DE HEERSCHZUCHTIGE RENTMEESTERES. Gebr. DE BOO TEXACO - PRODUCTEN OLIËN EN BENZINE. DAMES- en HEERENPERMANENT KROEZE's KAPSALON WIJ KUNNEN LEVEREN SEL. BEDR. „ZADENVRIEND" U Dames WELLA GOEDGEKEURDE ZAAIZADEN EN POOTAARDAPPELEN S. DE VRIES, Onderlinge Oorlogsmolestverzekering Mij. Wieringermeer ZAL URK ZICH AANPASSEN Het ls voor een volk niet eenvoudig zich aan te passen bU nieuwe economi sche verhoudingen, bestaande ln andere bedrijfstoestanden, andere richtlijnen en andere gewoonten. De strijd om het bestaan is een elementaire factor in ieders leven. Wanneer daarin onvoor zien en onder noodtoestanden een in grijpende verandering komt, doen zich moeilijkheden voor. Wel een zeer goed voorbeeld, en ook een voorbeeld, nuttig voor ons volk in zijn geheel, is het eiland Urk. 'n Vorige maal, aldus de H. Post, hebben wij 'n karakteristiek gegeven van zijn geestelijke eigenschappen, thans mogen deze getoetst worden aan zijn economisch leven. De Urkers zijn gees telijk „ongevormd" en „ongediscipli neerd" genoemd. Dit leidt tot moeilijk heden bU de aanpassing. Een gediscipli neerde intelligentie maakt natuurlijk een overgang naar een totaal ander eco nomisch milieu zeer gemakkelijk in het algemeen is een beweeglijke geest, ty peerend voor het moderne groote stads leven, een gunstige voorwaarde voor veranderingen. Zoo behoeft het niet te verwonderen, dat vele Urkers er niet zoo maar toe overgaan een nieuw leven te beginnen.' Sinds de 17e eeuw en ook na de afslul- J tlng der Zuiderzee was de visscherij ook vrijwel hun eenige bezigheid. Volgens de beroepsstelling van 1930, de laatste welke in ons land is gehouden, waren' ook bijna alle Urkers direct of indirect bij de visscherij betrokken. In vroeger tijd waren zij vooral Noordzeevisschers. De ZuiderzeevisscheriJ werd als iets minderwaardigs beschouwd, vertelt ons Chr. Plomp in zijn sociografie over Urk.l Een visscher, die bij een storm op de Noordzee ternauwernood aan den dood v,as ontsnapt en besloot op de Zuider zee te blijven, werd door zijn vrouw, die dit als een schande voelde, gedwon gen het visschersberoep vaarwel te zeg gen hij werd bakker. Intusschen is met de inwerkingtreding der Zuiderzeesteun- wet deze mentaliteit gewijzigd. Om voor steun in aanmerking te komen, hebben de Urkers toen op alle mogelijke manie ren geprobeerd aan te toonen, dat hun bestaan eigenlijk geheel van de Zuider zee afhankelijk was Ongetwijfeld is ook de vischrijkdom een factor van belang geweest bij de voorkeur voor de Noordzee, al heeft de bekende snoekbaars en vooral thans de hooge prijsstand van zoetwatervisch de „Zuiderzee" weer meer in eere gebracht. Vele vlsschers beleven thans een hoog conjunctuur. Maar tot voor kort was er, op Urk althans, geen vooruitgang, waar bij ook de wereldoorlog 1914'18 zal hebben nagewerkt. In de jaren 1918—'21 zijn immers reeds vele Urkers naar de industriecentra in de Zaanstreek ver trokken. Overigens ontbrak het den Ur kers niet aan het initiatief, zooals bleek uit het feit, dat een vijftal Urkers een studiereis naar Denemarken ging ma ken om de snurrevaardvisscherij te lee- ren. Maar er is bij de Urkers een gebrek. FEUILLETON. namelijk dat zij op „gebrekkige wijze" de voor- en nadeelen van het nieuwe afwegen. Ze zijn te „gemoedelijk." Een aan de elschen van het tegenwoordige bedrijf aangepaste, meer zakelijke geest moet zich bij de Urkers eigenlijk nog grootendee's vormen. Zoo ontbreekt bv. gewoonlijk een eenvoudige boekhouding. De meeste visschers kunnen niet eens de juistheid van de hun door den lever ancier toegezonden jaarrekeningen con troleeren. En de bedrijfsvrm van een moderne kustvisscherij is niet eenvoudig te noemen. Over het aangaan van zelfs zeer zwa re verplichtingen denkt men zeer ge makkelijk, ook thans