DE
HEERSCHZUCHTIGE
RENTMEESTERES.
WIJ KUNNEN U
LEVEREN
SEL. BEDR. „ZADENVRIEND"
Uw wasch
de deur uit
„DE W1ERINGERMEER"
Gebr. DE BOO
TEXACO
PRODUCTEN
GOEDGEKEURDE
ZAAIZADEN EN
POOTAARDAPPELEN
Telers
gevraagd
Onderlinge
Oorlogsmolestverzekering Mij.
i tf W ieringermeer
HET GEVAAR VAN
KOLENDAMP.'
Wintersche koude, schaarschle brand
stof, alle kleren en openingen worden
angstvallig dlchtgestopt. Tochtband,
gordijnen, plaids en dekens doen hun
dienst. De lustig brandende kachel wordt
getemperd. Alles wat den schoorsteen
Intrekt is verloren! De schuif of sleu
tel wordt op een kiertje gezet en.j
het spook van de kolendampverstik
king heeft zijn bokkepoot al tusschen
de deur gestoken Eertijds speelden
dergelijke drama's zich alleen af in
roefjes en alkoofjes, waar turf en
houtafval werd gesmeuld. Thans hoo-
ren wij herhaalde malen van slaapka
mers of huisdeuren, die 's morgens ge
sloten blijven, buren of medebewoners,
die eerst denken aan „uitslapen", ein
delijk argwaan krijgen, de deur forcee
ren en dan de slachtoffers vinden van
de verraderlijken kolendamp, veelal be
dwclmd en nog te redden, maar vaak
ook reeds verloren of stervende. Warm'
te geeft ons gezelligheid, huiselijkheid
en geluk, verbrandingsgassen geven
niets dan ellende en gevaar. Vandaar
dan ook, clat het loffelijk beroep van
schoorsteenveger of rookverdrijver een
der vuilste maar nuttigste functies is,
waar wij werkelijk niet op neer mogen
zien. Wij behoeven de gevaren van ko
lendamp niet te overdrijven, maar mo
gen evenmin onze oogen sluiten voor
omstandigheden, die vooral in deze tij
den volstrekt niet tot de onmogelijkhe
den bchooren. Kolendamp is een gas,
dat ontstaat wanneer koolstof (brand
stof) niet volledig kan verbranden.
Koolzuur is de damp, die ontstaat, wan
neer dit wèl volledig geschiedt. Beide
producten zijn gasvormig, maar overi
gens zeer verschillend in eigenschap
pen, ook wat betreft de schadelijkheid
Kolendamp is brandbaar en zeer giftig
Een belangrijk gedeelte van ons licht
gas bestaat uit kolendamp. Koolzuur is
een onbrandbaar gas, het kan de ver
branding niet onderhouden. Een vlam
dooft in een koolzuuratmosfeer, dat was
reeds de klassiek natuurkundige proef,
die wij op de schoolbanken zagen. Kool
zuur doet in het lichaam geen kwaad.
Natuurlijk wel in de longen, omdat daar
zuurstoi moet worden gebracht. Maar
als parelend gas in ons tafelwater of in
limonade gazeuse gebruiken wij het
vaak tot onze verfrissching. Kolendamp,
wetenschappelijk „koolmonoxyde" ge
naamd. is zeer gevaarlijk, omdat dit gas
zich met ongelooflijke begeerte aan de
bloedkleurstof hecht en deze voor haar
belangrijke ademhalingsfunctie onge
schikt maakt. Kolendamp is dus een
„bloedvergif." het verraderlijkste dat
men zich kan denken.
Wanneer we in een benauwende ruim
te of 's zomers in de hitte de verzuch
ting ..ik snak naar lucht" laten hooren.
