Dat was nog eens een ouaerwetsche. Jullie moeien dit wintertje nu maar waarnemen, om eens ouderwetsch schaatsen te rijden, want op een eciue ijsbaan rijden in den winter, is toch anajd leuker, dan op een kunst-ijsbaan. In '40 waren er met overal Lunsmanen m den zo mer zooals nu dan moest je hiervan aaan heelemaal naar Amsterdam, als je wou rijden. Maar die winter was er zooveel ijs over al, dat je er tenslotte niet meer naar taalde, om te rijden. Toen reden we nier op het Amstelmeer, een prachtige baan, zoo glad, dat. je schaatsen vlijm- cherp moesten zijn. We reden zoo maar naar Van Ewijcksluis en over het randkanaal van de Wieringermeer kon je overal komen, zoo naar de Hof manshaven, heerlijk was dat. Maar, als de winter zoo lang duurt, dan raakt op den duur het nieuwtje er af. Ja, nu kijken jullie ongeloo- vig, maar het is toch heusch waar. Er viel toen trouwens ook zooveel sneeuw, dat het ijs er door bedorven werd. Toen hadden ze nog geen electrische sneewverstuivers, zoodat de baan weer glad wordt. Neen, toen moesten ze echt vreeselijk hun best doen. om het ijs een beetje berijdbaar te maken. O, ik herinner het me allemaal nog zoo goed. Er was toen ook een IJsclub Westerland", die had een baantje op het Zoutland. Jullie weten wel. waar nu dat groo:.e Badhotel staat, dat ,,Zoutelande" heet Nu, daar was vroeger het Zoutland. waar wij schaat- senreden. Toen was het een geweldige baan en wij hadden er een heeleboel plezier. In de Wieringermeer hadden ze toen wel 3 IJsclubs. Dat klinkt jullie natuurlijk vreemd in de ooren, omdat ze daar nu zoo'n prachtige kunst ijsbaan hebben. Maar toen waren ze in de W.-Meer heusch ook al erg vooruit strevend. want toen organiseerden ze 'n maskerade op het kanaal in Midden meer. Je weet wel, achter die groote graansilo's. Toen stonden zo nog niet tot aan Wieringerw-erf, hoor, zooals nu! En 's avonds was er ijsbal in de groo te" zaal van Hotel Smit„ waar toen ook nog Beurs word gehouden. Maar de sneeuw heeft wel veel 'bedorven toen Er viel zooveel sneeuw, dat mep er met auto's niet door kon. De sneeuw werd toen opgeruimd door menschen, die door de winter geen werk hadden, want 7*ulke menschen waren er toen, en tei»wijl zij opruim den. stoof alles weer vol. Wat maakte men toen vreeselijke tochten naar de W.-Meer en zelfs vnn hier naar Den Oever. Zoo'n kippeneindje, denken jullie natuurlijk. Maar toen bezaten nog niet alle mrmschen een vliegma chine, zooals nu. Nou vinden jullie een tochtje naar Engeland met Pa en Ma een peulschilletje, maar toen kon men zelfs niet vlieg.en. doordat men het ijs niet door ver\warming van de vleu- DAMES AANNEMELINGEN Wenscht U een smaakvolle Aan- neemjapon Uw adres is THIJS KORT, Beltstr. 65. Stalen Zijde, Moree en Kant naar keus. Alles onder leiding van prima coupeuse. Ook in confectie ruime keuze. Aanbcv. TH. KORT, Betlstr. 65, H.-hoef, Tel. 61, A. BOERHAVE Boomkwee«ierij Telef. 97 MIDDENMEER. Het adres voor vakkundig Snoeien en Sproeien van vruebtboomen. Ook een prima Anti-Knaagmiddel voor hazen, in eigen kweekerij be proefd. Heden weer Pokon in voorraad. LET OP 25 ZOUTE HARING's voor één gulden. Zoo uit het vat, de fijnste kwaliteit. C. de Haan, Vischhandel Slingerweg, H.-hoef. HEEREN Wenscht U voor Paasch een modern Costuum Vraagt dan onze nieuwe Stalen-collectie voor kleeding naar maat. Ook aan huis te bezorgen. Maatwerk onder leiding van prima coupeur. Th. KORT, Beltstraat H.-hoef. BUITENLANDSCH NIEUWS. VREDESBEMIDDELING Naar aanleiding van geruchten dat een groote mogendheid bemiddelings pogingen zou aanwenden tusschen Rusland en Finland, meldt een Finsch bericht, dat de Finsche Minister-presi dent heeft verklaard, dat hem van een dergelijke poging niets bekend is, maar dat, waar Finland in staat is dc aan vallen der vijand af te slaaii, 't zich de vredesvoorwaarden niet zou laten dicteeren. Men ziet in deze bemidde lingsgeruchten een poging om de steun, die Finland van andere mogend heden zoo rijkelijk 'ontvangt, te doen verflauwen. DOODGEVROREN. Uit Budapest wordt gemeld, dat eeni ge menschen door een sneeuwjacht werden overvallen