31e JAARGANG
ZATERDAG 7 DECEMBER 1940
No. 143
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
WIERINGEN EN OMSTREKEN
LEVEN OP IJSLAND
„MIJN HAR DIJ ES'
WIERINGER COURANT
VERSCHIJNT ELKEN
BUREAU
ADVERTENTIëN
DINSDAG, DONDERDAG EN ZATERDAG
UITGEVER
Hippolytushoef Wleringen
Van 1 5 regels
I 0.50
ABONNEMENTSPRIJS
CORN. J. BOSKER WIERINGÈN.
ft-
Telefoon Intercom m. No. Xfi.
Iedere regel meer
f 0.10
per 3 maanden f 1.25.
DE
ndNWFQF HACFN len dus vooralsnog eenië geduld moeten schen 19 uur en 1 uur verboden is non het leven heeft gekost,
UKJIV/vil koesteren alvorens we kunnen bemerken'
VOOR KERSTMIS
dit zéér zeker thans, vooral ook ten op
zichte van de lange donkere winter
avonden. Zooals voorheen ontbreekt
thans nog de gezelligheid der lange win
teravonden. Inplaats van te genieten
verlangt men thans meer naar de lange
loopbaan der zon welke ons brengt lange
dagen, korte avonden en nachten, 't Is
dan ook niet tevergeefsch dat bij het
convoceeren eener vergadering eerst de
zakagenda wordt geraadpleegd omtrent
de stand der maan, waardoor de beoogde
bezoekers den gelegenheid wordt gebo
den zich van huis te kunnen begeven.
Raadpleegt men thans de kalender dan
bemerkt men dat op 30 November de
zon reeds onder gaat te 17.30 uur, dan
I hebben
daghet.
dat de dagen beginnen te lengen. Tegen werking getreden.
half Januari is dit dan ook eerst slechts'
Wanneer ooit aanpassen een vrijwel onder- MEER ZEEP VOOR DE WASCH
gebiedende plicht is geweest, dan geldt I donkere da,gen en a*°"de" Naar „liet Vaderland" verneemt,
S.SK., te ervaren alvorens het licht WQrdt thans het p]an ovenvoge,;
om de hoeveelheid waschzeep, wel
ke men bij inlevering van een
zeepbon aan de wassclierij kan
meegeven, welke hoeveelheid
naar men weet thans 8 Kg. be
draagt, te verboogen tot 20 Kg.
Men achtte hel bij de desbe
treffende instanties mogelijk,
dat deze verhooging zeer spoedig
ingevoerd zal worden.
Tweede collecte op 27 en
28 December.
De Directeur-Generaal voor de
Winterhulp heeft medegedeeld,
dat ele opbrengst van de gehouden
collecten zeer wel aan de verwach
tingen heeft voldaan. Al is nog
geen gedetailleerde opgave van
de binnengekomen gelden te ver-
ontkomt men niet aan de verzuchting schaffen, het totaal van wat aan
dat we nog drie weken bergafwaarts giften enz. is ontvangen, kan ruw
gaan, waarop we de kortste dag zijn geschat worden op één millioen
BINNENLANDSCH NIEUWS.
EEN MILLIOEN VOOR
WINTERHULP
on- bij om te probeeren de opvaren-
Het besluit is op 5 December in!danks alle reddingspogingen, die den te redden, maar hoe mijn
lOnmiddelijk werden aangewend. Jvrouw en ik ook tuurden, er was
Ongeveer kwart voor elf voeren geen spoor van hen te ontdekken,
op korten afstand van elkaar Helaas konden wij niet anders
twee schepen, namelijk de „Fries- doen dan onze reis naai- N ij leer k
land" van schipper W. Eicr te vervolgen.
genaderd en dan dus de dagen weer
gaan lengen. Toch is hier evenwel nog
een klein lichtpunt in deze donkere da
gen voor Kerstmis. Wanneer men de
kalender verder raadpleegt bemerkt
men dat de zon vanaf heden tot 21
December bijna niet vroeger meer on
dergaat, waardoor het nog vroeger ver
duisteren vrijwel uitgesloten mag wor
den genoemd. Zooals gezegd gaat de
zon heden ter ruste om 17.30 uur, op 8
December om 17.29 uur, op 15 December
17.28 en op 23 December alweer om 17.28
uur. Hieruit blijkt dus dat het nog meer
korten der dagen wellicht velen nogal
wat meevalt, doordat dit slechts een
minutenkwestie is. Ook op de stand dei-
maan, waar veel op wordt gelet onder
de huidige omstandigheden, zal het
z.g.n. heldere schijnsel ons niet bijster
te hulp komen in de eerste halve maand
December. 6 December, d.i. Sinterklaas,
is het pas eerste kwartier en 14 Dec.
gulden.
