31e JAARGANG DINSDAG 23 JULI 1940 No. 84 NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR WIERINCEN EN OMSTREKEN OPENBARE VERGADERING GEL U I D S FI L M W1ERINGER COURANT VERSCHIJNT ELKEN DINSDAG, DONDERDAG EN ZATERDAG ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden 1.25. UITGEVER CORN. J. BOSKER WIERINGEN. BUREAU Hippolytushoef Wieringen Telefoon Intercomm. No. J0. AD V ERTENTIëN Van 1 5 regels Iedere regel meer t 0.50 f 0.10 WELKE BONNEN ZIJN THANS GELDIG. Van 22-2S Juli weer 2000 gram brood roggebrood 2500 gram. Detaillisten mogen ook deze weck nog vrij boter en vetten koopeii. Omtrent de distributie van brood, boter en vetten, grutterswaren en pe troleum deelt het A.N.P. mede Het verschil in het droge-stofgehal- te tusschen roggebrood en ander brood heeft aanleiding gegeven om te bepalen, dat iedere bon van het brood bunboekje recht zal geven op het koo- pcn van 125 gram roggebrood. Voor alle andere broodsoorten blijft het ge wicht, dat per enkele bon van liet broodbonb oekje kan worden gekocht, 100 gram. In verband met het bovenstaande zullen gedurende het tijdvak van 22 t.m. 28 Juli a.s. de met „71" Lm. „80" genummerde dubbele bonnen van het broodbonboekje recht geven op het koopen van 2500 gram roggebrood oi 2000 gram ander brood. Elk der enkele bonnen geeft derhalve recht op het koopen van 125 gram roggebrood of 100 gram ander brood. De bonnen, welke 28 Juli nog niet bruikt zijn blijven voorts nog t.m. 1 Au gustus a.s. geldig. BOTER EN VETTEN. Zooals reeds eerder werd gepubli ceerd is het aan de detaillisten nog toegestaan gedurende de week van van 15 t.m. 21 Juli 1940 boter, marga rine en spijsvet te koopen zonder dat daarvoor toewijzingen behoeven te worden afgegeven. Ter bevordering van een vlotte be voorrading der detaillisten kan thans goedgekeurd worden, dat deze gelegen lieid tot vrij koopen door detaillisten nog blijft bestaan t.m. 28 Juli a.s. Ook gedurende de week van 22 t.m. 28 Juli beliooren de detaillisten de door hen ontvangen, met 67 en 08 genum merde bonnen van het algemeen dis tributiebonboekje te plakken op op- plakvellcn. Tegen inwisseling van deze opplakvellcn zullen de distributie diensten op een door deze diensten aan te geven dag toewijzingen voor boter, margarine en spijsvet verstrekken. De aandacht wordt er op gevestigd, dat de detaillisten gedurende de week van 22 t.m. Juli a.s. niet meer zullen mogen koopen dan 1 52 gedeelte van hun jaaromzet over 1939. Ten slotte wordt er nogmaals met nadruk op gewezen, dat de detaillis ten er bij het inwisselen der door hen ontvangen bonnen 67 en 68 voor botor- of margarinetoewijzingen rekening mede dienen te houden, dat. met in gang van 29 Juli een groot deel dei- bevolking geen margarine of vet, doch uitsluitend boter zal kunnen koopen. Wie do ontvangen consumcntenbon- nen uitsluitend of in hoofdzaak om wisselt voor margarinetoewijzingen, loopt derhalve de kans, dat hij het ge deelte van zijn klanten, dat na 28 Juli uitsluitend boter mag koopen, niet zal kunnen bedienen. GRUTTERSWAREN Zooals reeds in de dagbladen werd geplubliceerd zal op Maandag 22 Ju- i a.s. een aanvang worden gemaakt met de distributie, van alle soorten lijst, rijstemeel, gort, havermout, ha vervlokken, gutten, maizena, gries- meel, puddingpoeders, marconi, spag hetti en vermicelli. Gedurende het tijdvak van 22 Juli t.m. 11 Augustus a.s. geeft de met „95" genummerde bon van liet algemeen distributicbonboekje recht op het koo pen van 250 gram rijst of rijstemeel. De met „100" genummerde bon geeft gedurende genoemd tijdvak recht op