VOORJAARSCREDIETEN
N. V. N00RDERBANK
WIERINGER COURANT.
ZATERDAG 22 MAART 1941 No. 34.
WIERINGERMEER.
Ir. L. J. A. de Jonge over
„Vlasteelt en vlasbewerking."
Uitgaande van de drie Centrale Land
bouworganisaties hield Maandagavond
in Hotel Smit te Middenmeer de heer
Ir. de Jonge een uiteenzetting over bo
venstaand onderwerp, waarvoor zéér
veel belangstelling was.
De heer K. v. d. Veen opende met een
hartelijk welkomstwoord, inzonderheid
aan den spreker van dezen avond ir. de
Jonge.
Spr. herinnerde aan de groeiende be
langstelling voor de vlascultuur, waar
voor ook een avond als deze zoo belang
rijk is. Doch wil men goed vlas telen,
dan moet men voor alles vakman zijn.
Juist daarom is spr. blijde hedenavond
een expert in ons midden te zien, en
spr. geeft daarom nu het woord aan
Ir. de Jonge.
Deze begon met er op te wijzen, dat
een onderwerp als het onderhavige, al
tijd moeilijk is, omdat het zoo veelzijdig
is, maar spr. weet, dat hij hier niet
voor een lekenpubliek zijn causerie
geeft. Immers het succes hier in den
polder is van dien aard, dat hij niet in
alle onderdeelen heeft af te dalen.
Het groote aspect alsook eenige tech
nische punten wil spr. liever in beknop-
ten omvang behandelen. Voor de
vlascultuur is een dringend toekomst
beeld o.a. verschaffing winterwerk en
de permanente voorziening van linnen,
vezel enz. Het eerste begin voor de kans
is W. Europa en daarom ook Nederland.
Werd in 1932 nog geen 2000 H.A. ver
bouwd, thans schijnt het dat we de
25000 H.A. zullen behalen met inbegrip
van Wieringermeer en Haarlemmermeer.
De Russische invoerstaking, alsook de
oorlogstoestand zijn beide niet vreemd
aan deze belangrijke uitbreiding, ter
wijl voorts de volkomen afsluiting der
invoer van vezels, hennep, jute enz. enz.
het hunne tot het verbeterde aspect
bijdroegen. We zijn thans in een zoo
danig stadium, dat de geheele textiel is
omgeschakeld op de Nederlandsche ve
zel en hennep. In de maanden Juni,
Juli en Augustus vorig jaar viel de ge
heele vezelproductie snel in handen der
kooplieden.
Het Rijkstextiel Bureau regelt thans
de toewijzing van lint en andere vezel
garens gemengd met sisal.
Alle bovengenoemde factoren gaven
den doorslag op de toenemende vlas-
cultuur-ontwikketyng. Die kwade kop
pen echter. Het Z.-westen van ons land
begon echter te kwijnen met de kwa
de koppen, zoodat Zeeland thans tot
o.a. de helft moest inkrimpen met de
productie op voorlichtingsadvies. Wan
neer echter geen bijzonderheden optre
den zal 't huidig arseaal 1941 ons meer
geven, door de overal vrijwel in den
lande uitgebreide cultuur.
Denk bij de vlascultuur voor alles om
„kwaliteit." Hoe men het ook keert of
wendt, spr. ziet geen andere mogelijk
heid voor de verbouwers, dan zich voor
alles toe te leggen op kwaliteitsproduc
ten. In midden en west Europa zijn er
nog enkele streken welke kunnen wed
ijveren met de doorsnee Nederlandsche
cultuur. Daarom dus moeten we door
gaan en alles op alles zetten om een
intensieele en goede kwaliteit vlas aan
de markt te brengen. Let vooral op goed
zaaizaad want dit is reeds de eerste
stap op het hellend vlak inzake kwali
teitsbepaling.
De eenigste garantie voor de vlasteelt
is dat we er geen oorlogskindje van
maken en dus een serieus product voort
brengen.
