WEEKBLAD van den HELDER en hei NIEÜWED1EP. 1 N°. 40. 1847. STAATKUNDIGE BESCHOUWINGEN, VERTOGEN enz BE AFSCHEIDING VAN PROTESTANTEN EN RÖÖSSCH CATHOLIJKEN. Dit Weekblad wordt eiken Maandag-morgen uitgegeven bij C. BAKKER Bz te Nieuwe Diep, De Prijs is 80 Cts. in de drie maanden en voor de buitensteden franco per post 90 cents. Men abonneert zich bij de Boekhandelaren en Postkan toren zijner woonplaats. ADYERTENTIEN gelieve men ongezegeld osd den Uitgever in te zenden, uiterlijk Zaturdagsdes middags ten 12 urede prijs van 1 tot 4 regels is 60 centen voor eiken regel meer 15 ceolen behalve 35 centen zegelregt voor elke plaatsing. I A A IV 9 A Cr Terwijl wij met blijdschap opmerken dat de publieke geest der Natie in kracht en omvang toeneemt, zien wij nevens dien gezonden levend makenden geest eenen onderen ontwaken, die, wordt zij niet tijdig on derdrukt eenmaal noodlottig worden kan. Wij zien naast den opgroei- jenden vruchtbaren boom een giftigen slingerplant opschieten die in kracht toenemende, den boom zal doen kwijnen. De opwekking tot krachtiger deelneming in het staatsleven, gaat gepaard met eeDe noodlottige bewe ging, die strekt om Protestanten van Catholijken als in twee kampen af tescheiden. Be oorzaak dateert niet van heden. Het zaad is reeds tijdens onze vereeniging met Belgie gestrooid. Zonder de goede bedoelingen van Willem I. te willen miskennenwil len wij onze overtuiging niet ontveinzen dat de bemoeijalliglieid zijner regering ook met kerkelijke zaken, de vrijheid der protestantsche kerken zoowel als die der R. Catholijken menigwerf schond. De Protetantsche kerk kon echter uit den aard harer oorsprong en harer geschiedenis en van een verst haar toegedaan, veel verdragen, wat der Catbolijke kerk on duldbaar moest toeschijnen. De hotsing hieruit tusschen den vorst en zijne Catholijke onderdanen ontstaan, werkte op de protestanten terugdie dik wijls ook, waar de Catholijken volkomen in hun regt warenvoor den vorst partij trokken. Door de opstanding, en scheiding van Belgie, door de langdurige span ning die tusschen beiden bleef bestaan, verloor in Noord-Nederland der afscheiding van Catholijk en Protestant hare politische kleur, hij toene mende kenois der staalsregtenbij de ontwikkeling van het politiek leven, kwamen de protestanten tot beter inzigttot de erkentenis dat de Catho lijken niet allvd ongelyk hadden gehad; de vroegere vrees dat zy, het geringste deel in het vereenigd koninkryk, door de Catholyken overstelpt am texug gedrongen zouden worden, verdween na de scheiding en min der bevreesd zagen zy meer onbevooroordeeld. De Catholyken erkenden, gevoelden die toenadering, en nooit was het tydstip gunstiger geweest om eene volkomen toenadering en vereeniging op het politiek terrein dnarte- stellendan by de komst van Willem den II. tot den troon, indien toen door eene herziening der grondwet aan de natie eene grootere deelneming in de staatszaken ware verzekerd en het kerkelyke zuiverder en door jui ste grenzen van den staat ware gescheiden. Werden de Roomsch Catho lyken echter toen tevreden gesteld? wy geloovenfcet niet; maar een magtige party in de R. C. kerk werd ten minste tevredengesteld. Stel eens dal zulks sterk in /zet oog liep bij /zet voorstel tot /zerziening der grond wet in de tweede kamer gedaan. De Ti. C. afgevaardigden tot dien tyd toe allen ijverige verdedigers eener grondwetherziening, vrijzinnige begin selen in /zun vaandel voerende waren met uitzondering van den éénigen Stormeensklaps omgekeerd en hielpen het voorstel in /zet belang der regering verwerpen. De protestanten liehhen er op geantwoord door aan de Catholyke kerk by de beraadslaging over /zet strafwetboek de willekeur