Verkooping
Onze ST.NICOLAAS-
COLLECTIES
Verkooping
Cinema De Haan
pi 't beter
VAN WILLIGEN
Garage Boonties
ifa.NEELS
I
Winterjassen
ZATERDAG 23 NOV. 1940
EEN CAFÉ
zijn compleet.
Voor SPEELGOED
LUXE en HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN
GLAS
PORCELEIN
LEDERWAREN en
PARFUMERIEËN
SLA AGT O ZEKER BIJ:
KONINGSTRAAT
DEN HELDER
ZATERDAG 16 NOV. 1940
Let wel!
KAMER KACHEL
LEEREN PAK EN
PET f 30.-.
Petroleum schaarste
GEEN NOOD!
Wij leveren uit voorraad
CARBID
en Carbid-kamerlampen
en Stallampen
Ruime keuze
Gebr. ten Brinke
WAAR ONS VOLK WOONT
Zorg voor de arbeiders.
Een behoorlijke woning is naast voldoen
de voeding en kleeding een eerste levens
behoefte.
Zij verschilt van de andere eerste levens
behoeften door haar blijvend karakter.
Een onvoldoende maaltijd wordt opgegeten
en kan den volgenden dag door één met
grootere voedingswaarde worden gevolgd. Een
onvoldoende kleedingstuk kan door een han
dige huisvrouw worden hersteld en als zij
tevens spaarzaam is ten slotte door een
ander worden vervangen, omdat de levensduur
van, een kleedingstuk kort en zijn waarde
naar verhouding gering is. Ook de offervaar
digheid van den medemensch (denk aan Rot
terdam kan in noodgevallen uitkomst bren
gen.
Maar de woning blijfter zijn er, die hon
derden jaren staan. En als er geen autoritei
ten aan te pas kwamen, zouden slechte wo
ningen nog eens zoo lang staan.
In een woning brengt men een groot deel
van zijn leven door, de vrouw nog meer dan
de man, de werklooze nog meer dan de wer
kende. De woning drukt haai' stempel op de
levensgewoonten een krot kan niet behoor
lijk worden schoongehouden en geeft de huis
vrouw, die ziet dat al haar werken vergeefs
is, een minderwaardigheidsgevoel.
Een behoorlijke woning is niet alleen een
ïnaterieele behoefte en als voorbehoedmiddel
tegen vele ziekten voorkomen is beter dan
genezen een eisch van volksgezondheid,
maar zij is ook een noodzakelijke basis voor
dc mogelijkheid van geestelijke ontploiing.
Het samenhokken in een te gering aantal en
te kleine vertrekken waarbij ook aan sa
menwoning moet worden gedacht heeft een
funesten invloed op het gezinsleven. De zoo
noodige rust en daarmede de gelegenheid voor
zelfstudie en bezinning ontbreken er.
Men behoeft slechts gade te slaan welke
verandering plaats grijpt in de woonzeden
van gezinnen, die uit een krottenwijk naar een
buurt met nieuwe arbeiderswoningen verhui
zen, om zich te overtuigen, dat ook de goede
woning het hare heeft bijgedragen tot de
vorming van het type zelfbewuste, ontwikkel
de arbeiders, die men onder geen omstandig
heid meer naar de krotten terug zou kunnen
krijgen.
Er zijn tijden geweest, dat men van heinde
en ver uit het buitenland naar ons kleine Ne
derland kwam om te zien, wat er hfer op het
gebied van den arbeiderswoningbouw werd
gewrocht.
Deze tijden zijn al lang weer voorbij. Als op
zoovele andere gebieden is ook hier het re-
geeringsbeleid van de laatste tien jaren aar
zelend geweest en heeft men niet voldoende
oog gehad voor de sociale zijde van de eco
nomische vraagstukken.