Teelt is echter veeleischend en moei
lijk doordat aan de daarvoor beschikte
grond groote eischen worden gesteld.
In den breede licht spr. dit probleem
toe. Voor de vlasindustrie is er in ons
land nog een groote achterstand in te
halen, zoodat we onze eigen industrie
zullen moeten uitbouwen. Immers de
beste kwaliteiten worden nog steeds
door de Belgen van de markt gekocht.
Ook op dit terrein is nog veel te berei
ken en te verbeteren.
Ras-keuze, bemesting en grondsoort.
De bemesting is altijd nog te veel'ge
baseerd op het te groot aantal te pro-
duceeren kilo's. Daarom dan dient er
een ordening te komen met dwingende
voorschriften aangaande bemesting enz.
Stikstof zooals kalksalpeter heeft dan
beteekenis op koude gronden terwijl op
andere gronden kalkammon salpeter
beter voldoet. Men zaaie geen vlas op
uitgemergeld land omdat ook daarbij
gevaren schuilen voor de kwaliteitsont
wikkeling. De kali toediening speelt een
groote rol. Kali met chloor geeft kleur
aan het vlas zegt men in ingewijde
kringen, doch men moet nooit verge
ten dat men geen vlas verbouwt „voor
het oog" doch voor de vezel.
Een niet te ontkennen gevaar is
voorts dat de chloor later is te zien in
de slechte lint-kwaliteit. Dus geen kali-
zout 20% of 40%, tenzij zeer vroeg ge
strooid. Dient men de kali vlak voor de
zaai toe dan Patent kali Het is nog een
groote fout, dat het vlas nog te veel
wordt verkocht zooals de melk per Liter,
doch willen we beteekenis houden met
de vlascultuur, ook in de toekomst, dan
moeten we ons blijvend specialiseeren
op tcenemendc kwaliteit.
De Rassenkeuze. Geen enkel ras is in
oogst-zekerheid zoo zuiver, als nog
steeds „concurrent." Uit vezel-tech
nisch oogpunt echter zijn hier tegen
bedenkingen. Er zijn vele gevallen be
kend dat van het blauwbloei nog zéér
goede cijfers afkwamen. Ook het Ier-
sche ras gaf goede resultaten en is één
van de beste gewassen als dekvrucht
voor klaver. Voor een vroeg perceel
klaver kan men ook beter blauwbloei
nemen. Gaarne beveelt spr. dan ook
voor de allerbeste perceelen het blauw
bloei aan omdat dit goede mogelijkhe
den. heeft. Naast doelmatige bemes
ting, grondbewerking en gespecialiseer
de rassenkeuze moet echter ook voor
de kwaliteitsbevordering aanwezig zijn
bij boer en arbeider de vakbekwaam
heid.
Daartoe was noodig; arbeidersoplei
ding omdat goed vlas door slordige en
ruwe bewerking nog kan worden ver
nield.
Te Groningen begonnen met repel
cursussen zijn er thans in Nederland
een 20-tal cursussen geopend, w.o. ook
de W.-Meer. Friesland en Haarlemmer
meer. Een film met alle handgrepen is
zelfs opgenomen. Reeds thans zijn er
een 5000 personen opgeleid. Ook bij de
aflevering komt de kwaliteitseisch dui
delijk naar voren. Die kwaliteitseischen
zullen zich uiteindelijk leiden naar het
afleveringssysteem door aftrek tarra
enz.
Te Groningen vraagt men om een
vlasbeui's, doch dat gaat zeer moeilijk
doordat men nog te weinig zelf de han
delswaarde van het eigen product kan
bepalen. Vooraf is noodig invoering van
een bedrijfslaboratorium, gezamenlijke
monstertrekkers met beëedigde mon
sternemers om de betrouwbaarheid
daarmede in de hand te werken.
