SK 21.
WEEKBLAÜ dm
E.\ HET
HET ONTWERP VAN GEWIJZIGDE
GRONDWET.
HEr co
1848.
ÏISSÖE JAARCA SC.
Dit Weekblad wordt eiken Maandag-morgen
uitgegeten bij C. BAKKER Bz te Nieuwe Diep.
f)o 1'rijs ia 80 Cts. in de drie maanden en voor
de buitenateden franco per post 90 cents. Men
abonneert zich bij de Boekhandelaren en Postkan
toren zijner woonplaats.
HAAK B A G
iu
ADVERTENTIEN gelieve men ongezegeld aar»
den Uilgever in te renden uiterlijk Zaturdaga des
middags ten 12 urede prijs san 1 tot 4 regata
is 60 centen voor eiken regel meer 15 centen,
behalve 35 centen segelregt voor elke plaatsing.
15 MEI.
STAATKUNDIGE BESCHOUWINGEN, VERTOGEN enz.
n.
Vervolgende ona kort oserzigt san de voornaamste wijzigingen in de grond
wet, zoo als die door de commissie van 17 Maart jl. zijn voorgedragen,
merken wij op, dat het oude geschil, of onder het regt van gratie ook
dat van amnestie en abolitie wordt begrepen, is weggenomen. De beide
laatste- zullen thans alleen bij eene wet kunnen worden verleend. Ook
zal de Hooge Raad niet langer gekweld woiden met de last om op alle
mogelijke requesten van gratie rijn advies te moete» uitbrengen; maar zal
tich dit alleen beperken lot alle straffen hoven die van driejaiige gevan
genis, terwijl in alle andere gevallen het advies van den regter, die in
de raak heeft mtspraak gedaan, ral worden ingewonnen.
Het regt van dispensatie van eenige wet wordt beperkt tot de gevallen
bij de wel zelve te bepalen.
Men weet hoe grof een misbruik er gemaakt werd van de bepaling,
dat de Koning onbepeikt dat regt kon uiioefenen wanneer deSlaten-Ge-
neraal niet vergaderd waren. De verzoeken om disi ensatie hieven liggen
tot dal de tweede kamer voor eenige dagen soms uiteenging en de leden
waren nog naauwelijks in hunne woonplaatsen teruggekeerdof het re
gende dispensatién.
Aan den Koning is thans het regt toegekend om de beide kamers der
Staten-Generaal te ontbinden, eene bcpaiing die noodzakelijk zaraenhaugt
met de wijze van verkiezing.
Volgens de bestaande grondwet, die de leden der tweede kamer door
Provinciale Stalen doet verkiezen zoude de onlbiudbaarheid eener kamer
eene nuttelooze formaliteit zijn.
De grond van ontbindbaarheid ligt hierin dat, bij verschil van inriglen
tusschen regeling en de vertegenwoordigers, de regering in de gelegen
heid worde gesteld, om zich op de Natie te beroepen, maar een beroep
Op de Piovinciale Staten, die in hunne keuze nimmer eenig politisc.li ka
rakter vertoondendie zich door consideratie» van personen, lamilién
ja van woonplaatsen lieten leiden, zoude nimmer cenig resultaat kunnen
opleveren. De samenstelling en de bevoegdheid van den raad van Staten
wotdi-n bij de wet geregeld.
Onveranderd is uit de bestaande grondwet de bepaling overgenomen
dat de Koning alle algimecnc maatregelen van inwendig bestuur van den
Staal bij den Raad van Staten brengt.
Het ware. misschien wenschelijk geweest bij deze gelegenheid te bepa
len, wat onder die algemeent maatregelen toch begrepen wordt.Men
weet hoe, vooral na de wel van 8 Maart 1818, waarbij legen de overtre
ding van Koninklijke besluiten straffen bepaald wordt(volgens de voor
spelling door G, K van llogendorp bij de discussie over die wet gedaan)
eeir menigte onderwerpendie bij de wetgevende magt t'huis liehooren
door besluiten geregeld rijn geworden.