nog. „Een Urker is bij crediet groot gebracht en hij is er niet bang voor." De Urker leveranciers v/aren daarbij ook lang niet altijd voor zichtig. En toch moet de crcdictverlee- ning doorgaan, niettegenstaande een groot deel der Urker vlcot in feite fail liet is. Het bedrijf moet blijven werken, want dat is de eenige hoop op goed1 resultaten, althans om rente van het kapitaal te trekken. Crediet en crediet zijn twee de Urkers maken onderscheid tusschen crediet van particulier en re- geeringscredietVan de in de jaren 1922'27 verstrekte regeeringscredieten ad f 109.500 was tot 1937 slechts f 924 vrijwillig afgelost. Later is nog f 50.000 met de vergoeding voor de waardevermin dering der bedrijven als gevolg van de afsluiting verrekend. In Denemarken had het overheidscrediet zeer gunstige gevolgen, op Urk faalde het systeem, omdat de volkomen zakelijke verhouding tusschen credietgever en -nemer ont brak. Daar is de geest van van den Ur ker niet geschikt voor. Toch schijnt in de laatste jaren een gezonder econo misch besef te zijn doorgebroken, men kwam althans tot een olie-coöperatie, welke thans dertig leden telt. Nu de Noordzeevisscherij in dezen oorlog wederom een klap heeft gekregen, is het nuttig te overwegen in hoeverre Urkers in den nieuwen polder werk zul len kunnen vinden. Bij de Zuiderzee werken zijn reeds verscheiden Urkers aan het werk geweest. De jongere gene ratie trekt inderdaad reeds van het wa ter weg. Ervaringen „aan den wal" zijn niet onbevredigd geweest, maar toch kost de aanpassing moeitede zake lijke bedrijfsgeest van „het land" is nog niet aanwezig. Regelmatig werken, in een stevig tempo, is hun vreemd. „Op een klokkie kan een visscherman niet werken." Hij is niet gewend den onder geschikte te spelen, dat ligt hem niet, het is zijn „leggege" niet. De aanpassing vlot ook niet bijster, omdat de steunpo- litiek in verband met de drooglegging van de Zuiderzee heeft gefaald men heeft met de economische crisis geen rekening kunnen houden, men heeft de Urker en hun capaciteiten niet goed beoordeeld. Zoo heerscht er op Urk wat een negatief standpunt is de op vatting „Er is wat met ons gebeurd buiten onze schuld om, en nu moet de regeering maar zorgen, dat het goed komt." Eigen initiatief om uit de moeilijkheden te komen, ontbreekt. Daarop wezen ook de cijfers inzake de opleiding aan een ambachtsschool in 1938 voltooid hadden de opleiding 73 Volendammers. 13 Markers, 2 Urkers wel waren er 20 Urkers in opleiding. Roman van den bekenden schrijver Victor van Dyke. No. 38. Spoedig had zij het huis van haar verloofde bereikt en vertelde hem in een paar woorden wat er op Maltstein was gebeurd. Toen zij na een klein uur het eenzame huls aan den anderen kant van de grens verliet en zoo vlug moge lijk trachtte thuis te komen, waren er een paar oogen die haar na keken en die haar reeds bespionneerd hadden, toen zij het huis binnenging. Wolner. een van de knechts van het landgoed, was naar de dlchtsbijzijnde stad geweest en dacht er over na, wat de rentmeesteres, die hij in den grond van zijn hart haatte, in dit eenzame huis te zoeken had, waar iemand woon de, dien niemand in den omtrek kende en die zich ook van zijn kant om nie mand bekommerde. Deze vraag liet Wolner niet met rust en hij vertelde zijn vrouw wat hij gezien had. Vinnig antwoordde zijn vrouw „Steek je neus alsjeblieft niet in de za ken van de rentmeesteres Wees blij dat wij hier kunnen blijven, want als Je weer gedaan krijgt, dan is het uit met ons. want de beide meisjes, die een' goed woordje voor je hebben gedaan, zijn vanmiddag weer van het slot ver trokken.De witte amazone schijnt van nacht weer in de buurt geweest te zijn Vakcursussen zijn thans op Urk zeer gewenscht. Tien jongelui wisten het on derwijzersdiploma