Voor de standarisatie van het lint is
er een globale regeling mogelijk. Voor
alles echter blijft spr. aandrin
gen op ordening. WateiTood, dauwrood
en slootrood zijn bij de standarisatie
vastgesteld. Het waterrood is reeds
verdeeld in 9 klassen zoodat er door de
groote variatie nog al beduidend ken
nis toe noodig is.
Er is voor de vlasindustrie nog geen
regeling getroffen voor het stroovlas
men is nog niet zoo ver omdat daarvoor
nog geen z.g.n. vaste strooprijzen zijn
afgekomen. Achter de schennen woedt
[daarom nog al een strijd onder de 2500
ondernemers tellende industrieelen.
Is een stabile verbouw goed zelfs nut
tig, men dient echter ook niet te over
drijven, dat zou geen Nationaal belang
zijn. Bij redelijke goede prijzen zullen
we echter ook een volksbelang dienen.
De groote vraag is echter hoe zal het
worden als de overzeesehe aanvoer weer
opkomt. Het grootste probleem blijft
goedkoop produceeren, waardoor we
ook tegen anderen o.a. Amerika kun
nen wedijveren.
Er is wel eens gezegd, dat de oorlog
van 1870 bracht de suiker, de oorlo;
19141918 de kunstzijde en misschien
brengt de oorlog 1940 ons wel het lin
nen. Daarom is de arbeidsintensieve
cultuur van vlas zoo noodig en daarvan
moeten we die belangen ook zien. Voor
alles moet getracht worden dat de vlas
industrie niet blijft oorlogsindustrie,
doch we moeten er ons permanent op
'toeleggen. Daarmede bewerken we een
trots en levenskrachtig sterk Neder-
landsch bedrijfsleven.
Langdurig applaus.
Met behulp van lantaarnplaatjes werd
na de pauze een grafische voorstelling
gegeven van het wereld-areaal, dat on
geveer 2.000.000 H.A. bedraagt. Rusland
produceert het grootste kwantum. In
West Europa zijn de produceerende lan
den van beteekenis Ierland, Nederland,
België en Frankrijk. Nederland met 20,
België met 40 en Frankrijk met 60.000
H.A.
Aanschouwelijk werd grafisch voorge
steld dat Belgie's vlasindustrie zeer be
langrijk is doordat aldaar practisch het
vlas wordt verwerkt van Dollar tot Sei-
ne. Tot in de kleinste details werd op
het doek vertoond de wereldopbreng
sten lint, vezel, zaad, alsmede de ver
schillende vlasziekten, de vlascursus
sen, vlastrekken enz.
Na afloop der lantaarnplaatjes wer
den door verscheidene personen vragen
rakende de practijk gesteld.
De heer Geertsema vraagt of roode
klaver in vlas geen bruine voet geeft.
Spr. ontkent dit doch wil om te hoog
opgroeien te voorkomen, latere zaai
der klavers.
De lieer J. Slagter vraagt de meening
over kali 50% inzake het chloorgevaar.
Ir. de Jonge meent dat er dan min
der gevaar bestaat dan voor kali 20 of
40%, doch blijft adviseeren bij late zaai
Patent kali.
A. C. de Graaf wil weten of lang
groen blijven ook slecht is voor de ve
zel. Groen zijn is voordeel voor de kwa
liteit, doch een ongelijkmatig opkleuren
is altijd minderwaardige kwaliteit, ant-'
woordt spr.
Op de vraag van J. Poot of erwten en
vlas gevaar kunnen opleveren voor de
trhips meent de spr. dat dit gevaar dan
sterk aanwezig is voor trhips, doch ook
voor voetziekte.
De heer H. Koekoek wil weten of vlas
met roest vlug moet worden getrokken.
Spr. raadt dit aan, althans in vele ge-1
vallen.
Ir. Dijkema vraagt of de vele roest in
de W.-meer een kwaliteitsachteruitgang
is. De spr. meent dit zeer zeker omdat
de roestvlekken bij de spinners veel te
voorschijn komen.
De heer Kistemak'.^neent dat de.
teelt van vlas op groenbemesting de[
roest in de hand werkt.