Vervolgens werd medegedeeld,
dat in het eind dezer maand een
tweede collecte zal worden ge
houden en wel op 27 en 28 Decem
ber. Dc eerste dag zal wederom bo.
stemd zijn voor een huiscollecte,
op den tweeden dag zal 'n straat-
collecte met bussen worden ge
houden.
Men heeft ditmaal voor de te
verkoopen speldjes een bijzonde
re aantrekkeijkheid bedacht, die
■vooral de jeugd zal boeien. Die
speldjes zullen verschillende
-sprookjesfiguren voorstellen
daartoe zijn gekozen de Gelaars
de Kat, Sneeuwwitje en de Zeven
Dwergen, Asschepoetser, Rood
kapje, Hans en Grietje, Doornroos
je en Klein Duimpje. Artistiek
verzorgde figuren zijn hiertoe ont-
d.a.v. is het volle maan, welke dan op- w°rPen en men verwacht tevens, uc j^uuuv.c.,
komt te 17.49 uur. De bekende „donkere idat °P dczP dle Sprookjes handel gebrachte rijwiellamp met
•dagen voor Kerstmis" zullen dit jaar dus naar hun !nhoud moer gemeen-
bijzonder donker zijn in meer dan één
■opzicht. De maan is dan reeds in het
laatste kwartier en komt eerst tegen 121
Tuur 'snachts op, waarop men binnen'
moet zijn. Gaat dus de zon in de eerst
volgende weken bijna niet later onder,
de zonsopgang maakt de dagen nog wel' In Verordeningenblad is op
beduidend korter. De tijd van opgang g(Mlomo„ een besluit, volgens hel-
goed van de jeugd zullen worden,
dan men bij de Winterhulp
meent, dat thans het geval is.
NA ZEVEN UUR GEEN
STERKE DRANK MEER
per 1 December tot 22 December ver
schilt maar even 24 minuten of bijna
een half uur. Op 22 December moet dan
ook worden verduisterd van 's avonds
half zes tot 's morgens 9.50 uur. We zul-
tuit een artikel van E. H. M. Vos de Wael
in „De Vrouw en haar Huis",
Amsterdam. October 1940.)
De IJslanders zijn voor het meeren-
deel erg vriendelijk maar kunnen wei
nig over hun land mededeelen. Honderd
malen hoort men dan ook „Jcg veit
pad ekki", „ik weet het niet." Men moet
zijn ziel in lijdzaamheid bezitten, want
niet iederen dag loopen er bussen en ge
moet niet verwonderd zijn, als ze u ver
tellen „Om 10 uur gaat er een", terwijl
•ge om 2 uur te hooren krijgt„Vandaag
kunt ge niet weg, maar morgen." Zoo
iook met de paarden. Ge moogt blij zijn
als ge een uur later dan op den afge
sproken tijd in het zadel zit. Het is den
IJslander niet kwalijk te nemen, ze zijn
bijna allemaal zoo. Trouwens, wat geeft
hetin Juni en Juli zijn de nachten
helder en behoeft men dus toch niet in
donker te rijden. In Augustus is het van
aI1 uur schemer. Bij het plannen ma
ken is het het beste op eenige uren latei-
of op den volgenden dag te rekenen.
Dan kan men zich gelukkig en thuis
voelen op dat eiland, dat zoo'n kouden
naam draagt en toch zoo zonnig en warm
kan zijn.
Het is een land van gletschers, vulca-
nen, watervallen, wilde bergstroomen,
warme bronnen en eindelooze. grasvlak
ten met woesten lavagrond, een land
met heerlijke paarden, waarop het ver
rukkelijk draven en galoppeeren is, hoe
harder, hoe liever paarden, die u dra
gen door diepe, bruisende rivieren, berg
op, berg af. onvermoeiddie u waar
schuwen voor moeras door te weigeren
welk de verkoop, de verstrekking
en het gebruik van. sterken drank
in het. klein in localiteiten, waar
voor vergunning voor den ver
koop in het klein is verleend, lus
er door te gaan.