Dit beteekent allerminst, dat de woningtoe
standen in ons land slechter dan in de buur
landen zouden zijn het tegendeel is op
vele punten waar doch het volgen van de
lijnen van den minsten weerstand heeft ge
leid tot schrille tegenstellingen.
Aan den eenen kant de prachtige com
plexen arbeiderswoningen, tot stand gebracht
in alle groote steden en veie middelgroote
steden door het initiatief van arbeidersbouw -
vereenigingen van verschillende gezindte,
door gemeenten en in vele gevallen ook door
particuliere bouwers.
Aan den anderen kant een groot aantal
krotten volgens een zeker niet overdreven
raming 70.000 en een groote achterstand
op het platteland.
Hoe zijn deze tegenstellingen ontstaan
Doordat daar, waar het krachtige sociale
initiatief van bouwvereenigingen en gemeen
ten ontbrak en waar de particuliere onderne
mer in arbeidswoningbouw geen winstgevend
object zag, niet door de centrale overheid
werd ingegrepen.
Verschillende malen werden rijksvoorschot-
ten voor woningbouwplannen geweigerd, om
dat men al dan niet terecht meende,
dat in de behoefte wel door particulieren
bouw kon worden voorzien, doch bemoeiingen
om daar, waar dit wegens het in gebreke
blijven van particulier en sociaal initiatief
noodig was, tot den bouw van arbeiderswo
ningen te geraken, bleven behoudens een
enkel uitzonderingsgeval achterwege. Toch
biedt de Woningwet een product van libe
rale staatslieden, die hun tijd vooruit waren
alle gelegenheid om handelend in te grij
pen. indien in een gemeente onvoldoende in
de volkshuisvesting wordt voorzien. Bovendien
waren destijds de bouwprijzen zoo laag en
was de materialenvoorziening zoo overvloe
dig, dat een klein offer van de gemeenschap
voldoende zou zijn geweest.
Maar er was nog een klein gedeelte ach
tergebleven van die mentaliteit, die in 1897
naar voren kwam bij de vernietiging van een
Utrechtsche verordening, die Burgemeester
en Wethouders de bevoegdheid gaf woningen
te doen zuiveren, die met ongedierte waren
besmet. De reden van deze vernietiging was,
dat de gemeente zich slechts met de open
bare gezondheid mocht bemoeienen dat
het ongedierte leeft op particulier terrein
Terwijl er groote wijken in onze steden
getuigen van den wil tot vooruitgang, is het
platteland stiefmoederlijk bedeeld. Hier was
het loon van den landarbeider, het inkomen
van den kleinen boer of tuinder sedert jaren
te gering om ook maar bij benadering het
bouwen van een nieuwe bescheiden, woning
tegen een dekkende huur mogelijk te maken.
In vele streken is de „eigen" woning op het
platteland inheemsch. Deze eigen woningen
kwamen meer en meer in verval. Het „zilve
ren dak" erop werd steeds grooter, in plaats
dat in overeenstemming met de dalende
waarde de oude hypotheek kon worden afge
lost. En deze groeiende oude hypotheek werd
aanleiding, dat aan een nieuw eigen woning
heelemaal niet meer kon worden gedacht.
In plaats dat men zich afvroeg op welke
wijze het platteland op voldoende schaal en
in overeenstemming met zijn belang als ba
sis voor de volkshuishouding aan nieuwe wo
ningen kon worden geholpen, vergenoegde
men zich ermede een paai' papieren regelin
gen in het leven te roepen. Mede door laks
heid van vele gemeentebesturen vonden deze
weinig toepassing en konden zij overigens
ook slechts voor een klein deel in de behoef
ten voorzien, omdat de groote belemmering
de wanverhouding tusschen loon en huur
(bouwkosten) van een nieuwe woning, in
stand bleef.
