N8. 24. VAN DEN ES DET f ONTWERP VAN GEWIJZIGDE GRONDWET. fiBlGErü 11 r 1848. STAATKUNDIGE BESCHOUWINGEN, VERTOGEN enz. ZESSS J.UBCAXS. Dit Weekblad wordt eiken Maandag-morgen uitjegeven bij C. BAKKE El Bz te Nie.uwe Diep. Dé 1'rijs is 80 Ots. in de drie maanden en voor de buitensteden franco per post 90 cents. Me* abonneert zich bij de Boekhandelaren en 1'oatkan- toren zijner woonplaats. SI A A X A G ADVERTENTIEN gelieve men ongeregeld aan den Uitgever in te zenden uiterlijk Zalurdagsdos middags ten 12 ure'; de prijs van 1 tot 4 regel» i< 60 centen voor eiken regel meer 15 centen, behalve 35 centen zegelregt voor elke plaatsing. 5 J C S ïJ. T. Bij het ontwerp zijn eenige additionele bepalingen gevoegd, die wij niet met stilzwijgen willen voorbij gaan. Zij zijn bestemd om den over gang van den ouden tot den nieuwen staat van zaken te regelen. "Die' bestaande authoriteiten blijven dus voortduren tot dat zij door an dere vólgens de nieuwe grondwet zijn vervangen. Zoo blijven alle wet ten en verbindende reglementen en besluiten tot aan de invoering der nieuwe grondwettige orde gehandhaafd. Deze laatste bepaling is ons ech ter Verre van duidelijk. Wij vragen wanneer zal de nieuwe grondwet tige orde geaeht worden te zijn ingevoerd? Als de nieuwe grondwet is afgekondigd of als de nieuwe kamers bijeen zijn of wel als alle nieuwe wetten die de nieuwe grondwet beveelt of veronderstelt, gemaakt zullen zijn? ïn het laatste geval zou de uitdrukking niet anders zeggen, dan (lat alle wétten blijven, tot dat zij door andere worden vervangen. In de beide eerste gevallen zullen er spoedig eenige leemten in de wetge ving bestaan nog vóór de nieuwe kamers in staat zijn die door nieuwe bepalingen aan te vullen. De heerlijke regten betreEfende voordrag!of aanstelling van personen worden zonder schadeloosstelling afgeschaft; de afschaffing der overige heerlijke regten wordt door de wet geregeld. Waarom voor de eersten geene schadeloosstelling? De rede ligt voor de hand. Omdat men de Heeren van heerlijkheden geen' eigëndomsregt, maar een politisch regt oatneemt. Op een politisch regt heeft niemand regt. Het wisselt en wijzigt zich naar de behoeften des volks en der tijden. Of zou men de Provinciale Staten schadeloos moeten stellenomdat men ben het regt oatneemt voortaan de leden van de tweede kamer te kiezen, of den Ko ning, omdat men hem de benoeming der eerste kamer ontneemt Waar om dan den Heer eener heerlijkheid schadeloosstelling te geven, wegens het ontnemen der bevoegdheid een Burgemeester of Secretaris der ge meente vöórtedragen Maar zeg! men de Koning, of zijn ministers trok ken geen voordeel van de Benoemingen, de Heeren der heerlijkheden daarentegen trokken percenten van de traclementen der benoemden cn wetende dat die percenten konden genoten worden hebben zij voor de heerlijkheden meer geld bij aankoop gegeven dan zij anders gedaan zou den hebben. Wij antwoorden vooreerst: wat zijn die percenten, anders dan een misbruik, dan een overbiijfsel van de venalileit der ambten? En zal men dan ook iemand wegens verbod van een misbruik schadeloos moeten stellen? Eu zij, die wetende, dat dit misbruik als bet ware ge wettigd was door gewoonte en koninklijke besluiten, en daarom de heer lijkheden .duurder hebbeu gekocht, zij behoorden toeh ook te weten, dat zij niets dan een politisch regt kochten, dat hen ten allen tijde zoude worden ontnomen; zij wisten, dat het voordeel van de tijdsomstandighe den afhangt, gelijk hij die een ladingdie nog onder zeil is, koopt, weet, dat, als zij