te behalen. Aan de lagere school is onlangs een onderwijzer benoemd, die tevens de bevoegdheid voor het geven van landbouwonderwijs bezit. Intusschen zullen de Urkers zoo maar geen boer kunnen worden, al zijn hun weidegronden door ruilverkaveling reeds verbeterd. Urk zal met zijn 4000 bewoners een probleem blijven. In de Nieuwe Rotterdamsche Courant heeft een sociograaf de aandacht gevestigd op de mogelijkheden, die de binnen scheepvaart straks zal bieden. Urk wordt immers een belangrijke pleisterplaats. Zeker valt te hopenjhlat de Urkers hier bij een bestaan kunnen vinden. Dat zal meer in hun aard liggen dan het land bouwbedrijf. ZIJN HEMD WAS VERWISSELD. ZIJN GELD ZOEK. Na uitstapje in donker Amsterdam. Een caféhouder uit Leeuwarden heeft Donderdagavond een uitstapje in Am sterdam gemaakt, waarbij hij minder orettige ervaringen heeft opgedaan. In aen café in de binnenstad kwam hij in kennis met twee mannen en drie vrou wen uit donker Amsterdam en na het sluitingsuur werd besloten de kennisma king ten huize van de Amsterdammers aan den Nieuwendijk voort te zetten. Op de woning werd ook nog een stevig glaasje gedronken. De caféhouder verklaart, dat hij ploa- seling van één van de mannen een klap op het hoofd heeft gekregen, waardoor hij versuft geraakte. Toen hij weer bij kwam, lag hij in een hoek van de ka mer met zijn twee belagers op hem. Hij wist echter naar buiten te komen, waar hij een bedrag van ruim f 350 miste, 2 ringen, een pet, een shawl, zoomede zijn overhemd. Hij was n.1. gekleed in een blauw overhemd naar binnen gegaan en bemerkte nu. dat hii een wit overhemd aan had. Na veel omzwervingen in het duister liep de onfortuinlijke caféhou der tegen een agent van politie op, wien hij zijn wedervaardigheden vertelde. De politie van het bureau Warmoes straat tracht thans licht te brengen in deze duistere zaak van geld, drank, bloed en overhemden. De bewoners van het perceel aan den Nieuwendijk bewe ren n.1., dat de caféhouder, na het ge bruik van een behoorlijke hoeveelheid drank ruzie heeft gemaakt, den boel kort en klein heeft geslagen en daarna een schadeloosstelling heeft betaald en een schoon overhemd heeft aangekregen, omdat zijn hemd bebloed was. Alle soorten planten en heesters enz. voor den tuin. Voor de kamer alle voorkomende bloem werken, beuevens luxe vazen en steenwerk. C. TRAPPEL, Bloemenmagazijn Mcdemblik. Tel. 53. POSTSTRAAT 8, MIDDENMEER Telefoon 50. VOOR BLONDEEREN VERVEN OLIEBEHANDELING naar •^0(1 SDJ2J 9J Jioop §UVdpUDl[9g kundig personeel. le nab. Mansholt Witte Zomertarwe. lenab. Blanka Zomertarwe. 2e nab. Bianka Zomertarwe. le nab. Unica erwten. 2e nab. Mansholt erwten, lenab. Ceka Bruine boonen. 2e nab. Ceka Bruine boonen. le nab. Zelka Schokkers, lenab. Gruno Rozijn erwten 2e nab. Hala Capucijners. le nab. Binder haver, le nab. Abed Kenia Zomergerst. le en 2e nab. Friesch Concurrent Lijnzaad. Gras-, Klaver- en Bietenzaden. Gele Eig. A Blauwe Eigenh. B. Bintje A, Wilpo C. poters. Telefoon 21 Wieringerwerf. II. H. LANDBOUWERS. Voor REPARATIE van UW ZAKKEN, BINDERKLEEDEN en DEKKLEEDEN wordt bij ons nog steeds prima materi aal gebruikt. Electr. Zakkenstopinrich- ting E. BRAAK, MIDDENMEER. GOED NIEUWS. Door aanschaffing van het nieuwste en beste permanenttoe stel de 44 Zuidergrachtswa! 3 Leeuwarden Telef. 3445 (2 lijnen) Vertegenwoordiger FHOOGLAND, Wieringerwerf, Tel. 32 voldoen wij nu aan de hoogste eischen. Wij raden aan laat U voortaan alléén een permanent maken bij Hoofdstr. 30 H.