En nu Wat nu met de gestegen bouwprij
zen en het gebrek aan sommige materialen
Nog kunnen wij bouwen, zij het met ten
deele andere materialen en met grootere of
fers. Offers, die de gemeenschap zal moe
ten brengen, omdat het niet bouwen of het
hier en daar bouwen van enkele woningen in
hoogere huurklassen tengevolge heeft, dat
de uit vroeger jaren bekende gast, de woning
nood, binnenkort opnieuw aan het venster
tikt.
In meerdere gemeenten heeft deze gast
trouwens reeds zijn opwachting gemaakt,
zooals o.a. blijkt uit een in de dagbladen ver
melde uitlating van den burgemeester van
een grootere plattelandsgemeente in het
Noorden tegenover den Rijkscommissaris bij
diens ontvangst binnen de gemeente.
Betreurd moet worden, dat wij het zoover
hebben laten komen, dat één onzer burge
meesters gemeend heeft den Duitsche autori
teiten steun te moeten vragen voor een zaak,
die wij Nederlanders moeten en kunnen op
lossen en die zeker een belangrijke plaats in
zal moeten nemen bij de uitwerking van een
tweetal programma-punten der Nederland-
sche Unie vooruitziende verzorging der gees
telijke en lichamelijke volksgezondheid en
doelbewuste leiding van de voortbrenging en
verdeeling van stoffelijke goederen.
Bij het Regeeringscommissariaat voor den
Wederopbouw worden in steeds sterkere mate
alle bevoegdheden samengebracht, die noodig
zijn om het bouwbedrijf in zijn vollen om
vang dus niet alleen met betrekking tot
wederopbouwkwesties doelmatig te doen
functioneer en.
Dit is toe te juichen, omdat uit dezen on
der bijzondere omstandigheden ontstanen,
tak van dienst op den duur een instantie
kan groeien, die op doelbewuste wijze leiding
geeft aan de bouwnijverheid en die door de
beheersching van de materialenverdeeling
met behulp van een vergunningenstelsel, het
heft in handen houdt.
Men zal er echter voor moeten waken, dat
bij de hanteering van deze bevoegdheden niet
alleen het economische, doch ook het sociale
gezichtspunt tot zijn recht komt. Allereerst
bij de toewij zing der materialen over de ver
schillende takken van het bouwbedrijf de
woningbouw, industrieele bouw, wegenbouw,
waterbouw, enz. Maar verder ook om nood
zakelijke bouwwerken door te zetten, daar.
waar krachten werkzaam zijn, die een vlotten
gang van zaken tegenwerken.
Nu de materialen zoo schaarsch zijn, zal op
het gebied van den woninjwouw aandacht
moeten worden geschonken aan de vraag
waar (op welke plaatsen) de behoefte aan
woningen het dringendst om bevrediging
vraagt, voor wie een nieuwe gelegenheid tot
huisvesting het meest noodzakelijk is en aan
wie de bevrediging van een bepaalde woning
behoefte het best kan worden toevertrouwd.
Dus niet daar bouwen, waar woningen
leegstaan, maar daar, waar woningnood dreigt
of reeds aanwezig is of daar waar bij de ves
tiging van nieuwe inwoners een levensbestaan
kan worden verschaft in landbouw of indus
trie.
En niet een groote villa bouwen, waarvoor
drie a vier maal zooveel materiaal noodig zijn
als voor een arbeiderswoning.
En niet middenstandswoningen bouwen in
plaats van arbeiderswoningen in een gemeen
te, waar behoefte aan deze laatste soort groo
ter is dan aan de eerstbedoelde, alleen omdat
een particuliere bouwer actiever is dan bouw-
vereeniging en gemeente en terecht
meent, dat de middenstandswoning hem een
hoogere huur zal opbrengen dan een arbei
derswoning.
In plaats van den strijd tusschen particu
liere bouwers en bouwvereenigingen zal er
een doelmatige werkverdeeling moeten komen
tusschen gemeenschapsbouw (gemeente en
bouwvereenigingen) en den particulieren
bouw. waar bij het groote sociale belang van
de „eigen" woning niet' uit het oog zal mogen
worden verloren. Maatgevend bij deze werk
verdeeling zal moeten zijn de gewenschte
behoeftebevrediging en niet de belangen van
deze of gene groep.