dan is dit de stem van het bloed, dat
naar nieuwe zuurstof haakr. Dit gas
hecht zich eveneens direct aan de bloed
kleurstof. Oneindig veel grooter echter
is de kracht, waarmede zich kolendamp
aan de bloedkleurstof bindt. Deze „af
finiteit" is maar even 150 maal zoo
sterk als de kracht, waarmede zuurstof
wordt opgenomen, en deze geldt tocl"
ook als zeer behoorlijk. Met dit voor oo
gen moeten wij ons verbazen, dat wij
bij dreigend gevaar nog aan den verstik
kingsdood ontsnappen. Men kan dus a
priori voorspellen, dat er zelfs bij een
zeer gering percentage aan kolendamp
reeds gevaar voor verstikking aanwezig
zal zijn, doordat spoedig het bloed voor
zijn functie ongeschikt wordt. Dit is
geen fantasie maar berust op tal van
Teëele waarnemingen. jReeds bij een
langdurig verblijf in een ruimte, waarin
zich één liter kolendamp per kubieken
meter lucht bevindt, blijkt na verloop
van tijd het bloed voor 50% onbruikbaar
te zijn. Met de rest zal men het leven
dus moeten rekken. Het verstikkingsge
vaar is dan ook niet denkbeeldig. Wan
neer drie liter per kubieken meter lucht
aanwezig is, blijkt na verloop van tyd
75% van het bloed bedorven te zijn
Niemand houdt het in een dergelijke
atmosfeer op den duur uit. Redding
moet zeer snel komen, of zij komt te
laat
Uit dergelijke getallen blijkt ongetwij
feld het gevaarze behoeven evenwel
niemand noodeloos te verontrusten. Een
dergelijke atmosfeer stinkt vreeselijk
naar lichtgas of kolendamp. Tegenover
het gevaar van kolendamp staat het
geweldige ventilatievermogen van een
brandende kachel of zelfs van een sim
pel schoorsteengat, waarvoor geen ka
chel of haard brandt.. Pas wanneer de
schuif of sleutel geheel dichtvalt of
wordt afgesloten, ontstaat het kolen
dampgevaar. Een behoorlijk trekkende
kachel is een hygiënist, omdat hij ein
deloos de lucht ververscht, en een wa
ker voor de gezondheid, omdat hij ons
voor den invloed der verbrandgassen be
veiligt. Gelukkig bieden onze moderne
verwarmingssystemen. in dit opzicht
waarborg. Daarom geen onnoodige be
zorgdheid maar ook geen nonchalan
ce. Plak gerust kieren en richels dicht
om tocht buiten te sluiten. Een goed
functionneerende kachel doet de rest
wel en zorgt voor voldoende ventilatie.
Maar let op den sleutel in uw kachel
pijp of op het gaskraantje, want dat
zou u parten kunnen spelen, Vertrouw
vooral in dezen tijd niet onbeperkt op
de kracht en ondoordringbaarheid van
uw gummislang, want dit materiaal
moet langer mede dan in normale om
standigheden.
Ten slotte willen wij nog even wijzen
op de felle ziekteverschijnselen, die bij
dreigende kolendampvergiftiging optre
den. Met ongekende snelheid wordt de
kolendamp naar het bloed getrokken,
maar met hevige symptomen reageert
het lichaam daarop. Dergelijke vergif
tigingen gebeuren gewoonlijk des nachts
en dit op zichzelf bewijst reeds hoe snel
men onraad bemerkt. Overdag komt het
dus bijna nooit tot bedwelming. In de
meeste gevallen is de getroffene zelf
nog in staat maatregelen te nemen, als
een raam open zetten of alarm te ma
ken. Gaat de vergiftiging echter te ver.
dan is hij ook daartoe niet meer in
staat en is de dood onvermijdelijk. On
danks alle tegenmaatregelen blijft het
bloed, dat eenmaal vergiftigd werd door
kolendamp, nog zeer lang in het li-
•haam een nadeeligen invloed oefenen.
Dit ligt, wanneer wij ons goed reken
schap geven, ook eenigszins voor de
hand. Een doodend beginsel, dat zich
niet de beschreven kracht aan het bloed
FEUILLETON.
Roman van den
bekenden schrijver
Victor
Dijke
39.)
De huishoudster verscheen binnen
enkele tellen en kon van angst bijna
r.iet meer op haar beenen blijven staan.
Jammerend riep zij „Het spook heeft
mevrouw heelemaal van streek gebracht
Vroeger hoorde men er haast nooit van.
tegenwoordig verschijnt het spook maai
al te dikwijls. Zij knielde bij mevrouw
von Malton neer. Zij wist precies wat
zij doen moest om de benauwdheden
wat te verlichten.
„Kon men dat vervloekte spook maar
een kogel door de kop jagen," bromde
Achim von Malten, maar Augusta schud
de het hoofd en zei„Dat zou niets
helpen, want spoken kan men niet doo
den."
Toen mevrouw von Malten weer tot
zichzelf gekomen was en Augusta haar
aanbood dien nacht bij haar te blijven,
zei mevrouw von Malten „Neen. Au
gusta. ga jij slapen, Roberta zal van
nacht wel bij me willen blijven. Roberta
stemde natuurlijk onmiddellijk toe en
vroeg alleen even naar haar kamer te
rug te mogen gaan om hot aich voor
hecht, kan er niet spoedig en gemak
kelijk uit worden verdreven. De binding
bloedkleurstof-kolendamp of, weten
schappelijk gesproken, haemoglobine-
koolmonoxyde is noodlottig vast en kan
pas na zeer langen tijd volkomen wor
den vernietigd. Dit alles mag intusschen
geen reden zijn om het gevaar noode
loos groot voor te stellen. Millïoenen
menschen leven te midden van licht
gas en kolendamp en ondanks dat dat
zijn vergiftigingen hoogc uitzondering.