Het paardrijden is trouwens het heer
lijkste en het beste van IJsland. Van
een paardenrug af ziet men het land in
de finesses en komt men op plaatsen,
waar voor de auto geen weg is. Ge ge
niet dan van den frisschen wind die u
om de poren waait, van de reine, zuive
re lucht, die ge inademt.
En dan de warme bronnen, vanwaar
het water in een modern zwembassis
geleid wordthet is verrukkelijk zwem
men in de open lucht in het warme wa
ter. Ge gevoelt u daarna een geheel
ander mensch.
Bijna alle IJslanders zijn van origine
boeren. Vele geslachten kunnen tot het
jaar 800 terugtellen en deze families
gaan daar niet weinig trotsch op. De
kinderen krijgen bij hun voornaam van
hun vader met als achtervoegsel „son"
of „dottlr", bijv. Gunnar Jonson of Ran-
weg Petersdottir.
De boerderij is het voornaamste van
IJsland en is bijna altijd van hetzelfde
type. Is het huis te klein geworden, dan
bouwt men eenzelfde er naast. Dikwijls
ziet men zoo vier of vijf huizen naast
elkaar, die onderling al dan niet bin
nenshuis met elkaar verbonden zijn. In
oude tijden had men op het dak en langs
de zijwanden behalve van voren, gras
zoden. Men noemt deze boerderijen
„torfbaer". Van de verte uit kon men
ze haast niet zien, zoo waren deze één
met het landschap. Men vindt deze
boerderijen gelukkig nog maar zelden,
want ze zijn zeer onhygiënisch. Tegen
woordig bouwt men ze van hout en nog
meer van gegolfd plaatijzer. De bouw
trant is echter nog veel dezelfde geble
ven. Wat de ramen betreft, kan alleen
PETROLEUMPRIJZEN
De Secretaris-Generaal van het
Dep. van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart deelt mede, dat. met
ingang van 5 Dec. j.1. de „Prijzen-
beschikking Petroleum no. 1" in
werking is getreden.
Volgens deze beschikking is het
aan verkoopers van petroleum ver
boden petroleum en detail ten
verkoop aan te bieden of te ver
koopen tegen hoogere prijzen, dan
die', welke zij sedert 19 Aug. 1940
in rekening brengen, vermeer
dert.met 4Vli cent. per liter, met
dien verstande, dat de prijs nim
mer hooger mag zijn dan 181
cent per liter.
Derhalve wordt de prijs in de
zone, waarin deze 131 2 cent per
liter bedroeg, thans 18 cent; in
de zone, waarin de prijs 13 3/4 cl.
per liter bedroeg, thans 18 14 et.
in de zone, waarin de prijs 14 et.
per liter bedroeg, thans I8V2 et.
RIJWIELLANTAARNS MET
PHILIPSLAMPEN.
Naar aanleiding van de nieuwe voor
schriften inzake de verlichting van rij
wielen, vestigt men er onze aandacht op,
dat de door Philips te Eindhoven in den
be
perkte lichtuitstraling, welke voorzien
is van het voorgeschreven goedkeurings-
teeken der Rijksinspectie Luchtbescher
ming, ook ingevolge de bepalingen van
de jongste verordening (no. 212 d.d. 23
November b 1 ij f t goedgekeurd en toe
gelaten ten gebruike in rijwiellantaarns
zonder verdere afschermmiddelen.
VIER PERSONEN OP HET
IJSSELMEER VERDRONKEN
Woensdagmorgen is op het
IJsselmecr een ongeluk geschied,
dat aan een gezin van ver perso-
een klein raampje bovenin open. Men
lucht niet graag en een IJslander klaagt
gauw over tocht of wind.
Een IJslandsche boerin is altijd druk
bezig in haar keuken. Haar voornaam
ste bezigheid daar is wel het maken van
skyr, een nationaal volksgerecht. Men
ontroomt de melk voor de boter, ver
warmt deze en na er „kleypir" uit de
apotheek 111 gedaan te hebben, giet men
deze uit in groote houten vierkante bak
ken, die bespannen zijn met jute. Na een
dag staan is de melk gestremd en kan
men het goed aangelengd met zoete
melk en suiker eten.
Een ander volksgerecht is rhabarber.
Dit wordt gekookt en dik gemaakt met
poedergelatine. Koud geworden eet men
dit met suiker en melk uit een soepbord.
Dit laatste is zeer goed te eten. Men
krijgt er geen bedorven maag van, wat
van skyr niet altijd gezegd kan worden.