De ministeriele verantwoordelijkheid schijnt ons bij het ontwerp beter
te zijn omschreven. Zij zijn niet meer alleen voor hunne daden maar ook
voor hunne verzuimen aansprakelijk gesteld, in zoo ver als itj verantwoor
delijk zullen zijn voor de uitvoering van alle wetteD.
De grootste, de gewigtigste verandering betreft de zaraenslellicg van de
Staten-Generaal. Niet meer verkoren langs drie en vier trappen waarbij
de stem der Natie verloren geraakte, eer men boven was, zullen de le
den van beide kamers regtstreeks verkoren worden
Wij kunnen niet nalaten, hier eenige regels uit het rapport der com
missie, waarhij zij de regtslreeksche verkiezingen aanbeveelt, aantehalen.
Zij bew ijzen even beknopt als onwederlegbaar de noodzakelijkheid daarvan,
»Alle vonden en kionkeiingcn eener vreesachtige Staatkunst, die het
kiesregt eener siembevoegde burgerij verlammen, doen niet andersdandat
zij de vertegenwoordiging, het hoofdwerktuig allet hedendaagsche regering,
ondermijnen. De verkiezingen van kiescollegieu door stemgeregtigden ver
koren is een niet edelmoedig spel niet hen, aan wie de wet toch slera-
regt toekent. Zij schijnt te geven, wat rij in het wezen onthoudt. Een.
polilische nreening kunnen, bij keuze door gekozen kiezers, de stemge
regtigden niet uitdrukken of doen gelden. Een gekozen kiezer verbreekt
de zamenhang tusschen hel volk der stembevoegden en den afgevaar
digde. De stemgeregligde zonder merkbaren invloed op de zamenslelling
van het personeel of het karakter der veitegenwoordiginggevoelt dat de
kieswet of hem, of zich retve bedriegt. Is hij onbekwaam om den af
gevaardigde te kiezen, waarop rust het vermoeden zijner bekwaamheid om
de regie kiezers te vinden?"
W anneer nren opmerkt hoe in Frankrijk bij nlgemeene spanning- en
een onbepekt Kiesregt marmert van bekwaamheid en gematigdheid zijn
verkozen, zal de meest schroomvallige zijne vrees zien verdwijnen voorde
intoeriog ynn regtslreeksche verkiezingen door het gezeten deel onrcr
meer kalme natie.
De census voor de kiesbevoegdheid wordt aan de wet overgelaten en
alleen de grenzen aangewezen waarbinnen de wet zich zal kunnen bewe
gen. Men zal namelijk niet beneden de ƒ20 niet boven de ƒ225 moeten
betalen in de Directe Belastingen.
Hel stellen van een maximum achten wij zeer gepast, opdat niet door
eene terugwerkende wet de vrijzinnige bepaling d<r grondwet vruchteloos
wordt gemaakt. Ais loelr de census zoo hoog gesteld kan worden, dat
daardoor het kiesregt uitsluitend aan de rijken wordt opgedragen, zal do
regtslreeksche verkiezing even weinig doel treffen. Ken minimum schijnt
ons echter minder tioodig. De ondervinding heeft reeds geleerd, da' in
gewone tijden de wetgeving eerder geneigd is de medewet hing tier Natie
te beperken dan roekeloos uiilebieideii en zoo bij de voiksvcrtegrnwnor-
digeis de behoefte aan de uitbreiding van het kiesregt zoo levendig ge
voeld wordt, dat zij daartoe zou willen overgaan, dan zil de behoefte niet
denkbeeldig, m ar indeidaad aanwezig zijn ett schijnt hel ons verkies
lijker die behoefte dadelijk bij de wet Ie vervullen, dan die vervulling
1 Ie belemmeren door de formaliteiten, die eene grondwetsherziening ver--w-V
u u S3. -
eiicht.
Aan de bepaling van den census zijn niet onderworpenzij difeigiA&
eene Nederlaudscbo Iloogeschool den graad van Doctor hebben verkregen.;
Men mag te regt veronderstellen, dat deze op zoodanige irap van In-^cha-
ving geplaatst zijn, dat men lutir zonder gevaat het regt van kiezen kau ioetiair».