het koopen van 250 gram havermout of havervlokken of gort of grutten. Voorts geeft geuurende het tijdvak van 22 Juli t.m. 11 September a.s. de met „105" genummerde bon van het algemeen ddstributiebonboekje recht op het koopen van 100 gram maizena of griesmeel of puddingpoeder. Wat deze puddingpoeders betreft wordt de aandacht er op gevestigd, dat onder de distributieregeling slechts vallen puddingpoeders, welke vervaardigd zijn van of hoofdzakelijk bestaan uit producten bereid uit gra nen, rijst of topioca. jGedurende het tijdvak van 22 Juli a.s. jt.m. 11 September a.s. zal voorts <lc niet „110" genummerde bon van het algemeen distributiebonboekje recht geven op 100 gram niarcaroni.of ver- 'micefff of spaghetti. PETROLEUM. Met het oog op den voorraad petro leum, welke thans huishoudelijk verbruik beschikbaar is, is het nood zakelijk gebleken, den geldigheids duur van den t.m. Zondag 28 Juli a.s. geldig verklaarden petroleumzegel, te verlengen t.m. Zondag 11 Aug. a.s. Dit beteekent, dat bij het verbruik van de op den thans geldigcn petro leumzegel gekochte petroleum reke ning dient te worden gehouden, dat. met deze hoeveelheid volstaan moet worden t.m. 11 Augs. a.s. Voorts wordt er op gewezen, dat de met „periode 4" gemerkte petroleum zegel NIET geldig zal worden ver klaard voor het koopen van petroleum Laatstbedoelde zegel zal dus Kunnen worden vernietigd. BINNENLANDSCH NIEUWS. MR. ROST VAN TONNINGEN STELT DE EISCHEN VAN DE ARBEIDERS 1. Arbeidsplan. 2. Opheffing werkloosheid cn gewaarborgde vacantie. 3. Organisatie der ontspanning in deze vacantie. POLITIEK BESTAAN ORGANISATIES GE-EINDIGD. De juist benoemde commissaris voor de S.D.A.P., de R.S.A.P. en de C.P.N., mr. M. M. Rost van Tonningen, heeft Zaterdagavond een radiorede gehouden waarin hij oa. zeide De gebeurtenssen der laatste weken hebben in het bijzonder de Sociaal-Democratische Ar beiderspartij en het Nederlandsch Verbond van Vakvereenigingen in hun diepste wezen beroerd. In deze organisatie hebben Nederlandsche arbeiders en arbeidsters tientallen jaren voor jhun socialistisch ideaal gestreden. Ontzaglij ke offers zijn gebracht ter verwezenlijking van 'die idealen, welke belichaamd zijn in de her innering aan Pietér Jelles Troelstra. Ieder Nederlander, die onbevooroordeeld den arbeid van de laatste halve eeuw in vogel vlucht overziet, zal tot de erkenning komen, zeide spr., dat zoowel in de S.D.A.P. als in KAMPVECHTERS TEGEN PIJN het N.V.V. menig idealist even hard voor de lotsverbetering van den arbeider heeft ge streden, als in het volksche socialisme onzer dagen. Maar eveneens dwingt deze terugblik ons tot de erkenning, dat het ideaal zelf, de verwezenlijking van een socialistische gemeen schap niet "werd bereikt. Het is, vervolgde spr., een dwingend gebod voor de Nederlandsche volksgemeenschap om de arbeiders, die in de S.D.A.P. en in het N.V.V. zijn samengevat, in de gelegenheid te stellen uit de kracht van hun eigen persoon lijkheid den weg tot het nieuwe Europa te vinden. Als dan ook de Nederlandsche gemeenschap misschien verrast is geworden door het be sluit dat de leiding van de S.D.A.P. van haar functies is ontheven, dan is de uitsluitende bedoeling daarvan, aldus spr., dat uit de rijen van de arbeiders zelf de nieuwe leiding op zal staan. Waarom Waarom, ging mr. Rost van Tonningen voort, werd nu de leiding van de oude S.D.A.P. van haar functie ontheven? Deze leiding heeft, volgens spr., de stuw kracht gemist om het diepe verlangen der arbeiders naar maatschappelijke vernieuwing ook maar in eenigszins voldoende mate te