klaagt dat hij zyne dame niet tot de waggons der spoor
trein mag geleiden. De kunstschilder Koekoek heeft de
Adelaars orde gekregen. Uit Duilschland wordt gemeld dat
zeven achtste van do uit Holland gevoerde suiker weder in-
gesmokkeld wordt.
jü js j® i3 ij
1)10 HEF.ltSCHAl'PI J" DER XE.) i ff E.\ IN HUIS.
Voorheen hadden de hevoorregte standen hunne uitsluitende
ziekten; doch thans sedert het ge heel e menschdoin zoo vele vor
deringen in de gelijkheid heeft gemaakt, zijn ook die ziekten
lot hel algemeen overgeslagen. Voorheen kende men in de bur
gerkringen behalve de besmettelijke ziekten, die groole ver
woestingen te weeg bragteu slechts ongesteldheden van ecu'
eenvoudigen aard. Eene slechte maag, verkoudheid, hoofdpijn,
enz., en op zijn hoogst anderdaagsche of dei dendaagsche koprls:
zie daar alles wat men in burger huisgezinnen aantrof. Voor
vele dezer ongesteldheden had men dan ook dadelijk hulp bij
de hand zonder dat men er eene bijzondeie huis-apotheek op
behoefde na Ie houden. Werd de toestand gevaarlijker, men
liet den doctor komen, wel wetende, dat buitengewone omstan
digheden buitengewone hulpmiddelen vercischeu ook nam men,
bij bijzondere voorvallen, wel eens toevlngt lot een schrikpoc-
der. Thans is het geheel anders. Eene goede zorgelijke huis
moeder weet het thans zoo in te riglendat zij, op haar'stoel
zittende slechts even behoeft o/n Ie tasten om een of ander
Spiritus bij de hand te hebben. In plaats van het loclderein
{Eau de la Reineeen doosje, hetwelk zijne bewaarplaats in
de deftige tasch vond en wanneer turf- of waterdamp eenige
dofheid veroorzaakte, van hand tot hand ging, om eene alge-
mceue verfrisschiug in de hersenen aan Ie brengen zwerven
nu de kristallen flacons op werk- eu theetafelsja niet zelden
in de keukens en daar jichtpodegra en zenuwen voorheen
slechts in de eerste huizen geadopteerd werden, wordt er thans
tot in de geringste klasse toe over gejammerd. Rulimatisme is
thans een der geringste kwalen, en geen Hercules zoude zich
thans schamen over de zenuwen te klagen; eu wat voorheen
aan verschillende oorzaken (zelfs aan den duivel) werd gewe
ten wordt nu op rekening van de zenuwen gesteld.
Gelukkig nog, dat de algemeen» neërslagtigheidwelko hier
natuurlijk uit zoude moeten ontstaan, door hulpmiddelen reeds
in de geboorte weggenomen wo/dt, zoo vindt men b. v.lijders,
die hun beefstaeks peuzelen, cn er hun iieschje bij ledigen;
dood-kranke huismoeders, te zwak 0111 kamer of keuken-bestuur
vol te houden, die zich door dagclijkschc wandelingen verster
ken en in vrolijke bezoeken en wede/bezoeken, verkwikking
en opbeuring vinden. Kost dit ook een gedeelte vau de nacht
rust de weldadige Spiritus wekt de bedwelmde krachten
weder op, en zoo wordt het lijden dragelijk. O weldadige
geneeskunst, die de kwalen naar de hulpmiddelen en de hulp
middelen naar de kwalen weet te regelen
Gelukkig ondertusschen dat do ziekte niet besmettelijk is,
zal men zeggen. Besmetting is zeker een te onzindelijk woord
hij zulke delicate ongesteldheden maar mededeelende in
vloed uitoefenende zich uitbreiden. O kon ik uitdrukken
wat ik hierbij gevoel! De ongesteldheden uit hoogerc klingen
tot de middelklasse afgedaald hebben ook iels edelsiets
waaraan men geen' naam kan geven; iets, hetwelk zich alleen
door een dichterlijk gevoel laat beseffen; zoo hoorde ik onlangs
eene teederc huismoeder vau haar lievelingsdochterlje spre
kende zeggenO hel is een allerliefst zenuwachtig schepseltje.»