Dc IJslandsche vrouw bakt zelf haar
brood, wit en zwart, en is zeer knap in
het maken van koekjes, cake en taart,
die ook zeer smakelijk zijn.
Men begint den dag met koffie en
koek. Om half elf of elf uur dineert
men, maar de IJslander noemt dit ont
bijt. Dit. bestaat uit zoete soep. bijv.
rhabarber- of cacaosoep. met gekrui
melde beschuit erin. Dan volgt vleesch
of visch met aardappelen, en soms wat
kool of koolraap van den kouden grond,
en skyr of koffie na. Om drie uur volgt
weer koffie met gebak en 's avonds brood
en skyr. Groente is een ongekende weel
de op het platteland. In Reykjavik zijn
warme kassen door de warme bronnen
en daar kan men voor veel geld wat
wortelen, tomaten en erwten koopen. Het
doet dan ook zeer vreemd aan als men
Bolsward en de „De tijd zal het
leeren" van schipper R. Groenhof
te Broekerhaven ter hoogte van
Pampus in Oostelijke richting,
beide geladen met kunstmest.
Plotseling klonk het geluid van
een hevige explosie en binnen
weinige oogenblikken zonk de
„Friesland" met man en muis in
de diepte. Opvarenden waren de
schipper, zijn vrouw en twee kin
deren.
De bemanning van de „De tijd
zal het leeren" deed energieke
pogingen om de slachtoffers te
redden, doch zij moesten na eeni-
gen tijd onverrichterzakc worden
opgegeven. Beide schepen kwa
men van Rotterdam en waren op
weg naai- Nijkerk, waar de laatst
genoemde Donderdag is aangeko
men. De schipper heeft daar het
ongeluk gerapporteerd.
Naar aanleiding van dit tragisch
voorval meldt het Hbl. uit een on
derhoud met. den schipper Groen
hof nog het volgende
De „Friesland" en de „De tijd
zal liet leeren". zoo vertelde schip
per Groenhof ons, waren geza
menlijk van de Oranjesluizen ver
trokken met een lading kunst
mest, bestemd voor een Nijkerk-
sche firma. Mijn schip had een
sterkeren motor dan dat van
schipper Eier en na eenigen tijd
was ik de „Friesland" zoo ver
vooruit, dat ik mijn vaart ver
minderde en het andere vaartuig
op sleeptouw nam. Zoo voeren wij
verder, maar na eenigen tijd zei
iets in mij - hoe het kwam weet
k precies niet - dat het beter was
de verbinding te verbreken.
Nauwelijks was dat gebeurd,
of mijn vrouw en ik hoorden een
overweldigend gedreun en zagen
onmiddellijk naarna op de plaats,
waar de „Friesland" voer, een
zwarte rookkolom en vervolgens
een witte damp opstijgen. Toen
deze waren weggetrokken, bleek
de „Friesland" volkomen uit el
kander te zijn geslagen. Over een
oppervlakte van ongeveer hon
derd meter zagen wij tallooze
wrakkstukken en hier en daar
dreven groote olievlekken op de
golven. Onmiddellijk draaide ik
tusschen een stoffenwinkel en parfu
meriezaak, die bij ons geen kwaad gi
guur zouden slaan, een winkeltje ziet,
waarvan de étalage slechts eenige toma
ten, enkele bossen wortels en wat uien
bevat. IJsland is nu eenmaal zeer arm
aan groenten, en fruit is er heelemaal
niet te koop. Deze twee artikelen mogen
niet worden ingevoerd, omdat het geld
ervoor er niet uit mag. Een IJslander
kan voor plezier zijn land niet uit en
trekt daarom veel door eigen land.
Wat het vleesch betreft eet men daar
schapen- en rundvleesch in groote hoe
veelheden. terwijl men zijn hart kan op
halen aan zalm. forel en bot. De zalm
veel minder vet dan de onze. Een an
der volksvoedsel is gedroogde visch, dat-
helaas tegenwoordig niet meer zooveel
gegeten wordt, zeer ten nadeele van de
tanden, die door het kluiven op de har
de visch sterker werden. Men ziet dan
ook zeer veel jonge menschen met een
valsch gebit. Een geregeld bezoek aan
den tandarts is te duur voor den armen
IJslander.