bevredigen. Zij heeft in den politieken strijd zoo zeer haar beginselen verzaakt, door het aangaan van coalities met partijen van een lijnrecht tegengesteld beginsel, dat van haar niet te verwachten was, dat zij die vernieu wing zou kunnen leiden. De weg naar een betere toekomst kan door nieuwe leiders gewezen worden, die van onder- jop uit de rijen der arbeiders voortkomen. Zelden, ging spr. verder, is de nood in een volk zoo hoog gestegen als op het oogenblik tin het onze. Het grenst aan beleedigende schijnheilig- lieid, als men aan de ontzettende gevolgen ivan het kapitalistische systeem zou willen voorbijgaan en over geestelijke waarden zou willen spreken, alvorens de materieele vraag stukken op te lossen. De hooge nood dwingt ons als eerste socialistische eisch te stellen den arbeider datgene te geven, wat de socia listische strijders hebben samengevat onder den kreet„Vrijheid, Arbeid, Brood De optrekking' van een werkplan, dat den nood van de arbeidersmassa's kan lenigen, is in de eerste plaats een taak van de arbeiders zelf. Dat zij tot dergelijken arbeid in staat zijn, heeft het Plan van den Arbeid bewezen. Niet alleen in de S.D.A.P. en het N.V.V.. doch ook in andere bewegingen en in de politieke par tijen zijn het deskundigen geweest, die door hun opbouwende gedachten de oplossing van deze meest dringende vraagstukken van den arbeid van het volk hebben bijgebracht. Eischen. Een socialistische arbeidersklasse dient ver volgde spr. dan ook aan elk bewind de vol gende eischen te stellen 1. Het onmiddellijk ontwerpen van een arbeidsplan voor het Nederlandsche volk, dat de productie voor de eigen behoeften in de toekomst binnen de wordende Europeesche gemeenschap zal waarborgen. 2. De inschakeling van alle arbeiders ten einde de werkloosheid op te heffen en een gewaarborgde vacantie, met met behoud van loon, te kunnen invoeren. 3. De organisatie van ontspanning door de opening van reisgelegenheid in deze vacantie- dagen. Met den laatste eisch bestreden wij het ge bied van de cultuur. Het zou een miskenning zijn van hetgene wat N.V.V. en S.D.A.P. heb ben tot stand gebracht, als wij aan den cul- tuurarbeid van de socialistische arbeiders zou den voorbijgaan, die reeds thans verwezen lijkt is in de ontwikkelingsinstituten en ont spanningsgroepen in hun kunstbeoefening, hun ontspanningshuizen, hun natuurvrien den werk en zeker niet in het minst in hun eigen, zoo hartstochtelijk begonnen en tijde lijk tot een zoo hoog plan gebrachte jeugdbe weging. Dit prachtige werk mag in geen geval wor den afgebroken zeide spr. Op het gebied van de cultuur heeft de gemeenschap echter aan Nationaal Socialistische Beweging in Nederland Leider Mussert) Hoofdkwartier, Maliebaan 35, Utrecht Telefoon 16541. op WOENSDAG 24 JULI 1940, in Hotel Veerdig te Hippolytushoef WIERINGEN, aanvang 8.30 uur. Onderwerp NEÊRLANDS TOEKOMST EN DE N. S. B. Spreker SPELT. Vertooning van de der laatste Landdag te Lanteren. TOEGANG VRIJ. de Nederlandsche arbeiders een vraag te stel len. Talloos zijn de arbeidersmuziekvereeni- iingen, de arbeiderszangvereenigingc-n. de ar beidersorkesten. Het zal de taak der arbeiders zijn, deze uitingen van waarachtige cultuur van het Nederlandsche volkskarakter ook ter beschikking' van hun andere volksgenooten te stellen. Mannen en vrouwen kunnen in gemeen schap bij de geboorte van een nieuwen tijd de scheppingen van de genieën in hun volk tot nieuwe hoogten opvoeren. Doch voorwaarde voor scheppingen is de eeuwige vernieuwing van den aard na bevrij ding van troebele invloeden, die haar bedrii- gen. Het Nederlandsche volk is een eeuwen oude cultuurgemeenschap, taalgemeenschap en een bloedgemeenschap. Het sociale gevoel, dat ons bezielt is niet iets, dat wij uit boeken kunnen leeren, het is het medetrillen van ge lijkgestemde menschen met het lot van de volksgenooten, die door een misdadig stelsel worden vertrapt. Sociale zorg. Hoezeer men ook moet erkennen, vervolgde spr. zijn rede. dat de arbcidsbewcging in tal van sociale maatregelen als ziekte-, invalidi teit?