van /zet placet op de schouders te wringen; en de Catholyken stonden uit dankhaar/zeid weerbij de begrooting ter zyde der regering om een bud get van ruim 76 millioen aan de natie opteleggen. Wanneer de Staten-Generaal inderdaad de natie vertegenwoordigden indien zy inderdaad den geest der natie afspiegelden, dan zouden wij met bezorgdheid de toekomst te gemoet behooren te zien: maar wanneer wij zien, welk een feestelyk onthaal aan Storm is te beurt geTallen vzzn d— Catholijke bevolking, uit welks midden hy was gekozen, dan heeft dc protestant geen regt meer de catholijken te beschuldigen en wanneer d. Czztholyk opmerkt Loe geen enkel der vryzinnige bladen de verdediging van het placet op zich heeft geoomen dan erkenne Lydat de onver draagzaamheid niet hij de protestantenmaar bij eene coterie, een fac tie even als bij haar gezeteld is. De natie wake tegen Beide factiën die van een kerkelijk standpunt uitgaan, en sluiten zich op het staatkundig terrein, zonder onderscheid van geloofsbelijdenis aan een. De waarlijk vrijzinnige man kan zich nier laten gebruiken om Roomsch Catholicisme of Protestantisme ten dien ste te staanhij kan geen Candidatuur aannemendie hem door een kerkeraad of een pastoor wordt aangeboden Waar de natie zich in. Protestanten en Catholyken scheidt kan alletu de regering van hst be houd zegevieren; daar zullen ginds mannen als Storm u:t de lands ver gaderzaal geweerd worden, daar zullen hier de handhavers van het regt v;.:i Placet by de beuoemiog tot leden der tweede kamer in aanmerking no men en wie in dat troebele water de grootste buit zal makenhet zal niet de natie zyn. Mogten overal de Stemgeregtigden het voorbeeld van Amsterdam ook in dit opzigt volgen. Daar werd tegen over de lyst der vryzinnige Can didaten een lyst van Roomsch gezinden overgesteld maar de eerste zagen verreweg het meerendeel der stemmen op zich vereenigen. Het :s een» proefneming geweestdie hopen wy nimmer herhaald zal worden. Van welken kant zy gekomen is, schynt onbekend. Be uitdrukkelyke verklaring, van eenen der voorgestelden die groote achting geniet, dat hy geen kiezer wenscht te zyn doet vermoeden dat het van geene bekende of geachte zyde is geweesten dat men tot de proef willekeurig eenige geachte namen heeft genomen. Openbaarheid heeft ook hier zyn nut, openbaarheid zal ook hier verdraag zaamheid werken openbare kanJidalurenzullen i'lotestantsche of Roomse/re- kandidatuuren van zelve dooden. Er is geen mensc/i dan hy wiens verstand gc/ieel door Godsdienstig voor oordeel verblind is, die openlijk een dergelyke kandidatuur durft voorstellen omdat zy alleen verdedigbaar is waar men gelyk/ieid en viy/teid voor allen vertrappen wilwaar men /ieerscAcn wil over anders denkenden. Men zal een politieke keuze doen ;men zal zoeken naar den man, die het meest erva ren is in de gemeenteprovinciale, ofstaats-belangen in de be/ioeften van handel of nyverheiden men zal zyn keuze rigten naar de omstan digheid, of iemand protestant, of catholijk is! alsof voor den catholyke geen protestant van bekwaamheid en karakter denkbaar is; alsof voor den pro testant een Catholijk een domkop wezen moest! Bespottelijk! Vraag waar het een politieke keuze geldt, wie is een man van karakter, wie acht ik het best in staat, om de belangen van hek-algemeen te behartigeneg. kies hem, onverschillig, wat zyn geloof Z$lv Protestant of Calholykdie uit vroede Sooimordeelen awen ger wantrouwt om zijn geloof, bedenkj/wel wai gij doe\! Nogjraopgi schijnen vrij te zijn in uwe keuze, als gij een gehoofgjeftoot bies/; UeilciiU iO\: V,1 -rjJi 1 l< T

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Weekblad van Den Helder en het Nieuwediep | 1847 | | pagina 1