Ir. de Jonge meent te moeten con-
stateeren dat dit waar is en 't roest komt
nergens erger voor dan in de Wierin-j
germeer.
De heer Geertsema wil gaarne weten
het aantal planten per H.A., alsook het
benoodigde zaaizaad omdat daaromtrent
nog al meeningsverschil ontstaat.
Bij normale stand zegt de spr. zullen
c.a. 1718.000.000 planten op de H.A.
staan, bij dichte stand 23 a 24.000.000.
Per H.A. 130140 Kg. is meer is meer
dan genoeg, hoewel in het Zuiden veel
meer, doch ook te veel wordt gezaaid.
De heer Germs wil de afstand weten
tusschen erwten en vlas.
De spreker adviseert waar geen trhips
aanwezig is, is een afstand tot schei
ding van enkele machine-slagen vol
doende.
Hoewel we overtuigd waren dat er
nog meerdere vragen zouden zijn gesteld
over dit zéér actueele onderwerp, kon
dit om den tijdswille niet doorgaan en
moest spr. vaak in beknopte stijl be
antwoorden. We twijfelen echter niet
dat hij volkomen is geslaagd. Zéér ve
le van de vele problemen der vlascul
tuur zijn besproken, hoewel het
vraagstuk te groot is om in één avond
op te lossen.
De Voorz. bracht allen dank voor de
aanwezigheid en de spr. voor het ge
brachte en riep deze dan ook zeer te
recht een „tot weerziens" toe en consta
teerde dat het een aangename en leer
zame avond is geweest.
worden door ons op billijke condities verstrekt.
(Zitdag Middenmeer HOTEL SMIT eiken Woensdag van
9—1 uur.)
ALKMAAR
HOORN.
B1NNENLANDSCH NIEUWS.
ZIJN MOEDER BEROOFD.
Vijftigjarige Amsterdammer
voor het Hof.
Om aan zijn drankzucht te kunnen
voldoen had een vijftigjarige Amster
dammer zijn 71-jarige moeder om geld
gevraagd. De oude vrouw, zelf arm, had
dit geweigerd. Bij het twistgesprek dat
volgde, had de zoon de vrouw haar gie
righeid verweten. De zoon greep ten
slotte in woede den zak, dien de vrouw
droeg en waarin zij haar portemonnaie
had geborgen. Met den inhoud van het
beursje, een bedrag van f 6.70, maakte
de zoon zich uit de voeten, hoewel de
moeder smeekte het geld, dat zij zelf
dringend noodig had, terug te geven.
Wegens berooving legde de Amsterdam-
sche rechtbank den man een gevange
nisstraf van twee jaar op, verminderd
met de preventieve hechtenis.
In hoogcr beroep stond de man, die
in den Jordaan bekend staat als „mooie
Willem", voor het Amsterdamsche Hof
terecht. Het bureau voor alcoholisme
had in zijn rapport medegedeeld, dat
men al 20 jaar tobde met dezen ver
dachte. Plaatsing in een openlucht-ge
vangenis leek het bureau het best.
„Mooie Willem" is reeds tien keer ver
oordeeld.
KIND BLEEF EEN NACHT IN EEN
ZANDBAK.
Het was uit angst niet naar huis
gegaan.
Te Oostzaan had de 12-jarige S.
Woensdagmiddag vijf halve centen uit
de portemonnaie van zijn moeder weg
genomen om er snoepgoed voor te koo-
pen. Het duurde niet lang of het gewe
ten begon zoo te knagen, dat hij niet
meer naar huis durfde terug te keeren.
De ouders, die zeer ongerust werden,
toen hun kind niet thuis kwam, riepen
de hulp in van buren, alsmede van den
rijksveldwachter. Den geheelen avond
werd overal gezocht, terwijl ook assis
tentie van de Amsterdamsche politie
werd verzocht. De jongen was evenwel
niet gevonden.