-, ongevallen en ouderdomsverz. con cessies aan het kapitalisme heeft afgewron- gen, zoo is toch aan die eene eisch niet vol daan, die elke socialistische gemeenschap moet stellen. De eisch dat niet de ouderdom, maar wel het tijdstip, waarop de mensch afgewerkt is. zijn recht op een arbeidspensioen bepaalt. Voor de jeugd moet aan de andere zijde de eisch worden verheven, dat een socialistische gemeenschap niet kan dulden, dat zij door gebrek aan materieele verzorging, lichamelijk wordt verminkt, of door cultureelen honger geestelijk verdort. Het is een verheugend feit, dat alle cultu- reele prestaties, dat de arbeiders hebben ver richt, terugtreden achter den verbijsterenden inzet, die de eerste A.J.C.-generatie op cul tureel gebied voor het jonge volk heeft ge daan. Deze na-ooriogsche jeugd begreep. dat Troelstra's profetische woorden van 1914, haar richtsnoer moesten zijn dat de natio nale gedachte de nationale geschillen moest overheerschen, dat het socialisme opnieuw doorgrond en gefundeerd moest worden. En toch, vervolgde mr. Rost van Tonningen, zelfs in eigen rijen heerscht thans ontevre denheid over dat wat uiteindelijk bereikt werd, want de spanning der eerste jaren is verslapt en na 1922 is het langzaam bergaf gegaan. De adem van een nieuwen tijd moge de arbeidersjeugd met frissche kracht vervul len. Het is onmiskenbaar, dat de socialistische jeugd naar nieuwe bindingen en nieuwe vor men tast. De arbeidersbeweging. Als hier hulde is gebracht aan het vele goede, ging spr. verder, dat de moderne ar beidersbeweging tot stand gebracht heeft, dan zit daarbij de bedoeling voor, om het geheele bezit aan materieele en cultureele I goederen goederen dezer arbeidersmassa's en der jeugd te beschermen tot den tijd. dat een nieuwe leiding uit de eigen rijen zal opstaan. Als politieke erganisatie hebben de ver schillende organisaties opgehouden te be staan. Als deelen der groote Nederlandsche volksgemeenschap met een eigen karak ter, een eigen levensstijl hebben deze ar beidersmassa's enbetwislbaar recht op hun geer jke en materieele eigendom men. In de eerstvolgende dagen zullen, aldus deelde spr. mede, de technische maatregelen bekend worden gemaakt die noodzakelijk zijn. om het deelgenootschap van de arbeiders aan hun organisaties vast te leggen en om te overleggen, hoe de sociale en cultureele op- bouwarbeid uit hun binnenste het best kan worden gewaarborgd. Bij het ontwerpen der plannen zal het initiatief aan de organisaties zelf worden gelaten. Aan de arbeiderspers en de arbeidersradio zullen de eigen krachten blijven verbonden. Voor zoover de financieele nood, die de arbeiderspers en de arbeidersradio heeft be zocht, het niet strikt noodzakelijk maken, zal in het personeel geen wijziging worden ge bracht. Moge, besloot spr., dan spoedig in nieuw Nederland de socialistische gemeenschap waarvoor zoovelen streden worden verwezen lijkt. Mogen de socialisten uit allen bewegin gen elkander de hand rijken. 