Verder helpt de jonge vrouw in het
boerenbedrijf. Zij melkt de koeien, die
altijd in de nabijheid van het huis zijn
en helpt de schapen scheren. Deze wor
den te paard en soms ook nog met be
hulp van honden gedreven in een groo
te vierkante ruimte, die afgesloten is
met hooge aarden wallen, waarop prik
keldraad en waarvan de toegang geslo
ten wordt met planken. Zoo kan men
één voor één de schapen onder handen
den nemen, terwijl de vrouw het schaap
bij de horens vasthoudt, scheert de man.
bij de horens vasthoudt, scheert de man.
In hooien is de vrouw ook zeer be
kwaam. Al wat handen heeft helpt mee
Men meldt nader, dal schipper
Eier 3(5 jaar oud was. Zijn doch
tertjes die eveneens het leven heb
ben verloren, waren drie en vijf
jaar. Een ander dochtertje, een
meisje van 8 jaar, bevindt zich
in Sneek, waar zij de Schippers-
school bezoekt.
VROUW GING HAAR MAN MET BIJL
TE LIJF.
En toch ligt zij nu in het ziekenhuis.
In de Cronjéstraat te 's-Gravenhage
woont op een étage een echtpaar. Hij is
38, zij is 31, Donderdagmorgen om half
negen lag de heer des huizes nog te bed.
Zijn echtgenoote was echter reeds op
gestaan. Waarom of waardoor, ligt in
het duister van den ochtend, verborgen,
maar er ontstond twist en zefs een hand
gemeen. De juffrouw nam tenminste een
bijl, waarmede ze haar ega een paar
tikken op het hoofd toebracht. In bed
liggend kon deze zich moeilijk verweren.
De schrik sloeg de dame om het hart
en hals over kop nam ze de vlucht. Zoo
overhaast, dat ze van de portiektrap
viel en met een gebroken linkerschouder
op straat belandde. Toch zette ze haar
vlucht voort, regelrecht naar het zieken
huis aan den Zuidwal. Daar wer.d ze
geholpen en vervolgens liefderijk opge
nomen.
Buren, door 't tumult in 't geweer ge
komen. hadden inmiddels den genees
kundigen dienst gewaarschuwd, die fluks
naar dc Cronjéstraat kwam. De man
werd meegenomen, ook naar het Zieken
huis aan den Zuidwal, waar hij verbon
den werd. Daarna kon hij naar huis te
ruggaan. Zijn levensgezellin heeft hij
echter in het ziekenhuis niet mogen
ontmoeten. Een eventueele verzoening
zal dus tot later moeten worden uitge
steld.
en alle andere pijnen
verdrijft U wondersnel met
Koker 12 stuks 50 ct. Proefdoosje 2stuks 10 ct.
om het hooi droog binnen te krijgen.
De paarden zijn zomer en winter bui
ten, behalve die, welke voor het werk
noodig zijn. De schapen gaan 's winters
overdag naar buiten met een schaap
herder om 's avonds weer naar stal ge
dreven te worden.
Machinerieën heeft men nog weinig op
het platteland. Ik zag een maaimachine
en een machine om het hooi te verza
melen. beide getrokken door een paard.
Wanneer een IJslandsche boerin be
zoek van landgenooten krijgt, ontvangt
zij die in de keuken, waar de bezoekers
volop koffie met gebak krijgen, doch de
vreemdeling wordt altijd in de mooie
kamer gelaten en komt niet verder. Deze
zgn. mooie kamer hangt vol portretten.
Ook op de kasten en de tafeltjes is het
een en al foto. Men kan er verzekerd
van zijn. dat als men zijn conterfeitsel
stuurt naar een IJslandsche boerderij,
men er over 20 jaren nog te vinden is.
De IJslander is dol op portretten.
Het beddegoed bestaat uit een matras
van dons. Daarop een laken en een
hoofdkussen, ook van dons, en als dek
een veeren dekbed in een groote witte
sloop, welke van onderen sluit met knoo-
pen.
Een IJslandsche huisvrouw is zeer hel
der en proper, wascht en boent veel.
zoodat zij in zindelijkheid kan wedijve
ren met haar Hollandsche collega.
Wel is mij opgevallen, dat er op IJs
land minder stof valt dan elders. Men
wordt er ook minder gauw vuil.
•De IJslander heeft zeer veel gemeen
met den Zuid-Afrikaner. Zijn gastvrij
heid is zeer grootmen kan niet langs
een boerderij komen of men noodigt u
(Vervolg binnenpagina.)