-hoef. Volledige garantie. Ook voor Wa tergolf, Ondulatie, Verven, Blon deren en Huidmasage uw BESTE ADRES. en die heeft hen waarschijnlijk wegge jaagd." „Jammer," antwoordde haar man, „want die eene met die mooie oogen brengt een heel andere stemming het huis." Zijn vrouw kwam wat dichter naar hem toe en zei fluisterend „Men zegt, dat zij zoo goed als verloofd was met onzen meneer." Zij haalden de schou ders op. „Maar dat gaat ons niets aan. wij hebben genoeg met ons zelf te doen." HOOFDSTUK 20. Dc witte amazone rijdt weer voorbij De commissaris van politie nam ver wonderd den dolk uit de handen van Achim von Malten in ontvangst en luis terde vol aandacht naar hetgeen deze laatste hem vertelde. Commissaris Muurman was bij de arrestatie van A- chim indertijd absoluut van diens on-| schuld overtuigd geweest, maar het gerecht in Berlijn dacht er anders over en begon desondanks een proces tegen hem, waarna hij echter wegens gebrek aan bewijs later op vrije voeten werd gesteld. De commissaris beloofde Achim, dat hij het wapen onmiddellijk door een expert zou laten onderzoeken en sprak den wcnsch uit, dat dit misschien een aanwijzing was om den moordenaar te vinden. Hij verzocht alleen om tegen over iedereen over het vinden van den dolk te zwijgen en zei tegen Achim, dat 'lij de menschen. die er van af wisten eveneens op het hart moest drukken, dat zij er over moesten zwijgen. Tevens noteerde hij het adres van Mariene. „De jonge dame zullen wij waarschijn lijk morgen al oproepen, in Berlijn na tuurlijk. Wij zullen haar dan verzoeken om precies te vertellen, hoe de dolk in haar bezit is gekomen." „Dat heb ik U reeds verteld, commis saris," bracht Achim hiertegen in. De commissaris glimlachte even en zei „Ja, dat weet ik, maar de politie hoort de dingen graag uit de eerste hand." Achim aarzelde even, daarna vertel de hij, dat Mariene Werner de dolk ongeveer veertien dagen lang in haar koffer verborgen had gehouden, omdat zij bang was, dat hij, Achim. door deze ontdekking in nieuwe moeilijkheden zou komen. De commissaris dacht even na „Dan moet de jonge dame U, mijn heer von Malten, toch voor den moor denaar hebben gehouden pardon, eh Achim von Malten antwoordde „Ik was van dezelfde opvatting en daarom heb ik juffrouw Werner verzocht het slot te verlaten. Ik wil er nog aan toe voegen, dat wij zoo goed als verloofd waren." De Commissaris knikte en zei „Dan hebt U wel een treurige erva ring gehad, mijnheer von Malten." Terwijl hij naar huis reed. klonk hem steeds dien laatsten zin in de oo- ren „Dan hebt U wel een treurige er varing gehad, mijnheer von Malten." Zijn moeder was niet alleen, Roberta was bij haar en las voor, zooals zij dat vroeger wel meer deed. Zoodra Achim binnenkwam, stond zij echter op en verliet de kamer. Mevrouw von Malten keek haar na en zei tegen haar zoon „Onder de ruwe bolster zit een hart van goud. geloof ik. Zij huilde bijna van medelijden, over hetgeen je hebt ondervonden. Ze zei, dat ze Mariene wel zou kunnen wurgen voor de ontgoocheling, die ze je bereid heeft. En werkzaam is ze, Roberta. 'f Morgens is zij altijd het eerst op en 's avonds laat zit zij meestal nog te werkèn, schrijft en rekent. Ik mocht haar vroeger eigenlijk niet zoo erg, omdat ik "naar te on-vrouwelijk vond Het Bestuur maakt bekend 2Ü Per 1 FEBRUARI a s. de verzekerde bedragen gewijzigd kunnen worden dat de leden lllUl inboedel, auto's en/of motorrijtuigen, bedrms-invcntarlfi. levende have, onroerende goederc-n en overige voorraden tegen de volledige ver vangingswaarde moeten verzekeren. U ."i" de, lantib°l"n>i-0ducten verzekerd kunnen worden voleens opgave van net lid, ooch dat. van iedere ter verzekering aangeboden soort het volle aanwe zige kwantum moet worden aangegeven dat, indien de leden zich niet volgens bovenstaande regels hebben verze- xerd, bij gedeeltelijke beschadiging in verhouding van het verzekerd bedrag tot de werkenjke aanwezige waaide, de schade zal worden vergoed dat de aanvraag tot wijziging vóór den 1 FEBRUARI a.s? in liet bezit van den