1 AARD AP PELeEX.PORT UIT NOORD HOLLAND. Duitscliland koopt zeven maal zooveel als vorig jaar. De export van vroege aardappelen u t Noord Holland is ten gevolge van het optreden van d;e aardappelziekte wel eenigszins gestagneerd in het be gin van de vorige week. De exporteurs durfden het bij het ontdekken van de ziekteverschijnselen niet best aan hei risico te loopen, aangezien de schade, hij een toenemende ziekte, zeer groot zou zijn. De organisaties zijn echter tot elkaar gekomen. Er moest door de veilingen voor gezorgd worden, dat alleen ge zonde aardappelen werden aange voerd, terwijl bovendien een strenge 'controle moest worden uitgeoefend en een hooge boete geheven bij consta teering van zieke aangevoerde partijen Meteen werd de aanvoer van gezonde aardappelen geheel vrij gegeven en waren de tuinbouwers niet meer ge bonden aan een bepaalde hoeveelheid per are. Ook uit de kuilen mocht worden af geleverd, mits natuurlijk aardappelen van goede kwaliteit. Het aanbod werd hierdoor zeer groot, zoodat er heel veel aardappelen voor Duitschlaud werden verladen. Het aanbod was ech ter te groot, zoodat Vrijdag weer een tuit een artikel van N. Pabricant en L. Zim- merman in „Hygeia". Chicago, April 1940). (Vervolg.) Nu is Wells ervan overtuigd, een langge- zocht doel bereikt te hebben. Een paar maan den later gaat hij naar Boston. Hij wil de hoedanigheden van het lachgas demonstree- voor de doktoren van het ziekenhuis van Massachusetts. Maar omdat hij nog geen er varing heeft met de toediening van het gas, vermoedelijk omdat hij 't te weinig gebruikt heeft, komt de patiënt, wiens kies hij trekt, bij bewustzijn nog vóór de behandeling afge- loopen is en schreeuwt van de pijn. „Humbug", roepen de aanwezige studenten. Die uitroep is het doodvonnis voor Horace Wells. Hij is een gevoelig mensch hij beschouwt zich als onteerd. Mismoedig keert hij huis waarts. In zijn eigen praktijk dient hij nog wel eens lachgas toe, maar het duurt niet lans of hij legt zijn praktijk neer. Drie jaar latei- slaat hij de hand aan zichzelf. In 1846 is het weer de beurt van ether, dat her-ontdekt wordt. Een tandarts, William Mor ton, die tevens student in de medicijnen aan de universiteit van Harvard is, gevoelt zich geprimeerd door hetgeen hij tijdens de ope ratie van een jonge vrouw gezien heeft. Zij had zoo geworsteld en om zich heen geslagen, dat eenige krachtige personen onder de aan wezigen haar hadden moeten vasthouden. Haar gillen klinken nog in Morton's ooren. Hij herinnert zich het lot van zijn ouden vriend en leermeester, Wells. Waar Wells faalde, wil Morton slagen. Door zijn scheikun- de-professor, Jackson, laat hij zich de eigen- schappen van ether uitleggen. Zwijgend luis tert Morton hij heeft een practischen geest [en is bedacht op een mogelijk octrooi. I Eerst neemt hij proeven met zichzelf met zijn hond Nig, daarna met patiënten, 'wier kiezen getrokken moeten worden. Wan neer alles met succes bekroond is, waagt Mor ton den grooten stap hij wil ether toedienen bij een belangrijke operatie. Hij vraagt en ver krijgt de toestemming van dr. Warren, eersten 'chirurg van het staatsziekenhuis van Massa- chusetts. Op den 16den October 1846 is de galerij dei- operatiezaal stampvol met twijfelmoedige stu- denten en sceptische medici. De patiënt wordt [binnengebracht door de helpers, wier taak het is, hem in bedwang te houden als hij wors telt en schreeuwt. De chirurg wachteen kwartier verstrijkt, en dr. Warren wordt on rustig. Hij maakt de raadselachtige opmer king „Daar dr. Morton niet verschenen is, veronderstel ik, dat hij elders bezig wordt ge houden." Uit zijn stem blijkt, dat hij de komst van dr. Morton onwaarschijnlijk acht. Het