onderweg vergaat, er niets van Jeregt komt. Waarom zal men dan de Natie den last eener schadeloosstelling opleggen terwijl er geen eigendomsregt onteigend wordt. De wet regelende het kiesregt in de benoeming der afgevaardigdesiiter eerste en tweede kamer, de provinciale en plaatselijke gemeentenet die tot afschaffing der heerlijke regten, zulten in de eerste zitting, der Staten-Generaal volgende op de afkondiging der verandering in de grond wet, die op de verantwoordelijkheid der ministers, de nieuwe regterhj- ke iniigting, bet onderwijs en armbestuur, zoo mogelijk in dezelfde en uiterlijk in de volgende zitting worden voorgedragen. Ieder, die weet, hoe lang bij ons provisionele maatregelen en beslui ten kunnen leven (langer dan elders definitive) zal de voortvarendheid der voorstellers toejuichen.Be grondwet van 1815'gebóod ook eene nieuwe regterlijke organisatie, die eerst in 1838 tot stand kwain. Cchi mogten zij met een enkel artikeltje ook nog bevolen hebben, dat alle Fransche wetten en besluiten, die ons nog altijd provisioneel regerenna drie jaar van regtswege vervallen zouden zijn! Dan moest er een .hand aan het werk geslagen worden. Art. 4 behelst het voorloopig kiesreglement. Over de noodzakelijkheid van dergelijk voorloopig reglement, zal geen woord gezegd behoeven te worden. De oude grondwet en daarmede het kiesregt van provinciale stalen, de standen enz. zijn afgeschafthoezal eene nieuwe kamer bijeen komen, otn eene nieuwe kieswet vasttèsveihn zoo er geene voorloopige kieswet in werking is? De oude bestaat niet meer, de nieuwe is nog niet geboren, een tusschenwet is des dilngeml noodzakelijk. Volgens dat voorloopig reglement zullen alleen kiezen die thans de bevoegdheid hebbeD om tot kiezers te worden benoemd. ADe stemgeregtigden zuilen dus hunne stem verliezen eu tot zwijgen veroor deeld worden zoo ze niet het radicaal van kiezers bezitten. VI ij willen niet ontveinzen, dat zoo breede uitsluiting ons uiteist bevreemd heeft. Zooveel wantrouwen omtrent de Natie hadden wij bij de voorstelleis niet verwacht. Stemgeregtigden door welke roekeloosheid hebt gij hét legt om mede te stemmen toch veibeurd?-Hebt gij onder de bestaande grondwet zulke dwaze kiezers gekozen, dat men u niet vertrouwt, uwe stem uittebrengen Zijt gij zoo Ver beneden die dolzinnige wufte Fran sche Nalie (en welke leelijke namen men die Natie ook nog meer wilge ven!) gezonken, dat terwijl daar het onbepaald kiesregt de bekwaamsten aan het hoofd heeft gebragt, gij mogelijs ten kamman of sjouwerman naar de tweede kamer xoudt zendco? Stemgeregtigden! uwe uitsluiting riekt nog naar Iransactiegeesl 1 Ver heft daarentegen uwe stem bij de kamer! Vraagt waai mede gij bet ver diend .hebt, dat gij wordt uitgesloten! Men zal u het antwoord schuldig moeten blijven. Of zouden de voorstellers u willen straffen voor uwe zorgeloosheid, voor uwe onverschilligheid, voor uwe traagheid, va.arme-,» de gij vroeger de stembilietten liebt ingevuld? Toont dan nu doorben bescheiden petionnement dat die onverschilligheid fflTïen voortsproot uit het besef, dat uwe stem door de herhaalde feilratie toch vcilorcu/ging maar dat nu, waar het regtstreeksehe verkiezingen géldtdie onverschil ligheid wijkt voor warme belangstelling in' hel htii des lands. Gij>z.üt het die door uwe rustige houding, door uwé gehechtheid aan or'tla'.en wet, door de lasten, die gij u lot heil deflnnds, tot betaling vanxjtHM^ï X'V-«

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Weekblad van Den Helder en het Nieuwediep | 1848 | | pagina 1