Donderdagmorgen in de vroegte
een dorpsgenoot hem in Oostzaan het
schoolplein afkomen. Bij informatie
bleek dat de jongen den geheelen nacht
in een zandbak nabij de kleuterschool
had vertoefd.
Verkleumd werd hy zijn ouders terug
gebracht.
NIEUWE BONNEN VOOR DE
KOMENDE WEEK.
De Secretaris-Generaal van
met Dep. van Landbouw en Vis-
scherij maakt liet volgende be
kend
BROOD EN GEBAK
Gedurende liet tijdvak van
Maandag 24 Mrt. t.m. Zondag 3'J
Mrt. geelt elk der met „09" ge
nummerde bonnen van de
broodkaart recht op het koopen
van ongeveer 100 gram brood.
Voorts geeft elk der met 09 ge
nummerde bonnen recht op het
koopen van een rantsoen gebak.
Dit omvat voor de hierna ge
noemde bakkerijproducten tel
kens ten minste het daarachter
vermelde aantal grammen
bsschuit 75 gram, biscuits en wa
fels 90 gram, speculaas 140 gram,
andere koekjes 200 gram, koelt
160 gram, cake 300 gram,, gevuld
klein korstgebak (b.v. anmandcl-
broodjes) 4U0 gram, gevuld groot
korstgebak (b.v. boterletter) 500
gram, taart en gebakjes 600 gr.
Voor geheel of ten deele uit
meel of bloem gebakken produc
ten, welke hierboven niet ge
noemd zijn, geldt, dat een rant
soen een hoeveelheid omvat,
waarin 70 gram meel of bloem
is verwerkt.
De op 30 Mrt. nog niet gebruik
te bonnen blijven geldig tm. 6
April, met dien verstande, dat zij
gedurende laatstgenoemde week
niet mogen worden gebruikt in ho
tels, restaurants, e.d.
Voorts geven de met 06 genum
merde bonnen van de bloem-
kaart van Maandag 24 Mrt. t.m.
Zondag 20 April, elk recht op
het koopen van 50 gram brood
of een half rantsoen gebak als
hierboven genoemd.
TARWEBLOEM
De met 06 genummerde bonnen
van de bloemkaart geven geduren
de het tijdvak van Maandag 24
Mrt. t.m. Zondag 30 April, recht
op het koopen van 35 gram tarwe
bloem of tarwemeel of roggemeel
of zelfrijzend bakmeel.
BOTER EN VETTEN
Zooals reeds eerder werd be
kend gemaakt, zullen met in
gang van Maandag 24 Mrt. de
bonnen van de boterkaart alleen
recht geven op het koopen van bo
ter, terwijl op de bonnen van de
vetkaart beurtelings boter of
margarine, dan wel boter of mar
garine of vet verkrijgbaar is.
Gedurende het tijdvak van
Maandag 24 Mrt. t.m. Zondag 30
Mrt. geeft de met 09 genummer
de bon van de boterkaart en van
de vetkaart recht op het koopen
van 250 gram boter of margarine
of 250 gram vet naar keuze.
De met 09 genummerde bonnen
die 30 Mrt. nog niet zijn gebruikt,
blijven nog geldig t.m. 6 April.
EIEREN.
Gedurende het tijdvak van 24
Mrt. t.m. 30 Mrt. geeft de met
„92" genummerde bon van de bon
kaart algemeen, recht op het koo
pen van een ei. De bonnen, welke
30 Mrt. nog niet zijn gebruikt, blij
ven nog geldig t.m. 6 April.
KAAS.
Gedurende het tijdvak van 24
Mrt. t.m. 6 April geeft de met
62 en 72 genummerde bon van
de bonkaart algemeen, recht op
het koopen van 100 gram kaas.
De bonnen, welke 6 April nog
niet zijn gebruikt blijven geldig
t.m. Zondag 20 April.
RIJST ENZ.
Gedurende het tijdvak vaa 24
Mrt. t.m. 20 April geeft de met
.,19„ genummerde bon van de bon
kaart algemeen, recht op liet koo
pen van 250 gram rijst of rijstc-
meel of rijstebloem of rijst gries of
gruttemeel (gemengd meel.)