ge hoor onderdrukt een zwak gegiechel. Dr. Warren neemt een der instrumenten in de hand. knikt zijn assistenten toe en wendt zich tot den gillenden patiënt. Op het oogen blik, dat hij met opereeren zal beginnen, komt Morton binnen. Hij heeft even moeten wach ten op het voltooien van een nieuw inadem- apparaat. Warren wendt zich tot hem met de woorden „Nu, meneer, uw patiënt is klaar." Ongevoelig voor de vijandige en spottende ge- 1 zichten rondom hem, brengt Morton het ap paraat aan, dient er ether toe, en na een paar 'minuten zegt hij tot den chirurg: .Dr. War den, uw patiënt is klaar." De chirurg neemt zijn mes ter hand en maakt de eerste snede. De patiënt verroert zich niet en maakt geen geluid. De operatie wordt voortgezet, een groot gezwel wordt verwijderd. Nog geeft de patiënt geen teeken van pijn. Als de operatie vol tooid is, keert dr. Warren zich tot dc aanwe zigen en zegt langzaam en nadrukkelijk „Heeren, dit is geen humbug." De ontdekking van aethyleen had plaats in 1908. Een bejaarde tuinman te Chicago loopt door zijn broeikas, en werpt een blik op de anjers, die hem in heel Chicago beroemd ge maakt hebben. Het zijn prachtige anjers van een niet-alledaagsche soort, die hij met een flinke winst aan de bloemisten pleegt te ver- koopen. Plotseling blijft hij staan een zeker aantal bloemen is verschrompeldandere zijn reeds dood. Dat is onbegrijpelijk. Da vol gende dagen constateert de tuinman hetzelf de. Hij noch zijn assisten kunnen het ver schijnsel verklaren. Nadat er weken voorbij zijn gegaan en honderden bloemen een vroeg- tijdigen dood stierven, ontdekt de tuinman een vreemde reuk in de kas. Hij zoekt in alle hoeken en gaten, en bemerkt ten slotte, dat er een gaspijp lek is. „Dat moet de ooi-zaak zijn," denkt hij, en neemt meteen de proef op de som. Hij houdt een gezonde anjer boven de plaats waar het gas ontsnapt. Dadelijk sluiten de bloembladen zich het schijnt, of de anjer „slaapt." De tuinman gaat met de bloem naar buiten de bladen openen zich weer en nemen hun vorigen stand in. De tuinman heeft het probleem opgelost, laat het lek repareeren en zijn bloemen veroorza ken hem geen hoofdbrekens meer. Twee plantkundigen van de universiteit van Chicago hooren van de anjers, die in de broei kas waren gaan „slapen". Hun nieuwsgierig heid is gewekt. In hun laboratoria bestudee- ren zij de anjers zorgvuldig. Zij onderzoeken c.m. den slaapwekkenden invloed van gewoon lichtgas op levende planten, met merkwaardi ge resultaten. Zij deelen hun bevindingen mede aan twee andere geleerden, dr. Arno B. Luckhardt en dr. Carter. Dezen zetten het onderzoek voort en conslateeren, dat dieren op dezelfde wijze op lichtgas reageeren als bloemen. Honderden proeven worden geno men. Luckhardt en Carter verdunnen lichtgas met zuurstof, in verschillende verhoudingen. Zij willen te weten komen, welk ingrediënt van het mengsel den slaapwekkenden invloed uitoefent. Ten slotte vinden zij een nieuw synthetisch gas. dat zoowel slaap als gevoel loosheid teweeg brengt. Het werkt evenals ether, maar mist de onaangename nawerking vsn ether. Zij noemen het nieuwe gas aethy leen. In 1923 publiceeren Luckhardt en Car ter hun proefnemingen in het Journal van den Amerikaanschen geneeskundigen bond. Het duurt niet lang, of het nieuwe verdoo- vingsmiddel blijkt voor chirurgen van zeer groote waarde te zijn. Na verloop van enkele jaren tijds heeft aethyleen zijn plaats naast ether en lachgas ingenomen als bestrijder van pijn.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Wieringer courant | 1940 | | pagina 1