Toch is de kans ook weer niet te ver-
waarloozen klein, vooip.1 niet in onzen
tijd van behelpen en 'van surrogaten.
Te dure levertraan en boter.
Amsterdam, 2G Januari. De dro
gist G. D. F. te Hoorn verkocht lever
traan veor niet minder dan f 6.20 per
flesch. Vroeger betaalde men hiervoor
ten hoogste f 1,25. De Inspecteur voorj
de Prijsbeheersching veroordeelde hem
tot f 50 - boete, terwijl een voorraad
levertraan in totaal 173 liter verbeurd
werd verklaard.
Te Ursum was een clandestien han
deltje in boter op touw gezet. Opspo
ringsambtenaren maakten hieraan ech
ter spoedig een einde. De boter werd
verbeurd verklaard en de betrokkenen
kregen van den Inspecteur voor de
Prijsbeheersching te Amsterdam boe
ten van f 50.-. f 70.- en f 200.-
VERLENGING VAN PACHTOVEREEN
KOMSTEN BETREFFENDE HOEVEN,
WELKE VOOR HET INWERKINGTRE
DEN VAN HET PACI1TBESLUIT, DOCH
NA 1 JANUARI 1936 VOOR BEPAALDEN
TIJD WAREN AANGEGAAN.
In de Staatscourant van 15 Januari
1942, No. 10 is als aanvulling op het
Pachtbesluit een besluit verscheen
van de Secretaris-Generaal van de De
partementen van Justitie en van Land-
oouw en Visscherij, betreffende de ver
lenging van pachtovereenkomsten.
In het Pachtbesluit is reeds de moge
lijkheid geopend verlenging te vragen
van pachtovereenkomsten, welke vóór
1 Januari 1936 voor bepaalden tijd wa
len aangegaan. Het thans verschenen
besluit breidt deze mogelijkheid uit tot
pachtovereenkomsten, welke na 1 Janu
ari 1936 voor bepaalden tijd waren aan
gegaan. Deze uitbreiding geldt echter
niet voor losse perceelen. doch uitslui
tendvoor hoeven.
De aanvrage tot verlenging dient te
worden gericht aan de Grondkamer van
de provincie, waarin het gepachte geheel
of voor het grootste gedeelte is gelegen.
le nab. Mans holt Witte
Zomertarwe.
le nab. Blanka Zomertarwe.
2e nab. Bianka Zomertarwe.
le nab. Unica erwten.
2e nab. Mansholt erwten,
le nab. Ceka Bruine boonen.
2e nab. Ceka Bruine boonen.
le nab. Zelka Schokkers.
1 e nab. Gruno Rozijn erwten
2e nab. Hala Capucijners.
le nab. Binder haver,
le nab. Abed Kenia Zomergerst.
le en 2e nab. Friesch
Concurrent Lijnzaad.
Gras-, Klaver- en Bietenzaden.
Gele Eig. A Blauwe Eigenh. B.
Bintje A, Wilpo C. poters.
Telefoon 21 Wieringerwerf.
TE HUUR
BABYWEEGSCHAAL.
Kroeze''s Bazar Slootdorp.
Laat ons aw wasch verzorgen.
WIJ KOMEN IEDEREN WOENSDAG IN
DEN WIERINGERMEERPOLDER.
Ook voor VERVEN en STOOMEN, waar
voor de prijzen nog niet verhoogd zijn,
is dit uw aangewezen adres.
Stoom- Wasch- en Strijkinrichting
Telefoon 80, MEDEMBLIK.
Ten Kate
uw
II. H. LANDBOUWERS.
Voor REPARATIE van UW ZAKKEN,1 /"Vj ïfc*7VT PM lICWyiMr
BINDERKLEEDEN en DEKKLEEDEN £.1 oiLiAiZsIlNil..
wordt bij ons nog steeds prima materi-POSTSTRAAT 8, MIDDENMEER
aal gebruikt. Electr. Zakkenstopinrich- j
tin* E. BRAAK, MIDDENMEER. Telefoon 50.
Zuidergrachtswa! 3 Leeuwarden
Telef. 3445 (2 lijnen)
VOOR TUINZADEN.
Als SPINAZIE. TUINBOONEN, STAM-
SLABOONEN. ERWTEN, enz. TEGEN
CONTRACTSPRIJZEN..