Geene beschrijving hoe naauwkeurig dan ook zou in staal
geweest zijn, dit verfijnde, zachte, aandoenlijke wezen zoo
levendig voor oogen Ie stellen als deze weinige liefderijke
woorden. De ziekte zelve brengt eene verfijning mede, zonder
welke noch voorstelling noch besef mogelijk zoude zijn en
daar men anders de besmetting der kwalen met afschrik zoude
trachten tc ontwijken viudl men bij deze een zeker gcnoegc-
lijk verlangen 0111 er eenig deel in te nemen; het is een zachte
overgang van den een tot den ander en daar de verfijning
hier het meeste toebrengt, is het natuurlijk, dat de voortgang,
bij iederen slap, versneld, en de overneming van de ongesteld
heid gemakkelijk gemaakt wordt en tioe zorgvuldig men ook
andcie kwalen tracht te verbergen of te ontveinzen over de
zenuwen spreekt men met eene geheime zelfvoldoening; men.
gevoelt een innerlijke voortreffelijkheid, wanneer men liet
overvvigt der zenuwen ontwaart men verkrijgt eene oulegeu-
zeggelijke aanspraak op de toegeefelij klieid van allen, die ou*
omringen, en hieruit vloeit eene zekere magt voort, om onzen
wil en onze neigingen te doen eerbiedigen; zoodat in een ver
fijnd huisgezin de zwakste van zenuwen eigenlijk de hoogste
magt n i toe tent. Heerschte er nu eenige vatbaarheid voor over
neming, dan werd de magt langzamerhand verdeeld lot dezelve
eindelijk geheel twijfelachtig zou worden. «Breng mij geene
zenuwen in huis hoorde ik onlangs eene echte huisvoogdes
van eene stevige gestalte eu van den ouden stempeltegen hare
dochter zeggen, die wanhopig over de moederlijke weigering
vau ceu kinderlijk verzoek, zich met meer dan gewone bewe
ging in' ceu armstoel wierp: «Breng mij geen' zenuwen in
ïiuis, of ik zal tooneu dal ik er nog ben.» De goede vrouw
begreep maar al te wel dat indien de zenuwen veld wonnen,
de voogdij welke zij nu sedert meer dan dertig jaren over
man eu kinderen had uitgeoefend eene merkelijke verzwak
king zoude ondergaan. Zoo heelt alles zijne beurt: voorheen
gol.l de kracht der spieren en nu de magt der zenuwen.
Wei beschouwd is dit ook in volkomen overeenkomst met
onze tegenwoordige beschaving en veredeling welke toch in
geen opzigt geloochend kunnen worden eu waaruit voortspruit,
dat de zenuwen als een fijner gedeelte op het ruwere ge
deelte de overhand hebben, hetgeen, in eeuen tijd van verfijn
de beschaving met alle billijkheid kan verwacht worden.
.Me' allen grond zoude inen kunnen vastslellen dat de ze
nuwen eigenlijk den wil vau den niensch uitmaken, en dat hij
door de zenuwen tevens de magt verwerft, dien wit ten uitvoer
le brengen. Zonder de heerschappij der zenuwen zijn wij wer-
kelooze vlecsciiklompeii verre beneden de beschaving van on
zen lijd gezonken. Wie heelt zonder zenuwen eenige aanspraak
op onderscheiding en wie gevoelt er de uitwerking niet van?
llc zelt, die jaren geleefd heb, zonder aan zenuwen te den ken,
moet nu inderdaad gelooven dat de zenuwen mij de pen heb
ben leeren opvatten. Hoe weldadig en vertroostend zijn zij
van eenen anderen kant beschouwd! Wat al verkeerdheden,
wat al misslagen cn achteloosheden kunnen niet op rekening
van de zenuwen gesteld worden, en wie kan er iels legen in
brengen ieder gevoelt toch hare magt en daar zij zoo wel
eene morele als physieke uitwerking hebben is het immers te
voorzien, dat, bij eene nog hoogere verfijning, alle misslagen,
allo zinnelijke overtredingen in vergetelheid zullen geraken;
men zal er geene namen voor behouden men zal slechts uit
werkingen der zenuwen kennen, en de aandoenlijkheid der ze
nuwen zal zelfs den slrengslen regter beletten vonnis daar
over te Tellen.
Ik weel wel, dat er nog onhandelbare menscheii gevonden
worden, die de laauwe dranken, als eene oorzaak der verslap
ping (wij nieeuitig verfijning) der zenuwen afkeuren; eu wat
neelt men niet al door het Map net ismus te weeg trachten te
brengen.... ij dele pogingen! En waarom zouden wij ons tegen
eene verfijning verzetten, die ons zooveel voortreffelijker maakt
dan onze voorvaderen die ook zenuwen als ankertrouwen
hadden. Deze onnoozole menschen wisten ook vau niets dan
van geld te winnen van schepen te laden of te lossen van
naar Oost- of Mest-Indien le varen deden hun raiddag op
het uur waarop thans een man van smaak zijne oogeu uit
wrijft zaten bij hunne ongemanierde turfvuren in eene da
masten japon gewikkeld, de krant te lezen op den tijd, waarin
wij ons kleeden om partijen bij te wonen gingen te bed
wanneer wij door een glaasje 1'etit Bourgogne of Chateau
Margot den levenslust willen aanwakkeren: en wij zouden
eenen terugkeer verlangen om achter kruisramen de winsten
van jaren te betekenen en den loomen gang van de fortuin
bij te houden daar nu stoute speculaticn ons in éénen beurs-
tijd uit alle zorgen kunnen redden! Meen, de eeuw der ze
nuwen is ecue gelukkige eeuw waarvoor wij de gouden niet