BRIEF VAN JAN, DE ZOON VAN
HARM EN TRUI,
AAN ZIJN OUDERS.
UIT DE WIERINGERMEER
Beste l ader en Moeder
Wat is 'n mensch toch geluk
kig als hij volop op kan gaan in
zijn werk. Van de winter toen
hier alles koud en guur was, ja
een polder van mist, dan zei ik
wel eens tegen Nel „jonge, wijf-
ke, asse we mekaar niet wat
konde warme, wat zouë we 't
dan koud hebbe - Maar Nel
is 'n dapper vrouwke, zooals alle
vrouwen hier in de Meer, en ze
zong als antwoord daarop, war
Potgieter eens neerschreef
Grauw is uw hemel
en stormig uw strand
Naakt zijn uw duinen
en effen uw velden,
Toch heb ik u lief,
o mijn land.
Ja, en nou wordt de polder al
weer mooi, en alles musiceert
Het klingelen der gewichten aan
de kouters der zaaimachine, die
"t vroolijk gefluit der jonge boe
ien begeleiden, de zang van
de leeuwerik, liet geroep van de
kievit, 't is nu alles weer leven
En zoo meteen als alles weer bo
ven de grond komt, als alles
groeit, en onze zwart-bonten weer
door de weide dartelen, dan zijn
wé in de Wieringermeer de ko
ning te rijk.
Ja, dat wil nou niet zeggen,
dat hier alles volmaakt is, en
dat we zelf zonder fouten zijn.
Phoe, ver van dat r Ik moet eer
lijk zeggen toen we deze win-
er soms zonder kolen zaten, heb
ik ook wel eens wat hout van de
bosschen gegapt en we hebben
ook wel wat gehamsterd, enfin
over zulke dingen moeten we ei-
enlijk niet praten. En wat ben
zine- en oliemïsére betreft, nou
we vare in 't zelfde schuitje als
overal. Kijk maar 's Woendags
bij de Beurs. Een jaar terug
•ijc» auto's op het parkeerter
rein en nourije fietsen..
misschien over 'n maand rije
klompeof rolschaatse! Want
loope, nou, dat weet ik niet, of
dat op gaat, want daar kun je
hier in de Meer je beene mee
verslijte
Ik heb ook al 's gezegd, dat zal
hier met de vinger afdrukke voor
de persoonsbewijzen ook wat
worde. Want hier wordt gewerkt,
en handen en vingers is alles
eelt, dus de nerven van de vin
gers is hier van iedereen „gelijk!"
Ja Nel zegt, dat nieuwe per
soonsbewijs, dat zal weer wat
werk veroorzaken.
Ik zeg, dat denk ik ook, want
iedereen moet er zijn vingers
voor uitsteken.
Nou, als 't wat warmer wordt
zal ik jullie beiden met de dres-
seerkar halen te gast. En dan
eten we rijst met kaneel en sui
ker, je weet, daar hou ik zoo
van, maar Nel vertikt het te ko
ken, want ze zegt, 't is ouder-
vvetsch en dat past niet in de
Meer.
Maar als jullie er zijn, nou, die
dag ben ik eens baas over de pot.
Tot kijk hoor,
de groeten, ook van Nel,
jullie Jan.
MARKTBERICHTEN.
VEEMARKT SCHAGEN.
Schagen, 20 Maart. Aangevoerd 8
Paarden f 1300—2100 127 vette gelde-
koeien voor de Centrale, 46 kalfkoeien
f 350—450 5 vaarzen f 300—360 4
pinken f 200275 560 nuchtere kalve
ren voor de Centrale 28 vette schapen
voor de Centrale192 Overhouders
1' 3850 4 Bokken en geiten f 10.20
15 magere varkens f 3442 21 Biggen
f 18—26.50 29 Konijnen f 2—6.50 43
Kippen f 1.00—3.