ep dood zijn ge vroren. NAAR FINLAND Van de 5000 vrijwilligers, die zich in Engeland voor dienstneming in het Finsche leger hebben opgegeven, zijn thans 200 man naar Finland vertrok ken. VRAAGT PROEFMESJE. KROEZE's BAZAK SL00TD0RP. 10 stuks 25 ct. RUSSEN MELDEN SUCCES Uit Moskou wordt gemeld dat he noorden het LaMogameer 16 Finsche verdediginswerken zijn genomen, waar onder betonnen kazematten. BYRD-EXPEDITIE De Zuidpooi-expeditie van Byrd heeft geseind, dat zij thans in de nabij heid van den magnetischen Zuidpool 's aangekomen. De expeditie is 'ternau wernood aan een uiterst hevigen or kaan ontkomen. Zij hoopt den 15en Febr. te Valparaiso in Chili te zijn. PROVINCIAAL NIEUWS. SCHILDERIJEN DOOR HET NOODLOT ACHTERHAALD Pakhuis op Texel door brand verwoest. Een felle brand hoeft, Vrijdag ge woed in een als pakhuis dienst doend woonhuis, gelegen in de Gravenstraat te Den Burg op Texel en eigendom van de firma VTessing. In dit perceel was een groote hoeveelheid meubelen, con- fectiegoederen en schilderijen geborgen Het vuur, dat door onbekende oor zaak tegen 32 uur des middags is uitge broken, gre»cp zeer snel om zich heer. en zette, aangewakkerd door den fei len wind, bet gebouw spoedig in licli- laaie. De brandweer van Den Burg bestreed het vuur krachtig, doch kon niet voorkomen, dat het geheele ge bouw werd vernield. In het huis waren 12 schilderijen uit het Weeshuis, waarin de vorige week een brand heeft gewoed, in veiligheid gebracht. Deze schilderijen zijn thans ook een prooi der vlammen geworden. De schade bedraagt vele duizenden guldens. Zij wordt echter door verzeke ring gedekt. EEN ADVER TENTIE IN HET PLAATS. BLAD HEEFT STEEDS RESULTAAT I MANILLA TOUW. RUBBERLAARZEN en OLIEGOEDEREN. NOG STEEDS GOEDKOOP. P. JONGKIND, De Haukes, Wieringen DE BEKENDE NAAM VOOR HET BESTE FOTOWERK. Keizerstr. 113 Den Helder. TELEFOON 450. Petroleumproducten Brandstoffenbandel R. HOEKSTRA, Tel. 17 W.-werf Ook voor Tractorhouders het adres. CONSULTATIE - BUREAU WITTE KRUIS WIERINGEN. ZITTING DONDERDAG 15 FEBR. Dr. BEEKER (2—3 uur.) IN HET GYMNASTIEK-LOKAAL NIEUWE SCHOOL, H.-HOEF. VERBANDWATTEN HYDROPHILGAASJES BABYZALF ZINK-PASTA ZINK-QLIE BOORWATER BOORZALF ZOETE OLIE TALKPOEDER BABY-SPONSJES, enz. enz. Alle Baby Voedingsmiddelen, als Melksuiker, Kindermeel, Karne melk, Melkmeel, Arrowroot, Nest- lé, Kindermeel, Rijstmeel, Nutri- ciameel. DEPOT NUTRICIA. Verder alle soorten Flesschen, Spenen, Papschuitjes. VARENS ALPENGRAS. KURKWOL ZEEGRAS BABY - SCHALEN. KURKWOL, 30 ct. per pond. BIJ Centraal Drogist „HET GROENE KRUIS" J. H. VRIELINK |Hoogzijde 115 Schagen. Het kantoor te H.-hoef is open ALLE WERKDAGEN 's morgens van 8.3011.30 uur 's middags van 2 4 uur Maandags, Vrijdags en Zaterdagsmiddags niet. TE DEN OEVER in perceel J. Tijsen Mz., Havenstraat!. 's Maandags en 's Vrijdags des namiddags van 24 uur. DE RENTEVOET IS MET INGANG VAN 1 JANUARI 1940 ALDUS VASTGESTELD voor SPAARGELDEN tot en met een bedrag van f 10.000 van één inlegger (echtgenooten worden als één beschouwd) van leden 2.75% 'sjaars; van niet-leden 2.65% 'sjaars; boven f 10.000 2% 'sjaars. Voor VOORSCHOTTEN (Hypotheek) 3.75% 'sjaars, voor VOOR SCHOTTEN (Borgtocht) 4% 'sjaars. Voor DEBETRENTE rek. cour. 4% 's jaars voor CREDIETRENTE in Rek. Cour. tot f 10.000 2.65% boven f 10.000 2% 'sjaars. SP AARBUSJES VERKRIJGBAAR. LOKETTEN TE HUUR. Wordt lid van uw plaatselijke instelling. HET BESTUUR W. HERMANS, Voorz. CORN. J. BOSKER, Secr. Tel. Hippolytushoef 15. Belast zich met plaatsing van particuliere gelden op SLUIT ALLE VERZEKERINGEN. 10 UITMUNTENDE ROMANS BIJ ABONNEMENT f 18.—. per jaar. CHINA f 5.90 DIEUWERTJE f 2.90 HAAR ZOON f 3.90 j DE STRIJDER GODS f 3.25 MOORD TE SCHEVENINGEN f 2.90 HET TROTSCHE HART f 4.50 HET EEN OF HET ANDER f 3.50 SMID BANG f 3.50- DE KOERIER UIT SPANJE f 3.25 DE ZANG DER JAREN f 3.90 Werkelijke kostprijs f 37.50 Als abonné betaalt gij voor deze 10 schitterende boeken SLECHTS f 18.—. Verkrijgbaar in Hippolytushoef BOSKER's BOEKHANDEL Middenmeer.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Wieringer courant | 1940 | | pagina 4