Toen jaren geleden van vele kanten is aan
gedrongen op ordening der woningproductie,
had men het oog op productie-beperking,
omdat er tallooze huizen leegstonden. Thans
dreigt de balans meer naar de andere zijde
door te slaan en komt ordening in de eerste
plaats naar voren met het oog op stimuleering
van de uitermate geringe woningproductie.
De middelen zijn aanwezig de noodzake
lijke vergunning van het Regeeringscommis
sariaat, de aanwijzingen voor het gebruik van
een minimum aan de schaarsche bouwmate
rialen, groote ondernemers, die zich gaan
specialiseeren op het gebruik van vervangende
constructies, gemeente en bouwvereenigingen,
die branden van verlangen om aan het bou
wen te mogen gaan en ten slotte als stok ach
ter de deur de mogelijkheid tot woningbouw
te dwingen, in artikel 55 der Woningwet.
Maar, ook al wordt het type van de te bou
wen woningen voor arbeiders met geringe in
komsten zooveel mogelijk versoberd, offers
zullen er in verband met de gestegen prij'zen
door de gemeenschap moeten worden ge
bracht.
Heden overleed tot onze
diepe droefheid onze gelief
de Man. Vader, Behuwd- en
Grootvader
DIRK WIEGMAN Pz.,
in den ouderdom van 65 jaar.
WED. D. WIEGMAN-
Sprenkeling
en Kinderen.
Normert Wieringen.
13 Nov. 1940.
De teraardebestelling zal
plaats hebben Zaterdag 16
Nov. a.s., des namiddags
2 uur op de Algem. Begraaf
plaats te Hippolytushoef.
Geboren
ANNA ALIDA,
dochter van
S. SLIKKER
G. SLIKKER - de Vries.
Wieringen, 13 Nov. 1940.
Tijdelijk adres Belt 40, H.-hoef.
WIERINGEN.
OPENBARE
te 7 uur nam. PRECIES,
ten verzoeke van den Heer Cura
tor in het Faillissement van
Klaas Halfweeg Sz. in café
KI. HALFWEEG te De Haukes
met ERF en aanbehooren te
DE HAUKES 52,
kad. Gem. Wieringen D no. 1977,
groot 2.05Aren.
Lasten van 1 Januari 1941 af.
Aanvaarden op 27 December 1940
na betaling, VRIJ van HUUR.
Betaling op 27 Dec. a.s.
CAFE-INVENTARIS kan door Koo-
per onderhandsch worden over
genomen van den Curator Mr. H.
Scholten te Alkmaar tegen over
een te komen koopprijs.
Notaris OBREEN.
NIEUWE ONTPLOFFINGEN EN
BRANDEN IN DE VEREEN STATEN
Naar het D.N.B. meldt, is te Canton
(Ohio) een olietank uit elkaar gespron
gen en in brand geraakt.
Te Oklahoma-City ontplofte een olie
toren en vernielde en beschadigde de
omliggende huizen.
In verband met de vervroegde sluitingsuren
raden wij U aan Uw inkoopen reeds nu te doen.
OPENBARE
NAM. 7 UUR precies in hotel
S. KAAN te Hippolytushoef, ten
verzoeke van de erven P. Kaan Cz.,
en de heeren- N. J. Poel en Jb.
Koorn Dz. van
1. Kroezeweid aan Westerkliever-
weg, 47 Aren, 16.45 sn.
2. Groote Stuk in de Leg, 96 A.
±33.60 sn.
3. Oom Simonsventje, bezuiden
de Kooi in Hoelmerkoog, 46.60
A., 16.31 sn.
4. Dirkeweid aan Westerkliever-
weg 9.50 A., 3.325 sn.