administrateur R. J. RIDDER, BRUGSTRAAT 32. MIDDENMEER moet zijn, daar btf latere inzending alleen verhoogingen en geen verlagingen behandeld zullen worden dat onder landbouwproducten worden verstaan die producten, welke in 1041 zijn geoogst, dus niet de te velde staande gewassen dat, indien het lid de te velde staande gewassen wenscht te verzekeren, dit afzonderlijk op de aangifte moet worden vermeld. Het Bestuur E. BRUINS, Voorzitter. Th. J. V. VEGTEN, Secretaris. Maar nu ik weet, dat ook een echte vrouw als Mariene iemand kan bedrie gen, nu waardeer ik Roberta des te meer." Achim vertelde van zijn onderhoud met den commissaris en knoopte er al lerlei veronderstellingen aan vast, Roberta werd van stonde af aan door moeder en zoon behandeld, alsof zij een lid van de familie was. Zoover was zij bijna ook geweest toen Mariene haarl intrede in het huis had gedaan. Mevrouw von Malten zei tot haar „Ik wil nu geen gezelschapsdame meer hebben. Zij iiepen allemaal weg en de eenige, die ik graag mocht, moest Achim wegstu ren. JammerHet meisje beviel mij zeer en ik zal haar gezang missen, nu mijn gedachten zich weer steeds met di vraag zuilen bezighouden of de dolk werkelijk licht in deze zaak zal kunnen brengen. Wat denk jij er van, Roberta Ik kan haast aan niets anders denken." En Roberta antwoordde vol overtuiging .Door den dolk zal de moordenaar ge vonden worden, dat geloof ik stellig." Als zij het werkelijk geloofd had. dan zou zij gevlucht zijn, zoo ver weg als haar voeten haar hadden kunnen dragen. De gezondheidstoestand van mevrouw von Malten liet veel te wenschen over en tenslotte oordeelde de dokter het raadzaam, dat zij geruimen tijd voor verandering van lucht naar de Riviêra zou gaan, doch zij kon het niet over haar hart verkrijgen haar zoon nu alleen achter te laten. neen. zij behoorde bij hem. Doch Roberta drong er op aan, dat zij toch zou gaan, cn dat mevrouw von Malten een goede verpleegster mee zou nemen. Roberta hoopte., als zij met Achim alleen op het slot was, hem gau wer tot haar doel te kunnen brengen. Zij behoefde de oude dame nog maar enkele malen aanleiding te geven, dat zij zich flink opwond, dan zou zij wel vertrekken. De gedachtengang van de rentmeesteres was niet bepaald verhe ven. Maar mevrouw von Malten hield voet bij stuk en besloot zeker nog tot het voorjaar bij haar zoon te blijven. Roberta werkte harder dan ooit te voren en Achim moest wel inzien, wat een goede kracht zij was. De dagen vergingen en het was reeds vele weken gelden, dat Achim den dolk oij den Commissaris had gebracht, zon der dat er echter een lichtpuntje in de ^aak was gekomen en hoe langer dit duurde, hoe meer Achim weer den moed liet zinken en hoe zwaarmoediger hij werd. Op .\-keren avond in het eind van Augustus zat Roberta weer voor te le- z -i. Haar stem was erg eentoonig en Jaardoor dwaalden de gedachten van mevrouw von Malten af, toen zij opeens jpschrok, daar zij het schrille gefluit hoorde. „De witte amazone mompelde zij. ontsteld door de gedachte, dat het spook van Maltstein nieuw onheil verkondig de. Haar adem stokte. Toch stond zij op en liep vlug naar het raam waarna zij de gordijnen opzij schoof Kijk, daar ging zij juist voorbij, de witte amazone En nogmaals klonk het gefluit dat door merg en been drong. Mevrouw von Mal ten had het gevoel dat er een groote hand om haar keel werd gelegd en gil de van angst. Roberta ving haar op en droeg de kleine vrouw, die bewusteloos was, naar de sofa. Achim von Malten stond in de deuropening. Hij liep vlug naar zijn moeder toe, belde alsof hij krankzinnig was geworden en riep tegen den huis knecht. dat Augusta onmiddellijk bij zijn moeder moest komen. (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Wieringer courant | 1942 | | pagina 4