(Voor verschillende tuinzaden op Con
tract wordt verhooging voor kunstmest-
toewijzing gegeven.)
Selectiebedrijf „ZADENVRIEND"
Telef. 21 Wieringerwerf.
Vertegenwoordiger F. HOOGLAND, Wieringerwerf, Tel. 32
Het Bestuur maakt bekend
dat per 1 FEBRUARI a.s. de verzekerde bedragen gewijzigd kunnen worden
dat de leden hun inboedel, auto's en/of motorrijtuigen, bedrijfs-inventaris,
levende have, onroerende goederen en overige voorraden tegen de volledige ver
vangingswaarde moeten verzekeren.
dat de landbouwproducten verzekerd kunnen worden volgens opgave van
het lid, doch dat van iedere ter verzekering aangeboden soort het volle aanwe
zige kwantum moet worden aangegeven
dat, indien de leden zich niet volgens bovenstaande regels hebben verze
kerd, bij gedeeltelijke beschadiging in verhouding van het verzekerd bedrag
tot de werkelijke aanwezige waarde, de schade zal worden vergoed
dat de aanvraag tot wijziging vóór den 1 FEBRUARI a.s. in het bezit van
den administrateur R. J. RIDDER, BRUGSTRAAT 32, MIDDENMEER moet zijn,
daar bij latere inzending alleen verhoogingen en geen verlagingen behandeld
zullen worden
dat onder landbouwproducten worden verstaan die producten, welke in
1941 zijn geoogst, dus niet de te velde staande gewassen
dat, indien het lid de te velde staande gewassen wenscht te verzekeren, dit
afzonderlijk op de aangifte moet worden vermeld.
Het Bestuur
E. BRUINS, Voorzitter.
Th. J. v. VEGTEN, Secretaris.
den nacht wat gemakkelijker te maken.
Daar had Achims moeder natuurlijk
niets op tegen. Intusschen legde Augus
ta een paar kussens en dekens op den
divan, zoodat Roberta daarop zou kun
nen slapen.
Roberta ging zoo snel mogelijk naar
haar kamer. Zij had het gevoel dezen
nacht haar doel nog te zullen bereiken,
als zij verstandig te werk ging. Zij be^
zat een elegante pyama, die zij eens in'
Dresden had gekocht, doch die zij nog
nooit had gedragen. Hij was van mos
groene zijde met witte geborduurde
bloemen, zonder mouwen. De pijpen van
ae pyama waren zoo wijd, dat zij als
rok neervielen. Zij deed haar rijklecren
uit, trok heel dunne zijden kousen aan
en diep uitgesneden zwarte schoentjes.
Daarna ging zij voor den spiegel zitten,1
maakte zich een beetje op, trok dc
groenzijden pyama aan en monsterde
zich opnieuw in den spiegel. Zij zag er
uit als een sportieve jonge vrouw van'
de wereld. Zij lachte tegen haar spie
gelbeeld. De klank was echter verach
telijk evenals haar stem verachtelijk
klonk toen zij tegen haar spiegelbeeld
zei „Ik moet zelfs van vrouwenlisten
gebruik maken om vooruit te komen,
voor den duivel
Zij deed een langen grijzen mantel
aan en knoopte deze tot aan haar hals
dicht. Niemand kon zien, wat voor een
geraffineerde pyama Roberta Olbers
droeg.
HOOFDSTUK 21.
De groenzijden pyama.
Er lieerschte een doodsche stilte in
het slot. Buiten in het park hoorde men
den wind huilen, doch dit geluid maak
te de stilte nog voelbaarder. In den lan
gen grijzen mantel gehuld lag Roberta
op den divan en luisterde opgewonden
naar de ademhaling, die van het bed,
kwam. Mevrouw von Malten scheen ein-|
delijk vast ingeslapen te zijn. Enkele
oogenblikken geleden had zij nog met
haar gesproken, maar eindelijk scheen
de slaap haar toch te hebben overmand.
Naast het bed stond een schemerlamp
op een tafeltje, waarvan het licht afge-|
schermd was door een roze zijden kap-'
je, zoodat de omtrek van het bed nau
welijks zichtbaar was. Beneden in de
hall sloeg de klok één uur.
Roberta huiverde, zij trok de dekens
verder over zich heen en dacht na. Zou
zij doen. dat zij zich had voorgenomen
Of zou zij zich omdraaien en probeeren
te slapen Neen, zij moest deze gele
genheid niet ongebruikt voorbij laten
gaan. het was nu te gunstig. Weer luis
terde zij naar de ademhaling, doch de
oude vrouw sliep rustig en zwaar.