5. Ventje aan Hoelmerdijk, 34.10 A,
11.935 sn.
6. Fok bewesten de Kooi, in Hoel
merkoog, 70.70 A., 24,745 sn.
7. Westerdamster, aan den weg,
90 Aren, 31,50 sn.
8. Dubbelwoonhuis en erf te De
Haukes, 85 centiaren, verhuurd
f 4.per week.
9. Pakhuis, schuur, erf, te De
Haukes 16.55 A., 5.7925 sn.,
gedeelten verhuurd f 1.50 p.w.
10. Land aan Viervoetspad bij de
Parklaan, 47.70 A., 16.695 sn. te
veilen in
a. Bouwterrein, Zuidzijde 14.5
bij 32.50, ±4.70 A., pl.m. 1.645 sn.
b. Bouwterrein Midden 15 bij
32.50, 4.87 A., pl.m. 1.7045 sn.
c. Bouwterrein Noordzijde ±15 bij
32.50, 4.87 A.. pl.m. 1.7045 sn.
d. Grasland en Moestuin met ei
gen weg, 20.05 A, pl.m. 7.0175
sn., grenzende aan de bouwter
reinen.
e. Moestuin en boomgaard 13.21
Aren. 4.6235 sn., uitweg over
vorig perceel.
Behalve 8 en 9, alles vrij van pacht
en huur.
Aanvaarden terstond na betaling
op 1 Jan. 1941.
Lasten van 1 Jan. 1941 af.
Betalen uiterlijk op 1 Januari 1941.
Identiteitsbewijzen meenemen op
de veiling s.v.p.
Notaris OBREEN.
Onze enorme hoeveelheden HEERENKLEEDING
hebben wij overgebracht naar
TE SCHAGEN.
Wij berichten alzoo onze clientele dat het
wenschelijk is om uw inkoopen bij ons in
SCHAGEN te doen.
worden óók in DEN HELDER Keizerstr. verkocht.
Hoogachtend,
(M. v. PRAAG.)
Telefoon 7 Wieringen
ZATERDAG en ZONDAG 8 uur
ZONDAGMIDDAG 3 UUR
Nogmaals het Hollandsche filmwerk
met LILY BOUWMEESTER.
In ons voorprogramma de Hollandsche 1-acter
„Het lied van de straat."
GOED VERZORGD VOORPROGRAMMA.
Zaterdag Populaire prijzen Zaal f 0.30, f 0.40, Balcon f 0.75.
ZONDAGMIDDAG 3 UUR ZAAL f 0.25 BALCON f 0.50.
TE KOOP
kl. formaat, zeer zuinig
in stoken f 10.
Prima bruin
PARKLAAN 2, H.-HOEF.
Aanbevelend,
Koningstraat H.-hoef
TE KOOP
een 4-voets MARSHALL's
B.z.a. NET DAGMEISJE. 14' z jaar,
voor ochtend of heele dagen.
Brieven aan J. DE JONG. Wester-
klief, Wieringen.
in prima staat.
Te bevragen bij
K. BREGMAN,
te JULIANADORP, Tel. 26.
Te Koop 2 Sardijnkuils, opzet
1100 en 10.50 mazen 4 stukken
Sardijnwant 10 x 3.80 meter, 11
.m/m. wijdte. A DE BEER.
Molgerdijk 17. Den Oever.
Te Huur gevraagd woongelegen
heid, gem. of ongem., omtrek Me-
demblik. Brieven onder lett. V.
Bur. W.-meerbode, Middenmeer.
Bloemen noodig Bloemenmagazijn
J. Posthumus, Hoofdstr. Tel. 11,
H.-hoef. Voorziet U hierin 't beste.
Door eigen kweekerij 't voordeeligst
Rusthuis ..NOORDERLICHT"
Hippolytushoef vraagt
NET DAGMEISJE.
1517 jaar,