Zachtjes liet Roberta zich van den
divan glijden, sloop door zij zijkamer en
kwam op de gang. Hier brandde 's nachts j
een klein lampje, juist voldoende om
de gang te verlichten. Roberta liep naar
dc studeerkamer van Achim toe, drukte
zachtjes de deurknop naar beneden en
ademde diep. De deur was niet afge
sloten.
Achim zat in zijn bureaustoel en]
rookte. Hij was diep in gedachten ver-,
zonken en begreep eerst niet, dat Ro
berta midden in den nacht bij hem
kwam. Toen viel het hem in, dat hij
haar gevraagd had hem te waarschu-i
wen als er iets met zijn moeder niet in
orde was en hij sprong op.
„Is er iets met mijn moeder vroeg
hij gejaagd.
Zij schudde het hoofd. „Je moeder
slaapt en ik heb lang met mezelf over
legd of ik wel naar je toe zou komen,
maar ik kon niet in slaap komen. Ik
wist, dat je op bericht wachtte, maar
alles is in orde en daarom verzoek ik je
ook naar bed te gaan, want je hebt je
slaap hard noodig. Ik ben bij haar in
de kamer, dus je kunt gerust wezen
Toevallig viel haar mantel een stukje
open.
Achim keek er verbaasd naar. Even
aarzelde hij, daarna zei hij „Ik heb
je nog nooit zoo elegant gekleed gezien.
Roberta. Het lijkt wel of je een avond
japon aanhebt."
Zij lachte. „Maar Achim, een avond
japon Dat is toch een pyama, en ik
heb hem aangetrokken om mij geduren
de den nacht wat gemakkelijker te "oe-
len." Zij deed haar mantel uit en wierp
die over de leuning van een der stoe
len. „Kijk maar eens goed naar mijn
avondjapon
Hij glimlachte. „Van dameskleeren
heb ik niet veel verstand, maar je ziet
er heel goed in uit."
Hij was een beetje verbluft. Dat Ro
berta bij de hand was. dat wist hij, dat
zij mooi was, ook, maar zij hulde zich
steeds in een waas van mannelijkheid.
Vandaag voor het eerst scheen zij hem
toe een echte vrouw te zijn. Zij keek
hem aan en zei„Toe Achim, zeg nog
eens, dat je me knap vindt in deze pya
ma, daar doe je me zoo'n genoegen mee.
dat kun je je gewoonweg niet voorstel
len." Hij dacht, dat hij haar dat ple
ziertje wel kon gunnen en herhaalde
zijn woorden van zooeven.
Zij keek hemi met stralende oogen
aan „Achim. dat is het mooiste uur van
mijn leven Opeens legde zij haar ar
men om zijn hals en kuste hem. Eerst
was hij beduusd door deze overrom
ling, hij bleef als een zoutpilaar staan
en wilde haar zachtjes van zich af
schuiven, doch door zijn verdriet had
hij eigenlijk behoefte aan troost, van
daar dat hij Roberta stevig tegen zich
aandrukte en ha'ar eveneens kuste. In
deze oogenblikken had hij bijna de il
lusie dat hij eigenlijk van Roberta hield
en dat de liefde voor Mariene een ver
gissing was geweest.
Opeens klonk er een schot door de
nachtelijke stilte. Op hetzelfde oogen-
blik had Achim zich van Roberta be
vrijd trouwens zij deed ook haar best
r.iet hem vast te houden.
Hij f-uisterde „Ga gauw naar de ka
mer van moeder Misschien is zij wak
ke geworden en heeft ze je noodig."
Zacht opende zij de deur en sloop
weer naar de kamer waar mevrouw von
Malten sliep, wier regelmatige ademha
ling verried, dat zij het schot niet had
gehoord. Behoedzaam en zonder leven
te maken ging Roberta op den divan
liggen en sliep ook weldra in.
Nadat Roberta de kamer van Achim
verlaten had kwam er een groote ont
nuchtering over hem, hij had het ge
voel, alsof hij korten tijd verdoofd was
geweest.. Hij schaamde zich voor de sce-
ne met Roberta en begreep zichzelf niet.
Hij herinnerde zich ternauwernood', dat
het een schot was geweest, dat hem uit
de verdooving had gered en wist niet,
wat zijn houding den volgenden morgen
tegenover Roberta moest zijn. Hij
schaamde zich ook voor haar, hoewel
zij hem het eerst had gekust en om den
hals gevallen was.
Doch hij kon geen behoorlijke oplos
sing vinden en zocht tenslotte doodelijk
vermoeid zijn slaapkamer op.
tWordt vervolgd.)